orpen 'dansen' om miljoen tekening van een lezer r*- Particuliere school doet wat meer dril in haar programma cperiment met levensvatbaarheid van kleine kernen in het Noorden Projecten opgezet in Friesland en Groningen Voor leerling met weinig pit Zomer op dreef iet die bril wel voorgoed? schotels ouder worden gouden aap buren nieuwe truc feOAG 16 AUGUSTUS 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet or Jan Sloothaak - EEK De vetpotten van 31 hebben enkele tientallen pen in Groningen en Fries- 1 ertoe gebracht een ronde- sje te maken om een be- l van een miljoen gulden, bedrag gaat óf naar zestien logende dorpen in het Gro- jse Zuidelijk Westerkwar- óf naar tien eveneens kwij- de dorpen in de Friese lwesthoek. Groningse dorpen die een gooi naar het miljoentje, zijn daar- foor deze gelegenheid aangewe- door gedeputeerde staten van gingen. In Friesland gaat het an- |toe. In de Zuidwesthoek van provincie was al een initiatief ft gebied zelf voortgekomen. De immissie voor Friesland heeft project voorgedragen. i lat om een experiment om de jarheid in een „cluster" van '-.=4 kernen aan te tonen. Eigenlijk _feen totaalbedrag van twee mil- gulden mee gemoeid. Het staat r al vast dat de helft daarvan r\ Zeeland gaat. Groningen en land mogen om de andere helft ring. Het geld moet uit het [komen voor de bijzondere re- welzijnswerk (BRW). De defi- keus zal worden gemaakt Ie stuurgroep van wat officieel itegraal Structuurplan Noord- lands (ISP) en populair „Het irplan" wordt genoemd. iutyiiijk zijn we er al een jaar of z'nbee bezig. Het project kwam Janfear geleden in een stroomver- womig door de nota Wonen van het Wiliplan Friesland," zegt Klaas n dseid van de Stichting Sudergoa. zullen Roest en Ben Eppenga van der$relzijnsstichting voor Zuidwest /olgtnd vormen samen met secre- snfc Henny Roest en vijf vrijwilli- team dat het project bege- ergoa omvat 121 ker- Jaarvan er niet minder dan 113 de duizend inwoners tellen. entachtig komen zelfs nog in vijfhonderd zielen toe. Uit al 1 irnen heeft de stichting tien ;en, deels gebaseerd op nega- lunten: de terugloop van het Klaas Bijleveld in één van de zuidwest-Friese dorpen. project begonnen uit eigen bewe ging en pas later is ons project voor gedragen voor die subsidie volgens de bijzondere regeling welzijnswerk. We gaan er in ieder geval mee door en zo nodig moeten we andere mid delen zoeken." Overigens heeft Bijleveld zich ero ver verbaasd dat de plancommissie niet om een kostenbegroting heeft gevraagd. Hoeveel het project moet kosten weet Sudergoa trouwens zelf nog niet. Volgens Bijleveld komt de met deskundigen bemande werk plaats voor dorpsvernieuwing alleen al op tenminste drie ton. Drs W. L. Mertens van het Provinci aal Opbouworgaan en secretaris van de plancommissie in Friesland: „In dat stadium zijn we nog niet. Wij hebben het Sudergoa-project voor gedragen en de sociaal culturele be leidsgroep van het „Noorderplan" zal in een advies moeten opstellen of dit Friese dan wel het Groningse project het moet worden. Pas dan komt de kostenkwestie aan de orde." Volgens de heer Mertehs is het mil joen bedoeld voor de aanloopkos ten, zoals het bekostigen van pro ject-medewerkers en niet voor de uitvoering van de dorpsvernieuwing zelf. Hij verwacht dat de stuurgroep ISP mogelijk volgende maand al een keus zal kunnen doen. inwonertal, het aantal tweede wo ningen en ook bij voorbeeld de be moeiingen die de gemeente zich heeft getroost, de motivatie van de bevolking en het nog aanwezige voorzieningenpakket. Verder zijn de dorpemzoveel moge lijk gespreid over de hele streek. Ze liggen in zes van de vijftien zuidwest- Friese gemeenten. De dorpen zijn