Bezorgheid over toekomst van energiebeleid Wat in de ijskast mag Wij zijn uiterst artistiek gekooid ,Hoge prioriteit geven aan veiligheidsbeleid' Bij Nabokovs dood CNV beticht artsen van onredelijkheid KUNST Brief aan formateur Nederland bleef derde producent aardgas ter wereld Bezetters moeten opvangcentrum uit Militaire verenigingen in brief: Van Heel schenkt collectie Dubbele pensioenbijdrage gevraagd Meijer (CRM) wil bezinning op wet bibliotheekwerk WOENSDAG 6 JULI 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet DEN HAAG (ANP) De directeuren van de Nederlandse elektri citeitsbedrijven hebben in een brief aan kabinetsformateur Den Uyl hun zorgen kenbaar gemaakt ovér de toekomstige elektrici teitsvoorziening. Daar vloeit uit voort, dat de afhankelijkheid van de Nederlandse energievoorziening van de olieproduktie sterk zal toenemen. Ook over het stoken van de centrales met kolen hebben de directeuren hun zorgen: het zal veel moeilijkhe den geven de gigantische hoeveelhe den kolen te verwerken, als een over wegend gedeelte van de elektrici teitsvoorziening dat als brandstof heeft. Omdat er geen zekerheid bestaat over de mogelijkheid de verschillen de brandstoffen te gebruiken voor de elektriciteitsvoorziening, menen de directeuren van de elektriciteitsbe drijven, dat Nederland ook van kern energie gebruik moet maken. De stichting energie en samenleving heeft formateur Den Uyl als „bezin- ningsgroep energiebeleid" gevraagd de discussie over de toepassing van kernenergie in te passen in „een breed besluitvoorbereidingsproces over het gehele energiebeleid op lan ge termijn". De groep is niet voor of tegen kernenergie, maar bezorgd over! de besluitvorming. De groep schrijft Den Uyl, dat zij zich aansluit bij het advies van de generale syno de van de Nederlandse Hervormde Kerk van 14 juni. De synode dringt bij dp overheid aan op een kwalitatieve verbetering van de gehele energiediscussie en tijdens deze discussie geen besluiten te ne men over uitbreiding van kernener gie. Op dit moment wordt volgens de bezinningsgroep energiebeleid een democratische besluitvorming rond de kernenergie in Nederland geblok keerd doordat de overheid geen vol waardige alternatieve energiestrate gieën heeft ontwikkeld, die in de discussie rond kernenergie kunnen worden betrokken. De groep meent dat deze alternatieven er wel zijn, maar nader in detail moeten worden uitgewerkt. ROTTERDAM (ANP) Ons land heeft zich vorig jaar gehandhaafd op de derde plaats van de lijst van grootste aardgasproducenten. De Nederlandse produktie bedroeg 96 miljard m3. De grootste producen ten waren de Verenigde Staten (560 miljard m3) en de Sovjet-Unie (321 miljard m3), zo meldt Esso Neder land. De wereldaardgasproduktie steeg vorig jaar met ruim 40 miljard m3 (ongeveer 3 procent). Dit was vooral te danken aan een stijging van 9 procent in de Oostbloklanden. Van* de Westelijke landen waren het al leen Nederland (van 91,3 naar 96 miljard m3) en Groot-Brittannië, die hun produktie opvoerden. De wereld aardgasreserves namen in 1976 met 3 procent toe tot 65.630 miljard m3. De grootste reserves hebben de Sovjet-Unie (40 procent van het wereldtotaal), Iran, de Ver enigde Staten en Algerije. Neder land staat met 1.780 miljard m3 op de zevende plaats. ARNHEM (ANP) De president van de rechtbank in Arnhem heeft de bezetters van Stichting crisis opvangcentrum KIS aan de Sons- beeksingel in die stad gelast het pand te verlaten. Het vonnis in dit kort geding is gelijk aan de eis van het bestuur van de stichting. De bezetting was het gevolg van een verschil van mening tussen de oor spronkelijke vier stafleden over de wijze