Hervormde kerk
(zonder tekort)
doet zuinig aan
Gollwitzer sterke trekpleister
David oud,
David koud,
David stout
Oegandese
moeten in
kerken
isolement
Bisschop Simonis
in het verkeer
Adventist
promoveert
aan Vrije
Universiteit
RPF Groningen wil
Zendingsactie in
chr. geref. kerken
Conferenties
Beleidsvergadering
van wereldraad
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
VRIJDAG 10 JUNI 1977
Trouw/Kwartet
2
DEN HAAO De hervormde kerk blijft streven naar een
vermindering van haar uitgaven voor de landelijke bureaus.
Deze omvatten die van de synode met haar algemene organen
van bijstand en al die instanties, waaronder de provinciale
bureaus, die uit de algemene middelen van de kerk worden
gefinancierd. Het is nu zo. dat 4.5 procent van de opbrengst aan
levend geld in de gemeenten nodig is voor de instandhouding
van het centrale apparaat. De hervormde algemene kerkvoogdij-
raad bepleit, dat dit aandeel nog geringer wordt.
begroting 1977 voor de kas algemeen
kerkewerk kon. voor het eerst sinds
Jaren, zonder tekort worden vastge
steld. De rekening over 1976 sloot
op een totaal van rond negen mil
joen gulden met een batig saldo
van ruim 300.000 gulden. Een gun
stig resultaat als men bedenkt, dat
het begrotingstekort op 286.700 gul
den was geschat. Aldus het Jaarver
slag van de hervormde generale fi
nanciële raad (GFR> over 1976, dat
Een oproep aan de synodale organen
en de tot nu toe optredende loonma
tiging hebben er toe geleid, dat de
geraamde lasten voor 1977 slechts
met 6.5 procent zullen stijgen verge
leken met de begroting van 1976 De
volgende week in de synode zal wor
den behandeld.
Beleidsnota
Om meer inzicht te krijgen in de
wij2e. waarop zou kunnen worden
bezuinigd, heeft de GFR aan het
moderamen van de synagoge om een
beleidsnota gevraagd. Deze hoopt
men bij de begroting voor 1978 te
kunnen bespreken. Verder heeft een
commissie onlangs rapport uitge
bracht over een eventuele lastenver
mindering voor het provinciale werk.
Vermindering van de uitgaven voor
het algemee kerkewerk wordt nodig
geacht, gezien de zware financiële
verplichtingen van de plaatselijke
gemeenten, met name in verband
met de steeds stijgende pensioen
lasten.
Daling
AMSTERDAM Onder grote be
langstelling uit de kleine kring der
zevende-dags-adventisten ls giste
ren de heer P. G Damsteegt aan de
Vrije Universiteit gepromoveerd tot
doctor in de theologie Zijn promo
tor was prof. dr J. Verkuyl.
De zevende-dags-adventisten vor
men in Nederland maar een kleine
groep. In het land van hun oor
sprong. de Verenigde 8taten, zijn zij
aanzienlijk groter. Opvallend is
daarbij sinds hun begin, nu 130 Jaar
geleden, tot nu toe hun grote zen
dingsijver.
Er zijn al veel proefschriften ge
schreven over de zendingsmoUeven
in de grote protestantse kerken en
m de r.-k. kerk. Weinig aandacht
werd tot voor kort geschonken aan
de zendingsopvattingen in groepen
als de pinksterbeweging en de ad
ventisten. De Zwitser Walter Hollen
weger doorbrak enkele Jaren gele
den de muur der onwetendheid ten
aanzien van de pinkstergemeenten
met zijn bekende dissertatie over
deze groepen. Dr Damsteegt heeft
dit nu gedaan ten aanzien van de
zevende-dags-adventisten.
