Verbeteringen in huis
van bewaring noodzaak
9 Serieus
netNieuwe Haagse Courant enmetNieuwe Leidse Courant
.pij»
tjeè
Stembus Noorwegen
levert patstelling
Fracties bespreken
nu formatiepunten
Geen beleg op brood
Brits parlementslid
Uortwg
vanURK
Nicaragua, schavuit
van Amerika - pag. 7
HET WEER
Zonnig
In deze krant
Geloof en
revolutie
open vraag
Werkgevers:
koopkracht kan
zo blijven
Leider zwarten
in Z.-Afrika dood
Eetrubriek
Koffie in België
moet 84 cent
goedkoper worden
Premier Nordli blijft aan
met
Piano's
Vleugels
Commissie bepleit hoger opleidingsniveau bewaarder
Overleg kan tot morgen duren
Stokovski (95)
overleden
&Q999999999999999999q
Trouw
Toch aardig
Welkomstvoordeel 99999
TVoU^
Trouw
.AQort_bijLU
.T'r:W&mUSf
rouw
35STE JAARGANG NR 10243 - WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1977
cUtoxfUÜl^jstt nuvtiii
tout aditoUtxMfy
[ITGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM ABONNEMENT 15,04 (MAAND)- 45,10 (KWARTAAL) 178,20 (JAAR)
'OSTGIRO 660000 BANK NED CRED.BANK REK.NO. 23.00 12.574 - GEMEENTEGIRO XI1000 LOSSE VERKOOPPRIJS 0.60; FRANKRIJK FRS 3.50. DUITSLAND DM 1,80, LUXEMBURG FRS 13
In kleine bakkerijen wordt dag en nacht doorgewerkt om
aan de vraag naar brood te voldoen, nu de grote broodfabrie
ken stilliggen. De broodschaarste heeft tot prijsstijgingen
geleid van veertig tot vijftig procent.
LONDEN (UPI, Reuter) Robert
Adley. een conservatief lid van
het Britse Lagerhuis, pleegt
's morgens zijn ontbijt te nutti
gen in de Intercity-trein die hem
van huis naar het parlement
brengt. Door de zaterdag uitge
broken bakkersstaking in Groot-
Brittarinië beschikken ook de
Spoorwegen niet meer over brood
en Adley stapte gistermorgen dan
ook met door hemzelf meege
bracht brood de trein in. Hij over
handigde de onbelegde sneetjes
aan het treinpersoneel van de res
tauratiewagen met het verzoek ze
te roosteren en enkele eieren erbij
te bakken. „Het spijt me," kreeg
\le parlementariër te horen, .maar
i eet hier ons brood of helemaal
gten brood en brood hebben we
ni^t." Schuimbekkend voegde
Adley eraan toe: „En datTieeft me
nog eens duidelijk gemaakt wat
er allemaal mis is bij de Britse
spoorwegen."
Robert Adley is overigens niet het
enige slachtoffer van de staking
van de bakkersknechts, die zater
dag in Engeland uitbrak. De
57.000 stakers hebben ervoor ge
zorgd dat de produktie van brood
met tachtig procent is gedaald.
Alleen kleine bakkerijen bakten
gisteren nog door, met uitzonde
ring van twee bedrijven in Liver
pool en Wight, waar de bakkers
knechten in staking gingen uit
solidariteit met hun collega's bij
de broodfabrieken. Waar nog wel
brood te krijgen was. stonden lan
ge rijen wachtenden. Vele Britse
vrouwen zijn ertoe overgegaan
om zelf brood te bakken, waar
door ook een tekort aan meel
dreigt te ontstaan. Postende sta
kers in de haven van Londen heb
ben geprobeerd het lossen van
meel tegen te gaan.
Vrij zonnig weer en een zwakke
tot matige wind draaiend naar
westelijke richtingen. Maxi
mumtemperaturen omstreeks
zeventien graden.
Morgen en overmorgen: Zonni
ge perioden met later enkele
buien en weinig verandering in
temperatuur.
