ederlander gaf 330 gulden iit aan inrichting woning Marine-order zal winstgevend zijn Hong Kong onderaannemer van het westen OWestlandUtrecht Staat leent tegen 7,75 procent leubelen worden gezien als statussymbolen ÉVan der Giessen-de Noord: Bonden stellen boycot voor van Bonuspool Ambtenarenbonden vóór postbank BP vindt olie bij Shetland-eilanden Hypoths ïekren te pe r 1 aug. afgifte 8% pandbriefblljetten aan toonder in coupures van ƒ1.000,- en/10.00,- Door run op koop huis Bouwproduktie langere termijn loopt gevaar Steun voor Franse scheepsbouw Arbeidsklimaat in kroonkolonie nog bedroevend S IOENSDAG 3 AUGUSTUS 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE T rouw/Kwartet P13RHS15 jlVan een onzer verslaggevers l AMSTERDAM De Nederlander besteedde verleden jaar gemiddeld 330 gulden laan de inrichting van zijn woning. Dit kan worden afgeleid uit de geldomzet van !Jde woninginrichtings- en meubilerings-bedrijven, die vorig jaar 4,6 miljard gulden ^bedroeg. Ten opzichte van 1975 betekende dat een toeneming van tien procent. J Met een reële verbetering van 2.4 jrocent bleef de volume-omzet, zo neldt het jaarverslag 1976 van het 's Centraal Bureau voor Woninginrich- a tings- en Meubileringsbedrijven (CBW) opnieuw achter bij die van andere duurzame consumptiegoede- ren, zoals auto's, boeken en huishou- 10 delijke artikelen. De achterblijvende volume-omzet zou, volgens het CBW, 30 ontstaan kunnen zijn omdat de wo- 3< ninginrichting te zeer de prijs accen- gj Itueert in plaats van het gemak en de ^mogelijkheden tot vrijetijdspasse- 'ring, die zij biedt. „Bezien we daarbij, in het licht van "de reële omzetstijging, de groei van ,ca. 25 procent, die de vloeropper vlakte der bedrijven tussen 1971 en 7J1976 heeft ondergaan, dan zou het „wel eens kunnen zijn, dat de woning- 27.1 inrichting zich te weinig oriënteert 1«f op de wensen van de consument en ^slechts hoopt via vergroting van het sir aanbod tot meer omzet te komen," M aldus het verslag. Het CBW pleit er daarom voor om met behulp van marktonderzoek en informatie uit de eigen onderneming tot een aanbod te komen, dat sterker op de consu ment is gericht. De meubelsector liet als enige een reële omzetstijging zien en wel van 14 procent. Het Centraal Bureau met ruim 2000 aangesloten bedrijven de grootste ondernemersorganisatie in de branche trekt hieruit de conclusie, dat meubelen blijkbaar worden gezien als statussymbolen. Door de toenemende vraag naar be tere (duurdere) meubelen is het ge middelde aankoopbedrag duidelijk stijgende. Woningtextiel Het woningtextiel bleef met moeilijkheden kampen als gevolg van de gestabiliseerde vraag en lage consumentenprijzen met name in de vloerbedekking, die zich ontwikkeld heeft tot een „prijzenmarkt". Dit in Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De order voor de bouw van de mijnenbestrij- dingsvaartuigen zal voor de werf winstgevend zijn. Met de Koninklijke Marine is een soort afspraak hierover gemaakt, aldus de heer J. U. Smit, lid van de raad van bestuur van de scheepswerf Van der Giessen-de Noord. De mogelijkheid is aanwezig om de i mijnenjagers ook op de wereldfharkt af te zetten. De heer Smit baseert dit op het feit, dat ongeveer 75 procent 1 van de thans in de westerse wereld in dienst zijnde mijnenbestrijdings- vaartuigen in de jaren vijftig zijn gebouwd. De komende jaren zal vol- 'gens hem een duidelijke vraag naar dit soort schepen ontstaan. Het is duidelijk, zo zei de heer Smit, dat het streven van Van der Giessen- de Noord erop gericht is om ook in