Scheveningse visser
n beroep tegen boete
Wendt inkomensmatiging
aan voor werkgelegenheid"
Tamaela-jongeren willen duidelijkheid
Den Uyl wil alleen
prijscompensatie
weede zaak komt vandaag voor
'Alles plakt als t
binnen zo warm is'.
Formateur Den Uyl in tweede memorandum:
Zuidmolukse groep eist „volledige verklaring" van regering
Gewelddadig
einde kaping
afgekeurd
Grondpolitiek
Reactie vakbeweging
■3ENSDAG 6 JULI 1977
BINNENLAND
9 Trouw/Kwartet
in een onzer verslaggevers
3ERDEEN/SCHEVENINGEN De Scheveningse schipper 'Nico de Niet van de Scheveningen
■n. „Maria" is gisteren in beroep gegaan tegen de boete die de rechtbank in Aberdeen hem
d aandag oplegde wegens vissen op haring binnen de Britse 200 mijlszone, waarvoor een
ngstverbod is afgekondigd. Nadat het beroep was aangetekend, heeft de treiler koers gezet naar
jderland.
ADVERTENTIE
Die benauwde lucht, die hitte binnen, dat
hoett tegenwoordig helemaal mei meer
Een zaak die met z'n tijd meegaat heeft
airconditioning En een zaak die bovendien
waar voor z'n geld wil. kiest Carrier
Bel Nedairco, de importeur van Carrier
apparatuur Rijndijk 141 - Hazerswoudo,
tel (01714) 9010'
Schipper de Niet werd veroordeeld
tot ongeveer 110.000 gulden boete,
terwijl de visuitrustlng en de vangst
in beslag werden genomen. Vandaag
moet in Lerwick een tweede Neder
landse schipper, Arie Jonker van de
Katwijk 39 „Johanna", voorkomen
wegens overtreding van het vangst
verbod.
Het ministerie van landbouw en vis
serij heeft gisteren ontkend dat een
van de Nederlandse deelnemers aan
het mislukte EG-overleg over de vis
serij in Brussel zou hebben gevraagd
dat overleg te stoppen. Het ministe
rie reageerde hiermee op uitlatingen
van de Britse visserijminister Silkin,
die maandagavond voor de televisie
zei dat, hoewel de Britse voorzitter
van de vergadering vorige week het
EG-overleg heeft afgebroken, enkele
uren eerder een Nederlandse deelne
mer om stopzetting had gevraagd.
Dat stopzetten leidde tot boze reac
ties van minsiter van der Stoel (bui
tenlandse zaken) en van premier
Den Uyl. De laatste sprak van een
„onverhoedse daad, op een moment
dat een compromis in de maak was".
ring of afkeuring zal komen van de
Britse maatregel. Het valt te ver
wachten dat de Europese parlemen
tariërs het zullen betreuren dat de
ministers van landbouw en visserij
niet tot een besluit konden komen.
Anderzijds heeft het Europese parle
ment herhaalde malen de Europese
commissie gesteund bij voorstellen
ter bescherming van de visvoorra-
den. De Engelsen zeggen ook om
redenen van bescherming het
vangst- verbod te hebben afgekon
digd.
Voor een gesprek met de voorzitter
van de Nederlandse Redersvereni
ging, N. Parlevliet, zie pagina 5.
Gisteravond ontving koningin
Juliana op Huis ten Bosch in Den
Haag de Venezolaanse minister van
buitenlandse zaken dr. Escovar Sa-
lom en zijn echtgenote. Hier de
Koningin en dr. Escovar Salom op
het bordes van Huls ten Bosch.
nr. 1 ter wereld in airconditioning. Prijzên
„Mam, ia dit de zonnebrandcreme?"
De Nederlandse haringvloot ligt
f®iu definitief stil door de vangstbe-
perkingen. Hier de Scheveningse
haringschepen in de thuishaven.
Het Britse vangstverbod heeft de
haringaanvoer aanzienlijk gestag
neerd en de preizen aan de kar met
gemiddeld een kwartje doen stijgen.
