erkoop brede [ordijnstoffen eneden raming .oonmatiging geen larantie voor werk Zwarte pieten over explosie van kredieten Duurzame artikelen gewild Meer werkgelegenheid in aardappelindustrie iïïg jgere koffieprijs Dotwinkelbedrijf Zware jongen Jfschaffing prijscompensatie weinig reëel Eerste vier maanden 2.5 miljard Mening over reclame (13) \ieuwe lening Gemeentenbank Kort geding tegen bedrijfsvereniging iAG 12 JULI 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 11 R H S 13 x',\ een onzer verslaggevers »;;;IECHT De verkoop van kamerbrede (gesloten) gordijn- 3v/l|en blijft sterk achter bij de verwachtingen die enige jaren SJpen nog werden gekoesterd. De ontwikkeling van deze lijnen had indertijd de markt een nieuwe impuls moeten is|n. Dit is echter maar ten dele gelukt. De verwachte twintig |ent marktaandeel ligt nog ver in het verschiet en zal slechts 5J,,h |zaam kunnen worden gehaald. 16V. ssy. jiijkt uit achtergrondinformatie 'ev* fcrband met de vakbeurs Inter io>/4 ir (tapijten, vloerbedekking, wo- en huishoudtextiel), die ko- 28i/. a najaar in de Jaarbeurs in pht wordt gehouden. Het blijkt, 2v', vanaf het najaar 1974, het 3i itaandeel in vierkante meters verder opliep dan tot circa tien 47'/» pnt en in geld berekend niet h de twaalf procent. (Alleen V ^jkt in de buurt van de geraamde ftg procent te zijn gekomen.) S/7 2.6s pr invloed van de teruglopende nctuur zijn de bestedingen in instoffen sinds 1974 teruggelo- lieraan is ook in 1976 nog geen af toegeroepen. In 1974 bedroegen Itgaven voor gordijnstoffen nog )0-5 260 miljoen; in 1975 was dat 30.101 220 miljoen geworden en in 14.83 ongeveer 200 miljoen; een da- niirtF1 geld van tien procent. Bere- 114.(1 „9.0 ff HAAG De Hermans Groep, "1 supermarkten omvat, heeft wereldmarkt tegen de gedaal- ijzen koffie gekocht. Van don- lag aanstaande af zal de groep [offie, die zij heeft laten branden, i en verpakken, verkopen te- ijl/ 4,50 per 250 gram. Volgens de s-groep gaat het hier om die in kwaliteit gelijk is aan jekende roodmerk. De Neder- koffiebranders hebben voir Afw&clltcnd de Hermans-groep van het mi- rie van economische zaken het iek gekregen hun prijs te verla- if In hun vergadering van vrijdag "jstleden hebben de koffiebran- besloten voorlopig nog een af- jhtende houding aan te nemen. kend in vierkante meters was de daling zelfs vijftien procent. Op grond van deze percentages kan worden vastgesteld, dat gemiddeld per meter meer geld werd uitgegeven en wel ruim vijfenvijftig cent. De gemiddelde (verkoop)prijs kwam daarmee boven de veertien gulden per meter. Behalve de ongunstige invloed van de conjunctuur waren (en zijn) de andere remmende invloeden de hoge ontwikkelingskosten van nieuwe dessins (hetgeen uiteindelijk in de prijzen tot uitdrukking komt), min der keus dan in stoffen op 120 centi meter (het gaat om een stof van 280 centimeter) eh tenslotte de presenta tie bij de detaillist. Uit het oogpunt van produktiecapa- citeit en collecties blijkt ons land koploper in de wereld te zijn in brede gordijnstoffen, faet het intemationa- ler worden van de collecties, bete kent deze koppositie van de Neder landse industrie een goede verbete ring van de exportmogelijkheden. Belangstelling voor gesloten kwali teiten is er met name uit Scandina vië en Zwitserland en uit andere Eu ropese landen. Met een goede export kan de industrie de hoge investe ringskosten voor kamerbrede gordij nstoffen enigszins drukken, doordat deze kosten kunnen worden „uitge smeerd" over méér vierkante meters. Dit betekent echter niet, dat de in dustrie zich kan veroorloven uitge breide collecties te ontwerpen. Voor de uitbreiding van de rij-op/rij-af transporten heeft de