Stemmige film over Hubertusslot
'i
tussen
twee
werelden
Uiteenlopende
leefwerelden.
Gouden Jaren een emotioneel verslag
ra
Even puzzelen
DONDERDAG 9 JUNI 1977
RADIO EN TELEVISIE
O
TV-COMMENTAAR
door Ton Hydra
O
Soms sleept de televisie je in korte
tijd door een reeks zeer
uiteenlopende leef- en
denkwerelden. Gisteren
bijvoorbeeld kon de kijker, met enig
schakelen, in nog geen uur zich
verdiepen in de zorgelijke toestand
van de groenvoorziening in Zwolle,
van de nog over heel Europa
florerende schuttersgilden, de
problemen tussen ouders en
kinderen in de Newyorkse negerwijk
Harlem en de strijdvraag van deze
eeuw: Wel of geen uitbreiding van de
kernenergie.
Stof genoeg om er dagenlang over te
piekeren, maar die kans krijg je niet.
Als je blijft kijken en luisteren en
lezen wordt in elk volgend uur een
dergelijke hoeveelheid informatie
over je uitgestrooid. Het
opnemingsvermogen van de mens is
echter zeer beperkt.
Het logische gevolg (een stukje
ingebouwde veiligheid) is. dat wij
met veel informatie weinig of niets
uitrichten. De vraag ging mij
interesseren over welke van de
woensdag voorgeschotelde
problemen de meeste kijkers zullen
hebben nagedacht. Een
betrouwbaar antwoord krijg ik
natuurlijk nooit, maar alleen al de
gemiddelde kijkcijfers doen niet
verwachten dat de meerderheid
heeft wakker gelegen van de in
Kenmerk aan de orde gestelde
onzekerheden rondom de
kernenergie.
Waar liggen we eigenlijk nog wel
wakker van? Het hiervoor
genoemde afweermechanisme
stellen we dagelijks tientallen keren
in werking. Dat lukt ons het best,
wanneer het gaat om problemen die
ons niet rechtstreeks raken. Ik kon
het wel eens zijn met wat een
kerkleider zei over het snel vergeten
van een luchtvaartramp. De
commentator van Kenmerk had een
andere gedachte en stelde dat men
tegen de risico's van de luchtvaart
uiteraard niet meer in het geweer
komt, omdat ze bekend zijn, maar
dat het ten aanzien van die
kernreactoren gaat om de niet te
overaiene gevolgen.
Dit klinkt alleszins aannemelijk.
Het klopt met het oude gezegde dat
de mens het meest lijdt van de
gevaren die hij vreest. Maar,
wellicht schuilt daarin tevens het
gevaar van overdrijving. En dat
gevaar laat zich netzo moeilijk in
statistiek brengen als de kansen op
onderschatting van de problemen.
In afwachting van een programma
over repeterende botsingen in het
verleden, ga Ik u adviseren om toch
vooral te kijken naar de aflevering
van de serie Land of Hope and
Glory, die vrijdag door de NCRV
wordt uitgezonden. Dat is een
mild-ironische en daardoor
verrukkelijke observatie van de
Britse aristocratie.
Honderden lords, baronnen,
marlkiezen en andere edelen
moeten van hun eeuwenoude
familiebezit een soort
kermisattractie maken om hun
eigen hoofd boven water en het
erfgoed in stand te houden.
Met een prachtig ingehouden
binnenpret die zelfs geen
Engelsman hem kan verbeteren,
portretteerde Haye Thomas de
zoveelste lord Montague en de
markies van Bath. De een verleidt
zijn landgenoten tot „adeltje
kijken" met een subliem museum
van antieke auto's en de ander
speelt net zo efficiënt voor directeur
van een safaripark. Behalve
honderd verschillende soorten wilde
dieren bezit de markies een
verknipte en woeste taferelen
schilderende zoon. Hij heeft er
kennelijk netzo weinig mee op als
met communisten, van wie de
markies de liquidatie verwacht van
alles wat edel is. U mag dit niet
missen.
door Peter van den Berg
„Het is wel compleet, maar
toch helemaal vergaan". Dat is
wel de meerst karakteristieke
opmerking van de voormalige
butler van het jachtslot Sint
Hubertus op de Hoge Veluwe,
Jacob de Lange, als hij Hans
Verhagen het oude en uiteen
gevallen brilletje van mevrouw
Kröller Müller toont. Hans Ver
hagen is de maker van de ruim
een half uur durende film,
„Gouden Jaren", over het Hu
bertusslot, die vanavond op
Nederland 1 om 21.00 uur
wordt uitgezonden. „Gouden
Jaren" slaat op de periode tus
sen 1920 en 1939 toen mevrouw
Kröller Müller de scepter
zwaaide in het slot, dat nu al
leen nog een toeristische trek
pleister is, maar waarover de
vroegere butler nog weemoedig
kan mijmeren.
