Agressieve jeugd vergeten
DICHTBIJ
VERD
g
tekening van een lezer
i Informateur
Commentaar
Niet bereikbaar voor het welzijnswerk
'I 1
■"Arubanen praten al met commissie
Weinig hulp voor
dubbel 'kansarmen'
^ZÉÉR GEHEIDE BRIEFWISSELING
Onstabiel recept
- V,
weg met hobbezakkerig pak
Top 3491
stuur een brief
in en ex
wat moet die pot daar?
.ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Dat de stranding van de kabinets
formatie op de abortuskwestie „een
ongemeen ernstige zaak" mag wor-
den genoemd wie zou dat niet
*4 met ex-formateur Den Uyl eens
zijn? Er dreigt een situatie waarin
de serieuze politieke partijen niet
fli meer met elkaar willen of menen te
L) kunnen samenwerken een impas-
j' se die de bestuurbaarheid van het
land in het geding brengt. Daarbij
V doemt weer het spook op van de
P maatschappelijke polarisatie en
confrontaties ook daarvoor heeft
j* de heer Den Uyl terecht gewaar-
schuwd.
Gezien de ernst van deze mogelijke
gevolgen van de politieke crisis rijst
natuurlijk wel de vraag of de forma-
teur heeft gedaan wat mogelijk was
en van hem mocht worden verwacht
om het onheil van zijn mislukking af
te wenden. De vraag rijst of de
i formateur niet had moeten bemid-
delen toen hij had geconstateerd
dat enerzijds PvdA en D'66 strikt
bleven vasthouden aan hun eis dat
inzake abortus de vrouw beslist en
dat anderzijds het CDA niet tevo-
ren kon toezeggen dat het een par-
31ementair initiatief-ontwerp zou la
ten passeren.
Dat de formateur een dergelijke
bemiddeling heeft geweigerd moet,
dunkt ons, worden gerespecteerd
omdat zoals hij heeft getuigd
hoogst principiële overwegingen
hem daarbij hebben gemotiveerd.
Dit respect voor het terugtreden
van de heer Den Uyl houdt wat ons
-betreft evenwel niet in dat er niets
>4 te bemiddelen zou zijn. Ons dunkt
dat er waarschijnlijk wèl ruimte
voor onderhandelingen is niet
1om een koehandel met en over
beginselen op touw te zetten
0 maar wel om na te denken over de
g®' toepassing en hantering van die be-
,lce ginselen.
tte Hoezeer dit nadenken tot beweging
^aa en toenadering van standpunten
kan leiden heeft het CDA de laatste
dagen na een wat al te krachtige
aanvankelijke opstelling van de
heer Van Agt gedemonstreerd na
dat het voorzichtig, maar onmisken
baar de weg had ingeslagen di i „de
lijn Aantjes" is gaan heten. Voor
zover de heer Den Uyl iets te ver
wijten valt is het dit, dat hij deze
nieuwe koers van het CDA donder
dagavond in zijn verklaring wel bij
zonder ruw heeft bejegend. Wan
neer zijn eigen partij, de PvdA, de
moed kon opbrengen, een zelfde
worsteling met het eigen standpunt
te beginnen als de heer Van Agt
heeft opgebracht dan zou de
zaak er nu misschien anders en
beter hebben voorgestaan.
Dat er geen tussenweg zou zijn
tussen het „de vrouw beslist" en
„de vrouw beslist niet" zoals
Den Uyl volhoudt is een redene
ring met de overtuigingskracht van
alle simpelheid. In werkelijkheid is
er duizendvoudig onderscheid tus
sen fasen waarin en omstandighe
den waaronder wordt beslist. Na te
denken over de mogelijke conse
quenties daarvan voor de wetgeving
lijkt de enige weg om een kabinet
van PvdA en CDA mogelijk te
maken. Nu die weg voor de heer
Den Uyl niet begaanbaar blijkt,
moet in vredesnaam maar weer een
informateur beproeven hem te
banen.
Pas als ten lange leste zou blijken
dat ook deze oplossing niet werkt,
pas dan zou men kunnen denken
aan constructies als een minder
heidskabinet of een zakenkabinet
met de opdracht, een abortuswet
tot stand te brengen om vervolgens
te verdwijnen staatkundige
bouwsels die van lelijkheid en toch
tigheid niet zijn te genieten, maar
die wij uit pure politieke armoe
misschien korte of lange tijd zullen
moeten bewonen.
