Nodig is: wereldforum
fvuor alle minderheden
Namen omgekomen
en bevrijde gijzelaars
=su
I
,NDAG 13 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
nog even kijken de bevrijde gijzelaars naar de zwaarbeschadlgde trein Straaljagers gieren over de trein 0 Omringd door familieleden verlaat een van de bevrijde gijzelaars het Een gewonde Zuidmolukse kaper wordt het ziekenhuis in Groningen
m omie Krhval in te luiden ziekenhuis in Oroninaen binnenoedraaen
binnengedragen
j. Ch. Mantouw over politieke oplossing Molukkenprobleem:
fan een onzer verslaggevers
IEL Een gesprek over de vraag: „hoe nu verder?" met L. Ch.
(Jantouw de Molukse co-voorzitter van de zogenaamde com-
issie-Köbben, die vorig jaar werd ingesteld na de kaping van de
jrein in Wijster en die haar opdracht zó interpreteert, dat op een
Jooizichtige wijze ook de politieke aspecten van het Molukken
probleem kunnen worden afgetast, nadat het jarenlang eigenlijk
Uleen maar als een probleem van maatschappelijke en sociale
torg was beschouwd. Het is zaterdagmorgen, nog maar net vijf
Jur na het ingrijpen van militairen bij de trein en de school.
n.jwij zijn nu op het moeilijke punt,
jbFgt Mantouw. Hoe moeten we ver
ier? Laat ik voorop stellen, dat nie-
rvfaand geen Zuidmolukker en geen
rfederlander nu tot de orde van de
lag kan overgaan, alsof er niets ge-
urd is. Wij moeten lering trekken
lit deze gebeurtenissen, want zo k&n
i niet en zo mig het niet.
sar dat is negatief geformuleerd,
loe dat positief te zeggen? Ik meen
lit de woorden van Den Uyl te mo-
-j Sn opmaken dat in elk geval de
Aiimte tot ontplooiing van de Zuid-
nolukkers niet zal worden afge-
emd. ik wil het weer positief formu-
eren: er zal binnen de regels die in
[ederland voor de hele samenleving
ijn gesteld ruimte moeten worden
geschapen voor politieke ontplooi-
ngsmogelijkheden voor de Moluk-
eis. Deze mogelijkheden dienen te
gorden gegarandeerd, want het af-
1 luiten van die mogelijkheden zou
anleiding kunnen geven (zeg maar
[erust: zal aanleiding geven) tot het
Verhogen van de spanning.
iuimte
1 )e Nederlandse samenleving als
[e dominante samenleving zal de
jMSuidmolukkers die ruimte moeten
Dfeeven. Ik geloof dat binnen het on-
lerwijs een mogelijkheid moeten
worden geschapen om binnen
het schoolsysteem, naast het Neder
landse onderwijs, de Zuidmolukse
jongeren die cultureel-historische
vorming over eigen achtergronden
aan te reiken, waardoor deze jonge
ren bewuster gaan worden, zich ze
kerder gaan voelen.
Onzeker
De jongeren zijn onzeker en deze
onzekerheid over de invulling van de
eigen identiteit is één van de oorza
ken, dat de gesprekken zo vaak stok
ken. Een Nederlander kent dat niet.
Die heeft van huis uit zijn eigen
zekerheden over zijn eigen identiteit
en cultuur-historische achtergron
den en op grond daarvan kan hij een
goeie Amerikaan of Canadees wor
den. Hij heeft geen moeite zichzelf te
zijn en voelt zich gelijkwaardig.
Zekerheid
De Zuidmolukse jongeren moet de
zekerheid worden aangereikt. Daar
om moet ruimte gecreëerd wor
den. Het mag geen vraag meer zijn:
zal en kan daar ruimte voor ge
creëerd kunnen worden? Dat hoofd
stuk is al afgesloten.
Het funeste van dat gebrek aan ze
kerheid is, dat het gesprek stokt,
terwijl dat gesprek juist serieus zou
moeten beginnen. Het gaat om de
politieke ontplooiingsmogelijkhe
den van de Zuidmolukkers. Dat is
iets wat inherent is aan elk mens.
Ook de Nederlander heeft daaraan
behoefte en net zomin als dat bij
hem mag worden geremd, mag dat
gebeuren bij de Zuidmolukkers. Het
gaat om dingen die hem wezenlijk
beroeren.
