Nieuws en de derde wereld
De tekening van een lezer
Omstreden studie-bijeenkomst in Amsterdam
'Sticht eigen
persbureau's'
De dikke
van Dale
Bestelbon
Boeken
Somberste zomer
sinds 1907
een reuzenhoofd van 80 kilo
an ja
moest dat zo?
markt
fietsverbod
tatoe-karel
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
door Nico Kussendrager
Waarom dit verhaal? Omdat volgende week in Amsterdam een
omstreden studie-bijeenkomst wordt gehouden over persvrij
heid. Eh dat is nieuws en dat moet in de krant. Hoewel: wat is
nieuws, en wat moet in de krant, en wat niet?
Daarmee zitten we meteen middenin
de discussie die zich volgende week
in Amsterdam zal afspelen tussen
vertegenwoordigers van de ontwik
kelingslanden en deelnemers uit de.
industrielanden. De derde wereld
meent dat zij wat betreft de bericht
geving te zeer van de westerse lan
den afhankelijk is en pleit daarom
voor eigen persbureaus. Daarnaast
klinkt in de derde wereld het geluld
dat de pers een sleutel tot ontwikke
ling moet zijn en dat persbreideling
daarom niet altijd uit den boze is.
Met name dat laatste punt heeft de
studiebijeenkomst in Amsterdam
omstreden gemaakt. Zij wordt geor
ganiseerd door het in Mexico-stad
gevestigde Latijns-Amerikaanse in
stituut voor transnationale studies
(ILET), en financieel gesteund door
minister Jan Pronk van ontwikke
lingssamenwerking. Een aantal
kranten en omroepen ter rechterzij
de is daartegen al fel van leer getrok
ken. De bewindsman zou de persvrij
heid in gevaar brengen. Vergeten
wordt dan dat het in Amsterdam
niet gaat om méér dan een uitwisse
ling van gedachten, en het valt nau
welijks in te zien wat daarin voor
kwaad steekt.
Kojak en Bonanza
De derde wereld heeft geen ongelijk
als zij stelt dat zij wat betreft krant,
radio en televisie sterk leunt op de
westerse landen. Naar buiten toe
blijkt dat alleen al voor wie in een
ontwikkelingsland het scherm aan
zet: de kale Kojak lost weer een zaak
op, de Bonanza-vader en zonen doen
goed en de Hammondbroers houden
het moeilijk. De Verenigde Staten
verkopen per jaar honderdduizend
tot tweehonderdduizend uur inge
blikt kijkvoer, daarna volgen de gro
te Westeuropese landen. Nieuws is
koopwaar, en het ontbreekt de ont
wikkelingslanden veelal aan geld en
mankracht om zelf een goede be
richtgeving op poten te zetten.
Ook dat leidt tot de afhankelijkheid
van de derde wereld van de grote
internationale persbureaus: de Ame
rikaanse Associated Press (AP), en.
United Press International (UPI),
het Britse Reuter, de Westduitse
Presse Agentur (DPA) en het Franse
persagentschap AFP, waarvan overi
gens ook deze krant voor een groot
deel van zijn berichtgeving afhanke
lijk is.
Dag-, week- en maandbladen in ont
wikkelingslanden hebben maar zel
den eigen correspondenten in het
buitenland, vaak zelfs nauwelijks in
eigen land. Niet zelden zijn kranten
in derde landen voor de berichtge
ving uit de eigen uithoeken afhanke
lijk van grote, internationale persbu
reaus, en dat geldt zeker voor het
nieuws uit andere landen, ook als die
op het eigen werelddeel liggen.
De lezer in Ghana die in zijn eigen
Ghanian Times iets leest over Kenia
aan de andere kant Van het conti
nent mag rustig aannemen dat het
bericht komt van het Britse Reuter,
dat het is verzonden via Londen,
daar is beoordeeld, bewerkt en waar
schijnlijk bekort. De Keniase Stan
dard gaat prat op de eigen corres
pondent in Londen, maar het is wel
de enige die het blad heeft.