van hulpverlening. Drie van hen vonden de hulpverlening te „al ternatief". Het vierde staflid wilde zich meer aan de doelstelling van het opvangcentrum houden, waarin volgens hem duidelijk omschreven staat dat het een centrum moet zijn voor mensen die bij bestaande in stellingen zijn stukgelopen. Zijn drie medestafleden en de gemeente lijke sociale dienst in Arnhem staan' een meer gerichte aanpak van de opvang van mensen in het KIS voor. Een ijskast is een bijna on misbaar attribuut in de keuken. Zowel voor grote gezinnen als voor alleen staanden. Wie wat bewaart heeft wat. Voor de maaltij den zorgen wil vaak zeggen vooruit zorgen. Dat kan vooral op warme dagen moeilijk zijn. In een warm weekend loopt de boter weg, wordt de melk zuur, bederft het vlees en verlept de groente. Het spul in de ijskast bewaren is een uit komst. Maar we moeten het wel op de juiste manier be waren. Wat moet er bijvoor beeld in het vrieskastje en wat mag er beslist niet in? Spullen, die uit de diepvries van de winkelier komen, zo als diepvriesgroente of - maaltijden kunnen zonder meer in het vrieskastje. Be halve als ze al half ontdooid zijn. Dan kunnen ze niet op nieuw ingevroren worden, maar moeten ze gegeten worden. Vlees kunnen we in dat kastje wel enkele weken goed houden. Het ligt er he lemaal aan wat voor vries kast in de keuken staat. Er zijn twee drie maar ook één-sterrige vrieskasten. Daar hangt het vanaf hoe lang de etenswaren goed blijven. Een vrieskast met één ster heeft meestal geen diepvriesvak. Citrusvruchten In de koelkast (dus nu heb ben we het niet over het diepvriesvak) mogen beslist niet bewaard worden: ci trusvruchten, omdat ze een sterke geur afgeven, snel uitdrogen en bij onmiddel lijk gebruik, als ze uit de koelkast komen, minder smaak hebben. Dus geen ci troenen, mandarijnen, si naasappels en grapefruits in de koelkast. Peren, bana nen en ananas gaan er bij lage temperaturen ook niet op vooruit. Aardappelen mogen niet té koud bew aard worden, anders gaan ze zoet smaken. Uien en knoflook hoeven ook ai niet in de koelkast. Ze kunnen bij gewone temperatuur bewaard worden. Wie fruit wil bewaren moet er voorzichtig mee omgaan. Fruit wordt makkelijk beurs of beschadigd als het in de verdrukking komt. Fruit dat op een warme dag gekocht wordt, moet eerst even bij kamertemperatuur blijven liggen. Daarna mag het in de koelkast. Niet in een papieren zak maar in een plastic zak. Wie het fruit eerst wast moet het goed laten drogen omdat er anders gauw rotte plekken ontstaan. Appels blijven bijzonder goed als ze in een goed afgesloten plastic-zak in de koelkast bewaard wor den. De zak moet echter van gaatjes voorzien zijn. zodat de appels kunnen ademen. Gewoon de zak in- prikken met een schaar. Voor 25 kilo appels is een rond gaatje van één milli meter voldoende. Het is aan te bevelen alle fruit onge veer een uur voor het gege ten wordt uit de koelkast te nemen, want pas bij hogere temeraturen (18 tot 20 gra den Celsius) komen alle aro- mastoffen weer te voor schijn. Groente en vlees Groente moet altijd ver pakt in de koelkast om uit drogen te voorkomen. Pa pier is niet geschikt. Ook weer plasticzakken met gaatjes, opdat de groente kan „ademen". Groente in het groentevak, dus onderin de koelkast, doen. Van vers of verpakt vlees de verpakking verwijderen. Daarna mag het in de koel kast onder het vriesvak. Het blijft dan een tot twee dagen goed. Gebraden of op andere manier reeds bereid vlees, in de pan met Jus la ten en opbergen waar ruim te in de koelkast is. De be- waartijd is ongeveer vier dagen. Vleeswaren en worst die met voorverpakt zijn. in een plastic-zakje of in een