Regering heeft niet
sen gebaar gemaakt
Eisen van 15 en 12 jaar
in Vlissingse moordzaak
$]xtra vrije dagen belemmeren lesgeven
1 franse brandy
Zorg om onderwijs
Molukse kinderen
}roep plaatsvervanging gegijzelden over
iptreden tegen Zuidmolukse kapers: -Qg K.UYPER
..VOOR FIJNPROEVERS!
ie Rode Kruis voor
erkenning van
«5 de 'Davidsster'
eerst m'n
§cud1fadtj£e
opeteru
Vier en een half jaar voor medewerking
Rotterdamse school
extra bewaakt uit
angst voor gijzeling
Twee Nederlanders
bij verkeersongeval
in België gedood
Celstraffen geëist
tegen Molukkers
wegens wapenbezit
™eel kinderen gaan laatste weken voor zomervakantie al weg
Van Kemenade naar Bovensmilde
SDAG 21 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
ADVERTENTIE
lui
e 'an een onzer verslaggevers
je WOLLE/AMSTERDAM De groep „Plaatsvervanging gegij
zelden op basis van geweldloosheid" In Zwolle heeft in een open
Wtfef aan de leden van de Tweede Kamer en de Nederlandse
ld tgering verweten, dat zij ten aanzien van de Zuidmolukkers en
aJe gijzelingen „niet één verlossend woord heeft gesproken, niet
n {n gebaar heeft gemaakt." Volgens de groep heeft de regering
i |ch onder de druk van de publieke opinie meer laten leiden door
m.e politiek van de korte termijn dan door de zorg ook op langere
jrmijn de oplossing van het conflict dichterbij te brengen.
In
eze tweede brief van de groep, die
15 leden telt, is ondertekend door
s leden. Onder de ondertekenaars
^vinden zich ds. F. Bobeldijk in
Volle en dr. J. P. Feddema uit
Dordwljk. In een eerste open brief
Mn 7 Juni had de groep minister Van
ft van Justitie erop gewezen, dat de
lidmolukkers naar wegen zoeken
•or het herwinnen van eigenwaarde
muit hun gevoelens van onmacht,
4 jstratie, discriminatie en vernede-
n. f*
i de tweede brief valt de groep de
gumenten aan, die de regering
left gebruikt om met geweld een
ide te maken aan de gijzelingen in
ooi en trein. Op het argument.
een oplossing niet ten koste zou
ogen gaan van het Nederlandse
Ifrespect, antwoordt de groep dat
~.clt evenzeer geldt voor het zelfsres-
»ct van de Zuidmolukkers, wier
..jentiteltscrisis is verhevigd sinds
m verblijf in Nederland. De groep
|r. het ook in zijn algemeenheid niet
"'•ns met de argumentatie, dat de
•sitie van de gegijzelden onhoud-
lar zou zijn geweest of dat het
.ven van de gegijzelden zou zijn
a fdreigd. Tenslotte vraagt de groep
:h af of een gewelddadige beëndi-
ng van de gijzeling en het bewust
'l)den het passende middel is om
^dergraving van de rechtsorde te
tan'
k
voorkomen en om geen vrijbrief te
geven voor nieuwe kapingen.
De groep meent dat de regering door
haar gewelddadige beëindiging van
de gijzeling en het bewust doden het
passende middel is om ondergraving
van de rechtsorde te voorkomen en
om geen vrijbrief te geven voor nieu
we kapingen.
De groep meent dat de regering door
haar gewelddadige beëindiging van
de gijzelingen een precedent heeft
geschapen, die het gevaar in zich
bergt van een nog ernstiger onder
graving van de rechtsorde. De groep
vindt dat het terugdraaien van de
spiraal van geweld, vereist dat een
„erste gebaar wordt gemaakt, ook al
is dit formeel in strijd met de
rechtsorde.
werkdag voor, waarop zij wegen wil
zoeken naar een lange termijn-oplos
sing van het conflict tussen Zuidmo-
lukker en Nederlanders.
