Zijlstra bepleit nullijn voor collectieve sector
|a jaren weer winst KLM
rotectionisme bedreigt handel
ABN Bank
Robeco
Energieverbruik groeit
even hard als economie
Hotel in de lucht
Vraag onze man in Manchester.
ten belang
;ker wil Fransen bij consortium Super F 28
EG-commissie praat over bezuiniging.
Industrie deed meer in april
Britse inflatie
17,5 procent
Werkloosheid in
Duitsland daalt
FINANCIËN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet p 17 - RHS 21
Van een onzer redacteuren
UTRECHT Volgens dr. J. Zijlstra lijkt het onontkoombaar,
dat de collectieve sector (Overheidsuitgaven) de komende jaren
op de nullijn wordt geplaatst. Dit betekent, dat de collectieve
uitgaven wel mogen stijgen, maar niet meer dan de stijging van
het nationale inkomen. Het betekent ook, dat belasting- en
premiedruk niet meer zullen kunnen stijgen.
de algemene vergadering van
itrale Rabobank herinnerde
C. G. A. Mertens van de
m Beheer er aan dat dit jaar
jaar geleden de eerste land-
Iperatie in ons land werd op-
Dat was in het Zeeuwsvlaam-
tburg waar in 1877 een coöpe-
aan- en verkoopvereniging
jericht onder de naam „Wel
eigen belang".
Deze conclusie („die met politkeke
voorkeur niets te maken heeft") is
volgens dr. Zijlstra, president van De
Nederlandsche Bank, onontkoom
baar als men ernst wil maken met de
inflatiebestrijding. De heer Zijlstra
zei dit in een voordracht voor de
algemene ledenvergadering van de
Centrale Rabobank. Hij had het
toen over de relatie tussen rende
menten, inflatie, investeringen en
werkgelegenheid. Zoals bekend
houdt het kabinet-Den üyl nog
steeds vast aan de 1%-norm t.a.v. de
collectieve sector.
Volgens Zijlstra ijlen lonen en kos
ten vooruit op de prijzen, hollen de
rendementen uit, verlammen zij de.
investeringslust en tasten daarmee'
de werkgelegenheid aan. De rende
menten van bedrijven staan al jaren
onder druk en de achterstand zal
voor een niet onaanzienlijk deel
moeten worden ingehaald. Hij
meent daarom, dat bij een produkti-
viteitsstijging van 37a procent (waar
door als er niets aan de hand is
het reëel beschikbaar inkomen met
37, procent kan stijgen) de helft zal
moeten worden besteed om de ren
dementen van ondernemingen wat
op te vijzelen, terwijl de andere helft
toch al op gaat aan incidentele ver
beteringen (bij bijv. promotie). Een
algemene reëele loonsverbetering zit
er dus voorlopig niet in, vindt dr.
Zijlstra. Hij waarschuwt, dat als de
rendementen niet verbeteren over
een aantal jaren de werkloosheid
dichter bij de 300.000 dan bij de
200.000 zal liggen.
Volgens dr. Zijlstra kan niemand ga
randeren, dat een verbetering van de
rendementen aanstonds leidt tot een
aanwijsbare verbetering van de
werkgelegenheid. Het mag na ver
loop van tijd wel worden verwacht,
mits de internationale conjunctuur
voldoende gunstig is. Hij noemde
het onverstandig als men (de vak
bonden) de ondernemingen van ar
beidsbesparende produktiemetho-
den zou weerhouden. „Daarmee zou
den we zo ver achter komen in onze
internationale concurrentiepositie,
dat de totale werkgelegenheid niet
gebaat, maar geschaad zou worden."
Ook dr. Zijlstra vindt, dat de auto
matische prijscompendatie, zoals
hij nu nog wordt gehanteerd, op de
helling moet. Hij zei: „de wens tot
handhaving van de koopkracht van
het loon is begrijpelijk en juist, mits
zij wordt verstaan als handhaving
van de in de Nederlandse onderne
mingen verdiende koopkracht".