Het Hubertusslot ademt nog steeds
een sfeer uit van een „hang naar het
hogere". Dat was ook de bedoeling
van de bewoonster mevrouw Kröller
Müller die In 1914 één van de be
kendste Nederlandse architecten, H.
P. Berlage, opdracht gaf het slot te
bouwen. Dat ging met nogal wat
moeilijkheden gepaard. Berlage
werd veel op zijn vingers gekeken en
getikt en zijn socialistische gezind
heid moest wijken voor de ideeën
van mevrouw. Toen hij er tenslotte
ln 1920 de brui aan gaf, was het
Hubertusslot. genoemd naar de
schutspatroon van de jagers, al vol
tooid. Mevrouw Kröller Müller woon
de er in een bijna middeleeuwse
sfeer tot ze stierf ln 1939. Zij en haar
man, die ze aansprak met 'mijnheer',
leidden een teruggetrokken bestaan.
Helene Müller vertoefde vaak dagen
lang op haar kamer om zich daar te
(advertentie)
ll,
Het echtpaar Kröller Müller in hun „Gouden Jaren"
verdiepen in literatuur en om te me
diteren. Contact met het personeel,
behalve butler De Lange ook een
chef-kok en zijn vrouw, vijf meiden
en twee bedienden, had ze niet.
Geen wrok
Toch kijkt de butler, Jacob de Lan
ge, die als enige overlevende uit het
vervlogen tijdperk een filmische
rondleiding door het slot geeft, zon
der wrok om naar de periode waarin
hij zijn leven in dienst stelde van
mevrouw. Want zo mag het wel wor
den geteld; met een soort slaafse
inslag vertelt hij aan Hans Verhagen
hoe hij mevrouw diende en in zekere
zin aanbad. „Ze heeft nooit veel te
gen mij gezegd, maar dat heeft mij
nooit geïrriteerd, ach het hoorde nu
eenihaal zo". Aandoenlijk zijn in de
sfeervolle film de momenten waarin
de butler op een wat naïeve manier
vertelt dat hij nooit gebruik maakte
van de lift. „Ik heb mij altijd kalm
gehouden hoor, maar soms was het
wel een strijd als ik al die trappen
van de toren moest oplopen. Dan
had iemahd boven de liftdeur laten
openstaan met het idee 'ach, die
loopt toch wel'.
De butler toont in „Gouden Jaren",
als een soort reisleider oude kunst
schatten uit het slot. Hij laat onder
meer een glazencollectie zien waaro
ver hij en passant opmerkt dat hij
'ook wel eens een glas gebroken
heeft". Voorts zien we diverse ver
trekken van het slot die allen een
fase voorstellen uit het leven van
Hubertus. Zo is er een „lichte" eet
zaal en de bibliotheek geeft de perio
de van bezinning aan die Hubertus
ook meegemaakt schijnt te hebben.
Bouwmeester Berlage heeft trou
wens bij zijn schepping overal aan
gedacht, vanuit de lucht gezien ver
toont het slot de vorm van een gesti
leerd gewei.
Een verdienste van Hans Verhagen
is dat hij door zijn .zachte" manier
van interviewtechniek de ex-butler
nooit laat afgaan. De butler vertelt
en wordt vertellend gehouden door
niet indringende vragen, een mense
lijke belangstelling. Jacob de Lange
wordt niet uit zijn tijd getild en
daardoor verminkt maar Juist raak
geportretteerd zoals hij nu is en toen
was. De Lange, een baasje van dik in
de zeventig, zwijmelt helemaal weg
in zijn herinneringen. Hans Verha
gen over het praten en filmen met de
ex-butler: „Erg belangrijk was dat
De Lange de film zelf erg mooi vond.
Het was nogal moeilijk om hem ge-
Via een
Amru Privé" Rekening
kun \z de. pre.nies van
al jerver2£l<.ermden
beJalen.
Zonder risico naar de Amro, dus.
Speciaal vandaag
De VPRO vertoont de Ameri
kaanse documentaire Een dag
met president Carter.