Atlantic Container Line een trailer laten bouwen, die een zware jongen mag worden genoemd. Het gevaarte weegt bijna 41 ton en is bijna 13 meter lang. De trailer staat op 64 wielen met massieve banden en een ingebouwd remsysteem. Onbeladen is het ge wicht bijna 41 ton; bij maximale belasting heeft de beladen trailer een gewicht van 223 ton. ASSEN Tijdens de komende aardappelcampagne in de Noor delijke provincies zal bij de coöperatieve „Aardappelverwerken- de Bedrijven AVB" niet meer uitsluitend worden gewerkt met losse campagne-arbeiders op contractloon, zoals tot nu toe in deze bedrijfstak gebruikelijk was. ■et Antwerpse fotografurebedrijf ^"Schutter" zal het in Kerkrade irg) gevestigde Nederlandse tche bedrijf HELIO REPRO 7CE gaan overnemen. Van de i dienst van Helio zijnde perso- feden kunnen er 70 in dienst |en. De onderhandelingen over ivername zijn nog niet geheel maar de afronding ervan wordt I deze week verwacht. Door de afwachtende houding van handel en particulier kan de grossier zich niet permitteren royaal te be stellen, aldus het bericht, en dat dit wel gebeurt is van groot belang. Bij de start van een nieuw dessin zal veelal met een minimum-afname worden begonnen. Bij een drukker ligt dat rond zeshonderd meter per kleur.. De presentatie van de grossier aan de detailhandel en van de winkel aan de consument begint, zo blijkt, ei genlijk nu pas de goede vorm te krijgen. Kamerbrede gordijnstoffen komen alleen tot hun recht, als ze „royaal" worden gepresenteerd en duidelijk te zien is hoe het dessin uitkomt. In een gemoderniseerd bedrijf van de coöperatie in Gieten zal de aard appeloogst bij wijze van proef in vol- continu dienst worden verwerkt door arbeiders met een vaste aan stelling bij de onderneming. Zij zul len de hele week door in vijf-ploegen dienst werken. Gebruikelijk was, dat de campagne-arbeiders in drie-ploe gen diensten gemiddeld zestig tot zeventig uur per week bezig waren aan het wegwerken van de aardap peloogst, waarna ze meestal op basis van het relatief hoge contractloon in de WW gingen. Volgens districtsbestuurder Jaap Hajenius van de Industriebond NKV wordt nu via dit experiment gezocht naar andere produktiemethoden in de aardappelverwerkende industrie, die een gunstige invloed hebben op de werkgelegenheid en de slopende gevolgen van de drie-ploegen dienst uitbannen. De werknemers in de Gietense fabriek werken ruim 33 uur per week in vast dienstverband. Zij krijgen behalve een uurloon nog een eenmalige uitkering van dertig gul den en een ploegentoeslag van ruim 22 procent. Wanneer rond half de cember, als de vorst invalt, de aard appeloogst wordt gestaakt en het werk afneemt, worden de werkne mers vérdedeld over de zeven aard appelmeel- en glucosefabrieken van de coöperatie, aldus Hajenius. De Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) wil KON-SCHOL- TEN-HONIG (K8H) via een kort ge ding dwingen de presentatielij sten van de aandeelhoudersvergaderin gen in 1976 en 1977 te mogen inzien. Het geding dient op 19 Juli voor de president van de Amsterdamse rechtbank. SOBI heeft KSH verzocht de lijsten te mogen inzien maar dit is door KSH geweigerd. SOBI wil controle ren of de besluiten op de laatste aandeelhoudersvergadering statu tair juist zijn geweest. Verder wil SOBI een informele aandeelhou dersvergadering en een enquête in stellen naar het beleid van KSH over de afgelopen jaren. DE ONDERLINGE LEVENS VERZEKERING MAATSCHAPPIJ 's GRAVENHAGE heeft in 1976, bij een stijging van de omzet (excl. koopsommen) met 6,4 pet. tot 51,6 min. een winst behaald van 7,7 min, 34 procent meer dan in 1975. De maatschappij verdeelt eenmaal in de vijf jaar de daartoe in dat tijdvak