Op het ogenblik schommelt de prijs
van een nieuwe haring tussen 2,25
en 2,50. Zijn er in het afgelopen
weekeinde en maandag nog enkele
treilers met haring binnengelopen,
gisteren was de aanvoer nihil. Ook
de komende dagen wordt geen nieu
we aanvoer verwacht. De haring die
de laatste dagen nog is aangevoerd,
is voor een groot deel opgeslagen in
vrieshuizen. Deze partijen zullen pas
later op de markt worden gebracht,
hetgeen tot gevolg zal hebben dat de
prijzen voorlopig niet zullen dalen.
Debat
Het Europees parlement zal vana
vond de Europese commissie (het
dagelijks bestuur van de EG) onder
vragen over de Britse visserij-maat
regel. Het ziet er overigens niet naar
uit dat er van de zijde van het Euro
pese parlement een officiële verkla-
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG Formateur Den
Uyl doet in zijn tweede „memo
randum" voor de fractieleiders
van PvdA, CDA en D'66 geen
uitgebreide voorstellen voor
'socialisatie van de vraag'. Wel
„verdient ernstige overweging"
of een extra inkomensmatiging
niet nuttig aangewend zou
kunnen worden voor extra
werkgelegenheid in de „kwar-
talre sector" (welzijnswerk, en
dergelijke), zo schrijft Den Uyl
Er is in discussie gekomen of de
overheid niet Juist meer zou moeten
kunnen uitgeven in plaats van te
bezuinigen. Dat meerdere zou dan
werkgelegenheid kunnen opleveren,
door namelijk te voldoen aan be
hoeften in de samenleving waar „de
markt" (het particuliere bedrijfsle
ven) niet op Inspringt.
In zijn mondelinge toelichting stelde
Den Uyl gisteren echter dat uitbrei
ding van de „kwartaire sector" zal
moeten worden betaald door elders
te besparen, bijvoorbeeld op de alge
mene salarissen van ambtenaren.
Anders zou er extra Inflatie kunnen
ontstaan en „krijg je niet een gezon
de marktsector".
Draagvlak
Ook PvdA-minlster Dulsenberg
heeft gepleit, onlangs nog in
„Trouw", voor een gezonde en vol
doende omvangrijke marktsector
van particulier bedrijfsleven. Die
sector moet namelijk het draagvlak
zijn waaruit de middelen moeten
worden opgebracht om de meeste
overheidsuitgaven en sociale uitke
ringen te financieren.
Den Uyl stelt in zijn 'memorandum'
voor om op korte termijn te laten
uitzoeken in hoeverre een extra in
komstmatiging zou kunnen dienen
als betaalmiddel voor extra ambte
naren. De formateur vindt dat ei"
niet in kan worden berust dat ener
zijds behoeften onbevredigd blijven,
terwijl anderszij ds grote aantallen
mensen geen werk hebben". Overi
gens betekent 'socialisatie van de
vraag' in de ogen van Den Uyl niet
persé dat de overheid zelf meer zou
kunnen doen. In zijn toelichting
sprak de formateur over 'beheersing
van de vraag' en over het Engelstali
ge begrip 'demand management'.
In zijn memorandum betoogt Den
Uyl voorts dat Inkomensmatiging
en beperking van collectieve uitga
ven op zich niet voldoende zijn om
voldoende werkgelegenheid te ver
krijgen. De werkloosheid heeft een
complex karakter, en 'de batterij
van maatregelen die daartegen in
stelling moet worden gebracht,
vraagt een zorgvuldige opstelling".
Koopkrachtverlies
Zo waarschuwt Den Uyl voor koop
krachtverlies als te wild Inkomens
en sociale uitkeringen zouden wor
den gematigd. De afzet voor het
bedrijfsleven zou dan verder kun
nen inzakken. Niettemin schrijft
Den Uyl onverbloemd dat 'terwille
van de werkgelegenheid meer ruim
te zal worden gemaakt voor onder
nemingsinkomen', in de verdeling
van de nationale koek over collectie
ve uitgaven, inkomens en bedrij
fswinsten.
Den Uyl waarschuwt ook dat hogere
winsten niet zouden moeten lelden
tot versnelde uitstoot van arbeid
door vervanging van mensen door
machines. Toch pleit Den Uyl niet
meer voor afremming van technolo
gische vernieuwing. „Het kan voor
een land met een open economie als
het onze niet de bedoeling zijn in dat
proces af te haken. Veeleer zal in een
aantal bedrijfstakken met het oog
op internationale concurrentie een
sterkere innovatie nodig zijn". „Dat
zal dan moeten worden gecompen
seerd door bijvoorbeeld arbeidsin
tensieve programma's voor energie
besparing zoals warmte-isolatie", al
dus de formateur.
