toskou: VS belemmert oede betrekkingen Smith arresteert radicalen i/lilitaifen vegen politieke vloer van Pakistan weer aan Afrika-top erkent patriottisch-front Verlies voor Janata bij verkiezingen in Kasjmir Overeenstemming met Moezorewa? Vliegtuig gekaapt Egypte onderhandelt met ontvoerders van oud-minister Sowjet-Unie is bang voor Euro-communisme BUITENLAND ran< !KOU (AFP, Reuter, UPI) De Sowjet-Unie meent dat de Verenigde Staten ntwikkeling van de goede betrekkingen tussen de twee landen belemmeren. dco de°e, SowJet-paitiJlddcr Leonid Alexander Glnzburg. Eén van zijn Qtrol.ew heeft dit gezegd in een medestanders, Valentin Turchln, zei dat hem bij een ondervraging duide lijk was geworden dat Ginzburg wordt beschuldigd van anti-Sowjet agitatie en propaganda, wat hem op tien jaar kan komen te staan. Ginz burg werd eerder dit jaar opgepakt toen hij het Kremlin ervan beschul digde de overeenkomsten van Hel sinki (over o.a. ontspanning en men- senrechteh) niet na te komen. J^k met de Amerikaanse ambas- .JLrr in Moskou, Malcolm Toon. ':i B gelegenheid overhandigde hij een brief voor de Amerikaanse lent Jimmy Carter, als ant- l op het epistel dat de Ameri- eerder aan Breznjew schreef, •ud van belde brieven is niet ondervraagd over Toth en Scha- ransky. Ook hij zou geweigerd heb ben antwoord te geven op de vragen. MüNCHEN (ANP) - Het West- duitse bedrijf M.A.N. heeft gis teren in München een kleine krachtcentrale aan het pu bliek voorgesteld die gevoed wordt door zonne-energie en in staat is een motor van 137 pk te laten draaien. In de minuscule krachtcentra le concentreren paraboolvor- mige spiegels de zonnestralen op een vat water. De vloeistof wordt hierdoor verwarmd tot 200 a 350 graden Celsius en is zo in staat een zuigermotor of een stoomturbine aan te drijven. SALISBURY (UPI) In Rhodesië is een groot aantal aanhan gers van de zwarte nationalistische leider Joshua Nkomo gear resteerd. De politie in Salisbury heeft dit bevestigd, maar weigerde een cijfer te noemen. Volgens een woordvoerder van Nkomo gaat het om zeker tweehonderd mensen. id gemaakt. as de ontmoeting tussen Brezn- m Toon, die veertig minuten le, benadrukte de eerste dat de üdngen moeten zijn gebaseerd ipefelijkheld, wederzijds voordeel aa^trinmenging in elkaar aangele- eerfden". In dit verband noemde n <jn aantal zaken die niet in over- lers emming zou zijn met een verde- ziepel naar een goede verstandhou- end tussen de twee landen, en twijfeld bedoelde Breznjew lee ook de zaak van de mensen en. Een televisie-boodschap Toon ter gelegenheid van de nale feestdag in de Verenigde n werd door de Sowjet-omroep "r.gerd omdat hij de mensenrech- rcJanroerde. Toon was naar de e gegaan om de boodschap te ,ea opnemen zoals dat sinds vocgebruikelijk is en weigerde in itaat uit een rede van president °jr te schrappen. Dit luidde „De m fclgde Staten zullen openlijk blijven geven van hun steun «g. de mensenrechten en van hun NEW DELHI (Reuter) Bij verkiezingen in de Indiase deelstaat kou zi^o^euw6tw^6personen^on- Kasjmir, heeft de regerende Janata-partij van premier Morarji dervraagd over de activiteiten van Desai een nederlaag geleden, de voormalig correspondent van de Als overwinnaar kwam uit de bus sjeik Mohammed Abdoellah, bekend als de „leeuw van Kasjmir" met zijn Nationale Congrespartij. Hij behaal de in het 76 zetels tellende deelstaat parlement van Jammoe en Kasjmir een absolute meerderheid. Toen de stemmen,' goed voor 66 zetels, geteld waren, bezette het Nationale Con- over zijn interview met Toth. Axel- gres er 39, Janata 13, de Congrespar- rod, voormalig medewerker aan het tij van de vroegere Indiase premier „Los Angeles Times" in Moskou, Robert Toth, en van de joodse acti vist Anatoly Scharansky, die mo menteel in de gevangenis zit en mo gelijk beschuldigd zal worden van verraad. De psychiater Ernst Axelrod werd gedurende vier uur ondervraagd .50 de schending van deze ten, waar ter wereld zij zich ook len voordoen, zullen ophouden". 