In zijn proefschrift beschrijft dr
Damsteegt (zelf adventist) het reli
gieus zelfbewustzijn der adventisten
Legen de achtergrond van het negen-
tiende-eeuwse Amerikaanse chris
tendom. Daarbij heeft hij zich in het
bijzonder beziggehouden met hun
bijbelgebruik. Hij geeft een beeld
van de wijze, waarop de bijbel fun
geert als basis voor het ontstaan van
het adventisme. hun plaats in de
kerkgeschiedenis, en hun begrip van
kerk. interkerkelijke verhoudingen,
heilsgeschiedenis, profetieën, ge
zond leven, de sabbat, het karakter
van Christus'hogepriesterlijk werk
eq de wederkomst De studie is het 11166(10611 Dij St<u6Il
resultaat van Jarenlang onderzoek
in de archieven van de adventkerk
in de Verenigde 8taten.
Een poosje terug heb ik op deze plek iets doorge
geven uit een artikeltje van de Dordtse gerefor
meerde dominee J. Wilschut, dat ik aantrof in
het blad ..Credo". Hierin verhaalde hij. dat hij
vroeger steevast in punten preekte. Dominee
Wilschut deed zijn mededeling vergezeld gaan
van een paar bijzonder treffende voorbeelden
van puntenverdelingen. Dit leverde me een aan
tal brieven op van kerkse abonnees, die met
soms zeer fraaie punten van door hen beluister
de preken aankwamen Als ik de afzenders mag
geloven (en waarom zou ik dat niet mogen?) is in
ons vaderland veelvuldig gepreekt over 1 Konin
gen 1 vers 1 tot en met 4 en dan zonder mankeren
onder het motto: David oud. David koud. David
stout.
In dat bijbelgedeelte staat te lezen dat de oude
koning David het koud had. ook al lag hij stevig
toegedekt in bed. In plaats van hem nog een
extra deken of een hete kruik te brengen, gingen
zijn onderhorigen stad en land af om een aan
trekkelijke maagd te zoeken, die de verkleumde
vorst zou kunnen verwarmen. Dat is natuurlijk
ook een mogelijkheid. Welnu, het kwam dik in
orde. Overigens lijken me de betrokken predi
kers met hun derde punt niet erg Schriftge-
trouw, want het vierde vers uit 1 Koningen 1
leert ons, dat het met de stoutigheid van de
bejaarde David nogal meevalt. Maar misschien
hebben deze kanselredenaars teneinde hun aar
dig gevonden derde punt te redden, verklaard-
dat David zich in dit vierde vers weliswaar netjes
gedroeg, doch daarvóór meermalen een scheve
schaats had gereden, dus heus wel „stout" of,
anders gezegd, een zondaar was, „net als wij
allen, gemeente!" En zo kwam de preek toch
weer op z'n pootjes terecht.
Ik kom op de preek-in-punten terug, omdat ik
sinds een paar dagen een boekje in huis heb,
waarin het bewuste stukje van dominee Wil
schut te vinden is. samen met 51 andere stukjes
van zijn hand. Ze zijn gehaald uit de Dordtse
gereformeerde kerkbode, waaraan de heer Wil
schut regelmatig zijn „kanttekeningen" toever
trouwt (ik citeerde destijds uit „Credo", het
orgaan van het confessioneel gereformeerd be
raad, dat kennelijk leentjebuur mag spelen). Het
boekje heet eveneens „Kanttekeningen", heeft
een grappig langwerpig formaat, telt 130 pagi-
door A. J. Klei
na's en 21 tekeningen (waarvan ik er één hierbij
laat afdrukken) en kost maar 7,75.
„Kanttekeningen" lijkt me een ideaal vaderdag-
cadeautje voor wat oudere vaders in de gerefor
meerde gezindte. Ik beweer niet dat het boekje
niet in handen mag komen van jongere vaders,
maar die zijn in de regel strenger dan vaders
boven de vijftig en je loopt alle kans dat zij, die
jongere vaders, de goedmoedige en soms zelfs
knusse manier waarop dominee Wilschut een
aantal binnenkerkelijke problemen en pro
bleempjes aanpakt, krachtig zullen afwijzen. Of
ze vinden de „Kanttekeningen" niet belijnd ge
noeg óf niet geëngageerd genoeg, al naar gelang
we met een rechtse of een linkse Jonge pa van
doen hebben.
