Amerika komt met Westbank Breznjews wil is lang niet altijd meteen wet President belooft feru burgerregering RegeringDenemarken gaat crisis te lijf Z.-Afrika vernietigt voedsel in Namibië Japan wil voorlopig nog geen groot leger Bhoetto praat weer ÏÏ2 jordaanoever mandaatgebied Israël Iran: geen radar vliegtuigen SWAPO-leider Sam Nujoma: Acht Chilenen voor krijgsraad ROAG 30 JULI 1977 ii r Leg AVIV (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Cyrus Vance, leus tijdens de rondreis die hij volgende week door het Midden-Oosten gaat maken, met het nbacrstel komen de door Israël bezette westelijke Jordaanoever voor enige jaren tot olllcleel 2 i»aëlisch mandaatgebied te maken. nlre d<*t voorstel zou een onderdeel zijn u i een reeks voorstellen die de BUITENLAND Trouw/Kwartet erikaanse minister aan de re ge- .p, gen van de Arabische landen en zal voorleggen. Dit werd giste- Tbekend gemaakt door het Israêli- blad Mafirev. Tegen het einde JJh het mandaat zou de bevolking 'pi het gebied ln een referendum Seten beslissen over de toekomst d het gebied. Tijdens het mandaat Israel verantwoordelijk zijn voor "veiligheid en de verdediging van ebled. Het bestuur van de West- zou ln de handen van de bewo- zelf moeten komen. Het man- it zou vergelijkbaar zijn met het 'nd dat Groot-Brlttannië tot ln Palestina voerde. plan dat minister Vance mee- igt zou beogen tegemoet te ko- t aan de Israëlische voorwaarde dat het de westelijke Jordaanoever nodig heeft voor de verdediging van het eigen grondgebied. Het plan voorziet tegelijkertijd ln een geleide lijke Interne zelfstandigheid van het gebied. Vance zal ook voorstellen een Palestijnse vertegenwoordiging op te nemen ln de Jordaanse delega tie bij de komende besprekingen ln Oenève. Israël heeft steeds gewei gerd te «preken met de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO, die door de Arabieren als de enige wetti ge vertegenwoordiger van het Pales tijnse volk erkend wordt Atoombom De Israëlische staf-chef, generaal Mordechal Our, heeft gisteren ver klaard dat Irak hard op weg ls een kernmacht te worden. „De Arabie ren, en voornamelijk Irak, zijn bezig is I tMA (AFP, AP, Reuter) De Peruaanse president generaal f Dfancisco Morales Bermudez heeft plechtig beloofd dat zijn land 'anginen drie Jaar een burgerregering zal krijgen. Zijn belofte ('"Jam na geruchten dat de regerende militairen voorlopig van 't^jan zouden zijn aan de macht te blijven. 18.51 met de ontwikkeling van een nucle air systeem met de hulp van Frank rijk," aldus de generaal. „Volgens onze berekening kan Irak over vijf, tot zeven Jaar de beschikking heb ben over een atoombom." Irak ls met steun van Frankrijk bezig met de bouw van een kerncentrale. Als deze ln bedrijf ls dan ls de centrale ln staat het voor de atoombom noodzakelijke plutonium te produ ceren. Overigens voorspelde gene raal Our dat toekomstige oorlogen in het Midden-Oosten met conventi onele wapens gevochten zullen worden. Israëlische functionarissen hebben gisteren hun voldoening uitgespro ken over de opmerking van de Ame rikaanse president Carter die be trekking had op het Israëlische be leid ten aanzien van de westelijke Jordaanoever. Ze waren vooral ver heugd over het feit dat de legalisatie van drie Joodse nederzettingen door de president „geen onoverkomelijk probleem" genoemd werd. Voorts betuigden de functionarissen hun Instemming met de weigering van president Carter de PLO te laten deel nemen aan de conferentie van Oenève zolang deze organisatie het bestaan van de staat Israël aan vecht KOPENHAGEN (AP, UPI, ANP) De sociaal-democratische minderheidsregering van de Deense