6e van onze parlementsredactie
o DEN HAAG Twee Arubaanse ge-
,1^ deputeerden, de heren Daniël Leen-
dert Laclé en Nel Oduber (beiden lid
van de MEP) hebben gisteren in
Nederland als kwartiermakers voor
de officiële delegatie onder leiding
van Betico Croes reeds onderhande
lingen gevoerd met Nederlandse re
geringsautoriteiten en leden van de
Kamercommissie voor Antilliaanse
zaken. Volgende week zaterdag arri
veert de officiële delegatie.
Voor de beide gedeputeerden gaat
her nu vooral om zoveel mogelijk
zekerheid te krijgen dat een gesprek
tussen regering en Kamercommissie
met de officiële delegatie iets meer
wordt dan het alleen maar aanhoren
van het Arubaanse standpunt.
door Bert de Jong
AMSTERDAM Het agressief
gedrag van groepen jongeren is
een onderdeel van een groeiend
maatschappelijk probleem. De
jeugdwerkloosheid, de moei
lijkheid van de huisvesting van
de jeugdigen, de verveling in de
eigen vrije tijd en het ontbre
ken van een perspectief voor de
toekomst hebben hier alles
mee te maken.
Dit staat in een rapport, dat een
commissie van de Raad voor de
Jeugdvorming heeft uitgebracht aan
staatssecretaris Meijer van C.R.M.
De staatssecretaris had advies ge
vraagd over het probleem, dat men
in het jeugd- en jongerenwerk zoveel
last ondervindt van de agressieve
jongeren.
De Raad voor de jeugdvorming heeft
nu een eerste rapport uitgebracht
over de opvang van deze agressieve
jongeren. Hierin wordt met nadruk
gesteld dat de agressieve jongeren
naar wie de staatssecretaris infor
meert slechts een onderdeel vormen
van een veel groter algemeen maat
schappelijk probleem. Het gaat hier
nog maar om een topje van een
ijsberg.
Veel kritiek
In het stuk aan de staatssecretaris
worden minder prettige dingen gé
schreven over het jeugd- en jonge
renwerk in het algemeen, zoals zich
dit nu heeft ontwikkeld. Ook het
onderwijs komt er niet gunstig af.
De instellingen van het jeugd- en
jongerehwerk, die ondanks alle nare
ervaringen toch met de „lastige" jon
geren proberen te werken, vinden
daarvoor geen mankracht, ondanks
het feit dat de sociale acedemies veel
werkers afleveren. Het gevolg is dat
veel instellingen er de voorkeur aan
geven met jongeren te werken, die
minder lastig' zijn.
Vooral de open-jongerencentra zijn
nauwelijks gericht op de agressieve
jongeren. De koers wordt voor een
belangrijk deel bepaald door de be
roepskrachten. Die kiezen voor be
zoekers, die hun liggen. De meeste
„geschoolde" werkers komen uit een
ander milieu dan de jongeren om wie
het gaat.
Wat er gebeurt, is, dat de agressieve
jongeren er uit worden gewerkt
(„wegprogrammeren" heet dat). De
methoden, die worden aangewend
zijn voor de jongeren zeer onduide
lijk en onbegrijpelijk. Er worden ver-
De agressiviteit van de jeugd langs de voetbalvelden nam toe door de berichtgeving erover.
wachtingen gewekt, die niet uitko
men. Dit alles is een reden voor de
jongeren om weer agressief te wor
den. Daarop volgen weer maatrege
len zoals het inschakelen van de poli
tie. Gevolg: het gedrag wordt nog
agressiever.
Verschuiving
Een conclusie in het eerste rapport is
dan ook dat de instellingen veel
meer moeten doen voor wat ge
noemd wordt de agressieve jongeren.
Er moet zich in het werk een „aan
merkelijke verschuiving" voordoen.
Een extra probleem is dat de accom
modaties van de instellingen van het
jeugd- en jongerenwerk niet uitblin
ken door doelmatigheid. De oudere
clubhuizen- zijn vaak verbouwde
scholen. De nieuwe accommodaties
zijn soms kostbare prestlge-objec-
ten.
