Rechts Libanon stelt
regering ultimatum
Angola van binnen en buiten bedreigd
Marcos belooft
soepeler bewind
Ethiopië zegt aanval
te hebben afgeslagen
r
Bestand staat op instorten
Avondklok Filippijnen weg
„PLO erkent Vance geeft in Peking
bestaansrecht uitleg over beleid VS
Israël niet
Bij slag om Dire Dawa veel doden
Cortes Spanje
bereidt nieuwe
grondwet voor
Israël benoemt nieuwe generaals
H 6
in
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
BEIROET (Reuter, UPI) Het Libanese front, een organisatie van rechtse partijen in Libanon,
heeft de Libanese regering gisteren een ultimatum gesteld. Als de regering er niet binnen
vierentwintig uur in slaagt de rust te herstellen in het gebied ten zuid-oosten van Beiroet, dan
zullen rechtse troepen daar zelf gewapenderhand de vrede herstellen.
blanke Zuidafrikaanse taxlchauf- 'Taxi-apartheid moet afgeschaft'
feuse ls een actie begonnen om de
apartheid ln het taxivervoer afge-
schaft te krijgen. De chauffeuse, de Zwarte buitenlanders vallen niet
56-jarige Susanna 'Ma' Meyer, onder deze regeling en worden als
- „gelegenheidsblanken" be
schouwd.
ogen en kan dus niet altijd opma
ken of Iemand blank is of niet.
heeft er schoon genoeg van regel
matig voor raclste te worden uitge
kreten. Mevrouw Meyer, die het
vervoer verzorgt voor een hotel in
Johannesburg, moet zich houden
aan de zogenaamde taxi-apartheid.
De apartheidswetgeving heeft de
chauffeuse al meermalen voor gro
te problemen geplaatst. Tegen ver
slaggevers vertelde zij de actie te
Dit houdt in dat in taxi's, die „slegs zijn begonnen omdat ze regelmatig
vir blankes" zijn, geen zwarte Zuid- een verkeerde taxatie maakt. „Ik
afrikanen mogen worden vervoerd, heb geen meetapparatuur ln mijn
Vorige week nog vroegen twee
blanken en een jonge vrouw, die
een kleurlinge leek mij hen naar
een restaurant te brengen. Ik wilde
echter niet het risico lopen de wet
te overtreden en vroeg de vrouw
daarom of ik haar paspoort mocht
zien. Het drietal stormde echter de
taxi weer uit en schreeuwde me toe
dat ik een raciste was. Achteraf
bleek de vrouw een bruingebrande
Franse toeriste te zijn", aldus me
vrouw Meyer.
Ze wil nu een vergunning om men
sen van allerlei ras in haar taxi te
mogen vervoeren. Als de autoritei
ten mevrouw Meyer echter uitzon
deren van de wetgeving zullen an
deren spoedig ook een vergunning
vragen. De chauffeuse zal echter
doorgaan met de actie, want ook al
is ze een verklaard voorstander van
apartheid, ze vindt dat het niet
onpraktisch moet worden.
De falangistische radio in Libanon
meldde dat er gisteren nog steeds
gevechten plaats vonden in het
Sj oef-gebergte ten zuid-oosten van
Beiroet, een gebied met een gemeng
de bevolking van christenen en mos
lims. In het gebied woont een be
langrijk deel van de Druzen-aan-
hang van de linkse leider Walid
Joemblatt en een groot deel van de
christelijke aanhang van Camille
Chamoen.
Syrische soldaten van de Arabische
vredesmacht zouden gisteravond
een einde hebben gemaakt aan de
strijd in het berggebied ten zuid
oosten van Beiroet, zo werd gister
avond meegedeeld. Het dorp Brieh,
waar zondagavond een schietpartij
plaatsvond die leidde tot dg recente
gevechten, was gisteravond volledig
afgegrendeld.
Zondag kwam het hier tot hevige
gevechten nadat linkse Druzen had
den geschoten op christelijke kerk
gangers die een requiemmis hadden
bijgewoond van een vorige week
doodgeschoten geloofsgenoot. Bij de
gevechten die ontstonden vonden elf
mensen de dood.
