Aardappelen weer goedkoop DSM bestaat 75 jaar Nieuw perspectief voor Gevato Financiële polsstok eerst meten bij koop van een huis Kon.Shell op twee na grootste ter wereld Vergelijkende reclame op televisie nutteloos Aanbod groter dan in vorige jaren Mogelijk contract met 800 slagers Redelijk beeld van Belgische economie Drie gewonden bij frontale botsing Geen ellende achteraf bij informatie vooraf ^»ellikcnde Zelf schoolspelletjes merken Mening over reclame „Fortunes" top-vijfhonderd bedrijven EG-commissie Premielening Amsterdam 1956-11 akkoord met hulp aan scheepsbouw II DINSDAG 2 AUGUSTUS 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE Trouw/Kwartet 11 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De aardap pel, die de laatste jaren, bezig was, van volksvoedsel een luxe-artikel te worden, daalt in prijs. Enkele grootwinkelbe drijven verkopen al Zeeuwse bintjes voor 30 cent per kilo. Oorzaak van de lage prijzen, is de vermoedelijk grote aardappeloogst. De weersomstandigheden, zijn tot nu toe. in tegenstelling tot de laatste jaren, zeer gunstig geweest voor het groeien van de aardappelen en bo vendien hebben de boeren dit jaar ongeveer 10 procent meer grond voor de aardappelteelt gebruikt dan in 1976. Zij waren hier toe aangemoe digd door de zeer hoge prijzen in zowel 1975 als 1976. Een andere factor die het aanbod vergroot, is dat ook in de omringen de landen de oogst goed is, zodat naar alle waarschijnlijkheid dit jaar veel minder geexporteerd zal worden dan in recente jaren, toen er tijdelijk zelfs sprake was van uitvoerbeper- kende maatregelen. Een teken aan de wand dat de uit voer dit jaar niet zo groot zal zijn is dat het Britse ministerie van land bouw vorige week een importstop voor aardappels heeft afgekondigd. Deze gaat op 7 augustus in. De Britse aardappeloogst zal de binnenlandse behoefte ver overtreffen. Groot verschil Een woordvoerder van het Produkt- schap vertelde dat de groothandel op het ogenblik aan de boeren 20 tot 22 cent voor een kilo bintjes betaalt waar dit vorig jaar om dezelfde tijd 57 cent was. Toen was er echter door de langdurige droogte een tekort. Kennelijk verwacht de handel nog verdere daling van de prijzen want op de termijnmarkt waar de handel prijsverschillen probeert in te dek ken ligt de notering voor aflevering in november op 16,3 cent per kilo en voor april 1978 op 16,5 cent (cijfers van gisteren). De jongste ontwikkelingen gaven Al- bert Heijn aanleiding de prijs voor een zak van 5 kilo bintjes te verlagen van 2,98 tot 1,50 per kilo. Afhan kelijk van de definitieve oogstgege- vens garandeert Albert Heijn in ie der geval de prijs gedurende de rest van de maand augustus niet te laten stijgen boven 1,98 per 5 kilo. De grootkruideniers Dirk van den Broek en Jac. Hermans zijn niet ach tergebleven. Beiden verkopen Zeeuwse bintjes voor 30 cent per kilo wat voor Van den Broek, vergeleken met vorige week een prijsverlaging van 9 cent betekent. Van den Broek zegt dat zijn bintjes goed van kwali teit zijn (dat wil zeggen minstens 35 millimeter lang, kleinere aardappels zijn altijd goedkoper) en hij zegt verder dat de bintjes binnen afzien bare tijd wel een kwartje zullen zijn. Zelfstandige detaillisten, die meer de nadruk leggen op service, verko pen de aardappelen nog niet zo goed koop als de grootgrutters maar ook bij hen zit er een dalende tendens in de prijs, zegt een groente-handelaar in Apeldoorn. Hij verkoopt echter maar weinig bintjes want dat is een ras aardappel, dat vooral in de rand stad populair is. Met name Amster dammers eten nauwelijks andere aardappels dan bintjes. De Apel- doornse winkelier verkoopt voorna melijk eigenheimers, een ras dat al