Zeeroof en kaapvaart al een eeuw uit de tijd
VAKANTIE
BRIEVENBUS
Trouw
1. amanuensis
2. conciërge
Goed niéuws voor mensen
met aambeien:
pijn kalmeert, jeuk stopt
FAMILIEBERICHTEN
Sperti zalf en zetpillen
in uw
door W. F. Stafleu
De laatste tijd maken zeelie
den zich ongerust over pirate
rij voor de Westalrikaanse
kust. Vooral op de rede van
het Nigeriaanse Apapa zou
den schepelingen nauwelijks
beschermd worden tegen
zeerovers, die het op kleinere
schepen hebben gemunt en
hele bemanningen zouden
uitkleden. De Nigeriaanse
marine zou overdag wel pa
trouilleren, maar 's nachts
machteloos staan. Vanuit de
Tweede Kamer zijn over deze
ook voor Nederlanders verve
lende zaak vragen gesteld,
omdat de regering er volgens
belanghebbenden tot nu toe
nogal lakonlek over gedaan
heeft.
Vergeleken met de gouden tijd van
het zeilschip komt zeeroof nu nau
welijks meer voor. De Amerikaan
Nathaniel Gordon was op 8 maart
1862 de laatste blanke die wegens
piraterij werd gehangen.
Het verval van de zeeroof, zo
staat te lezen in David Mitchells
boek Piraten, door Landshoff in Ne
derlandse vertaling uitgegeven
wordt aan verschillende oorzaken
toegeschreven: aan de afschaffing
van de kaperbrieven en de slaven
handel, aan de „evangelisatie" van
de massa, de belasting op sterke
drank, de Industriële revolutie (sta
len stoomschepen), hervormingen
van maatschappij en strafrecht
(ook betere betaling en werkom
standigheden voor zeevarenden),
doeltreffend gezag van centrale re
geringen en de telegrafische com
municatie.
Kooplui
„In de eeuw van het zeilschip wa
ren de piraten de pioniers van de
geïmproviseerde scheepvaart-tech
niek. Hun inlichtingendienst was
beter dan die van de rommelige
staatsdiensten en net als de rovers
te land, waren zij vaak uitgekiende
kooplui, die de wet van vraag en
aanbod begrepen en behoedzaam
manoeuvreerden in het verschui
vende en krimpende niemands
land, waar bult kon worden omge
zet in contanten en levensbe
hoeften."
Zeeroof, piraterij, is wat anders dan
officiële kaapvaart, die met brie
ven van het gezag werd bedreven
tegen koopvaardijschepen van sta
ten waarmee men in oorlog was.
Maar Mitchell toont in zijn boek
wel aan dat kaapvaart en zeeroof
altijd hand in hand zijn gegaan.
Omstreeks 1815, toen de Britse ma
rine het kon opnemen tegen alle
andere zeemogendheden samen,
was er geen behoefte meer aan ver
sterkte koopvaardijschepen de
marine kon het alleen wel af. Tij
De zwarte piratenvlag zoals die in verschillende variëteiten door
zeerovers gevoerd werd.
dens de Krimoorlog zagen belde
partijen af van kapers een ge
makkelijke beslissing, omdat er
voor de Russen niets te kapen viel
en de Britten en Fransen het niet
nodig hadden. Op de vredesconfe
rentie van Parijs. 1856, schaften de
drie mogendheden plechtig de ka-
perij af en hun voorbeeld werd
spoedig gevolgd door de Verenigde
Staten en de meeste andere landen.
Overal verdween ook de piraterij,
omdat men zich gesteld zag tegen
over steeds doeltreffender politiële
acties: het risico werd te groot en
de opbrengst te klein.
De Chinese kapers uit de Jaren
twintig en dertig van deze eeuw
beschouwt Mitchell niet als piraten
in de klassieke zin van het woord.
Wel waren ze vermetel als hun
voorgangers, maar het waren
gangsters die slechts korte tijd te
water opereerden en in enkele ge
vallen waren het studenten met
een marxistische grief tegen wes
terse imperialisten en luxueuze
•toeristen.