Bantega, Gaast, Gaastmeer, Heme- lum, Hidaard, Molkwerum, Rood huis, Sondel, Tims en Zurich. De gemeenten hebben zich niet veizet tegen de aanwijzing (buiten hen om) van de dorpen. Wel had het samen werkingsorgaan van de vijftien zuid west-Friese gemeenten zich vooral in principe vóór het project uitge sproken. Werkgroepen v-<OZi Uit de bevolking zijn inmiddels werkgroepen per dorp gevormd, als gesprekspartners met de deskundi gen en ook om het contact met het dorp te behouden. „Deskundigheid is nodig en daarom hebben we een werkplaat voor dorpsvernieuwing opgericht: een collectief van archi- tecten, bouwkundige studenten, op bouwwerkers en een stedebouwkun- dige." Een punt van overweging is op dit moment nog het oprichten van een zelfstandige stichting, waarin behalve deze werkplaats ook de ge meenten en mogelijk de Vereniging voor kleine dorpen in Friesland ver tegenwoordigd zullen zijn. Levensvatbaar Alle nu aangewezen kleine dorpen tellen minder dan zevenhonderd in woners. Mede aan de hand van een nog in te stellen enquête zal er per dorp een programma worden opge steld. De meeste dorpen willen toch wel iets groeien. Een erkenning dat een te klein dorp niet levensvatbaar is? „Nee," zegt Bijleveld, „het gaat niet zo zeer om de groei maar wel omdat de bevolking een teken wil zien dat haar dorp nog als levensvat baar wordt beschouwd. Het gaat maar om een paar huizen. Als een dorp weet: hier komen geen wonin gen meer, dan krijgt men het idee op een kerkhof te wonen. Wel bouwen is een teken van leven." Overigens gaat het ook om vernieuwing en voorzieningen. De dorpen gaan nu vaak ook achteruit door verkrotting en het fenomeen van de tweede wo ningen. 'Een begin' De werkplaats voor dorpsvernieu wing is door Sudergoa overigens niet opgezet als eenmalige zaak. Weliswaar gaat het vooralsnog om tien woningen, maar daarna moeten de volgende dorpen na het voor beeld van de eerste tien ook kan sen krijgen. „Het gaat om een be gin," zegt Bijleveld. Ook als het zuidwest-Friese gebied de voorge houden worst van een miljoen aan zich voorbij ziet gaan, zal men blij ven doorzetten. „We. zijn met het Teruggang Het Groningse project telt wat meer dorpen (zestien) maar voor het ove rige vertonen deze kernen hetzelfde beeld van teruggang. Een verschil in benadering is dat gedeputeerden van Groningen anders dan in Friesland niet een bestaand pro ject hebben voorgedragen maar een gelegenheidsvoorstel hebben inge diend nu een miljoen gulden in het vooruitzicht wordt gesteld. Het gaat om de dorpjes Oldehove, Lauwerzijl, Pieterzijl, Niehove, Kommerzijl, Niezijl, Visvliet, Lutjegast, Niekerk- Oldekerk, Sebaldeburen, Groote- gast, Doezum, Kornhorn, Noord- wijk, Boerakker en Opende, in een streek waar de plattelands- problematiek zich volop doet gelden. Nog een verschil met het Friese pro ject is dat Groningen niet alleen kernen heeft voorgedragen die ach teruitgaan in inwonertal. Een aantal ervan heeft nog groeitendenzen en bovendien zijn er enkele grote ker nen bij, zoals met name Grootegast (sinds 1960 van 1690 tot 2400 zielen gegroeid). Van onze onderwijsredactie AMSTERDAM Doordat de sfeer op gewone scholen zo vrijblijvend is ontstaat er voor sommige leerlingen behoefte aan particuliere scholen met een wat strakkere aanpak. Volgens de heer G. F. den Toom is die behoefte ook uit marktonderzoek gebleken. Voor zichzelf heeft hij hieruit de conclusie getrokken dat zijn „Nieuwe School" voor dagon derwijs MAVO, HAVO, VWO levensvatbaar zal zijn. Het initiatief van de heer Den Toom is niet het enige in dit soort. Ook elders bestonden en bestaan particuliere scholen. Het Utrecht se instituut Blankestein (onge veer tweehonderd vijftig leerlin gen) bloeit