Ruzie
Pierre Gemayel, de leider van de
falangisten, verklaarde gisteren dat
de gevechten de ernstigste waren
sedert het bestand in Libanon van
kracht werd. Politieke waarnemers
wijzen op de breekbaarheid van het
bestand in deze streek.
Waarnemers in Beiroet zeggen het
ultimatum van het Libanese front
ernstig te nemen aangezien de mili
ties van de rechtse partijen goed
geoefend zijn en beter uitgerust dan
het geregelde Libanese leger. De vre-'
desmacht van de Arabische Liga, die
voornamelijk uit Syriërs bestaat,
heeft de gevechten in het Sjoef-ge-
bergte een plaatselijke ruzie ge
noemd, zonder politieke achter
grond.
In maart van dit jaar kwamen in het
Sjoef-gebergte 150 mensen om het
MANILA (Reuter, UPI, AP) President Ferdinand Marcos van
de Filippijnen heeft gisteren aangekondigd dat de beperkingen
van de burgerlijke vrijheden zullen worden versoepeld. Op de
Filippijnen bestaat de staat van beleg. Marcos wil binnen een
jaar plaatselijke verkiezingen en zegt dat alle politieke gevange
nen, die nog op berechting wachten op vrije voeten komen.
leven bij gevechten tussen Druzen
en christenen na de moord op de
linkse leider Kamal Joemblatt.
Zuiden
Vijftig kilometer naar het zuiden
was het al evenmin pluis. Rechtse
milities, gesteund door Israëlische
artillerie, bevochten linkse en Pales
tijnse eenheden. De gevechten wa
ren aanleiding voor een moslim lei
der de vrees uit te spreken dat de
gevechten wel eens zouden kunnen
leiden tot een vijfde oorlog in het
Midden-Oosten.
De haat van Palestijnen en linkse
moslims jegens de christenen in Li
banon is aanzienlijk toegenomen se
dert de Israëlische premier Begin
openlijk toegegeven heeft dat zijn
land de christenen in het zuiden van
Libanon militair steunt. Bij gevech
ten in het zuiden zouden de afgelo
pen dagen zeker tien doden en twin
tig gewonden zijn gevallen.
Volgens Libanese bronnen zouden
vier Israëlische straaljagers gisteren
het Libanese luchtruim hebben ge
schonden. Ze vlogen onder meer bo
ven Tyrus en Sidon, zo werd meege
deeld.
De president zei tot de deelnemers
aan een wereldconferentie van juris
ten over het thema „de rechten van
de mens in de internationale wetten"
dat hij de bestaande avondklok gaat
opheffen en dat Filippino's weer
naar het buitenland mogen reizen.
Marcos verdedigde overigens het be
staan van de noodtoestand en stelde
dat zijn regering de mensenrechten
eerbiedigt, een mening die bijvoor
beeld Amnesty International niet
met hem deelt.
Het Filippijnse staatshoofd wil ui
terlijk volgend jaar plaatselijke
volksvertegenwoordigers en burge
meesters en provinciale gouverneurs
laten kiezen. Hij wil bovendien laten
ondeizoeken of daarna verkiezingen
voor hogere regeringsposten kunnen
worden gehouden. De kans bestaat
dat hij hierover een volksstemming
zal houden. In het verleden is echter
gebleken dat Marcos in de gelegen
heid is de uitslag van een dergelijk
referendum verregaand te beïnvloe
den. Tenslotte meldde de president
nog dat gratie zal worden gegeven
aan iedereen die schuldig is bevon
den aan staatsondermijnende activi
teiten. De uitspraken van Marcos
werden luid toegejuicht door de con
ferentiedeelnemers.
zich de voormalige minister van jus
titie van de Verenigde Staten Ram
sey Clark, die momenteel voor een
kort bezoek in Manila is. Clark
noemde Marcos' toezeggingen onvol
doende en beschuldigde de Filip
pijnse regering ervan martelpraktij
ken toe te laten en politieke gevan
genen verborgen te houden. De auto
riteiten hebben Clark naar zijn eigen
zeggen geweigerd toe te laten tot één
van de gevangenissen.
DAMASCUS (Reuter, UPI) - Een
woordvoerder van de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie PLO heeft
gisteren gezegd dat op de eerstko
mende vergadering van het centrale
comité van de PLO de Palestijnse
organisatie de verwerping zal beves
tigen van de veiligheidsraadsresolu
ties die het Israëlische bestaans
recht erkennen. De woordvoerder,
Khaled al Fachoem, zei dit in een
interview met een Syrische krant.