De zeeroverij heeft altijd tot de
verbeelding gesproken en het is
geen wonder dat schrijvers als De
foe, Stevenson (Schateiland!), By
ron en Scott zich van het onder
werp meester maakten trouwens
ook een lange reeks Jongensboe
kenschrijvers. Daardoor ontstond
er nog al eens een romantisch, ver
tekend beeld van de woeste zee
schuimer.
Historisch onderzoek vreet de ver
leidelijke eenvoud van deze verha
len aan. „Het is aan geen twijfel
onderhevig dat de zeeroverij, net
als de roverij-te-land, is begonnen
op het moment dat sommige men
sen door de handel rijker werden
dan anderen. Daarnaast kwam de
kaapvaart. In Engeland werden de
eerste kaperbrieven uitgegeven in
de dertiende eeuw, maar in de vier
honderd jaar daarna bleven de
grenzen tussen legale handel, re
presaille en regelrechte zeeroverij
uiterst vaag, op het onzichtbare af.
Een en dezelfde persoon kon heel
wel beurtelings koopman, visser,
piraat en matroos zijn. In de zes
tiende eeuw was „oorloggschip"
het woord voor een schip met ka
perbrieven, aldus Mitchell.
Verdedigers van de super-piraat Sir
Francis Drake hebben zijn stroop
tochten goedgepraat met de verze
kering dat hij „een groot man was",
vaderlandslievend, godvrezend, en
voor zijn tijd erg barmhartig. Was
hij een uitzondering? Of is de wer
kelijkheid niet juist dat vele pira
ten in het geheel niet moordden, of
ook maar vochten, tenzij ze ertoe
gedwongen werden. Voor een doel
matige plratenpraktijk was het na
tuurlijk ook belangrijk, dat er geen
doden vielen en er geen schade
werd toegebracht aan een kostbare
scheepslading, die men wilde
„overnemen".
-Overigens is de gouden tijd van de
.piraten tamelijk nauwkeurig be
grensd. Voor het westen duikt de
echte piraterij na de langdurige
overvallen der voormannen in de
ivroege middeleeuwen op uit de
mist met de kapers van Barbarije
(Afrika's Middellandse-zeekust) en
de Franse en Engelse overvallen in
de Caribische Zee, tegen het mid
den van de zestiende eeuw. Mit
chell onderscheidt zes duidelijke
hoogtepunten:
1. de kapers ten tijde van Eliza
beth I, zoals Drake en Hawkins;
2. de vroeg-zeventiende eeuwse
Engelse en Hollandse overlopers in
Barbarije en Marokko, met name
Ward, Danziker en Jansz;
3. de Turkse en Moorse kapers uit
de havens van Algiers, Tunis en
Tripoli Barbarije te beginnen
met de gebroeders Barbarossa;
;4. de boekaniers in de Caribische
wateren, zoals Ie Grand, Lolonois,
Morgan;
_5. de jaren van de Piratenkring
omstreeks 1700 tussen de havens
van de Noordamerikaanse kolo
niën en de Indische oceaan, met als
bekendste figuren Lange Ben Ave
ry en Kid;
6. het tijdperk van de „klassieke"
piraten aan de Amerikaanse, Indis
che en Afrikaanse kusten met figu
ren als Zwartbaard, Roberts en
Taylor. Dit is de periode die Defoe
en Stevenson onsterfelijk hebben
gemaakt.
Riskant
Schrijvers als Defoe hebben aange
toond dat een zeeroverkapitein, an
ders dan men denken zou, geen
alleenheerser was, maar een geko
zen leider, die onmiddellijke degra
datie riskeerde als hij pech (niet
genoeg buit) had of, naar de me
ning van de compagnie, van lafheid
of van slecht inzicht getuigde.
Sommigen vielen dan ook inder
daad terug in de rangen van man
schappen of liepen weg om elders
hun geluk te beproeven.
Omvangrijke schatten werden zel-
:den buitgemaakt: Stevensons
Schateiland bemst op fantasie. De
piraten, meent Mitchell, barstten
van verveling, alleen de verplichte
gokspelletjes, venijnige ruzies en
wilde feesten brachten enige afwis
seling. Homoseksualiteit was ge
bruikelijk, syphilis algemeen en er
vielen meer doden en gewonden in
de bordelen dan in het gevecht.