zelfs. Daarnaast zijn er ook particuliere scholen die een dagsvliegen blijken te zijn. Op het ministerie van onderwijs ont breekt een compleet overzicht van het particuliere onderwijs, maar men waarschuwt tegen ma lafide ondernemingen. Twintig De heer Den Toom hoopt binnen kort met een kleine twintig leer lingen te beginnen; de helft in Leiden en de helft in Amsterdam. Het eerste jaar zal nog niet winst gevend zijn, vreest hij, maar hij hoopt dat zijn school meer leerlin gen zal aantrekken als eenmaal een goede reputatie is opge bouwd. De prijs van deze dag school varieert van ongeveer vijf tot ruim achtduizend gulden per cursus. De bedoeling is dat leer lingen na één, maximaal twee jaar staatsexamen afleggen. De oprichting van particuliere scholen lijkt nogal gewaagd, nu de mogelijkheden van het gesub sidieerde dag- en avondonderwijs aan volwassenen zo zijn verbe terd. Sinds enige jaren mogen deze scholen zelf examen afne men. Ook is het mogelijk het exa men in etappes af te leggen. Het dagonderwijs aan volwassenen is de laatste twee jaar erg uitge breid. Ook jongeren die op de gewone school zijn vastgelopen zoeken steeds meer hun toevlucht tot deze vormen van onderwijs. Toch behoefte Volgens de heer Den Toom be staat daarnaast toch behoefte aan particulier onderwijs. Zowel de gewone school als de school voor volwassenen kennen een gro te mate van vrijheid. Dat is trou wens niet alleen een kenmerk van de school, maar van onze hele maatschappij. Sommige leerlin gen blijken daar niet goed tegen te kunnen. Hun ouders hebben te weinig vat op hen. Dat is begrijpe lijk, want ouderen die zelf de hele avond t.v. kijken kunnen moeilijk hun kinderen aan het huiswerk krijgen. De heer Den Toom wil noch de school noch de ouders een verwijt maken, maar constateert dat het in zo'n sfeer wel moeilijk is voor jongeren met weinig doorzet tingsvermogen. Zijn conclusie is dat er voor deze groep een nieuwe kans moet komen. Die wil hij bie den door zijn school met een strak programma. Naast de uitvallers van de gewone school denkt de heer Den Toom ook aan leerlin gen die bij voorbeeld van buiten landse scholen komen en in Ne derland moeilijk aansluiting vin den. Verder verwacht hij wat ou dere leerlingen die alsnog in hoog tempo hun schooldiploma willen halen. De meeste leraren die de heer Den Toom heeft aangezocht hebben een gedeeltelijke betrekking aan een gewone school. Zij geven les aan de Nieuwe School op uren dat zij vrij hebben op hun eigen school. Jen, bij_ voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon NIETS MEER JllU-IE MAKEN HEBBtN HET WEER door Hans de Jong r t'.v - 5 ->. s-si Il Weerrapporten Bonaire De zomer is op het goede pad. Gisteren zijn in Oost-Nederland de hoogste temperaturen tussen 22 en 24 graden waargenomen. Na een aarzelend begin kwam de zon er beter in, maar dat was voor de atmosfeer nog niet overal te ver werken. Zo kwamen er in de loop van de middag in zuidwest Neder land in vochtige lucht enkele on weersbuien tot stand. Zwijn- drecht en Rozenburg kregen er zeven millimeter van, Roosendaal meldde eerder op de middag een donderbuitje in een zeer drukken de atmosfeer. „De termometers wezen 21 of 22 graden aan, maar voor het gevoel leek het wel 30", aldus het commentaar van onze zegslieden daar. In het noordoos ten waren ook wel enkele „bloem kolen" zichtbaar, maar die kon den niet uitgroeien vanwege het binnenvallen van drogere lucht. In Gorredijk daalde omstreeks drie uur 's middags de relatieve vochtigheidsgraad van de lucht met tien procent. Met een belangrijk hogedrukge- bied boven Skandinavië in de aanslag blijven de vooruitzichten gunstig. De komende dagen zul len dan ook vrij zonnig zijn, met