NV wil internationale
ctie tegen de apartheid
Huidige democratie
voldoet niet meer
Strenge normen
bij CRM-telling
Ook premies voor
bedrijven buiten
probleemgebieden'
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
deTijd
Bij Tienertoerkaart
dagkaart kado.
Kent u de beste stekkies
van Nederland?
Pater Bernard Clap
kan niet bemiddelen
J
s
Vakcentrale keert zich tegen boycot
'Geen speciaal recht voor minderjarige
Burgemeester A. Lems op congres:
Principe-akkoord
over CAO van
bioscoop-personeel
Ree tweemaal door
raam gesprongen
Zuidmolukkers:
waarheid moet nu
maar gezegd
Meester-arts van
de ziel
Spanje kiest
J. Dusbaba, in
galanterieën
11,1
Weekblad
3NDER0AG 9 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
I an onze sociaal-economische redactie
JTRECHT Het Christelijk Nationaal Vakverbond zal tijdens de Anti-Apartheidsconferentie in
Jenève voorstellen met een gezamenlijk plan van actie de zwarte werknemers in Zuld-Afrika te
iteunen in hun strijd voor vakbondsrechten en vrije onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden.
i
Op deze conferentie, die deze week is
belegd door werknemersvertegen
woordigers die deelnemen aan de
jaarlijkse bijeenkomst van de Inter
nationale Arbeidsorganisatie (IAO)
is het CNV vertegenwoordigd door
algemeen secretaris A. Hordijk. Vol
gens het CNV moet het plan van
actie er op zijn gericht dat:
de zwarte vakbonden door de
werkgevers worden erkend als geko
zen vertegenwoordigers van de werk
nemers;
de zwarte vakbonden hun werk
kunnen doen als wettige onderhan
delaars over arbeidsvoorwaarden,
ontslagkwesties klachtenprocedu
res, tewerkstelling en arbeidsom
standigheden;
tegen zwarte werknemers geen
strafmaatregelen (ontslag, weigeren
van promotie) worden genomen op
;rond van hun activiteiten als lid of
eider van een vaikbond;
er een eind komt aan de onrecht
vaardige achterstelling in beloning
van zwarte werknemers.
Het CNV is ervan overtuigd dat de
internationale vakbeweging met
zo n program dat nog met andere
punten kan worden uitgebreid de
zwarte bevolking daadwerkelijk kan
helpen ln haar strijd voor een beter
en menswaardig bestaan. Wèl moe
ten dan zoveel mogelijk organisaties
van werkgevers en werknemers uit
de hele wereld er daadwerkelijk iets
aan willen doen. Organisaties van
werkgevers moeten er bij hun leden,
die belangen hebben in Zuid-Afrika,
sterk op aandringen dit program van
actie in praktijk te brengen. Vakbon-
den in allerlei landen zullen op die
ondernemingen druk moeten uitoe-
(enen om te bereiken dat dit ook
K werkelijk gebeurt. Dat vereist een
*2 sterk geconcentreerde en goed ge-
coördineerde aanpak door de inter
nationale vakbeweging.
ting bestaat niet alleen tussen de
zwarten en hun bonden onderling,
maar ook buiten Afrika tussen bij
voorbeeld vakbonden die hetzelfde
doel hebbeh: steun geven aan de
strijd van de zwarten in Zuid-Afri
ka."
Het CNV waarschuwt met klem te
gen het gevaar dat dit verschil zou
kunnen leiden tot conflicten tussen
deze bonden. Het effect van interna
tionale acties zou erdoor worden ge
schaad. De zwarten in Zuid-Afrika
zullen meer gebaat zijn met interna
tionale activiteiten waarover wèl-
overeenstemming bestaat en waar
voor een gezamenlijk plan van actie
kan worden vastgesteld", aldus het
CNV.