Het levendige verhaal van Mitchell
is aangevuld met tal van balladen
en een keur van indrukwekkende
tekeningen van schepen en zeesla
gen, kaarten van belangrijke gebie
den, portretten en andere foto's.
Laat uw vakantie niet bederven dooreen bedorven maag of diarree.
(UllhlWtliTfff ]gm
Zuiveren maag en ingewanden
kunnen van maandag tot en met vrijdag
telefonisch van 9.00-19.30 uur opgegeven
worden op nummer 020-913456.
Op zondagavond Is dit alleen mogelijk van
18.00-20.00 uur.
Wie leeft voor God, die
leeft voorgoed
Wij zijn zeer verblijd met
de geboorte van
Joram Christiaan
Tijd. adres:
Luth. Diak. Inr.
Koninginneweg 3
Amsterdam
Bob, Betsy en
Matthijs Ledegang
Amsterdam, 3 augustus
1977
Emmastraat 12".
In plaats van kaarten
Blij en dankbaar delen wij u mede, dat onze ouders en
grootouders
H. van Laling;
G. van Luling-Verhoeven
op 25 augustus a.s. hun 50-jarig huwelijksfeest hopen te
vieren.
Ter gelegenheid hiervan geven zij op 23 augustus a.s.
een receptie van 19.30-21.00 uur in de Ontmoetingskerk
te Rljsenhout
Jan en Alie
Joop
P>et en Cobi
Frouwk
Pleunie en Jaap
Gcrda en Ton
Bep en Jan
en hun 20 kleinkinderen
Rozenburg (post Aalsmeer), 11 augustus 1977
Aalsmeerderwcg 559a
"Mijn tijden zijn in Uw hand."
Psalm 31:16
Heden nam de Heer nog vrij plotseling tot Zich
mijn innig geliefde man, onze vader en grootvader
Cornelis Johannes van Dam
in leven hulp-predikant van de Hervormde Ge
meente te 's-Gravenhage.
Zwolle:
E. W. A. H. van Dam-Koppe
's Gravenhagc:
J. C. Akkerman-van Dam
J. Akkerman
Louise
Kees
Helen
Zwolle, 2 augustus 1977
"Arcadia", Hogenkampsweg 338
Een rouwdienst zal worden gehouden vrijdag 5
augustus a.s. om 12 uur in de aula op de Algemene
Begraafplaats, Kerkhoflaan te 's-Gravcnhage,
waarna de teraardebestelling aldaar zal plaats
hebben.
De Vereniging van Hulppredikers geeft met leed
wezen kennis van het overlijden van haar oud
secretaris en consulent de heer
C. J. van Dam
Zijn betekenis voor de belangen van onze vereni
ging en haar leden is zeer groot geweest en zijn
naam zal in dankbare herinnering onder ons
voortleven.
J. van den Hoek, voorzitter
E. Hensens, secretaris
2 augustus 1977.
Met grote ontsteltenis hebben wij kennis genomen
van het overlijden, door een droevig ongeval op
zondag 31 juli, van
Ratb de Jong
leerlinge van de 3e klas Havo
Dat God onze Heer haar familie trooste.
Namens de
Chr. Scholengemeenschap
Menso Alting College
Drs. C. Miedema. rector.
Na een kortstondig ziekzijn, nam onze Hemelse
Vader op Zijn tijd tot Zich mijn geliefde zoon en
onze broer, zwager en oom
Arent van der Meulen
echtgenoot van Grietje van der Bijl,
op de leeftijd van 54 jaar.
(Zondag 1)
Met lichaam en ziel, in leven en sterven,
Jezus Christus eigen zijn.
Suawoude:
Mevr. A. van der Meulen-
van der Meulen
Bergum:
Mevr. H. van der Meulen
Suawoude:
Mevr. S. Posthumus-van der Meulen
Garijp:
Mevr. E. van der Meulen
Berkum:
D. van der Meulen
G. van der Meulen-van den Berg
Suawoude:
R. van der Meulen
L. van der Meulen-Bosma
Akkrum:
T. van den Berg-van der Meulen
H. van den Berg
Mijdrecht:
D. van der Meulen
J. van der Meulen-van Vaals
Suawoude:
G. van Vaals-van der Meulen
W. van Vaals
en oomzeggers
Wezep, 2 augustus 1977.
