Stadsherstel sneller Het blad 'De Streek' is wel van belang Reconstructie van koororgel uit Amsterdams Oude Kerk Regering wil onderzoek zoutlagen tot een zaak van de hele E.G. maken Film Max Havelaar taboe in Indonesië 'Procedures aanmerkelijk bekort In Groene Kerk van Oegstgeest: Hoe Albert Schweitzer muziek van Bach speelde Volgend jaar geen nieuwe studenten naar Rijksacademie UIT DE WEEKBLADEN Hans Knoop De Gaspar Proces en nieuws Doping Zuiveringen in CPN Hoorn van Afrika VAD het grote bedrog Van onze parlementsredactie 1 DEN HAAG Minister Gruijters en staatssecretaris Schaefer (beiden Volkshuis vesting) hebben de procedures in hun wetsontwerp stadsvernieuwing aanmerke lijk bekort. gingen waarin de betrokkenen sa menwerken. Aanvankelijk zouden die corporaties van bewoners, huisei genaren enzovoorts, zich alleen kun nen bemoeien met voorbereiding en uitvoering van maatregelen op het gebied van de stadsvernieuwing. Hun taken worden nu in de ontwerp- wet uitgebreid tot het beheren van woningen, na afloop van stadsver nieuwing. De beide bewindslieden komen met hun wijzigingen tegemoet aan ideeën die bij een groot aantal Twee de-Kamerleden leven. I Zij hebben bij de Tweede Kamer een wijziging ingediend op hun vorig i jaar al bij de Kamer gedeponeerde ontwerpwet stadsvernieuwing. Vol- I gens die wet moet stadsvernieuwing I worden aangepakt op basis van een gemeentelijk structuurplan, dat door de gemeenteraad moet Worden vastgesteld. Dat plan moet de minister goedkeu- ,t t t\ il i ren, waarna de gemeente verbete- Van DOOIH 1H antWOOrd OD Vragen ringsplannen kan gaan uitwerken. I Die verbeteringsplannen moeten vervolgens door het provinciebe stuur worden goedgekeurd. I In het oorspronkelijke ontwerp kre- i gen de provinciebestuurders daar een half jaar de tijd voor. Die tijd is nu teruggebracht tot drie maanden. Na de goedkeuring van de provincie j moet tenslotte ook nog de minister i akkoord gaan met een verbeterings- of herindelingsplan. In het oorspron- i kelijk ontwerp had de minister het recht zo'n beslissing een half jaar uit te stellen, volgens de wijziging is dat recht op uitstel vervallen. Een andere wijziging in het wetsont werp betreft de stadsvernieuwing corporaties, een soort bouwverem- DEN HAAG (ANP) Het huis aan huis-blad „De Streek" in Gemert is niet te vergelijken met een gratis advertentieblad. Het gaat „De Streek" in hoofdzaak om informatievoorziening en opinievorming. Zo'n blad moet in aanmerking kunnen komen voor steunverlening uit het bedrijfsfonds voor de pers. Het blad moet namelijk van belang worden geacht voor de pluriformiteit van de pers in ons land. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De vorig jaar voltooide film Max Havelaar van regisseur Fons Rademakers mag in Indonesië niet in het openbaar vertoond worden. De Indonesische censuur- commissie acht vertoning van de film schadelijk voor met name jonge Indonesische kijkers. Een woordvoerder van de Indonesische ambassade zei gisteren: „Jongelui zouden bepaalde dingen.in de film niet kunnen begrijpen." Enige tijd geleden deed in Neder land al het gerucht de ronde dat de Indonesische regering bezwa ren koesterde tegen de film naar het boek van Multatuli. Op vra gen van het Tweede-Kamerlid J. F. Wolff (CPN) antwoordde minis ter Van der Stoel (buitenlandse zaken) toen, dat hij geen reden had om aan te nemen dat er in Indonesië problemen met betrek king tot de film waren gerezen. Volgens de woordvoerder van de ambassade heeft de censuurcom- missie er bezwaar tegen dat éen wel in het script voorkomende scène in de film ontbreekt, terwijl anderzijds een scène in de film niet in het draaiboek te vinden is. De in de film ontbrekende scène zou betrekking hebben op een op