DUJARDIN VIEUX
meesterlijk zacht
Over vooroordelen en 'wilden'
Lentetemperatuur normaal
Van der Stoel: geen
vertragingstactiek
Minister in Griekenland beloond
Voningen blijven
Inhaal-prik
tegen
mazelen
NVSH ontslaat
dertien mensen
verlanglijstje
van onderwijs
Nieuwe
boeken
Ja strenge winter in noordoosten van Amerika:
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
ATHENE Minister Van der Stoel voelt niets voor het Franse
idee om uitbreiding van de Europese Gemeenschap te vertragen.
De Fransen menen namelijk dat eerst het landbouwbeleid moet
worden hervormd, voordat tot uitbreiding van de gemeenschap
kan worden overggegaan.
Voor Griekenland, dat sinds vorig
jaar onderhandelt over de voorwaar
den tot toetredsing, zou dit naar de
mening van Van der Stoel een grote
vertraging opleveren. Griekenland
rekent er nu op in 1980 de tiende
lidstaat van de EG te zijn.
De heer Van der Stoel Is in Grieken
land op uitnodiging van de Griekse
regering. De Grieken hebben de heer
Van der Stoel onderscheiden met het
grootkruis ln de orde van de Fenix.
Dat gebeurde vanwege de verdien
sten van de Nederlandse bewinds
man voor het herstel van de demo
cratie in Griekenland.
Verder heeft de universiteit van
Athene hem gistermiddag een ere
doctoraat verleend.
Ingekort
Overigens is de duur van het bezoek
van minister Van der Stoel in afwij
king van deoorspronkelijke bedoe-
loing sterk ingekort in verband met
de gijzelingen in Nederland.
In zijn rede voor de universiteit van
Athene zei de heer Van der Stoel
onder meer dat Grlekenlanand, ove-
Jr welks toetreding hij geen twijfels
koestert, een belangrijke bijdrage
kan leveren in de voortdurende dia
loog tussen oost en west. Hij meende
dit op grond van de positie van Grie
kenland in Europese en in het Mid
dellandszeegebied.
Wat betreft de onderhandelingen
over de toetreding van Griekenland,
zag de heer Van der Stoel twee grote
problemen. Ten eerste de bestaande
economische verschillen, en voorts
ook de interne zwakheid van de
EEG. Daar komt nu bij dat alle
negen lidstaten te lijden hebben on
der grote werkloosheid en inflatie.
Problematisch is ook de besluitvor
ming in de EEG die steeds moeilij
ker wordt, bij iedere uitbreiding van
de gemeenschap.
Maar, de bewindsman verzekerde
zijn gehoor ervan overtuigd te zijn
dat de problemen zullen worden op
gelost. In elk geva,l zal Van der Stoel
al het mogelijke doen om* tot een
oplossing bij te dragen.
Het Nachtwachtgilde
polderdistrict TielerWaard heeft een nieuw plan voor de
Ikverzwaring in de gemeente Herwijnen ingediend, waardoor 52
ikhuizen, die aanvankelijk gesloopt zouden moeten worden,
ispaard kunnen worden. Volgens het nieuwe plan waarover
hnenkort de inspraakprocedure begint zal er een geheel Den Uyl kriiert
leuwe dijk worden aangelegd, die links van de steenfabriek
nidden) zal komen te lopen, ongeveer van rechts onder op de foto
lar linksboven. Voor dit nieuwe project zullen slechts 8 huizen
isloopt behoeven te worden.
door J. G. A. Thijs
Van een verslaggever
DEN HAAG Een grote groep
kinderen zal een inhaalprik te-
I gen de mazelen krijgen. Het
gaat om kinderen van vier en
j van negen jaar oud, die nog
geen mazelen hebben gehad,
en die niet eerder zijn ingeënt.
Staatssecretaris Hendriks
heelt tot deze inhaalprik beslo
ten, omdat deze kinderen, als
ze op latere leeftijd mazelen
krijgen (b.v. bij bezoek aan het
buitenland) aanzienlijke risi
co's lopen. Want zo onschuldig
als de kinderziekte lijkt, is ze
niet. Volwassenen kunnen er
lelijk aan toe zijn als ze besmet
raken en de risico's zijn dan
niet onaanzienlijk.
De inenting gebeurt tegelijk
met de prik tegen difterie, te
tanus en kinderverlamming in
het jaar dat het kind vier, of
negen wordt.
IDe heer Hendriks heeft tot de
maatregel besloten omdat vo
rig jaar de prik tegen mazelen
in het landelijke programma
werd opgenomen. Daardoor
zal evenwel het mazelvirus
steeds minder voorkomen.