de toekomst de produktie in deze sector zeker te stellen. Hierbij gaat de ge dachte uit naar een klein gespeciali seerd marine-vaartuig. Reeds nu zijn daarom allerlei activiteiten gaande om spoedig met dit produkt op de wereldmarkt te verschijnen. Werknemers Scheepswerf Van der Giessen-de Noord is voornemens een deel van de ongeveer 400 werknemers, die zij ex- tra nodig heeft voor de uitvoering j van het mijnenjager-projekt, te re- cruteren uit haar eigen organisatie. Het overgrote deel van de nieuwe werknemers zal echter van buiten moeten komen. Gedacht wordt daarbij o.a. aan werknemers, die moeten afvloeien uit andere scheepsbouwgroepen. De extra werkgelegenheid in de regio zal gelden voor de duur van acht jaar. Als Van der Giessen-de Noord de benodigde 400 werknemers krijgt die geschoold of eventueel omge schoold moeten worden dan zal het toale aantal personeelsleden (in clusief de 12 augustus over te nemen Verolme Scheepsbouw Alblasser- dam volgens de voordracht van de commissie Bakker) stijgen tot 2.600. Wat werk betreft staat Van der Gies sen-de Noord er niet slecht voor ver geleken met andere scheepsbouw groepen in Nederland. Speciale hal Voor de te bouwen schepen zal op de werf in Alblasserdam een speciale overdekte montagehal worden ge bouwd voor een bedrag van 40 mil joen gulden. In januari 1979 zal met de bouw van de eerste romp van de mijnenjagers, die per stuk een 40 miljoen gulden gaan kosten, worden begonnen. Begin 1981 zal de eerste jager worden afgeleverd. Het is de bedoeling dat het vijftiende schip in de tweede helft van 1986 gereed komt. UNILEVÈR zal op 17 augustus de resultaten over het eerste halfjaar 1977 bekendmaken. ABN publiceert de halfjaarresul taten op 12 augustus. NED. DAGBLAD UNIE (NDU) neemt het gehele aandelenkapitaal van Vlasveld en Co's Drukkerij in Rotterdam over. BRITISH AIRWAYS is met een winst van 35 miljoen pond sterling in het boekjaar 1976/1977 uit de rode cijfers. SHELL PENSIOENFONDS: ver mogen in 1976 gestegen van 2,9 mil jard tot 3,3 miljard gulden. ZUID PACIFIC KOPER (Estel- deelnemlng) resultaat 1976 winst 79.000 (v.J. verlies 19.000). CHEMISCHE WERKE HOLS om zet vorig Jaar DM 2,69 miljard, of 17% meer dan in 1975. Servo Chemie in Delden maakt deel uit van de Hüls-groep. KNSM heeft voor 11 miljoen gul den 1120 containers besteld bij Pac- ton van Weelde in Ommen. tegenstelling tot de meubelmarkt, die zich tamelijk prijs-in-elastisch heeft ontwikkeld. Terwijl van 1969 tot en met 1976 het gehele consump tiepakket 76 procent in prijs steeg, werd het artikel vloerbedekking in dezelfde periode slechts 34 procent duurder. Meubelen daarentegen gin gen 97 procent in prijs omhoog. Het is in deze situatie duidelijk, z.o constateert het CBW. dat detailhan delsbedrijven, die voor hun omzet in belangrijke mate afhankelijk zijn van vloerbedekking, een bijzonder moeilijke tijd doormaken. Het voort durende gevecht om de kostenont wikkeling in deze bedrijven in de pas te laten lopen met omzet en bruto winst is het onontkoombare gevolg. Hetzelfde geldt voor de vloefbedek^ kingsafdelingen in complete wonin- ginrichtingsbedrijven. De oorzaak van de problemen moet volgens het CBW worden gezocht in de prijzen van vloerbedekkingsarti kelen, waarvan naar haar mening het binnenlandse aanbod van fabri kanten en de import te groot zijn. Hierdoor kan prijsbederf ontstaan. Het Centraal Bureau vraagt zicji af, of hier in onderling overleg tussen tapijtfabrikanten, grossiers en de taillisten niets aan te doen is. Zonder dit overleg moet nl. worden