1 "let tijdstip dat de boodschap zou "e len uitgezonden bracht de Sow- ïlevisle nu gesprekken met Jon- merikanen. alve de kritiek op de schending de mensenrechten in de Sowjet- irf zou Breznjew ambassadeur js n ook de Amerikaanse houding ir ile gesprekken over de beperking an strategische kernwapens voor en roeten hebben geworpen. Mos- 8-7jmeent dat Washington probeert ;rsf eenzijdig een slaatje uit te KNO- Het was de eerste keer dat eptfi met Breznjew sprak, sinds hij [huimber vorig jaar ambassadeur Ireznjew ontving zelden ambas- lurs maar dat veranderde toen half vorige maand behalve het ijleiderschap ook het president- ip aan zich trok. -leg ^ervragingen n van de mensenrechtzaken in de t biet-Unie die door Washington k wordt opgenomen is het geval ie< Russische ruimteprogramma, zei dat zijn ondervragers hem hadden verteld dat hij verdacht wordt van het doorgeven van staatsgeheimen. De fysicus en tevens joods activist, Lev Ulyanovsky, werd gedurende acht uur in de Lefortovo gevangenis LIMA (AFP, Reuter) Een Boeing 727 van de Chileense luchtvaart maatschappij Lacedo is gisteren op een binnenlandse vlucht door drie mannen gekaapt. Het toestel stond vannacht op het vliegveld van Lima, de hoofdstad van Peru. De kapers wilden naar Caracas in Venezuela. Een recruut van de Amerikaanse marine die zei geschokt te zijn over de rassensituatie in de Verenigde Staten, heeft zich maandagmorgen aan de politie overgegeven. Daar voor had hij bijna 10 uur lang op het vliegveld Kennedy van New York een bus gekaapt met 20 tot 25 passa giers aan boord, had hij de bus chauffeur en een van de passagiers gedood en twee passagiers ernstige verwondingen toegebracht. Indira Ghandi 10 en een aantal dissi dente Janata-kandidaten 4. Janata deed het nog slechter in het overwegend hindoeïstische zuidelij ke gebied van Jammoe, waar de par tij op veel meer zetels had gehoopt. De vier Janata-rebellen versloegen hier de officiële kandidaten van Janata. Tegenstanders van sjeik Moham med Abdoellah hadden gezegd dat hij als premier van Kasjmir en Jam moe van 1975 tot maart van dit jaar „ondemocratisch en autoritair was opgetreden". Maar dat heeft de kiezers er blijk baar niet van weerhouden toch in groten getale op de man te stemmen. In het overwegend islamitische Kasjmir behaalde de sjeik op twee na alle 35 tot gisteravond vergeven zetels. Een rol hierbij speelt zeer waarschijnlijk dat de islamitische bevolking van Kasjmir, dat al sinds de onafhankelijkheid van India en Pakistan een bron van conflict tus sen beide landen vormt, altijd tegen de heersende partij in New Delhi stemt. En sinds de algemene verkie zingen in India van begin dit Jaar is dat de Janata-partij van Desai. Sjeik Abdoellah, die de politiek in Kasjmir gedurende 45 jaar heeft be heerst, kreeg een maand geleden een hartaanval en nam toen niet verder deel aan de verkiezingscampagnes. Vanaf zijn ziekbed zei hij dat hij niet inzag waarom zijn deelstaatregering geen goede betrekkingen zou kun nen onderhouden met de Janata- regering in New Delhi. De regering van Kasjmir zal, aldus Abdoellah, alle wetten nakijken die de centrale regering in Delhi de afgelopen twin tig jaar heeft opgesteld, om te zien of ze overeenkomen met de speciale status van Kasjmir. In de Indiase grondwet staat een artikel dat de regering van Kasjmir en Jammoe het recht geeft uit te maken welke Indiase wetten in de deelstaat zullen gelden en dat Indiërs uit andere de len van het land uitsluit