Risico's
In zo'n program is naar het oordeel
van het CNV voor een boycotactie
geen plaats omdat er in Zuid-Afrika
zo verschillend over wordt gedacht
en omdat de risico's niet kunnen
worden overzien. Een boycot is vol
gens het CNV niet verantwoord zo
lang de zwarte bevolking in Zuid-
Afrika daar zelf niet met eèn duide
lijke meerderheid om vraagt „Op
zijn minst zal moeten worden afge
wacht wat de resultaten zullen zijn
van de pogingen, die ln Zuid-Afrika
worden gedaan om in een nationale
bijeenkomst van vertegenwoordi
gers van de zwarte bevolking uit te
maken welke strategie zij zelf kiezen
in hun strijd voor democratie", aldus
de vakcentrale.
Het CNV wijst er ook op dat tiendui
zenden werknemers in westerse lan
den werken bij ondernemingen die
ook vestigingen hebben in Zuid-Afri
ka. Zij kunnen een belangrijke rol
spelen door er bij hun werkgevers op
aan te dringen een duidelijk en on
dubbelzinnig standpunt in te nemen
tegenover de apartheid en zich daar
naar ook te gedragen in Zuid-Afrika.
n Boycot
TtPt. CNV voi
Het CNV verwacht van een dergelijk
internationale aanpak meer resul
taat dan van boycotacties of een
'isolatie van Zuid-Afrika. Het CNV
itekent hierbij aan dat er door de
zwarte bevolking heel verschillend
wordt gedacht over de gevolgen van
een boycot. „Zeer vele zwarten, die
toch al sterk onder uitbuiting en
onderdrukking te lijden hebben, vre
zen dat hun lot daardoor nog aan
zienlijk zou worden verslechterd".
Zij hebben een CNV-delegatie, die
onlangs Zuid-Afrika heeft bezocht,
gewaarschuwd dat een boycot juist
een voor de overgrote meerderheid
van de zwarten rampzalige gevolgen
zal hebben. „Dit verschil van opvat-
Van onze Haagse redactie
DEN HAAO - Meer bedrijven bui
ten de „probleemgebieden" Limburg
en noorden des lands krijgen recht
op de premies die minister Lubbers
(economische zaken) voor investe
ringen beschikbaar stelt. Lubbers
heeft gisteren nieuwe regels voor
premieverlening bekend gemaakt.
Daarmee werkt hij de plannen uit,
die hij begin dit jaar in de nota
regionaal-economisch beleid heeft
ontvouwd.
De overheid geeft een bijdrage (pre
mie) tot een kwart van het bedrag,
dat gemoeid is met een investering
in één van de twee genoemde gebie
den, waar de werkloosheid zeer groot
is. Soms werd, bij de oude regels, ook
een investering bulten die gebieden
„beloond". Deze incidentele toepas
sing wordt nu omgezet in een norma
le toepassing. Het premiepercentage
is voor een aantal gemeenten tien
procent lager o.m. Zwolle, Venlo, De
venter. Voor Den Bosch, Nijmegen,
Twente gemeenten en andere geldt
Van een onzer verslaggevers
ASSEN Eén van de regelmatige
bezoekers van het tot perscentrum
ingerichte gebouw De Open Half is
pater Bernard Clap geweest, die
voor deze gelegenheid op eigen kos
ten uit het Zuidfranse Valli Guières
naar Assen was gekomen. Enkele
dagen lang probeerde hij de aanwe
zige journalisten duidelijk te ma
ken, dat een door hem gevoerde be
middeling met de kapers vruchten
kon afwerpen. Hij bood zijn dien
sten trouwens aan aan het beleidste
am, maar dat wilde niets van zijn
aanbod weten.
Pater Clap ziet niets in (als het zover
zou komen) ingrijpen van mariniers.
,,Dan zou ons niets anders resten
dan het tellen van slachtoffers", zegt
hij.
Als hij toestemming zou hebben ge
kregen om eerst naar de school en
later naar de trein te gaan, zou pater
Clap dat niet hebben willen doen als
officiële bemiddelaar, maar als
vriend. Hij was bereid om in de trein
te blijven en met de Zuidmolukkers
te praten. Ook wilde hij wel met de
kapers het land verlaten, wanneer
de regering dat zou hebben toege-t
staan.