tijd duurder is maar in het noorden en oosten van het land meer geliefd, (gekookt is de eigenheimer een ty pisch „bloemige" aardappel) Chips Ds heer Hupkes van chips- en frites- fabrikant Smith uit Broek op Lan- gendijk acht het goed mogelijk dat een forse prijsdaling gevolgen zal hebben voor chips en voorgebakken friets. Net zomin echter als de enor me prijsstijgingen destijds volledig hun weerslag vonden in de prijs van een zakje chips, zal ook een goedko pere aardappel selchts in beperkte mate zijn invloed hebben. De aar dappel is nl. slechts één kostenfac tor, olie en vooral de lonen zijn ande re belangrijke. Wat het in de komende maanden zal worden, kan de heer Hupkes ook daarom niet zeggen, omdat zijn toe voer voor het komende seizoen nog niet volledig in contracten is vastge legd. Die contracten sluit de chipsfa brikant met de „collecterende" han del, die bij de boeren koopt. Afhan kelijk van de marktomstandigheden koopt de industrie een groot of een wat minder groot deel van de beno digde aardappelen via contracten. Overigens gebruikt de industrie vrij wel uitsluitend bintjes voor de ver vaardiging van chips of frites. DRIEBERGEN (ANP) Voor het vleesverwerkende bedrijf Gevato doemen nieuwe mogelijkheden op die tot een voortbe staan van de al geruime tijd in moeilijkheden verkerende onder neming kunnen leiden. Ditmaal is er geen potentiële koper maar een vleesdetaillisten-organisatie, waarvoor Gevato op contract basis zou gaan werken. De ondernemingsraad van het 276 personeelsleden tellende bedrijf heeft momenteel contacten met de detaillistenorganisatie. De 800 leden vergaderen op 17 augustus over de samenwerking met Gevato. Volgens de heer Tj. Woltjes, secreta ris van de ondernemingsraad, zou het ministerie van landbouw niet onwelwillend staan tegenover de plannen, mits de andere reorganisa ties ook worden doorgevoerd. Die houden in dat de ham-afdeling en de kleinconservenafdeling worden ge sloten. De varkensslachterij zou meer dan verdubbeld moeten wor den. Thans worden er per jaar 100.000 varkens geslacht, dat zouden er 235.000 moeten worden. De capa citeit van de vetafdeling zou verdub beld moeten worden. De meest winstgevende afdeling, vleeswaren, die op dit moment draait met een .ondercapaciteit van veertig procent, zal verder moeten worden opgevuld waardoor een brutomarge van an derhalf miljoen gulden kan worden verkregen. In het contract met de vleesdetaillisten-organisatie zou als het doorgaat worden opgeno men dat Gevato per jaar 1500 ton aan verse vleeswaren zou gaan pro duceren. Geen kopers Gevato is al eens eerder met een vleesdetaillisten-organisatie in con tact geweest, nl. De Vleesmeesters, die het bedrijf zouden kopen. De onderhandelingen sprongen echter op 10 februari af. Daarna waren de ondernemingen Minjon en Homburg nog gegadigden maar ook die koop plannen gingen niet door. Officieel is Gevato nog steeds eigen dom van de Deense onderneming Plumrose, hoewel in feite niet de Deense directeur maar de onderne mingsraad de dienst uitmaakt. Deze directeur, S. P. Schou, bivakkeert nog steeds in de directie-burelen maar volgens OR-secretaris Woltjes weet niemand wat hij er doet. Plumrose heeft Gevato willen slui ten omdat er te grote verliezen zou den worden geleden. Daarom beslo ten de Denen in januari voor al het personeel in Driebergen en Doetin- chem collectief ontslag aan te vra gen. Sindsdien probeert het perso neel zelf om Gevato in stand te hou den. Omdat vergeefs is getracht een koper te vinden, wordt steeds meer gedacht aan arbeiderszelfbestuur. De ondernemingsraad wil het bedriji voortzetten op „sociocratische ba sis", een vorm, die is uitgedacht (en in zijn eigen onderneming