Ondertussen wordt door die interna
tionale persbureaus uitermate wei
nig aandacht besteed aan de ontwik
kelingslanden. Daar woont zeventig
procent van de wereldbevolking
maar slechts een kwart van de
nieuwsvoorziening van de agent
schappen is uit die landen afkom
stig. En dan nog: de derde wereld
verwijt de buitenlandse journalisten
dat aandacht wordt besteed aan oor
logen, hongersnoden en rampen
maar niet aan het nieuws „van alle
dag". Verrassend is dat overigens
niet, want nog steeds geldt (helaas?)
journalistiek de stelregel dat „man
bijt hond" nieuws is en „hond bijt
*man" niet.
Toen in de Sahel tienduizenden ver
rekten van de honger zwermden
journalisten uit, maar nu na het
voedselgebrek een ontwikkeling is
ingezet die waarschijnlijk het ge
bied „van de regen in de drup
brengt, valt slechts mondjesmaat
daarover te lezen. De Ogaden-woes-
tijn werd „nieuws" toen Somalië en
Ethiopië er een oorlog begonnen uit
te vechten, terwijl een hongersnood
Krant lezen in een Aziatisch ontwikkelingsland. Wat staat er in, en
wie bepaalt dat? (Foto Nico Kussendrager)
daar slechts met grote vertraging
tot de kranten doordrong.
Niet verrassend
Het is daarom niet zo verrassend dat
de ontwikkelingslanden een eigen
nieuwsvoorziening willen, eigen
persagentschappen, die berichten
over zaken die de derde wereld zelf
belangrijk vindt. Daarover is ge
praat op bijeenkomsten van die lan
den, in Mexico-stad, op Sri Lanka,
en ook in een vergadering van de
Unesco (de afdeling van de Verenig
de Naties voor onderwijs, weten
schap en cultuur) in de Keniase
hoofdstad Nairobi. Nog deze week
benadrukte het Westafrikaanse Ni
geria de noodzaak tot en de steun
aan eigen bureaus, of één eigen bu
reau, voor de ontwikkelingslanden.
Dat zou om te beginnen kunnen
uitgaan van het Joegoslavische
Tanjoeg, dat nu al veel derde we
reldnieuws in haar berichtgeving
doet. Maar wie Tanjoeg volgt ziet
meteen waar de problemen steken.
Niet voor niets besloot een Neder
landse omroep na een jaar proberen
het abonnement op Tanjoeg maar
op te zeggen, omdat weer een „be
langrijke" rede van Tito of weer een
bezoek van het Joegoslavische
staatshoofd aan ergens een negorij
begon te vervelen.
Daar liggen ook de moeilijkheden
van hen die zich keren tegen de
studiebijeenkomst die de volgende
week in Amsterdam wordt gehou
den. Regeringsgetrouwe persagent
schappen geven alleen dét nieuws
dat gunstig is voor de regering, en
niet meer dan dat. Toen de Indiase
premier Indira Gandhi steeds meer
macht aan zich trok werd de pers in
dit land aan banden gelegd, en zag
het persbureau Reuter zich gedwon
gen het kantoor in de hoofdstad
New Delhi te sluiten. Volgzame Jour
nalisten uit ontwikkelingslanden
trachten bij herhaling collega's uit
de westerse wereld ervan te overtui
gen *welke dictator in hün land al
leen het goede met de bevolking
voor heeft, in plaats van met zijn
eigen kleine kliek.
Schuilend gevaar
Daarin schuilt ook het gevaar van
het ILET, de organisator van de
studiebijeenkomst in Amsterdam.
Een andere, minder van het westen
afhankelijke Journalistiek in de der
de wereld is een onmiskenbaar on
derdeel in de zelfstandigheid van
het zelfbewustzijn van het arme,
zuidelijk part van de aardkloot. Een
onafhankelijke journalistiek daar
echter dreigt al gauw te stranden op
regeringen die uit zijn óp een grotere
greep op de pers.
„Ontwikkelingsjournalistiek" is een
schone zaak als zij zich bezighoudt
met wat er werkelijk in derde landen
aan de hand is, met de dreigende
mislukking van de oogst, met de
rampzalige verstedelijking, met de
moeilijkheden in de dorpen, met de
reusachtige werkloosheid, met de
economische gebondenheid aan de
rijke landen, met het sluimerde ver
zet tegen het zetelende bewind, des
noods.
Een grotere greep van de derde we
reld op de pers kan een verontschul
diging zijn voor breidel (beperking
van de vrijheid) van krant, radio en
televisie. Dat kan gelden voor de
eigen pers, maar ook voor de buiten
landse zoals bleek op de laatste top
conferentie van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid (OAE) waar het
het Franse AFP buiten de deur werd
gezet omdat het zich niet zou hou
den aan de feiten.