Anderhalf jaar
voor overvaller
ALKMAAR (ANP) De rechtbank
in Alkmaar heeft de 29-Jarige J. F. R.
O. veroordeeld tot anderhalf Jaar
gevangenisstraf. Hij pleegde op 21
maart met een ander een overval op
een postagentschap in Alkmaar,
waarbij de twee door afpersing 5.715
gulden in handen kregen.
Vervolg van pagina 1
Den Uyl zelf somt ook een serie
bijkomende maatregelen op: de „In
cidentele loonsverhogingen" (pro
moties en dergelijke) moeten wor
den teruggedrongen, „anders is dit
beleid tot mislukken gedoemd. Dan
wordt de loonmatiging getorpe
deerd en ondermijnd." De forma
teur wil snel een commissie van on
afhankelijke deskundigen laten uit
zoeken hoe die incidentele loonstij
gingen, ook bij de overheid zelf, kun
nen worden bedwongen.
Er moet „een alle inkomens omvat
tend inkomensbeleid komen," met
„een extra offer" voor de hogere
inkomens. „Voor de lagere inko
mens zit er over de hele kabinetspe
riode misschien nog een verbetering
(in, koopkracht) in", aldus Den Uyl
voorzichting. De „kaderwet inko
mensvorming" en de „wet open
baarheid Inkomens" zullen spoedig
tot stand moeten komen.
De koppeling tussen netto mini
mumloon en de minima van de soci
ale uitkeringen, ook de bijstand,
moet worden gehandhaafd. „Daar
kies ik onverbiddelijk voor, want
dat is een scharniervoorwaarde", zei
Den Uyl in zijn toelichting.
De vermogpnsaanwas-deling (VAD)
moet snel worden ingevoerd.
Er moeten „regelingen" komen voor
bestemming en besteding van de
ondernemingswinsten die door de
loonmatiging weer kunnen groeien.
Den Uyl sprak gisteren over „een
duidelijke gespecificeerde invul-
7an een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Aanhangers van de Zuidmolukse leider Tamaela hebben zich
leln open brieven tot de Nederlandse regering gewend. Terwijl mevrouw Pepelina
jfSahureka, minister van buitenlandse zaken in het Tamaela kabinet, verleden
Jsiceek nog even in Nederland, in de hoop een persoonlijk gesprek met Den Uyl te
te&ebben, zich vooral tegen het Nederlandse beleid in het algemeen keert,
.beschuldigen de Tamaela-jongeren de Nederlandse regering van „pure moord"
3>ij de militaire ingreep in Drente enkele weken geleden,
ig
Wat was de Inhoud van de
gesprekken van de twee con
tactpersonen dr. Tan en me
vrouw Somoukil met de ka
pers? Waarom wordt de in
houd van deze gesprekken
geheim gehouden?
In een op 19 juni gedateerde,
maar nu pas ontvangen brief
n*van de Jongeren van de De-
?"»an Partij Revolusionair Si-
J0Wa-Lima. wordt de geweldda
dige beëindiging van de Zuid
molukse acties ten zeerste af
gekeurd. De jongeren eisen
van de Nederlandse regering
K%en „volledige verklaring"
;7Van de volgende punten:
jji Wie waren de twee bemid
delaars die door „onze RMS
eraden werden genoemd
door de Nederlandse re ge
werden afgewezen?
-rW Waarom heeft de regering
jUe namen niet bekend ge-
t^naakt en waarom waren zij
stals bemiddelaars onaan-
ijkaardbaar?
Verder willen de Jongeren we
ten waar de regering bleef
met beloftes die in het begin
van de gijzelingsacties wer
den gedaan toen de kinderen
uit de school eenmaal vrij
gelaten waren. Zij doelen
hiermee op de belofte van
een vrijgeleide voor de ka
pers als er een land van be
stemming zou zijn gevonden.
