Industrialisatie niet altijd
voordelig voor derde wereld
EG-commissie boterberg nog groter
Financiële top
in Parijs bijeen
Beeld wereld kof fiemarkt onduidelijk
Koper redt bezet bedrijf Depex
CNV bepleit bredere
economische basisregio's
Meerderheid vindt
prijscompensatie
alleen genoeg
Welzijnsstichting
voor Surinamers
onder toezicht
Wijnproduktie 30 miljoen hectoliter te groot
Praten over „Witteveen-fonds", maar
Veel klanten voor
Jetstar Holland
Betere verhuisregeling voor bedrijven
Loodsvaartuigen
voor Suriname
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1977
FINANCIËN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet
25
door Nico Kussendrager
De oud-directeur van de Unido, de Algerijn dr. Khane, is overtuigd van de noodzaak van
industrialisatie van de derde wereld. „Het is nodig als je wilt voorkomen dat de kloof tussen arme en
rijke landen zo groot wordt, dat de wereldvrede in gevaar komt."
De Unido is de organisatie van de
Verenigde, Naties voor industriële
ontwikkeling. Op een vergadering in
de Peruaanse hoofdstad Lima be
gin 1975 heeft zij als doel gesteld,
dat de ontwikkelingslanden in het
jaar 2000 25 procent van de wereldin-
dustrieproduktie in handen moeten
hebben. Op het ogenblik is dat nog
amper 8 procent. Per bedrijfstak
wordt daar binnen de Unido over
gepraat en als eerste drie zijn kunst
mest, ijzer en staal en voedingsmid
delen aan de orde.
De derde landen willen de vruchten
plukken van hun eigen natuurlijke
rijkdommen en daarom ertsen en
landbouwprodukten zoveel mogelijk
zelf verwerken. Het patroon van de
mijnen en de plantages op het nood
druftige zuidelijke deel van de aard
bol en de fabrieken op het welvaren
de noordelijke part moet doorbro
ken worden, vindt zuid.
Voor en tegen
Niet iedereen is overtuigd van de
noodzaak van industrialisatie van de
derde landen. Het is niet alléénzalig-
makend; daar zijn de rijke landen zo
langzamerhand wel achter. Ook be
staat het gevaar dat industrialisatie
gelijkgeschakeld wordt met ontwik
keling en dat hoeft niet altijd samen
te gaan. Het zou niet voor het eerst
zijn dat door een overijlde industrië
le groei de landbouw verwaarloosd
wordt. Bovendien kunnen groot op
gezette industrieën kleine, lokale be
drijfjes kapot maken.
Voorbeelden daarvan zijn er te over.
Zo hadden in Indonesië tienduizen
den mandenvlechters geen baan
meer toen er een Japanse fabriek
van plastic tassen werd gevestigd. In
Kenia zaten kleine zeepzieders in de
dorpen en schoenmakers, die uit
oude autobanden sandalen sneden,
zonder werk toen buitenlandse be
drijven er keurig verpakte stukjes
zeep en schoenen gingen maken.
Ook bestaat het gevaar dat bij een te
snelle industriële ontwikkeling er
een kleine elite van fabrieksarbei
ders ontstaat, waardoor de sociale
kloof in de ontwikkelingslanden al
leen maar groter wordt. Tenslotte
vergroot nadruk op industrie in de
derde wereld in het begin de afhan
kelijkheid van de westerse landen
die de machines moeten leveren en
de leningen moeten geven om ze te
betalen.
Werklozen
Tenminste in het begin, omdat de
derde wereld bij een verdere indus
trialisatie zelf de machines kan gaan
maken wat de afhankelijkheid juist
vermindert. Een ander argument
voor industrialisatie zijn de honder
den miljoen werklozen, die in de fa
brieken aan de slag zouden kunnen.
In de landbouw is voor hen geen
plaats meer. Ook is economische
groei in de industrie gemakkelijker
te verwezenlijken dan in de land
bouw. De afzetmogelijkheden voor
de industrieprodukten zijn groter.