Munitie
De president-directeur van de Ne
derlandse Spoorwegen, mr. M. O. de
Bruin, heeft inmiddels in het NS-
blad De Koppeling verklaard dat de
beschieting van de gekaapte trein er
zoveel mogelijk op was gericht de
kapers in de eerste fase van de
stormloop buiten gevecht te stellen.
Daarvoor is gebruik gemaakt van
plaatstaal-doorborende munitie. Het
buitengevecht stellen op deze wijze
zou nodig zijn geweest om te voorko
men, dat de Molukkers zich naar de
gijzelaars konen begeven om deze te
doden. Het ministerie van justitie
wil op geen enkele vraag naar de
mogelijkheid om de kapers levend in
handen te krijgen ingaan, omdat de
zaak deze week in de Tweede Kamer
wordt behandeld.
Omgekeerd
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Neder
landse Rode Kruis heeft giste
ren bij monde van de binnen
landse directeur baron Van As-
beck, aan de Amerikaanse rab-
Oot bijn R. R. Dobln steun toege-
iel. zegd in zijn actie voor erken
ning van de Israëlische „Rode-
d Kruis"-organisatie en haar ei-
;t: gen Israëlische symbool, de
dor Davidsster,
yte;
naa Rabbijn Dobin was in het ka-
bur der van zijn eenmans-actie in
teni Nederland om het Nederlandse
ie t Rode Kruis 'te wijzen op het
voo onrecht dat Israël wordt aan
gedaan sinds 1949', toen de in
ternationale conventie van het
laniRode Kruis het Israëlische
symbool en daarmee ook de
Israëlische organisatie niet
wilde opnemen in het intema-
Ejtionale Rode Kruis,
voe
Sindsdien werd ook op andere
vergaderingen van de conven-
Zuiltie elk verzoek om toelating
heeafgestemd. Niettemin is aan de
dilslamitische landen wel toege-
i estaan hun eigen embleem, de
rode maan en aan Perzië de
rode leeuw en de zon te gebrui
ken, in plaats van het chrlste-
mislijke rode kruis,
wj
Baron van Asbeck zal deze
zaak aan het directoraat van
■swéhet Nederlandse Rode Kruis
voorleggen, zodra een geza
menlijk schrijven van de Jood
se kerkgenootschappen, waar-
r. vsln op erkenning wordt aange-
im. drongen, bij het Nederlandse
Rode Kruis is ontvangen.
Rabbijn Dobin voert al bijna
twee jaar een actie voor deze
irkenning, zonder overigens de
Israëlische regering of een Is-
ëlische organisatie te verte-
nwoordlgen.
De mens is er niet voor de wet, maar
omgekeerd, de wet is er voor de
mens." Ook is de groep van mening
dat het harde terugslaan de gevoe
lens van vernedering bij de Zuidmo
lukkers in hoge mate heeft versterkt
en dat de regering in haar beleid met
dit aspect te weinig rekening heeft
gehouden. „De Zuidmolukkers vra
gen om erkenning van hun Identiteit
en eigenwaarde. Door toepassing
van geweldsmiddelen, die de groep
evenzeer afwijst, lijken ze die niet te
krijgen. De geweldsreactie van de
Nederlandse regering is eveneens
een blokkade op weg tussen de ver
zoening tussen Zuidmolukkers en
Nederlanders", aldus de brief. De
groep bereidt op korte termijn een
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
MIDDELBURG Vijftien jaar gevangenisstraf met aftrek is gisteren geëist tegen mevrouw Maria
J. S. (38) uit Vlissingen wegens uitlokking van en mededaderschap aan moord op haar man. Twaalf
Jaar hoorde F. M. van de K (49) tegen zich eisen, omdat hij de echtgenoot van Maria met drie
geweerschoten had gedood. Viereneenhalf jaar tenslotte vorderde de officier van justitie bij de
rechtbank te Middelburg mr A. P. Besier tegen de 18-jarige zoon Jan, die doorzijn moeder tot het
verlenen van medewerking aan de moord op zijn vader was aangezet en tegen haar minnaar H. S.
