Kraan wierp zijn net uit naar veie kanten
Onbezorgd op vakantie.
Wij helpen.
ABN Bank i
Kerken vinden nota over
Surinamers te optimistisch
Uit brieven van lezers
Religieuzen willen
meer kerkelijk werk
Olympische kerk mag tot
kantoor omgebouwd worden
Lefèbvre mogelijk
naar Mexico
VANDAAG
Voorbij'gangers
1
DONDERDAG 7 JULI 1977
KERK
Trouw/Kwartet
=PA(
Van een onzer redacteuren
ROTTERDAM ..Werp uw net uit aan de andere zijde en gij
zult vangen.'' Als wij dr K. J. Kraan vragen, hoe hij zijn
veelzijdige predikantenloopbaan onder één noemer zou kunnen
vangen, komt hij na enig tasten met dit bijbelwoord.
Kraan. jarenlang gereformeerd
evangellsatiepredikant in Rotter
dam. la onlangs 65 Jaar geworden en
met emeritaat gegaan. Maar wie
Kraan zegt. denkt ook aan de charts-
maUsche beweging, waarvan hij een
van de voormannen is. Die denkt
ook aan De Havenloods, dat huis-
aan-huls-blad in Rotterdam met een
duidelijk evangelisch geïnspireerde
opzet, waarin hij nog steeds schrijft.
Maar dan is daar ook nog de Kraan,
die het in de Jaren veertig nodig
vond. zich grondig te verdiepen in
het marxisme en daarop promoveer
de Terwijl hij kort daarvoor door het
hindoeisme heengekropen was
Hij zegt ..Ik ben nu eenmaal altijd
nieuwsgierig geweest, geïnteresseerd
in ménsen."
De droom van een blijvende vrede
stortte in WIJ hielden allemaal reke
ning met een rode invasie. In de
oorlogstijd had Ik op Walcheren
sterk ondervonden, dat wij gerefor
meerden van het nationaal-socialis-
me haast niets afwisten. Wij waren
Ideologisch totaal niet toegerust
voor een bezetting. Daarom ben ik
toen gaan studeren op de vraag: wat
drijft het communisme, wat kunnen
wij ervan leren. Die kennismaking
heeft mij erg teleurgesteld. Heel de
vraag van de Innerlijke vervreem
ding van de mens van zijn arbeid
komt in het communisme niet aan
de orde. Daar is het collectief eigen
belang het een en het al."
Engeland
Colijn
..Ik ben in mijn jonge jaren wel beïn
vloed door de parade der mannen
broeders. hoor. Mijn vader Is zelfs
nog een paar jaar particulier secreta
ris van Colijn geweest. Zelf was ik
erg gegrepen door Kuypers Stone-
lezingen Maar toch heb ik altijd het
idee gehad, dat wij gereformeerden
veel meer mensen konden helpen,
als wij bereid waren meer van ande
ren te leren. Het idee van de kruis
bestuiving. Daarom ging ik als stu
dent ook in de NCSV, werd daar
beinvloed door mannen als Rutgers
en Visser 't Hooft."
De jonge Kraan voelde veel voor de
zending. Hij twijfelde lang of hij zen
dingsarts of zendingspredikant zou
worden. Als dominee in Grijpskerke
(sinds 1939) zette hij zijn zendingsop
leiding voort. Maar na de oorlog ble
ken er veel meer zendelingen in Indië
in leven te zijn gebleven dan men
had durven hopen. Daarom nam hij
in 1946 een beroep aan naar Almelo.
..Daar maakte ik de merkwaardige
overgang mee naar de koude oorlog.
Kraan's gevoel voor kruisbestuiving
deed hem vervolgens de kans grij
pen om als predikant voor de „ver
strooide gereformeerden" naar Lon
den te gaan, nieuwsgierig wat er in
Engeland voor hem te leren viel.
Daar leerde hij de ..dienst der gene
zing" kennen. In Glasgow kwam hij
in aanraking met een predikant, die
niet anders deed dan zieken bezoe
ken en de handen opleggen. „Dat
was voor mij toen zo vreemd, dat ik
vroeg: helpt dat nou echt? Zijn ant
woord was: ik zegen de mensen, dat
is het beste wat er is. de rest is Gods
zaak."