De PLO zal echter wel de betekenis
benadrukken van resolutie 3236 van
de algemene vergadering van de
Verenigde Naties waarin het recht
van de Palestijnen wordt uitgespro
ken om terug te keren naar Palesti
na. Andere punten die op de bijeen
komst aan de orde zullen komen zijn
de verharding van het standpunt
van de Israëlische regering, de situa
tie in Libanon en de mislukking van
de missie van Cyrus Vance.
PEKING (Reuter, UPI) De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Cyrus Vance, die gistermorgen voor een driedaags
bezoek in de Chinese hoofdstad Peking arriveerde, heeft zijn
Chinese ambtgenoot Hoeang Hoea tijdens het eerste gesprek een
uiteenzetting gegeven over het buitenlands beleid van de rege
ring-Carter.
Een Amerikaanse woordvoerder ver
klaarde dat er nog niet gesproken
was over de positie van Taiwan (na
tionalistisch China) omdat dit pas
aan de orde komt bij het gesprek
over de onderlinge betrekkingen tus
sen de Verenigde Staten en China.
Gisteravond zat Cyrus Vance aan
aan een banket dat hem door zijn
Chinese collega werd aangeboden in
de grote hal van het volk.
Het was gisteren nog niet bekend of
ook Hoeang Hoea een uiteenzetting
zou geven over het Chinese buiten
landse beleid.
Cyrus Vance kreeg gisteren onbe
doeld een warm onthaal bij zijn aan
komst in Peking aangezien duizen
den Chinezen een feestelijke tocht
hielden langs de hal van het volk in
verband met het vorige week beëin
digde elfde partijcongres van de Chi
nese communistische partij. Door
het hele land zouden vier miljoen
militairen en burgers op de been zijn
om de afsluiting van het congres een
feestelijk tintje te geven.
Sowjet-Unie
De Chinese partijvoorzitter Hoe
Kwo-feng heeft in een gisteren be
kend gemaakte rede nog eens ver
klaard dat de leiding van de Sowjet-
NAIROBI (UPI, Reuter) De
machthebbers in Ethiopië heb
ben gisteravond verklaard een
aanval van Somalische troepen
op de derde stad van Ethiopië
Dire Dawa, te hebben afgesla
gen. Aan beide zijden zijn ech
ter zware verliezen geleden.
Na een week van hevige gevechten
om Dire Dawa, de belangrijkste stad
nabij de Ogadenwoestijn, zou Ethio
pië een aanval van soldaten, vliegtui
gen, zware artillerie en tanks hebben
afgeslagen. Volgens Addis Abeba
zijn zeker 650 soldaten om het leven
gekomen, 500 Somali's en 150 Etho-
piërs. Er zijn zeker 800 gewonden.
Heel wat minder tevreden toonde Dire Dawa werd verdedigd door een
troepenmacht van 10.000 soldaten.
Volgens militaire waarnemers was
de slag om Dire Dawa de belangrijk
ste gebeurtenis in de strijd tussen
Ethiopië en Somalië over de Oga
denwoestijn. In Dire Dawa is de ba
sis van de Ethiopische luchtmacht.
Een woordvoerder van het bevrij
dingsfront voor West-Somalië heeft
in een radio-uitzending vanuit Moga-
disjoe categorisch ontkend dat de
troepen van het front worden ge
steund door Syrië, Irak en Egypte.
De leiders in Addis Abeba hebben
herhaaldelijk deze beschuldiging
geuit.
De woordvoerder van het front heeft
deze „onzinnige beschuldigingen"
beschreven als „een excuus" voor de
tegenslagen, waarmee Ethiopië op
het slagveld te kampen heeft. Bo
vendien zou Ethopië volgens het
front Cubaanse troepen in de strijd
hebben geworpen. Hiervan is echter
nog geen enkele bevestiging ge
kregen.
Radio-Mogadisjoe heeft in een reac
tie op de algehele mobilisatie in
Ethiopië de arbeiders in dat land
opgeroepen een staatsgreep te ple
gen tegen hun leider Mengistoe.
Naar verluidt is Ethiopië in het twee
de conflictgebied, Eritrea in het
noorden, aan de verliezende hand.
