peen samenvoeging van
of f shore-industrie"
Uitstel beslissing invoering kernenergie mogelijk
Verkoop Europese
luchtbus vordert
We winkelen te
weinig met de bus Boeken nog steeds goedkoop verkocht
Aandacht gevraagd
voor middelgrote boer
Maxis in hoger beroep
Bij zuiniger elektriciteitsverbruik
Activiteitenniveau wordt aanzienlijk lager
S&kin'hun0'^™ In totaal 43 exemplaren besteld
mtabiliteit
grafische
industrie
niet ongunstig
Wensen Landbouwschap voor formateur
Dienstbetoon aan publiek kan beter
Subsidie bij
boer in trek
iifERDAG 11 JUNI 1977
FINANCIEN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet
27
an enn onzer verslaggevers
r OTTERDAM RSVH, IHC-Holland en De Groot, Zwijndrecht zijn tot de conclusie gekomen
at een volledig samenvoegen van hun offshore-industrie (booreilanden, etc.) geen oplossing is
oor de problemen van deze bedrijfstak in Nederland.
opzichte van de voornaamste con
currerende landen tenminste zou
handhaven. Zorgen heeft men ook
over de toenemende protectie van de
eigen nationale industrie van landen
rond de Noordzee.
Lage niveau
het verleden is nl. gebleken dat
en industrie voor buitengaatse ob-
•cten slechts voldoende bezetting
ón bieden in combinatie met alge-
lene scheepsbouw. Dat schrijft mr.
rs. H. Langman, oud-minister van
conomische zaken en leider van het
jcsprek tussen de drie ondernemin-
jen. De aanzet tot het onderzoek
frerd vorig jaar gegeven door minis-
er Lubbers en het feitelijke onder-
oek werd verricht door het organi-
Btie-adviesbureau McKinsey.
Deelsamenwerking
ISV. IHC en De Groot hebben wel
esloten te streven naar samenwer-
ang op deelgebieden. Ook zou die
menwerking betrekking moeten
ibben op kant-en-klaarprojecten.
b ondernemingen beraden zich af-
inderlijk wat de resultaten van het
ideizoek voor invloed op hun eigen
jsitie zullen hebben. De deelne-
lers aan het onderzoek zijn tot de
tsom gekomen dat de marktver-
it begin van de tachtiger jaren on-
jnstig zullen blijven. De huidige
ivercapaciteit bij de producenten
an off-shore-constructies wordt nog
erder ongunstig beïnvloed door de
mvangrijke overcapaciteit bij de
rotere scheepsbouw. De laatste Ja-
fen hebben de meeste Nederlandse
idernemingen op het gebied aan
incurrentiekracht ingeboet. Zon-
r her-oriëntatie zal deze positie de
Komende jaren alleen nog maar ver-
plechteren, aannemende dat de Ne
derlandse gulden zijn waarde ten
De drie ondernemingen verwachten
dat de komende vijf jaar gerekend
moet worden op een aanzienlijk la
ger niveau van activiteiten in de
off-shore dan in de laatste 2 tot 3
jaar het geval was. Hierbij zijn de
mogelijkheden voor vaste construc
ties (produktie-eilanden) voorname
lijk gemaakt bij De Groot relatief
gunstiger dan voor drijvende con
structies zoals boorschepen.
Handhaving van een zekere activi
teit op het gebied van de drijvende
constructies zal op zijn best moge
lijk zijn door acceptatie van sterk
verliesgevende orders in de komen
de jaren.
Al willen de drie ondernemingen
dan geen samenvoeging van hun
bouwplaatsen, een onderlinge afba
kening en specialisatie vinden zij
wel gewenst om een goed afgestem
de en gerichte marktbenadering
door de Nederlandse producenten te
bevorderen. De ondernemingen zeg
gen, dat integrale samenvoeging
van hun off-shore-actlviteiten in een
nieuwe vennootschap onder deze
omstandigheden geen mogelijkhe
den biedt tot verbetering van de
commerciële positie en of verster
king van de werkgelegenheid. An
derzijds eisen de gegeven
marktomstandigheden van elk van
de bedrijven een selectief beleid, ge
richt op specialisatie en een flexibe
le en slagvaardige instelling, reke
ning houdend met hun aan de off
shore verwante activiteiten.