gevreesd voor het verlies van vele arbeids plaatsen in dé bedrijfskolom van de vloerbedekking. SCHIEDAM De grafische bonden van NW en NKV hebben de federa- tieraad van de FNV voorgesteld de consumenten op te roepen tot een boycot van Bonuspool. Dit Schie- damse foto-verzendbedrijf is één van de grootste klanten van het fotolaboratorium Grunwick in Londen. Zoals bekend, zijn bij Grunwick al een jaar lang acties aan de gang als gevolg van de weigering van de di rectie de vakbond te erkennen als vertegenwoordiger van het perso neel. De vakbonden zien weinig in het op touw zetten van een actie bij Bonuspool, omdat geen van de be trokken werknemers is georgani seerd. Van de zijde van enkele ande re organisaties wordt momenteel wel onderzocht hoe in Nederland de stakingsactie bij Grunwick kan wor den ondersteund. Bonuspool doet al een Jaar of vijf tot tevredenheid zaken met Grunwick. De directie van Bonuspool zou niet onwillig staan tegenover een ge sprek met de Nederlandse organisa ties, die de staking bij Grunwick „waaraan vele facetten zitten", steunen. DEN HAAG (ANP) De ambtena renbonden ABVA, KABO en NCBO steunen de regering bij de oprich ting van een postbank. De bonden zijn van mening, dat een postbank een goede basis is voor de werkgele genheid van de 10.000 ambtenaren die nu de Rijkspostspaarbank en de Postgiro bemannen. Zij vinden, dat uitbreiding van het marktaandeel van de PTT de werk gelegenheid kan opvangen die verlo ren gaat door mechanisering en au tomatisering. Ook zijn zij van me ning, dat de overheid een vinger in de pap moet hebben als het gaat om de besteding van gelden, die aan banken zijn toevertrouwd. LONDEN - British Petroleum (BP) heeft in de zeebodem ten westen van de Shetland Eilanden olie gevon den. Het is de eerste olievondst in deze omgeving. Bij een korte proef kwam olie vrij in een tempo van 2930 vaten (van 159 liter) per dag. Meer boringen zullen moeten aanto nen of het om een commercieel win bare reserve gaat. Kort geleden liet Esso Petroleum weten, dat zij haar boorwerkzaam- heden ten westen van de Shetland Eilanden zou hervatten. Eerdere bo ringen van Esso in die omgeving hebben niets opgeleverd. Ook Phi lips Petroleum heeft plannen om er naar olie te gaan speuren. Naam bank Rente vast gedurende: Afsluitprov. (procenten) Rentepercentages met zonder gemeentegarantie ABN 5 jaar 1 jaar 1.5 1.5 9 8.75 9 8.75 AMR O-Bank 5 jaar variabel 1.5/2- 1.5/2.- 9.25 9 9.25 9- Bouwfonds 30 jaar 5 jaar 2 jaar 1.5 1.5 1.5 9.4 8.9 8.7 9.4 8.0 8.7 Centraal Beheer 10 jaar 8.9 8.9 Ennia 10 jaar - 6.9 9.1 Nat. Nederl. 10 Jaar 5 jaar 8,9 8.9 9,1 9.1 Rabobank (adviesrente variabel 1.25 9 9,- Rabo-Hyp. Bank 5 jaar 1.5 9,25 9,25 RPS 5 jaar 1.- 8.75 8 75 Stad A'dam 5 jaar 1- 8.75 8.75 Westland/ Utrecht standaard no risk budget Geldt voor alle 1 NVBL De hypotheekrent heeft haar rente- daarmee de eerste .(Publikatie samer foort) 5/10 jaar 5/10 jaar variabel evensverzekeri e blijft nog s percentages v bank, die sine gesteld door 2- 2- 2- ngmaatschappi teeds stabiel. E erlaagd van 9. s lange tijd ee de Vereniging 89 9.3 89 en die lid )e Midden 25 naar wijziging Eigen Hui 9.1 9.5 8.9 zijn van de standsbank ,1 en is doorvoert. in Amers- Hypotheekbank nv Wij stellen vanaf 3 augustus 1977 verkrijgbaar: Looptijd 5 jaar. Hoofdsom plus rente is ook eerder opneembaar: Opklimmend van 5'/:% na twee jaar tot 8% na vijf jaar. Volgens samengestelde interest. Verkrijgbaar bij uw adviseur voor verzekeringen of belastingen en onze kantoren. Tegelijkertijd is de afgifte van onze 8'/<% pandbriefbiljetten gestaakt. Kantoren door het gehele land. Hoofdkantoor: Amsterdam, Sarphatistraat I. 020- 252525,1st. 41 cn 42. