Joden die niet
meer wisten dat
ze Jood waren
De preek van kandidaat Klooster
Uit brieven van lezers
Ruzie tussen Sam Buti
en minister Treurnicht
pn
„Kerk" discrimineert
bij sollicitatie"
El Salvador
ziet jezuïeten
liever gaan
Zwarte priesters
tegen integratie
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Conferenties
WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1977
KERK
Trouw/Kwartet 2
door Jac. B. Looijen
Graag ga ik in Ouderkerk aan de Amstel kijken op de begraaf
plaats van de Portugees Israëlitische Gemeente te Amsterdam.
In de loop der eeuwen hebben daar meer dan 27.000 mensen hun
laatste rustplaats gevonden, maar de meeste graven liggen erg
diep onder de grond en je kunt dus de zerken niet zien.
Dat komt omdat joden In een graf
niet meer dan één dode ter aarde
mogen bestellen. Maar ergens zegt
hun traditie ook dat de grond onder
een graf tenminste vijf meter diep
moet zijn. Dus is de begraafplaats In
Ouderkerk op enige plaatsen aan
zienlijk opgehoogd, zodat er ruimte
kwam voor laten we zeggen een
tweede etage. Daardoor is die be
graafplaats in Ouderkerk een gol
vend terrein geworden.
Over de portugees-joodse begraaf
plaats In Ouderkerk is veel te vertel
len. Onder andere over de planten en
de bomen die er groeien want joden
houden er niet van om veel te snoei
en en te kappen in de levende natuur
X simon van adelberg CC
m:
mKKAxm
de geschiedenis van
Portugezen uit spanje
pturo
CAD AM/A
CAPAOOCE
VA/ OtAS UIT
GOME/ BOAS ALEIBIN'
MENfilOUtZ OE CASTRO SUAi
ROW.ES Ut UEOMA MAOuRO UEO
'EMOES OA COSTA MEMOES FRAMCO ROORIOUE.
Jt^ufiUM LOPE/ Of FOMSECA BUEMO OE MESE
AtVARt/ A'""™ 86EMONTE PIMENT
TilJCtlftAOC MATlj^nAhVlKA-'.OA
SPINO/A SUi
•ERtlRA PER
DE LA PAAR A
OA COSTA -
KIENE/
Omslag van „De Marranen" slotte vluchtten de joden uit Spanje
op hun begraafplaatsen. Ze spreken
namelijk niet. zoals wij van een do
denakker. maar van een Beth
Chaim: Huis van het leven. Maar
daar wil ik het nu niet over hebben.
Het gaat me namelijk om wat an
ders. En dat zijn de prachtige zerken
met zeldzaam mooi gebeeldhouwde
reliefs. In de meeste gevallen zijn het
bijbelse voorstellingen. Je ziet Abra
ham als hij Izaak meent te moeten
offeren, een harpspelende David, de
droom van Jacob, het sterven van
Rachel, de tafel met de toonbroden,
het bezoek van de koningin van She-
ba aan Salomo. En ga zo maar door.
Te veel om op te noemen. Die Ouder-
kerkse begraafplaats is gewoon een
platenbijbel.
Nu het merkwaardige. Want joden
hebben zich door alle tijden heen
streng gehouden aan het tweede van
de tien geboden: Gij zult u geen
gesneden beeld maken, noch enige
gelijkenis van wat boven in de he
mel, noch van wat beneden op de
aarde, noch van wat in de wateren
onder de aarde Is. Maar in Ouder
kerk, en ik ben daar pas geleden nog
weer eens gaan kijken, wemelt het
van de gesneden beelden. Hoe kan
dat?
Schijn-christenen
Dat zit zo. De joden in Spanje en
later In Portugal werden In de late
middeleeuwen vreselijk vervolgd
door de inquisitie van de rooms ka
tholieke kerk. Duizenden joden wer
den gedood omdat ze zich niet wil
den laten dopen. Want voor die keus
stonden ze De doop of de dood.