(26), eveneens uit Vlissingen.
Op 19 november werd in de Dordtse
Kil bij Dordrecht het stoffelijk over
schot gevonden van de Vlissingse
caféhouder C A. J. Diens vrouw had
er de politie even tevoren Juist van
op de hoogte gesteld dat haar man
naar Rotterdam was gegaan en nog
steeds niet terug was. Ze wist toen
echter al dat hij ln de Dordtse Kil
lag. Daarheen namelijk hadden Van
de K. en S. de dode man gebracht,
omdat zij het niet hadden aange
durfd nog verder met het lijk te
rijden om zich er ergens boven Rot
terdam van te ontdoen.
„Dat was het plan, want dan zou het
erop hebben geleken dat de man in
de buurt van zijn werk om het leven
was gebracht," aldus mr Beier. Vier
maal werd in de Middelburgse
rechtszaal de trieste historie her
haald om ieders aandeel erin nauw
keurig vast te stellen.
Spanningen
het vers gebraden
lOminuten haantje van
Herman Kramer
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De Rotterdamse
politie heeft gisteren naar aanlei
ding van het mogelijk ulti.oren van
schoolkinderen door Zuidmoluk
kers voor onbepaalde tijd extra sur
veillance rond de prot.chr. lagere
Wilhelminaschool en de ernaast ge
legen hervormde lagere Mar-
nixschool ingesteld. Van de 162 leer
lingen aan de Wilhelminaschool
werden er gisteren elf door hun ou
ders thuisgehouden uit angst voor
een gijzeling. Een leerling van de 155
Marnix-scholleren bleef om dezelfde
reden thuis.Ook werden meer kinde
ren dan gebruikelijk door hun ou
ders gebracht en gehaald.
Eerst verscheen Van de K., die op
vragen van president mr P. van Em-
pel vertelde dat hij als vriend van J.
al geruime tijd op de hoogte was van
de in het gezin heersende spannin
gen. J. zou bijzonder lastig en agres
sief zijn tegen vrouw en kinderen.
Van de K. had er dan ook niet van
opgekeken dat mevrouw J. plannen
koesterde om haar man uit de weg
geruimd te krijgen.
Uit de verschillende verhalen bleek
dat er intensief tegen de man was
samengespannen en dat de moeder
er niet tegenop had gezien de twee
oudeste van haar drie zonen in het
complot te betrekken. Verschillende
mogelijkheden waren overwogen:
hem doodschieten, hem bedwelmen
middelen als ether of chloroform en
dan verdringen, het gebruik van een
gaspistool, eveneens om hem in het
water te kunnen laten verdwijnen,
en ten slotte weer doodschieten.
Van de K. en 8. kochten in opdracht
van mevrouw J. ln Baarle-Hertog
eengweer. Ze losten er drie schoten
mee, maar omdat het af en toe ket
ste, besliste mevrouw J. dat het
moest worden geruild. Toen een an
der geweer in orde was bevonden,
werd dit geladen door S. en aan zoon
Jan gegeven om het op een bepaalde
plaats gereed te zetten. Zoon Jan
had bij een vorige gelegenheid overi
gens al eens door S. een pistool ln
zijn handen gedrukt gekregen om
zijn vader dood te schieten. Op het
laatste nippertje had de Jongen ge
weigerd. Eerder had zijn moeder ge
tracht de negentienjarige D. Caus,
die als kelner in het café werkte, tot
het bedrijven van de moord te
bewegen.
De bulten schot gebleven Caus
kwam nu als getuige vertellen dat
hij het spel aanvankelijk had mee
gespeeld, maar dat hij zich had te
ruggetrokken ne naar Limburg was
verdwenen, toen het er voor hem op
aan was gekomen. Toen het alleme-
al scheen te mislukken had Maria J.
haar huisvriend Van de K. gesmeekt
het te doen. „Ik zei tenslotte Ja, met
het oog op de klndern."