Op de academies volgen de werkers
een theoretische opleiding, die hen
in het algemeen niet geschikt ma
ken voor dit jongerenwerk, aldus
het rapport. Zij leren immers nau
welijks hoe met deze jongeren om te
gaan en zeker niet hoe ze moeten
handelen in crisissituaties.
Nodig is dat jongeren uit andere
milieus de kans krijgen als begelei
der in het jongerenwerk te stappen
De rapportschrijvers hebben het
oog op jongeren, die zich van bezoe
ker via vrijwilliger tot betaald
staflid kunnen ontwikkelen
Dubbel kansarm
Deze nieuwe koers wordt dringend
aanbevolen, omdat het hier gaat om
jongeren, die dubbel kansarm, dat
wil zeggen dubbel gedupeerd zijn. In
de eerste plaats staan zij ver af van
zaken, die in deze maatschappij zeer
worden gewaardeerd: zij hebben
slechts een geringe scholing, zij heb
ben weinig boeiend werk te doen. zij
hebben een laag inkomen en zijn
vaak slecht gehuisvest. Hun leefwij
ze gaat daarom vverschillen van de
dragers van de heersende cultuur.
HET WEER door Hans de Jong
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859,
Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
5000 meter hoogte niet warmer
dan -22 graden. Er bevond zich
daar ergens een klein depressie-
Gistermiddag vielen er plaatse- putje, eromheen was het minder
lijk plensbuien met onweer (voor- Brest -19, Parijs -18, Nancy -15
al ook in het noordoosten) van- graden.
daag biedt augustus hetzelfde on- Dit weekend zal de zon zich zeker
stabiele recept. Misschien zijn er ook wel laten zien en de kans er
dan nog wat meer buien, omdat op lijkt over het algemeen mor-
uit de omgeving van het Kanaal gen groter dan vandaag. De wind
een randstoring nadert. Zoals be- draait dan naar het westen tot
kend kunnen randstoringen soms noordwesten en er wordt onder
nog meer losmaken dan een al invloed van een Atlantisch hoge-
wat oudere moederdepressie (nu drukgebied (1022 mb) ten westen
bij de zuidwest kust van Noorwe- van Ierland, iets frissere en wei
gen). Nog steeds zijn de hogere licht ook wat drogere lucht aange-
des lands erg dankbaar ben voor
zijn kritische noten. Vorige week
donderdag trouwde een nichtje
van hem in Den Haag Ik had
zware regenval met onweer voor
speld en het bleef droog. Een
misser dus. Briefschrijver verwijt
mij „op voorbeeldige wijze te ver
doezelen als u het mis heeft ge
had. U verhult zoiets zorgvuldig
met verhalen van elders."
Goed zo, die zit. Zo'n pittig com
mentaartje verfrist overigens mis
schien wel 's weermans hersenen.
Verder zijn ze kansarm, omdat zij in
het jeugd- en Jongerenwerk geen ge
bruik kunnen maken van voorzie
ningen, die afgestemd zijn op hun
mentaliteit, wensen en interessen
wat betreft vrijetijdsbesteding,
scholing en hulp. die ze vragen.
De teneur van het rapport is. dal
deze jongeren niet bereikt worden
door het welzijnswerk en zij zelf niet
in staat zijn het welzijnswerk te be
reiken.
„Klikken"
De secretaris wordt vervolgens het
zogenaamde straathoekwerk of am
bulante jongerenwerk aanbevolen
Het gaat hiet om een nieuwe werk
wijze (men gaat naar de jeugd toe),
die duidelijk lijkt aan te sluiten bij
de groep jongeren met agressief ge
drag. Belangrijk is vooral, dat het
„klikt" tussen de jongeren en de
werker.
Het is wat onthutsend in het rapport
te lezen, dat het straathoekwerk in
vele gevallen niet in dank wordt
afgenomen door het bestaande jon
gerenwerk. Bij de instellingen is de
neiging om veranderingen in het
werk aan te brengen maar gering
De instellingen doen het werk met
de agressieve jongeren nog al snel
als „onmogelijk' af De bewijslast,
dat het wel mogelijk is, komt aldus
het rapport, zo automatisch te lig
gen bij de „betweters" van het
straathoekwerk.