later op de dag wel die kans op een lokaal warmte-onweer. Ver derop in de week wordt de kans op wat uitgebreider onweer groter nu een lagedrukgebied zich uit het warme Spanje naar het oos- teljk deel van de Golf van Biskaje is gaan bewegen. Dit met mede door de mens, ook weer op kleine schaal, is een verhoging van de maximumtemperaturen in zuid- Friesland na inpoldering van de Noordoostpolder en de Flevopol- der. Lemmer en omgeving krijgen de laatste decennia bij zuidelijke neming van lucht die ook in ons winden de buien volwassener en land het kwik binnenkort wellicht op 25 graden zal brengen. Ook in het door buien en onweer geteisterde midden-Europa be gint het nu weer te dagen. In zuid- Duitsland, Oostenrijk en Zwitser land zullen de eerstkomende da gen temperaturen van 20 tot 26 graden geboekt worden na eerst nog wat buien in de oostelijke gebieden. Een abonnee is verontrust door de beïnvloeding van het weer door de mens. Dit naar aanleiding van een bericht over een extra sterke bui in Rotterdam op 29 juli. In feite is dat niets nieuws. Al jaren wordt een versterkte activi teit van buiten en ook onweer waargenomen boven Rotterdam (ook gisteren vormde zich daar een onweer) zonder dat dit alar merend is. Er worden dan ook geen tegenmaatregelen getroffen, tenslotte heeft zo'n flinke bui ook juist een luchtzuiverende wer- vaak met meer onweer dan vroe ger, toen de Zuiderzee nog het alleenrecht opeiste en de onder ste luchtlagen koelde. Briefschrij ver werd in zijn vakantie de dupe door die Rotterdamse bui. Hij had dus pech. Overigens ook veel vrolijke gezichten toen, want de tuintjes konden het water terdege gebruiken. De neerslag in een bui ontstaat door samenvloeiing van vele mil joenen zeer minieme wolkendrup peltjes om een grote regendrup pel te vormen. De val van kleine ijsdeeltjes vanuit de hogere buienlagen, bevordert dit proces, dat des te sterker is naarmate de opstijgende stromingen in de buienwolken door de wijnboeren beschoten om de stijgende lucht stromingen in de wolken te onder breken om de buien van richting te doen veranderen. Die beschie ting is tevens bedoeld als een ver storing van het proces, dat leidt tot de vorming van dikke hagel stenen. Amsterdam half bew. 21 De Bilt half bew. 22 Declen half bew. 21 Eelde half bew. 21 Eindhoven half bew. 22 Den Helder zwaar bew. 20 Rotterdam onweer 18 Twente zwaar bew. 20 Vlissingen zwaar bew. 19 Zd. Limburg zwaar bew. 22 Aberdeen motregen 15 Athene onbew. 29 Barcelona onbew 26 Bordeaux zwaar bew. 24 Brussel regenbui 19 Genèvc half bew 25 Helsinki regenbul 16 Innsbruck zwaar bew, 20 Klagenlurt zwaar bew. 23 Kopenhagen zwaar bew. 16 Lissabon onbew 28 Locarno half bew. 26 Londen zwaar bew. 21 Luxemburg licht bew. 24 Madrid onbew. 35 Malaga onbew. 29 Mallorca onbew. 34 Nice zwaar bew. 24 Oslo licht bew. 23 Parijs licht bew. 24 Rome onbew. 27 29 Spilt onbew. Stockholm half bew. 19 Wenen onweer 20 Zürich zwaar bew. 23 Casablanca half bew. 23 Tunis onbew. 30 wolk groter zijn. Die extra kick wordt door de hete gassen uit de WPPT* schoorstenen van raffinaderijen Hoogwater woensdag 17 augustus: in en rond Rotterdam verkregen. Aanhouden van het gunstige Vlissingen 4.22-16.37, Haringvliet- strandweer met zonnige perioden, sluizen 4.30-16.52, Rotterdam 6.27- In het zuidwesten later op de dag 18.26, Scheveningen 5.25-17.51, IJ- In landen als Zwitserland, Oos- een bui mogelijk. Luchttempera- muiden 5.59-18.25, Den Helder 10.30- king. Een ander voorbeeld van tenrijk en naar ik meen ook Rus- turen tussen 20 en 22 graden, zee- 23.08, Harlingen 0.45-12.30, Delfzijl beïnvloeding van het klimaat land, worden dreigend uitziende water 17 tot 18 graden. 