Geweld Rhodesië
verplaatst zich
■merikaanse spionnen laten zich niet temmen
I
Veiligheid Ulster
«dioog opgeschroefd
Plezier in je werk
in de Sowjet-Unie
Bemiddeling tussen
Ethiopië en Somalië
volledig mislukt
ASEAN-conferentie
tevreden uiteen
Palestijnen en Israël
Vrees na nieuwe aanslagen:
i [Tegenstanders van
Amin beraden zich
(Elizabeth komt op bezoek
Amerika steunt
campagne' voor
vrijlating Hess
Soedan kondigt
totale amnestie af
Begin geeft militaire hulp aan
christenen in Zuid-Libanon toe
barters hervorming van inlichtingenbedrijf verandert weinig
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
SALISBURY (Reuter UPI) Een tweede bomaanslag binnen
enkele dagen bij de Rhodesische hoofdstad Salisbury heeft de
vrees gewekt dat de zwarte nationalisten bezig zijn hun activitei
ten te verplaatsen van het platteland naar de stedelijke centra.
Gisteren werd een aanslag gepleegd
een spoorwegbrug vlak buiten
Salisbury, waarbij geen grote schade
werd aangericht en evenmin slacht
offers vielen. Deze aanslag kwam en
kele dagen na de aanslag op een-
groot warenhuis in de Rhodesische
ïoofdstad, waarbij elf mensen om
het leven kwamen en 76 mensen ge
wond werden.
Een woordvoerder van de politie
deelde gisteren mee dat de politie op
iwee sporen zit die moeten leiden
naar de aanhouding van de plegers
van de aanslag op het warenhuis
afgelopen zaterdag.
Op vele punten in de stad zijn de
veili gheidsmaatregelen verscherpt.
Veiligheidsfunctionarissen controle
ren de spullen die voorbijgangers
net zich mee dragen. De politie on
derzoekt voorts of er verband be
staat tussen de aanslag op het wa
genhuis en de poging de spoorbrug
te blazen.
I Londen
liGroot-Brittannië en de Verenigde
J Staten zullen met de hulp van Zuid-
I Afrika proberen het inmiddels door
1 de Rhodesische premier Smith ver-
li worpen vredesplan alsnog leven in
1
NAIROBI (UPI) - Oegandese ballin
gen die wonen in de Verenigde Sta
ten. Groot-Bnttannië en verschil
lende Afrikaanse landen, wonen in
Zambia een geheime bijeenkomst
I bij om een gemeenschappelijk front
l te vormen om de val van de regering
van Amin te bewerkstelligen. De in
Nairobi verschijnende krant Stan
dard schreef gisteren dat het de be
doeling is te komen tot een fusie van
k 1 dt verschillende Oegandese verzets-
V bewegingen. Het overleg wordt in
Zambia gehouden met de toestem
ming van de regering van dat land.
Onder de deelnemers bevinden zich
onder meer Paul Mwanga, voorma-
'Hlig ambassadeur van Oeganda, en
de vroegere minister Semei Nyamzi,
|die hoofd is geweest van de Oegan-
'ese ontwikkelingsorganisatie.
te blazen. Aanstaande vrijdag vindt
in Londen een ontmoeting plaats
tussen de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Vance en zijn
Britse ambtgenoot David Owen. Bij
dit overleg zal ook de Zuidafrikaan-
se minister van buitenlandse zaken
Roelof Botha aanwezig zijn. Bis
schop Abel Moezorewa, leider van
de Afrikaanse Nationale Raad, zal
vandaag een onderhoud hebben met
de Britse minister Owen. Britse
woordvoerders hielden het gisteren
niet voor ondenkbaar dat de presi
dent van Tanzania, Julius Nyerere,
die een bezoek aan de Amerikaanse
president Carter heeft gebracht, ook
langs komt in Londen. Verder zou
ook een bezoek aan Londen van
Joshua Nkomo, een van de leiders
van het patriottische front niet wor
den uitgesloten. Doel van dit brede
overleg is de Brits-Amerikaanse
voorstellen voor een vreedzame
overdracht van de macht aan de
zwarten in Rhodesië beter uit de
verf te helpen. De Britse woordvoer
ders gaven echter toe dat de kansen
op een positief resultaat echter niet
erg groot zijn.