Ook in de brief van mevrouw
Sahureka wordt gesproken
over niet gehouden Neder
landse beloftes. Zij meent
dat Nederlandse rechters de
in 1950 uitgeroepen RM8 Ju
ridisch hebben erkend, en
verwijst naar het feit dat de
toenmalige RMS-regertng
haar gebied „vanaf 25 april
1950 de facto en de Jure on
verstoord geregeerd heeft tot
de militaire agressie van de
Indonesische troepen". Door
steun aan de Indonesische
troepen speelde de Neder
landse regering echter „een
actieve en beslissende rol bij
de agressie tegen de soeverei
ne Republiek der Zuid Mo-
lukken." Bovendien zou Ne
derland de Zuidmolukse sol
daten opzettelijk hebben ver
hinderd om hun republiek te
verdedigen. Deze soldaten
werden bedrogen door hen
onmiddellijk na hun aan
komst in Nederland te ont
slaan uit de KNIL.
Samenzwering
In de afgelopen 27 jaar waar
in, aldus mevrouw Sahureka,
de Nederlandse regering de
Zuidmolukkers tegen hun wil
dwong om in ballingschap te
leven, bleef Nederland met
Indonesië samenzweren te
gen de Zuidmolukse onaf
hankelijkheidsstrijd. Me
vrouw Sahureka constateert
dat vooral de Zuidmolukse
jongeren vastberaden zijn
om de strijd voort te zetten
en dat minstens één land, na
melijk Benin, de „Zuidmo
lukse strijd onder leider
schap van onze president
Z.E., Generaal Izaac Tamaela
ondersteund." Volgens me
vrouw Sahureka zijn „betaal
de Indonesische agenten" die
de „ware nationalistische ge
voelens van de radicale Zuid
molukse Jongeren misbruikt
hebben de werkelijke opsto-
kers van de recente geweld
dadige acties in Holland met
het uiteindelijke doel om de
Zuidmolukse strijd in een
kwaad daglicht te stellen en
vooral om het vredig bestaan
tussen Nederlanders en Zuid
molukkers te verstoren."
In haar brief vraagt mevrouw
8ahureka Den Uyl dringend
om de volgende „fundamen
tele politieke rechten van de
Zuidmolukkers te voldoen."
Zo wil zij dat Nederland de
RMS-striJd onder leiding van
Tamaela erkend nu ook een
ander land, Benin, dat ook
gedaan heeft. Verder vraagt
zij Den Uyl om de Nederland
se bevolking met valse infor
matie over de RM8 niet meer
te „misleiden" en om „minis
ters en vooraanstaande figu
ren te beletten Iedere keer als
ze van Indonesië terugkeren
Intimiderende, minachtende
en bedriegelljke publieke
verklaringen en uitlatingen
over de RMS-striJd te maken
zonder enige aanleiding of re
den daartoe."
Manu8ama
Ook wil mevrouw Sahureka
dat Nederland ophoudt met
pogingen om Zuidmolukkers
tegen hun wil in Nederland te
integreren of te assimileren.
Verder mag Nederland de
RMS-striJd niet meer hinde
ren of onderdrukken. En ten
slotte dringt zij bij Den Uyl
aan om geen contact meer te
houden met RMS-kabinet
van Tamaela's rivaal Manu-
sama. Deze zou namelijk „zo
wel controle als gezag en res
pect reeds grotendeels verlo
ren hebben bij de meerder
heid van de Zuidmolukse ge
meenschap in Nederland en
die vooral ook nooit erkend
kunnen worden als leiders
vanwege hun laksheid en ver
zuim in hun plichts- en ver
antwoordelijkheidsbesef ten
opzichte van het Zuidmoluk
se volk in Nederland."
ling" van de winstbestemming. De
formateur acht dat „beslissend"
voor de „vertrouwensbasis" die no
dig is om de Inkomensmatiging te
doen slagen.
Regelingen
Den Uyl noemt in zijn memorandum
als regelingen:
£8nelle Invoering wet Investerings
rekening (gerichte premies voor in
vesteringen),
verbreding van loonoverleg tot
„arbeidsplaatsen overleg en werkge-
legenheidsoverleg op het niveau van
de bedrijfstak en het bedrijf. De
werkgevers moeten Insteken op
nieuwe vormen van overleg en me-
debeslissen over produktle, investe
ringen en winstbestemming".
Ondernemingsraden moeten ad
viesrecht krijgen over „belangrijke
investeringsbeslissingen".
