ünka ziet toekomst
korter werken bij
*hilips-Sittard
Wetsontwerp 14053 in Tweede Kamer
arshall-hulp voor Derde Wereld lost niets op
ergie te duur voor zout-chemie
Publiek spaarde zeer actief
Korea wil meer in
Nederland kopen
Werkgevers moeten
veiligheid van
werk bewijzen
Zwaarder belasten van verzekeringsuitkeringen
Reacties op
artikelen
van dr. Post
FINANCIEN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet P 13 - RHS 15
37/ ijheM (ANP) Hoewel de gang van zaken bij Enka ook in het eerste halfjaar te wensen heeft
J rgelaten (ook bij moeder Akzo trouwens), blijft de directie de toekomst op langere termijn
Itief beoordelen. Dr. H. G. Zempelin, de voorzitter van de raad van bestuur noemde in dit
17>and vooral de kansen met nieuwe produkten.
daarvan is het nieuwe techni-
garen „arenka", dat aan het
e van dit jaar in een proeffabriek
worden vervaardigd. Op langere
pijn ziet Enka een stevige markt-
tie voor deze vezel.
ipelin beoordeelde de kunststof
retor van Enka positief en toon-
zich eveneens optimistisch over
Enka-machinefabriek. Deze gaat
ook machines bouwen in gebie-
buiten de chemische vezelindus-
nieuwe produkten die na de
ie in 1969 zijn ontwikkeld zijn de
iyse-membranen succesvol geble-
1. Enka is de grootste producent
wereld van deze foliën voor
37 Jhstnieren en neemt ruim deel aan
groei van de wereldmarkt.
het ogenblik worden in Engeland
bruiksonderzoeken gedaan naar
de recent ontwikkelde kunststoffles-
sen voor koolzuurhoudende frisdran
ken. „Als deze onderzoeken positief
verlopen, zal hier een groot nieuw
afzetgebied voor onze kunststoffen
worden dntsloten," aldus dr Zem
pelin.
Volgens hem beschikt Enka over de
middelen om de nieuwe ontwikkelin
gen, technisch speurwerk en investe
ringen te financieren. Bij de enorme
verliezen die in de afgelopen jaren
zijn geleden zijn de investeringen en
andere uitgaven drastisch terugge
draaid. zodat de onderneming in
1976 geen kasverliezen meer had.
Aanleiding voor de beschouwing van
dr. Zempelin was de formatie binnen
Akzo van de nieuwe groep "Enka".
Daarin zijn opgenomen Enka Glanz-
stoff plus de chemische vezelactivi
teiten van Akzo buiten Europa.
Energie
In het personeelsblad van Akzo-Zout
Chemie (AZC-Interlocaal) heeft jhr.
G. Krayenhoff, de voorzitter van de
raad van bestuur van Akzo nog eens
zijn nood geklaagd over de dure
energie, die vooral de zware chemie-
sector van het concern parten speelt.
Volgens de heer Krayenhoff zou het
electrolysebedrijf van Akzo Zout
Chemie er al lang geweest zijn als
energie beschikbaar was tegen be
taalbare prijzen. Delfzijl en de Rijn
mond komen in aanmerking voor
deze vestiging die 200 miljoen aan
investeringen moet kosten. Jhr.
Krayenhoff reageerde met zijn op
merkingen op de plannen van
Hoechst Holland voor drie nieuwe
chemische fabrieken bij Vlissingen.
Ook Hoechst heeft echter de voor
waarde gesteld van goedkopere
energie.
2/9
872.31
218.06
112.28
93 84
327.40
370.15
ITARD Philips in Sittard heeft bij het Gewestelijk Arbeids-
reau werktijdverkorting aangevraagd voor 350 van de 1850
isoneelsleden in de diverse afdelingen. De werktijdverkorting
nut erop neer dat per 1 oktober de 350 werknemers gedurende
remaal zes weken één dag per week minder gaan werken,
oorzaak ligt volgens de heer A. De omzet bedroeg in de eerste zes
jmer van de Philips-persdienst in maanden van dit jaar 449,7 min
tegen 387,8 min in hetzelfde tijd-
ndhoven in tegenvallende verko-
n van de elektronische onderde-
die in de Sittardse vestiging wor-
gemaakt. De vakbonden zijn
er de aanvraag ingelicht.