stand in Banten, en de gewraakte opname zou er een zijn van Max Havelaar, die tijdens een zwem partij laat weten alles voor het onderdrukte volk in Indië over te hebben. Fons Rademakers, die de film be halve geregisseerd ook geprodu ceerd heeft, is op het ogenblik met vakantie in het buitenland. Volgens de produktieleider, de Amsterdamse acteur Hans Kem- na, is Rademakers wel op de hoogte van het verbod. Hij neemt aan dat Rademakers daarover al contact heeft opgenomen met zijn Indonesische co-producent in Djakarta. Deze co-producent zal ongetwijfeld bij de regering in Djakarta tegen het verbod protes teren, zo hij dat al niet heeft ge daan. Naar Kemna weet, is er bij de verfilming van Max Havelaar niet van het script afgeweken. Naar zijn mening heeft de cen- suurcommissie „spijkers op laag water" gezocht. Volgens de woordvoerder van de ambassade is de Indonesische re gering bereid Fons Rademakers alle medewerking te verlenen bij de vervaardiging van een wel voor de Indonesische kijkers geschikte versie. Hij suggereerde dat de nu ontbrekende scène alsnog opge nomen zou kunnen worden. Bij de verfilming in Indonesië hebben Rademakers en de zijnen alle me dewerking van de Indonesische autoriteiten gehad. Een woordvoerder van het minis terie van buitenlandse zaken zei gisteren nog niet officieel op de hoogte te zijn van het verbod dat de film heeft getroffen. Hij zei wel daarover een bericht in een Indo nesische krant te hebben gelezen. Beeld uit de film Max Havelaar, Dit antwoordt minister Van Doorn van CRM op vragen van CDA-Twee- de-Kamerleden naar aanleiding van het besluit krediet te verstrekken om een fotografische zetmachine voor „De Streek" te kunnen aan schaffen. Het blad werd opgericht in oktober '73 als uitvloeisel van toenemende bezwaren tegen wat een „ontoerei kende plaatselijke berichtgeving en informatievoorziening" werd ge noemd. Het blad probeert de bevol king meer bij het plaatselijk gebeu ren te betrekken. Dagbladen en nieuwsbladen zouden bij het bedrijfsfonds voor de pers kunnen aankloppen om steun, maar gratis advertentiebladen zouden daarvoor niet in aanmerking komen. De definitie van nieuwsbladen kan ook zo worden uitgelegd dat daaron der al dan niet gratis verspreide in formatiebladen kunnen vallen, zij het onder bepaalde voorwaarden. Het bedrijfsfonds en de bewindsman leggen de definitie zo uit. Voorwaarden Bij de kredietverlening is als voor waarde gesteld, dat een bepaald ge deelte van de kosten door vrijwillige bijdragen van de lezers moet worden bestreden. De informatievoorziening is bij De Streek anders georgani seerd dan wat gebruikelijk is bij de exploitatie van gratis huis aan huis bladen. Bestuur en redactie van De Streek worden door inwoners van Gemert Het fraaie front van het nieuwe hoofdorgel in de Groene Kerk van Oegstgeest. Van een onzer verslaggevers OEGSTGEEST In de Groene Kerk van Oegstgeest wordt volgende week dinsdag het nieuwe hoofdorgel officieel In gebruik genomen. Het belangwekkende van dit, door de Zwitserse orgelmaker Metzier ge bouwde, orgel is dat het grootste deel van het pijpwerk historisch ui terst waardevol is. Het is in oor sprong. afkomstig uit het koororgel van de Oudé Kerk in Amsterdam, en omliggend gebied op een openba re vergadering gekozen. Iedere inwo ner kan kandidaat staan voor een van deze functies. Alle medewerkers van het blad stellen voorts in een algemene vergadering tenminste eens in de maand de voornaamste beleidslijnen vast. Minister Van Doom verwacht van de steunverlening aan De Streek niet, dat dit leidt tot een wezenlijke ver zwakking van de positie van de pro fessioneel-Journalistiek geleide nieuwsbladen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De Nederlandse regering wil