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De periode van 8 procents leningen lijkt tot het verleden te behoren. Op 9 augustus staat nl. de inschrijving open op een 7,75 procents 15-jarige staatslening per 1978-1992. De inschrijving gaat volgens het ten dersysteem. Het bedrag van de le ning en de uitgiftekoers worden na de inschrijving vastgesteld. De stor tingsdatum is 15 september. De lening zal, te beginnen op 15 september 1978, worden afgelost in 15 jaarlijkse termijnen. Vervroegde gedeeltelijke of algehele aflossing is vanaf 15 september 1987 mogelijk tegen 103 pet. Schuldregisterin schrijvingen zijn mogelijk tegen be dragen van tenminste 100.000. De gewone stukken zijn 1000 groot. Notering aan de Amsterdamse effec tenbeurs van de obligaties zal wor den aaneevraaed. Op de voorgaande staatslening kon op 28 juni worden ingeschreven. Deze lening was 300 miljoen groot, droeg een rente van 8 w* en had een looptijd van ïu jaar. inschrijving vond eveneens plaats via een tender systeem. De koers werd tenslotte 100,90 procent: De nieuwe lening kwam voor de effectenbeurs niet als een verrassing. Maandag werd al sterk rekening ge houden met een nieuw beroep van het rijk op de open kapitaalmarkt. De beurs verwachtte gisteren, dat de nieuwe lening een succes zal worden. Gezien het huidige marktbeeld moet er, zo meende men, aan grote bedra gen worden gedacht, d w z. aan be dragen van zo'n 400 a 500 miljoen gulden. (Bij het tendersysteem geven de in schrijvers zelf de koers aan. waarop zij bereid zijn aan de lening deel te nemen. Deze koers (in decimalen) moet worden uitgedrukt in procen ten, met ten hoogste één cijfer ach ter de komma. Aan de hand van de inschrijvingen bepaalt de minister de uiteindelijke koers van uitgifte). Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De run op de koop woning heeft enige speculatieve as pecten, die een gevaar zijn voor de continuïteit in de bouwproduktie op wat langere termijn. Dit constateert de directie Bouwnijverheid in het jaarverslag 1976. Opgemerkt wordt, dat de bouwkos tenstijging in het afgelopen jaar 8,6 procent bedroeg (tegen 8,1 procent in 1975 en 13,1 procent in 1974). Van Invloed op de ontwikkeling van de bouwkosten waren o.a de stijging van de loonsom in de bouw met 10,5 11 procent en een toeneming van 7 procent van de gemiddelde materi aalkosten. De bouwkostenstijging in 1976 bleef voor de tweede maal in successie achter bij de stijging van het alge meen prijspeil. Dit is opmerkelijk gezien de arbeidsintensiteit van het produktieproces in de bouw, de zeer geringe arbeidsproduktiviteitsstij- ging in 1975 en 1976 en de aanzienlij ke loonstijging. Opzienbarend wordt de onverwacht grote toeneming van de in 1976 in aanbouw genomen woningen ge noemd als gevolg van de sterk geste gen vraag naar koopwoningen. Vol gens het verslag zal deze vraag naar koopwoningen in 1977 leiden tot een aanzienlijke groei van de bouwpro duktie in deze sector. PARIJS De Franse regering heeft besloten de scheepsbouw in het land te steunen met een programma ter waarde van 900 miljoen frank (450 miljoen gulden). Zij stelt daarbij wel als voorwaarde, dat de scheepswer ven zich reorganiseren in twee be langrijke groepen en dat de capaci teit eind volgend jaar is verminderd tot tachtig procent van het huidige peil. 