VERENIGDE NEDERLANDSE
iEVERSBEDRIJVEN (VNU)
in het eerste halfjaar 1977 re-
iten bereikt die duidelijk boven
begroting lagen. Ook de vooruit-
;n zijn zodanig gunstig dat voor
;1 1977 een nettoresultaat in de
van 30 min mogelijk wordt
icht, aldus de raad van bestuur in
in toelichting op de halfjaarcijfers.
vak vorig jaar. De nettowinst steeg
van 9 min tot 16 min. De netto
winst zou nog 7,8 min hoger kun
nen zijn geweest, maar dit bedrag is
opgegaan aan bijzondere posten die
verband houden met per 1977 inge
voerde wijzigingen in de grondslagen
voor balanswaardering en resulta-
tenbepaling. Dit bedrag geeft de een
malige invloed aan van de gewijzig
de boekingssystematiek op het re
sultaat.
De omzet van het verzekerings
concern NATIONALE-NEDERLAN-
DEN is in het eerste halfjaar van
1977, vergeleken met dezelfde perio
de van vorig jaar, met 6,8 pet ge
groeid van ƒ2.521 min tot ƒ2.691
min. De nettowinst van 86,8 min
was 12,4 pet hoger 77,2 min). On
voorziene omstandigheden voorbe
houden verwacht de raad van be
stuur voor geheel 1977 een stijging
van de nettowinst met tenminste 10
pet ten opzichte van 1976.
Besloten is per aandeel van 10 een
interimdividend uit te keren van
2,04 in contanten. Vorig jaar werd
over het nog niet met de agiobonus
van 10 pet vergrote kapitaal eve
neens een interimdividend van 2,04
beschikbaar gesteld.
De door de directie van WEGE-
NERS COURANTENCONCERN in
het vooruitzicht gestelde verbete
ring van de winstgevemdheid komt
na de aanzet in 1976 nu ook in de
cijfers van het eerste halfjaar 1977
tot uitdrukking. Hierdoor is in de
eerste zes maanden van dit jaar een
bijna met heel 1976 overeenkomende
winst ontstaan. De winst na belastin
gen bedroeg ƒ2,3 min tegen ƒ2,4
min over heel 1976.
Afgelopen week werd de brug over de Rijn bij Neuwied (in West-Duitsland) op nooit eerder vertoonde wijze
gesloopt. Om de snelheid van afbreken te verzekeren (het verkeer moest zo snel mogelijk weer op gang komen) werd
de brug in twee gedeelten door vier z.g. hydrajacks 10 meter naar beneden gevijzeld en op twee drijvende pontons
gezet. De pontons werden door lieren naar een nabijgelegen eiland getrokken, waarna de brugdelen door een
gecombineerde vaar/rij operatie aan land werden gezet. Hierbij werden o.m. vier platformwagens met bij elkaar 512
wielen gebruikt. Op het eiland worden de brugdelen tot schroot verwerkt. Op de foto wordt het tweede brugdeel (180
meter) op pontons gezet.
AMSTERDAM (ANP) Bij de
meeste spaarbanken is in de maand
augustus zeer actief gespaard. Ver
geleken met vorig jaar augustus zijn
er enorme verschillen. Zo werd er in
augustus 1976 bij de Rijkspost
spaarbank 4 miljoen meer opge
vraagd dan ingelegd terwijl in de
afgelopen maand de stortingen de
opvragingen met niet minder dan
116 miljoen overtroffen.
Bij de spaarbanken ziet men deze
ontwikkeling als een gevolg van de
geringe bestedingen van het pu
bliek. Ondanks de dalende rente
vinden de mensen het kennelijk be
langrijk om op te potten. Dit gezien
de wankele economische toestand.