van het bezitten van goederen in Jammoe en Kasjmir. CAIRO (Reuter, UPI, AP) De Egyptische autoriteiten zijn nog steeds bezig met het zoeken naar een compromis met de ontvoerder van de oud-minister voor religieuze zaken, sjeik Mohammed Al Zahabi. De ontvoerders hebben gisteren hun uiteindelijk tot gistermiddag ver lengde ultimatum opgeheven. Ook de berichten als zou de vroegere minister al om het leven zijn ge bracht bleken niet waar te zijn. Woordvoerders van de Egyptische regering zeiden gisteren dat er een fase van onderhandelingen was in getreden die voor onbepaalde tijd kan doorgaan. „Wij zijn op weg naar een compromis en de besprekingen gaan door". De regering stelt zich ten doel, het leven van de ontvoerde te redden, zonder de bestaande wet ten te schenden. De ontvoerders, leden van de orthodoxe Islamsecte „boete en afzondering" eisen de vrij lating van 60 leden van de secte en een losgeld van ruim een miljoen gulden. Volgens hem is er sprake van een georganiseerde actie om de radicale Afrikaanse nationalisten buiten spel te zetten. Josiah Chinamano zei dat de blanke minderheidsregering op het ogenblik in het geheim een ak koord uitwerkt met wat hij noemde „zwarte marionetten." Smith heeft voortdurend steeds geprobeerd om tot overeenstemming te komen met de gematigde zwarten in zijn land. Radicale leiders als Nkomo en Moe gabe menen echter dat deze niet de wil van de meerderheid van de zwar te bevolking vertegenwoordigen. Volgens de woordvoerder van Nko mo bewijst het blanke bewind van Smith op het ogenblik alleen maar lippendienst aan de Brits-Ameri kaanse bemiddelingsvoorstellen. Ondertussen zou het proberen de zwarten die alleen genoegen willen nemen met zwart meerderheidsbes- tuur nu politiek uit te schakelen. Chinamano rekende daartoe ook bis schop Moezorewa en dominee Sltho- le, zwarte tegenstanders van Nkomo en Moegabe. Smith zou bereid zijn de macht aan hen over te dragen als zij de Europese economische belan gen in het land verzekeren en de huidige politieke en militaire struc tuur te handhaven. Hoe dit laatste mogelijk is en tevens de macht over te nemen, maakte Chinamano niet duidelijk. Wel zei hij dat Moezorewa is overge bracht naar een kazeme om hem te beschermen tegen radicale zwarten als hij het aanbod van Smith zou aanvaarden. Volgens Nkomo's zegs man hebben vertegenwoordigers van Smith in Malawi geprobeerd 81- thole te bewegen naar Rhodesië te rug te komen en zich bij Moezorewa aan te sluiten. Berichten dat Sihtole niet naar Rhodesië zou mógen terug keren noemde hij uit de lucht gegre pen. Een zegsman van Moezorewa ontkende overigens alle verhalen van Chinamano als „leuterpraat." „Er is geen woord van waar." Nieuwe partij Chinamano's beschuldigingen val len samen met de oprichting van een nieuwe partij in Rhodesië, ter rech- tereijde van Smith* Rhodeslsche Front. Twaalf leden zijn daaruit ge zet en hebben de Rhodesische Actie partij gevormd. Eén van de oprich ters, Colin Barlow, zei aan de ene kant niet bevooroordeeld te zijn over de Brits-Amerikaanse voorstellen, anderszijds zei hij "volkomen duide lijk" te willen maken dat het princi pe van zwart meerderheidsbestuur wordt afgewezen. „WIJ geloven niet dat dat nodig of wenselijk is." ROME (UPI) Volgens de Joegosla vische communist Milowan Djilas is de Sowjet-Unie zo bang voor het Eu ro-communisme omdat het haar „Oosteuropese rijk" zou kunnen on dermijnen. Djilas is een voormalige bondgenoot van de Joegoslavische president Tito, .maar werd aan de kant gezet vanwege zijn geheel eigen meningen over het communisme. Volgens hem komt de aanval op de Spaanse communistenleider Santia go Carrillo overeen met het in de ban doen van de Joslavische communis ten in 1949. „Dat betekent