Volgens dr. Zijlstra kan men rustig
.stellen, dat een uit het buitenland
komende prijsstijging van 1 procent
via de loonkostenstijging de prijzen
met het dubbele van het aanvanke
lijke percentage zal doen stijgen.
„Er zit iets onredelijks in om het
bedrijfsleven te belasten met loon
kosten die hun oorsprong vinden in
de stijging van prijzen van geïmpor
teerde goederen."
Inflatie
Dr. Zijlstra vindt het grootste te
overwinnen kwaad nog steeds de
inflatie. „Wanneer dit niet lukt is
geen werkelijk economisch herstel
mogelijk. Een zwakker wordende
gulden zou deze toch al zo moeilijke
opgave onoplosbaar maken. Daar
om moet van de kracht van de gul--
den, ook al is deze in niet geringe
mate gebaseerd op de tijdelijke
aardgasbonanza, worden geprofi
teerd om dit land verre te houden
van het lidmaatschap van de club
der zwakken, om ons te kunnen blij
ven scharen in het gelid der ster
ken," aldus de president van De
Nederlandsche Bank.
De angst voor een terugkeer naar
toestanden als in de dertiger jaren
deelt dr. Zijlstra vooralsnog niet.
„De dertiger jaren hoeven niet terug
te keren, maar als de landen hun
toevlucht zouden nemen tot het wa
pen van de invoerbeperking (zie el
ders op deze pagina) zou ik deze
stelling niet zonder meer durven vol
houden." De heer Zijlstra merkte
nog op, dat ondanks de vele sombe
re geluiden die hij in de afgelopen
jaren heeft laten horen, een sombere
toekomst geen noodlot is. „Als aan
essentiële beleidsvoorwaarden
wordt voldaan komen wij eruit," zo
zei hij.
Ir Lardinois
Ir. P. J. Lardinois, voorzitter van ofc
hoofddirectie van de Centrale Rabo
bank bepleitte dat boeren die te
maken krijgen met grondonteige
ning met voorkeursrecht voor ge
meenten zoveel krijgen dat ze een
gelijkwaardig stuk grond in dezelfde
streek kunnen kopen. Ir Lardinois
sprak in dit verband van de „inte
grale vervangingswaarde". De heer
Lardinois vond het belangrijk de
grondpolltiek te halen uit de sfeer
van de zg. maatschappijhervormen-
de maatregelen. Die term had zijns
inziens wel dertig jaar geleden ge
bruikt mogen worden De destijds
ingevoerde regels hadden nl. ten ge
volge dat sindsdien de Nederlandse
overheid bouwgrond heeft weten te
krijgen tegen de laagste prijzen van
Europa.
De Rabo-topman zei voorstander te
zijn van ee minimum aan bescher
ming tegen inflatie voor de kleine
spaarder, een opmerking die ir. Lar
dinois plaatste als vertegenwoordi
ger van de grootste spaarorganisatie
van Nederland. Hij deelde mee dat
begin deze week de mijlpaal van 30
miljard gulden aan toevertrouwde
spaargelden bij de Rabobanken is
overschreden.
De bescherming van de spaarder
zou volgens ir. Lardinois moeten be
staan uit een belastingvrijstelling
voor inkomens uit spaartegoeden
tot een zeker bedrag. Hij acht het
onrechtvaardig dat belasting moet
worden betaald hoewel van een
reële spaaropbrengst al geruime tijd
geen sprake is. Al sinds vele jaren
wordt de sterke stijging van over
heidsuitgaven en loonkosten in be
langrijke mate op de spaarders ver
haald, aldus ir. Lardinois.
'■//.{filveen De KLM heeft in het afgelopen (op 31 maart geëindigde) boekjaar weer winst
kt. Nadat jaren achtereen verlies was geleden in 1975-'76 nog 18,6 miljoen kwam er
)76-'77 een winst van 77,1 miljoen uit de bus. De winst is in mindering gebracht op het uit
jaren resterende verliessaldo dat nog ƒ111 miljoen bedraagt. Voor de aandeelhouders, die
ar geleden voor het laatst dividend kregen, schiet er ook dit jaar niets over.
zet steeg in het afgelopen
ir van 2,31 tot 2,5 miljard
de beladingsgraad toenam
,3 tot 55,2 procent.
pultaat is ondermeer positief
>ed doordat de afschrijving
iegtuigen over een langere pe-
jwordt uigesmeerd. Zo is de
ingstermijn voor de Boeing
voor de Douglas DC 10-30
1 van 12 tot 14,5 jaar, over-
istig de verwachting over de
:he levensduur. Op de ver-
t vliegtuigen is een boek-
a 4,9 miljoen gerealiseerd.
