tethy BerberianjieJ
och wel tegen
Spaans geld
Hans Andreus
overleden
uit Holland
Reis door de krochten van een maatschappij
MlTÏ
Jango Edwards, .drijvende
kracht van Foolies '77
postgiro en
rijkspostspaarbank
Een traan voor
elke fout
Igenda
'rijdag 10 juni
FESTIVAL OF FOOLS
CADAVERI ECCÊLENTI
rolongaties en reprises
HS
iaG 10 JUNI 1977
KUNST film
Trouw/Kwartet p 13 - RHS 15
(ADVERTENTIE)
r Adr. Hager
HAAG De menselijke
n, onderwerp van het Hol-
j Festival 1977, kreeg aan-
ht in het „Vocalectu Reci-
woensdag in Diligentia ge-
Benteerd door Kathy Berbe-
i en vanavond herhaald in
Amsterdamse concertge-
aw.
„Informele presentatie" viel
nogal tegen. Vooral in de eerste
i is zij uit op goedkope en mak-
lc te scoren lachsuccesjes. Haar
ht ligt in de werken van Cage en
o, doch daaraan voorafgaande
st men de eeuwen door. Hotten-
kinderlied, oud-kerklied, franse
szang, Oostenrijk Italië, Enge-
I (Dowland), de Castraten, de
stijl van Patty, de recitatieven
>ercell en Rossini, het belcanto
rbij woorden hun waarden ver
en en de liedkunst waarbij woor-
de basis vormen, een zeer matig
ongen „Der Tod und das MSd-
n" van Schubert, een met een
>Je voorbijgaan aan Verdi, Wag
en Puccini, een leuk dronken-
nslied van Offenbach, een adem
loze benadering van Debussy
sons des Bilitis), Ravel (l'En-
et les sortilèges), Schönberg
ot lunaire) en tenslotte Se-
tnza van Berio. In één (lange) zin
amenvatting van de visie van
iy Berberian op de menselijke
wist het al: zij kan vocaal bij-
;r veel en wat meer is: ze durft
inder veel. Zij durft steken uit te
die zeker niet iedereen op prijs
ild zal hebben, en bovendien
reekt zij zo vlot en nonchalant dat
op het Diligentia-balkon zeker
13. t altijd te volgen was.
stond toch een microfoon! Kathy
erberian graaft niet diep, de mu-
Is een zonnige Costa uw reisdoel?
Laat uw vakantie dan niet bederven door
te weinig geld op zak. Neem wat betaal
kaarten van de postgiro mee.
De meeste postkantoren in Spanje
en Andorra geven u er 4000 peseta's per
kaart voor, op vertoon van uw nieuwe
giropas en uw geldig paspoort
Felices vacaciones!
iun
ziekgeschiedenis van de menselijke
stem wordt in een notendop verpakt
en daaromheen zitten wat kleurige
en fleurige linten. Wil men het recept
om de muziek van morgen te waar
deren? „All you need Is love" zo zegt
Kathy Berberian. Diezelfde liefde
bedekt ook de tekortkomingen in
deze benadering van de menselijke
stem. Vermeld zij dat Bruno Canino
zijn aandeel aan het clavecimbel en
piano vlot meespeelde. Een weat ca
baretachtig gedoe waar weinig ach
ter steekt.
Contant vreemd geld in meer dan 30 landen.
PUTTEN In zijn woning in
het Gelderse Putten is de dich
ter Hans Andreus (pseudoniem
voor J. W. van der Zant) don
derdag op 51-Jarige leeftijd
overleden. Hij was al geruime
tijd ziek.
De op 21 februari 1926 in Amsterdam
geboren dichter werd gerekend tot
de groep experimentelen.' Behalve
poëzie heeft hij ook een aantal kin
derboeken op zijn naam staan. Hans
Andreus bezocht enkele Jaren de To
neelschool en was ook een aantal
maanden corrector bij een krant.
Zodra hij enigszins als schrijver in
zijn onderhoud kon voorzien voor
namelijk met het schrijven van hoor
spelen koos hij het schrijverschap
als beroep. Naar zijn dichtwerk werd
hij gerekend tot de groep van „vijfti
gers".
Van zijn dichtbundels werd „Schil
derkunst" in 1954 bekroond met de
poëzieprijs van de stad Amsterdam.
Voor „Sonnetten van de kleine
waanzin" kreeg hij enkele Jaren later
de grote reisbeurs van het toenmali
ge ministerie va O.K. en W.
