JG wil regels voor andel met Z-Afrika Sadats positie wordt niet sterker Kansen op vredesregeling Rhodesië lijken verkeken Finland zal twee kapers uitleveren leer ruimte Chinees itellect bepleit pen economische sancties Croissant: asiel in Frankrijk Losgeld Fiat directeur was 5,5 miljoen Fanatieke moslems verklaren Egypte's president de oorlog NSDAG 13 JULI 1977 uSSEL (ANP, AP, Reuter, UPD De ministers van buitenlandse zaken van de negen landen van JÉuropese Gemeenschap hebben gisteren afgesproken een stel regels vast te stellen voor het tndoen met Zuid-Afrika. Het idee voor het opstellen vah een dergelijke code komt van de Bntse er van buitenlandse zaken, David Owen. BUITENLAND Trouw/Kwartet dan de huidige situatie. Owen wees erop dat het voor het eerst was dat de EG een gemeenschappelijk standpunt tegenover Zuid-Afrika bepaalt. Een groen ambtenaren van de Euro pese Gemeenschap zal belast wor den met een snelle formulering van de precieze inhoud van de gedragsre- Juropese Gemeenschap zou de landse bedrijfsleven gericht dat be- willen inbrengen op de VN- langen in Zuid-Afrika heeft. In die jrentie over apartheid die op 22 brief werden aanbevelingen gedaan ,stus begint in de Nigeriaanse om te streven naar een gelijkwaardi- fdstad Lagos. Men hoopt op die ge behandeling van alle werknemers. «rentie te komen met een ver- Nederland vindt verder dat er op het _ng van „goed gedrag" waarin de bedrijfsleven een beroep moet wor- landen van de Europese Ge- den gedaan verdere investeringen in hschap aan alle bedrijven vra- Zuid-Afrika na te laten. Groot-Brit- J in hun Zuidafrikaanse vestigin- tannië voelt echter niet voor een f 2* geen onderscheid te maken in dergelijke investeringsstop omdat gels, in samenwerking met de Euro- y 2)ning tussen zwarten en blanken dit „schadelijk zou zijn voor beide pese Commissie. ^e rechten van de vakbonden te kanten". Naar schatting vijftig pro jecteren. West-Duitsland zou bo- cent van de buitenlandse investerin- aPdien voorgesteld hebben de in- gen in Zuid-Afrika wordt door Britse Haringen in Zuid-Afrika te beper- firma's gedaan. Opmerkelijk was dat Tlf De-voorstellen van de EG heb- de Franse minister van buitenlandse enl ten doel redicalere voorstellen zaken De Guiringaud gisteren bij de M zwarte Afrikaanse landen de besprekingen in Brussel ontbrak. in |d uit de zeilen te nemen. Belegeringsmentaliteit Ter toelichting van zijn voorstel wees de Britse minister van buiten- 1 uit de zeilen te nemen. in der Stoel iter Van der Stoel van buiten zaken verklaarde gisteren na landse zaken Owen erop dat door nt K)P van het overleg in het Brussel- economische druk geprobeerd moet -wjr\ tCgmontpaleis dat het idee van de worden vreedzame veranderingen Vö gclall privacy 9jtse minister Owen voor een ver- tot stand te brengen in Zuid-Afrika. i w i Wing van „goed antl-apartheldsge- Deze druk moet door de negen lan- DGtGF D6SCn6rlT16n Ptg" al in 1974 door Nederland is den van de EG gezamenlijk worden 'A,gevoerd. In dat jaar hebben mi- uitgeoefend. Het enige alternatief WASHINGTON (UPD Het Ameri- aatter Lubbers van economische za- ligt in sancties, aldus Owen, en dat kaanse congres is gisteren begonnen ba en minister Van der Stoel een zou een belegeringsmentaliteit in met de behandeling van een reeks irkef aan dat deel van het Neder- Zuid-Afrika bevorderen die erger is voorstellen ter bescherming van de mmmmmmpersoonlijke levenssfeer. De voor stellen voorzien In een sterke beper king op het gebruik van persoonlij ke gegevens die in handen zijn van overheid en bedrijfsleven. kètspecialist: ten behoeve wetenschap MG (Reuter, UPI) China heeft behoefte aan een grotere jellectuele vrijheid om niet achter te blijven in het