Verkiezingen
Iritse veiligheidstroepen hebben de
afcoordierse hoofdstad Belfast giste-
jen gheel afgesloten. Volgens berich-
:n van het verboden Ierse republi-
tfnse leger zijn tussen de twintig en
lertig van zijn aanhangers opgepakt
lit voorzorg. Veilighei^sfunctiona-
3Bssen hielden grootscheepse onder-
JKeken in geheel Belfast, waarbij
■oertuigen en huizen doorzocht wer-
m?n. Woordvoerders van de IRA ver
aarden dat de meest prominente
len van de beweging ondergedo-
n waren.
[gelopen zondag werden twee Brit
militairen ernstig gewond bij een
^rslag in Londonderry vanuit een
[C loorbijrijdende auto. De IRA deelde
|«l (isteren mee dat dit het begin van
n grootscheepse campagne was
bedoeld is als antwoord op de
I Kipera tie monarch", het veiligheids-
Wan van Britse autoriteiten waar-
J .Kj maar liefst 32.336 militairen en
Kiligheidsfunctionarissen betrok-
Ben zijn.
Inmiddels gaat de Rhodesische pre
mier Ian Smith door met de voorbe
reidingen voor de verkiezingen die
op 31 augustus in zijn land zullen
worden gehouden. Smith verklaarde
gisteren dat het in Rhodesië een
chaos zal worden als zijn partij die
verkiezingen niet wint. Smith ver
klaarde zich bereid tot samenwer
king met iedere Rhodesische natio
nalist die het geweld als strijdmid
del verwerpt. Smith verklaarde dat
de zwarten in zijn land weinig ge
rechtvaardigde grieven kunnen heb
ben aangezien de meeste discrimi
natie in Rhodesië in het voordeel
van de zwarten is.
Een van de medewerkers van bis
schop Abel Moezorewa, de zwarte
nationalist Chakanyuka Chikosi,
heeft zich gisteren uit diens ANC
teruggetrokken, omdat hij er niet in
geslaagd was de tegenstellingen bin
nen de beweging te overwinnen en
tegemoet te komen aan de verlan
gens naar meer eenheid. Chikosi
heeft gezegd zich uit de politiek te
zullen terugtrekken.
Een grote brand bij Big Sur in Californië heeft een groot natuurgebied in de as gelegd. Ondanks de
inspanningen van 3100 brandweerlieden kon niet voorkomen worden dat twee derde deel van de
bossen in het Ventana Wilderness Gebied verloren ging.
ÖELFAST (Reuter, UPI) Het bezoek van de Britse koningin
Elizabeth komende woensdag en donderdag aan Noord-Ierland
heeft tot ongekende veiligheidsmaatregelen aanleiding gegeven.
]Iet Ierse Republikeinse Leger heeft aangekondigd dat het
iezoek van de koningin niet vreedzaam zal verlopen.
Koningin Elizabeth die samen met
haar echtgenoot prins Philip en haar
jongste twee zoons Andrew en Ed
ward een bezoek aan Noord-Ierland
brengt in het kader van het vijfen
twintig jarig regeringsjubileum, zal
Belfast uit veiligheidsoverwegingen
niet bezoeken. Vanaf het koninklijke
jacht Brittannia zal de koningin per
helikopter bezoeken brengen aan
het Hillsborough kasteel, ten westen
van Belfast en aan de universiteit
van Coleraine. Afzeggen van de ge
plande bezoeken zou voor het Ierse
Republikeinse Leger een grote over
winning betekenen, maar de Britse
autoriteiten zijn niet van plan het zo
ver te laten komen.
Labour-parlementslid Maureen Col-
quhoun heeft kritiek uitgeoefend op
premier Callaghan met de waarschu
wing dat het Britse volk het de rege
ring nooit zal verbeven als de konin
gin iets zou overkomen.
