iolf van geweld in Srilanka
Introduktieshow van de Renault 2QTS.de 2 liter met inhoud.
RENAULT
Renault Nederland n.v.
Vestiging Den Haag
Auto Haag
nderheidsgroep Tamils in het nauw
Nog geen
compensatie
voor kranten
Wel eten maar
niet betalen
Artistiek trio
exposeert in
gemeentehuis
r
Gratis intelligentie-spel.
Vanaf 8 september in onze showroom.
10
ERDAG 8 SEPTEMBER 1977
H 11
i van den Hoonacker
iet eerste gezicht is er niets
i hand op de drukke Gal-
ad in Colombo, de hoofd-
van Srilanka. De zon
idt. toeristen slenteren
en kinderen bedelen om
les. De toerist heeft weinig
[van het uitgaansverbod
nds 17 juli van kracht is:
litgaansleven bood altijd
tig mogelijkheden en de
bars blijven drank schen-
Toch is het land momen-
i grote beroering.
~uit de hand gelopen carnavals-
in het noordelijke Jaffna, het
d waar bijna de helft van de
1-minderheid woont, leidde tot
neerschieten van mensen en
L randen van huizen door de poli-
e bestaat in Jaffna uit Singa-
welke groep 70% van de bevol-
uitmaakt, In de daaropvolgen-
[en escaleerde de kwestie snel.
nils in Jaffna vernietigden uit
^st de markt, het busstation en
overheidsgebouwen. In de
e provincies werden ruim hon-
"Tamils vermoord, duizenden
ren gewond, verjaagd, hun hui-
verbrand, hun winkels geplun-
De strijdkrachten hebben de
j functie van de politie overgeno-
Overal in het land gaat het
den en plunderen door Singale-
oor, ondanks uitgaansverboden
proepen van religieuze en poli-
f leiders.
chiedenis
jzielt de mensen in dit land. de
mat van het boeddhisme, waar
_ien als tolerantie en compro-
hoog aanzien staan? De Sin-
e schoolboekjes leren het aldus:
n al eeuwenlang het vreedzame
lese koninkrijk bestond, werd
^250 voor Chr. aangevallen door
s uit Zuid-India."
lien is de geschiedenis van
i gevuld met verhalen over in-
uit India en gevechten" tussen
iningen van Noord en Zuid-Cey-
Koning Parakrama Bahu werd
eerste Ceylonese imperialist: in
12e eeuw veroverde hij stukken
Birma en Zuid-India. Na een
invasie in 1408 werd Ceylon
door de Portugezen rond
en een eeuw later door de Ne-
lers. Beide kolonisatoren na
genoegen met de profijtelijke
irovincies (plantagebouw, ka-
en trachtten met gering succes
erstenen. Toen 150 jaar later de
;lsen de macht overnamen was
poedig bekeken met de Singale-
oningen: in 1815 gaf de laatste
ng zich te Kandy over.
kitten importeerden duizenden
ils uit Zuid-India rond 1880 om
gastarbeiders" op de pasgeplan-
leeplantages in Het bergland te
en; Singalezen bleken daarvoor
losgeweekt te kunnen worden
hun traditionele dorpsgemeen-
ppen.
Tamils nu zo'n 22% van de
liking kunnen dus worden on-
erdeeld in de helft Ceylon-Ta-
(meest wonend in het Noorden)
India-Tamils, die nog steeds
i beschouwd als vreemdelin-
en de armste en meest rechtelo-
tle |mepering van Srilanka vormen.
galezen zijn in meerderheid
bjdhist, de Tamils hindoes. Daar-
worden nog onderscheiden de
ims (6 a 7%) en de burghers,
imelingen van Portugezen en
inders, die door de Britten op
posten werden gezet (evenals
aantal Ceylon-Tamils), en die
grotere tolerantie tegenover de Ta
mils dan de SLFP, hoewel Jayewar-
dena zelf zich vaak minachtend over
hen heeft uitgelaten. Het politieke
voorstellenpakket (volgens sommi
gen een verradersloon) dat de rege
ring eind juli aan de TULF heeft
aangeboden is dan ook het best be
waarde geheim van Srilanka: nie
mand weet iets.
is Jeugd
H |1 Cl*64l££S SP0£*EHX MEEPDEPhEIO
r I r*m SPKKEHOE HEEBOEÜHEIO
0 km 100
dus na de onafhankelijkheid in 1948
in de kou kwamen te staan.