De raad voor de jeugdvorming
vindt, dat op de sociale academies
meer aandacht moet worden be
steed aan de methodiek van het
straathoekwerk. De toelatingseisen
voor de straathoekwerkers, die een
part-time opleiding willen volgen,
moeten versoepeld worden. Niet de
formele vooropleiding maar de per
soonlijke geschiktheid is het be
langrijkst.
Over het onderwijs wordt opge
merkt, dat het niet aansluit bij de
wereld, waarin de (agressieve) jonge
ren verkeren. In de te theoretische
scholing (ook bij het lager technisch
onderwijs) worden de wel degelijk
aanwezige praktische vaardigheden
genegeerd. De school wordt vaak
voortijdig verlaten, ook omdat van
uit de cultuur van „stoer en een man
willen zijn" de school kinderachtig
wordt gevonden
Ook de instituten voor gedeeltelijk
leerplichtigen spreken deze jongeren
onvoldoende aan. Ook hier kan de
culturele afstand tussen de vor
mingswerker en de jongeren een be
langrijke rol spelen.
Verder bestaat de indruk, dat bij de
opbouw van de lesroosters over een
dag gezien niet altijd op de juiste
wijze rekening wordt gehouden met
de vitaliteit van de jongeren. In ieder
geval reageren de jongeren na
schooltijd af.
Met klem wordt tegengesproken, dat
het toenemend agressief gedrag het
gevolg zou zijn van een te tolerante
opstelling van de samenleving. Hier
voor is niet het minste bewijs aan te
voeren. Wel leert onderzoek, dat
juist in verdraagzame samenlevin
gen naar verhouding minder agressi
viteit voorkomt.
Beeldvorming
Een grief van de commissie is vooral
de wijze waarop over de agressieve
jongeren wordt geschreven. De on
rust wordt hierdoor versterkt. De
berichtgeving heeft een ongunstige
werking en beïnvloedt het gedrag
;rhi
ge<f"
luchtlagen boven west-Europa voerd. Dat maximum zal vermoe- verband hiermee vooral de hogere pven8eps ziet hij dat „verdoeze-
„van de koude". Boven Londen delijk nog wat dichterbij komen niveaus boven het oostelijk deel len zeU minder 01s een uitvlucht van de jongeren zelf. Andere groepen
was de verhouding gisterenmid- wat zal leiden tot een tijdelijke van de oceaan nauwlettend in het dan als een verklarend commen- ,A "lw*
dag aldus: 1500 meter: +5 graden stabilisering en wellicht begin oog te houden. Blijven de zeer taartJe achteraf. Overigens ben ik
(afwijking -3); 3000 meter: -5 (4,5); volgende week ook tot iets war- krachtige westelijke winden to- in goed gezelschap. Ook de zwalu-
5000 meter: -22 (-6), 7000 meter: mer weer bij zuidelijke wind. Er taal achterwege, dan zit er mis- wen zijn niet meer wat ze geweest
-27,5 (-7); 9000 meter: 48 (-6), zijn dan middagmaxima mogelijk schien wat langer mooi weer in zi^n Wogen ze vroeger voor het
10.500 meter: 48 (-1). van 20 tot 22 graden. Maar de maar vermoedelijk zal de weste- beg°n regenen laag, nu zien ze
kans dat het de aanzet zal zijn tot lijke circulatie wel weer gaan op- er 8een. P°°*voor een fikse
Natuurlijk is ook het vochtgehal- een langere periode van droog en leven. Ook op zee-niveau was het re8®nbui h°og te vliegen. En
te van de atmosfeer een belangrij- zonniger oogstweer lijkt niet allesbehalve rustig vrijdagmid- zegt u nu zeU« dat is ook
ke factor bij het ontstaan van groot. dag: Een schip halverwege de
regen- en onweersbuien maar het Ten zuidoosten van Groenland Azoren en Ierland rapporteerde
zou te ver voeren hier dieper op in bevindt zich een nieuwe nog wat een noorderstorm van gemiddeld Strandweer
te gaan. Afwachten dus maar wat uitdiepende depressie, die ver- 9 Beaufort: het leek wel herfst!