dat de Sowjet-Unie in dertig jaar niets heeft geleerd", aldus Djilas in een vraagge- Djilas: strijd verloren. sprek met de Italiaanse krant La Re- pubblica. „Haar reacties zijn nog steeds even hard en dogmatisch maar één ding is zeker als we kijken naar de Spaanse, Franse en Italiaanse communisten: de Sowjet-Unie heeft de strijd verloren". In een commentaar in het partijblad Scinteia, heeft Roemenië steun be tuigd aan de Westeuropese commu nistische partijen die zich onafhanke lijk van Moskou opstellen. „Het is niet alleen een onvervreembaar recht maar tevens een verplichting van elke partij zijn eigen beleid uit te stippe len", aldus het partijblad. LIBREVILLE (AP/Reuter) Het Rhodische Patriottische front van Robert Moegabe en Joshua Nkomo, is door de topconferen tie van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid aangewezen als de wettige bevrijdingsbeweging in Rhodesië. De conferentie nam een voorstel van Zambia aan, waarin president Ken neth Kaoenda de Afrikaanse staten opriep alle mogelijke militaire en politieke steun aan het front te verle nen. De beslissing was een nederlaag voor de gematigde „Afrikaanse nati onale raad" van bisschop Abel Moe zorewa, die voornamelijk binnen Rhodesië gesteund wordt. De confe rentie verwierp het voorstel van de meer gematigde Afrikaanse leiders van Senegal en Ivoorkust, om de bisschop eenzelfde politieke status te verlenen als de twee leiders van het patriottische front. Wel werd het voorstel van president Senghor van Senegal aangenomen waarin het „front" wordt gevraagd de deur voor Moezorewa en zijn volgelingen open te houden als zij zich bij de vrijheids beweging willen aansluiten. De top besloot in oktober in Loesaka een speciale zitting te houden over de westelijke Sahara. In dit gebied vecht de guerilla-beweging Pollsario met steun van Algerije voor onaf hankelijkheid. De voormalige Spaanse sahara is na het vertrek van de Spanjaarden opgedeeld tussen Marokko en Mauretanië. Aanvanke lijk had vorig jaar al een Afrikaanse top gehouden moeten worden over dit gebied, maar deze netelige affaire is steeds naar de toekomst verschov en. Penibele kwesties als de schending van de mensenrechten in lidstaten als Oeganda zijn op de topconferen tie zorgvuldig ontweken. President Kaoenda, een van de scherpste criti ci van Amin, vermeed vragen hiero ver op een persconferentie. te| et1 rd >r Johan ten Hove Pakistaanse leger heeft er blijkbaar niet langer heil in gezien de politiek in het land over te n aan burgerpoliticL De generaals hebben niet meer willen wachten op de uitkomsten van het jrgprek dat premier Zoelfikar All Bhoetto was aangegaan met de leiders van de Pakistaanse tonale Alliantie (PNA), een uit negen politieke groeperingen bestaande losvaste oppositiepar- dt Het leger onder leiding van stafchef generaal Mohammed Zia- Oel-Haque greep gistermorgen annacht, zette de politieke leiders achter de tralies en kondigde de staat van beleg af. Wel gelden de nieuwe machthebbers dat het Pakistaanse volk in oktober naar de stembus geroepen >kc worden. Een uitspraak waarvan in de toekomst nog maar moet blijken wat hij waard is. ïetjuist over dat roepen naar de rktbus werd door de regering id etto hard onderhandeld met de Latrs van de PNA In principe had- >ezi Bhoetto en de leiders van zijn t blstaanse Volkspartij PPP al d teenstemming bereikt met het anénde driemanschap van de PNA, enzitter Moefti Machmoed, vice- s rtzitter Nasroellah Khan en secre- i 7s-generaal Ghafoer Achmad. Dat lO.fcipe-akkoord werd op 15 Juni na in zware gespreksronden be- t. Er werd bekend gemaakt dat l het eens was geworden over 1 zaken", slechts de uiteindelijke it moest nog worden opgesteld. InHils van het akkoord werden kslt