'i ;Van een onzer redacteuren TILBURG De doorbraak van Hong Kong op de wereldmarkt ij Van kleding kan niet als verdienste worden gezien van de lokale confectieondernemingen maar moet vooral worden toegeschre ven aan westerse handelshuizen die in Hong Kong hun activitei ten hebben ontplooid. Ondanks het feit dat het kapitaal van de kledingproducenten doorgaans in handen is van lokale ondeme- 'i-mers, is er geen sprake van dat Hong Kong over een werkelijke ^commerciële autonomie beschikt. Veeleer moet Hong Kong beschouwd worden als een onderaannemer van het industriële handelskapitaal uit de ontwikkelde landen. De westerse handelshuizen leveren io® de ontwerpen, de modellen, en dik- J^.wijls ook de grondstoffen, ze contro leren de kwaliteit van de produktie, ze nemen de verscheping en de afzet voor hun rekening en soms ook nog een deel van de financiering. Dat is een van de meest opvallende constateringen uit het rapport „Hong Kong, ontwikkeling en per- '4' spectief van een kledingkolonie". Het rapport is gepubliceerd door het Instituut voor ontwikkelingsvraag stukken van de Katholieke Hoge- schooi in Tilburg. Industrialisatie Als voor zoveel geïndustrialiseerde landen geldt ook voor Hong Kong dat het door een samenloop van ver schillende factoren industrieel sterk is gaan groeien. Meer dan een eeuw lang was de Britse kroonkolonie wei nig meer dan een doorvoerhaven voor het Chinese achterland. Aan die handelsactiviteiten kwam echter in 1950 een einde toen de Verenigde Naties tijdens de Koreaanse oorlog een embargo legden op de doorvoer handel met China. Noodgedwongen zette Hong Kong toen een eigen in dustrie op wat intussen was verge makkelijkt door een invasie van ka pitaalkrachtige Chinezen. Die waren in 1949 gevlucht tijdens de commu nistische machtsovername in het moederland. Hong Kong ging zich toeleggen op de produktie van kleding, speelgoed, kunstbloemen en nog andere zaken, in het algemeen echter arbeidsinten sieve, laag-technologische en voor de westerse markt bestemde produk- ten. Vooral kleding werd belangrijk. Nam de confectie in 1950 niet meer dan 3,5 procent van de totale export voor haar rekening, in 1960 was dat percentage al 35 en in 1975 zelfs 44, let wel dit zijn percentages ten op zichte van een steeds hoger uitvoer- cijfer. Die sterke nadruk op textiel leidde echter tot een van de vele ongezonde verschijnselen die de rapporteurs hebben ontdekt aan de economische structuur van de kolonie, nl. de grote afhankelijkheid van grondstoffen uit het buitenland. In de jaren zestig ging men nl. steeds meer over van de katoenen vezels (die Hong Kong zelf produceerde) op synthetische vezels die werden geïmporteerd. Een en an der had tot gevolg dat de kledingin dustrie losser kwam te staan van het overige bedrijfsleven (minder toele veringen) zodat de stimulerende functie van de zo belangrijke kledingindustrie verminderde. Hiërarchie Een ander, niet zo gezond aspect van de kledingindustrie in Hong Kong is de hiërarchische structuur. De oor zaak hiervan ligt in het feit dat de westerse handelshuizen slechts met een relatief gering aantal onderne mingen vaste contacten onderhou den. Deze groep gevestigde bedrij ven (doorgaans de grotere) nemen meer orders aan dan hun capaciteit toelaat, zodat ze zijn aangewezen op uitbesteding bij andere onderne mingen. Volgens de opstellers van het rap port verplaatsen de grotere textiel-1 bedrijven daardoor niet alleen de risico's naar de kleinere onderaan nemers maar tevens kunnen ze door een verdeel en heerspolitiek hoge winstmarges voor zichzelf bedingen. De onderaannemers, op hun beurt, wentelen de problemen