Inderdaad, dominee Wilschut springt niet erg
„belijnd" met het vraagstuk van de kindercom
munie om, en: hoe is de verhouding tussen
Zondag 10 van Ursinus en Olevanius en Kantte
kening 27 van Wilschut? Toch geef ik voor dat
stukje „Het eerste avondmaal" méér dan voor
een doorwrocht synodaal rapport en met de al
genoemde kanttekening 27 (over het weerbe
richt. waarvan de slotzin mij van een te vlotte
stichtelijkheid is) zijn de meeste mensen meer
geholpen dan met een diepborend betoog over
de rechtvaardiging van Gods handelen. En na
tuurlijk, er zijn brandender kwesties denkbaar
dan die van het voor en tegen van een toga of een
spijkerpak op de kansel, er zijn doeltreffender
grapjes te vinden dan die van „De zakken gaan
rond" en de feestsigaar op bijgaand plaatje is
niet aangeboden en aangestoken met het oog
merk. structuren omver te smijten. Maar mij
dunkt dat Juist zaken, welke een zekere overtol
ligheid In zich dragen, ln de kerk uiterst nuttig
kunnen werken. Zéker in een kerk van een
vertrouwd, traditioneel gereformeerd patroon,
zoals die waarin de kanttekeningen van dominee
Wilschut de dingen tot hun juiste afmetingen
(terug)brengen.
„Kanttekeningen" is de eerste uitgave van de
nieuwe uitgeverij Floris, postbus 509, Dordrecht.
Wie aan mijn aansporing gevolg geeft en het
boekje op vaderdag (of daarbuiten) cadeau doet
aan wat oudere vaders van reformatorische
kleur (of aan anderen, want dat kan ook best) en
het nog niet in zijn boekhandel aantreft, kan
„Kanttekeningen" bestellen door 7,75 te stor
ten op rekening 31.53.40.533 bij de Rabobank te
Dordrecht.
Zorg baart voorts de daling van het
aantal belijdende lidmaten. Dit aan
tal wordt geschat op 910.000 tegen
925.000 in 1976. Men hoopt dat het
besluit om ook doopleden te vragen
een bijdrage voor de generale kas te
geven, het aantal hervormden dat
hieraan bijdraagt op peil zal houden.
Reeds hebben 360 gemeenten, die
ongeveer 40 procent van het leden
bestand vertegenwoordigen, toege
zegd aan deze actie mee te werken.
Men hoopt in hervormde kring dat
de goede resultaten van deze actie
ter versterking van de landelijke fi
nanciën het aantal deelnemende ge
meenten zal doen stijgen.
De opbrengst van het collecteplan.
bestemd voor de betaling van de
bijdragen van de gemeenten aan het
werk van de landelijke kerk (hetzgn.
quotum), blijft ieder jaar stijgen. De
huidige tnningsmethode door mid
del van acceptgirokaarten heeft
daarop een gunstige Invloed.
door Aldert Schipper
De Amerikaanse uitgeverij Eerd-
mans in Grand Rapids verzorgde de
publikatle van de handelseditie on
der de titel „Foundations of the se
venth-day adventist message and
mission."
HILVERSUM - De christelijke ge
reformeerde zending wil naast het
gewone budget in een extra actie
150 000 gulden bijeenbrengen voor
herbouw en uitbreiding van de zen
dingsboekhandel Mbeu in Slbasa
(Zuid-Afrika), die vorig Jaar in brand
gestoken werd.
Aan de kerkeraden zal worden ge
vraagd. hiervoor op zondag 18 sep
tember een extra collecte te houden.