In 1971 ontving hij voor zijn bundel
„Natuurgedichten" de grootste Ne
derlandse poëzieprijs, de Constan-
tijn Huygensprijs. Vorig Jaar ver
scheen een verzamelbundel „Ge
dichten 1948-1974."
Hans Andreus schreef ook een groot
aantal kinderboeken. Zijn „Meester
Pompelmoes" werd in 1969 be
kroond met de CPBN-prijs voor het
beste kinderboek van het Jaar. Ver
der schreef hij o.m. twee romans
(„Valentijn", 1960, en „Denise" 1962)
en een novelle („Bezoek", 1960).
Door een onduidelijke, daardoor ver
warrende, opgave in het Holland
Festival-programma noemden wij in
onze bespreking van „Een Traan
voor elke Roos" Els Korver als de
schrijfster, want achter haar naam
staat „idee en samenstelling" en ook
nog „toneelbeeld", en Paul Stoppel
man als de componist, omdat er ach
ter zijn naam „composities" staat.
Fout. De goede, sterke teksten zijn
van Ingrld van Delft, met bijdragen
van Ed Leeflang, en voor de mooie
melodieën zorgde Roland Voortman.
Ere wie ere toekomt. En een traan
voor elke fout
'»s- AM
bur
AMSTERDAM Stadsschouw
burg 20.15 uurCarolyn Carlson.
AMSTEBDAM Concertge-
boujw 20.15 uur:Cathy Berbe-
■■rian.
AMSTERDAM Mickery 20.30
uur: Vox Populi, Vox Dei.
hDEN HAAG Diligentia 20.15
v*1 uur: Een traan voor élke roos.
ftefjSCHEVENINGEN Circusthea-
te ter 19.30 uur: Ned. Opera
„Axel".
a ROTTERDAM Schouwburg
n gj 20.15 uur: Het Nationale Ballet.
ROTTERDAM De Doelen 20.15
uur: R'dams Philharmonisch
1Orkest,
imd
tOTTERDAM De Doelen 20.15
uur: Rotterdam Folk '77.
MONNICKENDAM Grote Kerk
r J20.OO uur: Ned. Kamerorkest.
UTRECHT Geertekerk 20.15
«ur: Studio der frühen Musik
Het spectaculaire slot van Jango Edwards speciale programma „Foolis '77"
Door Dirkje Houtman
AMSTERDAM Jango Ed
wards richtte in 1970 in Enge
land de „Friends Roadshow
England" op. Hij verliet deze
groep evenwel om in Amerika
eenzelfde daad te verrichten,
wat resulteerde in de „Friends
Roadshow USA". Een combi
natie van beide groepen onder
de naam „Friends Roadshow
International" brengt tijdens
het „Festival of Fools" dat zich
in diverse theaters in Amster
dam en daarbuiten afspeelt
een speciaal programma:
„Foolies '77".
Edwards energie blijft echter niet
beperkt tot het oprichten van groe
pen, het aandragen van ideeën
zoals bekend kwam hij met het idee
voor een „Festival of Fools" maar
komt vooral tot uiting in zijn aanwe
zigheid op het toneel. Als dragende
en drijvende kracht is hij het met
name die een bezoek aan Foolies '77
rechtvaardigt. Een multi-media-
show, opgebouwd uit een aantal scè
nes die klassiek aandoen. Onderwer
pen als „man in vrouwenkleren die
op straat wordt lastiggevallen", „bij
de dokter" of „man die op de gebrui
kelijke Engelse wijze een Fransman
verbeeldt" kennen we wel en zijn
bovendien niet bijster origineel uit
gewerkt.
Maar zoals gezegd, veel van deze
bloedarmoede wordt opgeheven
door de aanwezigheid van Jango Ed
wards. Zijn introductie van de nieu
we sex-punk-rock-groep „Butchle
Boy and the free buffet", een persi
flage op sado-masochisme, waarbij
hij ongegeneerd alle registers open
trekt, is hier een sterk voorbeeld van.
Ontroerend is hij als Jaap, de mini-
Volendammer met de motoriek van
een draalorgelpop en mimisch blinkt
hij uit in het opdragen van de heilige
communie.
Een show die eindigt* met een Aloha-
Hawail-nummer, waarin geappel
leerd wordt aan verbroederingsge-
voelens binnen het festival, waarbij
de „flower-power" plaatsmaakt voor
de „fruit-power", wat misschien kan
duiden op het intreden van de post-
zestiger Jaren.