premier Anker Jdrgensen heelt een programma bekendgemaakt dat een verbetering van de handelsbalans en bestrijding van de werkloosheid beoogt. De maatregelen, die volgende maand besproken zullen worden ln het Deense parlement, zullen het land weliswaar niet ln de hemel brengen maar ln leder geval wel uit de hel houden, aldus de Deense pre mier. Het plan van de regering be oogt aan nieuwe belastingen de ko mende drie Jaar ten minste 2,8 mil jard te Innen. Deze gelden zullen besteed worden aan programma's ter bestrijding van de werkloosheid. Verder komt er financiële steun voor bedrijven die exportgoederen produ ceren om op die manier het grote tekort op de Deense handelsbalans te verkleinen. Denemarken heeft momenteel 145.000 werklozen, zeven procent van de beroepsbevolking. De Deense premier verklaarde dat er geen plannen zijn voor een verdere devaluatie van de Deense kroon. Op 1 april maakten Denemarken en Noorwegen hun munteenheden drie procent minder waard. Zweden de valueerde toen met zes procent. De drie valuta's zitten ln de zogeheten monetaire slang, een stelsel van ge meenschappelijk zwevende wissel koersen van de munteenheden van verschillende landen. De laatste tijd wordt er regelmatig gespeculeerd over een mogelijke devaluatie van de kroon ln verband met de voortdu rende stijging van de waarde van de Duitse mark. Belastingen Hoewel nog niet bekendgemaakt ls hoe de regering zich van meer geld wil voorzien verwacht men toch dat de belastingen op personenauto's, sigaretten, sterke drank en televisie toestellen omhoog zullen gaan. Bo vendien ls er een zogeheten werk loosheidsbelasting ln de maak voor iedereen die meer dan 25.060 gulden per Jaar verdient. Aangenomen wordt dat de crisismaatregelen de Instemming van het parlement zul len krijgen. Doodslag dan een toespraak ter gelegenheid van hen! Peruaanse onafhankelijkheids- lerejg zei Morales dat er volgend Jaar jrkiezingen gehouden zullen wor- voor een constitutionele (grond- tmijtgevende) vergadering die de weg geyu moeten vrij maken voor een ;ro^chtsoverdracht aan de burgers rati^or middel van algemene verkiezln- orein die dan ln 1980 zouden moeten ,rtJaats vinden. bekendmaking van de president- ;raal schijnt gericht te zijn op vermindering van de huidige ar- Idsonrust Ze kwam op de vijfde van een mijnwerkersstaking en op een recente algemene sta- 16 qng waarbij honderd arbeiderslei- gearresteerd werden. In de afge- a weken zouden zeventien men- zijn omgekomen tijdens botsin- tussen veiligheidstroepen en de monstrerende arbeiders en stu denten. De recente arbeldsonlust is ontstaan na sterke prijsverhogingen voor le vensmiddelen, openbaar vervoer en benzine. Na het ontstaan van de ar- beidsonlusten werden een aantal versoberingsmaatregelen Ingetrok ken. Volgende week zullen nieuwe maatregelen bekend gemaakt worden. De Peruaanse Journalistenfederatie beeft de afgelopen dinsdag opgeleg de censuur in Lima veroordeeld en eerbied voor de vrijheid van me ningsuiting gevraagd. De federatie wijst erop dat de regering met geen enkel argument de aantasting van deze vrijheid heeft beargumenteerd. De crisis ln het land wordt er alleen maar door verergerd, zo meenden de journalisten. Twaalf Israëlische militairen zullen binnenkort terecht moeten staan voor doodslag op een Arabische ge vangene. Dit werd gisteren meege deeld door een Israëlische officier van Justitie. Het slachtoffer was in maart vorig jaar gevangen genomen tijdens ongeregeldheden op de Westbank. Hij werd daarbij zodanig mishandeld dat hij overleed. Een majoor die bU de mishandeling be trokken was, ls al veroordeeld tot twee Jaar gevangenisstraf. Israëlische