^•FOKKER wil de Franse
overheid en de vliegtuigindustrie in
Frankrijk betrekken bij de ontwik
keling van het Super F 28 vliegtuig,
zo is door president-directeur A. Bu-
ley van Fokker-VFW International
in Parijs bekendgemaakt. Reden om
de Fransen bij het project te betrek
ken is dat de ontwikkelingskosten
wel tot 500 miljoen gulden kunnen
oplopen zodat het aantal partners
vergroot moet worden. Naast Fokker
zitten ook Short Brothers and Har-
land uit Belfast en Messerschmidt
uit Hamburg al in het consortium.
De Fransen zijn geïntersseerd en de
heer Buley meende dat zij via dit
project een werkelijk Europees
vliegtuig kunnen steunen.
ADVERTENTIE
ziet basis voor beter beursklimaat
(J' ihet tussentijds bericht per eind april 1977:
Economisch herstel zet door. Overheidstekorten worden
teruggeschroefd. Inflatie onderkend als grote boosdoener.
Bedrijfsresultaten en -dividenden aanmerkelijk verbeterd.
Kapitaalsinvesteringen komen langzaam op gang.
Beleggingspolitick blijft gericht op sterke landen: Amerika.
Japan en Duitsland.
Amerikaanse portefeuille door termijntransacties verder
afgedekt tegen valutarisico.
534.000 nieuwe aandelen uitgegeven in eerste vier maanden
van 1977. waarvan 400.000 als bonus.
U ontvangt het
le tussentijds bericht 1977
door een envelop met uw naam en adres te zenden aan:
kohkco. Antwoordnummer 1957 (465) 3000 VB Rotterdam
Bellen kan ook: 010-65 07 11. toestel 157.
het fundament van uw vermogen
Tot nu toe zijn alleen VFW-Fokker
en het Nederlands Lucht- en Ruim
tevaart Laboratorium (NLR) betrok
ken geweest bij de studies voor de
Super F28. Het NLR heeft daartoe
in staat gesteld door overheidsgel
den van ca. 25 min windtunnel
beproevingen uitgevoerd. Geen van
de andere partners is tot nu toe
betrokken geweest bij de studies,
maar tijdens de consortium-verga
deringen zijn zij volledig op de hoog
te gehouden, aldus de heer Buley. De
Super F 28 van Fokker zal aanzien
lijk groter worden dan de huidige
versies van de Fokker F 28, waarvan
de grootste plaats biedt aan 85 pas
sagiers. De huidige romp van de
Fokker F 28 kan verder ontwikkeld
worden tot een capaciteit van 130
passagiers.
In deze grootte en de daarvoor be-,
staande markt komt volgens de heer
Buley ruimte vrij omdat de Douglas-
en Boeingfabrieken zich hieruit te
rugtrekken met het groter worden
van hun varianten van de DC-9 en de
Boeing 737.
VAN NELLE sinds kort een on
derdeel van het Amerikaanse Stan
dard Brands, meent dat men on
danks een teruggang in de winst van
11,6 min tot 7,3 min niet ontevre
den mag zijn. De sterke prijsstijgin
gen van de grondstoffen noopten
Van Nelle door de waarderings1
grondslagen tot aanzienlijke winst
onttrekking voor toevoeging aan
het reservefonds. Dit had wel een
ongunstige invloed op de winst,
maar het eigen vermogen onderging
hierdoor een versterking, zo wordt
in het jaarverslag gezegd.
De omzet steeg vorig Jaar van 745
miljoen tot 811 min.