MüNCHEN (UPI) De Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken
Cyrus Vance heeft laten weten dat
de Amerikaanse regering de West-
duitse campagne voor de vrijlating
van de oorlogsmisdadiger Rudolf
Hess zal ondersteunen. Dit is giste
ren meegedeeld door de Werftduitse
christen-democratische Unie. De
Beierse afdeling van deze partij liet
weten dat minister Vance in een
brief aan CSU-voorzitter Franz-Jo
seph Strauss beloofde dat de VS
hun best zullen doen Hess vrij te
krijgen door druk op de Sowjet-
Unie. Hess zit gevangen in de Span-
dau gevangenis in West-Berlijn.
Vance's brief was een reactie op een
eerder verzoek om steun van
Strauss aan president Carter. Overi
gens zouden de VS meegedeeld heb
ben geen eenzijdige acties te willen
ondernemen. Vrijlating van de be
jaarde Hess, een naaste medewerker
van Adolf Hitler, zou alleen moge
lijk zijn als de vier mogendheden, de
Verenigde Staten, de Sowjet-Unie,
Frankrijk en Engeland het daarover
eens worden. Westduitse en Engelse
woordvoerder hebben al eens geop
perd dat de westelijke mogendhe
den eenzijdig zouden moeten over
gaan tot de vrijlating van Hess als
de Sowjet-Unie volhardt in haar
standpunt dat Hess in de gevange
nis moet sterven.
KHARTOEM (AP) De Soedanese
president Jaafar Noemeiri heeft een
algehele amnestie afgekondigd voor
de politieke gevangenen in zijn land.
Ook Soedanese ballingen, die zijn
veroordeeld wegens misdrijven te
gen de staat, vallen onder de amnes
tie vooropgesteld dat zij naar hun
vaderland terugkeren.
Noemeiri's stap, die wordt gezien als
een poging de nationale eenheid te
versterken tegen bedreigingen van
buitenaf, geldt voor iedereen, die
sinds het aan de macht komen van
de president in 1969 betrokken is
geweest bij anti-regeringsgezinde
activiteiten. Het overgrote deel van
de politieke gevangenen in Soedan
wordt gevormd door communisten
en volgelingen van de verbannen
politieke leider Sadik al Machdi.
MOSKOU (UPI) Een aantal
psychiaters in de Sowjet-Unie ge
loven het ideale middel gevonden
te hebben tegen de monotonie
van de lopende band. Voor de
arbeiders aan de lopende band
hebben ze zogenaamde plezierka-
mers ontwikkeld waarin films
worden gedraaid die de arbeiders
kunnen bekijken tijdens twee ex
tra ingelaste werkpauzes. De
werkpauzes duren zes tot acht
minuten en daarin kunnen de ar
beiders naar een programma kij
ken dat ze zelf hebben uitgezocht.
„Zonder de fabriek te verlaten
kunnen de arbieders een kort uit
stapje over de Baltische Zee ma
ken of fraaie meren bekijken",
aldus persbureau Tass in een toe
lichting.
Het programma is getest in een
van de grootste meubelfabrieken
in een van de Baltische staten. De
psychiaters kwamen op het idee
van de plezierkamers nadat het
productieproces geautomatiseerd
was, hetgeen het plezier van de
arbeider in zijn werk sterk nega
tief beïnvloedde.
Eerder kwamen de psychiaters al
met het idee om de arbeiders
gymnastiekoefeningen te laten
doen voor hun machines. Het feit
dat er nu iets nieuws geprobeerd
wordt, wijst erop dat gymnastiek
niet voldeed.
Volgens wetenschappelijke on
derzoekingen zouden de films het
gevoel van welzijn van de arbei
ders verbeteren, de productie met
tien tot vijftien procent verhogen
en de vermoeidheid tegengaan.
Daarom neemt de regering de
plannen van de psychiaters se
rieus. De productiviteit van de
arbeiders in de Sowjet-Unie baart
de regering nameüjk al jaren
zorgen.