Maar dat geldt zolang veel men
sen in de derde wereld niet eens de
eerste levensbehoeften kunnen be
kostigen dan wel op de lange
duur. Vóór die tijd is de afzet gericht
op een kleine, bevoorrechte groep
waardoor de tegenstellingen weer
groter worden. Produktie voor de
export is een andere mogelijkheid,
maar dan moet zij wel kunnen con
curreren met produkten uit andere
landen. En dat is moeilijk als een
industrie nog helemaal moet wor
den opgezet.
Werkgelegenheid in bedrijven in
ontwikkelingslanden kan de koop
kracht vergroten. Er komt meer geld
om voedingsmiddelen te kopen,
waardoor de Industrie de landbouw
„meeneemt" in haar ontwikkeling.
Vanzelfsprekend is dat niet omdat
veel derde landen ondanks de goed
kope arbeidskrachten toch de voor
keur geven aan mechanisering en
automatisering (Brazilië), waardoor
de uitbreiding van de werkgelegen
heid zeer beperkt blijft.
Technische kennis
Een handicap voor de derde wereld
bij industriële ontwikkeling is het
ontbreken van technische kennis.
De westerse landen voelen er weinig
voor hen die kennis te verschaffen.
West-Duitsland stelde het op de
Unctad-wereldhandelsconferentie
in de zomer van 1976 in Nairobi
zonder omwegen: technologie is
onze „grondstof" en die kunnen we
niet overdragen zonder onze econo
mie in de kern aan te tasten.
De Unctad kwam in de Keniase
hoofdstad dan ook niet verder dan
de vaststelling, dat het werk aan een
code voor het overhevelen van tech
nologie van noord naar zuid ver
sneld moet worden. Niets werd ge
zegd over het binden maken van
zo'n code. Dat is een wens van de
derde landen, omdat anders vrijblij
vendheid troef wordt.
Voor hun technische kennis zijn zij
grotendeels afhankelijk van wester
se landen en van de grote multi
nationale ondernemingen. Deze be
schikken over het leeuwedeel van de
patenten (bijna 3,5 miljoen tegen
200 duizend in de derde wereld, die
in 1970 anderhalf miljard gulden
moest betalen voor het gebruik van
die kennis. Daarnaast moeten de
ontwikkelingslanden dure buiten
landse Ingenieurs betalen, omdat zij
zelf te weinig van dat soort weten
schappers hebben en binnen afzien
bare tijd ook niet zullen krijgen.
Universiteiten in veel ontwikke
lingslanden leveren meer filosofen
af dan ingenieurs. Ook is er een
grote „hersenvlucht" uit die landen.
Goedgeschoolde mensen trekken
weg naar het rijke westen omdat
daar een beter belegde boterham te
verdienen valt.
Patenten
Het lijkt voor derde landen voorde
lig samen met multi-nationale be
drijven gebruik te maken van tech
nologie. Voor patenten en buiten
landse deskundigen hoeft dan niet
te worden betaald en er komt kapi
taal het land binnen in plaats dat
het eruit gaat. Maar kosten voor de
patenten verrekenen die bedrijven
intern wel (de dochter in de derde
wereld betaalt aan de moederonder
neming in het westen). Er gaat geld
het land uit en de onderneming
hoeft minder belasting te betalen in
het derde land, waar zij gevestigd is.
Bovendien is die kennis vaak meer
afgestemd op het gebruik van ma
chines in plaats van mensen (dus
naar verhouding weinig werkgele
genheid) en is zij gericht op produk
tie op grote schaal en op westerse
fabrikaten, waar veel ontwikke
lingslanden juist geen behoefte aan
hebben. Technische kennis uit het
westen kan voor de derde wereld
ook schadelijk zijn omdat de eigen
eeuwenoude bekwaamheden van de
bevolking afnemen en op den duur
zelfs vergeten worden.
Technisch onderzoek is belangrijk in ontwikkelingslanden, zoals
hier in een fabriek van elektrische bedrading in Zuidoost-Azië.
.(Eigen foto)
AMSTERDAM (ANP) - Twee
derde deel van de Nederlan
ders (67 pet) zou volgens een
enquête van het NIPO in het
komend jaar genoegen willen
nemen met „alleen prijscom
pensatie". Twee en vier jaar
geleden waren de percentages
resp. 65 en 62.