Het waardebeloop van het aan
deel ROBECO was in de eerste vier
maanden van 1977 opnieuw zeer rus
tig. Na uitkering van een bonus van
drie eenderde pet ter waarde van
6, was de waarde op 1 mei 183
tegen 187 aan het begin van het
jaar. Robeco gaf ruim 534.000 nieu
we aandelen uit, waarvan 400.000 in
de vorm van een bonus. Het vermo
gen nam toe van 4.339 min tot
4.404 min.
EDUARD GOUDSMIT (juweliers)
zag in 1976 de omzet aan derden
stijgen van 22,2 min tot 24,0 min.
Het saldo van de winst nam toe van
330.000 tot 398.000. Voorgesteld
wordt het dividend te verhogen van
5 tot 6 pet.
BRUSSEL Het energieverbruik in de Europese Gemeenschap
zal dit jaar waarschijnlijk even hard stijgen als de economie zal
groeien. In beide gevallen verwacht de Europese Commissie 3,5
procent groei. Het gasverbruik zal vermoedelijk 10 procent
omhoog gaan, het olieverbruik 1 procent en het verbruik van
vast brandstoffen zal ongeveer gelijk blijven.
De Europese Commissie heeft dit op
papier gezet om er volgende week in
de Europese ministerraad over te
kunnen praten. De Commissie wil
tot veel forsere bezuinigingen komen
op het stuk van het energieverbruik.
Vorig jaar, zo blijkt uit het docu
ment van de commissie, is van ener-
giebezuiginging in de EG weinig of
niets terechtgekomen. Terwijl het
bruto nationaal produkt van de eg
toen steeg met ongeveer 4,5 pet. nam
het energieverbruik met ongeveer
4,7 pet toe. Er werd, vergeleken met
1975, zo'n 5,5 pet meer aardolie, een 5
pet meer vaste brandstoffen en 7,5
pet meer gas verbruikt. De elektrici-
teitsproduktie gaf een nagenoeg nor
male stijging met 8 pet te zien De
produktie van elektriciteit van nu-
claire oorsprong steeg met 11
procent.
De interne produktie van ruwe aard
olie in de gemeenschap verdubbelde
van 11 miljoen tot 22 miljoen ton. Dit
jaar wordt trouwens opnieuw een
verdubbeling verwacht tot 44 mil
joen ton, hetgeen de invoer van ruwe
aardolie met 5 pet zou kunnen ver
minderen. De 22 miljoen ton die de
E6 vorig Jaar produceerde maakte
ongeveer 4 pet van het verbruik uit.
Op de hoogste verdiepingen van dit 175 meter hoge gebouw in
aanbouw komt een hotel. Op het ogenblik wordt gewerkt aan een
enorme glazen koepel met een hoogte van 25 meter die als dak dient
van het hotel. De nieuwe toren staat in Lyon en lijkt sterk op de
Tour Montparnasse in Parijs, na de Eifeltoren het hoogste bouw
werk in die stad.
DEN HAAG De industriële pro
duktie in ons land (de bouwnijver
heid niet meegerekend) is volgens
de jongste berekeningen van het
CBS in april een kleine twee procent
gestegen tegenover maart en een
kleine drie procent ten opzichte van
april 1976. Het hoeveelheidsindex-
cijfer van de gemiddelde dagpro-
duktle, gecorrigeerd voor seizoenbe
weging, bedraagt voor april j.l. 118
tegen 116 voor maart j.l. een 115
voor april 1976.
De aprilproduktle lag bijna drie pro
cent boven het jaargemiddelde van
1976 en bijna negen procent boven
het jaargemiddelde van het reces
siejaar 1975.
LONDEN In Groot-Brittannië
waren de prijzen eind april 17,5 pro
cent hoger dan een jaar tevoren.
Van maart op april stegen de prijzen
één procent. Dat heeft het Britse
ministerie van werkgelegenheid be
kendgemaakt.
Economen in dienst van de Britse
regering verwachten dat de inflatie
niet voor de komende herfst zal ver
minderen. Tot die tijd zal hij op of
boven het huidige peil liggen. Ver
wacht wordt dat de onderhandelin
gen tussen regering en vakbonden
over vrijwillige beperking van de
loonstijging er niet gemakkelijker
op zullen worden nu de prijsontwik
keling blijkt tegen te vallen. Eind
juli loopt het akkoord tussen rege
ring en vakbonden over de loonstij
ging af. De regering wil het akkoord
verlengen.