En dan mag het natuurlijk niet zo
zijn, dat de ene partij tegen de ande
re zegt: Jouw gevoelens en jouw op
vattingen zijn niet zo belangrijk.
Kijk naar wat mij beroert, dat moet
Je als belangrijk ervaren. Als Je het
op die manier doet, krijg Je geen
gesprek geen dialoog, maar een
monoloog.
Vierde wereld
Ik wil ook nog wel wat vooruitlopen
op dat gesprek. Ik geloof dat wij die
politieke ontplooiingsmogelijkhe
den van de Zuidmolukkers moeten
zien in het licht van wat dan wel de
„vierde wereld" wordt genoemd. De
vierde wereld: U kent het begrip.
Dat heeft te maken met de na-weeën
van de dekolonisatie. De grenzen
van de nieuwe, gedekoloniseerde
staten zijn steeds samengevallen
met de grenzen van de oude kolonia
le administraties.
Kennelijk is men ervan uitgegaan,
dat deze koloniale eenheid er altijd
geweest is. Maar dat is een grote
vergissing. Dat dwangmatig bij el
kaar houden van verschillende be
volkingsgroepen, dat heeft bijge
dragen tot het afsluiten van de ui
tingsmogelijkheden van volkseen
heden. De Koerden zijn daarvan een
goed voorbeeld. In dit licht moet het
Zuidmolukse oprobleem bekeken
worden en daarbij moet de vraag
gesteld worden: wat kunnen wij in
ternationaal doen?
U vraagt welke taak Nederland
daarbij heeft. Nou kijk Nederland
loopt voorop als het om tolerantie
gaat, om zijn grenzen open te zetten
voor mensen die het elders moeilijk
hebben. Nederland zegt daarbij:
deze mensen, deze groepen hebben
het recht uit te dragen hetgeen zij
belangrijk vinden en wij willen hun
daarvoor een huls bieden.
Zo zou Nederland internationaal
ook voorop moeten lopen als het om
de zaken van de vierde wereld gaat.
Dan moet Je niet redeneren: Neder
land is maar klein. Iedereen moet
groot zijn in wat hij kan bijdragen
aan het totale gebeuren in de we
reldsamenleving.
Er zou moeten komen een internati
onaal forum van minderheden
een soort Unites Nations of minority
groups, waar het onbehagen kan
worden geuit en stoom kan worden
afgeblazen. Dat zou bijdragen tot
het uitbalanceren en het tot rust
brengen van de internationale sa
menleving.
Geen seperatisme
Ik preek niet het seperatisme. Waar
ik als RMS-er van uit ga, dat is mij
voorbehouden. Maar ik vind wel dat
die mogelijkheid moet worden ge
creëerd. Alle landen zouden daar
winst bij hebben. Ik kan mij voor
stellen dat in een dergelijke situatie
de onderlinge samenwerking beter
zou uitkristalliseren.
U meent dat mijn gedachten op dit
punt aansluiten bij die van Nijmeeg
se Jongeren van de Pattimura-gToep.
Er is wel enig verschil, dacht ik. Ik
ga er vanuit, dat de RMS een recht
matige zaak is, mede deel heeft aan
mijn identiteit.
L. Ch. Mantouw 50 jaar,
Zuidmolukker en aanhanger
van de RMS, woonachtig in
Tiel, getrouwd met een Neder
landse, vader van drie kinderen,
lid van de Nederlandse Her
vormde Kerk en werkzaam als
maatschappelijk werker bij het
ICCAN, het interkerkelijk op-
bouworgaan.
Van een verslaggever
ASSEN - ctie tegen de gekaapte trein kwamen de
volg/«de agiers om het leven:
de veertigjarige M. van Baarsel uit Eist
de negentienjarige mej. J. M. O. Monsjou uit Groningen
Je zou het zo kunnen zeggen: het
feit, dat ik het feit van de RMS
onderstreep, betekent dat ik tege
lijk de beperkingen onderstreep die
andere minderheden op hun weg
ontmoeten. Ik keer het echter niet
om. Ik ga niet als die Pattimura-
jongeren van algemene naar het
bijzondere. Ik ga juist van het bij
zondere: de RMS uit.