Iran een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Hoewel de gemid-
lelde rentabiliteit in de grafische
industrie ten opzichte van diverse
1 andere bedrijfstakken niet ongun-
V sttg afsteekt, zit niettemin een aan-
1 tal bedrijven In een uiterst moeilijke
I positie.
I Directeur-generaal van Industrie
van het ministerie van Economische
Zaken, de heer J. A. M. Molkenboer,
zei dit in een rede voor de algemene
J ledenvergadering van het Verbond
Grafische Ondernemingen.
Hij zei voorts dat door de technolo
gische ontwikkeling een sterke
scheiding te verwachten valt In
soorten van grafische bedrijven.
Naast grote zullen slechts kleine,
naast ambachtelijke slechts indus
trieel gelelde bedrijven kunnen be
staan. Overgangen en tussenvor
men zullen tot positie-keuze worden
gedwongen.
Bovendien zal de tendens tot specia
lisatie in bepaalde groepen produk-
ten worden versterkt, hetgeen te
vens een voorwaarde kan worden
geacht voor het voortbestaan van de
middelgrote en grote onderne
mingen.
Direct samenhangend met de tech
nologische ontwikkeling noemde de
!heer Molkenboer de toename van de
produktiecapacltelt, die onvermij
delijk voortvloeit uit de vernieuwing
van apparatuur. Hij acht dan ook
een betere capacUeltsbeheersing in
de toekomst en een grotere onder
linge afstemming van de investerin
gen, van groot belang. Ook van
groot belang, zei hij, ls het niveau
van het management in de grafische
bedrijven te verhogen en aandacht
te schenken aan een zorgvuldig
werkgelegenheidsbeleid.
AMSTERDAM Van de Airbus, het vliegtuig waaraan lucht
vaartindustrieën in vijf Europese landen meebouwen (waaron
der Fokker) zijn opnieuw vijf exemplaren verkocht. De Franse
binnenlandse luchtvaartmaatschappij Air Inter heeft twee van
deze „wide body" vliegtuigen besteld nadat ze er eerder al drie
hadden gekocht. De Air France heeft aangekondigd er ook twee
te bestellen, terwijl het vijfde toestel naar de Lufthansa gaat. Die
had er al zes besteld.
Air France heeft bovendien nog een
intentieverklaring afgegeven voor de
aankoop van nog eens drie luchtbus-
sen. In totaal zijn nu 43 luchtbussen
verkocht, terwijl er nog optie is geno
men op 22 exemplaren. Daar zijn nog
niet bij inbegrepen de vier machines
die zijn verhuurd aan Eastern Airli
nes, de grootste binnenlandse lucht
vaartmaatschappij van de Verenig
de Staten. Of deze verhuur een en
tree betekent op de Amerikaanse
markt is niet bekend. In het enige
weken geleden gepubliceerde Jaar
verslag van Fokker-VFW schreef de
directie nog dat door een negatieve
beslissing van Western Airlines de
hoop de bodem werd ingeslagen dat
de Airbus op korte termijn voet zou
kunnen zetten op de Amerikaanse
markt.
Airbus Industrie, het samenwer
kingsorgaan van de deelnemende
Europese Industrieën heeft met de
Amerikaanse motorenfabrieken Ge
neral Electric en Tratt and Whitney
overeenkomsten getekend voor ster
kere versies van de bestaande moto
ren voor de Luchtbus.
MU ZEELAND (exploitant van
de Hoek van Holland-Harwich-lijn)
houdt er rekening mee dat het resul
taat over 1976 niet zal worden geëv
enaard als de koers van het Pond zo
laag blijft. Het passagiersvervoer
vertoonde In de eerste vier maanden
een stijging ten opzichte van dezelf
de periode ln 1976. Die ontwikkeling
van een onzer verslaggevers
DEN HAAO Het Landbouwschap heeft formateur Den Uyl
aandacht gevraagd voor de „middengroep" van agrarische be
drijven. In een wensenlijst voor de formateur doet het Land
bouwschap voorstellen om bedrijven, die niet tot de sterkste
behoren en evenmin potentiële afvallers zijn, voldoende be
staansmogelijkheden te bieden.