Talloze joden brachten het er levend
af omdat ze voor de schijn christen
werden. Hun kinderen raakten ver
vreemd van de Joodse traditie en
wisten niets meer van dat gebod
inzake de gesneden beelden. Maar de
roomse Inquisitie ging door en ten-
Graf van Isaac Mendes Franco (1623) op de begraafplaats te Ouderkerk. Opvallend is de bijzondere
pagode-vorm van het grafwerk (foto overgenomen uit Het Beth Haim van Oudekerk, uitg. Van
Gorcum. Assen/Amsterdam).
en Portugal naar meer verdraagza
me landen. Daartoe behoorde ook
Nederland en met name de stad Am
sterdam. waar calvinisten het voor
het zeggen hadden.
Vooropgesteld: ook die calvinisti
sche regenten in Amsterdam had
den niet zo veel op met de komst
van joden uit Portugal. Maar ze wa
ren wel zakelijk en die joden hadden
belangrijke internationale handels
relaties. Bovendien waren er geleer
de wetenschapsmensen onder hen.
Dat gaf de doorslag. Daarom wer
den ze gewaardeerd. Maar een be
graafplaats aanleggen binnen de
grenzen van de stad mochten ze
niet. Zodoende kwamen ze terecht
in Ouderkerk met hun doden. Maar,
zoals gezegd, velen van hen die on
der de dodelijke bedreiging van de
kerkelijke inquisitie hun joodse tra
ditie verloren, herinnerden zich niet
meer het verbod inzake het maken
van gesneden beelden. Ze waren ge
wend geraakt aan de beeldendienst
in de kerken van Spanje en Portu
gal. Hoezeer ik me erger aan dat
verleden, ik moet wel zeggen dat we
er een geweldig monument aan heb
ben te danken daar op die begraaf
plaats in Ouderkerk.
Marranen
Intussen: ik schrijf dit stukje van
wege een boek dat Simon van Adel
berg schreef over „De Marranen" en
dat is uitgegeven door Ten Have ln
Baam (prijs 15,-). Marranen. zo
noemde men ln het jodendom nieu
we christenen die uit het jodendom
waren gedoopt, vrijwillig dan wel
gedwongen door de Inquisitie. Je
kunt. zo vertelt Van Adelberg, die
naam op verschillende manieren
uitleggen. Er zit zelfs iets in van
Maranatha. Je hoort er ook in „ma-
ran" dat is bitter, en „anoesiem",
dat is dwang. Maar het kan ook een
scheldwoord zijn en dan betekent
het „varken". En men weet het: een
varken is een zeer onrein dier in de
joodse wereld.
In z'n boek over de Marranen vertelt
Van Adelberg een belangrijk stuk
geschiedenis. Lees alleen maar de
namen van.de mensen waar hij het
over heeft. Er duiken namen op als
van Caranza, Bueno de Mesquita,
Texeira de Mattos, Boas, Pereira.
Allemaal namen die je nog kunt
vinden in de telefoongids van Am
sterdam. Namen van mensen die
veel te betekenen hebben in het
zakenleven, in het amusement, de
kunst en het wetenschappelijk on
derzoek in de hoofdstad van ons
land. Marranen kun je hen meestal
niet meer noemen, want het zijn
geen „varkens" meer zodra ze hun
jood-zijn hier in vrijheid ontdekten
een opnieuw gingen beleven. Dat
gebeurt onder andere in die oude
synagoge van de Portugese Israëlie
ten in Amsterdam, een prachtig mo
nument waar de kaarsen nog altijd
branden in de vieringen van de sab
bath en van de feesten.
Ik hoop dat die kaarsen in Amster
dam licht zullen blijven geven tot
aan „het verblindend licht der toe
komst" en dat is dan weer een regel
uit gezang 292 van het liedboek der
kerken. Nu, dat lied is gemaakt door
Isaac da Costa, van huis uit ook een
Portugese Israëliet.