Deze datum is gekozen, omdat het
dan vijftig jaar geleden is. dat de
christelijke gereformeerde kerken
begonnen met zendlgswerk. Op 22
september 1927 werd ds. A. Bikker
in het ambt van zendingspredikant
bevestigd.
Ds. Bikker werd destijds uitgezon
den naar Celebes. waar de christelij
ke gereformeerde zending nu nog
werkt. Daarnaast kwam er in Ven-
daland (Zuid-Afrika) een tweede ter
rein bij en er wordt nu gezocht naar
een derde. Gedacht wordt onder
meer aan West-Irian.
Van een onzer verslaggevers
DEN BOER De provinciale fede-
ratieraad van de Reformatorische
Politieke Federatie in Groningen
heeft besloten deel te nemen aan de
verkiezingen voor de provinciale
staten in 1978. Met SGP en GPV in
Groningen zal contact gezocht wor
den om de mogelijkheden voor sa
menwerking te onderzoeken. Met de
SGP zijn er al contacten.
BERLIJN De eerste volledige vergaderdag van de Kirchentag
ln Berlijn ls gisteren na het traditionele bazuinenblazen in de
stad begonnen met een zestal bijbelstudies. In de Jaarbeurshal
waar de Beierse evangelische bisschop Johannes Hanselmann
sprak, waren zo'n vijftien tot twintigduizend mensen er getuige
van dat deze als behoudend bekendstaande kerkelijke leider de
orthodox georienteerde Gemeindetag unter den Wort van enkele
weken geleden In Dortmund ln bescherming nam tegen een al te
triomfalistische vergelijking van de tegenvallende bezoekers-
De toch reeds bejaarde prof. Gollwit-
zer was een sterke trekpleister en hij
heeft de belangstellenden niet te
leurgesteld. Herhaaldelijk werd zijn
voordracht onderbroken door in
stemmend applaus. Vroeger deden
de kerken en de paus oproepen in
het wilde weg om tot vrede of ontwa
pening te komen, vertelde prof. Goll
witzer. Nu richt de wereldraad van
kerken vla het programme tegen het
militarisme zich tot de kerkleden
zelf die ln een wereld leven die steeds
meer dubbelhartig wordt. Bewape
ningsindustrie is, zo zeggen sommi
gen nodig ter voorkoming van werk
loosheid. maar dat brengt arbeiders
ln de positie dat zij verplicht zijn te
kiezen tussen ontslag of het vervaar
digen van wapens, waarmee hun ei
gen kinderen bedreigd worden.
Zelfmoord
De traditionele wet van de recht
vaardige oorlog werkt niet meer,
want oorlog betekent zelfmoord, al
dus Gollwitzer. Hij wees er op dat de
fysicus Von Weizsaecker het waar
schijnlijk acht dat deze eeuw nog
een atoomoorlog zal plaatshebben.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORORECHT:
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel. 05200-17030
KAMPALA Een regerings
woordvoerder heeft voor de Oegan
dese radio geëist, dat de christelijke
kerken ln het land geen cent meer
uit het buitenland aanvaarden en
zich voortaan geheel uit eigen mid
delen bedruipen. Hij zei ook, dat de
Oegandese regering de kerkelijke
leiders verboden heeft, deel te ne
men aan conferenties in het buiten
land.
GENEVE De prijsvraag om
nieuwe kerkliederen voor de lutherse
wereldassemblee heeft meer dan
honderd inzendingen opgeleverd.
Eenentwintig ln vele talen zijn be
kroond en op een cassette gezet, die
met een brochure met noten en tek
sten voor 15 Zwitserse francs bij de
lutherse wereldfederatie te krijgen
is. Dertien liederen zijn Europees,
vijf komen uit de Verenigde Staten
en een uit Porto Rico, Soedan en
Tanzanië. Nederland zat niet ln de
prijzen, wel ln de Jury in de persoon
van ds Fred Kaan.