gereserveerde winst onder de deelne mers. Over de periode 1971 tot en met 1975 kwam aldus 18 min tot verdeling. Over 1976, het eerste jaar van het lopende vijfjarige tijdvak, is een bedrag van «,8 min (1975: 4,4 min) voor de in 1981 te verdelen winst bestemd. ir drs. G. H. Terpstra [ECHT Het boekje van Van de Klundert over „lonen en 6 [gelegenheid" is dubbel actueel, in die zin dat twee onder- >en worden behandeld die zeer sterk in de belangstelling n. Deze belangstelling geldt zowel het onderwerp zelf, nl. de I )ed van de lonen op de werkgelegenheid, als de modellen rmee men deze invloeden probeert te berekenen. r een model kan men verstaan (root aantal wiskundige formu- iiyaarmee gepoogd wordt een zo mogelijk beeld te geven van de i7^nden en verhoudingen, die er economie bestaan tussen aller- ootheden, zoals lonen en werk- enheid. De vergelijkingen wor- lamelijk getoetst aan de ont- ONfeling in het verleden. is land is het Centraal Planbu- een belangrijke modellenbou- Tevens voorspelt dit bureau economische toekomst aan de van dergelijke modellen. De te tijd worden deze modellen Is vaker ter discussie gesteld. In icht is het een zeer goede ge- te geweest van Van de Klundert inzicht te geven in de achter- ien van een aantal modellen op errein van de verhouding Ionen- gelegenheid. Den Hartog en Tjan van het mreau heeft Van de Klundert nodel gemaakt, waarin in feite lelangrijke verbanden tussen lo- werkgelegenheid zijn opgeno- In het boekje worden achter- )lgenS behandeld de invloed le lonen op de werkgelegenheid le de vraag naar goederen en '(ten, de invloed van de lonen op ■oduktiecapiciteit en het aantal dsplaatsen en de invloed van de via de collectieve lasten. latief ende lonen betekenen meer umptie, maar minder uitvoer, at wij relatief te duur worden, aard speelt hierbij de loonont- eling in het buitenland een gro- >L Per saldo is volgens Van de Klundert de invloed op de werkgele genheid via de vraag naar goederen en diensten licht negatief. De relatie lonen, werkgelegenheid en- collectieve lasten houdt verband met het afwentelingsprobleem. In dien lasten worden afgewenteld, treedt in feite een extra loonstijging op, die ruwweg dezelfde gevolgen heeft als elke loonstijging. De kern van de analyse heeft derhal ve betrekking op de invloed van de lonen op de produktiecapaciteit en daarmee op het aantal arbeidsplaat sen. In de klassieke theorie werd voorondersteld, dat de ondernemers bij hogere lonen met meer machines gingen werken en bij lagere lonen met meer mensen. Over de aanpas sing van het machinepark aan deze extra mensen werd niet veel aan dacht besteed, zodat er om met prof. Knol te spreken voor deze mensen niet veel meer overbleef dan maar bier te gaan halen. Dit probleem is door Den Hartog en Tjan opgelost door te gaan werken met jaargangen, waarbij iedere jaar gang een eigen verhouding heeft tus sen kapitaal en arbeid op basis van de technische ontwikkeling en de kostenverhoudingen. De theorie is nu dat ondernemers bij stijgende lonen t.o.v. hun opbrengstprijzen of met andere woorden bij stijgende reële arbeidskosten oudere jaargan gen machines versneld zullen afsto ten. waardoor een proces van uit stoot van arbeid ontstaat. Dit proces kan worden vertraagd door minder snelle stijgingen van de reële ar beidskosten. Den Hartog en Tjan hebben duidelijk gesteld dat zij met deze theorie een deel van de werk loosheid hebben kunnen verklaren. nl. de zogenaamde structurele werk loosheid in enge zin, d.w.z. de werk loosheid als gevolg van het gebrek aan arbeidsplaatsen. In het boek van Van de Klundert komt deze beperking minder duide lijk naar voren. In dit model is verla ging van de loonkosten