weer af op de laatste schakel in de keten: de arbeiders. Waarmee we belanden bij de ar beidssituatie in de textiel- en kle dingindustrie van de kroonkolonie. Weliswaar is de werkgelegenheid In de confectie aanzienlijk toegeno men: van 37.000 arbeidsplaatsen in 1959 tot 169.000 in 1974, maar de werkomstandigheden zijn nog erg slech t. De lonen liggen op een bui tengewoon laag peil —ongeveer een kwart tot een vijfde van het Neder landse niveau en dat is voor een gezinshoofd te weinig om op basis van een 48-urige werkweek een gezin te kunnen onderhouden. Het maken van overuren is daarom regel. Vol gens een telling uit 1971 werkten ongeveer 175.000 arbeiders (dat is 30 procent van de industriële beroeps bevolking) minimaal 75 uur per week en van deze mensen werkten er 14.000 zelfs 105 uur per week. Gemiddeld zou de arbeidstijd in Hong Kong ongeveer 56 uur per week bedragen. Bij dit alles komt nog dat de ar beidsmarkt zeer gevoelig is voor conjuncturele schommelingen. De arbeider in Hong Kong geniet geen enkele wettelijke bescherming en bij een afnemende drukte in het bedrijf vliegen er al snel mensenuit. Ook de lonen schommelen. Tijdens de crisis van 1973/74 gingen de lonen reëel zelfs 15 procent achteruit (om daarna weer wat aan te trekken). Tegen deze arbeidsomstandigheden is tot op heden nauwelijks verzet gerezen, ondermeer als gevolg van de structuur van de beroepsbevol king. Die bestaat voor een belang rijk deel uit jeugdige, partrtime en vrouwelijke arbeidskrachten, met andere woorden, groepen die van oudsher moeilijk te organiseren zijn. Verder spelen de angst voor politie ke betrokkenheid een rol, de geringe bestaanszekerheid en ook de pater nalistische verhoudingen in de me rendeels kleine bedrijven. Daar komt dan nog bij dat de vakbewe ging een gebrekkige organisatie kent en sterk is versnipperd. In de praktijk zijn de bonden meer poli tieke debatingclubs dan belangen organisaties ten behoeve van de ar beiders. Niet rooskleurig De rapporteurs komen tenslotte tot de conclusie dat de toekomst voor Hong Kong niet al te rooskleurig ls. Het land wordt in toenemende mate geconfronteerd met concurrentie uit nog goedkopere ontwikkelingslan den waartegen een specialisatie op kleding van betere en meer modieu ze kwaliteit onvoldoende soelaas lijkt te kunnen bieden De concurrentie wordt versterkt door de sleutelpositie van de bu i- tenlandse handelshuizen die zonder al te grote kosten kunnen overscha kelen naar een ander ontwikkelings land. De confectie-ondernemers uit Hong Kong zagen dat kennelijk en al aankomen want ze hebben een deel van hun produktie al uitbe steed naar omringende landen ais Maleisië, een zelfde soort verschij nsel dus als we bij de Westeuropese confectie-industrie kennen ten op zichte van bijvoorbeeld Tunesië. Het beste zou zijn als Hong Kong zich zou toeleggen op een andere arbeidsintensieve, exportgerichte industrie zoals de electronica, zo wordt In het IVO-rapport gesteld. Dat impliceert echter een volledige afhankelijkheid van buitenlands ka pitaal. Een moeilijk punt is verder dat de overheid steeds meer conces sies moet doen om de concurrentie met andere ontwikkelingslanden aan te kunnen, de lonen zouden laag moeten blijven. Waarmee Hong Kong dan terecht is gekomen in een vicieuze cirkel met op langere termijn geen enkele per spectief op verbetering van de industriële structuur en de arbeid somstandigheden, terwijl de kans reëel is dat een nieuwe industrialisa- tiepoging zal mislukken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 15