2.28-14.31. een bril moet (gaan) dragen, int dat dan ook dat je er artikdneer van af komt? Welnee, d, 8.e Amerikaanse oogspecialis- bergiJMarilyn B. Rosanes-Berrett: vater, ik 27 was, had ik drie soorten kharefijkingen tegelijk. Ik was 11. leeid of beter gezegd was 't ad, 26reiend (hyperopie) waarbij hanfrnwijdige stralen licht pas ,d, 33.1 het netvlies samenkomen. ok had ik last van astigma- rd, 3. d een vorm van verkeerde i, 6. risking. Het ontstaat doordat 'onhetfomvlies minder bol staat «vaar fl* behoort te doen. Bo- 3. vooP begon ik te loensen of an ten, ljzegd: ik had een „lui" oog. uiüvePoor al die inspanningen die ilte in h moesten doen, ging mijn or, 25.|nditie achteruit. Mijn oog- 3. steefcreef me wel sterkere glazen ale tranaar t0Ch gjng steeds it7.p1 zien". Op aanraden van nevel, En£i £inÊ ze naar een insti- verbetering van het ge- toren?rmoSen Na een paar lessen al veel beter en „een tijdje ERST.fn ik mUn bril wel in de hoek Tot op heden, nu alweer 23 jaar later, draag ik nog steeds geen bril, terwijl de meeste mensen van mijn leeftijd allang een bril op hun neus hebben". Ze besloot zelf het vak te gaan leren om anderen met deze methode te kunnen helpen Het boekje waarin ze de methode beschrijft, is nu ook in het Neder lands vertaald. Het heet „Een bril dragen: ja of nee" en is een „trai-' ningsboek voor goede en slechte ogen". Het is een uitgave van La Rivière en Voorhoeve in Zwolle en kost 15,90. De techniek is zo simpel, dat som migen van dr. Rosanes' patiënten gewoon niet konden geloven dat het zou helpen. Maar zelfs bij een man met groene staar waarbij het blikveld steeds kleiner wordt hielp het zachtjes heen en weer bewegen van een tijdschrift voor zijn neus. Door het bewegende blad zo lang mogelijk met de ogen te volgen, werd zijn blikveld stukje bij beetje groter. En verder geeft ze (met plaatjes ter verduidelijking) oefeningen als lichtbaden, palme- ren (ogen losjes met de handen bedekken) en met het lichaam draaien. Allemaal ontspanningsoe feningen want, aldus het boek, „oogafwijkingen kunnen ontstaan door geestelijke overbelasting. Onze ogen schieten niet tekort, we schieten zelf tekort" Oogarts William Bates, die omstreeks de eeuwwisseling de eerste was die zich met oefeningen voor de ogen bezighield, was er zelfs zo van over tuigd dat brillen niets voor een oogkwaal doen, dat hij nieuwe pa tiënten radikaal de bril van de neus rukte. Zo ver gaat dr. Rosanes niet; wel raadt ze aan van tijd tot tijd de bril af te zetten. Ook is ze fel tegen zonnebrillen (behalve als de dokter die voorschrijft): „De ogen in het donker houden is erg slecht. Door donkere glazen kunt u abnormaal gevoelig worden voor licht, zodat u na een tijdje helemaal geen licht meer kunt verdragen". Overmatig veel licht om te kunnen lezen, is niet nodig: „Zolang u zich niet hoeft in te spannen om te lezen, is er licht genoeg". Televisie kijken in het donker is uit de boze. Overal in de kamer licht aan, adviseert ze, en niet aan één stuk door naar het kastje staren, maar af en toe een beetje rond kijken. Dr. Marilyn Rosanes heeft geen wonderboek geschreven en het is dan ook geen handleiding om nooit meer naar de oogarts te hoeven. Wèl een risicoloze hulp om er zelf alles aan te doen, zodat je zo min mogelijk naar de oogarts hoeft. Achter de schuifwand op dit plaatje staat de Zwitserse technicus Mein- rad Kammerlandcr. Blijkbaar wil hij zelf niet gezien worden, maar met des te meer trots toont hij zijn zelf gebouwde Eiffcltorcn. Een toren die een exacte kopie is van de echte in Parijs, maar Kammerlander niet meer dan vijfentwintig gulden ge kost heeft. Hij bouwde de 1,6 meter hoge Eiffel thuis, in het Zwitserse Amriswil, namelijk van