weten- "lappelijk onderzoek. Dat is de conclusie van een opmerkelijk inhartig artikel in Rode Vlag, het theoretisch blad van de nese communistische partij. van de hoofdtaken van de we- appelljke arbeiders is het loedlgen van honderd denk- itingen, die met elkaar wedijve- Isiu" zo schrijft dr. Tsjien Hsoe-sen, Scl brein achter het moderne raket- m<enaal van China. In het artikel •eifdt erkend dat de slechte behan- ,r Jng van Intellectuelen in het ver- heeft geleid tot een „dalend in China. Als daar in eind aan komt zal het ambiei- ïze programma voor de komende we, laar niet verwezenlijkt kunnen Mensenrechten I rttden. China moet leren van de toctfBt-ontwikkelden te andere lan- zo meent de auteur. tellectuelen zijn het mikpunt ge weest van de politieke campagnes van de groep rond Tsjiang Tsjing, de weduwe van Mao. „De bende van vier plaatste de intellectuelen in de beruchte negende categorie, nog la ger dan landeigenaren, rijke boeren, contra-revolutionairen, slechte ele menten, rechtsen, renegaten, vijan delijke agenten en kapitalisten zon der berouw," aldus Rode Vlag. ;lijke uitlatingen zouden vóór ost) wegzuiveren van de „bende van vorig jaar oktober, beschouwd als „slaafse aanbidding van za- uit het buitenland." „We moeten realistische benadering hebben kijken naar de kloof tussen de lige wetenschappelijke en tech- igische positie van China en het ildnlveau. We liggen aanzienlijk iter op de meeste gebieden." 4 ongeveer 20 mlljoer) Chinese ln- Tsjien baseert zijn verdediging van de intellectuelen op de economische noodzaak, niet op mensenrechten. „De intellectuelen van ons land zijn een positieve factor in het bouwen van ons socialistische moederland." Ze zijn onmisbaar voor China, en moeten zonder vrees voor vervolging him bijdrage kunnen leveren. „De ideologische problemen van de intel lectuelen kunnen slechts door demo cratische methoden worden opge lost, door discussie, kritiek, overtui ging en onderwijs, niet door geweld dadige en onderdrukkende metho den," meent Tsjien. Terug naar aanrecht De leider van de Japanse vrouwenpartij heeft haar groepering ontbonden na dat de partij bij de verkie zingen voor het hogerhuis nauwelijks steun kreeg. Misako Enoki (foto) heeft alle politieke ambities op gegeven en gaat zich weer aan haar taak als huis vrouw wijden. De Europese ministers zijn het et gisteren ook over eens geworden dat de situatie in het noordoosten van Afrika stabieler moet worden. Vol gens een Britse woordvoerder zou de Sowjet-Unie een matigende rol kun nen spelen In Ethiopië, Somalië en Eritrea. Ook de belangstelling van Saoedi-Arabië voor dit gebied zou moeten worden aangemoedigd. Met een bus worden een aantal uit het Russische toestel vrijgelaten passagiers weggebracht Een oude man viel van vermoeidheid in slaap. SALISBURY (Reuter. UPI) De kans van slagen van de Brits-Amerikaanse poging op vreedzame manie een meerderheidsregering in Rhodesië ln het zadel te helpen, ls gisteren aanzienlijk kleiner geworden. De leider van de blanke minderheidsregering van Rhodesië Ian Smith heeft dit gisteren duidelijk laten merken. Het afgelopen weekeinde leek er on verwacht wat beweging te zitten in de vastgelopen onderhandelingen tussen de Rhodesische regering en een Amerikaans-Britse delegatie die bestaat uit de Brit John Graham en de Amerikaan Stephen Low. Een woordvoerder van de Rhodesische premier Smith liep gisteren echter weten dat de besprekingen tussen de regering en de twee leden van de Brits-Amerikaanse delegatie weinig vooruitgang hadden laten zien. Er hoeft niet op een politieke oplossing gerekend te worden tenzij de Britse regering haar opvattingen over een regeling van de kwestie Rhodesië radicaal wijzigt, zo