Reveil
In 1960 kwam de Vrijheidspartij
(SLFP) van mevrouw Sirimavo Ban-
daranaike, de weduwe van de in '59
vermoorde premier, aan de macht
Vlak daarvoor waren in 1958 duizen
den Ceylon-Tamils door Singalezen
vermoord. Deze „Krlstallnacht" was
zeker ook een gevolg van het in 1956
ingezette boeddhistische reveil, een
Singalees-chauvinistische opleving
waarin naast positieve elementen
als bezinning op eigen historie en
nationale identiteit ook negatieve
elementen aanwezig waren zoals het
verplicht stellen van het Singalees
als nationale taal. Dit kwetste de
Tamils diep.
In 1964 kwam het Sirimavo-Shastri
verdrag tot stand waarbij met India
werd afgesproken dat per jaar 75.000
plantage-Tamils zouden emigreren
naar de Zuid-lndiase deelstaat Ta-
milnadu. De totaalstand is nu
300.000.
Mevr. Bandaranalke („Madam")
heeft met haar centrum-linkse
SLFP vanaf 1970 tot 21 juli dit Jaar
geregeerd, tot 1975 met de Trotzky-
isten en tot februari dit jaar met de
Moskou-communisten. Haar aan
hang bevond zich op het platteland
waar nog 80% van de mensen woont
In juli werd zij verpletterd door de
UNP van Junius Jayewardena, voor
heen de conservatieve partij, die
zich nu met elan heeft opgeworpen
„voor de armsten, werk voor allen,
een regering zonder corruptie en een
rechtvaardig Srilanka op boeddhis
tische grondslag". Hij behaalde 51%
van de stemmen, maar door het (En
gelse) districtenstelsel leidde dat tot
maar liefst 138 van de totaal 168
zetels. Absolute macht dus. De link
se partijen behaalden geen enkele
zetel, de SLFP met moeite negen.
Zij Ukken nu hun wonden en zijn
niet in staat tot enige oppositie. De
TULF, het TamU Bevrijdingsfront,
tracht dat met zijn 17 zetels wel,
maar is uiteraard ook machteloos.
Toen begin dit jaar de oude Tamil-
leider uit Jaffna overleed, kwamen
meer radicale en jongere politici
naar voren. In het TULF-verkie-
zingsmanifest is de eis van een sepa
rate staat, Tamil Eelan, opgenomen.
In het vuur van de poUtieke strijd is
aan de kiezers beloofd deze uit te
roepen op de dag na de verkiezin
gen. Dat dit niet is gebeurd ligt aan
een aantal factoren. In de eerste
plaats heeft de UNP de naam van
Voorts is het vooral de jeugd die
communistische ideeën over een ei
gen staat koestert: economisch heb
ben ze geen been om op te staan,
omdat de drie belangrijkste produk-
ten van Srüanka, thee, kokos en
rubber, vooral buiten de noordeUjke
Jaffna-provincie worden gewonnen.
Maar de TULF-parlementsleden
hebben zich opgehangen aan de Ta
mil Eelam-belofte en moeten die wel
met kracht verdedigen om niet hun
gezag te verliezen. En bovendien
heeft de TULF ook aan de Oostkust
gewonnen, een gebied dat buiten
het eventuele Eelam valt en waar
veel moslims wonen. Het is ondenk
baar dat alle Tamils buiten het Ee-
lam-gebied (60%) daarheen zouden
moeten of kunnen verhuizen. Die
„thuisland-gedachte" wordt door
Ceylon-Tamils aan West- en Oost
kust en door de India-Tamils in het
centrale bergland verworpen. De
TULF is dan ook onderhevig aan
interne spanningen. De regering
weet dat en heeft bij de algemene
debatten eind augustus de Eelam-
gedachte krachtig van de hand
gewezen.