^Naast de RPS toonde ondermeer
ook de Nutsspaarbank Den Haag
een totaal ander beeld dan vorig
jaar. Was er in augustus 1976 nog
een ontsparing van 1.4 miljoen,
over de afgelopen maand werd een
overschot van 16 miljoen geno
teerd. De Spaarbank voor de Stad
Amsterdam zag het spaaroverschot
meer dan vervijfvoudigen: van 2,4
tot 13,5 miljoen. Bij de Spaarbank te
Rotterdam werd 7,2 miljoen meer
ingelegd dan opgenomen tegen vo
rig jaar 2,3 miljoen.
Door incidentele oorzaken waren er
ook instellingen die het minder de
den dan precies een jaar tevoren. Zo
boekte de Friese Bondsspaarbank
zelfs een ontsparing van 0,5 mil
joen nadat vorig jaar augustus nog
5 miljoen meer was gestort dan
opgevraagd. Een geringer overschot
dan vorig jaar boekte de Bonds
spaarbank West-Nederland.
DEN HAAG De Republiek Korea
(Zuid-Korea) heeft een handelsmis
sie naar ons land en andere Europe
se landen gezonden om te trachten
ons ertoe te bewegen meer naar Ko
rea te exporteren. Reden daarvan is
de onevenwichtige handelsbalans.
Korea verkoopt aan Nederland zes
zeven maal zoveel als Nederland
naar Korea exporteert en in die situ
atie wil de Koreaanse regering ver
andering brengen. De missie, die on
der leiding staat van de onder-mi
nister voor internationale samen
werking van het ministerie van han
del en industrie, dr. Sun-Kil Kim en
bestaat uit ruim 20 vooraanstaande
zakenlieden en ambtenaren, is giste
ren weer vertrokken naar Finland.
Dit korte bezoek is slechts een eer
ste aanzet in het streven naar ver-
FNV in commentaren op
arbeidsomstandighedenwet.
UTRECHT In bedrijven waar
werknemers werk weigeren omdat
dat werk naar hun mening gevaar
lijk en schadelijk is moet de werkge
ver aantonen dat de werkweigering
ten onrechte is. aldus de FNV in een
commentaar op het ontwerp-Ar-
beidsomstandighedenwet.
In dat wetsontwerp moet de werk-
weigerende werknemer zijn gelijk
bewijzen en volgens de FNV maakt
dat de werknemer kwetsbaar. Bang
voor ontslag zal hij er vaak voor
terugschrikken om werk te weige
ren. Pas wanneer de bewijslast bij
zijn baas berust zal hij er minde'
snel voor terugschrikken zijn rech
ten te doen gelden, aldus de FNV.
De FNV vindt dat de Arbeidsinspec
tie die de veiligheid in de onderne
mingen in het oog houdt wat man
kracht en deskundigheid betref*
moet worden uitgebreid Ook con
stateert de FNV dat de werknemers
van de arbeidsinspectie veelal niet
zo'n hoge pet op hebben. Dat komt
niet alleen door het personeelste
kort bij de arbeidsinspectie, maar
ook omdat men op grond van de
bestaande geheimhoudingsplicht
van de arbeidsinspectie nogal eens
de indruk krijgt dat werkgevers en
inspectie onder een hoedje spelen.
groting van de Koreaanse import ui
ons land, aldus dr. Kom. Tot nu toe
is Japan de grootste leverancier van
Korea. Om de Invoer uit Nederland
en andere Europese landen te ver
groten wil Korea zijn invoer met
name uit Japan afremmen. De mis
sie heeft Nederlandse zakenlieden
uitgenodigd naar Korea te komen
om zich daar op de hoogte te stellen
van de mogelijkheden om hun pro
dukten te verkopen. Het gaat de
Koreanen daarbij om o.a. chemica
liën, zware machinerieën, elektroni
ca en medische apparatuur.
De resultaten van kwatta in
ternational over het eerste half
jaar van 1977 zijn aanzienlijk beter
geweest dan in de overeenkomstige
periode van 1976. Het bestuur ver
wacht dan ook dat in 1977 een hoge
re winst dan in 1976, toen 49.000
werd verdiend, zal worden behaald.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Vandaag maakt de Tweede Kamer een begin
met de behandeling van het wetsontwerp nr. 14053 het
zogenaamde wetsontwerp Van Rooijen. Het betreft hier een voor
het levensverzekeringbedrijf en vooral ook voor de houders
van levensverzekeringspolissen belangrijk wetsontwerp.
pet deze „reuzen"-diamant kernboor is veertien maal een gat met een
orsnede van 75 cm geboord door de verdiepingsvloeren van de nieuwe
tijkspostspaarbank in Amsterdam. Veertien maal sneed de boor in een half
)ur door iedere 30 cm dikke vloer van gewapend beton.
