Textiel verloor in 1976 2.300 arbeidsplaatsen Jubilerende DSM is over dieptepunt heen Rente duidelijk in neergaande lijn Schoolmelk naar 50 miljoen liter Fusie Verdugt-Aargrunol dure zaak deTijd deTijd deTijd deTijd Toestand momenteel slechter dan vorig jaar Drs. Bogers: midden in tweede forse groei Industriële produktie in juni op dieptepunt Finse mark drie procent goedkoper Hypotheekrente per 31 aug. Import groter dan export Uurlonen in halfjaar 4,2 procent hoger Franse rente lager Weekblad DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE Van een onzer verslaggevers VELP De Nederlandse textielindustrie heeft in 1976 2.300 arbeidsplaatsen verloren waarvan 1.200 in de katoen-, rayon-, linnen-, en jute industrie (KRL). Werkten in de textiel op 1 januari 1976 nog 48.400 mensen, een jaar later waren dat er nog slechts 46.100. Met de confectie-industrie meegeteld (waar 2.200 arbeidsplaatsen wegvielen) verdween in de totale produktie van textiel en kleding werk voor 4.500 man. Het ziet er naar uit dat aan de dalende lijn nog geen eind is gekomen. De ongunstige cijfers voor de KRL vielen notabene nog in een jaar waarin een zekere opleving viel te constateren ten opzichte van het zeer slechte 1975. Zo steeg de pro duktie van de katoenspinnerijen met 11 procent en de afleveringen in binnen- en buitenland met 25 pro cent. In de weverijen werden eve neens 11 procent meer geproduceerd terwijl de afzet nog met een iets hoger percentage omhoogging. Dat neemt echter niet weg dat het aantal weefgetouwen opnieuw afnam: in 1976 met 8 procent na 18 procent in 1975. Vorig jaar konden de werktijdsver kortingen grotendeels worden opge heven. Maar stijgingen van vooral grondstof-, arbeids- en milieukosten vormden samen met het nadelig ef fect van valutakoersen en de nog steeds toenemende importen tegen lage prijzen een sterke belemmering voot rendementsherstel. Vorig jaar leden de KRL-bedrijven samen dan wordt misschien beter uitgedrukt in de orderpositie, uitgedrukt in het aantal maanden werk, zo zei het be stuur. Dit cijfer is 3,4 maanden tegen 2,9 maanden een jaar eerder. Voorzitter drs. P. A. W. Roef van de Vereniging KRL wil niet bekend staan als vertegenwoordiger van een organisatie die tot vervelens toe steeds maar weer over goedkope im porten klaagt. De import is niet de enige reden van de malaise in de textiel, aldus de heer Roef. Hij wees erop, dat de Nederlandse textiel in-, dustrie grootschalig is, historisch gezien nog een gevolg van ons kolo niaal verleden. De huidige thuis markt van Nederland is echter klein en past niet goed bij de schaal grootte. Een ander punt is dat de Nederland se exportpositie de laatste tien jaar danig is verslechterd. Drs. Roef wees in dit verband op de dure gul- ?°Jf, M.f. V"U" "aar «hatting d h t)t d t loo il 60 miljoen nadat 1975 een negatief - resultaat had opgelverd van 100 miljoen. Het bestuur van de Vereniging ka toen-, rayon-, linnen- en jute-indus- trie vreest dat het verlies dit jaar zeker niet kleiner zal zijn dan in 1975. Weliswaar ging de spinnerijproduk- tie in de eerste weken met slechts 3 procent achteruit terwijl de weverij en zelfs 1 procent meer vervaardig den, deze cijfers zijn geflatteerd door de nog vrij hoopvolle situatie in de eerste twee drie maanden van het jaar. Dat de toestand inderdaad slechter is dan een jaar geleden verzuim, energiekostenen milieu kosten hier hoger zijn dan in de meeste ons omringende landen. Bui ten de invoer is tot slot nog de besteding van de consumenten een negatieve factor. De mensen lijken textiel iets minder hoog op hun prio riteitenlijstje te hebben staan dan in een recent verleden, waarbij nog komt dat er waarschijnlijk in de toekomst minder te besteden valt. Drs. Roef deed een dringend beroep op de