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar Socretans Hoofdredactie Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij
pubtikatie wordt de naam van de schrijver vermeld -*
Christen-Jood (3)
Ondanks dat de Christen zich wél
Jood mag noemen (Rom. 2:17) ls
men tegenwoordig de mening toege
daan dat Joden en Christenen twee
aparte groepen gelovigen zijn, en
dat de natie Israël nog steeds het
uitverkoren volk zou zijn Uit deze
vooropgestelde mening gaat men
dan Rom. 11 lezen. Als de volheid
der heidenen ln dé olijf geënt zullen
zijn, dén kan men pas spreken van
het „ganse Israël", zowel Joden als
heidenen. Rom. 11 spreekt niet over
de natie Israël, maar over de indivi
duele Jood dte zich tot Christus be-
koert, want niet een tijdelijke maar
een gedeeltelijke verharding is over
Israél gekomen, (vers 25. 26) Zeven
tig jaar heeft de natie Israël de kans
gehad om hun overtreding te doen
voleindigen en dat Christus gerech
tigheid zou brengen. Dan. 9. Maar zij
hebben niet gewild, nadien wenden
de apostelen zich tot de heidenen.
Schiedam
H. van Holten
Ondertiteling (1)
Jac. B. van Looijen pleit voor zo min
mogelijk ondertiteling. Dat meent
hij natuurlijk niet! Doven en hard
horende medemensen zijn Juist heel
blij met ondertiteling. Liefst ook de
programma's in de eigen taal.
Muiden N. Kamminga-Kramer
Ondertiteling (2)
Jac. B. Looijen. mijn goede vriend
en collega, heeft m zijn TV-commen-
taar van 29 Juli iets gedaan wat hij
zelden doet: hij heeft NIET aan an
deren gedacht In dit geval aan de
slechthorenden. Als hij zich af
vraagt waarom een tv-commentaar
in het Engels moet en waarom dat
niet in het Nederlands kan. voegt hij
daaraan toe: „Een groot voordeel is
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraal 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
WestWaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
dat dan de vertaling met ondertitels
kan verdwijnen. Je behoeft dan min
der te lezen en je kunt beter kijken.
En dat is de bedoeling van de televi
sie." Niet voor de slechthorenden.
Die hebben aan een gesproken com
mentaar niets. Die moeten het AL
TIJD van ondertitels hebben. In fei
te moeten ALLE tv-programma's
waarin Nederlands gesproken
wordt, ondertiteld zijn. Daar hebben
de slechthorende kijkers recht op.
In Zweden is het al zo. Hier streven
we ernaar. Er bestaat bij de NOS
alle begrip voor. Daarom zijn we zo
blij, dat televisiespelen en tv-füms
hier niet in het Nederlands worden
nagepraat, zoals b.v. in Duitsland
het geval is. Dat zou een ramp voor
de slechthorenden zijn en voor hen
het einde van het tv-tijdperk!
Den Haag Hendrik Grcvcn
hoofdredacteur OMEGA
Lerarensalarissen (8)
De zogenaamde modale werker, ver
dient ongeveer het verschil tussen
het salaris van een leraar en dat van
de onderwijzer. Dat betekent, dat
een leraar, boven datgene waar een
onderwijzer redelijk van kan leven,
het hele inkomen waar de modale
werker met zijn gezin van rond moet
zien te komen, extra krijgt. Overi
gens dient de verlaging van inko
mens niet beperkt te blijven tot
hoogbetaalde leraren en predikan
ten ten gunste van lage inkomens
trekkers. De in ons land volkomen
uit de hand gelopen „beloningen"
van laten we zeggen dertigduizend
gulden en hoger zullen herzien die
nen te worden. Zeker als we als rijke
Nederlanders kijken naar de derde-
wereld-bewoners. die vandaag niet
weten of er morgen iets te eten zal
zijn. We bidden als christenen niet.
geef mij, maar geef ons, heden ons
dagelijks brood.
Bergen op Zoom P. S. Cuperus
Cuba
Op de voorpagina van 28 juli ont
hult „Trouw' dat wij op het gebied
van ontwikkelingshulp nog wel iets
kunnen leren van Cuba Binnenkort
zullen er namelijk in Afrika wel een
6000 „Cubaanse burgers" aan het
ontwikkelen zijn. Dat gebeurt uiter
aard ln de landen waar de USSR
bezig Is om een communistisch be
wind te vestigen of te steunen Daar
bevinden zich ook de militaire advi
seurs uit Cuba plus „enkele duizen
den militairen'' (volgens normaal
betrouwbare bronnen loopt hun
aantal ln de vijf cijfers). De hardnek
kig door de Nederlandse regering
volgehouden ontwikkelingshulp
voor Cuba komt in een extra vreemd
licht te staan. Wordt het niet hoog
tijd om de roze brilleglazen eens af
te doen en de zaken te zien zoals ze
zijn?