ROME De r.k. bisschoppen van
Italië hebben opnieuw verklaard,
dat christendom en marxisme niet
met elkaar te verzoenen zijn.
MENNO (Paraquay) Vijftig Jaar
geleden kwamen de eerste doopsge
zinden ln Paraquay. ZIJ verlieten Ca
nada, omdat daar het Duitstalig on
derwijs op de lagere scholen werd
verboden. Ook vanuit Nederland is
aandacht voor het jubileum van
Menno, de eerste en nog steeds
grootste van de drie doopsgezinde
kolonies ln de Paraguese Chaco.
OUAM De kortegolfZenders
van Trans World Radio op het et-
land GUAM zijn begonnen met zen
den Samen met de 400 kilowatt
middengolfzender op Sri Lanka, die
bijna gereed is. kan Trans World
Radio nu het grootste deel van Azië
bereiken met het evangelie.
TOKIO Er zijn plannen voor
een christelijke radiozender, die in
de Grote Oceaan voor de kust van
Japan voor anker zou gaan. Zeewa
ter wordt herkend als de beste gelei
der voor radiogolven en met deze
zender wil men tot ver ln de Sowjet-
Unle en China doordringen.
AMSTERDAM Komende zondag
ls er internationale gebedsdag voor
christelijke radiostations. Er is de
laatste Jaren over de gehele wereld
een net van zenders opgebouwd om
het evangelie te verbreiden.
Tijd en Taak 75 jaar. weëkendcon-
ferentle over plaats en taak van het
blad en over de betekenis van het
religieus-socialisme. m.m.v. ds J. J.
Kalma. ds L. H. Ruitenberg en H.
van Wijnen, 11-12 Juni, Woodbrook-
erscentrum, Kortehemmen
(tel.05126-1313)
Zomer-gastenweken op De Hezen-
berg, centrum van pastorale zorg,
van 18 Juni tot 30 juli, telkens van
zaterdag tot zaterdag. Inl. en opg.
De Hezenberg, Hattem
(tel.05206-1648).
Alleen gelukkig? Weekend met
zelfstandig wonenden tot 35 Jaar. 18-
19 Juni. Den Alerdinck, Laag Zut-
hem (tel 05290-541).
(Het) rijk alleen, themaweek voor
alleenstaanden van 25 tot 50 jaar.
20-24 juni, Van Eeghenhuis. Aarden-
burg (tel 01177-1259)
Als de kerk tegen deze dubbelharti
ge situatie niet stelling neemt, ver
raadt zij het evangelie en verliest zij
haar geloofwaardigheid, betoogde
Gollwitzer. Hij haakte ln op wat
president Kennedy ooit gezegd
heeft: „De mens schaft de oorlog af
of de oorlog schaft de mens af.
"Gollwitzer spitste deze uitspraak
nog toe door te zeggen: „De mens
schaft de bewapening af. of de bewa
pening schaft de mens af". De bewa
peningswedloop eist zulke enorme
sommen, met name ook van de bud
getten van de arme landen op, dat
de wapens, ook al worden ze voorlo
pig niet gebruikt de mensen fysiek
bedreigen. „Onze democratie en
onze vrijheid worden door de bewa
pening en de militairisering van de
maatschappij bedreigd," aldus prof.
Gollwitzer, die bang is voor Chileen
se toestanden, ook ln West-Europa.
Bereidheid
In de dubbelhartige toestand van de
wapenwedloop moet de kerk haar
bereidheid tonen, zonder wapens te
leven, zoals de traditionele vredes-
kerken al eeuwenlang doen. Dat be
tekent voor ons mensen ln West-
Berlljn dat we in beginsel bereid
moeten zijn, door de DDR onder de
voet gelopen te worden. „Wij moe
ten niet langer door de massavernie-
tlgingsmlddelen beschermd willen
worden, wij kunnen onder elk regi
me GOD dienen", aldus prof. Goll
witzer. Gollwitzer wees op de hoop,
die velen van de jongere generaties
hebben gesteld in het wereldraad-
programma tot strijd tegen het mili
tarisme. Over dit programma sprak
Julio de Santa Ana, uit Uruguay, die
samen met de Indiër Ninan Koshl
het programma voorbereidt.