In maart waren de lonen in Groot-
Brittannié 11,6 procent hoger dan
een jaar tevoren. De prijzen stegen
in dat jaar echter 16,7 procent. Zo
wel regering als vakbonden houden
er ernstig rekening mee dat het ver
schil tussen prijsstijging en loonstij
ging de komende maanden nog gro
ter zal worden.
NEURENBERG Het aanta.
werklozen in WestrDuitsland Is voor
het eerst in een half jaar weer bene
den het miljoen gekomen. Blijkens
gegevens van het bureau voor ar
beidszaken waren er half mei
946.500 mensen zonder werk, 92.700
of 8,9 procent minder dan in de
voorafgaande maand. Het werloos-
heidspercentage daalde van 4,6 tot
4.1.
Tot verrassing van velen heeft het
bestuur van de Westduitse centrale
bank besloten de kredietbank te
verruimen met bijna vijf miljard
mark. Een woordvoerder van de
Bundesbank deelde na afloop van
de bestuursvergadering mee dat de
reserves die de banken tenminste
bij de centrale bank dienen aan te
houden, op 1 juni met vijf procent
worden verlaagd. Dat verruimt de
liquiditeit van de banken met 2,3
miljard mark.
Verder worden de herdisconterings-
contlngentén van de banken het
hoogste bedrag waarvoor de Bun
desbank wissels koopt met 2,5
miljard mark verhoogd.
(ADVERTENTIE)
YORK De overal in de wereld te bespeuren-toenemende
ig tot protectionisme vormt een ernstige bedreiging voor de
U. In weerwil van beloften om de handel vrij te houden,
1 de grote handelstanden toch beperkingen in op de invoer
scherming van hun eigen industrie.
lenigde Staten, Westeuropese
en Japan aanvaarden nieuwe
ende maatregelen onder druk
I eens de vakbonden en dan
ét bedrijfsleven, die aandrin-
actie ter behoud van de werk-
Iheid en de winsten. Het ge-
bende Britse weekblad „The
list": „er is een sterke protec-
:he stroom in de lucht te
;n en op de grond tekenen
éeds meer tarief- en non-tari-
[renzen af. Een bedenkelijk
aantal landen wil de invoer
èlen ter bescherming van de
landse industrie en voorko-
an nog grotere werkloosheid".
fonistische maatregelen heb-
dusverre steeds de vorm ge-
van invoercontingenten of -
n. Maar thans slagen de grote
Bnaties er steeds meer in door
van onderhandelingen te ko
ot „vrijwillige" overeenkom-
beperking van de uitvoer
ere landen. Gevreesd wordt,
nieuwe maatregelen vergel-
ties van handelspartners je-
aar zullen uitlokken, waar-
proces op gang zou worden
t dat de wereldhandel ern-
kunnen aantasten. En min
der wereldhandel betekent minder
produktie en minder werk.
Campagne
De Verenigde Staten hebben kort
geleden met Japan een overeen
komst bereikt, waaronder dit land
zijn uitvoer van kleuren-tv's naar de
VS met 40 procent zal beperken. De
Japanners beschuldigen de Ameri
kanen nu van „buitensporige zelfver
dediging". De machtige staalindus
trie in de VS voert nu een campagne
om dezelfde soort bescherming te
krijgen tegen Japanse en Europese
invoerprodukten. De VS hebben ook
overeenkomsten weten te bereiken
met Zuid-Korea en Taiwan ter af
remming van hun uitvoer van
schoenen.
Ook de EG kent zijn invoerbeperkin
gen, zoals bijvoorbeeld voor Japanse
kogellagers. Die invoer heeft, vol
gens de EG, geleid tot het verlies van
5.000 arbeidsplaatsen in Europa. De
EG heeft ook met succes een cam
pagne gevoerd om Japan zover te
krijgen de staaluitvoer naar Europa
te beperken. Daarnaast wordt ge
tracht bescherming voor vele indus
trieën te vinden on verdere toene
ming van de tot recordhoogte geste
gen werkloosheid te voorkomen. Met
Japan wordt nu onderhandeld over
de verdeling van de wereldscheeps-
bouwmarkt.