De rebellen winnen nog steeds ter
rein en hebben hef grootste deel van
het gebied in handen. Er zouden
echter maar sporadisch gevechten
plaatsvinden omdat de meeste gere
gelde Ethiopische troepen naar de
Ogaden zijn gestuurd.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Cyrus
Vance (links) heeft gisteravond
gechineesd met zijn Chinese
collega Hoeang Hoea.
Unie geen enkele goede wil aan de
dag heeft gelegd in haar onderhan
delingen met China over het Chi
nees-Russische grensgeschil. In de
rede, dié werd uitgesproken aan het
slot van het elfde partijcongres,
maar die eerst gisteren werd gepubli
ceerd, zegde Hoea het Chinese .volk
een verbetering van de levensstan
daard toe en een grotere rol voor de
Chinese Volksrepubliek ln het inter
nationale politieke leven. Hoea be
steedde ook uitvoerig aandachtig
aan de strijd tegen de bende van vier
die de erfenis van de grote overleden
roerganger Mao Tse-toeng heeft ver
kwanseld. Hoea verklaarde dat het
beleid van Mao zal worden voortge
zet maar niet op een dogmatische
manier.
MEXICO (DPA, UPI) - Tien men
sen zijn gisteren gedood en vijftien
gewond toen de politie 340 kilome
ter ten noordwesten van Mexico-
Stad een autobus bestormde die
door twee linkse guerrilla-strijders
was gekaapt. Eén van de kapers
werd gedood door zijn ontploffende
handgranaat, de ander raakte ge
wond. Er zaten 40 passagiers in de
bus. De kapers hadden de vrijlating
geëist van gevangen leden van de
„revolutionaire volksstrijd
krachten".
MADRID (Reuter. UPI) - Een spe
ciale commissie uit het Spaanse par
lement (Cortes) is gisteren aan het
werk gegaan voor het opstellen van
een nieuwe democratische grond
wet. De negen leden tellende com
missie. waarin vertegenwoordigers
van alle belangrijke politieke groe
peringen zijn opgenomen, vergadert
achter gesloten deuren.
Het is de bedoeling dat de commis
sie met een concept-grondwet komt
die dan door de Cortes kan worden
besproken en waar nodig veranderd.
Waarschijnlijk in de loop van vol
gend jaar zal de grondwet dan in een
referendum aan het Spaanse volk
worden voorgelegd.
De commissie bestaat uit vijf leden
van de Unie van het Democratisch
Centrum van premier Suarez, voor
man van de Volksalliantie Fraga
Iribarne, de socialist Gregorio Peces
Barba, de Catalaanse nationalist
Miguel Roca en de communist Jordi
Sole Tura, onder voorzitterschap
van de juridisch deskundige Emilio
Attard.
Overigens lijken er weinig verschil-
len van mening te zullen ontstaan
over een eventuele tekst. Het enig
mogelijke omstreden punt zal de
erkenning van de monarchie zijn
door de principieel (niet in de prak
tijk) republikeinse houding van so
cialisten én communisten. Ook zul
len de rechten van de minderheden
in Spanje op een of andere manier
moeten worden geformuleerd.
Basken
Gisteren is er voor de derde achter
eenvolgende dag in Baskenland ge
demonstreerd voor de vrijlating van
een Bask die in Marseille door de
Franse autoriteiten wordt vastge
houden. Bij de demonstraties, waar
bij de politie gebruik maakte van
rubberkogels en traangas, raakten
gisteren in San Sebastian twintig
mensen gewond.
Aan de Costa Brava moesten 25
auto's van Franse toeristen het ont
gelden. De gevangen Bask, Apalate-
gui, zou in Marseille in hongersta
king zijn gegaan en geen journalis
ten willen ontmoeten, zo vertelde
zijn moeder gisteren.
TEL AVIV (Reuter, AP) Het Israë
lische leger heeft gisteren de benoe
ming bekendgemaakt van twee
hoge officieren op nieuwe posten.