Op dat gebied begon toen ook juist
in Nederland wat door te breken.
Hermann Zaiss maakte diepe in
druk op Kraan. Nog meer het boek
je. waarin J. L. Koole aandacht
vroeg voor de tekenen aan het slot
van Markus 16 (duivelen uitwerpen,
met nieuwe tongen spreken, gene
zing door handoplegging), tekenen
die volgens Koole weer terug zouden
keren in zendingssituaties.
Kraan was inmiddels zelf terechtge-
Dr. K. J. Kraan, die onlangs 65 jaar is geworden.
komen in wat wel een zendingssitua
tie mocht worden genoemd: evange
lisatie-predikant in Rotterdam
sinds 1956. Hij zocht contact met De
Hezenberg, waar deze dingen leef-
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT De werkgroep van de raad van kerken, die zich bezighoudt met de Surinamers,
vindt dat minister Van Doom de vragen die aan de orde zijn in zijn nota aan de Tweede Kamer
simplificeert. De werkgroep „8amenleven met Surinamers" schrijft dit in een brief aan de
bijzondere kamercommissie voor migratie en begeleiding van Surinamers en Antillianen.
De werkgroep van de raad van ker
ken vindt dat er een grondige bezin
ning moet komen buiten ambtelijke
kring samen met Surinamers en An
tillianen. De werkgroep pleit voor
een gesprek van afgevaardigden van
de raad van kerken met de kamer
commissie. onder meer over gezins-
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De religieuzen in Ne
derland willen In de komende Jaren
wat acUever worden In het gewone
werk in de kerk. Zij zijn met name
van plan vrijwilligers toe te rusten
Dit is een van de resultaten van het
halfjaarlijkse gesprek dat de bis
schoppen hebben gehad met verte
genwoordigers van de conferenties
van religieuzen.
Het gesprek was voorbereid door de
religieuzen die niet priester zijn. na
dat de vier organisaties van religieu
zen in ons land eerst een bezinning
hadden gehouden over het thema
..Einde van een conventionele pas
toraal?" De religieuzen vinden dat
zij „Helpend, luisterend en getui
gend" moeten meewerken aan de
opbouw van de kerk, op de eerste
plaats als gewone gelovigen.
De religieuzen willen toe rustin gs-
curaussen gaan geven, meewerken
in de volwassencatechese en -vor
ming en speciale aandacht geven
aan vergeten groepen, zoals buiten
landse arbeiders en werkende jon
geren.
hereniging, discriminatie en werkge
legenheid.
De werkgroep heeft bezwaar tegen
de bedoeling, die volgens haar uit de
ministeriële nota spreekt, te mikken
op assimilatie van de Surinamers,
waarmee geen recht wordt gedaan
aan de Surinaamse gemeenschap in
ons land. De werkgroep wordt geleid
door ds J. J. Legène van de evangeli
sche broedergemeente.
Optelsom
Als bedenkingen voert de werkgroep
onder meer aan. dat de regeringsno
ta de Surinamers in ons land overwe
gend ziet als een optelsom van enke
lingen en goeddeels voorbijgaat aan
het feit dat zij bij alle tegenstellin
gen een gemeenschap vormen.
Voorts dat ten onrechte in de nota de
indruk wordt gewekt dat de proble
men zullen zijn opgelost als iedere
Surinamer een huis, werk en een
school voor zijn kinderen heeft ge
vonden, dat „dus" het overgrote deel
van de Surinamers hier. volgens de
nota. al ..geruisloos zou zijn opgeno
men in onze samenleving".
Ook wordt betreurd, dat in de rege
ringsnota ieder begrip ervoor ont
breekt, dat door de aanwezigheid
van de Surinamers in ons land met
hun vertegenwoordigers van de gro
te godsdiensten en culturen van de
wereld, zoals hindoeïsme en Islam,
de ingrijpende veranderingen van
het karakter van onze samenleving
worden onderstreept. In de nota
wordt geen poging gedaan deze nieu
we gegevens structureel tot hun
recht te doen komen.