PAGINA 2:
PAGINA 3:
PAGINA 4:
De NCRV-programma's
in nieuwe seizoen
PAGINA 5:
Werkgroep Israël
vergaloppeert zich
PAGINA 7:
PAGINA 9:
BRUSSEL De Belgische minister
van economische zaken, de socialist
Willy Claes, heeft besloten dat de
koffieprijs in België moet dalen. Met
ingang van 15 september moet er 84
cent van de prijs van een kilogram
koffie af. De minister heeft dat be
sluit genomen na overleg met de Bel
gische koffiebranders. De prijs van
een kilo koffie in België varieert mo
menteel van even over de 21 gulden
tot ruim 25 gulden per kilo, of 5,25
tot 6.25 per 250 gram.
OSLO (Reuter, AFP, UPI) De sociaaldemocratische regering
van de Noorse premier Odvar Nordli zal voorlopig blijven rege
ren, ondanks de patstelling die is ontstaan na de verkiezingen
van zondag en maandag. Zowel de sociaaldemocratische rege
ringspartijen (de Arbeiderspartij en de links-socialisten) als het
zogenaamde burgerlijke blok (Conservatieve, Centrum-partij en
Christelijke Volkspartij) verklaarden gisteren, nadat alle stem
men geteld waren, de overwinning te hebben behaald.
lerny (nieuw) 2495.--
HERNY(nw).», 2495-
ndbergh* 5445:-
immer man n* 4265r-
lurich* 7.895;-
ich WEBER(nw) 5,2957-
ïtrof 4,7057-
:CHNER (nieuw) 52957-
amaha (nieuw) 4495r-
ug. Förster* 4.680.-
IMBACH '1 r' 5.995.-
;inway&Sons* 15.300;- 10
HAIKA 'VST' JAS».- 5
sagele* 7.200.. 4
415.-
695-
795-
945-
400-
.995-
595-
995-
560-
640-
.495-
750-
595-
100-
ter waarde van voor
Och* 19.600.- 4.100-
ÖsencJorfer* 27.900:- 8.600-
amaha* lUVfO:- 9.350-
einway&Sons* 55.400.. 20.900-
STONIA (nieuw) 29400:- 20.750.»
luthner* 29.9007- 8.300-
rotrian-Steinweg2040tn7 5.900-
ECHNER (nieuw) 12.4507: 0.850..
ïchstein* 25=5007- 3.400-
is uit meer dan 100 vleugels,
ccation vleugels vanal 460U gig
in staat van nieuw
Rotterdam sinds >898
Westersingel 42, tel.(010)363500
dagelijks geopend van 9-17.30 uur.
Vrijdag koopavond van 19-21 uur.
WfOpa'v grootste import en exportspecialist
in vleugels en piano's,
1 Gratis thuisbezorging 5|aaT qarantie
■tomen cn onderhoud door geheel Nederland
Hstrsski van importeur: Estonia, Stemway,
Mch, Tchaika, Bechner, Cherny, Rich-Weber
Beide blokken hebben gisteren net
niet de meerderheid gehaald in het
155 zetels tellende Noorse parlement
(de Stortinget). De Arbeiderspartij
behaalde 76 zetels, terwijl de links
socialisten die het kabinet-Nordli
steunden een fors verlies incasseer
den en van 16 naar 1 zetel terugvie
len. Samen bezetten de oude coali
tiegenoten dus 77 zetels.
Het burgelijke blok kwam tot 76
zetels en haalde dus ook niet de
meerderheid. Hierin kwamen de
Conservatieven, Hoyre (rechts) tot
de grootste overwinning. Zij stegen
van 29 zetels in 1973 tot 42 zetels bij
de jongste verkiezingen. De Cen
trum-partij zakte van 21 naar 12.
terwijl de derde „blokgenoot", de
Christeijke Volkspartij steeg van 20
naar 22 zetels.