De samenhang tussen winkelen en openbaar vervoer houdt de deskundigen al
jaren bezig. „U hebt aan de bus een boodschap" was de titel van een rapport dat
destijds werd geschreven in opdracht van de Noord-Zuidhollandse Vervoers
maatschappij. Een beeld van de binnenstad van Haarlem.
Met name voor deze middengroep
pleit het landbouwschap voor struc
tuurmaatregelen (die de concurren
tiekracht van de Nederlandse land
en tuinbouw moeten vergroten),
voor een verbeterd sociaal beleid en
een voor agrariërs aantrekkelijker
belastingstelsel
Voorzitter drs P. Bukman zegt geen
tegenstander te zijn van minimum-
inkomensgaranties (waarvoor
KNBTB-voorzltter Schouten deze
week een lans brak), maar meent dat
de regering met uitbreiding van en
kele sociale regelingen al een eind op
de goede weg zit. Bukman denkt
hierbij aan tijdelijke aanvullingen
op inkomens en speciale tegemoet
komingen voor agrariërs in geval van
calamiteiten (zoals grote droogte).
Daarnaast moeten meer agrariërs
een beroep kunnen doen op betaal
bare hulp van een bedrijfsverzorger,
onder meer bij arbeidsongeschikt
heid.
Wijziging
Het landbouwschap meent dat een
ingrijpende wijziging van het belas
tingsysteem nodig ls, waarbij reke
ning gehouden wordt met de dubbe
le functte, die het Inkomen van een
agrariër heeft: enerzijds voor zijn ei
gen bestedingen, anderzijds voor de
voortzetting van zijn bedrijf. Het
Landbouwschap bepleit een lager
belastingtarief voor dit tweede deel
van het inkomen. Overigens erkent
het landbouwschap, dat inwilliging
van deze wens leidt tot soortgelijke
eisen van andere zelfstandigen, met
name middenstanders.
Tenslotte wil het Landbouwschap
dat het nieuwe kabinet de forse prij
sstijgingen van agrarische grond
gaat beteugelen. Daartoe moet het
aanbod van grond vergroot worden,
door de uitgifte van landbouwgrond
in de IJsselmeerpolders en door
drooglegging van de Markerwaard.
Ook moet de regering bekijken hoe
de vraag naar agrarische grond kan
worden afgeremd. Niet in de laatste
plaats moet de overheid terughou
dend zijn bij het bestemmen van
agrarische grond voor andere doe
leinden.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Winkeliers die parkeerkosten vergoeden aan het winke
lend publiek zouden er aan kunnen denken ook het trein- of buskaartje van
hun klanten te vergoeden. Dat is eèn van de mogelijkheden om de mensen
weer het openbaar vervoer in te krijgen.
zet waarschijnlijk echter niet door
want de grote toeristenstroom brak
vorig jaar pas na die eerste vier
maanden los.
VAN HEEK-SCHOLCO (textiel)
begon 1976 hoopvol na de terugval in
1975, maar zag het verlies uiteinde
lijk stijgen van 463.000 in 1975 tot
787.000 in het afgelopen jaar. Dit
kwam door de ongunstige resultaten
in de spinnerij. De omzet nam overi
gens toe van 66,3 tot 72,8 miljoen.
Voor 1977 ziet de directie weinig ver
betering. Veel hangt af van over
heidsmaatregelen.
BRAAT BOUWSTOFFEN zag de
omzet in het eerste kwartaal met 14
procent groeien en acht de kans
reëel dat de omzet dit Jaar boven de
100 miljoen komt. De winst zal dit
jaar waarschijnlijk een verdere stij
ging te zien geven. In het afgelopen
jaar nam de winst toe van 463.000
tot 821.000 en de omzet van 81 tot
92 miljoen.