een middel om de werkloosheid te bestrijden. Dit kan uiteraard gebeuren met al lerlei loonkostenonderdelen, zoals de sociale lasten, de loonsverhogin gen bij ingang contract en de prijs compensatie. Van de Klundert noemt het actuele voorbeeld van de prijscompensatie. Uit het model blijkt dat afschaffing van de prij scompensatie leidt tot veel minder werkloosheid. De vooronderstelling van Van de Klundert dat bij afschaf fing van het systeem van de prijs compensatie bij de loononderhan delingen geen rekening zal worden gehouden met de prijsstijging, is niet erg reëel. Afschaffen van na- indexering betekent in de praktijk voor-indexering, zoals wij dat vroe ger gehad hebben Kritiek Op het model van Van de Klundert, Den Hartog en Tjan is van verschil lende zijden kritiek geleverd. Deze kritiek heeft in de eerste plaats be trekking op een aantal vooronder stellingen. Loonmatiging in ons land heeft alleen maar grote gevol gen indien onze uitvoer toeneemt. Dit betekent dat de afzet geen pro bleem mag zijn. In werkelijkheid kennen veel bedrijfstakken echter wel het probleem van de overcapaci teit. De scheepsbouw en de vleessec tor zijn hiervan bekende voor beelden. Indien alle landen gaan matigen, zal de afzet overal een probleem wor den. In feite vooronderstelt het mo del dat wij matigen en de rest niet, waardoor wij in feite onze werkloos heid kunnen exporteren naar ande-, re landen. Indien andere landen ook Drs G. H. Terpstra matigen, met name Duitsland, zijn de effecten van een loonmatiging in ons land veel geringer. In de tweede plaats heeft met name het CNV erop gewezen, dat een mo del wel relaties blootlegt, maar niet ingaat op het oorzakelijk verband. Waarom stijgen de reële arbeidskos ten? De nadruk, die overal wordt gelegd op de collectieve lasten en het voorbeeld van Van de Klundert over de prijscompensatie, wekt de indruk dat velen in ons land de lonen en de sociale uitkeringen zien als de motor van de economie. In de visie van het CNV zijn veel meer de investeringen in sterke be drijfstakken de oorzaak van het stij gen van de reële arbeidskosten. Nieuwe ondernemingen hebben vaak zowel het loonpeil opgekrikt als het prijspeil gedrukt, vooral in die sectoren die te kampen hebben met een overcapaciteit. Het gevolg is stijgende reële arbeidskosten. Het feit dat in de chemie de reële arbeidskosten sneller stijgen dan bijvoorbeeld in de handel, wijst op de juistheid van deze redenering. Een investeringsbeleid en VAD zijn in deze gedachtengang noodzakelij ke aanvullingen van een loonmati- gingsbeleid. Hiermee wil niet gezegd zijn dat loonmatiging niet nodig is. Loonmatiging alléén is echter een te eenvoudig recept. Drs. Terpstra is economisch mede werker van het CNV. Lonen en werkgelegenheid, door prof. dr. Th. van Klundert, uitgever Stemfert Kroese Lei den, Bedrijfskundige signale menten. 82 blz. prijs 15,- De laatste tijd worden er door belanghebbenden hete tranen geplengd over de explosieve groei van kredieten aan particulieren; het consumptief krediet. Deze tranen lijken niet zozeer voort te komen uit bekommernis over mensen die zich (soms te diep) in de schulden hebben gestoken, maar uit (financieel) eigenbelang. Het heeft er alle schijn van dat er krokodilletranen worden gehuild, waarbij wordt getracht elkaar de „zwarte piet" toe te schuiven. Wat is het geval? Met vaak Indringende boodschappen hebben de geldverschaffers zich niet zonder succes met consumptieve kredieten bij het publiek opgedrongen. Daaruit resulteerde de afgelopen jaren een sterke groei. In de eerste vier maanden van dit jaar was er zelfs een explosieve groei en wel van 2.5 miljard. Dit komt overeen met bijna de helft van het