Roes
De sociaal-democratische coalitie
verkeerde tot kort voor de einduit
slag in een overwinningsroes. Vol
gens de prognoses zou zij net 78
zetels halen en dus de meerderheid
in het parlement. Maar na telling
van dee per post uitgebrachte stem
men bleek dat de Sociaal-Democra
ten maar 76 van de 155 zetels kregen
en niet 77, zoals eerder was bere
kend. Deze sensationele ommekeer
in het verloop van de uitslag werd
veroorzaakt doordat deze éne zetel
uiteindelijk van de Arbeiderspartij
overging naar de Christelijke Volk
spartij. die deel uitmaakt van de
oppositie.
Het burgerlijk blok, uitgaande van
de steun van de Liberale Venstre-
partij, die twee zetels in het parle
ment kreeg, eiste het onmiddellijk
aftreden van premier Nordli. Het
burgerlijk blok zou samen met de
Venstre-partij namelijk net de meer
derheid behalen. Het nieuws over
deze verschuiving van het machts
evenwicht sloeg gisteren in Noorwe
gen in als een bom. De meeste Noren
waren maandag gaan slapen in de
overtuiging dat premier Nordli nog
eens vier jaar zou aanblijven. De
Arbeiderspartij van Nordli boekte
overigens een stevige verkiezings
winst. Zij ging van 62 naar 76 zetels.
Vervolg op pagina 7, kolom 1
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De functie van bewaarder in huizen van bewaring is in de loop van de tijd
gedevalueerd. Om een verdere uitholling van de bewaardersfunctie een halt toe te roepen, is
..verhoging en verbredingvan het opleidingsniveau noodzakelijk. Er dient naar gestreefd te
worden op den duur voor bewaarders een opleiding op middelbaar niveau verplicht te stellen
Dit is een van de belangrijkste aan
bevelingen van de Commissie doel
stelling en functie huis van bewaring
in haar gisteren aan de minister van
justitie, mr. W. F. de Gaay Fortman,
overhandigde eindrapport. De com
missie werd in 1973 ingesteld naar
aanleiding van de rapportage over
de opstand in het Groningse huis
van bewaring in 1971. Voorzitter van
de commissie is professor mr. W. F.
C. van Hattum, oud vice-president
van de Haagse rechtbank.
het opleidingsniveau wel te laag is.
omdat de opleiding de bewaarder
niet voorbereidt op de eisen die te
genwoordig aan de omgang met ge
detineerden mogen worden gesteld.
Dat desondanks in de praktijk zo
veel bewaarders aan die eisen blij
ken te voldoen, zoals de commissie
constateert, is naar haar mening
meer te danken aan hun goede wil
dan aan de kwaliteit van de oplei
ding.
De zienswijze van de commissie-Van Schcidiflfif
Hattum met betrekking tot het op
leidingsniveau van bewaarder wijkt
af van het departementale stand
punt. In de vorig jaar aan de Tweede
Kamer aangeboden nota beleids
vraagstukken gevangeniswezen
schrijft de staatssecretaris van justi
tie. mr H. J. Zeevalking, dat van het
merendeel van de bewaarders geen
middelbare opleiding geëist kan
worden. Niet gebleken is, zo wordt
daar aan toegevoegd, „dat het huidi
ge personeel in het algemeen een te
laag opleidingsniveau heeft."
De commissie-Van Hattum stelt dat
In de departementale Nota wordt
een verhoging van het opleidingsni
veau ook afgewezen, omdat die tot
een onaanvaardbare scheiding tus
sen de bewaking en begeleiding zou
kunnen leiden. De commissie-Van
Hattum vindt dat haar aanoevenng
zo'n scheiding juist zou tegengaan.
Wel meent zij dat de taak van de
bewaarder duidelijker dient te wor
den onderscheiden van de gestichts-
wachten, die met de bewaking zijn
belast. Zij vindt het onjuist dat het
ingevoerde beleid gericht is op door
stroming van de gestichtswachten
maar met name (beter betaalde) be
waardersfuncties
De commissie pleit ervoor de be
waarders een middelbare beroeps
opleiding inrichtingswerk te laten
volgen. Om de functie-aanduiding
in overeenstemming te brengen met
de inhoud, stelt zij voor om in de
toekomst te spreken van „penitenti
aire inrichtingswerken'.