Persvrijheid kan worden „mis
bruikt" zoals te veel blijkt uit be
richten die hier over de telex bin
nenlopen, persbreidel óók, wat te
zien is in veel derde wereldlanden.
Op de studie-bijeenkomst in Am
sterdam zal daarom worden gepraat
op een hellend vlak, waar het in feite
gaat om de vragen: wat is „(pers-
)vrijheid", wat is „ontwikkeling" en
wat hebben die twee met elkaar te
maken.
(ADVERTENTIE)
De tiende, geheel
vernieuwde druk van Van
Dale. Groot Woordenboek
der Nederlandse Taal. een
boek waar onze voorouders
letterlijk mee zijn
opgegroeid, want de
oeruitgave stamt van 1864?
Een onmisbaar boek. Wist
u, dat er elk jaar duizenden
nieuwe woorden aan onze
Nederlandse taal worden
toegevoegd? De betekenis
van deze nieuwe woorden en
nog 220.000 andere vindt u haar
fijn uitgelegd in dit standaardwerk.
Opnieuw gezet uit een heldere letter,
door fotografische tussenkomst haar
scherp gedrukt en tenslotte gebonden in twee wijnrode
banden met rugtitels in rijkelijk goud
De Grote Van Dale bevat alle feiten over onze taal
De beginselen van de Nederlandse spelling, de schrijfwijze
van vreemde woorden, het gebruik van apostrof, koppel- en
deelteken en het gebruik van de hoofdletters, dit alles
en nog veel meer vindt u in de Grote Van Dale
Ml-<S7»b» Korte inhoudsopgave
Woordenboek A-N
Beginselen van de Nederlandse
spelling
Het gebruik vande leestekens
Titulatuur
Li|st van redactionele
atkortingen
Aanwijzingen voor het gebruik
Deel II- 1655blz
- Woordenboek O-Z
- Aanhangsels
I Lijst van namen uit de oudheid
II Lijst van termen, uitdrukkingen,
zegswijzen en gevleugelde
woorden
III Li|StvanBi|belse namen
Ja. zend mi| de tweedelige Van Date Groot Woordenboek der
Nederlandse Taal zo spoedig mogelijk na de ontvangst van deze
bestelbon
ikbetaalj 175.—contant
ik betaal in vijl gemakkelijk termijnen: f 25.—na ontvangst van de
boeken en vier maandelijkse termijnen van 37,50
TEO
svp aankruisen welke wi|ze van betalen upretereer! Als u gebruik
maakt van onze gespreide betalingsregeling kost dat niets extra
Zend nog geen geld, maar maak gebruik van de acceptgirokaarten) die
wij u per post toesturen
Deze bon s.v.p. uitknippen en in open enveloppe, ongetrankeerd.
opsturen naar Plusprodukties. Antwoordnummer 2248, Rotterdam
HET WEER door Hans de Jong
In deze rubriek is een paar keer de
term facsimilé (letterlijk: nauw
keurige reproductie van een origi
neel) gevallen. Dit in verband met
de apparatuur waarmee weer
kaarten via kabel of radio-telegra
fisch kant en klaar kunnen wor
den ontvangen. Nog een paar bij
zonderheden over de facs, opge
diept uit Joop den Tonkelaars
boekje „Middelen en mogelijkhe
den der meteorologie", van 1955.
Facsimilé is al langer dan een
eeuw oud. Al in 1843 had de En
gelsman Alexander Bain daar
ideeën over, maar pas in 1865
bracht de Italiaan Giovanni Ca-
selli de eerste commerciële ver
binding tussen Parijs en Lyon tot
stand. Het ging ettelijke decennia
daarna om foto's die radiotelegra-
fisch naar de dagbladen werden
overgezonden, tot men op de ge
dachte kwam ook weerkaarten,
diagrammen enzovoort zo uit te
zenden. Vooral tijdens de laatste
oorlog hebben de Amerikaanse
weerdienst en de „Navy" de uit
wisseling van weerkaarten ter
hand genomen. Na 1950 gebeurde
dit ook in Canada en Frankrijk,
later volgden er meer landen.