autoriteiten deelden gis teren de arrestatie mee van acht Palestijnen die verdacht worden van guerilla-actlvltelten. Zij zouden verantwoordelijk zijn voor de recen te golf van bomaanslagen, waarbij één Israeli om het leven kwam en enkele tientallen gewond werden. Het zou gaan om twee kleine groep jes die geen onderling contact zou den hebben gehad. De voormalige premier van Pakistan Zoelfikar Ali Bhoetto spreekt met een passant terwijl hij op het punt staat in een auto te stappen die hem uit zijn gevangenschap naar huis brengt. De premier die donderdag zijn vrijheid herkreeg, verklaarde gisteren dat hij zich ongerust maakt over de toekomst van zijn land. De ex-premier verklaarde niet te geloven dat het huidige militaire bewind erin zal slagen de sociale en economische problemen, waarmee Pakistan kampt, te overwinnen. Sowjet-Unie wel in de gaten houden TOKIO (Reuter, UPI) De Japanse regering heeft gisteren aangekondigd dat zij niet van plan ls de strijdkrachten sterk uit te breiden. Wel zal Japan de gebeurtenissen op het Koreaanse schiereiland en de militaire activiteiten van de Sowjet-Unie nauwlettend ln de gaten houden. WASHINGTON (Reuter, UPI) - Iran krijgt voorlopig nJet de geavan ceerde radar-vliegtuigen (Awacs) van de Verenigde Staten. President Jimmy Carter heeft besloten zijn verzoek aan het Congres om Iran zeven van deze gevallen te leveren Ingetrokken, nadat een commissie van het Huls van Afgevaardigden zich met 19 tegen 17 stemmen had uitgesproken tegen de levering. zijn I jeÏÏJk t mogelijk dat het Amerucaanse Con gres na het zomerreces, de levering opnieuw ln behandeling neemt. Het Congres heeft, nadat de president een verzoek Indient, 30 dagen de tijd om er een veto over uit te spreken. In dit geval zou dat onmogelijk zijn geweest in verband met het reces. ■JAR ES SALAAM (Reuter, PI, AFP) De voorzitter van rJb SWAPO (de Zuidwestatri- «edsanse Volksorganisatie) Sam ujoma heeft Zuld-Afrtka er iren van beschuldigd dat et ln Namibië (Zuld-West-AI- Ika), voedsel en onderkomens emletlgt om te voorkomen at de vrijheidsstrijders van ff APO er gebruik van maken. !r zijn ruim 50 000 ZuldaMkaanse Maten ln Namibië en 21J worden ig dagelijks versterkt", zo zei Nulo- op een persconferenUe na een idernoud met de Tanzanlaanse resident Julius Nyerere „Deze troe- n treden barbaars op tegen N'aml- trs. Zij doden vee en verbranden wassen en laten de mensen met elnlg eten achter. Ze proberen te verhinderen dat het volk voedsel geeft aan de strijders van de SWA PO. Volgens Nujoma doet Zuld-Aflr- ka Invallen ln Angola en probeert het hetbewlnd van Neto omver te werpen. De Angolezen die dan wor den ontvoerd, worden als „vluchte lingen" meegenomen naar Namibië, maar ln werkelijkheid worden zij daar dan opgeleid om dienst te ne men bij de opstandelingen van de UNITA en het FNLA, de twee bewe gingen die tegen de MPLA-regering vechten. De SWAPO-lelder zei verder waarde ring te kunnen opbrengen voor de pogingen van de vijf westerse lidsta ten van de Veiligheidsraad van de VN, om een vreedzame regeling voor Namibië tot stand te brengen. Maar er ls wel enige angst dat zij alleen maar proberen de VN te omzeilen en een akkoord proberen te sluiten met Zuld-Afrika om InNamlbië een be wind van ledepoppen te Installeren. Nujoma ls bereid tot rechtstreekse onderhandelingen met premier John Vorster van Zuld-Afrika. HIJ zal Vor- ster zeggen dat de Zuldafrikaanse soldaten door VN-soldaten vervan gen moeten worden, dat er eerlijke verkiezingen moeten komen, dat er een parlement moet worden opge richt en de onafhankelijkheid uitge roepen. Zuld-Afrika zelf heeft andere plan