Heden, na een kortstondig lijden, nam God in Zijn
wijsheid tot Zich onze lieve man en vader
Arent van der Meulen,
op de leeftijd van 54 jaar.
„De Here is mijn herder,
mij ontbreekt niets."
Psalm 23:1
G. van der Meulen-Van der Bijl
Jan
Martin
Oeds
Wezep, 2 augustus 1977
Sneeuwbesstraat 37
Gelegenheid tot condoleren vrijdag 5' augustus
a.s. van 19.00 tot 20.00 uur in de Kruiskerk.
De begrafenis zal plaatsvinden op zaterdag 6
augustus a.s. op de algemene begraafplaats „Bo-
venheigraaf'te Wezep. Vertrek vanuit de Kruis
kerk om 11.30 uur.
Degenen die de rouwdienst wensen bij te wonen,
worden verzocht om precies te
zijn in de Kruiskerk, Kerkweg 6 te Wezep.
Enige kennisgeving
Tot onze droefheid is na een langdurig ziekbed
van ons heengegaan onze zorgzame man, vader en
grootvader
Mr. Jan Hendrik Dambrink
op de leeftijd van 68 jaar.
„Want ik ben er zeker van, dat het lijden van de
tegenwoordige tijd niet opweegt tegen de heer
lijkheid, die over ons geopenbaard zal worden.
(Hom, 8:18)
Arnhem,
A. Dambrink—van der Spek
Franeker,
J. H. A. Dambrink
B. J. L. Dambrink-de Kort
Rijnsaterwoude,
H. A. Dambrink
H. P. Dambrink-van Wijngaarden
Utah, U.S.A.
F. A. Dambrink
Beekbergen,
A. H. V. van Exel-Dambrink
A S. J. van Exel
Malden
E. L. A. Hoogland-Dambrink
H. J. Hoogland
Utrecht,
O. W. Dambrink
en kleinkinderen
Arnhem. 30 juli 1977
Bauerstraat 39 I
Overeenkomstig de wens van de overledene heeft
de begrafenis in alle stilte op de begraafplaats
„Vreedenoord" te Schaarsbergen plaatsge
vonden.
Tot onze droefheid nam de Heere tot Zich onze
lieve moeder en grootmoeder
Adriana Aaltje
Antonia Rijnberg
weduwe van Teake Dek,
op de leeftijd van 78 jaar.
Alblasserdam:
A. Dek
E. A. Dek-Burgers
Tiel:
W. M. Dek
P. Dek-de Boon
"Haastrecht:
G. Breedveld-Bek
W. A. Breedveld
Papendrecht:
M. Kapoen-Dek
W. Kapoen
en kleinkinderen
Sliedrecht, 3 augustus 1977
Burg. Drijberplein 37.
Correspondentieadres: W. B. van der Velden-
straat 26, Alblasserdam.
Gelegenheid tot condoleren: In het rouwcentrum,
Middeldiepstraat 22 te Sliedrecht op vrijdag 5
augustus 's avonds van 7.00 tot 8.00 uur.
De teraardebestelling zal plaatshebben D.V. op
zaterdag 6 augustus a.s. om 11.00 uur op de
begraafplaats te Sliedrecht
En zie, ik blijf bij U en ik bewaar U waarheen gij
ook gaat
John van der Palm
ook hem zullen wij missen.
Leerlingen klas 5,
Leerkrachten, Oudercommissie, 't
bestuur
van de Albert Plesmanschool,
Rotterdam-Ommoord.
Ik zal dan geduriglijk bij U zijn
Psalm 73 vers 22A
Het behaagde de Here uit ons midden weg te
nemen mijn geliefde man, onze zorgzame vader,
groot- en overgrootvader
Pieter Ravensbergen
echtgenoot van Maria van Delft
op de leeftijd van 77 jaar.
Rijnsburg:
M. Ravensbergen-van Delft
Nunspeet:
G. Timmers-Ravensbergen
N. Timmers
Rijnsburg:
A. Ravensbergen
M. Ravensbergen-Kralt
Tollenbeek (N.O. polder):
M. J. van Tilburg-Ravensbergen
Nw. Westminster (Canada) B.C..