koelkastdoos doen. Ze blij ven dan ongeveer twee da gen goed. Vacuüm verpakte vleeswaren hebben meestal de dag van houdbaarheid op het zakje staan. Als het zakje gesloten blijft kan men zich aan die datum houden. Vis Vis bewaren wordt wat moeilijk. Meestal ruikt vis nogal en dus moet hij in een goed gesloten doos. zodat de geur niet de andere etenswaren kan „besmet ten". Maar los verpakte, dus vers gekochte vis. is toch meestal niet langer dan één dag houdbaar. Boter en margarine kan. ge woon in het kuipje of in het boterpapiertje, in het boter- vak van de vrieskast een hele tijd bewaard blijven. Melk in dozen blijft, ongeo pend zeker zo'n vier dagen goed. Geopend iets korter. Ook kaas is een makkelijke klant van de koelkast. On verpakte kaas even in folie wikkelen en hij blijft enige weken bruikbaar. door T. van Deel J „De wieg schommelt boven een J afgrond en met ons gezonde 1 verstand weten wij dat ons be- 5 staan niet meer is dan een lichtflits tussen twee eeuwighe id den duisternis. „Zo begint Vla- 7 dimir Nabokov zijn autobio- o grafie „Geheugen, spreek". Het is dit gezonde verstand, dat de tijdelijkheid van het leven s moet erkennen, waartegen het t artistieke gevoel rebelleert: het f wil aan tijdelijkheid een soort 2 eeuwigheid verlenen. Nabokov heeft zijn leven lang niets anders gedaan dan de tijd bestrij den. Dat klinkt misschien wat over dreven, maar voor hem was het de enige opdracht die hij als kunste naar zag. In zijn visie zitten mensen gevangen in tijd, en verlangen ze naar de vrije wereld van tijdeloos- heid, waaruit ze door hun geboorte gebannen zijn. De enige manier om een uitweg te forceren is verbeelding of zelfmoord. Vandaar dat nogal wat verhalen van Nabokov eindigen met de dood van het personage: dikwijls een teken echter van het falen der verbeeldingskracht. Want als de ver beelding slaagt, geraakt men vanzelf in het èndere domein, waar van geen tijd meer sprake is. De eigenschap van mensen dat zij zich. iets kunnen herinneren, wijst erop dat in het bewustzijn de moge lijkheid bestaat om van tijd af te zien. Die mogelijkheid wordt door de herinnerings-kunstenaar die Nabo kov is, uitgebuit. Heel zijn autobio grafie „geheugen spreek" is een krachttoer in herinneren. Of anders gezegd: in verbeelden. Laat-romantisch De kunstopvatting die aan Nabo kovs ideeën ten grondslag ligt, is een laat-romantische en puur estheti sche. De kunstenaar is de schepper van een eigen werkelijkheid, die niet alleen geen relaties onderhoudt met onze werkelijkheid, maar deze zelfs in echtheid overstijgt. Het draait om de verbeelding. Alleen kunst biedt onderdak. Vooral in zijn voorwoor den, en interviews verzette Nabokov zich fel tegen de veronderstelling dat tijd, plaats en omstandigheden van ontstaan, kennis van auteur en werk van anderen, van belang zouden zijn voor de interpretatie van zijn boe ken. Voor hem was het essentieel dat wat hij schiep geen relatie onder- ia hield met de wereld van tijd en ruim- i te: de onaantastbaarheid van zijn 55) verbeelding stond voor hem op het m spel. '63| Dit gewichtige spel der verbeelding heeft Nabokov met allure gespeeld, zoj Hij beheerste de mogelijkheden die ,Jf er literair gezien voor zijn poging voorhanden waren. Hij vond er bo vendien heel wat nieuwe uit. Aange zien hij zich sterk bewust was van het artificiële van zijn onderneming, en gezegend was met een groot ver stand en een rijke eruditie, legde hij zich toe op de adaptatie van be staande literaire vormen en thema- ta. Hij behandelde ze ironisch, op een knappe en hautaine manier, en gebruikte ze voor zijn eigen doel. Nabokovs oeuvre telt oppervlakkig gezien