in de openbaarheid gebracht, drwerd bekend gemaakt dat Pakis- Nop 7 oktober opnieuw algemene aflezingen zou beleven, mi ™taos leerste algemene verkiezingen in irjaar onder een niet militair be- d werden op 7 maart van dit Jaar Jïudea En het zijn deze verkie zingen, of liever gezegd de uitslag ervan, die Pakistan herschiepen in een complete politieke chaos. De op positionele PNA, die net voor de verkiezingen een losvaste eenheid tot stand had weten te brengen, was ervan overtuigd dat zij Bhoetto en zijn PPP weg zou vagen. PNA-lelders haalden vol optimisme het Indiase voorbeeld aan waar een eensgezinde oppositie een eind had weten te ma ken aan het regime van mevrouw Indira Gandhi. Groot was de teleurstelling en de verontwaardiging toen de uitslag van de verkiezingen bekend werd gemaakt. Bhoetto's Volkspartij haalde maar liefst 155 van de 200 zetels in de Nationale Vergadering, terwijl de PNA er niet meer kreeg dan 36. De PNA geloofde er niets van en ging massaal de straat op, be schuldigde Bhoetto van intlmldati tijdens de verkiezingscampagne en van geknoei bij de telling der stem men. Zij eiste het aftreden van Bhoetto en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen. De Pakistaan se grote steden veranderden in com plete slagvelden. Ruim 350 mensen vonden bij de gewelddadigheden de dood. Bhoetto schakdelde politie en leger in om de orde te handhaven hetgeen hem niet door alle militaire com mandanten in dank werd afgeno men. Verscheidene Jonge officieren en enkele brigadecommandanten kondigden hun ontslag aan. Een uit tocht die nog werd versterkt toen het hooggerechtshof in de Poendjaab de staat van beleg die Bhoetto in de drie grootste steden van kracht had gemaakt, ongrondwettig verklaarde. Bakzijl Bhoetto moest bakzijl halen en ging op 3 Juni met de leiders van de oppositie rond de tafel zitten. Hij gaf toe aan de eis van nieuwe verkiezin gen terwijl de PNA zijn eis tot het aftreden van de premier liet vallen. De zaak leek rond, Bhoetto en zijn aartsrivaal Moefti Machmoed vlo gen elkaar voor het oog van het volk Zoelfikar Ali Bhoetto om de hals en het wachten was alleen nog op de uiteindelijke tekst van het akkoord en de onderteke ning ervan. Er zijn moeilijkheden gerezen, zoals Ghafoer Achmad al aangaf, die „voor enige vertraging konden zorgen". Enkele dagen gele den maakte Bhoetto dan ook be kend dat er opnieuw gepraat moest worden. Gisterochtend zouden de partijen opnieuw bij elkaar komen. Het leger heeft daar niet op willen wachten. Te meer waarschijnlijk, omdat de politieke onrust en het geweld dat na het begin van de besprekingen wat was ingedamd, opnieuw de kop ging opsteken. Gezien de snelheid waarmee de staatsgreep werd uitgevoerd, het ge heel werd in drie kwartier geregeld en het bloedeloze karakter ervan, lijkt het zeer waarschijnlijk dat de generaals al lang met de voorberei dingen bezig waren. De uitspraak van de nieuwe machthebbers dat het leger het bestuur had overgeno men „met het oog op de huidige situatie in het land" lijkt dan ook een doekje voor het bloeden. De besprekingen tussen Bhoetto en de oppositie leiders hadden alles in zich om aan de pdlitiek crisis een einde te maken zonder tussenkomst van het leger. De strijdkrachten hebben de berichten, als zouden de besprekingen in een impasse zijn geraakt, dat ook hoogstwaarschijn lijk slechts als aanleiding voor hun greep naar de macht gebruikt. Overigens heeft het Pakistaanse volk in zijn dertig jarige historie als onafhankelijke natie wel eerder te maken gehad met militaire dicta turen. Dictatuur Al in oktober 1958 kondigde de toen malige president, generaal Iskander Mlrza de noodtoestand af en stelde de grondwet buiten werking. Drie weken daarna trok hij zich