De 8anta Ana zette uiteen dat de
wereldraad gemerkt heeft dat je niet
werken kunt aan de ontwikkeling
GENEVE Het centraal comité
van de wereldraad van kerken komt
van 26 Juli tot 6 augustus in Genève
bijeen om het beleid van de wereld
raad voor de Jaren 1978 en 1979 vast
te stellen. Verwacht wordt, dat deze
bijeenkomst veel aandacht zal be
steden aan de situatie ln zuidelijk
Afrika en aan de rechten van de
mens ln de wereld.
De vergadering wordt gehouden on
der het thema „Christus belijden
vandaag". Ongeveer honderd en
dertig vertegenwoordigers van de
meer dan driehonderd ledenkerken
nemen eraan deel. Het werkdocu
ment is samengesteld door de com
missie zending en evangelisatie van
de wereldraad. De bedoeling is, dat
het centraal comité aan het einde
van zijn vergadering een brief zal
opstellen voor de leden-kerken om
studie en bezinning erover in eigen
kring aan te moedigen.
Het centraal comité zal ook het ver
slag behandelen van de concultatle.
die kortgeleden in Thailand is ge
houden over het gesprek met nietr
christelijke godsdiensten en ideolo
gieën. Ook bespreekt het centraal
comité de resultaten van de zojuist
in Lausanne gehouden vergadering
in verband met het vijftigjarig be
staan van de afdeling „geloof en
kerkorde".
van de derde wereld zonder daarbij
de militarisering te betrekken, die
de ontwikkeling ernstig in gevaar
brengt en de mensen en de kerk
bedreigt.
Hij noemde zijn eigen land, Uru
guay, als voorbeeld voor een gemili
tariseerde samenleving, waar de
kerk door een satanische ideologie
van de nationale veiligheid opzij ge
drongen wordt. Hij wilde deze La
tijns-Amerikaanse toestanden, die
overigens ook in landen als Zuid-
Korea en Indonesië gelden, niet aan
duiden met fascisme, maar met au
toritarisme. Bij het fascisme staat
een brede groep van de bevolking
achter de leiders en dat kan van
deze landen veelal niet gezegd wor
den. Hij noemde dan ook als een van
de eerste doelen van een program
ma tegen de militarisering het aan
vallen van de ideologie van de natio
nale veiligheid, omdat het daar niet
meer gaat om de veiligheid van de
mensen maar van het systeem. Een
volgend doel voor een eventueel pro
gramma is het stoppen van de ver
dere groei van de wapen-induistrie,
vervolgens toezicht op de wapenin
dustrie. en tenslotte ontwapening
als doel van de vredespolitiek.
Gisteravond sprak de vroegere
Zweedse minister dr. Alva Myrdal,
die jarenlang verantwoordelijk ge
weest is voor de Zweedse inspan
ning op het gebied van ontwapening
en ontwikkelingshulp, zag als oor
zaak voor de ongelijkheid in de we
reld de voorsprong van de rijke lan
den op het gebied van wetenschap
pelijk onderzoek en technologie.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Bijgaande cartoon van Cork halen we uit de
Pastorale brief over de verkeersveiligheid, die bisschop dr A. J
Simonis dezer dagen m een oplaag van honderdduizend exemplaren
gratis in zijn bisdom laat verspreiden.
Aan het slot van zijn brief citeert de bisschop de „gulden regels", waar
hij zich „in ieder geval" (behalve in het geval van de één na laatste
regel, dunkt ons, red.) aan houdt:
Ik help de duizenden onervaren automobilisten, met pas een
rijbewijs op zak, door met begrip te rijden als zij een steekje laten
vallen in het verkeer.