Er moeten controlemechanismen
komen op steun aan individuele be
drijven in financiële nood.
Er moeten wetten komen om fu
sies Inhoudelijk te laten toetsen
door de overheid, en om de bestaan
de fusiecode een wettelijke grond te
geven.
Den Uyl erkende dat hij voor zijn
plannen heeft geput uit nota's van
industriebond NW (vijf Jaar voor
kwaliteit), van FNV (vier Jaar voor
uit) en van CNV (sociale groei). „Ik
heb die hand gepakt", vertelde Den
Uyl in zijn toelichting. „Dit beleid is
niet uitvoerbaar zonder medewer
king van de werknemers-vakbewe
ging".
In de huidige regeringsplannen
staan binnen de één-procentsopera
tie voor de komende twee Jaar nog
belastingverhogingen tot twee mil
jard gulden op stapel. Den Uyl wil
daarvan één miljard gulden op 1
januari aanstaande laten ingaan. De
tweede helft van de verhogingen zou
achterwege kunnen blijven als in
derdaad de komende twee Jaar
wordt afgezien van verhoging van
CAO-lonen en ook de Incidentele
loonstijgingen „strikt beperkt" wor
den, tot in elk geval minder dan 1,5
procent Bij loonmatiging hoeft de
overheid immers minder uit te ge
ven aan salarissen voor ambtena
ren. Den Uyl ontkende in zijn mon
delinge toelichting niet dat deze
suggestie iets heeft van een stok
achter dè deur. Toch wees hij erop
dat open over de feiten en mogelijk
heden kan worden overlegd met
vakbeweging en werkgevers. De for
mateur wil op korte termijn bezien
of alle 64-Jarigen in de gelegenheid
kunnen worden gesteld vervroegd
met brugpensioen te gaan. Dat zou
netto 166 miljoen gulden gaan kos
ten, en de werkloosheid kunnen ver
minderen met 4500 manjaren. BIJ
enkele bedrijfstakken lopen al expe
rimenten met vrijwillig vervroegd
pensioen. De SER zou advies moe
ten worden gevraagd over uitbrei
ding voor beneden-64-Jarigen.
Den Uyl wenst voorts een spoedig
besluit om Jongeren van zestien tot
achttien Jaar meer aan het onder
wijs te laten deelnemen. Dat zou de
werkloosheid kunnen verminderen.
Er is al een trend naar meer onder
wijs, maar het Centraal Planbureau
voorzien zonder speciale maatrege
len dat die trend naar beneden
buigt
Vervolg van pagina 1
Bij de prijsmatiging van landbouw
gronden ligt de tegenstelling princi
piëler. Het CDA denkt de prijzen te
kunnen matigen door de kopers
kring te beperken tot landbouwers
en wil eigenlijk pas als blijkt dat dit
niet lukt verder in de richting van de
voorstellen van de PvdA gaan. Deze
PvdA wil de prijzen beheersen mede
door de overheid direct via de grond
bank prijsbeheersend op de kopers
markt te laten opereren.
In de nacht van maandag op dinsdag
bereikten formateur Den Uyl en de
drie fractievoorzitters overeenstem
ming over belangrijke delen van de
te voeren grondpolitiek, waaronder
de fel omstreden wijziging van de
onteigeningswet. Over die wetswijzi
ging werd tot in de details vastge
legd hoe het wetsontwerp zal lulden
dat het nieuwe kabinet aan de Twee
de Kamer zal voorleggen. Zoals be
kend viel het kabinet-Den Uyl in
maart J.l. omdat na wekenlang inten
sief vergaderen CDA en PvdA geen
compromis konden vinden.
Oplossing
De ooizaak van de kabinetscrisis is
nu opgelost, meldde PvdA-fractle- -
voorzitter Van Thljn dinsdagmorgen
om half zes. na afloop van het nach
telijke beraad op het Catshuis. De
fractievoorzitter van het CDA Van
Agt onderstreepte dat en voegde er
aan toe: als er op die avond van de
22ste maart ook een compromis als
dit was geweest, was het kabinet niet
gevallen.