Het gaat namelijk in het kort gezegd
over de (inkomsten) belasting, die
moet worden betaald over het rente
bestanddeel in de uitkeringen van
levensverzekeringen. Het is een
zaak, die al lang loopt. De oorspron
kelijke versie van het wetsontwerp
dateert nl. van een jaar geleden.
Om het geheugen even op te frissen
in het kort de voorgeschiedenis van
het wetsontwerp nr. 14053. Staatsse
cretaris Van Rooijen (financiën)
diende dit wetsontwerp vorig jaar
september bij de Tweede Kamer in
met de bedoeling in het bijzonder
een dam op te werpen tegen de ma
nier, waarop z.i. het betalen van be
lasting werd ontgaan door middel
van het kopen van levensverzekerin
gen met geleend geld. Opzet van het
wetsontwerp was de uitkeringen op
de zgn. koopsom-polissen zwaarder
te belasten dan tot dusver het geval
was geweest
Al veel langer (ongeveer vanaf 1965)
was er nl. sprake van een oneigenlijk
gebruik van deze koopsom-polissen.
Men sloot een levensverzekering en
-betaalde de prijs daarvoor in één
keer, dus niet via maandelijkse of
jaarlijkse premies. Het in één keer
betaalde bedrag, de koopsom, werd
echter niet uit eigen middelen vol
daan. maar geleend. Aldus ontstond
een schuld, waarvan de rente weer
aftrekbaar was voor de belastingen.
Vooral hoge inkomens konden op
deze wijze een niet onbelangrijk
fiscaal voordeel in de wacht slepen.
Doorn in oog
Het behoeft wel geen betoog, dat een
en ander de fiscus een doorn in het
oog was. Naarmate de levensverze
keringmaatschappijen steeds inven
tiever waren geworden in het beden
ken van allerlei verzekeringsvormen,
die erop gericht waren het belasting
voordeel voor de verzekerde zo groot
mogelijk te doen zijn. rees het verzet
ertegen bij het ministerie van finan
ciën in Den Haag. dat lijdelijk moest
toezien, hoe op deze wijze miljoenen
bedragen aan belastingen aan de
schatkist werden onthouden.
Het verzet in Haagse kringen leidde
tenslotte tot het indienen van het
door het levensverzekeringbedrijf
sterk bekritiseerde wetsontwerp
Van Rooijen, dat nadien overigens
naar aanleiding van de kritiek eni
germate werd verzacht. Oorspronke
lijk luidde de regeling aldus:
1. als rente wordt belast het verschil
tussen de uitkering en de koopsom
of de premies.
2. de rente wordt belast naar het
gewone (schijven) tarief van de in
komstenbelasting (het bijzonder ta
rief van de inkomstenbelasting, va
riërende van 20-50 procent voor le
vensverzekeringrente, vervalt).
3. naast koopsompolissen wordt ook
bij een aantal premiepolissen (le
vensverzekeringen, waarvoor regel
matig langer dan vijf jaar premies
zijn betaald) rente in de uitkering
belast en wel
a. als de uitkering niet plaatsvindt
tengevolge van overlijden en nog
geen 20 jaarpremies zijn betaald,
b. de uitkering plaatsvindt na het
bereiken van rio 70-jarige leeftijd.
De nieuwe lv 1 ;ngen, zo stond in
het wetson' zouden gelden
voor kapiir ringen uit koop
som- en presen na 1 januari
1977. Er wa '/rgangsregellng
voor uitkeriu ia die datum op
premiepolissci. jesloten vóór 17
september 1576 irk* datum van indie
ning van het wetsontwerp) en voor
koopsompolissen afgesloten vóór 14
november 1975.