Ned. 1, 19. SS
In lijn praatshow ontvangt
Dick Cavett Jean Stapleton
(Edith Bunker in All in the
Family) en de acteur-regisseur
Peter Ustinov. Ned j 20.30
Het Genade-oord is een film
van- Cherry Duyns over de pel
grimage naar Lourdes.
Ned. 1. 21.50
Onderwerpen in Brandpunt
zijn: de Tsjechische beweging
Charta '77 en de gijzelingen.
Ned. 2, 22.05
In Heel de Mens praat Han
Peekei met ouders over de zorg
voor een kind met hersenbe
schadiging. Ned. 2, 22.45
Wie Leva Lievet, de aangrij
pende Zweedse film over een
ten dode opgeschreven moeder
niet op het Nederlandse net
heeft gezien, kan de Duitse ver
sie volgen. Duitsl. 1, 21.15
Het Radio Kamerorkest
speelt o.m. het Concert voor
pauken en orkest van Milhaud,
Benjamin Brittens Serenade
voor tenor, hoorn en strijkor
kest en „Catalogue des objets
trouvés" (Catalogus van gevon
den voorwerpen) een werk dat
o.l.v. de componist Friedrich
Cerha, wordt uitgevoerd.
Hilv. 2, 20.05
Via eer\
Am ie FVive' Rekening
kun je de- asrjfo
aanbfeialuW op je
Verbouwing" doen
Uit de rommel naar de Amro, dus.
RADIO-EN TELEVISIEPROGRAMMAS
r-M; ti*.
l hq'f h'
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 m en FM-kanalen).
NCRV 7 00 Nieuws 7 02 Het levende
woord. 7 08 (S) Te Deum Laudamus, gewij
de muziek. 7.30 Nieuws. 7.41 (S) Hier en Nu.
7.55 (S) Vandaag donderdag, gevarieerd
programma. 8.24 Trefwoord, meditatie 8.30
Nieuws. 8 36 Gymnastiek voor de huis
vrouw. 8 45 (S) Tot uw dienst, klassieke
muziek. 0.45 (S) Onder de hoogtezon. pro
gramma voor zieken. 10.30 Nieuws. 10.330)
In 't zilver, voor oudere luisteraars. 12.00 (S)
Lichte muziek. 12.15 Boer en tuinder. 12.26
Mededelingen voor land- en tuinbouw 12.30
Nieuws 12 41 <S) Hier cn Nu 12.55 (S) Mid-
dagpauzedienst 13.15 (S) Metropole Orkest,
amusementsmuziek. 13.30 (S) NCRV Glo
baal. gevarieerd programma. (15.30
Nieuws 17.30 Nieuws 17 32 (S) Hier en Nu.
16.00 Oe kerk vandaag. 18.20 (S) Van onze
correspondenten. 1830 Nieuws. 18.41 We
reldpanorama. 18.53 Zojuist verschenen,
nieuwe boeken. 19 00 (S) Leger des Heils-
kwartier. 19.15 (Si De wereld zingt Gods lof,
verzoekplaten. 20.00 (S) Goed gestemd,
gevarieerde zang, 20.40 (S) Draaischijf.
22.00 (S) Orgelconcert. 22.25 Avond
overdenking. 22.30 Nieuws 22.40 (S) Hier en
nu. 23.00 (S) Jazztime. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen).
AVRO 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Op blote voeten, informatief
vraag- en antwoordspel. (8.00 Nieuws. 8.11-
8 25 Radiojournaal 8.50 Morgenwijding.
9.00 Het leger loopt op hoge hakken, infor
matief programma 9.35 Waterstanden. 9.40
Schoolradio. 10.00 Radio Lawaaipapegaai,
kinderprogramma. 10.10 Arbeidsvitaminen,
verzoekplatenprogramma. (11.00 Nieuws.
11.03-1105 Radiojournaal.) 11.30 Rondom
twaalf. 12.30 Y'All come country- en wes-
lernprogramma. 13.00 Nieuws. 13-11 Radio
journaal. 13.25 Beursplein 5. 13.30 'n Mid
dagje AVRO: muziek, informatie en service.
(16.00 Nieuws. 16.03 RadiojournaaL) 17.00
(S) 13-Speciaal, jeugdprogramma. OVER
HEIDSVOORLICHTING 17.40 Den Haag
aan de lijn. AVRO: 17.55 Mededelingen.