Toen Den Tonkelaar genoemd
boekje schreef, was het modern
ste facsimllé-toestel zo gebouwd,
dat het beeld bij ontvangst zowel
als foto afgedrukt kon worden als
direct op papier kon worden vast
gelegd. Bij dit procédé wordt een
geprepareerde kaart tijdens de
ontvangst direct bewerkt door in
branding via een miniscuul maar
jaren-bestendig wolfram-draadje.
Bij moderne apparaten tekent
een pen de kaart.
Op 5 december 1953 ontving men
in Engeland een duidelijke analy
se van een door Japan uitgezon
den hoogtekaart (5.000 meter):
een mijlpaal. Curieus Is de ge
dachte van de schrijver, ruim
twintig jaar terug, over de toe
komstige ontwikkeling van facsi
mile: „Welk een enorme bespa
ring aan dubbele werkzaamheden
zou één centrale meteorologische
dienst voor het noordelijk half
rond kunnen leveren. De facsimi
le biedt mogelijkheden, waarbij
de stoutste toekomstdromen nog
zullen worden overtroffen." Wie
dacht er in die tijd over satelliet
waarnemingen en -foto's?
Alarmerend nieuws uit de Vere
nigde Staten: de eerste orkaan
'Anita' is, ten oost-zuidoosten van
Corpus Christi (Texas) op weg
naar het westen over de Golf van
Mexico. Iri Texas en Louisiana
heerst een alarmtoestand, want
de wind zal volgens berekening
aangroeien tot 175 kilometer per
uur. In de tweelingstad Minnea
polis - St. Paul viel in vierentwin
tig uur niet minder dan 180 milli
meter regen: een unicum daar in
tachtig jaar. Gevolg: overstro
mingen. Een olieraffinaderij heeft
zevenduizend werknemers naar
huis gestuurd en werkt nu op hal
ve kracht verder.
De gemiddelde augustus-tempe-
ratuur over het etmaal was in
Roosendaal 16.3 graden Celsius
(normaal 17), aantal zomerse da
gen twee, dagen van twintig gra
den of warmer: vijftien, lucht
vochtigheid 72 procent (tachtig),
wind voor 56 procent tussen
noordwest en noordoost, negen
onweersdagen, neerslag 117 mm,
Dinxperlo 120 mm, stad Gronin
gen 81, Gorredijk 78, Rozenburg
178 mm (hele zomer 279 mm). De
zomer van dit Jaar was met vier-
hondertwintig zonuren tegen
ruim zeshonderd normaal, de
somberste sedert 1907: toen 393
uren te De Bilt.
Strandweer:
Eerst bewolkt en wat regen, daar
na opklarend. Wind van zuidwest
naar west, matig, later vrij krach
tig. Temperatuurmaxima 19 tot
20 graden, zeewater 17 graden.
Verdere vooruitzichten: niet ge
heel vast, ook zonnige perioden
en aangename temperatuur.
WccrrnppOrten
Amsterdam
an gisteren 17
zwaar bew
ur.
20
De BUt
zwaar bew
21
Deelen
licht bew
21
Eelde
zwaar bew
21
Den Helder
half bew
20
half bew
21
Twente
zwaar bew
22
VUsslngen
zwaar bev.
21
Zd Limburg
zwaar bew
22
Aberdeen
half bew
IR
Athene
onbew
Barcelona
half bew.
Berlijn
onbew.
26
Bordeaux
zwaar bew
Brussel
half bew
22
Frankfort
onbew
onbew
Helsinki
onbew
Innsbruck
zwaar bew
20
Klagenfurt
zwaar bew
2.2
Kopenhagen
onbew
22
onbew
Locamo
geheel bew
IR
zwaar bew.
Luxemburg
licht bew
19
Madrid
zwaar bew.
211
Malaga
zwaar bew
23
Mallorca
half bew
25
München
regen
21
Nice
onbew
22
Oslo
zwaar bew
IR
Parijs
zwaar bew
24
Rome
licht bew
25
SpUt
regen
23
Stockholm
licht bew
22
Wenen
licht bew
Zürlch
zwaar bew
Casablanca
zwaar bew
20
Is tan boel
Ucht bew
Tunis
licht bew
26
Nog nooit een hoofd van tachtig
kilo gezien? Toch bestaat het echt.