Wijzigingen
In februari van dit jaar besloot de
staatssecretaris op grond van de ge
hoorde kritiek enkele wijzigingen
aan te brengen in zijn oorspronkelij
ke wetsontwerp. Zo werd bepaald,
dat. het rentebestanddeel in de kapi
taalsuitkering onbelast zou blijven
indien gedurende tenminste 15 (was
20) jaar jaarlijks premiebetaling zou
hebben plaatsgevonden Verder zou
ook het rentebestanddeel in een ka
pitaalsuitkering die plaatsvindt na
het bereiken van de 70-jarige leeftijd
onbelast blijven indien tenminste 15
jaren premies zijn voldaan (oor
spronkelijk werd van alle uitkerin
gen na de 70-jarige leeftijd het rente
bestanddeel belast).
Ook na deze wijzigingen heeft het
wetsontwerp niet de algehele in
stemming kunnen verwerven van de
verzekeringswereld. Bezwaren van
die kant bestaan nog.
a tegen de afschaffing van het bij
zondere tarief inkomstenbelasting
voor levensverzekeringen. Volgens
de verzekeraars is er geen enkele
reden om in dit geval rente, die in
vele Jaren is gekweekt, uit te zonde
ren van het gematigde tarief. Dit is
o.a.. zo wordt gezegd, in strijd met de
geest van de wet op de inkomstenbe
lasting,
b. tegen de termijn van 15 jaar tij
dens welke een polis van levensve-
zekering met spaarelement in stana
inoet zijn geweest om het rentebe- j
standdeel de uitkering vrij te laten
zijn. De verzekeraars menen, dat de
praktijk geweld wordt aangedaan
als deze termijn niet wordt verkort
tot bijv 10 jaar.
c tegen de leeftijd van 70 jaar boven
welke een uitkering van normale le
vensverzekering altijd iprogressief)
belast gaat worden voor wat het ren
tebestanddeel betreft als de verzeke
ring nog geen 15 jaar bestaat De
levenmaatschappijen vinden, dat dit
een overbodige en discriminerende
maatregel is, die bovendien de wet
veel ingewikkelder zal maken
Drie amendementen
Inmiddels is vlak voor het begin van
het Kamerdebat nog een drietal
amendementen op het wetsontwerp
Van Rooijen ingediend. In het eerste
wordt gevraagd de door de staatsse
cretaris al eerder van 20 naar 15 jaar
verlaagde grens vast te stellen op 12
jaar. In het tweede wordt verzocht
de datum van 17 september 1976,
waarop het nieuwe regiem voor pre-
mtepohssen zou moeten ingaan, eer -
jaar op te schuiven In een derde
amendement tenslotte wordt voor
gesteld de in het gewijzigde wetsont
werp genoemde leeftijdsgrens van 70
jaar te verhogen tot 75 jaar.
Dr Rob van Drimmelen
5a )nlangs wijdde dr. J. G. Post
deze krant een artikelenserie
onds an
de oorzaken van de huidige
conomische malaise. Zijn be-
i ehouwingen mondden uit in
*n tweetal suggesties voor het
leleid van de Nederlandse
1 verheid. Ten eerste zou Post
raag zien dat de overheid
neer greep kreeg op de techno-
igische ontwikkelingen zoals
le zich binnen het bedrijfsle-
en afspelen. In de tweede
)laats pleit Post voor de instel
ing van een nieuw soort Mars-
iall-steunprogramma voor de
ntwikkelingslanden. Post
lenkt hierbij in eerste instan-
- ie aan de gehele of gedeeltelij-
te kwijtschelding van bilatera
le schulden. Hierdoor zou een
versnelde opbouw van de eco-
ïomie in de Derde Wereld kun
nen plaatsvinden, hetgeen zou
kunnen leiden tot een nieuwe
impuls voor de gehele Westerse
fconomie.
s ïoewel het de moeite waard zou zijn
s cm de gehele artikelenserie van Post
a ?an een nadere beschouwing te on-
lerwerpen, zullen wij ons hier vooral
i ichten op de als tweede genoemde
J teleidssuggestie van Post. Het idee
ii van een Marshall-programma voor
de derde wereld roept namelijk een
aantal reacties op.