in prak tijk gebracht) door de Rotterdam mer G. Endenburg. In dit systeem geldt niet de macht van de meerder heid of de minderheid maar die van het argument. Besluiten worden pas genomen als niemand tegen is. En denburg is ook de man geweest die voor Gevato de contacten heeft ge legd met de vleesdetaillistenorgani- satie. PARIJS (ANP) De vooruitzichten voor de Belgische economie zijn re delijk te noemen. Tot deze conclusie komt de Organisatie voor Economi sche Samenwerking en Ontwikke ling (OESO) in een rapport over de economische situatie van België. De OESO noemt de maatregelen, die de Belgische regering heeft ge nomen om de koers van de frank te beschermen, gerechtvaardigd. In een land, dat zoveel importeert als België, zou een devaluatie ingrijpen de gevolgen hebben. De OESO meent, dat het economi sche plan, waartoe de regering in februari besloot, nl. stimulering van de investeringen en verhoging van de indirecte belastingen om een toe genomen begrotingstekort te dek ken, wellicht spoedig ruimte zal scheppen voor meer economische groei. Verwacht wordt, dat de handelsba lans een lichte verbetering te zien zal geven. Het feit dat de betalings balans de laatste tijd een minder gunstig beeld toont, vormt, volgens de OESO, geen ernstige bedreiging voor de Belgische economie. Met betrekking tot Luxemburg con- sateert de OESO, dat de vooruit zichten van de wereldeconomie in het algemeen en van de staalindus trie in het bijzonder van dien aard zijn, dat het met de Luxemburgse economie in de nabije toekomst ma tig gesteld zal zijn. KOLLUMERZWAAG (ANP) - De rijkspolitie uit het Friese Buiten post is anderhalf uur bezig geweest om de 36-jarige chauffeur J. Tam- minga uit Stiens te bevrijden uit het wrak van zijn vrachtwagen. De truck werd in elkaar gedrukt bij een frontale botsing met een lege combi natie op de tweebaansweg Leeu- warden-Groningen. Van een onzer redacteuren AMSTERDAM DSM herdenkt op 31 augustus a.s. het feit, dat 75 jaar geleden overigens niet op 31 augustus, maar op 29 mei de „Staatsmijnen in Limburg" werden opgericht door publika- tie van het desbetreffende Koninklijk Besluit in de Staatscou rant. Voornaamste opdracht van het staatsbedrijf was het ex ploiteren van steenkolenmijnen. Vandaag de dag is de Staat nog altijd enig eigenaar. De opdracht bij de stichting meegekregen, nl. om als een particuliere onderneming te handelen, werd echter pas tien jaar geleden formeel tot uidrukking ge bracht in de oprichting van de naam loze vennootschap Nederlandse Staatsmijnen. Een naam, die eind 1974 werd gewijzigd in DSM. Meer dan zestig Jaar lang heeft de steenkolenmijnbouw een grote rol gespeeld bij DSM. In 1910 bedroeg de produktie 192.000 ton, in 1960 ongeveer 7,5 miljoen ton, overeenko mende met circa 60 procent van de toenmalige kolenproduktie in ons land. De mijnen van DSM behoor den in hun dagen tot de modernste en best geoutilleerde ter wereld: de Maurits kon zelfs worden gerekend tot de grootste kolenmijnen van Europa. Einde aan steenkool In de jaren zestig kwam echter een einde aan het economisch bestaans recht van de kolenmijnen in Lim burg. De Nederlandse kolen werden verdrongen door andere energiestof- fen, door relatief goedkope kolen van overzee en door zwaar gesubsidieer de kolen van andere Westeuropese landen. DSM heeft zo lang mogelijk ge streefd voor het behoud van een pro fijtelijke ruimte tussen kostprijs en opbrengstprijs. Het heeft echter niet mogen baten. De factor lonen ging steeds zwaarder op de produktiekos- ten drukken en in de opbrengstprij- zen kon geen compensatie worden gevonden voor de sterk stijgende kosten van mijnbouwexploitatie. Er bleef dus niets anders over dan de