Het past op een zeven meter hoog
lichaam, dat toebehoort aan „de
reus Don Christophe" die zich ge
woonlijk in de Belgische stad Has
selt ophoudt. Hij verlaat zijn woon
plaats slechts bij hoge uitzonde
ring. Eén keer pas is de Belgische
gigant in ons land geweest. Vijf
jaar geleden gebeurde dat, toen
Don Christophe de Brabantse dag
ln het Noordbrabantse Heeze op
luisterde, bij die gelegenheid ge
heel aan het thema reuzen gewijd.
En nu zal de Hasseltse geweldenaar
ons land voor de tweede keer be
zoeken. Tot en met zondag vertoeft
hij ln Maastricht, een piepklein
eindje over zijn landsgrenzen dus
maar. Morgen, zaterdag en zondag
noemt Maastricht zich „stad der
reuzen" en daar mag Don Christop
he zeker niet ontbreken. Hij zal er
een van de belangrijkste gasten
zijn van het Maastrichtse Reuzen-
gilde begeleider van Maastrichts
bloedeigen reus Gigantlus maar
niet de enige: met hem komen nog
iets meer dan veertig reuzen uit
België, Duitsland en Nederland
naar Limburg voor de reuzenmani-
festatie. „De Mestreechter Geis
rond 1550". Een historisch-folklo-
ristlsch feest, waar vrijwel alles uit
de oude doos afkomstig is. Zodra
burgemeester Baeten vrijdag
avond de manifestatie geopend zal
hebben, begint het al met veel mu
ziek, een wagenspel en een trouba
dour. De volgende ochtend om ne
gen uur gaat er op het Vrijthof
driehonderd kilo vlees aan het spit
geen reus, maar een hele os; dat
moet wel zo vroeg, anders ls hij 's
avonds niet gaar en dan moet ie
toch gegeten worden.
Terwijl 's middags op vier plaatsen
in de binnenstad groepen optreden
met volksdans, zang en (wagen
spelen, gaat ook een middeleeuwse
kermis draalen. Daar zijn onder
meer een heuse krachtpatser te
zien en een vuurvreter, er is een
'reuzen'-poppenkastvoorstelling en
iets verderop worden demonstra
ties gegeven van middeleeuwse
volksspelen. Zondag ls zelfs de
hoogmis in de Sint Servaas aange
past aan het thema van de reuzen-
manifestatie, 's middags is er een
braderie en om 3 uur vertrekt er
een grote optocht („ommegang")
met alles en iedereen die met reu
zen en middeleeuwen van doen
heeft. Tot slot van de „reuzenda-
gen" wandelt Gigantlus met zijn
gevolg om half acht 's avonds naar
de braderie, waar hij gemeten moet
worden; zijn maten zullen niet ge
ring zijn en wie die geraden heeft
wordt er dan ook voor beloond.
Bijna zouden we de pest vergeten:
omdat Maastricht zo rond het jaar
1550 zwaar geleden heeft onder
pestepidemieën, trekken zaterdag
avond „peststoeten" onder tromge
roffel naar het Vrijthof. Daar zal op
rituele wijze een Maastrichtse reus
verbrand worden, niet reus Glgan-
tius natuurlijk, want dat ls een
„echte", althans een levend Ie
mand. Voor deze gelegenheid ls een
aparte 'verbrandingsreus'
gebouwd.
Dit is nog maar één huizenhoge reus
in de straten van Maastricht, maar
het komende weekeinde zullen meer
dan veertig van zijn collega's de stad
onveilig maken.
Dat er af en toe bomen gerooid
moeten worden: fiat. Ook al is het
vaak doodzonde, meestal zal er wel
een goede reden voor zijn. Maar'
zoals dat onlangs in de Friese
hoofdstad gebeurd is, daar zal toch
geen zinnig mens het mee eens
kunnen zijn. Een lezer van de Leeu
warder Courant heeft zelf gezien
hoe een aantal bomen werd omge
zaagd: „In de boom voor het poli
tiebureau zat een nest met jonge
duiven. Deze duiven zijn verdron
ken en hun ouders zitten nu zielig
op het randje van de wal naar het
water te kijken. Moest dat nu zo?"
Gelezen bij kramen op de markt in
een grote stad: gouden llesjes, rode
en paarse denderons, gladde jolen,
echte boeren met worst, en grap
fruit.