Geen loonsverhoging maar ge
deeltelijke prijscompensatie
zou aanvaardbaar zijn voor 60
procent van de ondervraagden
en 36 procent zou geen loons
verhoging en ook geen prijs
compensatie aanvaardbaar
vinden. Ook de aantallen van
deze laatste groepen zijn in
vergelijking tot het onderzoek
van twee jaar geleden met en
kele procenten gestegen.
Onder de PvdA-stemmers
bleek 71 procent genoegen te
nemen met alleen prijscom
pensatie, bij de CDA-stem-
mers 69 procent, bij de aan
hangers van D'66 68 procent.
Van de VVD'ers gaat 59 pro
cent akkoord met niet meer
dan prijscompensatie. De ge
dachte om geen enkele verho
ging te vragen was het meest
populair bij D'66-stemmers. nl.
bij 55 procent onder hen. Bij de
VVD wil 46 procent afzien van
iedere verhoging, bij het WD
wil 46 procent afzien van iede
re verhoging, bij het CDA 38
procent en bij de PvdA 32
procent.
Aangepast
Ook daarom wordt steeds meer ge
praat over een „aangepaste" tech
nologie voor de ontwikkelingslan
den, waarvan de Engelsman Schu-
machter de grote profeet is onder
het motto „houdt het klein". Voor
de industrie komt dat vooral neer op
het gebruik maken van lokale vaar
digheden en lokale materialen in
betrekkelijk kleine bedrijven, ge
richt op de vraag in dorpen en ge
huchten en niet op de steden in
ontwikkelingslanden of het buiten
land.
Een industriële ontwikkeling naar
westers model moet de pas worden
afgesneden. Nadelen als het vergro
ten van de kloof tussen arm en rijk
in ontwikkelingslanden of een onge
zonde trek naar de steden omdat
daar de fabrieken staan wordt dan
voorkomen. Ook wordt de afhanke
lijkheid van de ontwikkelingslan
den ten opzichte van de industrie
landen niet vergroot.
De mogelijkheden van een dergelij
ke aanpak bleken tijdens de oorlog
in Biafra, toen dat land vrijwel ge
heel van de buitenwereld was afge
sloten. Plotseling doken allerlei klei
ne bedrijfjes op, die met gebruikma
king van weggezonken kennis en
vergeten materialen weer aan de
slag gingen. Er zijn mogelijkheden
voor de „aangepaste" technologie
als de prikkel er maar is om haar
verder uit te bouwen. En die ont
breekt als er grote, vaak buitenland
se, bedrijven komen die het alle
maal veel „vlugger en voordeliger"
kunnen.
DEN HAAG Onoverbrugbare te
genstellingen binnen het bestuur
van de welzijnsstichting voor Suri
namers in Noord Brabant hebben
tot een volledig onwerkbare situatie
geleid en vormden een bedreiging
voor de voortzetting van dit soort
welzijnswerk. Minister Van Doorn
antwoordt dit op vragen van de
Tweede Kamerleden mevrouw Cor-
nelissen en de heer Van Zeil (beiden
CDA) en mevrouw Müller van Ast
(PvdA).
BRUSSEL/NYONS (UPI/AP) Volgens de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EG,
zal de boterberg tegen het einde van 1978 ruim anderhalf zo groot zijn als op het ogenblik. De EG-
Commissie zegt dit in een rapport waarin ook gezegd volgens welk ook het overschot aan wijn en
suiker zal toenemen. Ook het Internationale wijnbureau constateert een groot wijnoverschot.
I De Europese Commissie verwacht
dat de boterberg, nu nog 190.000 ton
groot, over een kleine anderhalf jaar
een omvang zal hebben van 300.000
ton. De onverkochte voorraden ma
gere melkpoeder zullen wat
afnemen.
Dit jaar zullen nieuwe maatregelen
van kracht worden die moeten bij
dragen aan het wegwerken van het
zuiveloverschot, dat de belastingbe
talers in de EG een kleine 5 miljard
gulden per jaar kost. Daartoe beho
ren subsidiering van schoolmelk-
programma's en een kleine heffing
op aan zuivelfabrieken geleverde
melk.