Complexe situatie
Toch doet een dergelijke „histori
sche" verklaring geen recht aan de
complexe situatie van dit moment.
Er is veel meer aan de hand, maar
het is moeilijk daarvan de juiste
proporties te schatten. De situatie is
uiterst onzeker. Hjït land leeft 9P
geruchten en mond-tot-mond infor
matie. De staatsradio geeft geen of
alleen kalmerend nieuws, de pers is
gebreideld en mag hooguit het par
lementaire debat letterlijk verslaan.
Telefoneren vanuit Colombo met
andere plaatsen is niet mogelijk.
Treinen rijden niet meer op de gro
tere afstanden, bussen idem, nadat
honderden Tamils uit Jaffna zijn
gemolesteerd en beroofd door Sin
galezen die de treinen onderweg
aanhielden. Vanmorgen stapten
twee jonge Singalezen in de volle
bus in Colombo en vroegen dreigend
of er soms ook Tamils meereisden;
mijn Tamilvriend zweeg, zo sterk is.
hij ook weer niet.
Ondanks het nationale uitgaansver
bod voor de weekends en iedere
avond van zes tot zes 's morgens
gaan de rellen door; het dodental
stijgt dagelijks, en bedraagt nu ruim
300, iedereen heeft wel een eigen
ervaring of een verhaal van een fa
milielid. Alleen al in Colombo wach
ten duizenden mensen in scholen,
streng bewaakt door het leger, op
evacuatie per schip naar Jaffna. Fa
milies vluchten weg uit angst voor
brandstichting. Buitenlanders krij
gen sieraden en kleren in bewaring.
„Voor als het weer rustig is, u doen
ze toch niks." De begrafenisonder
nemers in Colombo kunnen de druk
te niet meer aan en weigeren nieuwe
lijken. De onzekerheid is groot en
iedereen wacht met spanning wat de
regering zal gaan doen.
nagement. Maar ook floreren de Ta-
milwinkels, omdat veel Singalezen
daar graag kopen door de betere
service, lagere prijzen, enz. Singale-
se concurrenten grijpen nu de gele
genheid aan om commerciële ge
schillen uit te vechten. Broodnijd
dus. Groepen jongeren die vaak
werkloos zijn worden opgehitst de
Tamilwinkels te bestormen en te
plunderen. Het is voor het trotse
Singalese volksdeel met zijn rijke en
oude historie moeilijk te verkroppen
dat een minderheidsgroep in „hun"
land het beter doet. Zeker als er een
„thuisland" is dat hen graag op
vangt. Dat de wraaknemingen uit de
hand lopen bewijst het feit dat in
het binnenland ook moslim- en Sin
galese winkels worden platgebrand.
Chauvinisme, klassenstrijd, brood
nijd en minderwaardigheidsgevoe
lens worden gemengd met persoon
lijke afrekeningen en straatterreur.
De Ceylon-Tamils hebben voor het
grootste deel hun wortels in de Sin
galese samenleving, tot welke klasse
zij ook behoren. Zij zijn volstrekt
niet geïnteresseerd in overplanting
naar Jaffna; dat zou trouwens naast
ontheemding ook economische
chaos en werkloosheid betekenen.
Wel delen zij de Tamilgrieven: dis
criminatie in het onderwijs en bij
het zoeken van werk, vooral in de
overheidssector. Aangezien veel be
drijven en diensten genationali
seerd zijn, en daarbuiten nog weinig
werkgelegenheid is te vinden in in
dustrieën, is dat een reële klacht.
Dezelfde personeelschef of hoge
ambtenaar die graag bij de Tamil-
op-de-hoek koopt en een Tamilbe-
diende neemt „omdat die zo hard
werken", zal voorkeur voor een Cey
lonese sollicitant hebben als het om
een iets hoger baantje gaat.