RUYS BELEGGING boekte 0.50
(was 0.37) miljoen winst en zal het
dividend van 25 tot 27 procent ver
hogen.
FUGRO-CESCO, een geotech-
nisch Ingenieursbureau gaat een om
vangrijke luchthavenstudie verrich
ten in Tanzania. Deze studie kost
2.35 miljoen welk bedrag wordt be
kostigd door het ministerie van ont
wikkelingssamenwerking.
De Luchtbus, produkt van vijf Europese vliegtuigindustrieën.
De gedachte ls afkomstig van prof.
dr. L. Bak, directeur van de afdeling
planologie van het Centraal Insti
tuut voor het midden- en kleinbe
drijf en werd onlangs weergegeven in
het weekblad Detailhandelsbulletin.
Prof. Bak vindt dat nodig eens ge
analyseerd moet worden of het open
baar vervoer wel voldoende rekening
houdt met de vervoerswensen van
het winkelend publiek. Daarbij is in
de eerste plaats te denken aan de
ligging van de halteplaatsen ten op
zichte van de winkelconcentraties.
Liggen die haltes wel optimaal voor
de grootste stroom van de huis
waarts kerende (dus bepakte en be
laden) bezoekers?
Dienstregeling
Een andere belangrijk punt vormt
de dienstregeling van vooral het in
terlokale busverkeer. Als men er van
uitgaat dat het winkelen op door-de-
weekse dagen vooral gedaan wordt
door huisvrouwen, is het een gege
ven dat de winkeltijd in hoofdzaak
ligt tussen 9 en 12 uur *s ochtends en
2 tot 5 uur in de middag. De dienstre
geling en ook de routes van de bus
sen kunnen echter best een hinder
paal zijn waarbij prof. Bak denkt
aan de veel voorkomende omweg
routes van interlokale bussen. Meni
ge buslijn maakt zoals bekend vrij
lange omwegen in dorpen om zoveel
mogelijk passagiers op te kunnen
pikken. Voor reizigers uit de verst
afgelegen dorpen is een busreis op
die manier een langdurige onderne
ming. In dat verband suggereert
prof. Bak het Inzetten van speciale
winkelbussen, uitgevoerd als snel-
dienst.
Nog een andere mogelijkheid om het
winkelen per openbaar vervoer aan
te moedigen ligt naar de mening van
prof. Bak in de tariefstelling. Het is
een bekend feit dat de mensen graag
met zijn tweeën of vieren gaan win
kelen als de winkelconcentratie ver
van het huis verwijderd is. (Door
gaans in een middelgrote of grote
stad, red.) Gaan die twee of vier
mensen samen in een auto, dan zijn
de kosten veelal lager dan wanneer
ze allen een trein- of buskaartje moe
ten kopen, zeker, wanneer bij dat
autorijden uitsluitend met de benzl-
nekosten rekening wordt gehouden.
Openbaar vervoer zou concurrerend
moeten zijn, vindt prof. Bak, die
daarom pleit voor een differentieel
tarief tijdens de winkeluren. Ook de
gedachte van een restitutie door de
winkelier aan de klant past in die
tariefstellingspolitlek.
Weinig bemoedigend
Aanleiding tot al deze opmerkingen
zijn cijfers die voor het openbaar
vervoer verre van bemoedigend zijn.
Van de 530 miljoen lokale winkelbe
zoeken, afgelegd dus in de plaats
waar de koper woont, geschieden er
slechts 30 miljoen per tram bf bus.
De overige komen op rekening van
de auto en fiets of bromfiets terwijl
er uiteraard ook vele tientallen mil
joenen bezoeken te voet worden af
gelegd. Want ook de gang naar de
winkel op de hoek ls nu eenmaal
gerangschikt in de categorie „lokaal
bezoek".
Bij de interlokale bezoeken is de
situatie wat beter, 50 miljoen van de
120 miljoen bezoeken vinden per
openbaar vervoer plaats maar het
totale resultaat is toch dat slechts 12
procent van de kopers per trein, bus
of tram komt.