Dat de 8urinamers in meerderheid
niet van plan zijn terug te keren naar
Suriname komt volgens de werk
groep niet voort uit voorkeur onder
de Surinamers voor de Nederlandse
samenleving, maar uit de onmoge
lijkheid om terug te gaan. In haar
mening dat de meeste Surinamers
niets andrs willen dan opgaan in de
Nederlandse samenleving maakt de
regering haar wens kennelijk tot va
der van de gedachte, meent de werk
groep. Zij vindt dat de regering te
optimistisch is over de terugloop van
de werkloosheid onder de Surina
mers en zij protesteert scherp tegen
de „afbouw" van Surinaamse wel-
zijnsstichtingen als uiteindelijk
doel. Zij pleit er tegen dat het werk
van deze stichtingen wordt overge
heveld naar Nederlandse instel
lingen.
den. Ds W. A. Plug legde hem daar
de handen op om hem te zegenen tot
de „dienst der genezing". Kraan legt
er de nadruk op. dat heel deze ont
wikkeling zich bij hem dus binnen
kerkelijk voordeed. „Van de pink
stergemeenten wist ik toen niet
meer dan b.v. van Jehovah's getui
gen of Quakers."
Geestesdoop
In die tijd had je ook de opmerkelij
ke figuur van Dinco Molenaar, gere
formeerd predikant te Renswoude,
die het land doorging en overal zijn
collega's opzocht met de vraag: ben
je vervuld met de Heilige Geest?
Hem ging het niet zozeer om de
charistma (de Geestesgaven), alswel
om de ervaring met de Heilige Geest
zelf. de Geestesdoop. Molenaar
bracht in Utrecht een kring van pre
dikanten bij elkaar. Daar ontmoette
Kraan de Vuurgroep. In dij tijd on
dervond hij ook persoonlijk de erva
ring van de doop met de Heilige
Geest.
In 1964 startte Kraan in Rotterdam
het pastoraal centrum Oase. Daar
bij stond in het begin vooral de
gedachte voor van een soort com-
munautelt. een gemeenschapshuis
voor mensen, die anders meest als
eenlingen op kamer moesten wonen.
Bewust werd er daarbij naar ge
streefd. er een plaats van aanbid
ding van te maken met regelmatige
getijdediensten. Geleidelijk aan is
in het werk van Oase het accent
vooral komen te liggen op de dienst
van bevrjding en genezing, waarin
de handoplegging een bijzondere
plaats Inneemt.
Exorcisme
Oase is vooral in het nieuws geko
men door het exorcisme (het uitdrij
ven van demonen), dat er bedreven
wordt. Kraan: „Die publiciteit heeft
ook wel zijn goede kanten gehad,
want daardoor zijn heel veel mensen
bij ons gekomen, die wij hebben
kunnen helpen. Maar het beeld ls zo
wel wat scheef getrokken. Het exor
cisme gaat over mensen, wier hele
persoon door een ander bezet zijn.
Maar in de dienst der bevrijding
hebben wij veel meer te maken met
gedeeltelijk-gebondenen."
De laatste tijd krijgt vooral de „ge
nezing der herinneringen" sterk de
nadruk, actueel voor de nazorg van
gijzelaars en ook nu er nog steeds
gevallen van concentratiesyndroom
aan de dag treden. Kraan gelooft,
dat de kerk hier een speciale, eigen
therapie kan bieden. En dit kan vol
gens hem gedaan worden door elke
predikant, eventueel met handop
legging en zegening in tegenstel
ling tot het exorcisme, waarmee
men zonder kennis van zaken grote
brokken kan maken.
Aan het eind van het gesprek blij
ken wij nog maar weinig gepraat te
hebben over zijn evangelisatie-werk.
Hoe hij met name ook via De Haven
loods bij ledereen ln huls kwam en
verbindingen probeerde te leggen
tussen het evangelie en de dingen
van de dag. Hij is bijzonder blij. dat
zijn werk na zijn emeritaat kan wor
den voortgezet en er uit het land
geld op tafel ls gekomen, zodat een
opvolger kan worden aangetrokken.
Toekomst
„Ik heb geprobeerd de dingen aan te
voelen, zoals ze vanuit de toekomst
op ons afkomen. Wij moeten uit zijn
op een overvloediger gerechtigheid.