nen. Gisteren werd bekend gemaakt dat er een eigen legermacht voor Namlblè zal worden opgericht, met als opperbevelhebber de Zuldafri kaanse generaal Geldenhuys. Het Zuldafrikaanse leger zal de bevol king van Namibië opleiden en orga niseren, opdat zij zelf kunnen deel nemen aan de verdediging van hun grondgebied, aldus minister van de fensie Pieter Botha. De SWAPO heeft inmiddels protest aangete kend. Om zijn betrekkingen met het Con gres niet te verslechteren heeft Car ter besloten het voorstel tijdelijk ln te trekken en in september opnieuw in te dienen. „Een redelijk en van staatsman schap getuigend besluit," zo noem de de leider van de Democraten ln de Senaat, Robert Byrd, de beslis sing van de president. Byrd heeft de laatste tijd een groep Congresleden aangevoerd die tegen de levering van de Awacs aan Iran zijn, vanwe ge het grote risico daarvan voor de Amerikaanse veiligheid. Iran zegt de vliegtuigen te willen Inzetten bij de bewaking van de Iraans-Russlsche grens. In verband met deze gevaren had de commissie van het Huls voor internationale be trekkingen, voorafgaand aan Car ters besluit, tegen de levering ge stemd. Veel leden van het Congres maken ook bezwaar tegen de leve ring omdat Iran al een van de sterk ste militaire mogendheden ln het gebied is, en dat met name door Amerikaanse wapenleveranties. ARICA (AFP) Acht Chilenen zul len ln augustus voor de krijgsraad verschijnen wegens aantasting van de staatsveiligheid. Dit heeft de au diteur-militair ln Arlca ln Noord- Chili gisteren meegedeeld. De acht beklaagden zitten sedert mei ln de gevangenis van Arlca. Zij werden op heterdaad betrapt toen zij bezig waren met het uldelen van pamfletten Inzake tegen de regering en de strijdkrachten gerichte activi teit, zo werd gezegd. In een rapport van het bureau voor zelfverdediging (Japan heeft geen ministerie van defensie) van de hand van vice-minister Ko Maroejama, staat dat de regering zal vasthouden aan haar beleid de militaire uitgaven niet boven de 1 procent van het bruto nationaal produkt uit te laten stijgen. Het is echter wel nodig dat daarbij aandacht wordt geschonken aan de politieke en psychologische weerslag die het voornemen van de Amerikaanse president Jimmy Car ter, de Amerikaanse grondtroepen uit Zuid-Korea terug te trekken, op Noord-Korea kan hebben. Volgens het rapport ls de militaire sterkte van de Sowjet-Unie de laat ste tien Jaar enorm vergroot en ls die nu op dezelfde hoogte als de Ameri kaanse. Verdere versterking van de Sowjet-Unie in het gebied moet dan ook met de nodige aandacht gade geslagen worden. Zo patrouilleert een aantal Russische splonagesche- NnnrH-Knrea pen dicht bij de Japanse territoriale 1^loora ™«ed grens en ls het aantal splonagevluch- ten boven de kust sterk toegenomen, aldus het rapport. kringen wel voor een uitbreiding van de strijdkrachten zijn. „Wanneer wij erin slagen het begrip van het Japan se volk te krijgen voor de noodzaak van een defensie-apparaat, en wan neer het publiek vervolgens van me ning zou zijn dat het huidige ontoe reikend ls, dan zouden wij proberen onze strijdkrachten uit te breiden." Na de Tweede Wereldoorlog, waarin twee Japanse steden door Ameri kaanse atoombommen vernietigd werden, heerst er bij de Japanse be volking een groot verzet tegen het onderhouden van een uitgebreid leger. In het rapport wordt nog gezegd dat Japan tegen 1982 de verouderde Starflghters moet vervangen door de F-15 Eagles. Hiervoor zal ln de nieu we begroting geld worden uitge trokken. Status-quo Japan kan zich een klein leger ver oorloven, omdat het onder de Ameri kaanse atoomparaplu zit en omdat, zo zegt het