liet Smith weten. De woordvoerder verklaarde voorts dat het plan van de Britse regering voor een Brits bestuur in de tijd van de overgang van blank minderheids- naar zwart meerderheidsbestuur ab solute onzin was. Eerder meende men dat Smith zich bij dat voorstel had neergelegd. De Rhodesische re gering is van oordeel dat de Brits- Amerikaanse delegatie volledig te gemoet komt aan de eisen van het patriottisch front, de politieke arm van de guerrillastrijdkrachten, waar mee de militairen van het blanke minderheidsbewind ln voortdurende strijd gewikkeld zijn. Nkomo Het patriottisch front dat onder lei ding staat van Joshua Nkomo en Robert Moegabe ziet helemaal niets ln een Brits lnterimbestuur van drie of zes. maanden. Zij willen zelf Rho desië dat zij Zimbabwe noemen in die overgangstijd besturen. Nko mo riep gisteren op tot besprekingen op hoog niveau tussen zijn verzets beweging en de Britse regering, waarbij Ian Smith zou moeten deel uitmaken van de Britse delegatie. Nkomo was gisteren voor het eerst gekleed in militair tenue als opper bevelhebber van de strijdkrachten van de Afrikaanse volksunie van Zimbabwe. Nkomo noemde het door hem en Moegabe aangevoerde patri ottisch front de enige door heel Afri ka erkende bevrijdingsbeweging met wie Londen zou moeten praten over overdracht van de macht. Huurlingen Nkomo zei voorts tijdens de perscon ferentie, die hij in de Zambiaanse hoofdstad Loesaka gaf, dat de Rho desische regering Vietnamveteranen in de Verenigde Staten werft voor de strijd tegen de zwarte verzetsorgani saties. Ook in andere westerse lan den zouden huurlingen voor het le ger van de blanke minderheidsrege ring worden geworven, zo'n 15 20 per dag. De Rhodesische premier Ian Smith zou nog steeds pogingen in het werk stellen om tot een regeling te komen met die zwarte bewegingen ln Rho desië die zich verzetten tegen de leiding van Nkomo en Moegabe. Smith hoopt door de medewerking van bisschop Moezorewa en ds. Si- thole te bereiken dat het zwarte front in tweeën splijt. Sithole en Moezorewa beschikken niet over ge wapende eenheden en voeren geen militaire strijd tegen de blanke min derheidsregering en zouden over aanzienlijke aanhang ln het land be schikken. Het patriottisch front noemde ds. Sithole die zondag naar Rhodesië terugkeerde een reactionair. Door naar Rhodesië terug te keren heeft Sithole duidelijk gemaakt dat hij geen echte revolutionair is die vecht voor de bevrijding van zijn land, aldus de bevrijdingsbeweging ZANU in een gisteren uitgegeven verkla ring. Sithole werd ervan beschuldigd de Zlmbabwiaanse revolutie te heb ben verraden. Eén man werd gedood en vier perso nen werden gewond bij een gisteren uitgevoerde aanval van zwarte natio nalisten op een buiten diep ln Rho desië. De aanval werd uitgevoerd met raketten en lichte wapens. Se dert afgelopen zaterdag hebben Rhodesische troepen tien zwarte gu errillastrijders om het leven ge bracht. PARIJS (DPA, Reuter) De Westduitse strafpleiter Klaus Croissant heeft politiek asiel gevraagd ln Frankrijk, omdat hij zich ln zijn eigen land wegens zijn linkse denkbeelden systematisch vervolgd voelt. De 46-jarige advocaat, keuze ver dediger van enkele hoofdverdach ten uit het onlangs afgelopen Baader-Melnhofproces, uitte gis teren in Parijs felle kritiek op Justitie en politie in zijn land. Croissant heeft zijn asiel-aan vraag al maandagavond laten de poneren bij president Giscard d'Estaing omdat deze „als hoeder van de Franse grondwet compe tent is in vraagstukken het asiel recht betreffende". De Jurist kwam maandagmiddag in Frankrijk aan, waarmee hij een gerechtelijk verbod op het verla ten van WestrDuitsland negeerde. Tijdens het proces tegen de