samenwerking met de landen van de Europese Gemeenschap in het onderzoek naar de bruikbaarheid van zoutlagen als opslagplaats voor radio actief materiaal. Die mogelijke samenwerking wordt evenwel bemoeilijkt door vertragingen in het Nederlandse onderzoekpro gramma Centraal in dat programma staan de proefboringen in Noord-Nederland in zoutlagen, die wellicht geschikt kunnen zijn voor een veilige opslag van radio-actief afval van kernener gie-centrales. Nederland wil samen werking met andere Europese lan den in het onderzoek omdat men daar grote voordelen van verwacht: de kosten worden verlicht, het on- deizoek kan doeltreffender worden opgezet, en er komt een uitwisseling van kennis tussen de diverse landen. Dit schrijven de ministers Lubbers dat in 1658 werd gebouwd door Hans Schonat uit Frankenthal. Dat Scho- nat inderdaad de bouwer was van het oorspronkelijke koororgel van de Oude Kerk is eerst bij de bouw van het Oegstgeester orgel aan het licht gekomen. Inscripties In het pijpwerk werden zorgvuldig vergeleken met de inscripties ln het pijpwerk van het dpor Schonat gebouwde orgel in de Nieuwe Kerk van Amsterdam en dat heeft tenslotte de zekerheid ge bracht. Geschiedenis Even in het kort de gang van Scho- nats orgel door de geschiedenis. In 1823 gebruikte de orgelbouwer Frie- van Economische Zaken en Vorrink van Milieuzaken in antwoord op vra gen van PvdA en PPR-kamerieden. De ministers spreken de verwach ting uit dat nu over één of twee jaar de resultaten van het Nederlandse onderzoek beschikbaar kunnen zijn. Die resultaten zullen in een rapport openbaar worden gemaakt, en pas na overleg met de Tweede Kamer, betrokken gemeenten en andere be langhebbenden zal een beslissing worden genomen. drichs het pijpwerk voor het door hem gebouwde orgel in de Zuider- kerk van Amsterdam. In de jaren twintig van deze eeuw werd deze kerk gesloten en opnieuw gingen de pijpen op reis, nu naar de gerefor meerde Zuiderkerk in Aalten. Toen in 1965 een nieuw binnenwerk geplaatst werd in de leeg bewaard gebleven kast van het koororgel in de Amsterdamse Oude Kerk, Is nog even tevergeefs geprobeerd het oude historische pijpwerk naar Amster dam terug te brengen. Maar wat toen de Amsterdammers niet lukte, is de Oegstgeesters (en met name Willem Talsma, de adviseur bij de bouw) nu wel gelukt zodat thans in de kerk van Oegstgeest een reconstructie van het koororgel uit Amsterdams Oude Kerk kon verrijzen. Bij de ingebruikneming (volgende week donderdagmiddag om half drie) zal Bemardt Edskes de ver schillende registers demonstreren en geeft de cantor-organist van de kerk, Egbert van Goor een concert met werken van Sweelinck, Buxtehude, Bach, Mendelssohn en Dupré. Dispositie Voor liefhebbers hierbij de dispositie van het orgel in Oegstgeest met de iaartallen van het pijpwerk. Ter toe- Ichting: het pijpwerk dat ouder is dan 1658 is waarschijnlijk afkomstig uit het grote orgel dat toen ln de Oude Kerk stond, hetzelfde orgel dat nog door Sweelinck is bespeeld. HOOFDWERK 1. Praestant 8 vt (1976); 2. Octaaf 4 vt (1658: 31); 3. Quint 3 vt (ouder dan 1658: 27); 4. Octaaf 2 vt (ouder dan 1658: 31); 5. Mixtuur 5 st (1658:47); 6. Holptjp 8 vt (1658: 45); 7. Quintadeen 8 vt (1658: 9); 8. Fluit 4 vt (1976); 9. Trompet 8 vt (1976). BORSTWERK 1. Holpijp 8 vt (1658. 38); 2. Octaaf 4 vt (1658: 41); 3. Octaaf 2 vt (1658: 31); 4. Sexquialtera 2 st (1976); 5. Vox humana 8 vt (1976). PEDAAL 1. Bourdon 16 vt (1658:13); 2. Octaaf 8 vt (1658: 18); 3. Trompet 8 vt (1658: bekers). Mixtuur is compleet met 255 pijpen, overige registers met 51 pijpen, de pedaalregisters hebben 27 pijpen (De Sesquialter telt 78 pijpen vanaf C klein). 