Dan zijn er nog West-Duitsland en
Japan, die veelal worden afgeschil
derd als de voornaamste veroorza
kers van spanning op het gebied van
de wereldhandel. Dit komt door hun
sterke exportgerichtheid. Maar ook
deze landen kennen protectionisti
sche maatregelen. Japan bijvoor
beeld, dat zijn overschot op de han
delsbalans in 1976 opvoerde tot een
record van tien miljard dollar, heeft
de invoer van Zuidkoreaanse zijde-
produkten beperkt. Zowel Ameri
kaanse als Europese fabrikanten
stellen dat Japan hun goederen af
weert door gebruik te maken van een
systeem van constant veranderende
standaardeisen ten aanzien van pro-
dukten en het hanteren van een ge
sloten afzetapparaat. Japan bekijkt
intussen of het de invoer van be
werkte landbouwprodukten uit de
EG kan vergroten als compensatie
voor het overschot in de handel met
de EG.
Recessie
Deze verdere ontwikkeling in de
richting van protectie vindt plaats
ondanks het feit dat de leiders van
de zeven westelijke landen op de
recente economische top in Londen
duidelijk beloofden haar te bestrij
den. De leiders van de VS, West-
Duitsland, Japan, Frankrijk, Enge
land, Italië en Canada beloofden
plechtig „nieuwe vaart" te zullen
brengen in de huidige ronde van
handelsbesprekingen in Genève ter
verlaging van tarieven en voorko
ming van nieuwe handelsbelemme
ringen. Maar de meeste leiders kam
pen ondanks deze beloften met hard
nekkige werkloosheid, veelal hoge
en in sommige gevallen recordinfla
tie en andere effecten als nasleep
van de ernstige economische reces
sie die de wereld na de oorlog heeft
doorgemaakt.
Een belangrijke oorzaak van het toe
nemen van de tegenstellingen in de
wereldhandel is dat de industrielan
den steeds meer moeten uitvoeren
om de grotere aankopen van olie
goed te maken. De Amerikaanse
olie-invoer nam vorig jaar bijvoor
beeld met 24 procent toe.
De nieuwe beschermingsmaatrege
len missen ook hun uitwerking niet
op ontwikkelingslanden zoals Singa
pore, Hongkong, Taiwan en Zuid-
Korea, die voor een belangrijk deel
afhankelijk zijn van de uitvoer van
schoeisel en textiel naar industrie
landen. Als gevolg van een overeen
komst ter beperking van de Zuidko
reaanse uitvoer van schoenen naar
de VS die onlangs tot stand kwam
zijn volgens Zuidkoreaanse medede
lingen al veel kleine schoenfabrieken
gesloten.
De heer C.E. Dinandt.
Direkteur van het ABN kantoor
in Manchester.
Nederlander, zoals de meeste
managers van buitenlandse
ABN vestigingen. Meer dan 200 in
totaal.
In de praktijk betekent 't, dat u
met iemand praat die uw bedrijf kent.
Dezelfde gedegen Nederlandse
zakenmentaliteit heeft.
Komt bij dat de heer Dinandt uitstekend is ingevoerd in
Manchester. Een nuttig gegeven. Want zoals u ongetwijfeld
weet, is Manchester een belangrijke industriestad van Engeland en
het economisch centrum van de "North West".
Vooral de staal-, chemische en textielindustrie zijn sterk
ontwikkeld. Een interessant gebied dus met vele mogelijkheden.
Raadpleeg de heer Dinandt: Algemene Bank Nederland,
61, King Street, M2 4 PD, Manchester. Telex: 668469.
U kunt natuurlijk ook eerst kontakt opnemen met ons
hoofdkantoor, Vijzelstraat 32, Amsterdam.
Afd. Centrale Buitenlandse Kantoren, tel.: 020-293823.
ABN mensen staan op vele plaatsen in de wereld voor u klaar.