Van de K. schoot zijn vriend dood,
terwijl deze op de bank lag te sla
pen. Daarna regelde Maria J., die op
de uitkijk had gestaan, ln snel tem
po de afvoer van het lijk en wiste zij
de sporen uit.
De officier vond alle betrokkenen ln
feite even schuldig, ook SI. die nu zei
van de „plannenmakerij" weinig of
niets te hebben afgeweten. Wel
meende hij dat Maria de zwaarste
schuld draagt. Verwijzend naar de
rapporten van de psychiatrische ob
servatiekliniek ln Utrecht, die door
prof. dr. F. H. L. Beyaert en dr. L. J.
E. Adriaens als getuigen-deskundi-
gen werden toegelicht, stelde hij
vast dat de drie andere betrokkenen
ln dit drama hadden gehandeld als
gevolg van door Maria kunstmatig
BOCHOLT (BELGA) Twee inwo
ners van Valkenswaard zijn gisteren
in het Belgische Bocholt om het
leven gekomen toen zij met hun
auto tegen een boom reden. De
slachtoflers zijn de 21-jarige Martl-
nus Faasen en de 20-jarlge Christla-
nus Slenders.
gewekte haatgevoelens Jegens haar
man, die moest wijken voor S.
Ze deed dat volgens de officier zeer
geraffineerd en legde ook na de
moord nog rookgordijnen. Zo ging
ze met haar advocaat praten over
haar echtscheiding, terwijl haar
man al dood was.
Vandaag komen de raadslieden van
de vier verdachten aan het woord.
Van een verslaggever
DEN BOSCH Tegen vier Zuidmo
lukkers uit Nlstelroode, in de leef
tijd van 20 tot 25 Jaar, heeft de
officier van Justitie bij de rechtbank
in Den Bosch gisteren gevangenis
straffen, variërend van negen maan
den tot zes weken, geëist. De ver
dachten, die allen de Indonesische
nationaliteit hebben, stonden te
recht, omdat zij onbevoegd vuurwa
pens en munitie voorhanden had
den gehad.
Het viertal zei de wapens gekocht te
hebben om zich te beschermen te
gen aanvallen van aanhangers van
andere Zuidmolukse groeperingen.
Bij drie van de verdachten was een
flobertgeweer met munitie gevon
den. De vierde verdachte, die ln wa
pens gehandeld had, bleek ln het
bezit te zijn van verschillende flo
bertgeweren, een stengun en een
pistool, alsmede van munitie. Hij
hoorde een straf van negen maan
den tegen zich eisen.
Tegen twee als meelopers ge
schouwde verdachten werd zes we
ken geëist, en tegen de vierde tien
weken. Drie van de vier Zuidmoluk
kers waren in verband met vuurwa
penbezit en -handel al eerder veroor
deeld.
De rechtbank doet op 4 juli uit
spraak.
iffcor Henri Kruithof
t nt
HAAG Veel lagere scholen kampen al jaren met problemen in de laatste
:en voor de zomervakantie. Veel leerlingen gaan namelijk eerder met
tie, waardoor van lesgeven nauwelijks meer iets terecht kan komen.
r«ANWB heelt in dit ver- üef gereageerd op het ver-
p0B ia de problemen nog wat ^aal in „De Kampioen". Als
ria^oot. In haar blad „De er op grote schaal gebruik
gemaakt gaat worden van
deze regeling, vreest men ln
het onderwijs nog grotere
moeilijkheden in de laatste
weken voor de vakantie.
np^npioen" wees de toeris-
•en ^organisatie enige tijd ge
en op de mogelijkheid die
le leerplichtwet geboden
dt om de leerlingen tien
en extra vrij te geven. De
VB pleitte ervoor gebruik
inaken van deze regeling
te voorkomen dat weer
n teen op hetzelfde mo-
livit op vakantie gaat, het-
onder meer grote ver-
nta rsmoeU1J,theclen oplevert,
wt onderwijs is erg nega-
llng tussen minister Van Ke-
menade (onderwijs) en de
ANWB op gang gekomen.