Dan k&n, door een overvloediger le
ven uit de Heilige Geest. Ik zeg het
wel eens zo: wij zijn omgeven door
hoogspanningsdraden. Gods toe
komst is een krachtcentrale, naar
deze wereld onderweg. De volle
krachten van Gods rijk zijn al aan
wezig. Maar hoe krijgen wij daar
aansluiting op?"
Van de charismatische vernieuwing
verwacht hij veel, maar dan in klei
ne gemeenschappen, basisgroepen
die zich openstellen voor een sterke
werking van de Geest en die vorm
willen geven aan die overvloediger
gerechtigheid.
Vanuit deze gedachte het denken
vanuit Gods toekomst heelt hij
ook zijn laatste boekje geschreven
(„Heiliging, het hart van het heil.'
uitgave Kok. Kampen).
„Wij willen maar bij de theologie
van het kruis blijven en komen er
niet toe aan de theologie van de
glorie. Daar zijn we doodsbenauwd
voor. We blijven ln ons geloof te veel
bij Goede Vrijdag staan en komen
te weinig bij Pasen en Pinksteren.
Die zijn ln onze gedachten te veel
uitvloeisels van het kruisl ln plaats
van nieuwe hellsfelten. Doordat wij
dat te weinig beseffen, leven wij in
onnodige armoede."
Verzoening
Denken vanuit Gods toekomst, dat
zou volgens Kraan ook de Impasse
kunnen doorbreken, waarin de dis
cussie over de verzoening terecht is
gekomen. Die hele discussie de
vragen van Wiersinga en de ant
woorden die hij kreeg is volgens
hem daarom zo onbevredigend ge
bleven, omdat zij helemaal binnen
de theologie van het kruis is geble
ven. Daardoor zijn de wezenlijke
vragen naar zijn gevoel nog niet aan
de orde gekomen.
Kraan: „De Heer komt als de Zoon
des mensen met heel zijn volbrachte
heilswerk vanuit zijn toekomst op
ons toe. om ons te vervullen en te
zegenen."
MOSKOU De kerk die de Rus
sen ln Moskou bezig zijn te bouwen
in verband met de olympische spe
len van 1980 kan volgens de architec
ten daarna makkelijk verbouwd
worden tot kantoor.
MADRID De Spaanse bis
schoppen kunnen binnenkort over
honderden extra priesters beschik
ken. die vrij komen, nu de Nationale
beweging, de partij van Franco, door
de nieuwe regering is opgeheven.
Deze partij had enkele honderden,
meest oudere, priesters ln dienst als
aalmoezenier. Ook de geestelijke
raadslieden van de vakbeweging ko
men binnenkort vrij voor parochie
werk.
BOEKAREST In de laatste
drie maanden van 1976 werden in de
orthodoxe kerk van Roemenië in to
taal 241 nieuwe priesters gewijd. De
kerk is met haar 14 miljoen leden de
op een na grootste orthodoxe kerk.
In Boekarest studeren 500 studenten
theologie en aan het theologisch in
stituut in Slbiu waren vorig jaar 892
studenten ingeschreven.
JOHANNESBURG - The Voice,
het oecumenisch tijdschrift voor
zwarten in Zuld-Afrika, dat uitgege
ven wordt door de raad van kerken.
Kort» du*»** g»*tw»v*n Msi
gestuurd naar Secretans
pwWAahe wordt de naam van de
aan eén kant getypte, boeven kunnen worden
- Trouw/Kwartet. Postbus 859. Amsterdam. B*
E.o.
Hoewel het blijkt dat de heer Klei
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 940
Westbtaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115500
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. ZwoHe
Tel 05200-17030
bijzondere waardering voor het uit
muntende orgelspel van Feike
Asma heeft, doet zijn bewering dat
de E.O duidelijk mikt op een breed
publiek, wel een beetje vreemd aan.
Ik neem aan dat de E.O. dankbaar is
als er veel mensen kijken en luiste
ren naar de uitzendingen. Waar de
E.O. echter op mikt, wat haar roe
ping is. dat is ten eerste „getuigen
van het evangelie van Jezus Chris
tus." en ik denk dat het merendeel
van de zangers, organisten en ande
re medewerkers, dit „getuigend"
zingen en spelen bedoelen. Mikken
op een breed publiek? Qod verhoede
het voor de E.O.!