Het compromis werd mogelijk om
dat zowel PvdA als CDA maandag
nacht op verscheidene punten wat
toegaven, waardoor er een als geheel
voor belden aanvaardbare wetstekst
uit voortkwam. Van Thijn sprak
zelfs van een „sterk verbeterde, logi- j
sche wetstekst". Van Agt noemde als
oorzaken voor het feit dat nu plotse-
ling wel overeenstemming mogelijk
was over iets waarop een kabinet
moest vallen: „We hebben een aantal
maanden afstand kunnen nemen
van de problemen, en bovendien wa
ren we na het langdurige praten in
maart allen in onze posities vastgelo
pen. Nu was het met vier mensen
veel makkelijker praten dan toen
met zestien ministers.
Veranderingen
Het akkoord over de onteigenings
wet brengt een aantal essentiële ver
anderingen in het oorspronkelijke
wetsontwerp van het kabinet Den
Uyl. In de eerste plaats is er een
belangrijke bepaling aan toege
voegd dat onteigenden behalve de
gebruikswaarde van hun grond ook
negatieve ontwikkelingsschade zo
wel in de vermogens- als in de inko
menssfeer kunnen krijgen (wens van
het CDA), dat is de schade die men
lijdt in het zicht van de onteigening
door niet meer te Investeren. Verder
zijn er een aantal correcties op de
gebruikswaarde geschrapt, met
name is nu vastgelegd dat bij de
bepaling van landbouwgronden niet
meer van alternatief gebruik van die
grond kan worden uitgegaan als dat
in strijd is met geldende bestem
mingsplannen ter plekke (wens
PvdA). Bovendien is er een extra
bepaling gekomen waarin staat dat
een onteigende ofwel een beroep
kan doen op de negatieve ontwikke
lingsschade, ofwel op de andere cor
recties, maar niet op beide tegelijk,
verder is ook afgesproken dat niet
alleen eigenaren, maar ook huurders
en pachters eventueel een beroep op
negatieve ontwikkelingsschade
kunnen doen. Tenslotte komt er ook
een bepaling van het wetsontwerp
waardoor ook projectontwikkelaars
eventueel onteigend kunnen
worden.
Voorkeursrecht
Het wetsontwerp dat voorkeurs
recht van gemeenten regelt bij aan
koop van onroerend goed wordt
aangevuld met een artikel dat de
minister van volkshuisvesting het
recht geeft om in gemeenten gebie
den aan te wijzen waar het voor
keursrecht moet gelden.
Overeenstemming is er ook over het
feit dat er een geheel nieuw wetsont
werp moet komen dat het voor
keursrecht regelt van de centrale
overheid bij de aankoop van sommi
ge gronden. Daarbij wordt onder
meer aan natuurgebieden gedacht
Niet werd afgesproken voor welke
gebieden zo'n voorkeursrecht moet
gelden, waardoor het volgende kabi-
net dat moet uitzoeken.
Meer over de grondpolitiek onze
pagina economie.
De ideeën van Den Uyl over de nood
zakelijke loonmatiging zijn van de
zijde van de vakbeweging vrij positief
beoordeeld. FNV-loondeskundige
Bode noemde de gedachte van Den
Uyl, twee jaar lang geen verhoging
van de CAO-lonen, „niet bij voorbaat
onbespreekbaar".
De heer De Graaf, tweede voorzitter
van het CNV, noemde het „niet on
gunstig" dat Den Uyl daarbij spreekt
over behoud van de koopkracht en het
stelsel van de prijscompensaties. Zo
wel Bode als De Graaf gaven gistera
vond een zeer voorlopige reactie op
het memorandum van Den Uyl, waar
van zij slechts via de TV op de hoogte
waren. Bode en De Graaf benadruk
ten, dat de vakbeweging de noodzaak
van loonmatiging zeker inziet „In de
huidige werkgelegenheidssituatie
kunnen we geen bokkesprongen ma
ken", aldus De Graaf. Bode vroeg
zich af, of koopkrachthandhaving
„over de hele linie wel aanvaard baar
is", „er zijn wellicht groepen voor wie
een stukje verbetering van die koop
kracht nodig U".
Bode en De Graaf onderstreepten
Den Uyl's opvatting dat loonmatiging
door de werkgevers „gehonoreerd"
moet worden met meer beslissings
recht voor werknemers over produk-
tie, investeringen en wenstbestcding.
FNV en CNV zullen in de komende
dagen hun standpunt over bet memo
bepalen.