Van Kemenade vindt dat va
kantie geen reden is om eer
der vrij te geven.
Briefwisseling
Het is overigens nog maar de
vraag of de wet inderdaad de
mogelijkheid biedt om voor
vakantie tien extra dagen
vrij te geven. Daarover is in
middels ook een briefwisse-
De leerlichtwet spreekt over
de mogelijkheid van tien ex
tra vrije dagen „om gewichti
ge redenen", dit ter beoorde
ling aan het schoolhoofd. In
de toelichting op de wet wor
den enkele van deze redenen
genoemd, namelijk sterfge
vallen in de familie, zware
ziekte van de ouders en zeer
slechte weersomstandighe
den. Overigens is deze op
somming niet volledig. De
toelichting op de leerplicht
wet noemt deze gevallen
slechts als voorbeelden.
De meeste schoolhoofden ge
ven overigens wel toestem
ming als de ouders om extra
vrije dagen komen vragen,
omdat zij eerder met vakan
tie gaan. „Je kunt het ook
eigenlijk niet weigeren", al
dus een schoolhoofd ln Den
Haag, Je vraagt de ouders
wel of ze er volgend Jaar reke
ning mee willen houden".
Een collega van hem, wiens
school voor het overgrote
deel door buitenlandse kin
deren bezocht wordt, zegt:
„Ik denk dat wij er nog meer
last van hebben dan andere
scholen. Vaak gaan de bui
tenlandse werknemers met
hun hele gezin voor een
maand of twee naar hun va
derland terug. Dan kun Je
toch niet weigeren dat ze hun
kinderen eerder van school
nemen".
Zinloos
De schoolhoofden vinden bo
vendien dat het zinloos is om
het gevraagde schoolverzuim
te weigeren. Veel ouders ko
men ook uitsluitend met de
mededeling dat de vakantie
besproken is en dat de kinde
ren dus eerder weggaan „We
gaan er niet met de botte bijl
ln", zegt een ander school
hoofd. „Als Je weigert, mel
den de ouders hun kinderen
ziek en doe Je ook niets
meer".
De ANWB heeft overigens
nogal wat kritiek op pogin
gen van de overheid om enige
vakantlespreiding te berei
ken. Er wordt al wel iets ge
daan, maar de schoolvakan
ties zijn over een periode van
slechts acht weken gespreid.
„Dat is veel te weinig", aldus
de heer Engelen van de
ANWB. „Dat moet minstens
drie maanden zijn". HIJ ver
wijt de overheid bovendien
laksheid ln het zoeken naar
oplossingen. „Drie Jaar gele
den is er al om een onderzoek
gevraagd. Er is toen een com
missie ingesteld, die bij mijn
weten nog nooit vergaderd
heeft", aldus de heer
Engelen.
door Piet Hagen
AMSTERDAM Sinds de kapingen van de afgelopen
weken heeft minister Van Kemenade er een zorg bij: het
onderwijs aan Molukse kinderen. Vanavond reist hij voor de
derde maal in korte tijd naar Bovensmilde om te praten met
de ouders van de gegijzelde schoolkinderen. Kernvraag zal
zijn of deze kinderen in augustus weer „gewoon" met hun
Molukse klasgenootjes naar dezelfde school kunnen.
In Bovensmilde beheerst de vraag
hoe het nu verder moet uiteraard
aller gedachten. Maar achter deze
vraag doemen andere problemen
op, die niet alleen voor Boven
smilde, maar voor heel het land
van het grootste belang zijn. De
eerste vraag is of Nederland in
staat zal zijn apartheid in het
onderwijs te vermijden. De twee
de vraag, keerzijde van de eerste,
luidt: kan de Nederlandse school
etnische minderheden helpen bij
de vorming van een eigen identi
teit?