detective-romans, tekstuitga ven, liefdesgeschiedenissen, etc. Maar het komt toch steeds weer neer op de magische kracht van de nos talgie. Nabokovs invloed is groot. Voor veel auteurs in ons land heeft bv. Bemlef daar openlijk blijk van gegeven, maar er zijn talloze anderen is hij hét voorbeeld van de roman- bouwer. Veel van zijn trucs, spiegel effecten, grapjes, vertellersinmen gingen, pasten anderen grif, en vaak minder geestig, toe. Hoewel Nabokov zelf alle verklaring van zijn kunst van de hand zou wijzen, is het duidelijk dat zijn vrij willige ballingschap er erg veel mee uitstaande heeft. Deze kan wel als de motor van zijn scheppend werk beschouwd worden. Wie het land van zijn jeugd nooit meer zal betre den en Nabokov heeft consequent geweigerd nog één voet in Rusland te zetten, daarin was hij principiëler dan Joyce, die nog wel een paar keer Dublin bezocht moet leven van de herinnering en zal zelfs -die fictie gaan stellen boven de realiteit. Zo bezien is Nabokovs ballingschap een beeldspraak voor een door hem ervaren en tot onderwerp van zijn werk gemaakte, veel essentiëlere ballingschap: namelijk het verdre ven zijn uit het gebied van tijdeloos- heid, het gevangen zitten in tijd. Dc nostalgie naar het oude Rusland is bij hem eerder symbool van zijn verlangen naar eeuwigheid. Onderdak De laatste twintig jaar woonde hij ook, heel typerend, in een hotel, in het Zwitserse Montreux. Het is de plek van iemand die zijn huis kwijt is, en voor wie alle onderdak tijde lijk is. Het enige onderdak waar Nabokov in geloofde was zijn kunst. Hij leefde met zijn boeken. De monografieën die over zijn werk verschenen zijn dragen dan ook titels als: 'Escape into aesthetics", of 'Nabokov, his Life in Art'. Naast de produktie van nieuwe romans en verhalen in het Engels hield Nabokov zich bezig met de vertaling en bewerking van zijn in het Russisch geschreven werk. Pas in 1940 immers arriveer den de Nabokovs in Amerika, na in de twintiger en dertiger jaren een emigrantenbestaan in Berlijn en Pa rijs geleid te hebben. Het oeuvre dat in die jaren bijeengeschreven werd, kreeg pas na het succes van 'Lolita', in 1955, een lezerspubliek, dat echter DEN HAAG (ANP) De drie Koninklijke Nederlandse Vere nigingen „onze vloot", „ons le ger" en „onze luchtmacht" hebben er in een brie! bij de kabinetsformateur op aange drongen hoge prioriteit te ver lenen aan een verantwoord vei ligheidsbeleid. „Er zijn hela'bs geen tekenen die er op wijzen dat binnen afzienbare tijd in de oost-west verhouding een daadwerkelijke en blijvende verbe tering komt", aldus de verenigingen. Zij vinden dat men voor ogen dient te houden dat de Sovjet-Unie de ontspanningspoütiek op ieder voor haar geschikt moment kan beëindi gen en verleid kan worden door de groei van haar militair potentieel haar doeleinden langs andere weg te verwezenlijken. De verenigingen wijzen op het slot communiqué van de bijeenkomst van de Noord-Atlantische Raad in mei waarin wordt gesteld dat de voortdurende groei van het offensie ve potentieel van de strijdkrachten van de landen van het Warschau Pact bijzonder verontrustend is. Een verantwoord veiligheidsbeleid, waarvan het defensiebeleid een be langrijk deel is, eist dat in de komen de kabinetsperiode tenminste ge stalte wordt gegeven aan een defen sieapparaat zoals dat is omschreven in de defensienota 1974, aldus de drie verenigingen. Zij menen dat onze vrijheid en ver worvenheden in het geding zijn en dat het behoud hiervan grote finan ciële offers ten volle waard is. Men maakt zich ook in hoge mate bezorgd over de personeelssituatie In de krijgsmacht. Gewaakt dient te worden tegen overbelasting van het