totale consumptief krediet van het afgelopen Jaar, dat op 5.3 miljard uitkwam. Omdat het zo gemakkelijk wordt gemaakt, maakt de consument bij de aanschaf van duurzame gebruiksgoederen (auto's, meubilair enz.) steeds meer gebruik van een of andere vorm van krediet. Over dit laatste punt is iedereen het wel in grote lijnen eens. Maar vervolgens begint het zwarte pieten. Een voorbeeld hiervan ls een artikel ln Economlsch-Statistische Berichten (ESB) van enkele maanden geleden, waarin een medewerker van de Amro-Bank in navolging van zijn baas Van den Brinken voorzitter Vonk van de Vereniging van financieringsondernemin gen, met de invloed van de Postgiro en de Rijkspostspaarbank op de kredietverlening aan particulieren komt opdraven. Hij vindt het opmerkelijk dat, ondanks het feit dat De Nederlandsche Bank zich verontrust heeft getoond over de snelle groei in de totale kredietverlening door geldscheppende Instellingen, het een ov erheidsbedrijf is dat ook mee gaat spelen in de markt voor consumptief krediet en hiermee een stimulerende invloed uitoefent op de omvang van de kredietverlening. Geen zorg Van mijn kant wil ik hierbij de vraag stellen of de banken zich over dit punt eerder ooit grote zorgen hebben gemaakt. De komst van de Postgiro en de Rijkspostspaarbank pas sinds 1 maart dit jaarmet de persoonlijke lening en het doorlopend krediet zal zeker merkbaar zijn (geweest). Wat het gevolg daarvan in elk geval is geweest is, dat de bijl in de rentetarieven ging. Sommige banken waren gedwongen het doorlopend krediet met niet minder dan acht! procent op jaarbasis goedkoper te maken. Ik zou daarop niet hebben teruggegrepen, als onlangs niet de Nederlandse Vereniging van Financleringsadviseurs NVF waarvan de leden óók graag een goede boterham verdienen van hun kant een duit in het zakje hadden gedaan. Voorzitter E. W. Krijnen van de NVF sprak bezorgdheid uit over de sterke groei van het doorlopend krediet, dat al dertig procent van het totale consumptieve krediet bedraagt. Volgens hem worden in de praktijk eerder opgenomen doorlopende kredieten later veelvuldig afèelost door middel van een (meestal duurdere) persoonlijke lening. De oorzaak hiervoor is wellicht, aldus de NVF-voorzitter, dat de consument nog onvoldoende weerstand kan bieden aan de gemakkelijke wijze waarop datgene kan worden opgenomen, dat eerder werd afgelost. De verleiding tot het regelmatig opnemen van kleinere bedragen is dan wel erg groot. Loktarief De heer Krijnen signaleerde voorts nog een uitermate kwalijke ontwikkeling. Hij wees erop dat er steeds meer advertenties verschijnen, waarin tegen zeer aantrekkelijke tarieven (zogenaamde loktarieven) geldleningen worden aangeboden. Pas in een later stadium blijkt dan dat die financieringskantoren loktarieven hanteren en dat de consument bij deze kantoren uitsluitend tegen een aanzienlijk duurder tarief over het gewenste krediet kan beschikken. „Money is the root of all evil"; geld is de wortel van alle kwaad, zegt een oud liedje. Of dat zo is, daarover kan worden gediscussieerd. Een feit ls intussen dat elke commerciële instelling kredieten aan particulieren zal blijven verstrekken zolang daarmee in mindere of (vooral) meerdere mate te verdienen valt. De gemakkelijke manier waarop mensen geld kunnen lenen soms geld „opgedrongen" krijgen draagt er niet toe bij dat de kredietverplichtingen van particulieren binnen verantwoorde grenzen worden gehouden, al doet het Bureau Krediet-Registratie in Tiel in dit opzicht wel nuttig werk. Daar ligt het probleem. Daarom is het nodig dat elke kredietverschaffer zo terughoudend mogelijk, dan wel nóg terughoudender te werk gaat bij het verstrekken van