Met apartheid ln het Nederlandse
onderwijs bedoel ik niet dat we
hier Zuldafrikaanse toestanden
moeten vrezen. Een wettelijke
scheiding op grond van huids
kleur, ras of nationaliteit is ln dit
land gelukkig ondenkbaar. Maar
het gevaar van een feitelijke
scheiding is niet denkbeeldig. In
oude stadswijken zien we een der
gelijke scheiding zich al voltrek
ken. Er zijn scholen waar de meer
derheid van de leerlingen van
niet-Nederlandse komaf is. Wan
neer het eenmaal zover is. is er
vaak geen houden meer aan. De
oorspronkelijke bevolking ver
trekt uit de buurt of zoekt op z'n
minst andere scholen.
In Nederland wonen een kleine
half miljoen immigranten, dat is
zo'n vier procent van de bevol
king. Maar ze zijn niet in gelijke
mate over het land verspreid. Er
zijn bepaalde gebieden waar de
concentraüe veel hoger is. Daar
doen de problemen ook op onder
wijsgebied zich het eerste voor.
Maatregelen.
Het ministerie van onderwijs
heeft wel maatregelen genomen
om niet-Nederlandstalige kinde
ren op te vangen. 8cholen met
veel kinderen uit den vreemde
kunnen extra onderwijzers krij
gen voor het taai-onderwijs. Voor
kinderen van buitenlandse werk
nemers bestaat zelfs „bi-cultu
reel" onderwijs. Dat houdt ln dat
er in het lesprogramma een plaats
wordt Ingeruimd voor onderwijs
in de eigen taal en cultuur van
deze minderheidsgroepen. Het
voornaamste argument daarvoor
is dat deze kinderen misschien
ooit terug gaan naar het land van
herkomst.
Er kleven twee bezwaren aan dit
beleid. Het eerste is dat de extra
voorzieningen tijdelijk zijn. Als
de kinderen een paar Jaar in Ne
derland zijn, worden ze ingetrok
ken. Het probleem heeft dan ken
nelijk opgehouden te bestaan.
Het tweede bezwaar is dat deze
„opvang" zich alleen richt op de
kinderen van buitenlandse af
komst. Terwijl geïntegreerd on
derwijs naar twee kanten zou
moeten werken: zowel naar de
kinderen van Nederlandse als
naar de kinderen van buitenland
se ouders.
Het is merkwaardig dat de nood
zaak van bi-cultureel onderwijs
erkend wordt voor Turkse of Ma
rokkaanse kinderen, maar niet
voor Molukse kinderen. Er zijn
natuurlijk wel argumenten voor
die beleidskeus aan te voeren. Zo
als gezegd gaan die Turkse en
Marokkaanse kinderen misschien
nog terug; bij Molukkers wordt
dat niet direct verwacht. Maar
klopt die redenering? Hoeveel
Turkse en Marokkaanse gezinnen
zullen definitief hier blijven? En
hoeveel Molukse gezinnen zijn
reeds terug gekeerd naar Indone
sië en hoeveel zullen ln de toe
komst nog terugkeren, onder wel
ke omstandigheden dan ook?
Lessen in Maleis
Afgezien van eventuele terugkeer,
wat betekent het voor een Moluks
kind om Moluks te zijn? Zij zijn in
Nederland geboren en als derde
generatie hebben zij automa
tisch de Nederlandse nationali
teit. Maar zij wonen doorgaans
nog bij elkaar in Molukse groeen-
schappen met een eigen culturele,
politieke, kerkelijke en sociale
kleur. In veel gevallen wordt thuis
nog Maleis gesproken en waar dit
niet gebeurt worden deze kinde
ren toch binnen de familie en in
de woonwijk met Maleis gecon
fronteerd. Op z'n minst zou Je de
vraag moeten stellen waarom kin
deren ln Friesland wel recht heb
ben op onderwijs ln het Fries en
Molukse kinderen niet op een
aantal lessen ln het Maleis.
Diezelfde vraag werd onlangs ln
het blad „Issues in Race and Edu
cation" gesteld ten aanzien van
het onderwijs aan gekleurde min
derheden in Engeland. Waarom,
zo luidde de vraag, maken we ons
tegenwoordig wel druk om de au
tonomie en culturele identiteit
van Schotten en Welshmen en
niet om de Identiteitsvorming
van minderheden uit Azië of het
Caraiblsch gebied?