Een aantal oudere (niet in
geente) kinderen zal daardoor
niet de natuurlijke mazelen
krijgen. Het zijn deze kinderen
die later risico's kunnen lopen.
Vandaar de inhaal-prik,
Van een verslaggever
DEN HAAG Twaalf personeelsle
den van de NVSH in Den Haag en
één in Rotterdam krijgen ontslag.
Van vijf medewerkers van de afde
ling Amsterdam worden de arbeids
contracten niet verlengd. De NVSH
zal de ontslagen spoedig aanvragen,
De vakbond van de betrokkenen
(ABVA) is op de hoogte gesteld, al
dus een woordvoerder van de NVSH
in Den Haag. Ooizaken van het ont
slag zijn geldgebrek en het uitblij
ven van subsidies, zei hij.
In een verklaring zegt de NVSH dat
haar verenigingsraad met vrijwel al
gemene stemmen heeft gekozen
vóór een beleid waarbij zoveel mo
gelijk, vrijwilligers de werkzaamhe
den verrichten.
Onlangs (de gijzelingen in Drente waren net begonnen) vertelde iemand voor de radio dat hij erg
geschrokken was toen hij zag dat een auto waarin donker gekleurde mensen zaten, ergens
aangehouden werd en dat de inzittenden met de handen omhoog naast de auto moesten gaan
staan. Waar gaan we heen als we zo met onze „donkere" landgenoten omgaan, vroeg hij zich af.
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG De Nederlandse fe
deratie van onderwijsvakorganisa
ties (NFO) heeft bij kabinetsforma
teur Den Uyl een aantal verlangens
op tafel gelegd voor de komende
kabinetsperiode. De belangrijkse eis
is meer geld voor het onderwijs.
Met name in haar commentaar op
de laatste onderwijsbegroting heeft grijpelijk dat een aantal mensen uit
de NFO geconstateerd dat de voor- net Noorden zijn ongerustheid uitge-
Sindsdien is er heel wat keren alarm
geslagen omdat mensen met een
donkere huid zich op verdachte wij
ze langs spoorbanen of in de buurt
van stations zouden ophouden. Al
die meldingen bleken achteraf on
juist, maar ze zijn wel tekenend voor
de sfeer die de gijzelingen geschapen
of bevorderd hebben, en het is be-
rang voor het onderwijs in het rege
ringsbeleid is komen te vervallen.
De NFO pleit voor een verkleining
van de groepsgrootte. Voor de groep
leerlingen van vier tot acht jaar zou
den er maximaal 24 leerlingen en bij
de negen- tot twaalfjarigen maxi
maal dertig leerlingen in een klas
moeten zitten. „De wens kon jaren
lang niet vervuld worden door ge
brek aan leerkrachten. Nu de werk
loosheid toeneemt, pleit de NFO
voor snelle realisering van deze
wens".
Simpkins
„Ik wil voor
vanavond vast
een bed be
spreken
sproken heeft over onze verhouding
tot minderheidsgroepen in het alge
meen.
Multatuli
Het horen öf lezen van dergelijke
berichten doet je weer eens beseffen
hoe diep sommige vooroordelen ge
worteld zijn, ook die tegenover min
derheden zoals mensen met een don
kere huid in onze samenleving. Dat
ls geen nieuwe constatering: ruim
een eeuw geleden, in 1861, schreef
Multatuli (ln zijn „Minnebrieven") al
dat het uitroeien van één vooroor
deel meer waard is dan het bedenken
van tien nieuwe stelsels. Sedert 1861
ls er weliswaar heel wat veranderd,
het Nederlandse koloniale rijk is ver
dwenen en iedereen weet nü wel dat
we destijds in een verkeerde verhou
ding leefden met de bevolking van
een aan de andere kant van de aard
bol gelegen eilandenrijk dat vele ma
len groter was dan ons land. Maar
erg snel is dat besef nu ook weer niet
gegroeid: ruim zestig Jaar nadat Mul
tatuli zijn geciteerde uitspraak neer
schreef, constateerde Colijn (die
toen al eens minister-president ge
weest was en het nog een paar maal
worden zou) na een reis door Java en
Sumatra dat de „houding van den
Inlander en het verkeer met Europe
anen" gewijzigd was. In zijn in 1928
verschenen boek „Koloniale vraag
stukken van heden en morgen"
schreef de a.r. leider: „Soms over
schrijdt die op zichzelf geenszins af
te keuren grootere vrijmoedigheid
echter de grenzen van het geoorloof
de en leidt ze tot onbeschaamde vrij
postigheid en brutaliteit."