De commissie-Van Hattum schrijft
in haar eindrapport dat de bewaar
der niet alleen moet beveiligen maar
ook moet „bejegenen", dat wil zeg
gen: Een goede rechtsgang bevorde
ren en er voor zorgen dat gedetineer
den zo weinig mogelijk schade wordt
toegebracht. Zij vindt dat tot nog toe
teveel nadruk is gelegd op wat zij
noemt „het garanderen van een veili
ge bewaring".
In het rapport van de commissie-
Van Hattum is de nadruk gelegd op
het verkleinen van de schade die aan
de gedetineerden wordt toegebracht.
De commissie vindt dat de gang van
zaken in een huis van bewaring zo
veel mogelijk die van de „vrije"
maatschappij moet benaderen.
De formateurs Den Uyl (midden) en Veringa (links) hebben gisteren de formatiebesprekingen met de
fractieleiders van het CDA, D'66 en PvdA voortgezet in het gebouw van de Raad van State.
Prof. mr. W. F. C. van Hattum
waarbij grote aandacht moet worden
gegeven aan individuele ontplooiing
Vanwege dat uitgangspunt keert de
commissie zich tegen massale hui
zen van bewaring zoals die in Maas
tricht en Amsterdam („Bijlmer-ba-
jes") zijn of worden gebouwd Vol
gens de commissie dient een huis
van bewaring geen grotere capaci
teit te hebben dan 120 gedetineer
den. Voorgesteld wordt gedetineer
den onder te brengen in „leefeenhe
den" van acht tot tien. maximaal
twaalf personen.
Verder wordt voorgesteld de gedeti
neerden meer kans te geven op con
tact met de buitenwereld. Gepleit
wordt voor „een ruime bezoekrege
ling". waarbij ook „individueel be
zoek zonder toezicht" mogelijk zou
moeten zijn. De censuur dient vol
gens de commissie worden afge
schaft en een ider, ook de buitenlan
ders, zal het mogelijk moeten wor
den gemaakt te telefoneren
Hogere beloning
Opmerkelijk is het voorstel de belo
ning op te trekken tot tenminste het
peil van het minimumloon. De ar
beid zal overigens slechts een onder
deel moeten vormen van „een geva
rieerd aanbod van activiteiten''
waaraan op basis van vrijwilligheid
zal moeten orden deelgenomen. Met
betrekking tot de hulpverlening
wordt er voor gepleit ook een jurist
aan het huis van bewaring te verbin
den. omdat gebleken is dat aan
rechtsbijstand grote behoefte
bestaat
Professor Van Hattum wees er giste
ren op dat de commissie niet alleen
op humanitaire gronden verbeterin
gen bepleit, maar ook met het oog
op de terugkeer van de gedetineerde
in de samenleving, die er niet mee
gediend is dat de gevangene, als
gevolg van een streng regime daar
van geheel is vervreemd. Naar zijn
mening zouden degenen die erover
klagen dat gevangenen maar in de
watten worden gelegd vooral daar
aan moeten denken.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De fracties van de bij de kabinetsformatie
betrokken politieke partijen PvdA, CDA en D'66 zijn vandaag
afzonderlijk bijeen geroepen de ontwerp-akkoorden te bespre
ken van de resterende programpunten voor het nieuwe kabinet.
De Noorse premier Odvar Nordli en de voorzitter van zijn Arbei
derspartij, Reiulf Steen, uiten hun vreugde over de winst die hun
partij boekte bij de verkiezingen. Op 1 oktober zal blijken of het een
Pyrrusoverwinning is geweest.
Het was gisteravond laat echter
sterk de vraag of deze ruim honderd
Kamerleden vandaag niet voor niets
naar Den Haag zullen reizen, omdat
het twijfelachtig leek dat de infor
mateurs en de fractievoorzitters af
gelopen nacht het nog eens zouden
worden over alle acht resterende
programpunten.
Bij alle betrokken partijen werd ove
rigens ontkend dat er onoverkome
lijke moeilijkhednein het overleg
zijn gerezen. Het feit dat de onder
handelingen langer duren dan werd
verwacht, komt vooral doordat de
resterende programpunten toch
weer gedetailleerder worden bespro
ken dan de bedoeling was.