Het ging hem er uiteindelijk om de
„vijandelijke" houding te doorbre
ken en zonder geweld, „maar met
liefde", de zaken tot een goed einde
te brengen. Over de politieke kanten
van de zaak wenste hij zich niet uit
te laten, want daar is hij, naar eigen
zeggen, geen expert in.
de 25- procent-norm wel.
Een tweede wijziging, die Lubbers
bekend heeft gemaakt, betreft de
regel, dat alleen „totale projecten"
voor vestiging of uitbreiding van een
bedrijf voor premies in aanmerking
komen. Het gaat hierbij om investe- JOIIJTCrCn
ringen in gebouwen en bedrijf sul t-
rusting. Zulke investeringen moeten
van betekenis zijn voor de werkgele
genheid. Lubbers wil nu ook uitzon
deringen op de regel mogelijk ma
ken. Dat gebeurt wanneer een be
drijf een bijdrage levert aan een be
tere structuur van de bedrijfstak,
waartoe het behoort. Die bijdrage
moet bovendien een gunstige in
vloed hebben op de sociale-economi-
sche situatie in een bepaalde streek.
Onderzoek toont aan:
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Er bestaat onder de
Nederlanders slechts geringe behoef
te om minderjarigen na de verlaging
van de meerderjarigheidsgrens tot
18 Jaar speciale rechten toe te
kennen.
Dit blijkt uit een onderzoek dat het
instituut voor toegepaste sociologie
uit Nijmegen heeft verricht ten be
hoeve van het ministerie van jus
titie.
Wel blijkt uit het onderzoek dat er
behoefte is aan een aantal algemene
regelingen waar met name ook jon
geren voordeel van zullen hebben.
Gedacht wordt hier aan regelingen
in verband met het ongehuwd sa
menwonen, het buitenshuis gaan
wonen, het aanvragen van een pas
poort en de school- en beroepskeuze.
(ADVERTENTIE)
Simpkins
„Laten we nog
een uurtje
zoekbrengen
ten behoeve
van de reke
ning
(ADVERTENTIE)
Met de Tienertoerkaart kun
je 8 dagen per spoor heel Nederland
door. Voor maar f 39,--.
En koop je'm in juni, dan
krijg je er ook nog's een dagkaart bij.
Da's helemaal mooi. Kun je je
vriend, vriendin, broerof zus ook's
een dagje mee de trein in nemen.
En Nederland in.
De Ticncrtoerkaart geldt t/m
19 jaar.Bij't loket even een bewijsje
meebrengen waaruit ie leeftijd blijkt.
Plus een pasfoto. En niet dringen.
Nu voor n bescheiden prijsje bij elke V2 liter Sonnema Berenburg:
een unieke viswaaier. Met 144 pag.s viswetenswaardigheden.
Over de beste stekkies, dobbers en aas, zoet- en zoutwatervissen.
Daarom: snel naar de slijter voor 'n goed begin van het
nieuwe visseizoen.
Tijdelijk Vi liter Sonnema Berenburg met unieke viswaaier.
j.i
Van onze parlementsredactie
EINDHOVEN Het staat wel vast, dat de huidige representatie
ve democratie, de democratie via vertegenwoordigers die om de
vier jaar worden gekozen, niet meer voldoet. Dit zei drs A. Lems,
burgemeester van Schiedam, gisteren in Eindhoven op een
tweedaags congres van de vereniging van Nederlandse gemeen
ten, waar hij een betoog hield over het thema 'besturen en
meebesturen'.
Het is nodig dat de representatieve
democratie aangevuld wordt door
het meebesturen van de burgers, al
dus de heer Lems. Onder meebestu
ren verstond hij 'het op een of andere
manier betrokken worden in het be
sluitvormingsproces van de overheid
zonder de eindverantwoordelijkheid
te dragen'.