die troguitloper ons brengt. Niet moedelijk met haar frontuitlo- Vandaag matig en tijdelijk wel-
alleen boven Londen was het gis- pers op de Britse eilanden zal Te veel lovende brieven kunnen vrij slecht strandweer met
termiddag veel te koud, ook bo- afgaan en later de regenkans op- zelfs een weerman bulten zijn buienkans. Af en toe ook wel wat
ven de Scilly-eilanden en dus bo- nieuw zal bevorderen in west-Eu- schoenen doen lopen. Vandaar zon Verdere vooruitzichten: Wat
ven de hele zuidkust was het op ropa. Het is een goed ding om in dat ik een lezer uit het midden zonniger en minder buien.
gaan (door bijvoorbeeld voorbe
schouwingen van wedstrijden) door
interessant te willen doen en zichzelf
waar te maken ook agressief optre
den. Als er over relletjes wordt be
richt, is het ook noodzakelijk, aldus
het rapport, op de achtergronden
ervan in te gaan.
In ieder geval mag niet gewerkt wor
den met stereotype beelden van deze
jongeren. Dat geldt voor Instanties
als politie, de sociale diensten, de
arbeidsbureaus en diensten van
volkshuisvesting. Voor de contacten
met deze jongeren moeten perso
neelsleden worden ingeschakeld, die
het meest begrip hebben voor de
situatie van de jongeren.
1
1 1
onder redactie van Loes Smit
Getailleerd, met figuumaden en
verdekte sluitingen, zodat de jasjes
slank alkleden.
Nieuwe damesmode van een van de
grote couturiers? Niets daarvan.
Die modetermen slaan op de nieu
we wapenrok waarin 's konings le-
gercouturiers de Nederlandse sol
daat gaan steken. Het gaat om het
gevechtspak, weet de Legerkoerier,
en het wordt „een verbeterde en
meer functionale versie van het
huidige nogal hobbezakkerige ge
vechtspak". Een „nijdig pak"
wordt dit tenue in soldatenkringen
wel genoemd (volgens Henk Salle-
veldts woordenboek van de Neder
landse soldatenfolklore), maar de
beschrijving In de Legerkoerier
klinkt eerder gezapig dan nijdig:
„Alle uniformen zijn van honderd
procent katoen in satijnbinding
van een legergroene kleur. Het
oude model is een visgraadbinding.
wat minder goed „valt". De nieuwe
jasjes en broeken zijn wat meer
getaileerd, waardoor men dus al
het eerste effect krijgt van er-beter-
uitzien. Er zijn figuumaden in de
jasjes aangebracht en de heupwijd
te van de broeken is slanker dan
die van de oud-model broeken".
Tot nu toe werd in het leger -— om
opnieuw iets uit dat vier jaar oude
boekje aan te halen de uitdruk
king „groepsbroek" gebruikt, om
dat die broeken vaak zo wijd uitvie
len. Elastiek zit er niet meer in de
pijpen, dus dat scheelt ook alweer.
En wellicht zijn er nu ook geen
„veiligheidsriemen" (bretels in sol
datentaal) meer nodig om afzakken
te voorkomen. Aan zakken geen
gebrek: „steek- en zijzakken, een
verbandzakje, borstzakken en een
boven-armband voor pennen en
potloden".
Het nieuwe model (zie plaatje) is
een combinatie van verschillende
NAVO-uniformen, al zegt dat de
leek nog niet veel. „Er is vaak ge
zegd dat de Nederlandse soldaten
er zo slordig bijlopen", aldus de
Legerkoerier. „Daar is niets aan te
doen als hij niets beters aankrijgt,
waarin hij zich beter voelt". Bin
nenkort zullen alle soldaten er dus
niet zó slordig meer bijlopen, want
er wordt druk gewerkt aan de dis
tributie van het modieuze getail
leerde gevechtspak in satijnbin
ding.
Ooit van de „top 3491" gehoord?
Nee natuurlijk, want die bestaat
nog maar pas: een lijst van alle
3491 platen die ooit de Nederlandse
top40 bereikten. Dat hQeven dus
niet allemaal echte toppers te zijn,
want er kunnen er tussen zitten die
nooit verder dan nummer 40 geko
men zijn. „Top aller tijden" heet de
lijst, want de Nederlandse top40
gaat terug tot Januari 1965 en de
opsomming is dan ook samenges
teld ter ere van het 1272-Jarig be
staan van die „top". Het omroep
blad Veronica beweert te weten dat
er aan deze lijst, uitgegeven door
het „Genootschap voor Hitologie"
wel zes maanden „gezwoegd" is.