overheid marktverstoring te gen te gaan uit landen als Turkije, Griekenland en Brazilië, staten die hun textielexport met subsidies steunen. Het aandeel van deze lan den is de totale weefselimport van Nederland is vorig jaar van ruim 30 tot ruim 40 procent gestegen. De overige 60 procent komt overigens nog steeds voor een groter deel uit EG-landen dan uit het zo vaak ge noemde Verre Oosten. Hier spelen lagere energie- en milieukosten en een geringer ziekteverzuim een rol, aldus het KRL-bestuur. Herstructurering Volgens drs. Roef is aan een her structurering zoals die bij de spinne rijen zal plaatsvinden, niet te ontko men. Men acht het echter uiterst onwaarschijnlijk, dat die herstruc turering een soortgelijk karakter zal hebben als die welke zal uitmonden in Spinnerij Nederland. De spinne rijen van de zeven deelnemende be drijven raken daar een groot deel van hun zeggenschap kwijt. De overheid zal voor maximaal 49 pro cent deelnemen in het kapitaal van de spinnerij Nederland. De overige 51 procent van het kapitaal zal in handen zijn van de zeven deelne mende bedrijven. Overigens is over het aantal ontsla gen in de spinnerij nog niets te zeg gen. Zoals wij dinsdag reeds meld den en ook weer bevestigd is door het KRL-bestuur hangt dit af van het aantal af te stoten produktie- pakketten. Daarover is nog geen be slissing genomen. Een verlies van 1.000 arbeidsplaatsen, zoals gisteren ten onrechte werd bericht, is ook door het KRL-bestuur voorbarig genoemd. HEERLEN DSM is over het dieptepunt van de jaren zestig heen en uitgegroeid tot een onderneming met in totaal weer 33.000 medewerkers, van wie 24.000 in Nederland en een omzet van tegen de elf miljard. Het concern zit midden ineen tweede forse groeibeweging, die evenals de eerste primair gericht is op continuïteit op lange termijn. Dit concludeerde woensdag de voor zitter van de raad van bestuur, drs. W. A. J. Bogers, toen hij bij de sobere herdenking van het 75- jarig bestaan van DSM in Heerlen een terugblik wierp op de voorbije driekwart eeuw. Het actieprogram is thans vooral gericht op het behoud en de versterking van de concurren tiekracht, wat alleen bereikt kan worden door het op schaal houden van de gevestigde activiteiten en het op internationale schaal brengen van een aantal nog jonge activitei ten, zo zei hij. Hiermee is weer een investering van: DEN HAAG Volgens een nieuwe berekening van het CBS was het indexcijfer voor de industriële pro duktie een punt lager dan aanvan kelijk was gemeld. Volgens de voor lopige opgave was het 115, nu 114. Dit cijfer is de laagste stand sinds vorig Jaar mei. Het indexcijfer van juni ligt ook iets minder dan een procent onder het jaargemiddelde van 1976. In de chemische industrie was de gemiddelde dagproduktie een klei ne vier procent lager dan in juni van het vorige jaar, in de electrotechni- sche industrie lag de produktie in juni acht procent lager dan in juni 1976. In de kledingindustrie is de produktiedaling 20 procent, in de lederwaren en schoenindustrie bleef de produktie ongeveer gelijk. HELSINKI De officiële koers van de Finse mark wordt met drie pro cent verlaagd ten opzichte van het gemiddelde van een aantal belang- rijke valuta's. De devaluatie heeft te 'maken met de waardevermindering van de Zweedse kroon met tien pro cent en van de kronen van Denemar ken en Noorwegen met vijf procent. De Finse economie is nauw met die van de Scandinavische landen ver bonden. De Finse centrale bank heeft nog niet meegedeeld welke va luta's voortaan de koerswaarde van de Finse mark zullen bepalen. Op de wisselmarkten werd de mark de laat ste tijd verhandeld voor ongeveer Zestig cent. De Finse mark werd in april al met 5,7 procent gedeva lueerd. meerdere miljarden gemoeid, het- geen een grote toevloed