Lage Zwaluw* W. Bos
Algerijns gas
Het plan van de Gasunie, een ont
vangststation op de Maasvlakte
voor Algerijns aardgas in te richten,
gaat in tegen elke economische or
dening. In de buurt van Rotterdam
is de ruimte beperkt, terwijl de
Eem&haven letterlijk en figuurlijk
met open armen klaar staat.
Vrendam
J. Nauta
U kunt niet alleen een prettige vakantie boeken bij de ABN,
maar u kunt zich er ook goed verzekeren met een ABN Reisverzekering.
Dan kunt u rustig op vakantie gaan, zonder zorgen over wat er
allemaal op reis kan gebeuren. Er zijn drie combinaties van verzekeringen
met dagpremies van f 1,-, f 1,50 en f 2,- per persoon. En tegen een
geringe premietoeslag kunt u een aantal extra's meeverzekeren, zoals
verlies van geld en cheques, wintersportrisico's,
gevolgen van pech aan auto of caravan, etc. Uiteraard kan de ABN
u ook helpen met vreemd geld en reischeques. Als u vakantieplannen
hebt, informeert u dan bij het
ABN-kantoor bij u in de buurt.
U kunt ook de coupon insturen,
dan krijgt u informatie in de bus.
Sruur mij meer informatie over:
Reisverzekering en vreemd geld. ABN-reizen.
(aankruisen wal verlangd wordt)
Dhr./Mevr./Mej
Adres:
Woonplaats:Tel.:
Heeft reeds een rekening bij de ABN:ja/neen.
Zo ja, bij ABN-kantoor:
In ongefrankeerde envelop zenden aan: Algemene Bank
Nederland, Afd. O.D. 50, Antwoordnr. 1555, Amsterdam.
is in beslag genomen omdat het
„schadelijk" zou zijn „voor de veilig
heid van de staat, het algemeen wel
zijn, de vrede en de goede orde". The
Voice wordt gemaakt door Revela
tion Ntoula.
MEXICO CITY OJPI) De Mexi
caanse bisschoppen zullen de dissi
dente aartsbisschop Lefèbvre mij
den, wanneer hij volgende week
naar hun land komt. Dit is bekend
gemaakt door een woordvoerder
van de Mexicaanse bisschoppen, die
bericht had ontvangen dat Lefèbvre
11 juli zou komen.
In Flavigny sur Ozerain in Frankrijk
heeft Lefèbvre gezegd dat hij ex
communicatie door Rome zou on
dergaan als iets onwezenlijks. De
dissidente geestelijke was in Flavig
ny voor het in ontvangst nemen van
de belofte door vijf nieuwe nonnen
van de congregatie van de kleinze
zusters van Sint Franciscus van As-
sisi. voor wie hij een traditionele mis
opdroeg.
EN EEN NEUS
vandaag donderdag 7 Juli 1977 §1
Goed. laat hij dan een armetierig
indruk gemaakt hebben op die WQfl
wapens betreft best voorziene re^
in het Tereblnthendal. toch had r
kleine David een goede neus. To<
ik eens, hoe lang al weer geleden tri
Time-Square in New York stond
Ja!) schreeuwden huizenhoge lett
op een gevel mij toe: THE SMELhgj
OF SUCCES. Ik weet niet meer v'
het was. Misschien wel een film o»"
zoiets. De geur van het succes. D>r.
hebben ze ln die plaats toch altijc.fl
veel om gegeven. Ik heb me eens y<x
laten vertellen dat een 311
geavanceerde parfum-fabrikant i y
Parijs een soort after-shave of
body-llquor maakte met de QO
vermelding „reukt naar de geur
nieuw papieren geld". The smell f
succes. De man dacht dat er
voldoende stupide mannen wareiDl
die zoiets zouden wensen te
gebruiken. Ik weet ook al weer ni<
of het doorgegaan is. Zal wel niet.
David had een goede neus. Niet vltg;
the smell of succes, maar voor deooi
dingen waar het om gaat. Want hy0(
laat zich door zijn broer Eliab nieu-,
naar huis sturen. Die had wel
gezegd, dat hij aanmatigend en ■|at
onbetrouwbaar was. maar hij zei:iS.