Nola Rae, de koningin van de mime,
zoals men haar noemt, brengt in het
festival een mime solo show. Een
show waarin persoonlijkheid, tech
niek en inventiviteit de kwaliteit be
palen. Ze heeft onder andere lessen
gevolgd bij Marcel Marceau en het
gedegen klassieke mimewerk is daar
niet vreemd aan. Waarbij ze het klas
sieke persifleert in „Nola's nasty
mime" en er onverwachtse elemen
ten aan toevoegt in „The strongman
ballet". Met een humor, een intensi
teit en een zelfverzekerd spelen op
het publiek weet ze betrokkenheid
en enthousiasme op te roepen. Een
humor waarin ontroering en cynisme
samengaan, wat ze laat zien in haar
creatie als pop in zijn bestaan bin
nen en bulten de poppenkast.
Het solo-programma „Moon" van de
Engelse danseres Annie Stainer mis
te daarentegen elke inventiviteit. In
haar show maakt Stainer een rit
door het leven via de Jaargetijden.
Een nogal voor de hand liggende
uitwerking van zo'n bekend thema.
Daarnaast wordt iedere verrassing
de grond Ingeboord door een overdo
sis aan informatie via programma en
muziekteksten. Dans, beweging en
mimiek blijven beperkt tot een ste-
reotyp reageren op muziek en wor
den op den duur clichés van zichzelf.
Kortom: het leven in een notedop,
die we maar beter niet kunnen
kraken.
door W. Wielek-Berg
De wegen van het bioscoopbe
drijf zijn soms wonderbaar.
Neem nu het geval van Frans-
cesco Rosi: dat ls nu niet be
paald een regisseur die onweer
staanbare aantrekkingskracht
uitoefent op het publiek. De
Affiche Rouge. Prachtige film van
Cassenti over een verzets-
>ep in de oorlog, waarbij verleden
heden vloeiend in elkaar overlo-
De gehele week in Filmhuis
Rotterdam; 10 en 11 juni Filmhuis'
"irlem.
fek om los te lopen. Indrukwek-
>nde film van een Italiaans collec-
tf over nieuwe wegen tot integratie
n geesteszieken in de maatschap-
10 juni Haagse Sociale Acade-
le; 15 juni Filmhuis Alkmaar.
gelukkige scheiding. Perfecte
fdenkomedie" van de Deen Hen-
g Carlsen, met vele voortreffelij-
f Franse acteurs. De gehele week
I Studio K, Amsterdam.
,|*'l® de Jour. Film over dag- en
«chtdromen van Luis Bunuel met
Jtttherine Deneuve in de hoofdrol.
gehele week in Minerva, De-
*nter.
pstnova. Fellini's nieuwste film
•er de legendarische vrouwenheld,
f* als een soort sexrobot opereert
fpn een decor vol bizarre fantasie.
F gehele week in Saskla, Amster-
JPn; Alpha, Enschede; Lldo 2, Lei-
en Lumlère 4, Rotterdam.
Mr Klein. Schokkend portret van
een man die zijn identiteit verliest in
een koud, onverschillig bezet Parijs.
Geregisseerd door Joseph Losey,
hoofdrolspeler Alain Delon. De ge
hele week in Luxor 2, Deventer en
Alpha, Zeist.
1900. Briljant revolutionair epos van
Bernardo Bertolucci over Italiaans
landleven van 1900 tot 1945 met
opkomend socialisme en fascisme.
Deel I: Euro, Emmen. Deel II: Euro,
Emmen.
Jour de Féte. Nieuwe, met de hand
gekleurde versie van Tati's char
mante speelfilmdebuut uit 1947. De
gehele week in City 3, Amsterdam
en Odeon. Den Haag.
L'Innocente. Film vol sombere
pracht van Luchino Visconti, spe
lend rond de eeuwwisseling, geba
seerd op een werk van d'Annunzio.
De gehele week in City, Venlo.
Barry Lyndon. Meesterwerk van
Stanley Kubrick over de verre,
mooie, koude wereld van het verle
den. De gehele week in City 4, Hil
versum.
pers evenwel loopt sinds jaar
en dag warm voor hem en pro
beert de mensen naar de bio
scoop te drijven waar een film
van hem draait.
Desalniettemin werd er van zijn laat
ste film „Cadaveri Eccelenti" („Emi
nente Kadavers") slechts op harts
tochtelijk aandringen een te late
persvoorstelling gegeven, zodat de
bespreking óf niet optimaal kon
plaatsvinden óf (zoals ln ons geval)
een week moest worden uitgesteld.
Vreemd. Je zou toch zeggen dat elke
bezoeker is meegenomen? Of moest
de film zo snel mogelijk worden
doorgedraaid om plaats te maken
voor een kassa-trekker?