van leenka- pitaal onvermijdelijk maakt. Zowel' de sterk toegenomen concurrentie alsook de financieel-economische gevolgen van de twee in elkaar over lopende groeiperiodes leiden name lijk tot een bescheiden rentabiliteit, zodat het eigen vermogen relatief is teruggelopen. Dank zij een injectie met risicodragend kapitaal door de enige aandeelhouder (de staat) is het echter ook thans nog op een aan vaardbaar niveau gebleven. Stimulans Het eerste doel van deze voortgaan de investeringsactiviteit is, aldus drs. Bogers, het herstel en de opvoe ring van de economische kracht van DSM. Dit doel is tevens het enige middel waarmee de bestaande werk gelegenheid kan worden versterkt, terwijl van de groei van DSM tevens een stimulans uitgaat op de econo mie van de treek en van het land. Grote wijzigingen, zo vervolgde drs. Bogers, hebben zich de laatste vijfentwintig jaar ook voorgedaan op sociaal gebied. Steeds heeft DSM eerlijk gepoogd om actief in te spe len op maatschappijveranderingen en het sociaal beleid daarop te en ten. Sterk heeft bij DSM de maat- schappelijke verantwoordelijkheid geleefd. Van de aandeelhouder, vertegen woordigd door de minister van eco nomische zaken, heeft DSM, aldus de heer Bogers, steeds alle begrip ondervonden om een beleid te kun nen voeren dat voor het bedrijf noodzakelijk was. Steeds werden op lossingen gevonden, die voor DSM én voor de staat acceptabel waren. Drs. W. A. J. Bogers, benoemd tot commandeur in de orde van Oranje Nassau. Van een onzer verslaggevers ZOETERMEER De nieuwe subsidiëring van de school- melkvoorziening (waardoor vier pakjes van een kwart liter half-volle melk in totaal niet meer dan 1,- en vier pakjes volle melk niet meer dan 1,20 per liter zullen kosten) maakt het mogelijk dat de jaarlijks verstrekte hoeveelheid schoolmelk van vijftien miljoen liter tot vijftig miljoen liter gaat toenemen. Deze verwachting sprak de heer J. W. Stoppelenburg van het Cen traal Schoolmelk Comité gisteren uit, bij de perspresentatie van het schoolmelkprogramma. Hij grondde deze uitspraak op onder zoekingen van het Centraal Schoolmelk Comité in Rijswijk onder ouders, leerlingen en leer krachten, alsmede op ervaringen van de schoolmelkleverende be drijven. Met de nieuwe regeling, waarvan de uiterste datum van invoering 1 januari 1978 zal zijn, verdwijnen ook de prijsverschillen die voor schoolmelk bestonden. In de nieuwe opzet draagt „Brus sel" bij met een subsidie van 30,4 cent per liter voor volle (school)melk en voor 17,5 cent per liter voor halfvolle melk. Het Ne derlands ministerie van Land bouw „discrimineert" niet, en geeft op beide soorten melk een subsidie van 15,2 cent per liter. Aan deze subsidie is echter de voorwaarde gekoppeld, dat het zuivelbedrijfsleven geen hogere prijs in rekening brengt aan scho lieren dan 0,25 per kwart liter verpakking voor halfvolle melk en 0,30 per kwartliter verpak king voor volle melk. Geen winst De zuivelfabrieken, die aan het schoolmelkproject meedoen, ma ken hierop geen winst. Het is geen commerciële opzet, aldus een woordvoerder van de CMC/ Melkunie, welk concern al eerder (en als eerste) met „schoolmelk- nieuwe-stijl" experimenteerde. Daarbij bleek dat niet alleen de prijs, maar niet minder de kwali teit (drinktemperatuur) van de schoolmelk belangrijk is voor het al dan niet drinken van die melk. In de nieuwe schoolmelkvoorzle- ning zullen aan alle deelnemende scholen koelkisten beschikbaar worden gesteld, zodat een goede drinktemperatuur kan worden gegarandeerd. Het tot dusverre onbevredigend betalingssysteem wordt ondervangen door de in voering van acceptgirokaarten, waarmee de ouders vooraf per trimester betalen. Op dit moment drinken in ons land op zo'n 7.000 scholen dage lijks gemiddeld 700.000 leerlingen