personeel, aangezien dit nadelige in vloed kan hebben op de motivatie. - De verenigingen spreken de wens uit dat de afspraken van het nieuwe kabinet voor onze defensie er toe zullen leiden dat Nederland in de naaste toekomst zal beschikken over een goed bewapende en met modern materieel uitgeruste krijgsmacht, die ten aanzien van zowel de inwen dige als de uitwendige veiligheid be rekend zal zijn voor haar taak. AMSTERDAM - De Haagse schil der Jan van Heel en zijn vrouw Man ke van Heel-Poort. hebben een kost bare collectie schilderijen, tekenin gen, grafiek, aquarellen en gouaches uit eigen bezit geschonken aan de museums van de Nederlandse Antil len en Suriname. Dat is gebeurd ter gelegenheid van het afscheid van dr J. Schouten als directeur van de ste delijke museums in Gouda. Dr Schouten heeft mede bepaald welke werken als blijvend bezit naar de Wladimir Nabokov geen Russisch kende. Vandaar dat er met de regelmaat van de klok nieuwe Nabokov-boeken konden verschijnen, maar grotendeels oud werk. Het is een hoogst curieuze, en in die mate wel nooit in de literatuurhisto rie vertoonde bezigheid, dit nauwge zet toegankelijk maken in een ande re taal van het eigen oeuvre. Deze taak is, voorzover ik weet, haast volbracht (in samenwerking met zijn zoon Dimitri). Toch verschenen er ook wel nieuwe Nabokovs. Hoogtepunten blijven echter 'Lolita' en 'Bleek vuur' (uit de Russische tijd: De Gave, waarvan deze week een vertaling verschijnt, waar ik nog nader op in hoop te gaan). De lijvige roman 'Ada', waar in het vierde hoofdstuk geheel over Nabokovs tijds-opvattingen han delt, is wat mij betreft mislukt. In zijn behoefte de verbeeldingswereld zo complex en veelbetekenend mo gelijk te maken, verloor Nabokov zich in latere jaren geregeld in de tails, taalgrapjes, verwijzingen en verteltechnieken alles heel bril jant, maar de leesbaarheldsgrens werd wel eens overschreden. Dat zelfde manco kleeft aan zijn onlangs vertaalde, laatste roman, de fictio nele autobiografie 'Harlekinade'. De oorspronkelijke titel luidde: Look at the Harlekins! en dat klinkt beter. 'Let op de harlekijns!' wordt in die roman de zevenjarige Vadim Vadi- mowitsj aangeraden. Zijn oud-tante bedoelt ermee dat je de wereld kunt beheersen, aangezien hij maar be staat uit harlekijns, poppen die naar de aanwijzingen van je eigen ver beelding kunnen dansen: 'Vooruit! Speel! Bedenk de wereld! Bedenk de werkelijkheid!' Met dit advies wordt een kunstenaar van het Nabokov- soort geboren. Esthetisch Nabokovs manier om de chaotische werkelijkheid te bezweren is: hem voor illusoir houden, voor materiaal waarmee de kunstenaar zijn godde lijk scheppend werk kan verrichten. Niet filosofisch of psychologisch or dent Nabokov die chaos, maar puur esthetisch. Hij bedenkt een nieuwe wereld, een artificiële. Ik zei het al dat Nabokov als verte genwoordiger van de kunst om de kunst-richting een van de zeer gro ten in de wereldliteratuur is ge weest. Zijn oeuvre, dat ook bij ons vrij compleet in vertaling bereik baar is, is boelend, samenhangend en in allerlei opzichten waarlijk per fect. De zich als een god gedragende auteur manipuleert met ogenschijn lijk het grootste gemak verhaalge beurtenissen èn lezers. Maar niet zelden construeerde Nabokov zo grondig en tot in details zijn nieuwe wereld dat er iets vermoeiends van uit gaat en de sublieme momenten verstikt raakten in cerebraal' geko ketteer. Op zo'n moment bleek het gevaar van zijn kunstopvatting. Voor mij is hij op zijn best in de nostalgische beschrijvingen, de mo menten waarop zijn herinnerings techniek de tijd stilzet, een deur opent in onze gevangenis en uitzicht biedt op tijdeloosheid. Het gezonde verstand mag dan menen dat het leven een lichtflits is tussen twee duisternissen, maar Nabokovs boe ken zijn niet voor het gezonde ver stand geschreven. Nabokovs bal lingschap in tijd en ruimte is voor bij. Toen ik van zijn dood hoorde moest ik denken aan die prachtige regel uit 'Bleek vuur', die betrekking heeft op de natuur rondom ons. het uitspansel boven ons: 'wij zijn ui terst artistiek gekooid'. Van onze soc.