18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal. 18.20
POLITIEKE PARTIJEN. IKON: 18.30
Kleur: informatie en commentaar over za
ken van kerk en samenleving. AVRO: 19.00
AVRO's Sportpanorama. 19.40 Lichte mu
ziek. 20.00 Nieuws. 20.05 (S) Kamermuziek.
(21.05-21.30 (S) Alert: op het vlak van mu
ziek en maatschappij). 22.20 Aspecten, kun
strubriek. NOS: 23.00 (S) Met het oog op
morgen. met om 23.05 Ac-
tualiteitenoverzicht; 23.10 De krant van
morgen; 23.20 Den Haag vandaag, 23.52
Even ontspannen voor het slapen gaan,
yoga. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen).
TROS: 7 02 (S) Vaal 's ochtends. 9.03 (S) De
Hugo van Gelderenshow, 11.03 (S) Gerard
de Vries draait op verzoek. 12.03 (S) Boter,
Klaas en Prijzen. 14.03 (S) Polderpoppara-
de. 16.03 (S) Europarade. NOS: 18.03 De
vakaturebank. 18.10 (S) NOS-maal. TROS:
19.02 (S) Poster. 20.02 (S) Ferry Maat's soul
show. 22.02 (S) Sesjun; jazz en blues live.
NOS: 22.55 Mededelingen. TROS: 23.02 (S)
Close-up. 0.02 (S) De Hugo van Gelderens
how met LP-werk. 4.02-7.00 (S) De Nacht
wacht.
HILVERSUM IV (FM-kanalen). KRO: 7.00
Nieuws. 7.02 (S) Badinerie; kamer- en or
kestmuziek. 9.00 Nieuws. 9.02 (S) Aan woor
den voorbij. 9.10 (S) Aubade; Symfonieor
kest van de Saarlandse Omroep met cello.
10.30 (S) Klassieke liederen. 10.40 (S) Piano
hoorn- en vioolmuziek. 12.00 (S) Ron
dom het middaguur; klassieke en mo
derne muziek. 14.00 Nieuws. 14.02 Hoogach
tend programma's die de moeite waard
zijn nog eens te horen. 15.00-17.00 (S) Kolla-
ge, van alledaags en zeldzaam.
TV vandaag
NEOERLANOI
18.00 EO: Van hart lot hart
18.45 NOS BartMpapa
18.55 NOS: Journaal
19.05 VPRO: Popaya
19.10 Afl In tha lamiTy. tv-aaria
19.3S Eon dag mat president Carter, filmreportage
20.30 Oick Cavett Show, praatshow
21.00 Gouden jaren, «m
21.35 NOS: Journaal
21.50 VPRO: Het genade-oord. Mmreportage
22.40 NOS: Journaal.
NEOERLANO II
15.40 NOS: Kortweg Informatie over
Holland Festival evenementen
18.45 Toeristische tips
18.55 NOS: Journaal
15.05 Tom en Jerry, tekenfilmserie
18.10 Peppie en Kokki
19.25 Daar vraag je me wat,
populair-wotonschappelijfc programma
20.00 NOS: Journaal
20.25 KRO: Comedy hour, komische film
21 15 Voor een briefkaart op de eerste rang
22-05 Brandpunt
23.20 NOS: Oen Haag vandaag
i*^
- - - -- -vl —1 Tl
KARELTJE KNETTEF
4V v \\V Y>
I EN DE TOVERBUBBEL
"«to. "V 3W
woon aan het praten te krijgen en
hem toch in zijn waarde te laten.
Daar zijn heel wat uurtjes in gaan
zitten. We hebben nu een film van
een half uur, maar in het materiaal
dat we hebben weggegooid hadden
we heel andere facetten van de but
ler kunnen belichten. Het gaat er
hier om wat je weglaat; je moet een
duidelijke keus maken. Door de aan
wezigheid van de butler is de film nu
een emotioneel verslag geworden.
Zonder hem was het een niet interes
sante film over het gebouw gewor
den. Mijn manier van vragen stellen
is een aanzet tot een bepaald contact
met de ondervraagde. Soms zijn zij
acteurs van mijn eigen gevoel. Het is
goed om die emoties te laten ont
staan; het is eigenlijk het enige wat
er is. Emotie en afstandelijkheid
moeten eikaars tegenpolen niet
meer zijn. Je moet er mee schuiven".
Monument
„Gouden Jaren" is gemaakt in op
dracht van het ministerie van CRM.