mijnen en cokesfabrieken geleidelijk te sluiten. In 1973 werd de laatste steenkool, waarvoor heden ten dage weer zo'n grote belangstelling be staat, door de schachten naar boven gebracht. De gevolgen van de mijn- sluitingen voor het personeel in het bijzonder en voor Zuid-Limburg in het algemeen zijn bekend. Zwaartepunt chemie Het zwaartepunt was al op de che mie komen te liggen toen het duide lijk was geworden, dat de steenkool winning een aflopende activiteit was. De chemie was overigens niet nieuw. Al in 1930 kende DSM chemi sche activiteiten. In de jaren zestig en zeventig ont wikkelde de onderneming zich tot een chemieconcern van internatio nale betekenis, dat ook actief is op het gebied van energie, bouw, bouw materialen, kunststof verwerking en confectie. Op de lijst van de grootste Nederlandse bedrijven staat DSM qua omzet momenteel op de zevende plaats. Dit jaar zal de totale omzet over de drempel van 10 miljard gul den komen, dat is ruim tienmaal meer dan tien jaar geleden het geval was. DSM heeft zich de laatste twintig Deel van het chemische complex van DSM. jaar sterk utigebreid. Daarbij is gro te aandacht geschonken aan de zo nodige diversificatie (gTotere ver scheidenheid in produktie) teneinde het economisch loopvlak te verbre den. Maar in eerste instantie is DSM toch een chemische onderneming met een omzet op jaarbasis in deze sector van ruwweg 5.5 miljard gulden. Voor de komende jaren (tot en met 1980) heeft DSM omvangrijke inves teringen op het programma staan. Voornamelijk wordt in die activitei ten geïnvesteerd, waarin DSM nog niet die grootte heeft bereikt, die voor een goede internationale con currentiepositie noodzakelijk is. Het kopen van een huis is een gewichtige zaak. Het is voor de meeste mensen een gebeurtenis, waar lang over moet worden nagedacht en gepraat. En als dan ls bepaald wat voor huls zal worden gekocht (aantal kamers, tuin, balkon, open keuken, doorzonkamer etc.), waar het zal moeten staan (welke omgeving, welke wijk, welke openbare voorzieningen), dan wordt de zogenaamde „voorlopige" koopakte ondertekend. Onplezierige verrassingen blijven dan veelal niet uit. Zo kan de hulzenkoper in spe tot de ontdekking komen, dat bij geen enkele geldschieter de financiering is rond te krijgen. Bijvoorbeeld, omdat hij te weinig eigen geld heeft, of omdat de rijks- of gemeentesubsidie niet toereikend is, of omdat hij geen gemeentegarantie voor de hypotheek kan krijgen. Intussen is in de meeste „voorlopige" koopaktes wel een boetebepaling opgenomen. Hierdoor moet de koper van een huis doorgaans tien procent van de koopsom betalen als de definitieve koop niet dorgaat. „Voorlopig" blijkt definitiever dan gewenst. Beter is het daarom de procedure rond het kopen van een huis om te keren. Eerst eens goed bestuderen hoe ver de financiële polsstok reikt en dan pas zoeken in advertenties en makelaarslijsten en bezichtigen. De financiële aspecten bij het kopen van een huls zijn vrij Ingewikkeld. Verstandig is dan ook een notaris in de arm te nemen, die meestal bereid is om kosteloos voor te lichten. Hij kan inlichtingen geven over de hypotheek, over belastingvoordelen en over problemen bij appartementsrechten, bij het kopen van een verhuurd huis en over zogenaamde „bezwarende bepalingen", enz. De notaris is onpartijdig. Hij is een door de Koningin benoemde onafhankelijke deskundige met een uitgebreide praktijkervaring op het gebied van onroerend goed. De notaris adviseert in de regel gratis. Enerzijds omdat hij graag meewerkt aan het geven van voorlichting en het voorkomen van problemen. Anderzijds omdat hij dan een deel van de werkzaamheden al achter de rug heeft als hij In een later stadium