„Wilden"
Enige jaren eerder, in 1920 had in
het kerstnummer van het christelij
ke weekblad De Ster een stuk ge
staan dat iets liet zien van een toen
wel meer voorkomende houding (al
•moeten we ervoor oppassen niet te
veel te generaliseren) tegenover ge
kleurde mensen. In een buitenlands
overzicht ln het blad werden „ont
zettende onthullingen over zeden
misdrijven van gekleurde Fransche
soldaten" gemeld ln het Duitse (na
de vrede van Versailles door de geal
lieerden bezette) Duitse Rijnland.
Geconstateerd werd dat „wilden uit
het donkerste van Afrika naar de
oevers van de Rijn gesleept worden"
om daar „een blank natie te bewa
ken". „Het leven en de gezondheid
van de leden ener blanke cultuurna
tie zijn overgeleverd aan het onver
stand en de wildheid van een zwar
ten barbaar", aldus de overzicht
schrijver, die ook memoreert „de
onzegbare scha3e die Frankrijk het
geheele blanke ras aandoet door een
bende wilden uit de binnenlanden
van Afrika los te laten op de blanke
vrouwen, meisjes uit het Rijnland".
Da Costa
Dat mag allemaal, ook voor de tijd
waarin het geschreven werd, uitzon
derlijk cru klinken, een zeker superi
oriteitsgevoel tegenover „donkere"
mensen was veel minder uitzonder
lijk. Je zou het zelfs kunnen aflezen
uit wat de theoloog prof. dr. J. H.
Bavinck in 1908 schreef, nadat hij
een (tweede) reis naar Amerika ge
maakt had: „Negers zijn zeer gloed
vol, pathetisch, hebben een warm
hart, maar hebben gebrek aan wils
kracht, worden gemakkelijk verleid,
zijn zinnelijk". En wie in de Jaren
tussen beide wereldoorlogen de
school bezocht heeft, kan zich mis
schien nog wel verhalen herinneren
over Indië, dat onmogelijk zelfstan
dig kon worden omdat de mensen er
nog lang niet rijp voor waren.
Nu moet Je voorzichtig zijn met het
afzetten van de manier waarop de
mensen vroeger redeneerden tegen
onze eigen tijd, waarin zo veel meer
informatie beschikbaar is. Nog ver
der ln de geschiedenis teruggaande,
tot 1823, zou Je bijvoorbeeld Isaac
da Costa kunnen citeren, die als 25-
jarige jongeman in zijn „Bezwaren
tegen de geest der eeuw" schreef dat
de afschaffing van de slavernij be
hoorde „tot die hersenschimmige
menschlijke wijsheid die de Al
macht wil vooruitloopen en niets zal
richten ten goede maar veeleer ein
deloos veel ten kwade". Da Costa
heeft het ook over „de Neger" wien
de door Hem (=God) bepaalde orde
aan de naar lichaam en ziel verre
boven hem verheven blanken heeft
dienstbaar gemaakt". Maar om Da
Costa recht te doen zou je er een
massa andere uitspraken tegenover
moeten zetten, zoals je dat eigenlijk
ook bij Colijn zou moeten doen, al
was het alleen maar de constatering
dat hij er in het genoemde boek ook
begrip voor toonde dat de Europese
invloed in Indiëniet langer groeien
de was.
De paar hierboven weergegeven ci
taten uit „vroeger tijden" zouden
natuurlijk met talloze aan te vullen
zijn; wie ervan houdt in oude tij
dschriftjaargangen te snuffelen
weet dit maar al te goed. Maar mis
schien blijkt er toch al uit dat de
huidige moeilijkheden, indien die op
verschil ln huidkleur terug te voeren
zouden zijn (wat hoogstens ten dele
waar ls) niet helemaal nieuw onder
de zon zouden zijn.
Het kinder kunst- en vlieg^yerkboek
door Phyllis Fiarotta. Uitg. Lui-
tlngh, Laren (N.H.), 144 pag. flink
formaat, prijs 19,90. Royaal geïl
lustreerd boek met creatieve knut-
sel-ideeën voor kinderen.
r Hans de Jong
mijn laatste „Weer-woord"
5 maart voor de NCRV-tele-
sie heb ik gezegd een gemid-
"ild te zachte lente te verwach-
n óf een voorjaar met gemid-
ild normale temperatuur. Die
ognose is dit jaar uitgeko-
*n: gelet op het etmaaltem-
ratuurgemiddelde van De
lt; dat met 8.6 graden Celsius
1st normaal was.
tuurlijk, de marge was zeer ruim,
aar wat wil je wanneer het gaat om
n seizoenprognose, iets waar de
«te meteoroloog gemakkelijk op
n afknappen, wanneer hij zich er
al aan waagt. In feite was het dan
ook een „trend", zeker niet meer, al
kan ik me een beetje voorstellen dat
gerenommeerde weeramateurs
zwaar het voorhoofd rimpelden, toen
ze mij dat zo plompverloren hoorden
zeggen.