terug en droeg de macht over aan generaal Ajoeb Khan, de toenmalige opper bevelhebber van de strijdkrachten. Dat was het begin van een dertien jaar durende militaire dictatuur. President Ajoeb Knan werd in 1965 herkozen tot president, het Jaar waarin hij de Pakistani als een man achter zich wist in de tweede oorlog met het buurland Adia over de blij vende twistappel Kasjmir. In maart '69 trok Ajoeb Khan zich terug als gevolg van groeiende spanningen en gewelddadige uitbarstingen in zo wel Oost- en als West-Pakistan. Ge neraal Agha Mohammed Jachja Khan nam de macht over en her nieuwde de staat van beleg in Pakis tan. In 1970 kwam de generaal tege moet aan de eisen van Oost-Pakis- tan en besloot dat 169 van de 313 te kiezen afgevaardigden in de nieuwe nationale vergadering door Oost- Pakistan geleverd moesten worden. De verkiezingen leverden een grote overwinning op voor sjeik Moedji- boer en diens Awami Liga in Oost- Pakistan. Hij kreeg 160 zetels, ter wijl de Pakistaanse Volkspartij van Bhoetto in West-Pakistan 83 zetels kreeg. De twee leiders slaagden er niet in een akkoord te bereiken over een nieuwe grondwet en generaal Jachja Khan weigerde de nieuwe nationale vergadering bijeen te roepen. Besprekingen in maart 1971 tussen Bhoetto, Moedjiboer en Jachja Khan leverden niets op en in Oost- Pakistan begonnen guerrilla's een harde en wrede oorlog tegen de over heersende Westpakistaanse troe pen. In december bemoeide India zich met de oorlog en op de zestien de van die maand gaf het Westpa kistaanse leger zich over aan India- se troepen. Enkele maanden later was de staat Bangladesj een feit Slechts een paar dagen na de gevoe lige Pakistaanse nederlaag trad pre sident Jachja Khan af en nam Bhoetto de macht over. Bhoetto be- gop voortvarénd aan het herstel van de orde en rust en probeerde een aantal sociale maatregelen door te drukken. Hij slaagde erin Pakistan een burgerregering te geven, toen hij in augustus "73 aftrad als presi dent en de eerste premier werd in 15 Jaar. Populair Bhoetto, die er na de nederlaag in geslaagd was het Pakistaanse volk weer het nodige zelfvertrouwen te schenken genoot met zijn PPP in de eerste Jaren een ongekende popula riteit. Maar in toenemende mate keerden grote delen van het volk zich van hem af, wegens zijn dictato riale neigingen, schandalen in zijn partij en zijn westerse manier van leven. Vooral dat laatste heeft bij de orthodoxe islamieten in Pakistan veel kwaad bloed gezet. Tegenstan ders van zijn bewind werden mas saal in de gevangenis gezet en Pa kistan begon meer en meer te lijken op de dictatuur die Bhoetto Juist als islamltisch-socialist had bestreden. De afgelopen vier maanden hebben burgerpolitlci in de ogen van de ge neraals weer eens bewezen niet in staat te zijn tot het handhaven van rust en orde. Iets waar militairen altijd grote meesters in zijn geweest. Maar met rust en orde alleen is een land niet gediend en het is de vraag of de militairen in staat zullen zijn de noodzakelijke hervormingen in de Pakistaanse samenleving door te voeren. SDAG 6 JULI 1977 Trouw/Kwartet7 Leden van de Joodse defensie liga betogen in het Ameri kaanse Skogie (bij Chicago in Illinois) tegen een voorgeno men mars van de neo-naxi's (links). Het was achteraf niet nodig want de nazi's bléven thuis na een gerechtelijk ver bod. Hun leider Frank Collin (links op de middenfoto) kon digde aan dat de mars nu later gehouden zal worden, „in uni form want de leden van de Joodse defensie liga lopen ook in uniform". De leider van de liga, rabbi Melr Kahane, hield een paar honderd van zijn aanhangers vopr dat geweld afschuwelijk is, maar dat het soms nodig kan zijn het te gebruiken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7