schoolmelk. Aan iets minder dan de helft van de basisscholen en eenvijfde deel van de instellingen voor voortgezet onderwijs wordt jaarlijks vijftien miljoen liter melk geleverd. In de nieuwe opzet (met koelkisten en subsidie) wordt het mogelijk geacht de eerstvolgende jaren een uitbrei ding tot stand te brengen tot 75 procent van alle scholen met per school een gemiddelde deelneming van drie op de vier leerlingen. Hoewel dit slechts een half pro cent is van de jaarlijks in ons land geproduceerde melk (tien miljard liter), betekent dit wel een goede aanvulling op de voe ding van de schooljeugd; een me ning die door directeur drs. K. Clay van het Voorlichtingsbu reau voor de Voeding krachtig werd onderstreept. Naam bank Rente vast gedurende: Afsluitprov. (procenten) Renlr percentages met zonder gemeentegarantie ABN 5 jaar 1 jaar 15 1.5 8.5 825 8.75 8.5 AMRO-Bank 5 jaar variabel 1.5/2- 1.5/2.- 8.5 8.25 8.5 8.25 Bouwfonds 30 jaar 5 jaar 2 jaar 1.5 1.5 1.5 8.9 8.5 8.3 8.9 8.5 8.3 Centraal Beheer 10 jaar 8.7 8.7 Ennia 10 jaar 87 8.9 Nat. Nederl. 10 jaar 5 jaar 8.7 8.7 8.9 8.9 Rabo Bank adviesrente variabel 1.25 8.5 8.5 Rabo-Hyp-Bank S jaar 1.5 8.75 8.75 RPS 5 jaar 1.- 8.25 8.25 Stad A'dam 5 jaar 1- 8.5 8.5 Westland Utrecht standaard no risk budget S/10 jaar 5 10 jaar variabel 2.- 2- 2- 8.7 9.1 8.9 8.9 9.3 89 De hypotheekrente is deze week bij een groot aantal banken spectacu lair gedaald. De RPS heeft bij voorbeeld de rente een half procent verlaagd. Enkele achterblijvers zullen naar verwachting nog wel volgen. (Pubiikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis In Amers- foort). DEN HAAG In het tweede kwar taal van dit jaar heeft de buiten landse handel opnieuw een nadelig saldo te zien gegeven van 1,5 pro cent. Onder buitenlandse handel wordt ook verstaan die met België en Luxemburg. Sinds het eerste kwartaal van 1976 is het saldo gesta dig achteruit gelopen: plus 1.6 pro cent, plus 0,4, plus 0,4, min 0,7, min 1,5 en min 1,5 procent. Aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek in Den Haag. Het CBS stipt aan, dat de invoer in het eerste kwartaal van dit Jaar ongeveer 1,5 miljoen gulden hoger lag dan anders wegens een verandering in de registratie van aardolie. Naar waarde is de stijging van de invoer in het tweede kwartaal 1977 DEN HAAG In de periode decem ber 1976 tot Juli van dit jaar zijn de uurlonen in ons land (regelingslonen van volwassen werknemers) met bij na 4,2 procent gestegen. Het index cijfer, dat het CBS samenstelt voor deze lonen, bedraagt voor Juli 174 tegen 167 voor december, een stij ging van iets meer dan 4,19 procent. De stijging is in het particuliere be drijf groter dan bij de overheid. In het particuliere bedrijf steeg het in dexcijfer van 169 naar 176, wat neer komt op een stijging van 4,14 pro cent. Voor de lonen bij de overheid steeg de index van 163 naar 167, een toeneming van iets minder dan 2,5 procent. In de industrie ging het indexcijfer van 168 naar 175 (plus 4,17 procent), in het bank- en verze keringswezen en bij de zakelijke dienstverlening van 164 naar 180 (een stijging van bijna 10 procent). ARNHEM Voor een fusie tussen de chemische bedrijven Verdugt in Tiel en Aargrunol zou een bedrag nodig zijn van 40 miljoen gulden. De moeder maatschappijen van beide on dernemingen, respectievelijk Internatio-Müller en Akzo heb ben om een overheidssubsidie van 40 miljoen gevraagd ten einde tot de samenbundeling te komen. Verdugt en Aargrunol produceren beide plantenbeschermlngsmidde- len en zijn beide gevestigd in woon wijken, wat in het geval van Verdugt al eens tot moeilijkheden heeft ge leid. Beide ondernemingen zijn bo vendien te klein om zelfstandig ver der te kunnen. AARDGAS Het contract betref fende de Algerijnse aardgasleveran