Anja van den Hoek uit Voorburg is
nu zeventien jaar. Ze is bijna totaal
verlamd en kan zich alleen nog
enigszins verplaatsen in een specia
le elektrische rolstoel. Daar kom je
niet ver mee, maar het is heel goed
mogelijk dat Anja binnenkort dé
reis van haar leven kan maken. Een
verzorgster die haar vroeger in het
Bio-revalidatiecentrum heeft ver
pleegd en nu ln Israël woont, heeft
haar gevraagd veertien dagen te
komen logeren bij de bewoners van
de kibboets Afek, ten noorden van
Haifa. Per vliegtuig ln de wat com
fortabeler eerste klas, zal Anja de
reis wel kunnen maken, maar door
dat ze op een brancard vervoerd
moet worden, moeten er drie stoe
len voor haar worden Ingeruimd.
Ook de rolstoel die ze niet kan
missen, neemt veel ruimte ln be
slag en zo zijn er wel meer extra
voorzieningen nodig, wil Anja de
kibboets ooit bereiken. Al met al
gaat de reis 8550 kosten. De ver
trekdatum ls al vastgesteld: 11 ok
tober, dus het geld moet er vóór die
tijd zijn. Er heeft zich in Voorburg
een „Comité Israëlreis Anja van
den Hoek" gevormd, dat al een deel
van het benodigde bedrag heeft
ingezameld, maar nog lang niet vol
doende. Daarom doet dit comité
een beroep op ledereen om het
Anja financieel mogelijk te maken
om eens lets van de wereld te zien.
Elke gift, klein of groot, ls welkom
op postgiro 43.86.32 ten name van
de penningmeester van het comité,
de heer A. H. van Doomik te Voor
burg.
Steeds meer bruidsparen stappen
volgens de stichting: fiets!
even op het rijwiel om ln kerk of
stadhuis hun huwelijk te laten in
zegenen of voltrekken. Een van de
eerste fietsers was dat geluk niet
beschoren. De PariJzenaar Emest
Michaux, nota bene een van de
uitvinders aan wie te danken is dat
de loopfiets een echte trapfiets
werd, mocht van zijn bruid beslist
niet meer op de fiets. Hij schijnt
haar zelfs de belofte gegeven te
hebben om helemaal nooit meer op
een fiets te gaan zitten. Ze had al
genoeg ellende met hem en zijn
rijwiel beleefd, vond ze: bij zijn
pogingen om zijn uitvinding trap
pend op pedalen voort te bewegen,
was Michaux van zijn fiets geval
len. waarbij hij een hersenschud
ding en een gebroken arm had op
gelopen. Zijn aanstaande, een ver
pleegster, verzorgde hem tot hij
weer op de been was, maar ze had
geen zin om haar hele leven met
gebroken botten om te tobben,
want dat dat er ln zat bij een man
als Michaux, daarvan was ze over
tuigd.
„Ik heb de felste kleuren in Neder
land. Ik durf wel te zeggen in Euro
pa. En ik werk met een heel smalle
buitenlijn. Dan blijft de tatoeage
langer mooi en duidelijk". Aan het
woord is ln het Nieuwsblad van het
Noorden een Groningse tatoeëer-
der die zich Tatoe-Karel noemt en
volgens de krant als lopend recla
mebord voor zijn eigen bedrijf kan
fungeren: „Armen, borst en rug zijn
totaal bedekt met de meest uiteen
lopende illustraties". Die zal hij er
ook niet gauw afhalen, want „men
senlief, dat doet echt pijn. Tatoeë
ren zelf niet". Ook bij klanten ver
wijdert hij geen oude tatoeëringen;
dat moet zijn vrouw maar doen
Daarom raadt Tatoe-Karel iede
reen ook af plaatjes op de handen
te laten maken. Daar zit le zelf mee
en „als Je nu ergens naar toe moet,
.een chique toestand, dan kun Je al
je tatoeëringen bedekken door kle
ding, maar die op je handen niet.
En dan merk Je vaak dat mensen er
op afknappen". Karei helpt ook
niet iedereen aan de vurig begeerde
verfraaiingen. „In principe schop lk
iedereen er uit die nog geen acht
tien jaar ls. Maar soms komen ze
met een briefje van moeder met het
paspoort er bij dat die het goed
vindt. Nou, dan moet het maar
Maar lk zeg elke keer weer wéét
wat Je doet, kijk goed uit wat je
kiest, want je moet er Je leven lang
mee lopen".