„Besturen die niet passend reageren
op de behoefte van de burgers om
mee te denken, mee te weten en
eventueel mee te beslissen, riskeren
het gevaar van een uitbarsting of het
zich afwenden van de burger van de
lokale democratie", zo waarschuwde
hij. „Bovendien voorkomt deelname
van de burgers aan het bestuur ver
der wantrouwen in de overheid".
Wantrouwen
In zijn betoog wees de heer Lems er
ook op dat er de laatste Jaren niet
alleen sprake is van veel wantrou
wen tussen overheid en burgers
maar ook binnen de kring der be
stuurders zelf, met name tussen
raadsleden en colleges van B. en W.
Voor dit laatste wantrouwen had hij
weinig goede woorden over. „Moest
vroeger een raadslid heel duidelijk
maken dat een wethouder het niet
goed deed, tegenwoordig moet de
wethouder zelf bewijzen dat hij het
zo goed doet. Op zichzelf is deze
omkering van de bewijslast niet zo
erg, ware het niet dat het wantrou
wen een mentaliteit werd". „Op ba
sis van dit wantrouwen zijn vele
dagelijkse bestuurders gesneuveld,
zonder dat hun opvolgers tot betere
prestaties kwamen".
Het nadelig effect van het wantrou
wen zag de heer Lems nog versterkt
doordat veel raadsleden tegenwoor
dig maar een korte zittingsduur heb
ben. Hierdoor moeten telkens weer
nieuwelingen wegwijs gemaakt
worden.
„Een goede bestuurder gaat stapje
voor stapje vooruit om de samenle
ving die gestalte te geven, welke
deze op grond van zijn overtuiging
en zijn verkiezingsbeloften behoort
te hebben. Dat is een kwestie van
middellange termijn.
Slachtoffers
Al die vedergewichten die ln een
Dr. A. Lems
periode van vier Jaar de samenle
ving wel eens naar hun hand zullen
zetten, deze hemelbestormers tas
ten de maatschappij meer aan dan
zij beseffen. Het is heel tragisch te
moeten zien dat de burgers die dii
soort lieden gekozen hebben tevens
hun slachtoffers zijn".
„Daarbij komt nog", aldus de heer
Lems, „dat raadsleden die het 'hin
derlijk volgen' in hun vaandel
schrijven een verschijnsel dat
zich vooral sedert 1970 voordoet
nogal eens ln tegenspraak komen
met hun opvattingen omtrent de
participatie van de bevolking. De
lage opkomst bij de raadsverkiezin
gen in 1974 zou ook wel eens door
het optreden van dergelijke elites
verklaard kunnen worden".
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM Bij iedere omroep
komen grote verschillen naar voren
tussen het aantal leden, dat men zelf
heeft geboekt en de resultaten van
het onderzoek naar het ledenbe
stand die het ministerie van CRM
heeft laten verrichten. Bij de omroe
pen spreekt men dan ook van bijzon
der strenge normen van het minis
terie.
BIJ CRM onthoudt men zich tot nu
toe van enig commentaar. De VARA
en de VPRO, die onder de rode
streep zijn geraakt Volgens de CRM-
cijfers, hebben een gesprek aange
vraagd met minister Van Doorn van
CRM over de voor hen zo ongunstige
uitslag van de telling. De VPRO zal
ook nog verzoeken of de eigen ac
countant de gegevens van de Dienst
Omroepbijdragen en van het depar
tement kan controleren.
De VPRO, bij monde van algemeen
directeur Frans te Smit noemt de
uitslag een complete verrassing, te
meer daar het ledenaantal continu
een stijgende lijn vertoont. Voor het
eerst in haar bestaan is de VPRO
naar eigen zeggen boven de 150-dui-
zend leden gekomen. Deze omroep
zei op 31 december 154.272 leden te
hebben, maar gaf aan CRM op
144.530 leden. De telling namens het
ministerie wijst echter uit dat gere
kend moet worden op een bestand
tussen de 84 duizend en 89 duizend
geldige leden. Zelfs bij de meest gun
stige uitkomst van 89 duizend wordt
niet voldaan aan de eis van 100.000
leden om een c-omroep te blijven.