De Europese Commissie verwacht
dat het suikeroverschot binnen en
kele jaren ongeveer 3 miljoen ton zal
bedragen. Verder zegt de Commissie
dat maatregelen dienen te worden
genomen om de wijnmarkt gezonder
te maken, zelfs wanneer de druiven
oogst dit jaar gemiddeld is. In het
verleden zijn hiertoe wijnen van
mindere kwaliteit op kosten van de
overheid gedestilleerd.
Ook worden moeilijkheden ver
wacht bij de verkoop van tarwe en
gerst. Alhoewel de wereldproduktie
minder is, zullen Amerikaanse en
Canadese overschotten van vorig
jaar dit jaar op de markt worden
gebracht.
Wijnoverschot
De wereld heeft op het ogenblik een
wijnoverschot van 30 miljoen hecto
liter. (Dat komt neer op een enorm
vat van 300 meter hoog, 100 meter
breed en 100 meter diep, red.). Oor
zaak van dit overschot is dat de
produktie in de afgelopen tien jaar
bijna 25 procent meer gestegen is
dan het verbruik. Dit is bekendge
maakt op het jaarlijks congres van
het Internationale wijnbureau in het
Zwitserse Nyons.
Tussen 1966 en 1976 nam het totale
oppervlak van de wijngaarden met
2,5 pet toe tot 10 miljoen ha. Het
gewicht van de geoogste druiven was
in 1976 ruim anderhalf pet meer dan
in 1975. De wijnproduktie steeg in de
jaren 1966 tot 1976 met 12,8 pet tot
321 min hectoliter, terwijl de con
sumptie het afgelopen jaar 291 min
hectoliter bedroeg.
Vorig jaar namen West- en Oost-
Europa 67 pet van de druivenpro-
duktie voor hun rekening, gevolgd
door de VS met 16 pet, Azië met 11
pet, Afrika met 4,5 pet en Oceanië
met anderhalf pet. Van de totale
hoeveelheid druiven werd 83 pet ge
bruikt om er wijn van te maken, 12
pet werd als fruit verhandeld en de
rest gedroogd. Spanje is de grootste
producent ter wereld.
De Zwitserse afgevaardigde gaf als
zijn mening dat men de wijnstroom
kan beteugelen door een striktere
controle op het aanplanten of uit
breiden van de wijngaarden. Andere
sprekers vonden dat er meer moet
worden gedaan om de mensen tot
het eten van meer verse druiven te
bewegen. Dergelijke campagnes
hebben in het verleden echter niet
veel succes gehad. Vorig jaar daalde
de druivenconsumptle met 10 pet.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Dit weekeinde komen in Parijs de ministers
van financiën bijeen van een zevental rijke idustrielanden en van
de belangrijkste OPEC-landen. Doel van de bijeenkomst: be
raadslagen over het zgn. „Witteveen-fonds".
De AMRO BANK gaat met in
gang van 5 augustus over tot de
uitgifte van 8 pet. spaarbrieven
1977-1983 in stukken van nominaal
1000 aan toonder. De spaarbrieven
zijn op 29 juli 1983 betaalbaar met
1585 (incl. 8 pee. samengestelde
interest per jaar). Vervroegde gehele
eof gedeeltelijke aflossing is niet
toegestaan. De eerste koers van uit
gifte is vastgesteld op 101,40 pet. Bij
aankoop na 5 augustus zal rentever
rekening plaatsvinden. Officiële no
tering zal worden aangevraagd.
SCHIPHOL, (ANP) - De jongste
Nederlandse luchtvaartmaatschap
pij Jetstar Holland onder directie
van John Block, oprichter en voor
malig directeur van Transavia Hol
land groeit voorspoedig.
Jetstar Holland, beschikkend over
twee kleine straalvliegtuigen van
het type Corvette, heeft twee maan
den na de eerste commerciële
vlucht, haar duizendste passagier
vervoerd. Bij het bedrijf werken nu
16 personeelsleden.
John Block overweegt om nog voor
het einde van dit jaar over te gaan
,5 tot de aankoop van een derde vlieg-
Aai tuig. „Dat kan mogelijk opnieuw
een Corvette worden, maar ook een
2 soortgelijk type vliegtuig dat een
'j groter afstandsbereik heeft", zo zegt
I John Block.
L.