Ik help mijn gehandicapte medemens door slecht ter been zijnde
voetgangers altijd voorrang te geven.
Ik help degenen die niet met vakantie, maar voor hun beroep
onderweg zijn, door zeker op autosnelwegen niet toeristisch te rijden.
Ik help de verkeersveiligheid een handje door zo min mogelijk in te
halen: inhalen, vergeet het maar
Ik help mijn gezin een handje door hooguit twee uur achtereen te
rijden en minstens een kwart uur te rusten.
Ik help mee aan een veilig uit en thuis door overal en altijd de
autogordel te dragen: autogordels-vast-en zeker.
ES
aantallen in Dortmund met de verbluffend grote belangstelling
in Berlijn. Hanselmann noemde dit soort gekissebis in strijd met
het evangelie. Maar intussen is het wel waar dat de Kirchentag
door een nog steeds toenemende groep mensen wordt bezocht.
Bij de hal waar gistermorgen prof. dr. Helmut Gollwitzer sprak
over de kerk en de noodzaak tot strijd tegen de wapenwedloop
kwamen nu en dan lichte schermutselingen vdbr tussen bezoe
kers en zaalwachters, die geen plaats meer voor de mensen
hadden.
Deze voorsprong kunnen de arme
landen nooit inhalen, tenzij de rijke
landen hun intelligentie die nu nog
ten dienste staat van de aanmaak
van steeds meer geperfectioneerde
wapens, wijden aan de ontwikkeling
van de derde wereld. Voor bewape
ning geeft men meer dan zestig mil
jard dollar per jaar uit (ongeveer 150
miljard gulden), waarvan veertig tot
vijftig procent voor militair onder
zoek. Dat geld gaat onder meer naar
400.000 onderzoekers, het beste van
het beste van de menselijke intelli
gentie. Dit potentieel moet voor ont
wikkeling gebruikt worden, meent
mevrouw Myrdal. „Dit beroep op de
verantwoordelijkheid van de rijke
landen is de concrete inhoud van
een hedendaagse prediking over so
lidariteit in de wereld," zei mevrouw
Myrdal. Zij pleitte voor steun aan
het programma tot strijd tegen mili
tarisering.
Geweld
Deze steun kunnen wij geven onder
meer door ernst te maken in ons
dagelijks leven met het gebod: „Gij
zult niet doden". De militaire trai
ning draagt bij aan de militarisering
van onze samenleving en geweld op
de televisie en oorlogsspeelgoed
brengen de burgers tot het aanvaar
den van de oorlogsvoorbereiding.
Geweld gaat steeds meer behoren
tot onze gewone stijl van leven en
een toenemend aantal mensen
denkt dat je conflicten alleen maar
door middel van geweld kunt oplos
sen. Dat geweld zoveel in onze mas
samedia voorkomt, betekent vol
gens mevrouw Myrdal waarschijn
lijk dat er iets fundamenteel ziek ls
in onze maatschappij.
IRRITATIE
Er zou waarschijnlijk wel een heel
boek te schrijven zijn over de
verschillende aspecten die er aan
zo'n zaak als die van de kaping en de
bezetting ln Drente zitten. Eén van
die aspecten is dat het ons ook
mateloos irriteert. We waren zo'n
net land. Alles was op orde en op een
fractie van een procent na konden
we alle zaken, tot de meest
ingrijpende toe, met de mond of met
de pen af. En als het dan helemaal
niet anders kon dan ging 't nog met
blote handen. Maar nu is daar dat I
vreemde gedoe met geweren en
stenguns. met handgranaten en
pistolen. Vroeger noemden we dat
Balkan-toestanden. Vandaag kan Je
al mensen horen zeggen: moet het
hier soms ook als in Ierland worden?1
Zo hadden we onze uitwijkplaatsen.