Hans Verhagen, zo'n slordige tien
jaar geleden nog bij het omstreden
programma „Hoepla", later in het
veel geroemde „Gat van Nederland",
kreeg de opdracht omdat iemand
van de dienst onroerende monumen
ten van CRM „Zorgvlied", een film
over de geboorteplaats van Verha
gen, Vlissingen, had gezien. „Men
wilde toen in dezelfde stemming een
film over het Hubertusslot hebben".
Verhagen heeft in samenwerking
met cameraman Paul van den Bos,
Roel Bazen en Wlm Louwrier, die
voor het geluld en de montage zorg
den, met de film „Gouden Jaren"
een bijna wonderlijk aandoende
sfeer weten te scheppen, die tijdens
een voorvertoning in Den Haag door
iemand van het Engelse ministerie
van CRM omschreven werd als een
„monument van melancholie".
Hoe dan ook, Verhagen is enn ge
slaagd in een half uur de emotie te
tekenen uit de „Gouden Jaren". Een
film waar ouderen misschien met
enige weemoed en jongeren met een
relativerende knipoog naar zullen
kijken.
tadvertentie
„Drek hoort op de vaalt!" gromde
Kareltje en deze woorden namen
alle onzekerheid weg, die er mis
schien nog mocht bestaan aangaan
de zijn bedoelingen. Want zie, daar
dook de heer Opopol al de mestvaalt
in. Weliswaar strekte hij zijn handen
nog afwerend vooruit, doch dat
hielp niet veel. Hij bevond zich na
melijk in de onvrijwillige positie van
'n duiker tegen wil en dank. De
wetten van de zwaartekracht won
nen het dan ook royaal van zijn
tegenzin tegen de mesthoop en dus
belandde hij met een doffe smak in
de weke massa. „Bah!!" riep Opo
pol toen verbitterd uit: „In dit land
je van mest en mist is het zoeken
naar goede atleten inderdaad een
mestige en vieze bezigheid!" En
omdat hij terecht van oordeel was,
dat hij wel niet veel goede zwem
mers of hardlopers zou tegenkomen
in de mesthoop van boer Knolle,
krabbelde hij overeind en begaf hij
zich kliederend naar het hekwerkje
toe, waar Kareltje Knetter hem zo
juist overheen gesmeten had. Toen
was Opopol Istietof helemaal niet
ontevreden, wat ook duidelijk té
constateren was aan de wijze, waar
op hij verschillende zaken op zijn
dikke vingers aftelde. „Hij is een
boksert en hij is een schaatsert
mompelde hij. „En hij is óók nog 1
criminele gewichtheffert, want
weeg maar eventjes 300 pond. 7
weet wat-ie nog méér kan. Ik m( y
dat ventje hebben, koste wat l
koste!" En aangekomen bij t j
auto wierp Opopol met een vera
telijk gebaar een bankbiljet op
grond, waarna hij er knettert 1
vandoor reed. „Hé baas! Kom 1
kijken!" riep Kareltje Knetter tc 1
de smidse in naar de heer J. J. 1
Verholen. „Hij is uit de mestho
geklommen en hij heeft tóch 1
benzine betaald!"
FERD'NAND
1
ia
4
In het najaar van 1912 deed Ikey
Palfrey, Pauls pleegzoon, met uit
stekende cijfers eindexamen van de
marine opleidingsschool; hij kwam>
met een maand verlof naar huis,"
voordat hij naar India werd uitge
zonden. Volgens Claire was hij de
laatste twee, drie jaar erg veran
derd. Wat het uiterlijk betreft moest
Paul dat toegeven, Ikey was nu bij
na 1.80 m. en niet meer zo slungel
achtig, maar voor de rest bleef hij
voor zijn pleegvader het joch dat hij
tien jaar geleden had meegepikt van
de schrootopslagplaats, brutaal
maar pienter.