HAGEMEYER zal na goedkeu
ring van de centrale banken van
Australië en Nieuw-Zeeland, via
haar dochteronderneming Haco
Distributing Agencies in Sydney,
een belangrijk steunpunt in Nieuw-
Zeeland verwerven door de volledi
ge overneming van Briscoes New
Zealand in Auckland. De overne
ming zal plaatsvinden tegen beta
ling in contanten. Briscoes, met ves
tigingen over geheel Nieuw-Zeeland,
houdt zich bezig met import, groot
handels- en detailhandelsactivitei
ten in ijzerwaren, gereedschap,
sport- en vrijetijdsartikelen en vaar
tuigbenodigdheden.
Een speciaal fonds, dat het Interna
tionale Monetaire Fonds in het leven
wil roepen voor hulpverlening aan
die landen, die met emstig tekorten
op hun betalingsbalans te kampen
hebben. Het fonds is genoemd naar
de directeur van het IMF, de Neder
lander Witteveen, die het plan heeft
bedacht.
Een gelegenheid als deze is natuur
lijk te mooi om te laten voorbijgaan
zonder over de huidige monetaire
situatie van gedachten te wisselen.
En dat zal, zo wordt algemeen aange
nomen, dan ook zeker gebeuren. Met
name zal daarbij de positie van de
dollar (na een wat betere stemming
eerder deze week, ging het de laatste
dagen met de Amerikaanse munt
weer bergafwaarts) en de Duitse
mark aan de orde komen.
Volgens ingewijden zullen de minis
ters in Parijs geen bepaalde beslui
ten dienaangaande nemen, maar zul
len zij mogelijk wel de grondslag
leggen voor bepaalde koerscorrec
ties binnen de Europese „slang", het
valutaverbond van West-Duitsland,
de Benelux en de Scandinavische
landen. Deze landen „zweven", zoals
bekend, als een blok tegenover de
buitenwereld (d.w.z.) de koersen van
hun munten worden bepaald door
vraag en aanbod), maar onderling
mogen de munten van deze landen
niet meer dan 2,25 naar boven en
beneden afwijken van een overeen
gekomen spilkoers.
VENLO (ANP) - Het groente-
diepvriesbedrijf Depex, dat 67
dagen door de 54 werknemers
was bezet, is verkocht. Daar
door is het voortbestaan (het
doel van de bezetting) verze
kerd. Koper voor 1,2 mil
joen is Oerlemans Holding in
Genderen. De directie van Oer
lemans heeft de bezetters per
brief gelukgewenst met het
welslagen van hun actie.
Oerlemans is een exploitatie- en be-
heersmaatschappij waarin een aan
tal ondernemingen zijn onderge
bracht. Depex, dat failliet was ver
klaard, zal verder draaien onder de
naam Oerlemans Diepvries Centra
le. Het Depex-personeel is met in
gang van maandag door de curator
in het faillissement ontslagen maar
ontvangt nog gedurende zes weken
het volledige salaris van de bedrijfs
vereniging. Ondanks dit ontslag
kunnen de werknemers gewoon on
der de nieuwe eigenaar blijven wer
ken. Verwacht wordt dat de produk
tie medio september hervat zal
worden.
KRASNAPOLSKY heeft een
groot deel van een converteerbare
obligatielening ingekocht die het be
drijf enige Jaren geleden had ultge-
geven aan de heer H. E. E. Viëtor.
Krasnapolsky heeft 450.000 nomi
naal aan obligaties ingekocht voor
692.000. De overige 200.000 nomi
naal aan obligaties zijn omgezet in
10.000 gewone aandelen.
DAF TRUCKS De vice-voorzit-
ter van de raad van bestuur, de Ame
rikaan R. J. Pielsticker is door Inter
national Harvester tot vice-presi
dent en general manager benoemd
van de truck-groep van dit oncern.
International Harvester bezit 33 per
cent van de aandelen van DAF-
Trucks. De Industriebond NW had
steeds al bezwaar tegen de zwaarte
van de functie van Pielsticker bin
nen DAF. Men vreesde dat het be
drijf zou amerikaniseren. DAF-
Trucks beraadt men zich nog over de
vervulling van de ontstane vacature.