Generaal-majoor Raphael Eitan
wordt chef-operaties op het militai
re hoofdkwartier. Generaal Eitan
wordt als bevelvoerder van het
noordelijke commando opgevolgd
door brigade-generaal Avigdor Ben-
Gal die daarmee ook bevorderd
wordt tot generaal-majoor. De hui
dige chef-operaties, generaal Jekoe-
tiel Adam, krijgt bijzonder verlof
voor het volgen van een universitai
re studie. Volgens waarnemers is de
wisseling aan de top een gebruikelij
ke. Zowel Eitan als Adam zijn kan
didaten voor de opvolging van de
huidige chef-staf Mordechai Goer,
die aan het einde van dit Jaar met
pensioen gaat.
door Nico Kussendrager President Neto poogt vleugels bij elkaar te houden
Dé manier om in Afrika een
staatsgreep op touw te zetten,
is het bezetten van het radio
station. Dat was ook precies de
manier waarop de daders van
de mislukte coup in Angola het
op 27 mei deden.
Zij bestormden het paleis van de
president, het hoofdkwartier van het
Angolese leger (FAPLA) en de Sao
Paulo-gevangenis en slaagden erin
de radiozender in handen te krijgen.
De radiospreker riep op de regering
van president Agostinho Neto ten
val te brengen. Breinen achter de
staatsgreep waren Nito Alves en
Jose Vandunem, die juist een paar
dagen daarvoor uit het centrale co-,
mité van de MPLA waren gezet, we
gens verzet tegen Neto. De MPLA
(de volksbeweging voor de bevrij
ding van Angola) was de verzetsbe
weging, welke als overwinnaar uit de
burgeroorlog kwam.
Tegenstellingen
Binnen het MPLA-bewind sluimeren
tegenstellingen die met de couppo
ging van eind mei aan net licht kwa
men. En nog steeds zijn er grote
verschillen van mening, zodat het
niet uitgesloten is dat binnen afzien
bare tijd opnieuw wordt geprobeerd
Neto te wippen. Na het onderdruk
ken van de staatsgreep, kreeg een
onbekend aantal daders 'snelrecht',
maar hun gedachten zijn nog levend.
Zeker omdat Nito Alves kon rekenen
op een brede aanhang in de krotten
wijken van Loeanda, de musques. In
de Angolese hoofdstad heet het dat
wie de musques heeft, de stad heeft.
Aanvankelijk was Alves comman
dant van het eerste militaire district
van de MPLA, in het noorden van
Angola. Hij verwierf daar steun on
der het (toen nog) guerrilla-leger FA
PLA. Hoge FAPLA leiders zouden in
mei ook bij de coup betrokken zijn
geweest.
In Angola's voorlopige regering (die
in 1975 het licht zag en slechts een
kort leven beschoren was) kreeg Al
ves tot taak de volksmacht (poder
popular) te organiseren. In de mus
ques verwierf hij een grote populari
teit die Alves later als minister van
informatie in de regering-Neto wist
uit te breiden tot vakbonden, jonge
rengroepen en de vrouwenbeweging.
Zijn volgelingen kwamen tijdens zijn
ninisterschap in belangrijke banen
terecht; veel provinciebestuurders
stonden achter Alves. Een aantal
van hen was betrokken bij de mis
lukte greep naar de macht.
'Nitisten' werden zijn aanhangers ge
noemd en Alves probeerde ze in Loe
anda op de been te krijgen bij de
plaatselijke verkiezingen, vorig Jaar.
Hij speelde in op de onvrede in de
'musques, waar de arme bevolking
duidelijk was geworden dat met het
vertrek van de Portugezen uit Ango
la nog niet het paradijs gekomen
was.
Integendeel: omdat de koloniale
heersers alle sleutelposten bezetten
en niets aan onderwijs en scholing
van Angolezen deden, was de toe
stand somberder dan daarvoor.
Scholen en ziekenhuizen kregen ge
brek aan personeel, de voedselverde
ling kwam in gevaar en fabrieken
kwamen stil te liggen door gebrek
aan kader èn aan reserveonderdelen.
Zijn poging de 'Nitisten' te verenigen
in het verzet tegen de regering-Neto,
kostte Alves zijn baan als minister,
maar binnen het centrale comité be
hield hij een grote Invloed. Daar
naast organiseerde hij in het geheim
bijeenkomsten van inwoners van
Loeanda en van FAPLA-militairen
tA«r»*ir «11)11
T-. fsfsir
I JL ,fV i
TVN|%*^T'*Wr.-
V y
Cubaanse troepen hielpen bij het neerslaan van de staatsgreep.
om op die manier te proberen het
bewind ten val te brengen.