„Ik doe toch niets verkeerds! Het
toch iets belangrijks!" Dat rook (^an
knaap. Hier gebeurt iets. Daar h:*t c
hij een neus voor. Misschien was ivai
dan ook 't enige wat die reus »te
vermoedde, toen hij zei: Ben ik ee
hond? Nee. dat was hij niet. Maar
David rook de dingen die belangr
waren. En zo rook hij dat er meer
aan de hand was dan een brok
gevaar en dreiging. Ook redding
voor de kudde en een rechtvaardi
hoede. En dat gaf hem kracht. On
zo te zeggen: een reuk ten eeuwigi
leven. Iets met toekomst Hij was
het dan ook die even later met hei
hoofd van de reus wegliep en niet
omgekeerd. Cru? Och wat, lees de
krant maar.
uwi
3 V<
>PC
iter
aft
op
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK v8
Beroepen te Ried c.a. (toez.): K. £r"
ter te Norg.
Aangenomen naar Stellendam^*?
Oorschot kand. te Capelle a d. IJ^
die bedankte voor Zegveld
Wekerom.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Nijmegen. D. Vi
kand. te Veenendaal.
GEREF. GEM.
Beroepen te Son en Breugel:
van den Barn te Ochten.
Dr. Van den Heuvel
De secretaris-generaal van de K
derlandse hervormde kerk. dr.
van den Heuvel meent dat de Hrjj
sen in de komende jaren wel C,
zouden kunnen terugvallen in -1?
ouderwetse religie. Hij vertelt10*
aan pater A. van de Weijer, die&n
gesprek met Van den Heuveljlij
drukt in ..Heel de kerk" een ..cx^
mentisch werkboek", dat zojuis«e
uitgegeven door Gooi en St
(prijs 19.90). Het boek bevat iaj
momentopname van het oeci
nisch leven in ons land en een
zicht op de kerk zoals deze zich
komende jaren zou kunnen onttM
kelen. In dit kader zet dr. Van
Heuvel uiteen, dat hij behalve n
genoemde schrikbeeld ook H
droombeeld heeft: een zeer plurU-
me kerk. waarin erg veel mogelijr*
Een kerk die er is voor de menser
niet andersom. Een kerk die ovj"
bekend staat als de plaats waar
kunt aanbellen in welke nood
ook. Met een erg volks diakon;
met mensen die als christen hert
baar zijn desnoods met schil*
aan de deur waar je terecht lr"
als je een glas water wilt hebben,
je wilt opbellen of als je auto'
niet meer doet; waar je ook k""
aanbellen als je een avond erg
zaam bent. Een volkse kerk. waa
het getal mij niet interesseert. ,1.
Kroniek
De langzamerhand tot een jaarli;
traditie wordende kroniek van
en wee van Katholiek Nederli
door Fieke en Ton Oostveen is
uit. Deze uitgave van Gooi en StL.
kost 29,90 en biedt voor dat geld -f'
overzicht over de stagnatie die vA8
jaar over de hele Unie in rooms>0
thoUek Nederland is opgetreden/u
beide schrijvers stellen in hun v<2
waoord vast dat de kroniek een,
cune heeft, namelijk het wel en
aan de 'basis' van de kerk. Met
lacune valt het nogal mee. maar,
echt gemis is, het ontbreken vaniei
protestantse leven in dit boek.
iswaar zijn Fieke en Ton nielje
eenkennig, dat zij voorbijgaan nj
oecumenische gebeurtenissen, &it
wat er in ons land na de assemk
in Nairobi is gebeurd, maar oo*
samenwerkingsvormen tufe
Rome en Reformatie worden .n
compleet behandeld. ,g<
a;
st
Limburg
De nieuwe president van de Moi
nen in ons land heet John Maf1*
Limburg. Hij volgt Neil Kooyid
op. die naar het hoofdkwartier0;
het kerkgenootschap in Salt
City is verhuisd. In ons land zijlij
zendelingen werkzaam. Ons f.*
telt 7500 mormomen. Limburg
chemicus en afkomstig uit de