L. Ravensbergen
W. Ravensbergen-van Dijk
Richmond (Canada) B.C.:
J. S. den Haan-Ravensbergen
G. G. den Haan
Rijnsburg:
R. M. Blankert-van Gelderen
A. Blankert
J. van Vliet-Ravensbergen
G. van Vliet
M. Vliegenthart-Ravensbergen
J. D. Vliegenthart
Surrey (Canada) B.C.:
J. Vooys-Ravensbergen
W. Vooys
Nw. Westminster (Canada) B.C.)
P. Ravensbergen
A. Ravensbergen-Kersbergen
Rijnsburg:
J. G. C. Ravensbergen
L. C. Ravensbergen-van der Mey
L. van der Kwaak-Ravensbergen
P. van der Kwaak
G. F. Ravensbergen
E. G. Ravensbergen-de Boer
klein- en achterkleinkinderen.
Rijnsburg, 2 augustus 1977
Abdijlaan 17, Rijnsburg.
De begrafenis zal D.V. plaatsvinden a.s. vrijdag, 5
augustus, des namiddags 15.00 uur op de begraaf
plaats van de Gereformeerde Kerk aan de Sandt-
laan te Rijnsburg. voorafgegaan door een rouw
dienst in de Immanuelkerk aan de Kerkstraat te
Rijnsburg. welke aanvangt om 14.00 uur.
Gelegenheid tot condoleren a.s. donderdag, 4 au
gustus. 's avonds van 19.30 U.-21.00 u. in de aula
van Huize Avondzon - ingang Smitstraat
GEMEENTE BUNSCHOTEN
Publikatie ar. 54
Artikel 19 W.R.O.
De burgemeester der gemeente
Bunschoten maakt bekend dat
met ingang van dinsdag 9 au
gustus 1977 tot en met maan
dag 22 augustus 1977 ter secre
tarie, afdeling algemene zaken
ter inzage ligt een aanvraag,
van Transportondernemer H.
Huijgen B.V. Eemdijk 35a te
Eemdijk om vergunning voor
de bouw van eenopsiag/stalling
ruimte, gelegen aan Eemdijk
35a te Eemdijk, kadastraal be
kend gemeente Bunschoten,
sektie F, nr. 1694.
Het bouwplan is in strijd met
het aldaar geldend bestem
mingsplan „Plan in Hoofdzaak
Landelijk Gebied", daar de
grond bestemd is voor de uitoe
fening van het agrarisch be
drijf, waarop uitsluitend be
bouwing mag worden opge
richt ten dienste van dit bedrijf.
Burgemeester en wethouders
zijn voornemens met toepas
sing van artikel 19 van de Wet
op de Ruimtelijke Ordening,
juncto artikel 50, 8e lid van de
Woningwet de gevraagde ver
gunning te verlenen.
Gedurende genoemde termijn
kan een ieder tegen het verle
nen van de bouwvergunning
bezwaren inbrengen bij burge
meester en wethouders.
Bunschoten, 3 augustus 1977
De burgemeester
voornoemd,
P. Kok, l.b.
Bij beschikking der Arrondis
sementsrechtbank te 's Herto
genbosch d.d. 13 juli 1977 is op
grond van het bepaalde in art.
378 onder a boek 1 van het
Burgerlijk Wetboek onder cu
ratele gesteld Wouterina Kuijs-
ten, wonende te Sprang-Capel-
le, verblijvende te Haaren (N-
B) aan de Rijksweg 9 met be
noeming van H. A. Ros-Kuijs-
ten te Hoofddorp tot curatrice
en A. C. van Dongen-Kuijsten
te Sprang-Capelle tot toeziend
curatrice.
Mr. J. J. M. Witlox.
procureur van
verzoeker.
Psalm 42:5
(onber.)
Na een slopende ziekte
nam God in Zijn heer
lijkheid op onze geliefde
broer, zwager en oom, de
heer
Pieter
Ravensbergen
In de ouderdom van 77
jaar.