De VARA gaf 31 december te kennen
520.000 leden te hebben, gaf na af
trek aan CRM op 488.821. De CRM-
telling weest echter tussen de
342.000 en 361.000 geldige leden aan
(waar CRM twee getallen opgeeft
wordt rekening gehouden met een
statistische afwijking van 1.9 pro
cent naar boven en naar beneden).
Om A-omroep te blijven moet wor
den voldaan aan het getalscriterium
van 400.000.
Verbaasd
Ook bij de VARA toonde men zich
stomverbaasd. Uit de cijfers van
CRM bleek dat er een afvalspercen-
tage van 28 procent is bij deze om
roep. Bij de vorige CRM-telling in
1970 was dat 12.2 procent. Bij de
VPRO is het afvalspercentage dit
keer liefst 40 procent. De socialisti
sche omroep stond in 1970 na de
NCRV op de beste plaats. Daaruit
mag al blijken dat niets zo verander
lijk ls als de ledenaantallen van de
omroepen. Want de NCRV staat nu
dicht bij de rode streep. Zelf telde de
omroep 488.166 leden en gaf aan
CRM op 474.588. Maar CRM telde
geldige leden tussen de 390.000 en
405.000. De NCRV onthoudt zich
van enig commentaar. Van VARA-
voorzitter A. H. Kloos kon geen re
actie worden verwacht, omdat hij
met vakantie was. Maar het staat
wel vast dat een ledenwerf-actie op
touw wordt gezet. De Vara heeft net
zijn rozen-actie achter de rug, die
40.000 leden opleverde. Insiders ver
moeden wel dat deze campagne wel
eens leden kan hebben bezorgd die
voor de omroep geen zoden aan de
dijk zetten, omdat ze zelf geen om
roepbijdrage betalen.
UTRECHT Onderhandelaars van
de voedingsbonden FNV en de NW-
bond Mercurius en werkgevers uit
het bioscoopwezen hebben dinsdag
alsnog een principe-akkoord kun
nen afsluiten voor een CAO voor dit
Jaar. Deze CAO-onderhandelingen
hebben zich tijdenlang voortge
sleept en leidden onder andere tot
de aankondiging van acties, zoals
het uitdelen van vlugschriften bij de
filmtheaters. Grootste grief van de
bonden was dat het loon in het bio
scoopbedrijf grotendeels nog onder
het minimumloon-niveau lag.
Volgens een woordvoerder van de
bonden is het minimumloon nu
vastgesteld als basis voor de belo
ningsstructuur. De collectieve ar
beidsovereenkomst heeft betrek
king op 3.500 werknemers, betrok
ken bij 430 bedrijven. Behalve een
prijscompensatie plus Initiële loons
verbetering voorziet de CAO tevens
ln een toeslag van 50 pet plus een
halve vrije dag voor het werken op
feestdagen. Het wekelijks aantal
werkuren is teruggebracht tot veer
tig en er komen extra vakantieda
gen voor oudere werknemers.
De eis van het bioscooppersoneel,
dat diensten tijdens nachtvoorstel
lingen zouden worden aangemerkt
als overwerkt, is niet ingewilligd.
Wel werd bepaald, dat werknemers
ouder dan zestig Jaar niet meer voor
nachtvoorstellingen worden ingezet,
zo hebben de bonden meeged.eld.
WAALRE In het Brabantse Waal-
re is gisteren een ree dwars door een
achterraam van een woning ge
sprongen, de hulskamer doorgelo
pen en door een raam aan de voorzij
de weer naar bulten gesprongen. De
bewoners, het echtpaar Van Balen,
lag op dat moment nog op bed en
werd door glasgerinkel gewekt. De
ree, die vermoedelijk werd opge
jaagd door een hond, is spoorloos.