Baa- der-Meinhofgroep (die zichzelf „Rote Armee Fraktion (RAF) noemde) was Croissant beschul digd van „Steun aan een misdadi ge organisatie". Een arrestatiebe vel wegens dit vermeende ver grijp werd opgeschort en Crois sant kwam tegen een borgsom van 80.000 mark weer op vrije voeten. Uit de bondsrepubliek is vernomen dat dit arrestatiebevel na Croissants „vlucht" weer van kracht geworden ls. HELSINKI (Reuter, UPI, AFP) Finland zal de twee kapers van het Aeroflot-toe- stel, die zich gistermogen heb ben overgegeven uitleveren aan de Sowjet-Unie. Moskou had officieel om uitlevering ge vraagd. De twee kapers, de 19-jarige Alexan der Zaglrjak en de 22-jarige Genna- dy Seloesjko, gaven zich gistermor gen over nadat zij even daarvoor hun drie laatste gijzelaars hadden vrijgelaten. De Finse minister van buitenlandse zaken Paavo Vaeyry- nen verklaarde gisteren dat „na tuurlijk posltef" zal worden gerea geerd op het uitleveringsverzoek van de Sowjet-Unie. Finland heeft over deze kwesties een verdrag met Moskou. De twee lopen de kans ver oordeeld te worden tot zeer zware straffen. De minister zei dat de Finse rege ring nooit van plan ls geweest de twee kapers naar een Westers land te laten vertrekken. Maandag nog spraken Finse autoriteiten er hun verbazing over uit dat de twee Rus sen weigerden ln een Cessna-vlieg- tuigje te stappen dat hen naar een Westers land zou vliegen. De minis ter van binnenlandse zaken Eino Uusltalo zei dat de Finse regering de kwestie zo wilde oplossen dat er geen bloed zou vloeien en dat tevens zou worden voldaan aan de interna tionale verplichtingen van Finland met betrekking tot kapingen. De minister voegde er aan toe dat de kapers maandag zelf om het Cessna- vliegtulgje hadden gevraagd maar zich later hadden bedacht. De Rus sische autoriteiten hadden Finland laten weten dat Seloesjko gevangen had gezeten wegens diefstal De ka pers hadden tijdens de onderhande lingen gevraagd wat er met hun zou gebeuren wanneer zij zich overga ven. „U zult ln overeenstemming met onze wetten en overeenkomsten worden behandeld", was hen verze kerd. Het ls niet bekend of de kapers op de hoogte waren van het Fins- Russische verdrag. BERN (Reuter) Voor de vrijlating van de Franse Fiat-directeur Revel- li-Beaumont is een losgeld van 5,5 miljoen gulden betaald, zo heeft het Zwitserse ministerie van Justitie ver klaard. Het geld ls vorige week vrij dag in Geneve aan vier mannen overhandigd. De Zwitserse autoritei ten hebben uit 'eigen bronnen' van de betaling vernomen. Tot nu toe zijn er geen verklaringen namens de familie Revelll afgelegd behoudens de uitlating van de zoon dat een 'een bedrag' is betaald. De Geneefse ban ken hebben gezegd niets af te weten van het opnemen van enkele miljoe nen guldens door de familie-Revelll. irleden week werd er midden de nacht aangeklopt bij |ypte's oud-minister van reli- loriuze zaken, sjeik Mohammed ie'jessein al Zahabi. Nadat hij 1 t0i deur van zijn woning ln He- Jan, een voorstad van Caïro, id opengedaanwerd hij door _jr mannen naar buiten ge- -^urd, een auto ingeduwd en ar een onbekende plaats ge acht. "™le dagen later werd zijn lijk hij leg eerst een kogel door zijn keroog en daarna werd hij ge- irgd in Giza, de wijk met de Ique nachtclubs van de Egypti- le hoofdstad teruggevonden. De Jtvoering en moord op Zahabi en daarop volgende bomontploffin- "Ti op verschillende centrale plaat- tt in Cairo hebben president Sa- 'ik- (t's toch al moeilijke positie verder 9ldüerstreept. Vijf maanden na de issale voedselrellen in Egypte heb- n fanatieke moslems de oorlog tklaard aan het „kettersbewind" Sadat. de oktoberoorlog van 1973 in l Midden-Oosten liet Sadat niets om desnoods kruipend op zijn leën de