Buisum J. H. Kiesouw
Van een onzer redacteuren
PRETORIA De scriba van de (zwarte) Nederduitse gerefor
meerde kerk in Afrika, ds. Sam Buti is in een heftig conflict
verwikkeld met dr. Andries Treurnicht, de onderminister voor
bantoebestuur in Zuid-Afrika.
Buti had tijdens een jeugdbijeen-
komst in Kwaggasrand bij Pretoria
gezegd dat de regering een „negatie
ve. onchristelijke en onderdrukken
de politiek voert". Treurnicht had
daarop laten weten dat hij ds. Buti
waarschuwde. „Ik zeg ds. Buti en alle
anderen die zoals hij de blanken
beschuldigen van onderdrukking:
mijn volk heeft de zwarten in het
geheel geen kwaad gedaan en Buti
moet voorzichtig zijn met ziin be
schuldigingen van onderdrukking en
met overzeese agigatie tegen Zuid-
Afrika". Treurnicht maakte van deze
gelegenheid gebruik ook de Britse
raad van kerken en het christelijk
instituut ln Zuid-Afrika van dr. Bey
ers Naudé enkele vegen uit de pan te
geven. Treurnicht merkte verder op
dat de blanken miljoenen rand heb
ben aangewend om de zwarten te
helpen.
Sam Buti. die vorige week net tot
voorzitter van de raad van kerken
was gekozen, reageerde daarop: „Ik
begrijp niet waar Treurnicht het
over heeft. Als hij bedoelt te zeggen
dat de blanken het voor het zeggen
horen te hebben omdat zij betalen,
dan vergist hij zich. En als het gaat
over schade doen aan ons volk, hoef
ik hem niet te herinneren dat juist
zijn departement niet anders doet
dan zwarten hun huizen uitgooien.
In Alexandra, waar in woon, worden
wij tegen onze wil verwijderd. Dat
betekent schade voor ons. En wat
heeft Treurnicht te zeggen over So-
phlatown, Pageviwe en de hervesti
ging van hele gemeenschappen ln
verafgelegen gebieden? En ook zijn
uitlating over agigatie in het buiten
land is onwaar. Ik deed mijn uit
spraak niet overzee, maar hier. Ik
maak mij zorgen over wat hier in
mijn land mijn gemeenschap door
deze regering wordt aangedaan.
NEW YORK (EPD) - De adverten
tie-afdeling van het New Yorkse
vakblad voor accountants „Journal
of Accountancy" heeft de methodis-
tenkerk van „religieuze discrimina
tie" beschuldigd. De kerk had een
advertentie aangeboden, waarin zij
een boekhouder vroeg en erbij ver
meldde, dat sollicitanten methodist
moesten zijn.
Dit ls in strijd met de grondwet,
volgens welke niemand om zijn
godsdienst bevoordeeld of bena
deeld mag worden, aldus het hoofd
van de advertentie-afdeling.
SAN SALVADOR (UPI) Een be
stuurslid van de door Jezuïeten be
stuurde universiteit in San Salvador
heeft verklaard, dat priesters, die El
Salvador hebben verlaten, door de
regering gewaarschuwd zijn, niet
meer terug te keren.
Zevenenveertig jezuïeten hebben
momenteel politiebescherming, om
dat een rechtse groepering, de
„blanke strijdersunie", gedreigd
had hen te zullen vermoorden, in
dien zij voor 20 juli het land niet
zouden hebben verlaten.
De „blanke strijdersunie" dook voor
het eerst op na de ontvoering van de
minister van buitenlandse zaken,
Mauricio Borgonovo Pohl, in april.
Indien Borgonovo vermoord zou
worden, zou de unie wraak nemen
tegen „communistische priesters."
Linkse guerrilla's schoten op 10 mei
de minister dood. Kort daarop
stormden leden van de rechtse unie
een kerk in en schoten een priester
dood. „Dit is pas het begin van onze
wraakneming," riepen zij. Op 21 juni
waarschuwde de unie alle jezuïeten,
dat zij tot 20 juli de tijd hadden om
het land te verlaten.