kredieten aan particulieren. Het verschijnsel van de loktarieven dient zo snel mogelijk wettelijk de kop ingedrukt te worden. Intussen kunnen mensen, die tot over de oren in de financiële problemen zijn geraakt, het best voor een regeling van die schulden terecht bij een Volkskredietbank of bij de Gemeentelijke Sociale Dienst. De consumptieve uitga ven in ons land zijn in het eerste kwartaal van dit jaar, vergeleken met de overeenkomstige drie maanden van vorig jaar, met iets minder dan twee procent gestegen. Verle den jaar deed zich een stij ging van ongeveer gelijke grootte voor. zo blijkt uit berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De groei van de bestedin gen is in hoofdzaak toe te schrijven aan grotere aan kopen van duurzame ge bruiksgoederen, want die lagen in hoeveelheden uitgedrukt ongeveer vijf procent hoger dan vo rig jaar. De uitgaven aan voedings- en genotmidde len waren daarentegen bijna een procent lager dan verleden jaar. Over een wat langere peri ode bezien namelijk de periode 1964-1975 blij ken de werknemersgezin nen hun toegenomen wel vaart te hebben besteed aan meer autorijden, drin ken en (duurder) eten. Dit blijkt uit het onlangs ge publiceerde budgetonder zoek van datzelfde CBS. dat in de periode mei 1974 tot april 1975 werd gedaan onder werknemersgezin nen met een bruto-inko- men in 1974 van minder dan 28.000. Vergeleken met het vorige budgetonderzoek uit de Henri Knap (journalist): Ik lees elke dag reclame. Reclame moet (Bijeengebracht door FHV/BBDO). periode 1963-1964. zijn op merkelijke verschuivin gen in het bestedingspa troon te constateren. Zo als opgemerkt is een dui delijk gToter aandeel van het gezinsbudget „inge ruimd" voor de auto (blij dat ik rij) en daarmee sa menhangende uitgaven, voor alcoholvrije en ln nog sterkere mate voor alco holhoudende dranken als mede voor verteringen buitenshuis. Het aandeel van de post voeding ln de totale uitgaven is niet on aanzienlijk afgenomen en wel van ruim 34 procent in 1963-1964 tot 28 procent in 1974-1975. DEN HAAG (ANP) De Bank voor Nederlandsche Gemeenten komt met een 8 pet tienjarige obligatiele ning 1977 van 100 min. Bij overte- kening behoudt de bank het recht voor het bedrag van de lening te verhogen, evenwel tot geen hoger bedrag dan 150 min. De uitgiftekoers zal, aldus de bank, uiterlijk op 18 Juli voor beurs wor den vastgesteld. De lening, waarop op 20 Juli kan worden ingeschreven, zal worden afgelost ln vijf nagenoeg gelijke jaarlijkse termijnen, waar van de eerste vervalt op 1 september 1983. De stortingsdatum is 1 sep tember. AMSTERDAM, (ANP) De Schle- damse ondernemer J. J. de Koning heeft gisteren bij de rechtbank te Amsterdam een kort geding aange spannen tegen de bedrijfsvereniging voor de metaalnijverheid, de nieuwe algemene bedrijfsvereniging en het GAK. De Koning, die het aannemersbe drijf „Genko" exploiteert, ls van me ning dat deze instanties onrechtma tig Jegens hem handelen door zijn bedrijf, dat voorheen was verzekerd bij de bedrijfsvereniging metaalnij verheid, in mei van dit Jaar een aansluitingsnummer te geven bij de nieuwe algemene bedrijfsvereni ging. Hij eist dat deze beslissing wordt herzien op straffe van een dwang som van 25.000 gulden. De herindeling van het bedrijf bij een andere vereniging houdt ver band met het feit dat De Koning volgens de sociale verzekeringsdien sten niet moet worden aangemerkt als aannemer, maar als koppelbaas. Zijn bedrijf zou zich bezighouden met het uitlenen van arbeidskrach ten, en als zodanig thuishoren in de nieuwe algemene bedrijfsvereni ging. De rechter zal ln deze zaak op 21 Juli vonnis wijzen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 13