rapport, momenteeel de Verenigde Staten, de Sowjet-Unie en de Chinese Volksrepubliek gebaat zijn bij het handhaven van de status- quo. Natuurlijk baart het Koreaanse conflict, waar president Park Tsjoeng Hee ln het zuiden en Kim II Sung ln het noorden elkaar het licht ln de ogen niet gunnen, de nodige zorgen. Op een persconferentie liet vice-minister Koh Maroejama wel doorschemeren dat Japanse leger- Gisteren heeft Noord-Korea gerea geerd op het Amerikaanse voorne men de grondtroepen uit Zuld-Korea terug te trekken. Uiteraard ls Noord- Korea voor terugtrekking van Ame rikaanse militairen, maar omdat de Amerikaanse luchtmacht en marine nog in Zuid-Korea blijven, zegt Noord-Korea dat Carter niet eerlijk ls ln zijn bedoelingen. Ook werd fel uitgehaald tegen de aangekondigde militaire hulp ter compensatie van de grondtroepen. Ten slotte valt Noord-Korea de Verenigde Staten aan omdat Carter „terwijl hij de toe passing van de rechten van de mens warm bepleit, het fascistische regi me van president Park te vriend houdt, dat een slechte naam heeft verworven door zijn schendingen van de mensenrechten." oor Victor Zorza I v— (et lukt president Leonid Breznjew maar moeilijk de bureaucratie van de Sowjet Unie zijn olitieke richtlijnen op te leggen. Dat blijkt uit een artikel in Izwestia van vorige week. De lus'gelopen maanden heeft Breznjew twee maal opdracht gegeven dat overheidsfunctionarissen :en«rticuliere boerenbedrijven moeten helpen maar de ambtenarij trekt zich er niets van aan. J^let ls het soort verzet tegen Brezn- het „voorbarig" was de produktie op wensen dat ln de loop der Jaren ok op andere terreinen als de poli- de economie en de defensie de heeft opgestoken. Iedere keer als greep van de leider leek te ver- ippen. Het verzet wordt logisch Ier naar mate zijn gezondhelds- itand verslechtert daarvan zijn 3^'r de laatste tijd voorbeelden te over ,rk'- en de strijd om de opvolging 30)e meer leerstellig ingestelde functi- Barissen ln de 8owJet-Unle menen als, zo als Breznjew voorstaat, de elders op collectieve en staats- «rderijen worden aangemoedigd i teveel energie te besteden aan i kleine persoonlijke bezittingen t resultaat misschien de politieke damenten van de Sowjet land- iuw zou kunnen ondermijnen, ïjew echter wil dat de boeren als maar mogelijk ls werk ;en van hun eigen stukjes grond at de opbrengst het slechte resul- fat van de landbouw ln zijn geheel zou goedmaken. HIJ maakt lei meer zorgen over de praktische jfi Itaten dan over de ideologische •lemen. particuliere stukjes grond aan ban den te leggen en drong er bij hen op aan dat ze de boeren die hulp i pond fer-ljn eerste oproep deed Breznjew 9 i*rig Jaar oktober op het ogenblik it de aanvoer van vlees ln sommige van het land nijpend begon te HIJ hield een bijeenkomst partijfunctionarissen voor dat ten bieden, waarvan het resultaat ln leder hulsgezin voelbaar ls. HIJ acht te het nodig het onderwerp ln maart nog eens aan te snijden. De praktijk had uitgewezen dat maar weinig van de hulp, die hij een half Jaar daar voor had bevolen, ook was verleend. HIJ hield er aan vast dat het belang rijk was de mogelijkheden van de particuliere grond voor het volle pond uit te bulten. De nieuwe oogst «taat nu te rijpen en het belooft een goede te worden. Maar het Kremlin beschikt niet over de mogelijkheden om te voorspellen of de volgende misoogst volgend Jaar of het jaar daarop zal komen. Van daar Breznjews nadruk op het eigen stukje grond, dat lange tijd de speel bal van de 8owJet-polltiek ls ge weest Onder Breznjew werd het be slag van de staat op de privé stukjes grond veroordeeld en werden de boe ren aangemoedigd