Schuldenlast
1. De groeiende schuldenlast van de
Derde-Wereldlanden vormt inder
daad een knellend probleem. In 1976
bedroeg de totale schuld van de ont
wikkelingslanden (de olie-exporte
rende landen uitgezonderd) zo'n 179
miljard dollar. Volgens voorspellin
gen van de Unctad kan dit bedrag
oplopen tot 253 miljard dollar in
1978. Uit de opbrengsten uit expor
ten moesten de ontwikkelingslanden
gemiddeld ongeveer 15besteden
aan rentebetalingen en aflossing. De
Unctad verwacht dat dit percentage
voor 1977 zal oplopen tot gemiddeld
21%. Het verschijnsel doet zich voor
dat ontwikkelingslanden nieuwe le
ningen moeten afsluiten om aan ou
dere schulden te voldoen.
De leningen aan Derde-Wereldlan
den worden op verschillende manie
ren verstrekt: bilateraal (van land
tot land), multilateraal (via b.v. de
Wereldbank, het IMF en regionale
ontwikkelingsbanken) en door het
particuliere bankwezen (de Chase
Manhattan Bank haalde in 1976
meer dan 75% van haar winst uit de
Derde Wereld). Sinds 1970 is de
schuld van ontwikkelingslanden aan
particuliere banken, zowel relatief
als absoluut, enorm gestegen (in
1973 was het aandeel van de particu
liere banken in de totale schuld al
13%.
Het probleem van de groeiende
schuldenlast is al sedert enige jaren
onderwerp van gesprek op
internationale fora. Over betalings
uitstel is o.a. gepraat op de Unctad-
conferentie in 1976 en tijdens de
Noord-Zuidgesprekken in Parijs. In
beide gevallen zonder resultaat.
In dit licht gezien kan men dus he
laas weinig optimistisch zijn ten aan
zien van de haalbaarheid van de
suggestie van Post, welke zich overi
gens slechts beperkt tot het bilatera
le gedeelte van de totale schulden
last Van het particuliere bankwezen
kan men trouwens in het geheel niet
verwachten dat zij overgaat tot
kwijtschelding van de omvangrijke
leningen die zij aan ontwikkelings
landen heeft verstrekt. In januari
1978 zal op een speciale Unctad-con-
ferentie gepraat worden over de op
lopende schuldenlast van de derde
wereld. Om bovenstaande redenen
valt te betwijfelen of deze conferen
tie zoden aan de dijk zal zetten.
2. De visie van Post, die ervan lijkt
uit te gaan dat een verlichting van
de schuldenlast vrijwel automatisch
zal leiden tot een versnelde opbouw
van de economie in de Derde Wereld,
is representatief voor de klassieke
visie op het ontwikkelingsprobleem
Volgens deze visie wordt het achter
blijven van ontwikkeling in de Derde
Wereld grotendeels veroorzaakt door
het kapitaalgebrek in die landen.
Het officiële ontwikkelingsbeleid
van de meeste westerse landen is
lange tijd gebaseerd geweest op deze
Dr. J. G. Post, topeconoom bij
de Algemene Bank Nederland,
vroeg onlangs in een aantal arti
kelen in onze krant aandacht
voor de principiële oorzaken van
de huidige, zorgwekkende hoge
werkloosheid. Zijn beschou
wingen, geplaatst op 17, 18, 19
en 20 augustus, hebben nogal
wat reacties bij de lezers uitge
lokt.
In een tweetal artikelen zullen
wij een samenvatting van deze
reacties geven. Dr Post zal daar
na in een derde artikel zijn visie
geven op hetgeen onze lezers te
berde hebben gebracht.
visie waarin het ontwikkelingspro
bleem in feite gereduceerd wordt tot
een kapitaai-gebrekprobleem. De
overheveling van kapitaal stond
daarom centraal. Het falen van dit
beleid blijkt uit cijfers die aantonen
dat de kloof tussen arm en rijk alleen
maar is gegroeid.