Claire had zich nooit helemaal op
haar gemak gevoeld met Ikey. Vlak
na haar huwelijk had zij hem wel
aangekund, maar toen hij zo'n jaar
of zestien werd, kreeg zij telkens het
gevoel dat hij haar niet helemaal au
sérieux nam. Zij verbeeldde zich dat
het iets te maken kon hebben met
die vreemde brief, die hij haar zo
veel jaren geleden geschreven had
en waarin hij haar had gevraagd
naar het Huls te komen, omdat de
„Luit", zoals Ikey Paul noemde, in
zijn koortsdromen om haar had ge
roepen. Dat was gebeurd, nadat
Grace was vertrokken en Paul bij de
redding van de Duitse schepelingen
was gewond. Zij had nooit tegen
iemand iets gezegd over die brief,
ook niet tegen Paul. Zij had niet het
gevoel, dat Ikey zichzelf beschouw
de als degeen die Paul en haar bij
elkaar had gebracht en toch had hij,
als zij alleen waren, iets wat haar in
het defensief dreef. Een gesprek
over Simon, de zoon van Grace en
Paul, had haar ook een onbehagelijk
gevoel gegeven.
Paul en zij hadden Grace ontmoet
in Londen, toen zij daar de kronings
feesten meemaakten en zij Grace
hadden gered uit de klauwen van de
politie, die schandalig te keer was
gegaan tegen de suffragettes. Grace
had zich in Claires hotelkamer opge-
(advertentie)
R, F. Delderileld
„De Boekerij, Baarn"
knapt en haar de raad gegeven
Ikey's bemiddeling in te roepen om
aan Simon duidelijk te maken dat
Claire niet zijn moeder was. De jon
gen was nu bijna acht jaar en in het
dal was men dol op roddels, zodat er
alle kans was dat hij het van iemand
anders hoorde. Claire had er met
Ikey over gepraat en die had haar
heel rustig verteld dat Simon al lang
op de hoogte was. Hij zelf had hem
alles verteld, toen de jongen hem
zo'n jaar geleden iets gevraagd had.
„Waarom is hij naar jou gekomen en
niet naar Paul of mij?" had zij bits
gevraagd.
„Dat weet ik niet, mevrouw, ik heb
het hem niet gevraagd." (Het erger
de haar, dat hij haar nog altijd „n
vrouw" noemde).
„Waarom heb je het hem niet g
vraagd?"
Hij haalde zijn schouders op.
„Ik wilde niet de indruk wekken dj
ik hem uithoorde. Hij vroeg me nai
zijn moeder en ik heb het hem v(
teld. Misschien had hij iets opgeva
gen wat niet voor'zijn oren bestel
was."
„Waarom heb je hem niet naarzj
vader of mij gestuurd?"
„Als hij het van een van u beid
had willen horen, was hij wel
zichzelf naar u toe gekomen."
Hij had gelijk, maar zijn zelfbewu
houding ergerde haar. Nogal sche
vroeg zij hem: „Hoe vatte hij heti
was het een schok voor hem?
„Nee," zei hij, „ik geloof het niet.
heb het zo voorzichtig mogelijk
gelegd en ik kreeg de indruk, dat
altijd al had geweten, dat er verse
bestond tussen hem, de tweeling
Mary. Misschien heeft al jaren ge
den iemand een of andere toespeli
gemaakt."
Ikey's onfeilbaarheid ergerde Cla
mateloos, maar zij bedwong zich
toen zij tegen Paul zei, dat II
Simon verteld had, wie zijn eig
moeder was, antwoordde die alle
maar: „Heeft Ikey dat gedaan?
weldig. Ik zou zoiets eindeloos b
ben uitgesteld." Wordt vera
Vi winkel vol kleur
Horizontaal 1. toespraak-lijst, 2. ge
bergte op Kreta - holte in een muur -
plaats in Gelderland, 3. zwemvogel -
zandheuvel - landbouwwerktuig, 4.
sporeplant - onheil aanbrengende
godin - een zekere, 5. oorlogsgod -
behoeftig - boom, 6. keurig - plaats
in N.Br. - vreemde munt, 7. berg
plaats - wig - muzieknoot, 8. lof -
cylindervormig voorwerp - vlakte
maat, 9. smal bloembed - strak.
Verticaal. 1. gordel - wijnmaat, 2.
plaats in Gelderland - vreemde
munt - papegaai, 3. rythmische be
weging -wandversiering - afnemend
getij, 4. eind - noorse god - baan voor
balspel, 5. rode spaanse wijn - woon
boot - deel van de bijbel, 6. spil van
een wiel - grondsoort - bontjas, 7.
waterblaasje - badplaats in Duits
land - opening, 8. plaats in Limburg -
water in Utrecht - rondhout. 9.
schrijfkosten - inwendig orgaan.
Oplossing vorige puzzel
1. re, 2. eer, 3. reep, 4. spee?
persen, 6. serpent, 7 streep, 8 P<
9. teer, 10. ree, 11. er