Rosl's tiende film (en de eerste die
niet is gebaseerd op een authentiek
gegeven doch op een roman, „II Con-
testo" van Leonardo Sciascias) be
gint in een catacombe en eindigt in
een museum. In het onderaardse ge
welf houdt de oude officier van Justi
tie Varga (Charles Vanel), die vlak
daarna vermoord wordt terwijl hij
een jasmijnbloesem plukt, gesprek
ken met de doden. In het museum
licht inspecteur Rogas (Lino Ventu
ra) de voorzitter van de communisti
sche partij in over het complot, dat
met de moord op Varga begon. Ook
zij vallen onder de kogels van ano
nieme moordenaars, doch de zaak
loopt dood omdat de heersende
machten het met de leiding van de
communistische partij op een ak
koordje gooien: die aanvaardt de
(verzonnen) stelling, dat inspecteur
Rogas ln een vlaag van verstands
verbijstering eerst Varga en toen
zichzelf heeft gedood. „De waarheid
is niet altijd revolutionair", zegt een
der leiders tegen een Journalist, die
de waarheid voor het volk opeist.
„Cadaveri Eccelenti" speelt in een
land „waar de ideën uit hun koers
waren geslagen, waar de principes
hoewel nog steeds geproclameerd en
met bijval begroet dag in dag uit
met voeten werden getreden, waar
het bij de botsingen tussen politieke
partijen alleen om de macht ging,
waar slechts de macht omwille van
de macht telde", aldus Sciascias. Na
tuurlijk ligt het vermoeden voor de
hand. dat met dit land Italië wordt
bedoeld. Noch Sciascias, noch Rosi
aanvaarden evenwel deze beperking:
de diepere zin is niet alleen op hun
land van herkomst van toepassing.
Inderdaad is het Rosi gelukt door de
keuze van entourage en een geraffi
neerde kleurendramaturgie een me
tafysische dimensie aan de film te
geven, hoewel hij de verwijde werke
lijkheid Invult met tal van typisch
Italiaanse details. Het onderzoek
van inspecteur Rogas. die na vier
moorden op rechters en officieren
van Justitie een angstwekkende sa
menhang vermoedt, voert hem door
verlaten woningen en verwoeste
landschappen, brengt hem naar de
monumentale architecteuur van de
macht en naar verborgen kelders,
waar gevangenen door middel van
moderne Inquisltlemethoden wor
den ondervraagd. Overal, ook in de
kamer van de inspecteur, bevinden
zich aüulsterapparaten en geluids
banden. Zelfs een blindegeleidehond
wordt als spion gebruikt.
De atmosfeer doet enigszins denken
aan die van Francis Ford Coppola s
„The Conversation": we krijgen beel
den te zien van de catacomben, waar
een ongecontroleerde, oncontroleer
bare bureaucratie nog slechts de
chaos beheert.
Consequent heeft Rosi bij deze reis
door koude en ontbinding in de toe
passing van de kleur elke schijn van
naturalisme vermeden. Zwart, bruin
en vaal groen overheersen, alle bui
tenopnamen zijn overbelicht, uitge
bleekt.
Op zoek naar de „eminente kada
vers" van een doodzieke maatschap
pij bedient de vroegere assistent van
Visconti en Antonioni zich van de
methode, die hij ook ln zijn belan
grijke films „Wie doodde Salvatore
O.?", „Handen over de stad", „De
zaak Mattel" en „Lucky Luciano"
toepaste: een geduldige, systemati
sche, nauwgezette enquête, waarbij
alle sporen worden gevolgd, alle fei
ten. vermoedens en fantasieën tot
een complex fresco aaneen worden
gevoegd. Hij vindt daarbij nooit een
oplossing (of nooit één oplossing), de
kijker moet zijn eigen conclusie trek
ken en gaat naar huis met het ge
voel, dat hij weliswaar een somber
Inzicht heeft verworven ln vele me
thodes en machinaties, doch niet tot
de kern van de zaak is doorgedron
gen. Om kort te gaan: Rosi maakt
volwassen films.
Volwassen is ook het einde, dat bil
de Italiaanse linkerzijde nogal wat
verontwaardiging heeft gewekt.
Mijns inziens ten onrechte. Men kan
het weliswaar zo uitleggen, dat de
communistische partij om opportu
nistische redenen met de heersende
machten onder één deken gaat lig
gen, maar logischer is het om aan te
nemen, dat zij afstand doet van een
korte, glorleuse triomf om een lange
verschrikking, de burgeroorlog, te
voorkomen.
I129Am8terdam Alhambra I, 18 Jr.