uitsluitend lucifershoutjes; er gingen er welge teld 16.800 in als de technicus zich niet verrekend heeft tenminste. Ze zagen er ovaal uit, bewogen zich op grote hoogte, veranderden her haaldelijk van kleur en lieten bun dels rood, groen en oranje licht naar de aarde schieten. Het waren vliegende schotels, beweren men sen die ze boven Calera, een paar kilometer van de Columbiaanse hoofdstad Bogota, met eigen ogen gezien zeggen te hebben. De ufo meldingen kwamen trouwens niet alleen van mensen die de „scho tels" vanaf de grond gezien zouden hebben; ook de bemanning van een Columbiaans verkeersvliegtuig, op weg naar Bogota, vertelde na de landing hetzelfde relaas. Columbia bezit een instituut voor buiten aardse verschijnselen, het ICIFE, dat inlichtingen over ufo's verza melt en bestudeert. Volgens het instituut is het luchtruim boven Calera en Bogota een favoriete plek van vliegende schotels. Vorige maand nog, zegt de directeur, heeft het ICIFE zelf de landing van twee ufo's in dit gebied geregistreerd. „De wijsheid om te accepteren dat je bepaalde dingen niet meer kunt", daar zal ieder ouder wor dend mens het wel even moeilijk mee hebben, denkt prof. dr K. Rijs- dorp, bijzonder hoogleraar in de wetenschap van de lichamelijke opvoeding en de sport aan de rijks universiteit in Utrecht. „Dat geldt trouwens niet alleen bij de ouder dom", zegt hij in het maandblad „Leef tijd". „Je moet met je vijfen dertigste niet zo noodzakelijk nog in de ereklasse van voetbal willen spelen. Je moet op tijd stoppen. En dan kun je je weer prettig bezig houden met het niveau van de vijf endertigjarigen. De wijsheid ligt in het aanvaarden van de leef tijd die je hebt. Daarin is altijd nog ontzaglijk veel te doen. Ik meen namelijk dat het ouder worden, dat de essentie daarvan niet is dat je minder kunt dan eerst, maar dat de kwaliteit van je leven verandert. Bij het ouder worden kun je nog heel lang mee in de dingen die je altijd hebben beziggehouden. Niet de nieuwe dingen. Vandaar ook dat Je ook op tijd moet inzien, dat Je ergens toch wel een smaller spoor gaat krijgen." In de dierentuin van Frankfort heeft directeur Ouwehand van de gelijknamige dierentuin in Rhenen een gouden aap gekocht. Een resusaap, die van top tot teen goudbehaard is. Ouwehand wil er als enige in Nederland, naar hij zegt mee gaan fokken in de hoop een hele gouden apenkolonie bij elkaar te krijgen. En dan mag iede reen volhouden dat een aap een lelijk ding is en blijft, ook al draagt ie een gouden ring, deze gouden aap is toch een bijzonder dier én dat is-ie. Een Amsterdams gezin schreef naar de KRO-gids Studio, hoe heerlijk het geweest was om op een zomeravond buiten te zitten en drieëneenhalf uur lang naar zo'n geweldig programma als „Zomer- Tombola" te luisteren. Vraagt een ander KRO-lid deze week in de gids: „Vonden de buren het ook zo heerlijk?" Juweliers mogen dan op allerlei trucjes van oneerlijke „klanten" zijn voorbereid, die van de vrouwen en kinderen met hun duifje in het Engelse plaatsje Rhyl (in Wales) was splinternieuw voor hen. De vrouwen en kinderen stapten daar bij een Juwelier binnen, voorzichtig een doosje met zich meedragend. Eenmaal binnen deden ze de doos plotseling open, waarop er een duif- Je uit vloog. De twee winkelbedien de reageerden er op als een duvel tje in een doosje: zonder zich om de vrouwen en kinderen te bekomme ren, sprongen ze achter de fladde rende vogel aan. De vrouwen had den intussen ook hun handen vol: met ringen die ze links en rechts bij elkaar graaiden. Met zeker driedui zend gulden aan ringen renden ze de winkel uit, in ruil voor de buit alleen de duif achterlatend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5