Politiewacht
Na druk van de Verenigde Staten
nam de regering stappen om de ze
venenveertig jezuïeten in het land te
beschermen. Politiemensen moes
ten de wacht houden bij hun huizen
en op de universiteit en de San José-
school. Daardoor voelen de priesters
zich nu iets meer op hun gemak,
maar zij vrezen nog altijd acties, van
de blanke strijders.
Rijke boeren en industriëlen in El
Salvador liggen overhoop met de
jezuïeten en andere geestelijken we
gens de steun van de kerk aan land
bouwhervormingen. Het grootste
deel van de rijkdom van deze kleine
koffierepubliek is in handen van en
kele zeer welgestelde families, ter
wijl het overgrote deel van de bevol
king in grote armoede leeft.
KAAPSTAD Zwarte Zuidafri-
kaanse priesters hebben zich uitge
sproken tegen een gezamenlijke op
leiding van blanke en zwarte r.k.
geestelijken aan geïntegreerde theo
logische hogescholen. Zij vinden,
dat zij in een geïntegreerd oplei
dingsinstituut ook de mindere en de
benadeelde zouden zijn.
Dit heeft de aartsbisschop van Jo
hannesburg, Joseph Fitzgerald, ver
klaard in een gesprek met de Keni-
aanse krant „Sunday Nation". Fitz
gerald vindt zelf deze ontwikkeling
„merkwaardig". De r.k. kerk heeft
besloten voorlopig de rassenschei
ding te handhaven, hoewel dit tegen
de wens is van de bisschoppen, al
dus aartsbisschop Fitzgerald.
Fitzgerald is In Nairobi voor de ver
gadering van de bisschoppenconfe
renties van Afrika en Malagasle
(Madagaskar). 34 verantwoordelij
ken van de secretariaten van Afri
kaanse bisschoppenconferenties
zijn bijeen met het doel tot een
uitwisseling van gedachten te ko
men over een meer efficiënte wer
king van het
Sceam (het symposium van de bis
schoppenconferenties van Afrika en
Malagasle). Het Sceam staat ten
dienste van de lokale kerken van
Afrika die samen meer dan 41 mil
joen katholieken tellen.
Gaat de wereld gewoon door? Voor
mensen die door scheiding of dood
hun partner verloren hebben, 20-
28 augustus, Den Alerdinck, Laag
Zuthem (UI. 05290-541).
Van een onzer verslaggevers
ROTTEVALLE Het.colloquium", het
laatste onderzoek voordat iemand toege
laten wordt tot het predikantschap ln de
hervormde kerk, zou moeten worden af
geschaft. Bij handhaving zouden in ieder
geval werkelijk-vrijzinnige gedelegeer
den vertegenwoordigd dienen te zijn.
Dit ls de mening van kandidaat R. KloosUr U
RotUvalle op grond van zijn eigen recenU erva
ringen met het colloquium. Kandidaat KloosUr
heeft zich in Juni beroepbaar gesUld.
Het colloquium is krachUns de kerkorde „be
doeld als gesprek over het ambt van de dienaars
des Woords in het geheel van het leven en
werken der kerk". De kandidaat heeft dat ge
sprek met een zg. delegatie van vijf leden, geko
zen uit de provinciale kerkvergaderingen. Dat
gesprek „vindt plaats voornamelijk aan de hand
van de door de kandidaat ingezonden preek". De
bijbelUksUn waarover de preek gaat, mag de
kandidaat zelf kiezen.
De preek, die kandidaat KloosUr had ingele
verd. was naar aanleiding van de gelijkenis van
de farizeeër en de tollenaar uit Lucas 18. In
„Kerk en Wereld het blad van de vrijzinnige
hervormden, vertelt KloosUr; „Wat mij werd
verweUn was. dat ik in mijn preek het heilswerk
De Fariieeër en de tollenaar (uit
Nieuws voor u")
.Groot
Alberto Ballestrero
Gematigde aartsbisschop
benoemd in Turijn
ROME (ANP) Paus Paulus heeft
de 63-jarige Anastasio Alberto Balle
strero tot nieuwe aartsbisschop van
Turijn benoemd. Ballestrero, tot nu
toe aartsbisschop van Bari, volgt
kardinaal Michele Pellegrino op, die
vorige week officieel aftrad om ge
zondheidsredenen. Ballestrero, die
tot de orde van de ongeschoeide kar
melieten behoort, staat bekend als
gematigd, Urwijl zijn voorganger, de
„rode bisschop" zeer progressief was.