de wèl te honoreren koopaktfe en hypotheekakte moet opmaken. Overigens: welke notaris belast wordt met het maken van de notariële koopakte en de hypotheekakte, is altijd de keuze van de koper. Van vrijdag 23 tot en met dinsdag 27 september a.s. worcJJ wederom de beurs Koophuis gehouden in de Irenehal op het Croeselaanterrein van de Jaarbeurs te Utrecht. Tijdens deze beurs kan de aspirant-huizenkoper uitgebreid worden voorgelicht over wat mogelijk de grootste uitgave van zijn leven wordt. Niet de consument, niet de adverteerder en niet het reclamevak zijn gebaat bij vergelijkende televisiereclame. De enige die er misschien van profiteert is de concurrent, wiens naam genoemd wordt. Dit blijkt uiteen Amerikaanse onderzoek van het reclamebureau Ogilvy Mather onder driehonderd mannen. De resultaten van dat onderzoek zijn gepubliceerd in het weekblad Adformatie (nummer 29/30). Vergelijkende reclame ls in de Verenigde Staten in de televisie doorgedrongen, nadat de Federal Trade Commission vijf Jaar geleden bij de televisienetten sterk daarop had aangedrongen. In Nederland heeft, zo lijkt het, altijd een taboe gerust op vergelijkende adverteerder die een concurrent noemt, vergroot de kans dat men zijn naam met een ander zal verwarren. Twijfel en ongeloof ten aanzien van reclamebeweringen zijn bovendien groter bij vergelijkende TV-recIame Dit laatste strekt tot nadeel van het hele reclamevak, dat niet gebaat is met twijfel en ongeloof. De conclusies van het onderzoek onder mannen wijken niet af van een soortgelijk onderzoek, dat anderhalf jaar eerder onder 450 Amerikaanse vrouwen was gehouden. reclame op de televisie. Het is bij ons weten slechts éénmaal doorbroken, toen twee afwasmlddelen met naam en toenaam werden vergeleken op prijs en effectiviteit. Tot dusverre hield een vergelijking altijd op met het vergelijken van een met name genoemd afwasmiddel met „produkt X". Volgens het onderzoek is de consument niet gebaat bij vergelijkende reclame, omdat die aanleiding heeft tot verwarring over de naam van de adverteerder. Bovendien blijkt dit soort reclame minder geloofwaardig te zijn dan reclames zonder vergelijking. Het noemen van concurrerende produkten heeft tenslotte nauwelijks invloed op de merkvoorkeur. Ook de adverteerder vallen geen voordelen toe. Vergroting van de merkbekendheid is niet sterker bij vergelijkende Het schoolseizoen breekt aan, maar het schoolgaan geeft weer nieuwe zorgen. Grotere en kleinere, en één daarvan is het grote zoekraken. Hoe dikwijls zijn de kinderen niet hun lineaal kwijt, hun broodtrommeltjes of hun melkbeker, hun schriften of passerdoos, potlood of agenda. Het zijn de kleine ongemakken voor ouders en kind, zo meldt een zich inventief noemende fabrikant van lettertangen bezorgd. Hij heeft er iets op gevonden: op alle spulletjes met de lettertang jc naam zetten en verder geen zorgen meer. Maar hoe dikwijls zullen kinderen hun lettertang niet kwijt zijn? O, ongemak! Jules Polman (magazijnmedewerker): De reclame op TV moet worden algeschalt, maar anderzijds vinden veel mensen werk ln die reclametoestanden. Ik vind dat de reclame zeker op een andere manier gepresenteerd moet worden. (Bljeengracht door FHV/BBDO). NEW YORK Het Amerikaanse blad „Fortune" heeft zijn jaarlijkse lijst van de-vijfhonderd grootste ondernemingen ter wereld gepubliceerd. De vijf hoogst genoteerden op de lijst, die aan de hand de omzetcijfers wordt opgesteld waren vorig jaar: De noodzakelijke uitbouw zal in het begin van de jaren tachtig moeten zijn gerealiseerd. Daarna zal er in West-Europa, vooral voor de grond stoffen- en arbeidsintensieve pro- dukties, geen groei van betekenis meer mogelijk zijn. Er zijn evenwel nog voldoende moge lijkheden voor de toekomst wegge legd. Te denken valt aan werkterrei nen als de biochemie, grondstoffen uit zee e a. Het gebruik van de nieuwe kansen zal veel re search en andere inspanningen ver gen. Grote investeringen zullen no dig zijn om Jonge produkten verder te ontwikkelen. 