ties is nu zover gevorderd dat de raden van commissarissen van de betrokken bedrijven hun goedkeu ring hebben gegeven. Dit betreft le verancier Sonatrach in Algiers, Ruhrgas en Salzgitter uit West- Duitsland en de Nederlandse Gasunie. De overeenkomst heeft een looptijd van 20 Jaar. Jaarlijks levert Algerije 8 miljard kubieke meter aardgas waarvan de helft is bestemd voor Nederland en de andere helft voor West-Duitsland. De leveringen be ginnen omstreeks 1981. FORD wil in de naaste toekomst een nieuwe motorenfabriek gaan bouwen in West-Europa. De autofa- briek denkt hiermee het chronisch terkort aan motoren voor alle be staande typen op te vangen. Naast Portugal, Engeland, West-Duitsland en België zou ook Noord-Nederland in aanmerking komen, maar Neder land is afgevallen. Volgens Ford duurt het hier te lang voor alle ver gunningen binnen zijn. West-Duits- AMSTERDAM De rente In one land beweegt zich duidelijk ln neergaande lijn. BIJ een groot aantal banken, w.o. de Rijkspost spaarbank, was de hypotheekrente de laatste dagen al met een half procent omlaaggegaan. Thans hebben diverse bankinstel lingen gelet op de daling van de rente op de kapitaalmarkt inmiddels ook besloten de rente op een aantal spaarvormen te verlagen en wel eveneens met een half procent. De omslag ln de rente dateert feite lijk van begin Juli. Nadat eind Juni nog met succes door de minister van financiën een (kortlopende) 8 pro- cents staatslening tegen de koers van 100,9 procent kon worden uitge: geven, bleek nadien toen wederom een staatslening werd aangekondigd dat de 8 procents leningen verle den tijd waren. De nieuwe, begin augustus uitgegeven, lening van de staat droeg nl. een coupon van Tl, procent bij een inschrij vingskoers van 101 procent. Inflatie De daling van de rente, die hieruit blijkt, duldt erop, dat de inflatie ln elk geval niet toeneemt, mogelijk zelfs wat terugloopt. Een ontwikke ling, die niet anders dan als verheu gend moet worden bestempeld. Zo ook, dat door de daling van de rente op de kapitaalmarkt (voor langlo pende leningen) Nederland voor bui tenlandse beleggers wat minder aan trekkelijk wordt. De vraag naar gul dens zal daardoor niet al te zeer stijgen, zodat de gulden niet veel duurder wordt, wat alleen maar een voordeel voor onze export kan bete kenen. Tegenover deze gunstige as pecten staat echter, dat de vraag naar langlopende middelen van de kant van het bedrijfsleven nog altijd zeer matig moet worden genoemd. Gezien de ontwikkeling van onze economie, op zijn best gekenmerkt door een stilstand van de groei, de toenemende spaarzin van het pu bliek (blijkende o.a. uit de cijfers van spaarinstellingen) en de teruggang van de inflatie, lijkt het niet bij voor baat uitgesloten dat de rente zich in de komende maanden nog iets ver der naar omlaag zal bewegen. Uiteraard bestaat er tussen de stag nerende economische groei en de toenemende spaarzin van de bevol king een nauwe relatie. De mensen zijn wat voorzichtiger geworden met het aangaan van financiële verplich tingen, zoals dat vorig Jaar bijvoor beeld nog het geval was. Toen wer den op grote schaal allerhande duur zame goederen als kleuren-tv's, ijs kasten en auto's op krediet gekocht. Kennelijk doet men het nu wat kal mer aan. Intussen mag uit de daling van met name de hypotheekrente worden ge concludeerd, dat het met de kre- dietrem van De Nederlandsche Bank ln de praktijk nogal losloopt. Terwij) nl. verwacht zou mogen worden, dat de kredietrestrictie van de centrale bank het krediet (en dus hypothe ken) duurder zou maken, blijkt nu dat de hypotheken er Juist goedko per op zijn geworden. Wat dit weer voor invloed zal hebben op de prijzen van woningen moet worden afgewacht. Vooralsnog ziet het ernaar uit, dat het met een da ling van de