ASEA De Apeldoornse dochter
onderneming van dit Zweedse elek
trotechnische concern heeft een
nieuwe produktiehal in gebruik ge
nomen. Daardoor kan Asea 45 men
sen extra in dienst nemen. Tot de
bouw is besloten gezien de positieve
Van onze sociaale-economische redactie
DEN HAAG Het CNV wil verhulsvergoedlngen voor bedrijven
die van een economisch sterke naar een zwakke regio verhulzen.
Minister Lubbers (economische zaken) heeft al een dergelijke
verplaatsingssubsidie ln de maak, maar het CNV wil een nog
betere regeling dan de minister beoogt.
meer nog dan vroeger aangewezen
op een betere spreiding van bestaan
de werkgelegenheid. Alleen tnveste-
rlngspremles zijn dan niet vol
doende.
Devaluatierijp
De christelijke vakcentrale schrijft
dit in een brief aan de Tweede Ka-
gang van zaken in Nederland. Tot nu mer naar aanleiding van de nota
toe was Apeldoorn alleen een ver- ..Regionaal sociaal-economisch be
koopkantoor. Asea is de bouwer van ,eld" van minister Lubbers. De zwak-
de Zweedse kerncentrales ke regio's zijn, aldus het CNV, thans
2 Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Deze week is de prijs van koffie verlaagd en die
van thee verhoogd. Het eerste was in zoverre opvallend, omdat
!de koffieprijzen op de wereldmarkt de laatste tijd juist weer een
'sterk opwaartse beweging te zien geven.
jZo vreemd is de prijsverlaging voor
jkoffie echter nu ook weer niet. De
(verlaging hield nl. geen enkel direct
verband met de onwikkeling van de
koffieprijs op de wereldmarkt, maar
liwas uitsluitend het gevolg van afzet-
overwegingen. Het publiek is de laat
ste maanden wat meer thee gaan
drinken (vandaar ook de verhoging
van de theeprijs). En voor het overi-
,jge teerde het wat in op bestaande
koffievoorraadjes in de verwachting
van een toekomstige prijsdaling
voor koffie.
Hoewel in het voornaamste koffie
land Brazilië nog nauwelijks een
vorstperiode te verwachten is die de
oogst schade kan toebrengen (in de CApn karfpl
zomer van 1975, de Braziliaanse win- uccu aai
ter. was dat wel het geval) is het
beeld dat de wereldkoffiemarkt te
zien geeft allesbehalve duidelijk. De
berichten over een stabilisatie van
de koffieprijzen, afkomstig uit Brazi
lië en Columbia, houden aan.
met elkaar over. Op de achtergrond
staat daarbij de bijeenkomst in Nai
robi, de hoofdstad van Kenia, waar
eind deze maand de voornaamste
producenten en verbruikers van kof
fie elkaar zullen treffen om eveneens
te praten over een stabilisatie van de
wereldkoffieprijzen.
een vorstperiode mocht voordoen.
Daarom wil de IBC, een staatsli
chaam dat de hele koffie-economie
zijn geweest in 1976/77 koffie te ex
porteren, want het eigen verbruik in
het land zelf ligt bij ruim 7 miljoen
van Brazilië regeert, niet dat in het zakken per Jaar. Daarmede neemt
Zowel Brazilië als Columbia hebben
meer dan eens benadrukt, dat zij
niet de bedoeling hebben een kartel
van koffieproducenten te vormen.
Wat zij alleen maar nastreven zijn
„passende" prijzen voor hun koffie.
De president van het Braziliaanse
koffie-instituut, het Instituto Brasi-
leiro do Café (IBC) en de president
van het Columbiaanse Verbond van
koffietelers praten daar al enige tijd
Wat Brazilië wèl wil is zijn koffie-
export de komende maanden op een
minimumpeil handhaven, teneinde
zo reserves te vormen voor het geval
zich in de toekomst nog weer eens
lopende koffiejaar 1977/78 meer dan
9,6 miljoen zakken koffie (een zak is
60 kilo) worden uitgevoerd.
Dat betekent, dat er niet zo heel veel
meer te experimenteren valt. want in
de eerste helft van 1977/78 werden al
8,34 miljoen zakken koffie uitge
voerd. De totale Braziliaanse koffie-
oogst wordt door het IBC voor het
lopende oogstjaar op 15 miljoen zak
ken geraamd. Hiervan is tot dusver
re ongeveer 60 procent binnen.