Explosief
De situatie blijft inmiddels hoogst
explosief. De regering meldde op 24
augustus „politieke ondertonen" te
ontdekken in de gewelddadigheden;
de verliezers van 21 juli zouden mis
bruik maken van de situatie en zo de
regering in discrediet wille brengen.
Ook al zou dit kunnen rieken naar
een poging de schuldvraag te verleg-
ge, het is zeker ten dele waar. Vooral
in het Kandy-district zijn een aantal
SLFP-aanhangers gearresteerd, on
der wie „toppers": de secretaris van
Premier Jayewardena
mevrouw Bandaranaike, een ex-mi
nister en tal van hoge functiona
rissen.
Op langere termijn zal de rol van de
strijdkrachten doorslaggevend zijn.
De politie is nu de sterkste macht,
zij het tijdelijk ondergeschikt ge
maakt aan het leger. Beide zijn min
of meer op de hand van „Madam".
Marine en luchtmacht zijn veel klei
ner en waarschijnlijk eerder loyaal
tegenover de regering. Dit conflict
binnen de strijdkrachten heeft zich
nog niet ontwikkeld tot een open
loyaliteitscrisis. Toch is het een fak-
tor van belang.
Als de strijdkrachten op den duur
de macht in handen zouden nemen,
wordt daarmee een redelijke demo
cratie om zeep gebracht en is de
kans groot dat een burgeroorlog uit
breekt. Het is echter waarschijnlij
ker dat de regeing nog een proeftijd
van één tot twee jaar krijgt. Dan zal
moeten blijken of de verkiezingsbe
loften waar gemaakt worden. De ge
zamenlijke oppositie vakbonden,
linkse politieke partijen Tamils en
radicale jeugd zal zich zeker laten
horen. Voor een oplossing van het
Tamil-probleem zijn deze politieke
faktoren van belang; de anti-Tamil-
rellen van dit moment worden meer
en meer een confrontatie tussen re
gering en (buitenparlementaire) op
positie.
Ook al komt er binnenkort één of
andere federale oplossing voor het
Taraiiprobleem uit de bus, de glim
lach van de Srilankaan betekent
niet altijd verzoening. Boeddhisme
en vreedzaamheid komen steeds
meer op gespannen voet met elkaar
te staan.
DEN HAAG Het bestuur van het
Bedrijfsfonds voor de pers kan nu
nog geen concrete compensatie
maatregel voor dagbladen voorstel
len waarmee scheve concurrentie
verhoudingen in de dagbladpers
kunnen worden recht getrokkea
Dit blijkt uit het rapport dat het
bestuur van het fonds de minister
van cultuur, recreatie en maat
schappelijk werk heeft uitgebracht.
Dé weg naar een compensatierege
ling is evenwel niet afgesloten. Ver
der onderzoek kan tot de beoogde
regeling leiden, aldus de nota.
Zo'n regeling opperde minister Van
Doorn destijds in zijn nota massa-
mediabeleid. Het Economisch Insti
tuut Tilburg ondeizocht daarop de
bedrijfseconomische aspecten van
een regeling. De resultaten en voor
lopige conclusies van het onderzoek
van het fondsbestuur werden uitge
vers van de kranten, journalisten en
grafici voorgelegd. Hun opmerkin
gen gaven het fondsbestuur geen
aanleiding van standpunt te veran
deren.
Op grond van de gegevens, die tot
dusver beschikbaar zijn, kan geen
compensatieregeling worden uitge
werkt die in overwegende mate ten
goede zou komen aan verliesgeven
de bladen, aldus het rapport. Wel
zijn er aanknopingspunten voor ver
der onderzoek. Met het oog op de
betekenis van een compensatierege
ling voor de verscheidenheid in de
dagbladpers acht het bestuur van
het Bedrijfsfonds voor de pers het
van belang dat het onderzoek wordt
voortgezet.