aansluiting van Egypte bij jb Westen en met name bij de Vere- Staten te bewerkstelligen. Im- 5 een nauwe relatie met de VS i een spoedige oplossing van het ruilct in het Midden-Oosten moge- i moeten maken. Als instrument s diende onder meer de lnfitah, 5 politiek van de opening. Het Nas- istische „socialisme" zou door een Pfver kapitalistische ontwikkeling rvangen worden. Kis voor de Oktoberoorlog had lat het grondwerk voor deze poll- t verrricht. In mei, 1971, aan de (oravond van een bezoek van de nallge Amerikaanse minister i buitenlandse zaken William Ro- j werd de pro-Russische groep i Ali Sabri aangehouden en later langdurige gevangenisstraffen ordeeld. Vervolgens werden in i 1972 de meeste Russiche advl- i het land uitgezet. Tal van wet- werden aangenomen om de Egyptische economie voor het bin nenlandse en buitenlandse kapitaal aantrekkelijker te maken. Zwakker dan ooit. Toch lijkt Sadat's positie vandaag zwakker te zijn dan toen hij Nasser in september 1970 opvolgde. De fa natiek religieuze aanvallen op zijn bewind van de kant vhn de „Vereni ging voor Boetvaardigheid en Vlucht van het Kwade" komen dan ook op het ogenblik waarop Sadat zijn hoop heeft vastgepind op een succesvolle bijeenroeping van de Geneefse vre-' desconferentie voor het Midden-oos ten ln oktober van dit Jaar. Waren de verwachtingen van een dergelijke conferentie in de tijd dat de Arbei derspartij in Jeruzalem de scepter zwaaide echter al niet zo hoog, nu zijn velen van de vasthoudendheid en koppigheid van het kabinet^Be- gin overtuigd. En het falen van on derhandelingen met Israël zal Sa dat's positie alleen maar ver zwakken. Dit heeft Sadat uiteindelijk mede aan zich zelf te danken. Plechtige beloftes die nooit gerealiseerd wer den zijn hem niet vreemd. Zo beloof de hij al in 1971 dat in dat Jaar het conflict in het Midden-Oosten poli tiek of militair beslist zou worden. 1971 zou het Jaar van de beslissing zijn. Natuurlijk was het dat niet. Bovendien liepen zijn binnenlandse hervormingsplannen op een vol strekte mislukking uit. Weliswaar werden de individuele vrijheden in Egypte verruimd, maar de nijpende economische en sociale situatie ln land is alleen nog maar verslechterd. Sadat lijkt zich met het dagelijks bestuur van Egypte nauwelijks be zig te houden. Zijn aandacht is ge richt oq de buitenlandse politiek. Adviseurs voor binnenlandse aange legenheden heeft hij vrijwel niet. Het economlschee bestuur ligt ln feite ln handen van Abdfel Monelm door James Dorsey De eerste arrestanten in verband met de moord op ond-minister Zahabi werden gisteren voorgeleid. Zij bedekten hun hoofd tegen het maken van foto's omdat deze handeling volgens hun streng moslemse leefregels verboden is. Kaissoeni, vice-premier voor finan ciële en economische aangelegen heden. Grote beroering Toen deze zijn door het Internatio nale Monetaire Fonds (IMF) geïnsti geerde plannen ln Januari door de minister van financiën Salach Ha- med aan het parlement liet aanbie den ontstond er grote beroering in de zaal. Hamed kondigde aan dat de heffingen op geïmporteerde goede ren met 25 tot 100 procent zouden worden verhoogd en dat de subsidië ring van voedsel en andere essentië le goederen zoals butaangas en ta bak zou worden gestaakt. Demon straties onder de leuze „Wij sterven van honger Sadat, dus dood ons met je geweren", die door het Egyptische leger bloedig uiteen werden gejaagd dwongen de regering om het pakket van economische maatregelen weer in te trekken. Tijdelijk leek de rust ln Egypte her steld te zijn. Maar de massale onte vredenheid met het binnenlands be stuur van Sadat was naar bulten gekomen. Hieraan veranderde Sa dats binnenlandse liberalisatie niets. Integendeel. Politieke