In het seizoen 1976/77. bedroeg de
oogst, als gevolg van de vorstschade
in het land in 1975, slechte 76 miljoen
zakken. Zonder voorraadvorming
zou Brazilië niet in de gelegenheid
Brazilië op de wereldranglijst van
koffie-verbrulkende landen de twee
de plaats in na de Ver. Staten.
Koffie, het mag bekend worden ver
ondersteld, Is de voornaamste devie-
zenbrenger van Brazilië. Bij een ex
port van een 18 19 miljoen zakken
komt er jaarlijks al gauw meer dan 1
miljard dollar (ruim 2'/» miljard gul
den) aan deviezen het land binnen.
Terwijl het aandeel van de koffie-
export in de totale Braziliaanse ex
port in 1964 nog ruim 53 procent
beliep, was dit vorig Jaar nog maar 23
procent. Tegelijkertijd is de waarde
van de koffie-export echter wel ver
drievoudigd.
Naast een betere opzet van de ver-
hulsregeling bepleit het CNV ook,
dat wordt voortgegaan met het be
leid van spreiding van rijksdiensten.
Het CNV vindt het Juist dat daarbij
voornamelijk nieuwe diensten en
groeidiensten worden genomen. Ook
de regio's Twente en Nijmegen ko
men volgens het CNV in aanmerking
voor ontvangst van gespreide rijks
diensten.
Het CNV acht het aanvaardbaar
wanneer in „zeer zwakke gebieden"
arbeidsplaatsen blijvend worden ge
subsidieerd. Dat is ook nodig voor
het op peil houden van het voorzie
ningenniveau in zulke streken. Daar
bij denkt het CNV niet alleen aan
winkels, maar ook aan onderwijs en
maatschappelijke dienstverlening.
Het CNV bepleit verder het ontwer
pen voor zwakke regio's van „struc
tuurschetsen" inzake de economi
sche ontwikkeling. Net zoals dat al
gebeurt met de plannenmakerij en
bijbehorende Inspraakprocedures
op het gebied van de ruimtelijke
ordening. In dit opzicht had de nota
van Lubbers wel wat meer Informa
tie kunnen bevatten, vindt het CNV.
Binnen deze „slang" nu gaan de va
luta's van de Scandinavische landen
(vooral van Zweden) al enige tijd
ervoor door rijp te zijn voor een
devaluatie (waardevermindering).
Daarnaast zou het de Amerikaanse
regering niet bepaald onwelgevallig
zijn, indien tegelijkertijd de Duitse
mark ten opzichte van de andere
valuta's ln de „slang" zou worden
opgewaardeerd (duurder gemaakt).
Aan de andere kant lijkt het ook
voor de hand liggend, dat een waar
devermindering van de dollar ln Pa
rijs aan de orde zal komen. Maar
zowel de Amerikaanse minister van
financiën, Blumenthal, als de presi
dent van de Federal Reserve Board
(de centrale bank), Burns, zouden
een waardevermindering van de dol
lar momenteel niet zo zien zitten.
Zeker niet tegenover de valuta's van
de landen, die met grote betallngs-
balanstekorten zitten. Zij zouden
het meer zoeken in de waardever
meerdering van de Duitse munt.
Vast staat in elk geval dat nu de
valutamarkten ln een wat rustiger
vaarwater zijn gekomen de ministers
ln alle rust in Parijs de zaken kunnen
bezien. Anders dan in het verleden
nopen ernstige speculatieve valuta
bewegingen hen niet tot overijlde
stappen.
(De landen, die in Parijs aan de be
sprekingen deelnemen zijn: Ver. Sta
ten, West-Duitsland, Japan, Zwitser
land, Canada, Nederland, België, Sa-
oedi-Arabië, Iran, Koeweit, Nigerië,
Qatar, de Verenigde Arabische Emi
raten en Venezuela).
HARDINXVELD - De werf Van
Mill ln Hardlnxveld-Giessendam
heeft vrijdag twee loodsvaartuigen
overgedragen aan de 8urinaamse re
gering. De schepen gaan dienst doen
bij Paramaribo.
Ambassadeur W. F. van Eer van
Suriname heeft het tweetal officieel
in ontvangst genomen.