Het irriterende is dat datgene wat I
we zagen aankomen, het geweld
breidt zich zo langzamerhand over
de gehele wereld uit nu ook ons i
bereikt heeft. Dat irriteert ons. De j
vraag is of het terecht is. Niemand
mag het lot van de gegijzelden
onderschatten, ook al is er sprake
van een redelijke behandeling, maar
irritatie is niet het geëigende
antwoord. Hoe pijnlijk het ook is, de
opmerking is gemaakt dat ons
geweld met woorden en beslissingen
niet minder bedreigend en soms
zelfs dodelijk kan zijn. Onze
maatschappij zet geen mensen in
een trein vast, maar zet ze wel op
andere manieren klem. tot in de
kleinste gemeenschappen toe. Ik
weet niet wat erger is, gegijzeld te
worden of jaar en dag met je hoofd
tegen de muur lopen omdat je
nergens aansluiting vindt. Deze
bestrijding van de irritatie wil op
geen enkele wijze aan dit geweld
van de gijzeling tegemoet komen.
Dat blijft een misdaad. Je doet niet 1
minder dan hele stukken uit
mensenlevens snijden en die stelen
wanneer je mensen op die manier
vast zet. Maar het signaleren van
een irritatie ten onrechte kan
mogelijk helpen onze gedachten op j
het goede spoor te houden.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen t£ Bennekom: W. West-
land te Veen.
Aangenomen naar Workum: (part!
time toez.) M. J. Pool laatstleden
predikant te Ophemert, wonende te
Workum.
Bedankt voor Sleeuwijk: I. Kandel
te Laren (Gld.).
Afscheid op 12 juni van Sleeuwijk: J.
Richter ber. te Bodegraven: Van
Veenendaal: G. Wursten ber. te
Hoogeveen; van Ried c.a.: M. S.
Kemp ber. te Groningen.
Intrede te Buren: H. J. van Druten
uit Utrecht, te Maassluis: P. C.
Schoonenboom uit Krommenie en
Krommeniedijk; te Almkerk: J.
Kaai uit Nieuwveen; te Zeist; drs G.
Bos uit Terheljde aan Zee.
GEREF. KERKEN
Benoemd als pastoraal medewerker
voor de arbeid in Bijlmermeer/Gaas-
perdam: de heer H. W. de Boer te
Delfzijl.
Beroepen: te Middelburg, A. C.
Moerman te Moordrecht.
Afscheid van Bedum: H. Bijlsma
ber. te Hoogeveen; van Abcoude: K.
D. van Kampen ber. te Vlaardingen;
van Uithuizen: E. J. Oomkes wegens
emeritaat; van Grijpskerk: P. J.
Ribberink ber. te Vroomshoop; van
Marken: P. Boomsma wegens be
noeming tot directeur van de Youth
for Christ in Nederland; hij blijft
formeel verbonden aan de kerk van
Marken.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Intrede te Zwolle: J. Strating uit I
Bunschoten.
GEREF. KERKEN VRIJG. B V.
Intrede te Amsterdam (tuinsteden
zuid-west): G. Mul uit Dronten.
CHR. GEREF. KERKEN
Afscheid van Amsterdam Nieuw-
West: H. Biesma ber. te Apeldoorn
O.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen te Leeuwarden: A. de
Vries uit Coevorden.
Intrede te Emmen: K. Corporaal uit
Leeuwarden.
Catharina Halkes
Per 1 september is aan de theologi
sche faculteit van de katholieke uni
versiteit Nijmegen een speciale
plaats ingesteld voor onderzoek
naar de verhouding tussen feminis
me en christendom. Het Nijmeegse
initiatief is ondersteund door de
emancipatie-commissie, de rk-vrou-
wenbeweging, de stichting Neder
landse vrouwelijke religieuzen en de
Nederlandse en Westduize vrouwe
lijke academici. Op de voorlopig
voor vier jaar bestemde plaats is de
theologe mevr. drs. Catharina J. M.
Halkes benoemd. Zij houdt zich al
geruime tijd met de relatie tussen
christendom en feminisme bezig.