Aanvechtbaar
3. De suggestie van Post is geba
seerd op zijn stelling dat het Europa
van na de Tweede Wereldoorlog zich
in een vergelijkbare positie bevond
als de ontwikkelingslanden anno
1977. Deze stelling is nogal aanvecht
baar. De sociaal-culturele en econo
mische achtergronden van Europa
en de Verenigde Staten vertoonden
destijds grote overeenkomsten. In
Europa bestond een infrastructuur
en was kennis van. en ervaring met
geavanceerde produktietechnleken
aanwezig. Het opleidingsnvieau van
de bevolking was relatief hoog. Hier
door viel het zaad van de Marshall
hulp in Europa in een vruchtbare
bodem. In de Derde Wereld is de
bodem, wat betreft de bovenstaande
factoren, nog grotendeels rotsachtig
van aard. Daarom valt het te betwij
felen of een grotere beschikbaarheid
over kapitaal wel zulke grootscheep
se effecten tot gevolg zal hebben als
die welke te constateren waren in
het Europa van vlak na de tweede
wereldoorlog.
4. Het is tevens de vraag of een ver
snelde opbouw van de economie van
de Derde Wereld wel zo automatisch
en direct nieuwe arbeidsplaatsen in
het Westen oplevert. De concurren
tie vanuit de ontwikkelingslanden
zal in bepaalde economische secto
ren immers toenemen, waardoor in
het Westen, althans in eerste instan
tie, arbeidsplaatsen verloren gaan
(de problematiek van de internatio
nale herstructurering).
5. Het voornaamste bezwaar met be
trekking tot de visie van Post is
gelegen in het feit dat hij zich niet
afvraagt waar de hoge schuldenlast
van de Derde Wereld vandaan komt
Het ontwikkelingsprobleem is voor
al structureel van aard en vraagt
derhalve om structurele oplossin
gen. Kwijtschelding van een gedeel
te van de schulden is een Incidentele
daad. Als de oorzaken van de groei
ende schuldenlast niet worden weg
genomen, zal een gedeeltelijke kwijt
schelding hiervan slechts een tijde
lijke adempauze opleveren. De fun
damentele ongelijkheid (politiek en
economisch) tussen rijke en arme
landen wordt niet opgelost door een
eenmalige, gedeeltelijke kwijtschel
ding van schulden.
Wereldraad van kerken
Het valt te waarderen dat Post een
discussie tussen CDA-economen op
gang wil brengen over de mogelijk
heden tot bestrijding van de econo
mische recessie. Het ware te wensen
dat deze discussie zich zal toespitsen
op werkelijke, kwalitatieve verbete
ringen in ons economische stelsel in
een richting die het mogelijk maakt
dat de Derde Wereld bevrijd wordt
van de knellende banden van wester
se economische overheersing.
Hierbij kan veel geleerd worden van
de discussies die zich afspelen bin
nen de Wereldraad van Kerken over
de problemen van arm en rijk, trans
nationale ondernemingen en een
Nieuwe Internationale Economische
Orde. In deze discussies wordt de
eenzijdige aandacht voor versnelde
economische groei in de Derde We
reld afgewezen. In het ontwikke
lingsproces dient het streven naar
sociale gerechtigheid voorop te
staan. Verder moeten er voorwaar
den worden geschapen die de arme
landen ertoe in staat stellen zich te
ontwikkelen op eigen kracht en
voortbouwend op eigen traditie en
lokale omstandigheden („self-relian
ce"). Economische groei wordt ge
zien als slechts één van de middelen
hiertoe (zij het een zeer belangrijk
middel).
Rechtvaardiger
Een dergelijke visie op het ontwikke
lingsprobleem heeft zijn weerslag op
de structuur van onze eigen samen
leving en het denken over oplossin
gen voor de huidige recessie in de
wereldeconomie. Sinds de Assem
blee van de Wereldraad van Kerken
in Nairobi is één van de centrale
doelstellingen van het beleid van de
Wereldraad, het bevorderen van een
rechtvaardige en houdbare samenle
vlr.g waarin ieder mens door partici
patie tot zijn recht kan komen (Just,
participatory and sustainable so
ciety").
Ik zie verlangend uit naar bijdragen
van CDA-economen aan de discussie
die hieromtrent op gang ts gezet
door de Wereldraad van Kerken
Rob van Drimmelen is econoom en
werkzaam bij het Oecumenisch Stu
die- en Actiecentrum voor Investe
ringen.