Het eerste halfjaar 1977 is voor de
Amfas Groep (verzekeringen) voor
spoedig verlopen waardoor de gun
stige resultatenontwikkeling van de
afgelopen jaren zich heeft voortge
zet. De omzet nam ten opzichte van
de eerste helft van 1976 met 11,3 pet
toe van ƒ432 min tot 481 min. De
brutowinst steeg van 35,5 min tot
43,1 min, het bedrijfsresultaat
van 15,3 min tot 19 min en de
winst na belasting van 12,6 min
tot 14,5 min.
UTRECHT AMEV (verzekerin
gen) stelt per 20 september een inte
rimdividend beschikbaar van 1,80
per gewoon aandeel van nominaal
10 over het in mei verhoogde kapi
taal.
GRONINGEN (ANP) - Poli
tierechter mr. J. Mein heeft de
25-jarige H. Z. overeenkomstig
de eis veroordeeld tot zes
maanden. De man had maan
denlang in talloze Groningse
restaurants en Chinese eethui
zen uitgebreide maaltijden be
steld en opgegeten zonder ze te
betalen.
Hij zei de obers bij het presen
teren van de rekening dat hij
geen geld had. Als excuus
voerde hij aan dat met zijn
uitkering van sociale zaken
slechts de drugs konden wor
den betaald, die hij zei weke
lijks nodig te hebben. Voor
eten had hij geen geld over
DE LIER In het gemeentehuis
van De Lier is een expositie te be
zichtigen van de bloemsierkunste-
naars Koos Zuidgeest en Piet Velle-
koop en de kunstenaar Wim Stolk.
De tentoonstelling, waarin de na
tuurobjecten en droogbloemarran
gementen van deze Lierse bloem-
sierkunstenaars worden gecombi
neerd met het werk van hun 26-
jarige plaatsgenoot Wim Stolk. is
gedurende de kantooruren op werk
dagen gratis toegankelijk.
In het geëxposeerde werk van Piet
Vellekoop zijn vorm en kleur van de
Hollandse flora de uitgangspunten.
Het verwerkte materiaal (gedroogd)
is in veel tuinen en wegbermen te
vinden. Koos Zuidgeest werd geïn
spireerd door de schoonheid van
aluminium. Daardoor ontstonden
zeer eigentijdse objecten met een
veelal duidelijk herkenbare vlakver
deling. De derde Lierenaar Wim
Stolk legt zich steeds meer toe op de
techniek van het pentekenen. Aan
vankelijk had hij meer voorliefde
voor het schilderen met olieverf.
Met brommer verongelukt
LOCHEM De zestienjarige scho
lier H. H. Bosman is in zijn woon
plaats Lochem bij een verkeerson
geluk omgekomen. Hij reed met zijn
bromfiets tegen een links van het
fietspad staande boom.
Onlustgevoelens
Zoals gezegd, er is meer aan de
hand. Het gaat niet in de eerste
plaats om een Singalese reactie op
de Tamil-Eelam gedachte. Er is een
meer algemene neiging eigen onlust
gevoelens af te reageren op de Ta-
milminderheid. Deze heeft door gro
tere groepssamenhang en sterkere
motivatie (naast de al genoemde be
voordeling door de Britten inder
tijd) zich opgewerkt tot de hogere
klassen, de vrije beroepen, het ma
De argeloze wandelaar kan zijn ogen
en oren haast niet geloven waneer hij
in de Amsterdamse Westhaven de pro-
ge helikopters van de KLM op nauwe
lijks enkele meters hoogte boven zijn
hoofd ziet vliegen. De grote toestellen
van het type Sikorsky maken op enke
le meters boven de grond de vreemd
ste capriolen. Vooruit vliegen, achte
ruit, stijl omhoog en even later weer
loodrecht naar beneden. Normaal ge
sproken een tafereel wat men op een
grote luchthaven zou kunnne ver
wachten van oefenende helikopters.
Maar op een terrein aan de Westhaven
verwacht men geen luchthaven. Toch
duidt een heuse luchtzak aan dat op
en stuk grond van dAmsterdamse
Droogdokmaatschappij een oefcnveld
is aangelegd. Valk naast de raffinade
rij van de Mobil kunnne de toeschou
wers „genieten" van het zicht en het
geluid van de rondvliegende oefenen
de vliegers van de KLM.
vrij
UJ. H.