1658: 18 betekent 18 pijpen Uit 1658 rest 1976. Manualen: C-d3. Pedaal: C-dl. Tremulant, pedaal koppel (Hoofdwerk), Geen manuaal koppel. In de jaren voorafgaande aan de tweede wereldoorlog kwam Albert Schweitzer op gezette tijden naar Europa om door middel van lezin gen met lichtbeelden en orgelcon certen geld in te zamelen voor zijn medisch zendingswerk in Lambare- ne in het tegenwoordige Gabon. De in 1897 geboren Komelis Ferin- ga, oud-docent ln de Franse taal- en letterkunde, heeft ln zijn Jonge Jaren enige van die concerten bijgewoond. HIJ was (en is) een groot bewonde raar van orgelmuziek in het alge meen en van de interpretaties van Schweitzer in het bijzonder. Niet alleen beluisterde hij een aantal concerten, die de „dokter uit Lam- barene" in Den Haag en Utrecht gal met de partituren voor zich, maar hij tekende al luisterende daarin op, waar Schweitzer klavierwisselingen, registratieveranderingen en tempo wijzigingen aanbracht. Op deze manier ontstond „Terug blik op Albert Schweltzers orgelcon cert in Nederland", uitgegeven door het Nederland Albert Schweitzer- centrum ln Deventer, van K. Feringa. De schrijver benadrukt in dit werkje steeds weer het grote belang van het langzame tempo bij de uitvoering van Bach's muziek en hekelt de z.i. „haastige speelwijze van tal van or ganisten onzer dagen". Het is veel zeggend, dat hij op pagina 30 en 31 tien vertragingen in de uitvoering van één Praeludium en Fuga van Bach heelt genoteerd zonder één A tempo te hebben vastgelegd. Zó langzaam speelde Schwelzer nu toch ook weer niet, dacht ik. Jar. Kort DEN HAAG Minister Van Doom van CRM trekt zijn beschikking niet in: volgend jaar worden geen nieuwe studenten toegelaten tot de Rijksa cademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Wordt het nog in te dienen wetsontwerp niet aanvaard ol niet tijdig afgehandeld, dan zal de toelating van het studiejaar '78-'79 op de gebruikelijke wijze kunnen plaatsvinden. De bewindsman heeft dit geant woord op vragen die Tweede-Ka merleden voor de PvdA hebben ge steld. De volksvertegenwoordigers hadden gesuggereerd te wachten tot de kwestie ln de Staten-Generaal zou zijn afgehandeld. Van Doom houdt er rekening mee, dat het wetsontwerp voor het stu diejaar '78-'79 een wet zal worden. Het zou dan onverantwoord zijn bij de studenten ten onrechte de ver wachting te wekken, dat zij aan de Rijksacademie in haar huidige vorm niet alleen hun studie zouden kun nen beginnen, maar haar ook zou den kunnen voltooien. In maart 1971 werd de beslissing gepubliceerd het gehele onderwijs in de beeldende kunsten gelijkwaar dig te laten worden en in een wette lijk kader met gelijke bekostlgings- sleutel en onder een minister te plaatsen. „Dat is onze kok voor de kleine bapje.s Haagse Post: In de Haagse Post interviewt Ischa Meijer Hans Knoop, de hoofdredac teur van Acdent, die naar aanleiding van de zaak Menten sterk op de voorgrond trad. Knoop, ook in fy siek opzicht een vechter (judo zwarte-banddrager), zegt: „Zoals je wel begrepen zult hebben, ben ik niet een zacht ei. Ik heb zeven oorlo gen als verslaggever ge-covered, meestal niet vanaf hotelkamers, maar vanaf het front. Ik heb veel bloed gezien, veel doden, veel el lende". De Haagse Post schildert verder een verbijsterend beeld van de Neder landse radio onder de veelzeggende titel „Hallo Hallo! Wat stinkt daar zo? De Nederlandse radio!" Over de programma-variëteit: „Anno 1977 wordt er over de radio nog net zo f;edacht als in de jaren dertig. Soms uisteren er zo weinig mensen naar, dat je elkaar effectiever een brief zou kunnen sturen". Dat laatste zegt overigens Lex Harding van Ver onica, die zelf maar met één simpele maatstaf te rekenen heeft: luister dichtheid. Verder in HP een onderzoek naar de dreigende economische catastrofe in Óss, namelijk als de