Nu was de uitspraak niet zo maar
een schot in het donker. Om na te
gaan wat er waar is van de bij een
deel van het publiek heersende op
vatting, dat een strenge winter in de
Verenigde Staten ons te staan komt
op een ijzig-koude staart in het voor
jaar, zijn eerst de tien strengste win
ters over het tijdvak 1900-1966, waar
genomen op het Blue Hill Observa
tory, zestien kilometer ten zuiden
van Boston, in Massachusetts, op
een rijtje gezet.
wijking van de gemiddelde et-
aaltemperatuur van maart, april
mei in Nederland (De Bilt) na de
in strengste winters van 1900-1966
de Verenigde Staten (Boston).
*AR MAART APRIL MEI
04-1.2
1.9
-0.3
05
1.0
—1.2
0.5
07
-0.2
-0.2
+0.1
16
—0.5
1.0
+0.7
18
-0.3
+0.5
1.5
20
+2.4
1.5
+0.5
23
1.6
0
-2.0
34
-0.1
+2.5
-0.3
36
1.6
—1.6
+0.6
48
1.8
+2.2
+0.3
i zacht
normaal 6
y% 70%
60%
Dat gebeurde op basis van de
„severity index": een maatstaf voor
de strengheid van de winter, op een
bepaalde manier berekend uit het
totale aantal ijsdagen met maxi
mum-temperatuur onder nul graden
Celsius en dagen met vijftien centi
meter of meer sneeuw op de grond.
(Weatherwise-magazine, april 1967). -. -
Deze tien strengste winters deden 8®n ts trouwens niet hoger.
Zich voor tn 1904, 1905, 1907, 1916,
1918, 1920, 1923, 1934, 1936 en 1948.
met de tien strengste winters ln het
noordoosten van de Verenigde
Staten?
Antwoord: De karakterisering vari
eerde van „slap" tot „aan de koude
kant".
Vraag: Hoe gedroeg de temperatuur
zich in de Nederlandse voorjaren,
volgens op de tien strengste winters
in Boston en omgeving tussen 1900
en 1960?
Antwoord: In zeventig procent van
de gevallen was de meteorologische
lente (maart, april, mei) ln De Bilt
aan de zachte kant. In één geval was
de negatieve afwijking zo klein (- 0.1
gr. C.), dat het seizoen als normaal
mocht gelden.
Conclusie: In acht van de tien geval
len volgde op een (zeer) strenge win
ter in het noordoosten van de Vere
nigde Staten, ln ons land (De Bilt)
een voorjaar met normale of boven
normale gemiddelde temperatuur.
Dat was mijns Inziens een statistisch
voldoende sterk verband om een be
scheiden. sobere seizoenprognose op
te baseren. Het trefpercentage van
de weersverwachtingen „voor mor-
weer na voorafgaande strenge win
ters in Noord-Amerika. Deze percen
tages liggen voor het merendeel te
laag om iets uit te kunnen afleiden.
Dit Jaar was maart duidelijk
„warm" en gaven april en mei beide
kouder weer. Wat dit betreft was de
verhouding, ten dele relatief, ook zo
in 1936, 1923, 19210 en 1905.
Tot zover deze rekening en verant
woording. Ook al is er niet zo veel
eer mee te behalen, toch blijft het in
ieder geval een aardige „Spielerei"
wat met name de weeramateurs (en
enkele beroepsmensen) zullen kun
nen aanvoelen, die meewerken aan
de maandvoorspelllngswedstrljd ln
het blad „Weerspiegel".
Gemiddelde temperatuur ln maart,
april en mei ln Nederland (De Bilt)
na de tien strengste winters van
1900-1966 ln de Verenigde Staten
(Boston)
Patricia de zwanenprinses, sprookjes
van Boud van Doorn. Uitg. Omni-
boek, Den Haag, 63 pag., prijs
12,90. De tekeningen zijn van Win
ston D. Harms.