Lint
ing. b
p.w. Bi
tel. n
Iers. bu
gelege
O,- p.w
85,-
tiuur.
Dn
tst en
hul
van al
c.v.. t.
>-g g-
Lkantie
a Texe
4 (of 4
Kom 'm bewonderen in onze showroom: de nieuwe
Renault 20 TS-2 litresMet een door Renault geheel
nieuw ontwikkelde 2 liter motor, die 110 DIN/pk levert
Grote prestaties, bescheiden verbruik.
De Tweeliter van Renault acceleert feller en soepeler dan
heel wat andere 2-liter-wagens. En hij haalt z'n top van
170 km/uur in alle rust. Toch is de 20 TS géén grote slok-op.
Bij 90 km/uur konstant verbruikt hij 8,1 liter per100 km,
bi) 120 km/uur 10,4 liter per 100 km.
Grote veiligheid. Met de progressief werkende
stuurbekrachtiging (én voorwiélaandrijving) hebt u de
Renault 20 TS vanaf f 23.95ft- incl. 18% BTW
Prijswijzigingen voorbehouden.
anti
julatau
m
Ce lil
HING.
ijk
inde'
Renault 20 TS moeiteloos in de hand. Bij elke snelheid.
Zeer ingenieus is de veiligheids-konstruktie:
vervormbare kreukelzones voor- en achter en een onver
vormbare veiligheidskooi.
Grote ruimte. Van binnen kan de Renault 20 TS zich
met de grootste wagens meten. Van buiten is hij naar
verhouding modern-kompakt met z'n lengte van 4 meter 52.
't Interieur is variabel en optimaal bereikbaar via vijf deuren.
Komfort van grote klasse. De anatomisch
gevormde stoelen zitten ronduit vorstelijk.
De voorzieningen voor 't binnenklimaat, het
bedieningsgemak,
de geluidsisolatie,
de zonwerende
ruiten, alle details
resulteren in 'n
rustgevend kom
fort van grote klasse.
Komplete uitrusting standaard. Bijvoorbeeld:
elektromagnetische deurvergrendeling. Elektrisch bediende
ramen. Elektronische toerenteller. Van binnenuit verstelbare
halogeenlampen. Teveel om op te noemen. Ruimschoots
genoeg om 'n bezoek aan onze introduktieshow de moeite
waard te maken. Evenals 'n grote gratis proefrit.
Op vertoon van uw rijbewijs geeft deze bon
bij inlevering bij een Renault dealer recht
op een gratis intelligentie- spel.
Naam:
Adres:
Plaats:
Loosduinscweg 1. DEN HAAG. Tel. 070443830
Wesldmnweg 196 (hoek Schokkerwcg). SCHEVENINGEN, Tel 070-549213
Afd. Vei koop Occasionv LoosduKisewcg 1. KekJcr ingang N W. Buitensingel, Tel 070-643830
Dr Iclykade 46. ach;cr/.|de var, Kohhof BV SCHEVENINGEN. Tel. 070-552600
Werkplaatsen. Loostluinseweg 1, Tel. 070-643834 Gaslaan 2. Tel 070-643830
Werkplaats Kolihof B.V_ Wcsiduinweg 186. SCHEVENINGEN, Tel. 070-552600
Onderdelen M.ig.i/I|nen: Loovdultsieweg 1. Tel 070 643830
Westduinweg 186. SCHEVENINGEN. Tel. 070-552600
Showrooms Pletien|kade 9-14 Tel 070-858307 (Spui Rijtw.pl)
SUdhoudersplem 47. WASSENAAR. Tel 01751 7400
Werkplaatsen: CaUndplem 2. Tel 070-889255
Plcueri|kade/GO'jwe-,tr_Tel 070 8S9870
Okkernootstraat 82.Tel 070-233760
Beek laan 147, Tel 070-634854
Stadhoifdcrsple.n 47, WASSENAAR, Tel. 01751-17400
Auto's met I.Q.