Andere zaken om de werksfeer te
veraangenamen die in sommige
fabrieken zijn doorgevoerd zijn
het plaatsen van plantenbakken
en het in aangename kleuren
schilderen van de binnenkant van
de fabrieken. De ideeën zijn ont
wikkeld door de afdeling indus
triële psychologie van de universi
teit van Wilna.
JERUZALEM (AFP, UPI, Reuter)
De Israëlische premier Menachem
Begin heeft gisteren voor het eerst
openlijk toegegeven dat Israël mili
taire hulp verschaft aan de christe
nen in het zuiden van Libanon. „Het
zal voor niemand een geheim zijn
dat Israël militaire hulp geeft aan
zuid-Libanon, en ook nog verschil
lende andere vormen van bijstand",
aldus Begin tegenover een Ameri-
i kaanse delegatie diq gelden voor Is
raël inzamelt.
Begin vond dat de publieke opinie
in de hele wereld van dit feit op de
hoogte moet zijn. „Zonder onze hulp
zou de christelijke gemeenschap in
zuid-Libanon uitgeroeid zijn. Wij
kunnen niet aanvaarden dat deze
minderheid aan onze grens wordt
geliquideerd. Wij zullen hen blijven
helpen, want dat is onze plicht,
maar ook die van de christelijke
wereld, die niet onverschillig mag
blijven terwijl hun geloofsgenoten
worden uitgemoord. Ook Frankrijk,
toch de traditionele beschermer van
de Libanezen, heeft hen aan hun lot
overgelaten. Frankrijk wil alleen
nog maar in de gunst blijven bij zijn
olie-leveranciers", aldus Begin.
De Israëlische premier heeft zondag
een bezoek gebracht aan het grens
gebied tussen Libanon en Israël.
Hoewel hier een bestand van kracht
moet zijn wordt nog steeds gevoch
ten tussen Libanese christenen en
Palestijnen. Begin zei dat de christe
nen in het zuiden van Libanon als
gevolg van de beschietingen door
Palestijnen in huizen zonder dak en
zonder water moeten wonen, en dat
hun kinderen geen scholen meer
hebben. „Wij schieten op de Pales
tijnen om hen te kalmeren, en wij
weten goed te mikken", aldus de
premier.
ADDIS ABEBA, LIBREVILLE (AFP, UPI, Reuter) Nadat de
vertegenwoordigers van Somalië besloten hadden uit Libreville,
de hoofdstad van Gabon, te vertrekken nog voor het begin van
de slotbijeenkomst van de commissie van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid, die moet bemiddelen in het geschil met
Ethopië, verklaarde Ethiopië dat de oorlog met Somalië nu
volledig was. Ethiopië waarschuwde dat het „de aanvallers zal
afstraffen".
De Somaliërs besloten om Libreville
te verlaten nadat hun eis om toela
ting van het Bevrijdingsfront van
West-Somalië tot de besprekingen
niet werd ingewilligd. Dit front strijd
met Somalische steun tegen de Ethi
opische strijdkrachten in de Ethiopi
sche provincie Ogaden. De Somali
sche minister van buitenlandse za
ken, Abderrachman Jama Barre, zei
niet naar Libreville te zijn gekomen
om op valse beschuldigingen van
Ethiopië te antwoorden. Wij blijven
echter tot een dialoog met Ethiopië
bereid, aldus Barre, als de vertegen
woordigers van het Bevrijdingsfront
van WestSomalië hieraan kunnen
deelnemen.
Volgens diplomaten in Libreville wa
ren de kansen op een geslaagde be
middeling tussen Ethiopië en Soma
lië vanaf het begin bijzonder klein.
Het vertrek van de Somaliërs heeft
echter nu alle resterende hoop de
grond ingeboord Gisteren is giste
ren echter nu alle resterende hoop
■vernietigd. Gisteren is echter de mi
nister van binnenlandse zaken van
Zuid-Jemen Salech Moslech in de
Ethiopische hoofdstad Addis Abeba
aangekomen. Mogelijk zal hij probe
ren om tussen de strijdende partijen
te bemiddelen. Moslech kwam pas
verleden week terug van een bezoek
aan Moskou. De afgelopen tijd heeft
de Sowjet-Unie bij haar Arabische
vrienden aangedrongen om tussen
Ethiopië en Somalië te bemiddelen.