Politieke koers
Reden voor het verzet van Alves was
niet ln de eerste plaats de slechte
economische situatie, hoewel die
hem bij het verenigen van het verzet
wel geholpen zal hebben.
Veeleer richtte Alves zich tegen de
politieke koers die Neto volgde en
tegen de grote Invloed van kleurlin
gen op het regeringsbeleid. De presi
dent heeft daar de laatste tijd in
verschillende boodschappen naar
verwezen: de „Nitisten" noemde hij
„superrTevolutlonairen". die een
„ultra-links" regime in Angola wil
den. Zij preekten de klassenstrijd
met de werken van Marx en Lenin in
de hand, wilden de arbeiders aan de
macht brengen en waren er op uit
alle bedrijven te naasten.
Alves wilde daarnaast een volledig
zwart bestuur, zonder kleurlingen,
die hij als „burgerlijk" beschouwde,
Neto ging daar 21 mei in een rede op
in: „Het gebruik," zei hij, 'de bourge
ois" aan te vallen. Iedereen van ge
mengd bloed is 'bourgeois'. Alleen
de zwarten zijn proletariërs. Dat is
een misvatting." De kleurlingen zijn
doorgaans ondernemender, en be
zetten veel sleutelposten na het ver
trek van de Portugezen, tot onge
noegen van de zwarten.
Alves wilde alle blanken het land
uitzetten; kleurlingen mochten blij
ven maar zonder de Angolese natio
naliteit.
Zijn opvattingen zijn koren op de
molen van hen die vrezen dat als
Afrikaanse landen onafhankelijk
worden, de blanken de zee zullen
worden ingejaagd. Die angst be
stond ln Angola en Mozambique aan
de vooravond van de onafhankelijk
heid, en wordt nu door de blanken in
Rhodeslë gebruikt om zich te verzet
ten tegen zwart meerderheldsbe-
stuur.
Ook de buitenlandse invloed ln An
gola was Alves een doorn ln het oog.
Er zijn nog steeds meersdan tiendui
zend Cubanen ln het land en een
groot aantal Oosteuropese advi
seurs. Zij namen de taken over van
de vertrokken Portugezen, omdat
de MPLA wel ervaring had in de
guerrillastrijd, maar niet in het be
sturen van een heel land. Een groot
deel van de Cubanen helpt op het
ogenblik bij projecten; ln de gezond
heidszorg, bij het aanleggen van we-'
gen, en de ontwikkeling van de land
bouw.
Daarnaast is Neto ook niet vies van
samenwerking met het westen, wat
hem door Alves eveneens kwalijk
werd genomen.
Breuk overleefd
President Neto heeft opnieuw een
breuk binnen de gelederen' van de
MPLA overleefd, zoals hij dat in het
verleden al meerdere malen heeft
gedaan. Sinds de oprichting was de
volksbeweging voor de bevrijding
van Angola verdeeld in verschillen
de vleugels. Tijdens de guerrilla-oor
log deden zich splitsingen voor.
maar was de gezamenlijke strijd te
gen de Portugezen een bindende
factor. Nu de band gevonden moet
worden in de gezamenlijke opbouw
van het land is het een stuk moeilij
ker geworden.
Zeker ook omdat er grote persoonlij
ke tegenstellingen bestaan tussen
de binnen- en buitenlandse leiders
van de MPLA. De eersten vochten
onder barre omstandigheden de
werkelijke oorlog, de laatsten poog
den over de grens steun te verwer
ven voor de MPLA. Zij zijn over het
algemeen meer gematigd en hebben
meer kaas gegeten van de prakti
sche politiek. Nog steeds bestaan er
binnen de MPLA vleugels die elkaar
de macht betwisten en die Neto bij
elkaar zal proberen te houden
Zo niet, dan is het gevaar groot dat
nog steeds actief zijnde verzetsbe
wegingen in Angola (de pro-westerse
UNITA in het zuiden en de FNLA in
het noorden) gebruik zullen maken
van de verdeeldheid van de MPLA.
En deze heeft niet tegen de Portuge
zen gevochten om aan haar eigen
zwakte ten onder te gaan.