-economische redactie UTRECHT Het Christelijk Nationaal Vakverbond vindt het een hoogst onverkwikkelij ke zaak dat de huisartsen voor de verhoging van hun pensioen onredelijke eisen stellen. De artsen eisen bijna een verdubbe ling - van 5,66 naar 10 per verze kerde als vergoeding voor hun pensioenvercekering. Als gevolg van deze eis zitten de onderhandelingen tussen de artsen en de ziekenfond sen muurvast De gevraagde verho ging zou de ziekenfondsen 41 mil joen gulden per jaar kosten. De artsen gaan zich beraden op de vraag of er een contractloze periode moet komen, hetgeen zou betekenen dat iedere ziekenfondspatiënt net als de particuliere patiënt voort aan een rekening van de hulsarts krijgt, die dan pas achteraf door de ziekenfondsen zou worden vergoed. Onaanvaardbaar Het CNV schrijft in zijn blad „De Gids" dat het maatschappelijk ge zien onaanvaardbaar zou zijn, wan neer de huisartsen werkelijk tot har de acties zouden overgaan. „De art sen stellen een onmogelijke els wan neer Ze hun inkomen met duizenden guldens willen verhogen, Juist nu het al de grootste moeite kost om voor miljoenen Nederlanders de koop kracht enigszins te handhaven", al dus het CNV. „In feite komt het er op neer dat de 'okseliris hulsartsen van twee walletjes willen eten", stelt het CNV. Ze houden in allerlei opzichten vast aan het vrij beroep, maar eisen tegelijkertijd de voordelen op van een functie in dienstverband. De artsen weigeren bijvoorbeeld rekening te houden met het bedrag waarvoor ze hun praktijk aan een opvolger kunnen overdoen en dat is toch gauw een ton of meer. Dat bedrag zou volgens het CNV best als onderdeel van hun pen sioenvoorziening kunnen worden be schouwd. „Zowel de eisen die de huisartsen vereniging (LHV) stelt als de harde houding die zij daarbij aanneemt komt de waardigheid van de Neder landse artsenstand beslist niet ten goede", concludeert het CNV. verschillende instellingen zullen gaan. Curagao, Aruba, Bonaire, Saba, St. Eustachius en St. Maarten krijgt werk van Jan van Heel zelf, aange vuld met dat van H. Kamerlingh- Onnes, Sierk Schroder, Joop Kropff, J. Franken Pzn, Theo van Nahmer, Ruth Fischer en Jenny Dalenoord. Suriname krijgt naast schilderijen van Van Heel werk van Minderman. Paul Arntzentus, Adam Henkebroer en Maaike Braat. De geschonken werken moeten in de musea blijven en mogen niet worden gedistribueerd over openbare instel lingen van welke aard ook. DEN HAAG Staatssecretaris W Meijer (CRM) heeft gemeenten, pro vincies en het openbare bibliotheek werk gevraagd zich te bezinnen op een eventuele herziening van de wet op het openbare bibliotheekwerk van 1975. De staatssecretaris stelt voor die bezinning een periode van anderhalf Jaar voor. Eind 1978 verwacht hij dan een definitief advies. Met name op het terrein van centra lisatie en decentralisatie past de huidige bibliotheekwet niet meer in het beleid. Weliswaar is aan gemeen ten en provincies de verantwoorde lijkheid opgedragen voor het open bare bibliotheekwerk maar boeken bezit, huisvesting, personeel en ope ningstijden kunnen nog vla centrale normen, door het rijk voorgeschre ven, geregeld worden. Simpkins

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 9