KOEALA LOEMPOER (Reuter, UPI) De leiders van de vijf
landen van de ASEAN, de associatie van vijf Zuid-Oost Aziati
sche landen, zijn gisteren uit elkaar gegaan in het vertrouwen
dat de onderlinge betrekkingen tussen de vijf landen en de
relaties met Japan, Australië en Nieuw-Zeeland verbeterd zijn.
De ASEAN, waarvan Indonesië, Ma
leisië, Singapore, de Philippijnen en
Thailand lid zijn, besloot gisteren
een conferentie die een week heeft
geduurd. In de onderlinge besprekin
gen heerste volgens diplomatieke
waarnemers een sfeer van geven en
nemen en een bereidheid tot onder
linge samenwerking. De vijf landen
zijn vooral ingenomen met de toe
zeggingen van de drie rijke landen in
dit deel van de wereld: Japan, Aus
tralië en Nieuw-Zeeland.
Na afloop van de gisteren gehouden
besprekingen tussen de ASEAN-lei-
ders en de Nieuwzeelandse premier
Robert Muldoon verklaarde de laat
ste dat de betrekkingen tussen zijn
land en de Zuid-Oost Aziatische sta
ten nog nooit zo goed waren geweest.
Muldoon zegde de ASEAN-landen
toe de exporten van deze landen
naar Nieuw-Zeeland te zullen verge
makkelijken. Eerder stelde Japan al
2,5 miljard ter beschikking voor de
uitvoering van diverse industriële
projecten. Ook de Japanse premier
zegde toe de importen uit de A6EAN
landen te zullen vergemakkelijken.
De Australische premier Malcolm
Fraser heeft zondag geen onmiddel
lijke concessies aan de ASEAN ge
daan op het terrein van de importen.
Wel stelde hij de diverse landen kre
dieten in het vooruitzicht.
Vervolg van pagina 1
tie in Genève bijwoont", aldus La-
badi gisteren. Ondanks deze verkla
ring in Beiroet, meende de Londense
PLO-man Said Hammami dat de
Palestijnse bevestiging
juist is. Volgens Hammami is dit
standpunt van de PLO, namelijk
dat het bereid is een gewijzigde reso
lutie 242 te aanvaarden, niet nieuw.
Politieke waarnemers zijn nog aar
zelend over de uitlatingen van de
Amerikanen in Saoedi-Arable. Het
is juist dat de PLO naar de vrede
sconferentie van Geneve, die op ba
sis van resolutie 242 wordt gehou
den, wil deelnemen. De PLO heeft
dit officiéél geelst in resoluties op
het in-maart gehouden Palestijnse
Nationale Cohgres. Tegelijkertijd
stelde het congres, dat het hoogstge
orgaan is binnen de Palestijnse ver-
zetgsbeweging, dat het tegen alle
vredespogingen gebaseerd op reso
lutie 242 zal strijden. Aanvaarding
van resolutie 242 door de PLO, waar
op achter de schermen niet alleen
door de Palestijnen maar ook door
verschillende Arabische staten bij
de Palestijnen wordt aangedrongen,
zou volgens vele waarnemers moe
ten geschieden op een speciaal bij
eengeroepen vergadering van het
Palestijnse Nationale Congres.
Duidelijkheid over het Palestijnse
standpunt zal er vermoedelijk pas
komenna de vergadering van het
cedntraal comité van de PLO, op 16
augustus in Damascus. In dit ver
band zal ook de vergadering van
Eguypte, Surië, Jordanië. Libanon.
Saoedi-Arabië en de PLO over een
gemeenschappelijk beleid in het
Midden Oosten van belang zijn.