Th. O. Kuhuwael
treedt Juist bij de tweede en derde
generatie van Immigranten. Kin
deren die zelf India of Jamaica
nooit gezien hebben, maar die wel
merken dat zij ln Engeland in een
minderheidspositie verkeren. Dat
ze moeilijker aan een huis of baan
komen dan „Europese" Engelsen.
Dat ze eerder door de politie ver
dacht worden dan blanke Engel
sen. En ondanks alle „aanpas
sing" aan de Engelse levensstijl,
blijken deze kinderen van de der
de generatie de kloof te ervaren
tussen de cultuur van de eigen
gemeenschap en die van de door
de Engelse traditie gestempelde
school.
De situatie van de nu op school
zittende Molukse kinderen is niet
veel anders. Ze zitten op Neder
landse scholen (alleen in Vught is
nog een Ambonnese school) en ze
leren daar uit Nederlandse boek
jes, die doordrenkt zijn van Ne
derlandse en in het algemeen wes
terse waarden. Ze leren de Neder
landse geschiedenis en de ge
schiedenis van Azië voor zover
aan de orde komt, leren ze door
Nederlandse bril kennen. Ook via
leesboeken, kranten, radio en te
levisie worden zij westers opge
voed. Terwijl thuis op de een of
ander manier de blik oostwaarts
gericht blijft.
Studie
Het ministerie van onderwijs
houdt zich sinds kort bezig met
de vraag wat er gedaan kan wor
den voor Molukse kinderen op
Nederlandse scholen. Ongeveer
een Jaar geleden is de heer Th. O.
Kuhuwael, oud-onderwijzer van
het kamp Schattenberg en minis
ter in het RMS-kabinet van Ma-
nusama, door Van Kemenade be
last met de zorg voor het onder
wijs aan Molukkers. Hij onder
houdt contact met de scholen die
veel Molukse kinderen hebben.
Hij bekijkt welke scholen in aan
merking komen voor extra leer
krachten die assisteren bij het
(Nederlandse) taalonderwijs. Mo
menteel zijn daarvoor 27 leer
krachten beschikbaar die op 35
scholen hulp verlenen. De heer
Kuhuwael maakt bovendien stu
die van dit onderwerp en zal daar
over rapport uitbrengen aan mi
nister Van Kemenade. Helaas
wordt de voortgang van dat on
derzoek belemmerd doordat de
heer Kuhuwael vlak na de beëin
diging van de kapingen in het
ziekenhuis moest worden opge
nomen.
Vlak na de komst van de Moluk
kers is wel geopperd al het lager
onderwijs in het Maleis te geven,
omdat zij toch spoedig zouden
terugkeren. Gelukkig is toen ge
kozen voor onderwijs ln het Ne
derlands. Maar dat betekent niet
dat je het Maleis helemaal mag
verwaarlozen. Zoals je ook de Mo
lukse cultuur niet dood mag zwij
gen. Dat gebeurt ook niet overal,
want er zijn scholen (o.a. de bezet
te school in Bovensmilde deed
dat) die bewust proberen Molukse
elementen (geschiedenis, aard
rijkskunde gewoonten) in het
leerplan op te nemen. Maar alles
bij elkaar blijven dat toch nog
schamele pogingen. Behoorlijk
lesmateriaal (bijvoorbeeld in de
vorm van projectmappen) be
staat nauwelijks. Het is Juist een
van de mogelijkheden die de heer
Kuhuwael thans bestudeert.
Vervreemding
Boven het artikel ln dit Engelse
blad stond als titel „Morgen kan
het te laat zijn". Oewezen werd op
de enorme vervreemding die op-
,,Goed, we «pelen vader en moeder
Ije. Maar kun jij wel voor een vrouu
met negen poppen, een hond en eer
kat xorgen?"