Vertel eens een verhaaltje, samenge
steld door Thea Beekman. Uitg.
Cantedleer, De Bilt, 349 pag., prijs
12,90. Een fors boek voor zeer wei
nig geld, boordevol verhaaltjes, ver
sjes en plaatjse, bijeengebracht
door een bekend schrijfster van kin
derboeken. Om uit voor te lezen en
te laten leen.
Sprookjes voor alle kinederen, de be
kendste en meest geliefde sprookjes
naverteld door Lea 8mulders en zeer
royaal geïllustreerd door Gyo Fuji
kawa. Uitg. Cantecleer, De Bilt, 93
pag., groot formaat, prijs 12,90.
Zeer royaal boek voor zeer lage prijs.
Geknipt voor een eerste kennisma
king met o.m. Klein Duimpje en De
Prinses op de erwt (en minder alge
meen bekende sprookjes).
Twee Veluwse jongens in oorlogstijd
door A. van Voorst. Spannend jon
gensboek, spelend ln de tweede we
reldoorlog, 150 pag., prijs 11,90.
Het Franse meisje Gertrude door J.
Wind. Roman voor oudere jeugd (en
voor volwassenen) over een liefde in
de Franse tijd, 199 pag., prijs 19,50.
Beide uitgaven van de vrije gem.
geref. uitg. De Vuurbaak, Gro
ningen.
Kap'tein Konnie en zijn vrienden op
een geheim spoor, en Kap'tein Kon
nie en zijn vrienden op zoek naar olie,
door Rolf Ulrici. Uitg. Westfriesland,
Hoorn, ong. 120 pag., prijs per stuk
9,50. Twee nieuwe delen van de
door A. D. Hildebrand uit het Duits
vertaalde jeugdserie over kap'tein
Konnie.
Cowboy Jim door Sigrid Heuck,
spannend cowboyverhaal voor wat
jongere kinderen, uit het Duits, 104
pag., prijs 13,90.
Flok de kuifmees door V. M. Demetz;
uit het Duits vertaald en ln de Dolo
mieten spelend verhaal met een
kuifmees in de hoofdrol, 72 pag.,
prijs 11,25. Beide uitgaven van
Westfriesland, Hoorn.
Het land Narnia, deel IV, met twee
afleveringen van deze reeks: Het
neefje van de tovenaar, en De laat
ste strijd, door C. S. Leiwis, Uitg.
Westfriesland, Hoorn, 234 pag., prijs
19,90. Laatste van in vier delen
verschenen reeks van acht verhalen.
Beleef uw huis, een boek met ideeën
en adviezen voor het inrichten van
de woning door H. Uylenburg. Uitg.
Ideeboek, Amsterdam. 132 pagina's
met 30 kleurenfoto's en 120 tekenin
gen. Prijs 29,50.
AO-boekje 1667: Ethiopië, door A.
M. Heldt. Uitg. Stichting IVIO, Le
lystad. 20 blz. 1,75.
Een theorie over rechterlijke beslis
singen, met bijdragen van H. F. M.
Crombag, J. L. de Wijkerslooth en
M. J. Cohen. Uitg. Tjeenk Willink.
Groningen, 155 blz.
Iets anders ls of zo'n kale seizoenver
wachting wel praktisch nut heeft.
Vraag: Vallen de tien strengste win- Voor de lente minder dan voor de
ters ln Boston samen met de tien winter, dunkt me, gesteld, dat er ook
strengste ln Nederland op basis van voor dat seizoen zulke verbanden te
waarnemingen in De Bilt, verwerkt vinden zouden zijn.
Jaar
1904
1905
1907
1916
1918
1920
1923
1934
1936
1948
Temperatuur
8.5
8.1
8.3
8.8
8.9
9.8
8.2
9.1
8.6
9.8
Afwijking
+0.1
in het vorstgetal van F. IJnsen te
Stiens?
Antwoord: Nee, in geen enkel geval.
Vraag: Hoe was dén het karakter van
de Nederlandse winters gelijktijdig
Een uitsplitsing over de maanden
afzonderlijk geeft aan, dat de kans
op een zacht of normaal-getempera
tuurd weertje ln maart en mei 60%.
in april 70% is. Uiteraard ook nu
Normaal 70% te zacht
gemiddelde (8.4)
80% te zacht of normaal
1901-1930)
In aanwezigheid van de Koningin en prinses Beatrix, prins Bernhard en prins Claus is ln het
Concertgebouw van Haarlem het tweehonderdjarig bestaan gevierd van de Nederlandse Maat
schappij voor Nijverheid en Handel.