Wanneer deze bijeenkomst plaats
zal vinden is nog niet bekend. Het
Egyptische blad Al-massa maakte
gisteren voor het eerst van deze bij
eenkomst melding.
Minister Vance zal het vermoedelijk
na de uitlatingen van president Car
ter in Plains en van zijn eigen
woordvoerder in Saoedi-Arabië van
daag in Jeruzalem bijzonder moei
lijk krijgen. Israëlische woordvoer
ders wilden gisteravond niet op de
berichten over een Palestijnse
koerswijziging reageren voordat zij
met Vance hadden gesproken. Eer
der liet premier Begin echter weten
dat hij een uit 1975 daterend ak
koord met Washington op schrift
heeft staan waarin is vastgelegd dat
elke wijziging in de samenstelling
van de delegatie naar de Geneefse
vredesconferentie de goedkeuring
van alle deelnemers moet hebben.
„Als deelnemer hebben wij het recht
bezwaar te maken tegen het opne
men van de PLO", aldus Begin.
Begin benadrukte nog eens zijn wei
gering met de PLO over vrede in het
Midden-Oosten te praten. „We kun
nen niet met hen om de tafel gaan
zitten om te onderhandelen over
onze eigen uitroeiing" verklaarde de
premier, die de PLO omschreef als
een organisatie die „streeft naar vol
kerenmoord" en haar vergeleek met
de beweging van de Nazi's.
■oor Rimmer Mulder
pionnen en geheime agenten zijn volgens het door televisie en filmbedrijf
fcrbreide volksgeloof zeer slimme lieden die voor geen enkel gat zijn te
bngen. Daarom zal het wel zo moeilijk zijn om geheime diensten (inlichtin-
fcndiensten, netjes gezegd) te temmen. In de Verenigde Staten wordt al
Irenlang gepraat over grootscheepse hervorming van het geheel van
lensten die met „inlichtingen" bezig zijn. Het heeft weinig opgeleverd. De
fervormingen die president Carter vorige week bekend maakte betekenen
genlijk dat het meeste blijft zoals het was.
Ét hebben van zogenaamde inlichtingen-
Énsten (intelligence agencies, zeggen ze
■Amerika) is een luxe van grote mogend-
jden landen die grote belangen hebben
Ier de hele wereld en derhalve menen dat
1 zo'n beetje als oppertoezichthouder
jor de hele aarde moeten optreden. Om
toezicht wat effectief te kunnen uit-
Jeren proberen ze van alles, wat er buiten
In grenzen gebeurt zo goed mogelijk op
1 hoogte te blijven. Daarvoor beschikken
|over diensten die allerlei gegevens ver
melen. analyseren en verwerken tot hap-
fcre brokken voor de mensen aan de top.
1de Verenigde Staten wordt deze taak
Tgevoerd door een veelheid van diensten
j samen een log, onoverzichtelijk en bij-
I onbestuurbaar geheel vormen,
jrreweg de bekendste uit deze familie is
de centrale inlichtingendienst, de CIA. Ze
heeft in totaal ongeveer 16.500 mensen in
dienst en beschikt over een budget dat de
één miljard dollar moet benaderen. Pre
cies te zeggen is dat niet, want veel van
wat de CIA doet behoort geheim te blijven.
Maar de CIA is niet de grootste. De lucht
macht en de landmacht bijvoorbeeld heb
ben grotere en duurdere inlichtingendien
sten. Die van de marine is weer iets kleiner.
Alle drie vallen eigenlijk onder het minis
terie van defensie, maar werken toch in
hoge mate zelfstandig. Het ministerie
heeft dan ook nog eens een eigen inlichtin
gendienst: de Nationale Veiligheidsdienst
met (waarschijnlijk) meer dan 23.000 men
sen in dienst en een budget van zeker 1,2
miljard dollar. Daarbij vergeleken is het
„bureau voor informatie en onderzoek"
Stansfield Turner, directeur van de
CIA
van het ministerie van buitenlandse zaken
maar een dwerg: 350 man en acht miljoen
dollar.