De katholieken van Turijn hebben
steeds gezegd, gekend U willen wor
den in de benoeming van Pellegri-
no's opvolger. Pellegrino was in het
aartsbisdom Turijn zeer geliefd. Tu
rijn met zijn 2,1 miljoen inwoners is
een moeilijk bisdom, waar honderd-
duizenden gastarbeiders werken'
voor de Fiat en andere industrieën.
Turijn is van oudsher een kardi-
naalsstad. Mgr. Ballestrero zal dus
vroeger of laUr deel gaan uitmaken
van het college van kardinalen.
van Jezus Christus niet had genoemd. Want de
tollenaar was niet gerechtvaardigd op grond van
zijn berouwvolle bekering, maar omdat Jezus
Christus voor zijn zonden aan het kruis had
geboet. Ik meende me daarop U moeUn verwe
ren door U stellen, dat ik deze gedachU nergens
in de gelijkenis had aangetroffen en ook nergens
in het evangelie van Lucas en dat ik het principi
eel onjuist vond, om vanuit een bepaald dogma
tisch schema, ontwikkeld in de loop van de
kerkgeschiedenis en voornamelijk gebaseerd op
de geschrifUn van Paulus, een tekst uit Lucas te
interpreteren. Deze zeer delicate kwestie van de
rechtvaardiging heeft eigenlijk het hele colloqui
um bepaald, waardoor het in wezen niet tot een
gesprek heeft kunnen komen."
Klooster werd toch toegelaten, maar blij kan hij
daar niet mee zijn. Hij noemt het „erg triest" dat
men eerst „dit ritueel" moet ondergaan om toe
gelaten te kunnen worden tot het ambt van
dienaar des Woords en „erg beschamend" ook
voor de vrijzinnigheid binnen de hervormde
kerk. Het is zeker niet uitnodigend voor een
vrijzinnige theologische kandidaat.
„Dergelijke inquisitorische onderzoeken zijn ei
genlijk uit de tijd," aldus kandidaat Klooster,
die voorstelt, dat nieuwe wegen worden gezocht
om iemand te beoordelen op zijn geschiktheid
voor het ambt. Daarin zou ook het pastoraat
moeten worden betrokken. Ook zou een derge
lijk onderzoek zeker niet op het allerlaatste
moment moeten plaatsvinden, wanneer iemand
zijn hele theologische opleiding reeds achter de
rug heeft, met het risico dat de hele studie voor
niets geweest is, omdat de delegatie onoverko
melijke bezwaren heeft tegen toelating tot het
predikantschap.
DE ELLENDIGEN
Het zien van Les Misérables, de
verfilming van één van de
beroemdste werken van Victor
Hugo bracht mij weer terug naar die
tijd dat ik dit boek met stijgende
verbijstering om zoveel onrecht las,
Ik denk dat dit ook de bedoeling var
Hugo was. Waarom in de
ondertiteling van „verdoemden"
gesproken wordt is mij niet
duidelijk. Dat staat er niet.
Evenmin als „De ellendelingen"
onder welke titel dit boek een
twintigtal jaren geleden in België
vertaald, overigens van prima
houtsneden van J an Cantré
voorzien, is. Maar ik bedenk meteer
dat ellendeling waarschijnlijk echt
Vlaams is voor ellendige, zoals ze
daar ook met ouderling allerminst
een protestantse ambtsdrager
bedoelen maar een persoon op
leeftijd en dan van mannelijke
kunne. Maar goed, die ellendigen
hielden mij opnieuw bezig, nu indé
uitstekende vertolking van Jean
Gabin van de hoofdfiguur Jean
Valjean. De ellendigen, zijn ze er
nog? Ik denk van wel. Enkele
berichten na de dag van de
vervolguitzendlng lette ik er een
beetje op. De radio meldde een gezir
in Laren dat reeds enige tijd in een
tent woont omdat er voor hen geen
plaats is in dit fraaie dorp. Beloften
en misVerstanden, maar wel met dit
resultaat. In Athene wordt de
Nederlander Van der Laan
vastgehouden. Hij vertelt: De
volgende dag kwam er een groep
gehelmde en gewapende mannen de
kamer binnenstormen en die
begonnen ons op allerlei manieren
te martelen. In Zwitserland zit nu a.