woningprijzen (doordat hypotheken moeilijker te verkrijgen zijn) niet zo hard zal gaan. Overigens beweegt de rente zich niet alleen in ons land in dalende lijn. In Duitsland, Frankrijk en Engeland valt eenzelfde tendens te constate ren. Anders is dit in de Ver. 8taten, waar een aantal banken dezer dagen van de centrale bank (Federal Reser ve Board) toestemming kreeg om de rente wat te verhogen. ten opzichte van het tweede kwar taal 1976 11 procent tegen 3 procent voor de uitvoer. Dit bij een prijsstij ging van de invoer met 5 procent en van de uitvoer met 4 procent ADVERTENTIE Adolf Hitler? Ken ik niet' Drieduizend Duitse scholieren schreven een opstel over Hitier. Het verbijsterend resultaat: de Westduitse jeugd weet niet of nauwelijks wie de man was; ze wil dat dikwijls zelfs met weten. Pedagoog Dieter Boszmann. ,Je reinste katastrofe'. land schijnt de beste papieren te hebben voor deze vestiging die aan 2.000 mensen werk zal geven. ELSEVIER zag de nettowinst in het eerste halfjaar met 18 procent toenemen van 10,6 tot 12,5 miljoen. De stijging is mede bepaald door verwerving van 40 procent van de aandelen. Misset. De rest was al van Elsevier. De omzet groeide ook 18 procent waarvan 13 procent uit ei gen kracht en 5 procent door overne ming van Edicom. Het bestuur ver wacht in het tweede halfjaar een ongeveer gelijke winststijging te kunnen realiseren. KSH heeft hoger beroep aangete kend in de zaak, aangespannen door de Stichting Onderzoek Bedrijfsin formatie (SOBD. De SOBI kreeg in eerste instantie gelijk op haar eis dat KSH namen en woonplaatsen van de aanwezigen op de aandeelhouders vergadering moet vermeiden. Het hoger beroep blijkt al op 9 augustus te zijn Ingediend. Hangende de grote problemen bij KSH heeft het be stuur echter geen ruchtbaarheid ge geven aan dit beroep. Een uitspraak is op zijn vroegst over enkele maan den te verwachten. VOLVO en SAAB-SCAN1A, de twee Zweedse autofabrieken, gaan niet fuseren. De besturen zijn tot de conclusie gekomen dat de noodzake lijke voorwaarden tot een fusie ont breken. De fusieplannen werden ln mei openbaar. PARIJS - Frankrijk heeft het dis contotarief met één procent tot 9,5 procent verlaagd. De rente voor le ningen met onderpand is met een half procent verlaagd tot 10,5 pro cent en de rente voor bedrijven die op de geldmarkt mogen werken met één procent tot 13 procent. De rente voor middellange exportkredieten voor landen buiten de EO is onver anderd (4,5 procent) gebleven Leraren op het oorlogspad Het Nederlands Genootschap van Leraren wil gaan staken. De schamele reden, een douceurtje dreigt verloren te gaan. Bert Ummelen: .Daar mag zelfs een belangenorganisatie van de best betaalden in onze samenleving wat stampei om maken. Maar er is méér nodig om een staking in het onderwijs te billijken.' Bescheidenheid past het CDA Christenen hebben veel pretenties Moet het CDA, in de minderheid zijnde, bescheidener zijn? Is het legaliseren van abortus de prijs die moet worden betaald voor wat er met die pretenties allemaal is fout gegaan? Een beschouwing van Arie Kuiper. Ook: P van der Eijk over het plan-Mulder (Abortus .vrij' onder drie maanden), compromis, capitulatie of verkwanseling van principes! Marcel Pagnols vrolijke jeugd Drie jaar na de dood van de populaire Franse schrijver is dan toch eindelijk het vierde en laatste deel van Pagnols jeugdherinneringen verschenen. Hans Bronkhorst: Een heerlijk boek. geschreven in een filmische stijl Het verhaal ,De pestlijders" moet voor TV worden bewerkt'. Bon voor protfabonntment 5 weken de Ti|d voor 5 gulden plaats fel. Zonder potuegel jenden «en do Tijd, Antwoordnummer 6. Amtterdom. Betaling na entvengtl van acceptgiro q^umi.hui: m «a rtmu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 21