die stukjes zo goed mogelijk te bebouwen met name als het regiem door een slechte oogst gedwongen was hen te hulp te roepen. Hoe waardevol die hulp ls valt af te lelden uit het feit dat de particuliere grond slechts vier procent van de totale hoeveelheid landbouwgrond ln de 8owJet-Unle uitmaken maar wel een derde deel van de produktie van vlees, melk, groente en eieren opbrengen en meer dan de helft van de aardappeloogst Noodzakelijk kwaad De Sowjet ambtenarij ls nu dus bij gebracht met het dogma dat het eigen stukje grond een noodzakelijk kwaad ls. Het artikel ln Izwestia van vorige week verhaalt van een gepen sioneerde arbeider van 74 Jaar die nadat hij zich ln een vreemd dorp had gevestigd aardappelen voor de plaatselijke markt was begonnen te verbouwen. Hij kwam te wonen ln een krot en kreeg een stukje grond dat zo onvruchtbaar was dat „er zelfs geen onkruid wilde groeien". Maar hij werkte voor zichzelf. Toen dit schandalige staaltje van vrij onder nemerschap Iemand er toe bracht het stukje land om te ploegen was de hele aardappelaanplant verloren. Dus ging Wasslll Alexandrawltsj zich op de komkommers richten. Hij bouwde een kas en was al spoedig de enige ln het dorp die de naburige stad kon voorzien van een groente, waaraan meestal gebrek was omdat de staatsbedrijven er weinig be langstelling voor hadden JNlet lang daarna was hij de rijkste man van het dorp, wat bleek uit zijn nieuwe woning, die niet alleen van bakste nen was gebouwd maar ook een ver anda met veel glas had, mooier dan enig ander ln het dorp. Het was niet te vermijden dat hij werd aangevallen als een speculant en werd gebrandmerkt als een kwaadaardig personage. De roep ging dat hij tot de orde moest wor den geroepen zodat anderen niet ln verleiding zouden worden gebracht. In een eerder artikel ln de Prawda werd gemeld dat boeren, die zelf verbouwde knoflook op de plaatselij ke markt trachtten te verkopen door de politie werden gearresteerd waar na hun goederen en hun geld ln beslag werden genomen. Wat was er toch gebeurd met Breznjews her haalde oproepen „de bezitters van stukjes grond" te helpen ln plaats van te hinderen? Aandacht De artikelen ln Izwestia en de Praw da en andere soortgelijke die ln de Sowjet pers zijn verschenen laten zien dat er aandacht ls geschonken aan Breznjews oproep. Want de mo raal van deze met enige nadruk ver melde artikelen ls dat de plaatselijke autoriteiten de komkommerverbou wer niet als een speculant moeten beschouwen, dat de knoflookverko- pers met rust moeten worden gela ten en dat de boeren zoveel vlees moeten produceren als maar moge lijk ls. Het toont ook aan Breznjew er niet voldoende aan heeft een nieuwe poli tiek af te kondigen en te verwachten dat ze onmiddellijk wordt toegepast of het nu gaat over de voedsel pro duktie of het verminderen van de wapenproduktie. De strijd over de landbouwpolitiek is gemakkelijk bloot te leggen maar over de strijd ln het Kremlin over de buitenlandse politiek en de wapen beheersing mogen maar weinig de tails naar buiten worden gebracht. Arbeidsters uit een collectief bedrijf brengen hier op de markt in het Siberische Irkoetsk hun waren aan de man. Het gebrek aan bewijsmateriaal over ontspannlngspolltiek met succes is sldent Carter een goed excuus heb- deze laatstgenoemde categorie ls op- gedwarsboomd door zijn medcwer- ben gevonden om dat te doen wat zichzelf al een soort bewijsstuk. Het kers, die een harde lijn voorstaan en voor mensen van de harde lijn altijd wekt sterk de Indruk dat Breznjews die ln de hardere opstelling van pre- heel vanzelfsprekend ls.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7