Prof. Bak heeft berekend dat als de
winkelende automobilisten massaal
overstappen op het openbaar ver
voer, dit 7 a 8 miljard reizigerskilo
meters rijker zou worden. Deze ver
voersvraag zou zich voornamelijk
concentreren op tijdstippen buiten
de spitsuren en daarom een belang
rijke bijdrage leveren tot de verbete
ring van de bezettingsgraad.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het zelfbedieningswarenhuis Maxis in Muiden
gaat in hoger beroep tegen het vonnis, dat de president van de
rechtbank in Amsterdam onlangs heeft gewezen in het kort
geding over de prijzen van boeken.
Het geding was tegen Maxis aange
spannen door de „Vereniging ter be
vordering van de belangen des boek
handels", vier uitgevers en een boe-
kenimporteur. De reden was, dat
Maxis boeken met ca 15 procent
korting op de door de uitgevers vast
gestelde prijs verkocht.
De president overwoog ln zijn vonnis
dat het in het algemeen wel verbo
den is boeken beneden de vastgestel
de prijs aan te bieden maar dat dit
wel is toegestaan als de detaillist de
boeken in het buitenland (hier Bel
gië) koopt. Maxis, aldus de rechter,
heeft echter niet kunnen aantonen,
dat al de aangeboden exemplaren
inderdaad ln het buitenland waren
gekocht.
Juist tegen dat aantonen gaat Maxis
in beroep. Maxis vindt dat het ten
onrechte de bewijslast krijgt toeges
choven. Als sommige goedkoop aan
geboden boeken niet in het buiten
land zijn betrokken dan moeten de
eisers dat maar bewijzen, aldus het
warenhuis.
Bagage
Een probleem is dan echter nog niet
opgelost al wijst prof. Bak met zijn
optimale plaatsing van de haltes wel
in de goede richting en dat is de
bagage. Hij stelt echter ook vast dat
de indeling van trams en bussen
nauwelijks aan het meenemen van
pakjes en dozen tegemoet komt. Het
zg. „one-stop-shopping" per open
baar vervoer is vrijwel onmogelijk.
Deze manier van winkelen houdt in
dat men eenmaal per week de dage
lijkse behoeften voor het hele gezin
in een supermarkt koopt. Aangezien
een gezin van vier personen echter
een pakket gebruiksartikelen consu
meert van 60 tot 80 kilo, is dat per
tram of bus nauwelijks te doen.
Maxis heeft voorts besloten een
klacht in te dienen bij de Europese
commissie in Brussel. Het bedrijf
acht het concurrentiebeperkende
optreden van de Nederlandse boeke
nuitgevers ln strijd met het EG-ver-
drag waarin een vrij handelsverkeer
verplicht wordt gesteld.
Volgens Maxis heeft het vonnis
praktisch niets aan de feitelijke situ
atie veranderd, het warenhuis kan
doorgaan en doet dat ook met
de verkoop van Nederlandse boeken
onder de vastgestelde prijs, aange
zien, aldus Maxis, deze boeken recht
streeks van buitenlandse leveran
ciers worden betrokken.
MIDDELBURG De economische
politierechter in Middelburg, mr. J.
van 't Hof, heeft achttien Zeeuwse
vissers, die vorig jaar de regels voor
vangstbeperking voor tong en schol
hebben overtreden, ontslagen van
rechtsvervolging. Hij achtte de over
treding van de beschikking over de
vangstverdeling wel bewezen
Van een verslaggever
DEN HAAG Gisteren is in
Groningen en Overijssel de aan
melding voor het doen uitvoe
ren van particuliere cultuur*
technische werken alweer ge
sloten. De reden is dat (binnen
een paar dagen) alles wat de
regering daaraan in die provin
cies wil uitgeven, al was aange
vraagd.
Binnen enkele dagen zullen
nog wel meer provincies volgen,
zo voorspelt het ministerie van
Landbouw. In herinnering kan
worden gebracht, dat vanaf af
gelopen maandag boeren in ze
ven provincies subsidie konden
aanvragen voor het doen uitvoe
ren van cultuurtechnische
werken.