weer lange tijd een Italiaanse. Petra
Krause, vast op onuitgesproken
verdenkingen en zonder officiële
aanklacht. Geestelijken in Bolivia
roepen onze hulp in omdat ze vrezer i
dat er een stroom van blanken uit
Zuid-Afrika hun land zal
binnenvloeien en niet ten onrechte
vrezen ze vobr de infectie niet
apartheidsziekte. Luistert u zelf
maar eens. Ellendigen genoeg.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Niëuw-Weedinge D
Postma te Westerlèe; te Hierde P. J.
Bos te Ridderkerk; te Wassenaar
(toez) R. Steenstra, te Leiden.
Aangenomen: naar Aagtekefke L. M.
Vreugdenhil kand. te IJsselstein;
naar Klooster-Ter Apel (buitengew.
wijkgem.) L. Lingen godsd. leraar
Chr. Scholengem. te Spijkenisse; het
beroep tot pred. Buitengew. werkz.
heden (toerusting en instr. evangeli
satie-arbeid Hervr Bond v. Inw. Zen
ding) W. Bouw te Doorn, gods
dienstleraar aldaar.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen: te Musselkanaal-Valther-
mond A. O. Reitsema kand. te
Leiden.
Pater Scholten
De ontwikkelingen in Zuid-Afrika
hebben veel van een springproces
sie: drie stappen vooruit, twee stap
pen achteruit. Aldus de Nederlandse
pater Dominicaan Dominic Schol
ten (47), secretaris-generaal van de
Zuidafrikaanse bisschoppenconfe
rentie, voor korte tijd in Nederland
en elders in Europa. 22 augustus
moet hij weer in Pretoria zijn om de
uitspraak te vernemen van de
rechtszaak die de staat tegen hem
had aangespannen wegens het in
bezit hebben van verboden geschrif
ten en het vereenden van twee publi-
katies naar het buitenland. Een bro
chure over martelingen in Zuid-Afri
ka had hij toegezonden aan pater F.
Robben van de Dominicanen van
Nijmegen, aan de bisschoppelijke
vastenactie te Zeist en aan de pau
selijke missiewerken in Den Haag.
Het proces, dat 12,13, en 14 juli werd
gevoerd, werd ondermeer bijge
woond door de provinciaal van de
Dominicanen, die uit Rome bericht
had ontvangen dat het Vaticaan
zich met de zaak bezig houdt. Bo
vendien was gezorgd voor drie goede
advocaten. Pater Scholten vindt een
lichtpunt dat de hogere rechtspraak
in Zuid-Afrika nog steeds onafhan
kelijk plaatsvindt.
Meneer Tienprocent
Ook dit jaar heeft „Meneer Tienpro
cent" in West-Duitsland dertig men
sen bereid gevonden om, net als hij,
tien procent van hun netto jaarinko
men beschikbaar te stellen voor het
werelddiakonaat. „Meneer Tienpro
cent", van wie men alleen weet, dat
hij zakenman is, voert deze actie nu
al negen jaar. Elk jaar stelt hij een
groter bedrag beschikbaar, op voor
waarde dat nog dertig Westduitsers
ook tien procent geven. Dit jaar was
zijn „inzet" 14.000 mark. Vorig jaar
bracht zijn actie in totaal 130.000
mark op voor „Brot für die Welt"
van de evangelische kerk en de r.k.
organisatie „Misereart".
Tweede Europese conferentie voor
kinder-evangelisatie 20 augustus - 10
september in „In de Ruimte". Soest
(tel. 02155-18014).
Wat wil God van me? Jongeren
weekend m.m.v. ds A. Kool en ds W.
J. Bouw, 26-27 augustus. De Wind
roos, Reeuwijk. Inl. en opg. herv.
bond voor inw. zending (tel. 033-
11949).