Na gisteren overdag bijna acht uur
onafgebroken vergaderen werd gis
teravond om negen uur opnieuw het
overleg hervat. Over de meest contr
oversiële punten de defensie-uit
gaven, de kernenergie en het volks
huisvestingsbeleid waren gistera
vond nog geen principe-akkoorden
bereikt. Over de defensie was zelfs
nog helemaal niet gesproken.
Volkshuisvesting
Gisteren overdag werd de vergader
tijd bijna geheel gevuld met de pro
blematiek van de volkshuisvesting.
Daarbij passeerden vele facetten
van dit beleidsonderdeel de revue,
met als belangrijkste huurwetten
van staatssecretaris Van Dam. de
verkoop van huurwoningen en de
stadsvernieuwingsproblëmen. Toen
het middagoverleg werd opgebro
ken was op geen van deze onderde
len al een conclusie getrokken waar
in alle drie partijen zich konden
vinden.
Datzeliae gold voor de kernenergie
De informateurs hadden de fractie
voorzitters een compromisvoorstel
voorgelegd, maar zowel PvdA als
CDA bleken daar nog bijstellingen
in te wensen. Het voorgestelde com
promis gaat uit van de gedachte dat
CDA onder voorwaarden akkoord
gaat met de uitstel van de bouw van
kerncentrales ln Nederland, terwijl
PvdA onder voorwaarden ja zegt te
gen de uitbreiding van de Almelose
ultracentrifugefabriek.
Doordat er nog zovele open vragen
bleven, werd gisteravond in Den
Haag sterk rekening gehouden met
de mogelijkheid dat het formatieo-
verleg vandaag opnieuw zou moeten
worden voortgezet.
LONDEN De bekende dirigent
Leopold Stokovski is gisteren op 95-
jarige leeftijd overleden aan een
hartaanval. Stokovski werd in 1882
als kind van Poolse ouders in Lon
den geboren. In 1908 debuteerde hij
in dezelfde plaats als dirigent. Een
jaar daarna vestigde hij zich in de
Verenigde Staten en in 1908 kreeg
hij de leiding van het Philadelphia
Orchestra. Zijn bekendheid bij het
grote publiek kreeg hij in 1940 toen
hij samen met Walt Disney de klas
siek geworden tekenfilm „Fantasia"
maakte.
Stokovski kreeg vorig jaar nog van
zijn grammofoonplatenmaatschap
pij een zesjarig contract aangebo
den. De laatste week was Stokovski
onder behandeling voor een virusin
fectie. waarvan men niet gedacht
had dat deze ernstig was.
Meer over Stokovski op pagina 12
Het huis van bewaring ls geen instelling om mee te
spotten. Wanneer een commissie voorstelt om de
bewaarders te veredelen tot ..penitentiair inrich
tingswerkers", dan nemen wij dat dus heel serieus. U
ziet ons niet grinniken, giebelen of anderszins.
I )e nieuuc abonnee krijgt een uelkomstvoordeel
Hij betaalt (na twee weken de krant gratis ter kennismaking
te hebben ontvangen) f6,55 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op dp envelop:Ïftiuw-Kwartel.antwoordnummer 27M2.
Amsterdam. Ken postzegel is niel nodig, die betalen wij. Hellen kan ook:
0211-913456, afdeling serv ire.
adres:
plaats:
giro:
adres:
plaats:
nieuwe abonnee:
betaalt per kwartaal
opgegeven door:
tel:
Ik ontvang graag naar keuze:
Een degelijke mini-indexklapper voor telefoonnummers
en adresgegevens. Handzaam formaat. Geschikt om mee
te nemen in elke jas of tas
Drie kleine gekleurde klosjes garen en naalden in een
fraaie balpen. Een handig hulpmiddel voor de vakantie.
Twee verschillende Ot en Sien afbeeldingen.Te gebruiken
als sierplaat ofplace-mat. In originele kleuren en afwasbaar.
ivs