vleesindus trie inkrimpt en het werkloosheids cijfer tot twaalf procent zou stijgen en naar de formatie van Den Uyl, waarbij compromissen de oorspron kelijke plannen steeds verder af zwakken. De Tijd: De Tijd heeft een gesprek met Diogo de Gaspar, staflid van de wereld raad van kerken en oud-minister van Brazilië. De Gaspar coördineert de inspanningen van de wereldraad om de „desastreuze rol van de multi nationals te onthullen en te bestrij den". In verband met de vraag of dit de taak is van de wereldraad zegt De Gaspar onder meer dat ln de kerken echt wel een bewustzijn is gegroeid „dat zij de bondgenoten van de ar men dienen te zijn, willen ze het evangelie serieus nemen en enigs zins geloofwaardig blijven". Voorts in De Tijd een analyse van de Jongste machtswisseling in Israël. Wat betekent de nieuwe regering van Begin voor de gezondmaking van de economie en voor de kansen op vrede in het Midden-Oosten? Een sombere visie van Bemhard Avi- shai, een Amerikaans-Israëlische journalist. Verder een vraaggesprek, met Rob Ritman, eigenaar van cir cus Mikkenie, over de zorgen, de belastingschulden, de moordende concurrentie en in het algemeen de bijna onoverkomelijke moeilijkhe den om te overleven in deze bran che. Op literair gebied onder meer aandacht voor Thomas Bemhard (De Oorzaak) en Herman Hesse. De Groene: De Groene schetst een onthutsend beeld van het proces (ln beroep) tegen de Westduitse joodse lerares Silvia Gingold, lid van de „als staatsvijandig gedoodverfde kom- munistische partij (DKP)". Op grond van dit lidmaatschap Is ze ontslagen als lerares Frans aan de Sfceinwaldschool in Neukirchen, of schoon leraren, leerlingen en ouders protesteerden. Maar ze kon tegen over de plaatselijke inlichtingen dienst de „twijfels aangaande haar trouw aan de grondwet niet uit de weg ruimen". Cees Hamelink analyseert in De Groene het vrijwel absolute eenrich- tingkarakter van het wereldnieuws. Sterke monopolie-posities ln de wes terse wêreld zitten daar achter. „Die Internationale uitwisseling van nieuws is ln de praktijk eenrichting verkeer geworden: van enkele pro- duktiecentra (in de geïndustriali seerde landen) naar de rest van de wereld. Verder ln De Groene de hernieuwde golf van arrestaties en verdwijnin gen in Chili, de in het geheim her opende concentratiekampen in dat land. Een rapport van Victor Torro over onderdrukkingen in Chili. Op literair gebied aandacht voor de En gelse schrijfster Doris Lessing. Accent: Onder de titel „De grote leugen over doping" dook Accent ln de doping- schandalen en raadpleegde een In ternationaal deskundige op dit ge bied, de Nederlander prof. J. Hue- ting. Over amfetamine zegt Hueting bijvoorbeeld: „Het heeft ln de wie lersport alleen zin om de eerste uren redelijk prettig door te komen. Het houdt je wakker, geeft Je een plezie rig gevoel en werkt ontspannend (-). Het verhoogt de hartfrequentie, maar niet de prestatie. Je rijdt er geen seconde sneller door en geen centimeter verder". Dit in tegenstelling tot het gebruike lijke vooroordeel waarin blijkbaar renners en sportartsen geloven. Am fetamine zou vleugels geven en de vermoeidheid verdrijven of de pres- tatiegrens verleggen. Commentaar van Hueting: Onzin. Voorts in Accent een helle belich ting van de misdaad ln Italië („Kid nappen is een soort Italiaanse in dustrie"), de financiële kater die Montreal heeft na de Olympische spelen en de nieuwe in Engeland begonnen rage van de „punk rock", een muziekvorm waarmee groepen erop uit zijn om te schokken en te beledigen. Het blad citeert: „Punk rock grotesk, beledigend en anar chistisch". In Accent tenslotte een verhaal over het proces dat in München wordt gevoerd tegen de Westduitse actrice Ingrid van Bergen, die verdacht