De schade aan de woning bleef be
perkt tot de twee kapotte ramen.
Beide omroepen hebben een Jaar de
tijd om op de vereiste sterkte te
komen. De VPRO is gisteren al ge
start met advertenties in de kran
ten. terwijl een extra-telefoonlijn is
opengesteld om nieuwe abonnees op
te nemen. De zomermaanden vor
men echter niet de gunstigste tijd
voor ledenwerfacties. Als mogelijke
verklaring van het verschil tussen
de telling van CRM en de omroepen
wordt bij de VPRO geopperd dat er
een percentage is dat de omroepbij
drage wel heeft betaald, dat er ver
schillen zijn in de voorletters voor
de familienaam.
Verder wordt er gespeeld met de
gedachte dat personen van 18 Jaar
en ouder wel VPRO-lid zijn, maar
geen gezinshoofd, zodat ..ze slacht
offer zijn van het huis-manskies-,
recht", zoals dat nu nog bestaat,
waarvan verwacht wordt dat dat zal
worden opgeheven als de Kamer de
omroepwetswijziging over ontkop
peling aanneemt. Frans de Smit.
„Maar daar zullen we nu niet mee
rekenen, zoals de wet er nu is, moe
ten we er tussen de 19.000 en 20.000
leden bij krijgen". Uit de gegevens
van CRM blijkt verder dat alle ande
re omroepen minder geldige leden
hebben dan zij meenden te kunnen
opgeven.
De AVRO publiceerde op 31 decem
ber een ledenaantal van 782.323. Gaf
aan CRM een aantal van 764.368 op
en blijkt na de telling tussen de
518.000 en 549.000 geldige leden te
hebben. Daarmee blijft de AVRO de
grootste omroep. Voor de TROS was
het cijfer 705.000. CRM telde er tus
sen de 501.000 en 527.000. De KRO-
cljfers zijn 584.494, opgave aan CRM
562.600, na telling 408.000 tot
429.000. De EO publiceerde eind de
cember een ledenaantal van 155.000,
gaf aan CRM op een aantal van
142.000 en blijkt na telling 105.000
tot 111.000 geldige leden te hebben.
(ADVERTENTIE)
Nederland kan niets voor de
Zuidmolukkers doen. Een
harde waarheid die hun nu
onverbloemd moet worden
aangezegd, ook al betekent dat
het uitzicht op een chaotische
toekomst. P van der Eijk: „Er is
voor de regering nauwelijks
een mogelijkheid een goede
weg in te slaan, want die lijkt
niet voorhanden."
De zin van het leven -
déérnaar is Carl Gustav Jung
op zoek geweest Een aloude
vraag, waarop bij lege kerken
en volle wachtkamers van
psychiaters het individu in
zichzelf het antwoord moet
vinden. Pety de Vries-Ek,
vertaalster van Jungs werk,
verklaart zijn populariteit.
In Baskenland „het kerkhof
van de Spaanse hervormingen"
gaat de vrijheidsstrijd voort
De parlementsverkiezingen van
volgende week dreigen door de
Basken zelfs geheel te worden
geboycot Corine Spoor over
Suarez beloften en het
Baskisch wantrouwen
„Allez". hijgde Raymond
Goethals.' „nee Gitan?" Jan
Mulder over een zigeunerli|ke
voetballer, spelend zonder
viool maar met de allure van
een dinosaurus, die steeds wel
iets te verhandelen heeft
Johnny Dusbaba. Anderlechts
nieuwe voorstopper
Bon voor proefabonnement
5 Weken da Ti|d véot S galden.
naam
adiet
>kall
Zonder postragel renden een de tijd
Antwoordnummer 6 Amtterdam
Betaling na ontvangt! van acceplQnó.
Overal la koop I 2,25
Ovarii la koop I 2.25
l^^bonntmintvn lil 020 - 72 31 04 F