1. Exxon (Verenigde Staten) 2. General Motors (VS) 3. Koninklijk-Shell Groep (Neder- land-Engeland) 4. Ford Motors (VS) 5. Texaco (VS) „Fortune" heeft ook een top-tien van het bedrijfsleven buiten de VS op gesteld. Die lijst ziet er als volgt uit (tussen haakjes de notering in 1975): 1. Koninklijke Shell Groep (1) 2. National Iranian Oil Company (2) British Petroleum (3) 4. Unilever (4) 5. Philips (5) 6. ENI-Italie (10) 7. Compagnie Fran^aise des Pétroles (6) 8. Renault (13) 9. Hoechst (9) 10. Basf (12) Venezuela Opvallend is de notering van de staatsoliemaatschappij van Venezu ela, Compania Petroles de Venezue la, op de elfde plaats. In 1975 kwam deze onderneming helemaal niet op de lijst voor. „Fortune" wijst erop, dat van de vijfhonderd ondernemin gen er 318 ln vier landen zijn geves tigd. De nationale oliemaatschappij van Iran maakte over 1976 tweeën eenhalf keer zoveel winst als deze 318 bij elkaar „Fortune" stelt vast. dat de vljfhon- der op de lijst voorkomende onder nemingen in 1976 een goed Jaar heb ben gehad. Hun omzet nam gemid deld met 8,4 procent toe en hun winst groeide gemiddeld dertien pro cent. Meer dan voldoende om de kostenstijgingen te compenseren, al dus „Fortune". AMSTERDAM - Bij de jaarlijkse trekking van 500 obligaties van de 2,5- pet. premielening Amsterdam 1956-n is obligatie nr. 1 van serie 7709 uitgeloot met 100.000 De 50.000 viel op nr. 4 van serie 2301. Met 10.000 lootten uit nr. 7 van serie 1638 en nr. 5 van serie 3615. Nr. 8 van serie 8292 en nr. 5 van serie 19550 werden uitgeloot met 5.000. Met 1.000 worden tien obligaties afgelost: nr. 4 en nr. 5 van serie 106, nr. 3 en nr. 5 van serie 2443, nr. 3 van serie 7130, nr. 3 van serie 9869, nr. 4 van serie 13304, nr. 7 van serie 17393. nr. 1 van serie 17609 en nr. 5 van serie 17686 Met 500 lootten 24 obligaties uit: nr. 8 en 9 van serie 106, nr. 8 van serie 684 nr. 5 van serie 688, nr 10 van serie 1053, nr. 9 van serie 1529, nr 10 van serie 2146, nr. 3 van serie 2301, nr. 10 van serie 2443, nr. 8 van serie 3124, nr. 7 van serie 3615, nr. 4 van BRUSSEL (ANP) De Europese Commissie heeft onder bepaalde voorwaarden haar goedkeuring gehecht aan de maatregelen die Ne derland en Engeland hebben geno men om hun scheepsbouw te hulp te komen, zo is uit Brussel vernomen. Volgens de zegslieden heeft de com missie de Franse maatregelen nog in studie. Wat de Nederlandse maatregelen be treft juicht de Europese Commissie het toe dat de hulp die de regering ln Den Haag de scheepswerven wil ge ven gekoppeld wordt aan een plan tot herstructering van de bedrijfs tak. Dat plan gaat, aldus een zegs man in Brussel, volgens de eerste berekeningen ongeveer een miljard gulden kosten. Engeland wil zijn scheepsbouw met 65 mijoen pond sterling te hulp ko men in afwachting van de uitwer king van een herstructureringsplan. De Europese Commissie acht de maatregelen die de Britse regering wil nemen niet in strijd met de be langen van de andere lidstaten. De hulp uit de schatkist moet de Britse werven ln staat stellen hun concur rentiepositie te verbeteren. serie 4836, nr. 1 van serie 8292, nr. 1 en 3 van serie 8938, nr. 10 van sene 9869, nr. 1 en 2 van serie 10201, nr 8 van serie 13285. nr. 7 van serie 13287, nr. 2 van serie 17609, nr. 1 van serie 17644, nr, 2 van serie 17686 en nr. 4 van serie 19550.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 11