wordt van moord. Vrij Nederland Volgens Igor Comelissen zijn de zui veringen begonnen ln de CPN na de verkiezingsnederlaag. Hij signaleert dat Paul de Groot via artikelen ln De Waarheid het hele partijbestuur aan de dijk wil zetten. VN brengt een exclusief Interview met „de geheim zinnigste man van Nederland". De geheimzinnigste man is Joop Zwart, „de enige nog levende Nederlander die Stalln een hand heeft gegeven zonder dat deze hand werd afge kapt", aldus interviewer Max Pam Het levensverhaal van Joop Zwart is tevens een stuk eigentijdse geschie denis om van te watertanden. Her man de Coninck interviewde Geert van Oorschot, de markante uitgever, die uitspraken heeft die er mogen zijn. Van Oorschot: „Gelukkig mag een schrijver in Europa, hoe slecht hij ook schrijft, schrijven wat hij wil. Dat moet nooit worden afgeschaft. Dat Is een van die dingen waardoor Europa toch precies net die ruim te laat om adem te kunnen halen, individu te kunnen blijven." Wim Wennekes doet uit de doeken hoe Bergen op Zoom General Electric Plastics beschermt. De Nieuwe Unie Anton Constandse schrijft in De Nieuwe Linie een beschouwing over de toestand in de „hoorn van Afri ka", de Golf van Aden, de toegang tot de Rode Zee en de strook van Eritrfea. „Als nieuwe kolonisatoren zijn nu de Amerikanen verschenen (met als Ijverige secondanten de 8a- oedi-Arabieren) en als hun klassieke tegenstanders de Russen. De ont wikkeling verloopt kennelijk ten na dele van de Sowjet-Unle en de door haar ondersteunde Ethiopische re volutie, zodat het geenszins onmo gelijk Is dat Ethiopië grote stukken van zijn grondgebied verliest", al dus Constandse. Susanne Ptët sprak met Laurie Lan- genbach, de schrijfster van het boek „Geheime liefde". Laurie was, zo weet de kop boven het verhaal te verteilen, het liefst met haar twijfels tot het uiterste gegaan. Een mat interview waarin Lauri in leder ge val niet tot het uiterste gaat. Gezien van de Riet schreef een dok- toraalscriptie over de onderwijs strijd ln de crisistijd. DNL publi ceert er het hoofdstuk uit dat de positie van de onderwijzeres behan delt! Een gewaarschuwde Juf telt voor twee en hoe meer er gewaar schuwd zijn hoe beter, want er moet nog heel wat gebeuren voordat er werkelijk condities zijn geschapen om de ongelijkheid tussen man en vrouw te kunnen opheffen", zo schrijft Gezien van de Riet. Elseviers Magazine Het omslagartikel van Elseviers is gewijd aan de VAD, Het weekblad constateert dat er achter het VAD- compromis, dat PvdA en CDA heb ben bereikt een „ontnuchterende werkelijkheid" schuilgaat: „Het zijn de werknemers zélf, die het gelag betalen; de grootste vuiler van het vermogensfonds, de NAM, over weegt een proces tegen de staat." Frans de Lugt, de schrijver van het artikel, besluit dat de VAD-vulkaan nog lang niet tot rust is gekomen en opnieuw vuur zal spuwen. De demis sionaire minister van verkeer, Wes terterp, onthulde tegenover Onno Reitsma hoe hij een eind denkt te maken aan de weer toenemende on veiligheid in het verkeer: een rijbe wijs met strafpunten. Van Agt heeft Elseviers Magazine een interview weggegeven Hij slaat forse taal uit: .Als de heren van de PvdA ons denken voor te schrijven hoe de paragTalen van het regeerakkoord moeten luiden, dan zeg Ik: dat ver tikken wij. Dictaten ondertekenen wij niét. „Op de cultuur-pagina van het weekblad een gesprek met de Westduitse lümer Rainer W. Fass- blnder, die uit Duitsland naar Holly wood vertrekt. Waarom hij dat doet? Hij beschuldigt de Westduitse samenleving van schijnvrijheid „Het ls me hier te provinciaal. Ik zou nog liever straatveger in Mexico zijn dan films blijven maken ln de kwasi- vrijheid van WestrDuitsland."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 9