Wie interesse heeft voor de bijna
3500 titels van slechte en minder
slechte en af en toe goeie Neder
landse schijven, kan ze in bezit
krijgen door 12,50 te storten op
giro 3080411 t.n.v, penningmeester
Genootschap voor Hitologie, Win
kelwaard 214, Alkmaar. De 3491
platen moeten er apart bijgekocht
worden.
De Tunesische student Mohamed
Salah Fliss, 29 jaar, zit in zijn land
een gevangenisstraf van acht jaar
uit Hij is daartoe veroordeeld in
1975, nadat hij in maart van dat
Jaar was gearresteerd. Dat was niet
de eerste maal: in 1968 al werd hij
met 133 medestudenten en intellec
tuelen opgepakt, beschuldigd van
linkse ideologieën en openlijke kri
tiek op de regering. Twee Jaar ge
vangenisstraf werd het toen; in
1970 werd hij inderdaad vrijgela
ten, maar onder toezicht gesteld. In
de loop van 1972 heeft hij na een
golf van arrestaties als gevolg van
demonstraties en stakingen nog
verscheidene malen vastgezeten,
waarna hij voorwaardelijk op vrije
voeten werd gesteld. BIJ een groot
politiek proces in augustus 1974
daarbij stonden 202 mensen te
recht, maar was Fliss zelf afwezig
werd hij tot nog eens twee jaar
veroordeeld. Bij zijn laatste proces
in 1975 werd Fliss en zijn mede
standers geen geweldpleging ten
laste gelegd maar, aldus de open
bare aanklager, men kon niet toe
staan dat zij hun radicale ideeën
propageerden; dat zou het bewind
van president Bourguiba aan het
wankelen kunnen brengen. BIJ het
grootste deel van dat proces kon
Fliss zelf niet aanwezig zijn; als
gevolg van de ondergane martelin
gen lag hij in het ziekenhuis Al
eerder hadden Amnesty Internatio
nal berichten bereikt over wrede
folteringen door de politie tijdens
de verhoren. Hoewel hij ook nu nog
ziek is en zijn ogen steeds slechter
worden, krijgt Fliss geen specialis
tische hulp
Beleefde brieven met het verzoek
om de vrijlating van Mohamed Sa
lah Fliss liefst in Frans, maar
Engels kan ook kunnen gestuurd
worden aan: Son Excellence Habib
Bourguiba, Président de la Répu-
blique Tunis, Tunisia; Son Ex
cellence Tahar Belkhodja, Minlstre
de rintérieur Tunis, Tunisia; en
eventueel aan de ambassadeur in
ons land, Z.E Dr. Slaheddine El
Goulli, Nassaulaan 26, Den Haag.
Die laatste brief kan gewoon in het
Nederlands.
Behalve een formateur en een in
formateur kennen we nu ook een
ex-formateur. Het enige verschil
tussen hen is, dat de eerste en de
tweede een opdracht van de Konin
gin krijgen, en dat de Koningin zelf
een opdracht van de derde (terug
krijgt.
Een momentopname van een belangrijk gesprek tussen de heren Cyrus
Vance, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, en Teng Hsiao-
ping, de Chinese vice-preraier.Volgens het bijschrift op de foto zet de
Chinese bewindsman zijn woorden met gebaren kracht bij, maar we wagen
dit te betwijfelen. Het is net zo goed mogelijk dat de heer Teng op het punt
staat met een welgemikte boog in het potje te spuwen dat tussen beide heren
voor de theetafel staat. Omdat we moeilijk kunnen geloven dat er in zo'n
vertrek een nog niet opgeruimde nachtspiegel zou zijn blijven staan, moeten
wc wel aannemen dat de pot als kwispedoor fungeert. Het gaat hier dus zo:
de heer Teng geeft voor zichzelf met de rechterhand de juiste spuugrichting
aan dat moet wel met zoveel theekopjes in de buurt en de heer Vance kijkt
gespannen toe hoe deze gewoonte in z'n werk gaat, want uit beleefdheid
tegenover zijn gastheer zal hij meteen ongetwijfeld hetzelfde moeten doen.