Deze opsomming van Amerikaanse „in
lichtingendiensten" is nog niet eens com
pleet. Ze geeft wel aardig aan dat er in deze
branche heel wat te doen is voor een presi
dent die de bureaucratie wil besnoeien. En
Carter heeft gezegd dat hij zo'n president
wil zijn. Hij had trouwens toch niet om de
CIA en diens soortgenoten heen gekund.
Na alle schadelijke publiciteit die er de
afgelopen jaren over de CIA is geweest
stond vast dat de regering het hele „inlich
tingenbedrijf" eens zou moeten gaan her
vormen. Daarom was het erg aardig om te
zien wie president Carter zou nemen voor
de functie van CIA-directeur.
Overschat
Carters eerste keuze was Theodore Soren-
sen, één van de sterren uit het Kennedy-
tijdperk. Sorensens benoeming was voor
het Congres echter onaanvaardbaar. Car
ter kwam daarna op de proppen met admi
raal Stansfield Turner, met wie hij vroeger
op de marine-academie in dezelfde klas
had gezeten. Turner leek geknipt te zijn
voor de taak het inlichtingenbedrijf aan te
pakken. Als marine-officier met een onbe
rispelijke staat van dienst genoot hij het
vertrouwen van defensie. Dat was van het
grootste belang, vanwege de rivaliteit tus
sen de CIA aan de ene kant en de diensten
van defensie aan de andere kant.
Turner moet zijn eigen macht echter wat
hebben overschat. Hij kwam al spoedig
met het voorstel alle inlichtingendiensten
geheel ondergeschikt te maken aan de
directeur van de CIA. Volgens hem konden
de diensten zelfstandig blijven bestaan,
maar moest de leiding over al hun activi
teiten bij één instantie blijven berusten.
Dat was dan de CIA-directie. Het plan
stuitte uiteraard op grote bezwaren bij
defensie. Aardig daarbij was dat Turner
ook mensen van zijn eigen dienst tegen
zich kreeg.
Volgens goed Washingtons gebruik had hij
direct na zijn beëdiging een paar eigen
mensen om zich heen aangesteld met pas
sering van ambtenaren van de CIA zelf.
Het gevolg was dat er een paar geheime
zaakjes uitlekten die de CIA opnieuw on
gunstige publiciteit bezorgden. Dat onder
mijnde Turners verhaal dat de CIA toch
het aangewezen orgaan was om alle activi
teiten van de inlichtingendiensten te gaan
bestieren.
Onbeslist
Het grootste deel van de touwtrekkerij
tussen Turner en defensie gebeurde achter
de schermen, maar sinds vorige week vrij
dag weten we de uitkomst: onbeslist. De
CIA-directeur krijgt Inderdaad een dikke
vinger in de pap omdat hij voortaan toe
zicht moet houden op de begrotingen van
de belangrijkste diensten. Maar hij krijgt
niet de leiding over de feitelijke operaties,
zoals hij had gevraagd. Wel kan hij de
diensten opdrachten geven, maar het alge
hele „Inlichtingenbeleld" (om het zo maar
te noemen) wordt door hem niet uitgestip
peld. Daarvoor komt er een commissie
waarin naast de CIA-directeur de minis
ters van defensie, buitenlandse zaken en
financiën en de presidentiële adviseur voor
veiligheidszaken zitting hebben. Verder
hebben alle diensten de mogelijkheid om
tegen beslissingen van Turner in beroep te
gaan bij de Nationale Veiligheidsraad.
Jody Powell, de woordvoerder van Carter,
kon daarom terecht zeggen dat de aange
kondigde hervorming niet tot doel had het
inlichtingenbedrijf te centraliseren. Het
ging er alleen maar om de zaak „gladjes te
laten verlopen". De Journalist Joseph
Kraft was daarover wat somberder en
voorspelde dat het land nog lange tijd zal
moeten leven met een slecht gecoördi
neerd inllchtingenapparaat. Dat betekent
dat de afzonderlijke diensten voor een
belangrijk deel hun gang kunnen blijven
gaan, met alle gevaren van dien.