De subsidie, voor het hele land
S 10 miljoen, is beschikbaar ge
steld door de minister van Soci
ale Zaken. Deze rijksbijdrage
maakt deel uit van het extra-
werkenprogramma 1977-1 ter be
vordering van dc werkgelegen
heid. De werken die de overheid
hiermee wil helpen financieren,
zijn de aanleg van toegangs- en
bedrijfswegen plus bijbehoren
de kunstwerken, erfverhardin-
gen, vectunnels cn open opslag
plaatsen.
De subsidie gaat tot dertig pro
cent van de totale kosten. Voor
Groningen en Overijssel waren
de nu volgeboekte maximum-
subsidiebedragen resp. 1,2
miljoen en 0,9 min., zodat er
in Groningen voor 4 min. en in
Overijssel voor 3 min. aan
werk wordt uitgevoerd.
Dc provincies die nici mogen
meedoen zijn Noord- en Zuid-
Holland, Utrecht en Zeeland.
Van een onzer redacteuren
ROTTERDAM Mogelijke bespa
ringen op het elektriciteitsverbruik
zijn zeker niet verwaarloosbaar en
dragen er in belangrijke mate toe
bij, dat een beslissing over de invoe
ring van kernenergie kan worden
uitgesteld. Dit levert dan tijdwinst
op voor diepgaande bezinning op
mogelijke oplossingen van het ener
gievraagstuk. Uitstel wordt mede
gerechtvaardigd door het feit dat er
op dit moment ln Nederland een
grote overcapaciteit aan elektrisch
vermogen bestaat.
Tot deze conclusie komt drs. F. Vlieg een
scheikundige aan de Rijksuniversiteit te
Groningen, in een artikel ln Economisch
Statistische Berichten van deze week. In
dit artikel beperkt hij zich tot besparingen
op het directe huishoudelijke elektrici
teitsverbruik. Alvorens in te gaan op de
diverse besparingsmogelijkheden, beziet
de heer Vlieg het elektriciteitsverbruik van
enkele huishoudelijke apparaten. Hij con
stateert dan een gTOte spreiding tussen de
-
diverse merken en typen van een bepaald
apparaat (koelkast, diepvriezer, wasauj to
maat, droogtrommel en afwasmachine).
De spreiding bedraagt in veel gevallen 25
tot 50 procent van de gemiddelde waarde
van het jaarlijkse gebruik.
„Noodzakelijk"
De heer Vlieg onderscheidt diverse soorten
bespartngsmogelijk:
Zuinigheid. Als ledereen ln 1985 werkt
met het op de markt zijnde zuinigste appa
raat, terwijl verder geen beperkingen
plaatsvinden, zal het gemiddeld Jaarlijks
gezlnsverbruik op 3.800 kWh bedragen. Dit
ls maar 30 procent meer dan ln 1975. Als er
helemaal niets zou gebeuren, zou gebeu
ren, zou het gezlnsverbruik met 50 procent
in 1985 zijn gestegen.
Lagere penetratiegraden, dat wil zeggen
het beperken van de afzet van sommige
apparaten die veel elektriciteit verbruiken
en niet „noodzakelijk" zijn, zoals diepvrie
zers, afwasmachines, droogtrommels, sola
ria, air-conditioning, enz. Als de penetra-
tiegraden van dergelijke apparaten voor
'1985 worden beperkt, zal het gemiddelde
Jaarlijkse gezinsverbruik in 1985 3.250 kWh
bedragen, of maar 10 procent meer dan in
1975.
Technische verbeteringen. Vaak kunnen
die worden aangebracht ter verbetering
van het rendement van het apparaat. Te
denken valt aan verbeterde Isolatie van
koelkasten en diepvriezers, aan grotere
efficiency als ontwerpcriterium bij de fa
bricage van lampen, enz.