partij en werden in het land weliswaar toegestaan, maar niet die partijen die de werkelijke stromingen ln het land vertegenwoordigen. Moslemse broeders, Nasseristen, communisten of aanhangers van de oude Wafd- partij mogen zich nog steeds niet openlijk organlsere* of manifes teren. Sadat heeft deze situatie op ver schillende manieren proberen aan te pakken. Hij heeft geprobeerd links ln Egypte verantwoordelijk te stel len voor de voedselrellen en dan ook niets nagelaten links in een kwaad daglicht te stellen. Vanzelfsprekend waren linkse agitatoren de oorzaak van de rellen ln Januari geweest. En zoals toen te voorspellen was maak te de regering enkele dagen na de demonstraties bekend een commu nistische groepering te hebben op gerold, die plannen had Cairo plat te branden. Verder trachtte Sadat de situatie naar zijn hand te zetten door ln te spelen op de tn Egypte heersende religieuze sentimenten. Iets dat zeer gemakkelijk ls gezien het nog zeer traditionele levenspatroon op het Egyptische platteland. Het balanceren tussen liberalisatie van de maatschappij enerzijds en bespeling van religieuze sentimen ten anderzijds dreigt Sadat echter uit de hand te lopen. Veel hardhan diger dan de deelnemers aan de voedselrellen worden nu de moslem se activisten aangepakt. Werden na de demonstraties van Januari de ge detineerden door civiele rechtban ken berecht, de Inmiddels al meer dan drlehonders opgepakte aanhan gers van de Vereniging voor Boet vaardigheid en Vlucht uit het Kwa de zullen voor een krijgsraad terecht moeten staan. Hen zal onder meer het willen omverwerpen van het be wind van Sadat ten laste worden gelegd. De fanatieke moslemse Vereniging heeft Sadat de oorlog verklaard. De moord op Zahabi en de reeks bom aanslagen bewijst dat het de Vereni ging menens is. De aanhangers van deze beweging zijn fundamentalis ten. Deze in witte gewaden geklede bebaarde mannen, die meestal niet veel ouder zijn dan twintig, willen de stichting van een orthodox-moslem- se staat ln Egypte. Naar hun mening hebben de politieke en religieuze leiders van Egypte de moslemse wet met voeten getreden. Het toestaan van alcohol, vrijere seks en aarzelen de pogingen om de positie van de vrouw te verbeteren zijn het bewijs hiervoor. De „heilige terreur", het doden van ledereen die zich niet aan een strikte interpretatie (dat wil zeg gen hiln Interpretatie) van de Koran houdt en het aan de macht brengen van een orthodox-moslems bewind in Egypte zijn de middelen waarmee het rijk van Sadat godvrezend ge maakt moet worden. In dit verband was de moord op Zahabi niet toevallig. Immers deze ketter stond bekend om zijn vijan digheid tegenover de Vereniging van Boetvaardigheid en Vlucht uit het Kwade. Tijdens zijn minister schap liet hij niets na om de Vereni ging uit te roeien. En in een boek over de tendens van de terugkeer naar de orthodoxe islam trok hij fel van leer tegen de Vereniging. Frontale aanval Sadat heeft de oorlogsverklaring van de fanatieke moslems serieus genomen. Maar het is zeer de vraag of de massale klopjacht op zijn mos lemse broeders Egypte voor meer geweld en terreur zal behoeden. De situatie in het land lijkt zich alleen maar toe te spitsen. Tienduizenden mensen brachten verleden week de laatste eer aan ZahabL De roep naar het bloed van zijn moordenaars moest wel gehoord worden. Maar ondertussen liet de Vereniging, die zich bewapent voor een frontale aanval op het bewind van Sadat, weten dat ze weieens wil zien „wie het eerst door de knieën gaat". Sa dat heeft dringend weer een succea nodig. Of dit de uitroeiing van de fanatieke moslemse beweging zal zijn is zeer de vraag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7