Wat op korte termijn moet gebeu
ren? Van belde kanten zal een ope-.
ning naar elkaar moeten worden ge
maakt. Stel Je eens voor dat in Bo-
vensmilde een onderwijzer, die ge
gijzeld is geweest nu de School
straat oversteekt en op bezoek gaat
bij een Zuidmoluks gezin dat is
dan een voorbeeld van hoe wij naar
elkaar toe moeten groeien.
U vreest dat zulks alleen maar sym
bolische waarde heeft, maar zoiets
heeft ook een geweldige praktische
waarde. Men is daar in de Zuidmo
lukse samenleving erg gevoelig
voor. De Zuidmolukse samenleving
zit immers geweldig in de knoop en
voelt zich nog steeds buiten de Ne
derlandse samenleving staan.
En verder: de Nederlanders moeten
minder dan in het verleden met dat
vingertje beschuldigend naar de an
der wijzen.
De volgende passagiers werden uit
de trein bevrijd:
M. J. van der Aa (30), Beneden-
Leeuwen
P. R. Blankert, 19, Heemskerk
B. Boevink, 29, Uchelen
Marijke Bos. 21, Zwolle
A. L. Bramer, 24. Kampen
Mej. R. Brinkman, 18, Hooghalen
Mej. H. Bruins, 19, Zwolle (gewond)
J. W. B. Cuppen, 46, Helvoirt
Marijke Drost, 22, Zwolle (gewond)
A. J. Dijkman, 51, Eindhoven
J. W. A. Fakkert, 36, Deventer
De heer Flapper, 29, Zwolle
J. Franken, 35, Den Bosch
Mej. J. M. Fransen, 25, Meppel
(gewond)
J. T. V. M. Geusgens, 36, Dieren
G. J. Hogervorst, 29, Berkel en Ro
denrijs
J. C. Hoogenboom. 23, Montfoort
C. J. Huibregtse Bimmel, 29,
Bunnik
Mej. L. Hulnink, 21, Groningen
J. W. Huismans, 30. Apeldoorn
M. Hustinx, 23, Groningen
J. W. A. Koelma, 23, Hilversum
A. M. H. Kroon, 28. Zwolle
M. Kuiper, 38, Bathmen
Mej. W. Loman, 29, Groningen
Mej. W. Maan, 18, Hoogland
Mej. H. Maat, 16, Dalfsen (gewond)
A. H. Meulman, 50, Enschede
(gewond)
C. V. Nijmeijer, 25, Rotterdam
Mej. R. C. M. Oostveen, 23, Gronin
gen. (gewond)
J. M. Oude Elberink. 52. Utrecht
D. P. Pot. 20, Groningen
P. J. Putker, 17, Waddinxveen
P G. M. de Ruyter, 27, Utrecht
mej. I. Rijstenberg, 18. Winzum
F. A. H. Schager, 20, Zwartsluis
mevr. S. Sein-Rose, 48, Zwolle
J. Slachter, 22, Eindhoven
R. M Smit, 18, Woerden
J. H. Soetevent, 18, Coevorden
Mevr. H. Stokvis-Kraai, 31, De Wijk
B. van der Struik, 48, Heiloo
H. J. Tiemersma, 20. Driebergen
A. Tomas, 58, Assen
A. J. Twigt, 33, 't Harde
Mej. J. W. Wiegers, 19. Assen
Mej. J. Winkeldermaat, 21, Gorssel
R. W. J. Woudenberg, 32, Hoogland
E. S. K. Yong, 29, Amsterdam.
School
De hamen van de vier vrijgeko
men onderwijzers uit de school in
Bovensmllde zijn:
E J. van der Vliet (36) uit Bovens-
milde (hoofdonderwijzer),
A. H. Weijnholt (25) uit Assen.
Mevr. S Abbink-Vos (35) uit Bo-
vensmilde,
Mevr. G. J. Harkink (23) uit Assen.
ASSEN De „groep plaatsvervan
ging gegijzelden op basis van ge
weldloosheid" verklaarde zaterdag
de gewelddadige beëindiging van de
gijzeling te betreuren. De heer E.A.
Huisman, de initiatiefnemer van de
groep, zei het een treurige zaak te
vinden dat bij de actie acht mensen
levens verloren gegaan zijn.
De groep heeft haar standpunt be
kendgemaakt in een telegram aan
het beleidscentrum In Assen en aan
het crisiscentrum ln Capelle aan de
IJsseL