Substitutie. BIJ sommige apparaten kan
electricltelt als energiebron vervangen
worden door aardgas. Voorbeelden: was
automaat, afwasmachine, elektrisch for
nuis, elektrische heetwaterapparatuur,
enz. Als er technische voorzieningen, zoals
boven genoemd, worden getroffen, terwijl
verwarming van voedsel en water uitslui
tend met aardgas gebeurt, dan zal het
gezlnsverbruik ln 1985 rond de 2.100 kWh
liggen, of 29 procent minder dan ln 1975. Er
staat wel een toename van het aardgasver
bruik tegenover met ongeveer 6 procent
ten opzicht van het aardgasverbruik ln
1975.
Levensstijl
Wordt, aldus drs. Vlieg, bij de technische
verbeteringen en het overstappen op aard
gas bij de verwarming van voedsel en
water, ook nog een lagere penetratiegraad
gevoegd, dan zal het gezinsverbruik aan
elektriciteit ln 1985 gemiddeld 1.750 kWh
bedragen, een afname met liefst 41 procent
ten opzichte van 1975. Drs. Vlieg merkt
hierbij op, dat een dergelijk beleid geen
enkele vermindering van de groei ln le
vensstijl betekent. Iedereen zou nog de
apparaten kunnen aanschaffen die hij be
geert, zij het dan dat die apparaten, wat
energieverbruik betreft, geoptimaliseerd
zouden zijn.
De situatie zou vergelijkbaar zijn met ei
sen, die ten aanzien van veiligheid van
elektrische apparaten en geneesmiddelen
gesteld worden. „Energetisch dure" appa
raten zouden niet meer op de markt ge
bracht mogen worden.
Zeer gering
Met betrekking tot de bezuinigingsmaat
regelen, die genomen kunnen worden,
denkt de heer Vlieg aan:
Voorlichting om de consument ervan te
overtuigen dat de elektriciteltskosten wel
belangrijk zijn en in veel gevallen zelfs
hoger dan de aanschafkosten. HIJ verwijst
naar een onderzoek ln Groningen, waaruit
bleek dat de (elektriciteits)prijsbewust-
heid en -gevoeligheid zeer gering ls.
Een directe confrontatie tussen consu
ment en zijn elektriciteitsrekening. BIJ de
huidige meterschattingen gaat dit vrijwel
geheel verloren, wat niet bijdraagt tot een
grotere prijsbewustheld en -gevoeligheid
„De oude guldensmeter was vanuit bespa
ringsoogpunt een beter systeem", zo merkt
de heer Vlieg tussen haakjes op.
Een wettelijke maatregel waardoor de
producent van elektrische huishoudelijke
apparaten verplicht wordt de consument
in te lichten over het elektriciteitsverbruik
van zijn produkt. Dit kan via een verplicht
label met elektriciteitsverbruik op elk ap
paraat (deze maatregel ls al van kracht in
de VS). Hierdoor krijgt de consument de
mogelijkheid om het elektriciteitsverbruik
als keuzecriterium te gebruiken bij de aan
schaf van een apparaat.
Een zuinlgheldskeur. d.w.z. een elek
trisch apparaat krijgt een bewijs van zui
nigheid wanneer het elektriciteitsverbruik
beneden een bepaald maximum ligt.
Eventueel kan de ombouw van bestaan
de apparaten worden bevorderd door het
geven van premies.
De geleidelijke afschaffing van elektri
sche apparaten voor verwarmingsdoeleln-
den (voedsel, water).
Gewijzigde tariefstructuur. Een moge
lijkheid is wellicht een combinatie van een
progressieve en een gedifferentieerde ta
riefstructuur. De eerste zou ertoe kunnen
bijdragen dat de consument overschakelt
•op aardgas bij de verwarming van voedsel
en water, terwijl een gedifferentieerde ta
riefstructuur kan leiden tot een gewijzigd
gebruikspatroon van diverse apparaten.
De heer Vlieg vermeldt nog. dat de sociale
klassen, die bij een progressieve tarief
structuur de zwaarste lasten krijgen te
dragen tevens de meest draagkrachtlgen
zijn.
Gedifferentieerd BTW-tarief. Een hoger
btw-tarief voor minder noodzakelijke ap
paraten, die veel elektriciteit verbruiken,
zoals elektrische fornuizen en heetwater
apparatuur, afwasmachines, solaria, etc.