Rijnsburg:
J. Ravensbergen
G. Ravensbergen-
Schoneveld
J. Ravensbergen
J. M. Ravensbergen-
van Iterson
Sassenheim:
G. Ravensbergen
J. G. Ravensbergen-
de Mooi
Rijnsburg:
A. Schoneveld-
Ravensbergen
D. Schoneveld
C. van Delft-
Ravensbergen
P. van Delft
Neven en nichten
Rijnsburg, 2
1977.
augustus
met z'n
355.000
intensieve
lezers en
lezeressen
EEN
ONMISBAAR
ADVERTENTIE
MEDIUM
nv Emba
Maatschappij voor beheer en
ontwikkeling van industrie- en
handelsondernemingen
gevestigd te Rotterdam
Op donderdag 25 augustus 1977
des middags te 15.00 uur zal in
het Hilton Hotel, Weena 10 te
Rotterdam een buitengewone
vergadering van aandeelhou
ders worden gehouden ter be
handeling in tweede vergade
ring van een wijziging van de
statuten van de vennootschap,
inhoudende het doen samen
vallen van het boekjaar met het
kalenderjaar en het treffen van
een overgangsregeling ter zake.
De agend der vergadering en
het voorstel tot wijziging van
de statuten liggen vanaf heden
ten kantore van de Amster
dam-Rotterdam Bank N.V. te
Rotterdam, Amsterdam en 's-
Gravenhage, alsmede ten kan
tore der vennootschap, Sta-
dionweg 105 te Rotterdam voor
aandeelhouders ter inzage en
zijn aldaar voor hen gratis ver
krijgbaar.
Deponering van aandelen ter
bijwoning van de vergadering
dient te geschieden uiterlijk 22
augustus 1977 ten kantore van
de Amsterdam-Rotterdam
Bank N.V., Van Oldenbarne-
veltplaats 22 te Rotterdam;
Herengracht 597 te Amster
dam; Kneuterdijk 8 te 's-Gra
venhage of ten kantore der ven
nootschap.
De directie
Rotterdam, 4 augustus 1977
Er is een middel dat dc eigenschap heeft de hinderlijke
last van aambeien te verlichten. Dc pijn verdwijnt cn
dc jeuk stopt. Dat middel heet Spcrti preparation H.'
Spert i preparation H is een snel, direkt cn afdoend
middel bij de behandeling van aambeien.
Het bevat bovendien wecfsclvernicuwcndc bestanddelen.
'Last van aambeien? Gebruik Sperti cn vergeet ze.
Uitsluitend bij drogist of apotheek.
VLAARDINGEN
Vereniging voor
Christelijk Voortgezet Onderwijs
vraagt l.b.v. de scholengemeenschap Groen
van Prinsterer:
Indiensttreding: direkt of zo spoedig mogelijk.
Inlichtingen: L. F. Jansen, rector, tel. 010-357000.
Brieven te richten aan het bureau van de Vereniging voor
Christelijk Voortgezet Onderwijs te Vlaardingen, Van
Hogendorplaan 100a, Vlaardingen.
5SS5TS&. 52^900^*11
Als u langer dan een week met vakantie gaat en Trouw ook op uw vakantie
adres wilt ontvangen, dan verzoeken wij u onderstaande bon duidelijk en
volledig ingevuld aan ons op te sturen (telefonisch kunnen wij helaas geen
vakantie-adressen aannemen.)
Wij moeten u er wel op attent maken, dat de aflevering van dagbladen In
zuidelijke landen (Italië, Spanje, Joegoslavië enz.) over het algemeen zeer
veel te wensen overlaat Wij kunnen hiervoor dan ook geen verantwoorde
lijkheid aanvaarden.
Schrijf op de envelop:
Trouw V.A., Antwoordnummer 2792, Amsterdam.
Er hoeft geen postzegel op.
Zend de bon uiterlijk 3 weken voor het ingaan van uw vakantie in!
huisadres
Adres:
Woonplaats:..
Telefoon:
VAKANTIEPERIODE
Van..
Terug op:
VAKANTIE-ADRES
Per adres
Straat en no
Woonplaats-
Land:
itti prijs op toszending naar hot buitenland
Portokoeten Nederland en Belgl* gratie
Land- en Luchtpoet binnen Europa 1.75 per dag
Ter voldoening van deze koeten ontvangt u een acceptgirokaart
