goed
georganiseerd
Jachtende journalisten
oor verveling gekweld
De enige met
3 ronde koppen.
I
Veel onrust in noorden
ihercheurs maakten gevaarlijke wandeling
euws van trein en school uiterst schaars
Veel vrijwilligers
Rode Kruis in actie
voor gegijzelden
Pater had zich
verschanst
op kerktoren
WAgl
DAG 25 MEI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
e"*i
t "ai f Jan Sloothaak
-^N De kapers in de trein bij Onnen dragen geen maskers, zoals hun collega's bij de kaping
verij je trein in Geilen in 1975 wel deden. Polltie-mensen hebben gisteren „visueel contact" gehad
'i«rs wee van de kapers, toen ze daar voedsel, drinken en medicijnen heen brachten. De huidige
*JL„fe onderscheidt zich ook nog in een ander opzicht van de vorige door de veel meer
o^piineerde aanpak. Om met minister Van Agt te spreken: „Er zit deze keer duidelijk een brein
de
r een
i were
an hij
et overige herinnert in Onnen
ine inlan de vroe6ere kaping in
lt Bs Ook de2e keer werd het voed*
*een karretje van de spoorwe-
i _ejit bij de trein gereden. „De
ite I116 loopt op naarmate Je dich-
12 de 'trein komt," zei gisteren
a de 1 a de beide rechercheurs van
Bpolitie in Groningen, die om-
het middaguur hun twee ki-
lange tocht met voedsel en
menten naar de trein onder-
l „Er gaat heel wat door je
Bepfn je waarschuwt elkaar voor-
hlm (I te zijn. Het risico is groot; een
msteifachte beweging en je kunt er
aoek It zijn."
die d
ingen
Jere politieman: „Naarmate je
komt neemt ook het gevoel
n het diep tragische van zo'n
nt." De rechercheurs werden
nkomst bij de trein niet ge-
erd. Wel werden ze onder
gehouden door een vrouwelij-
>er. Ondertussen haalde de an-
het voedsel binnen en be-
Drdde enkele vragen van de
mensen. Deze droegen hun
je tot vlak voor de deur van de
zodat het zo naar binnen kon
n gehaald. De politiemensen
46 jaar oud) zijn beiden ge
il en hebben kinderen. Vooraf
n ze thuis geen overleg ge-
I of zelfs maar hun gevaarlijke
e aangekondigd.
ditie houdt het publiek welis-
Dp een afstand, vaak tot onge
in de bewoners van de streek
le moeite hebben thuis te ko-
»n die soms geïrriteerd reage-
laar op enige afstand verzame-
ïh overal groepjes nieuwsgieri-
>e trein is hier en daar op een
.d van ruim een kilometer te
zien. Meer dan de trein ziet men
echter niet. Er is nauwelijks teken
van leven. De politiemensen, die bij
de trein zijn geweest, hebben ook in
de trein verder geen beweging of
geluiden kunnen waarnemen.
De treinkapers weigerden gisteren
aanvankelijk voedsel omdat dit niet
op het afgesproken tijdstip kwam.
De tweede zending kwam bijna weer
te laat doordat uitvoering door de
rijkspolitiemensen werd bemoeilijkt
door militairen, als gevolg van een
niet altijd even goede coördinatie.
Bij de actie zijn ingezet: gemeente
en rijkspolitie, het drieënveertigste
pantser infanterie bataljon, mare
chaussee en mariniers.
Ex-gegijzelde
Enkelen van de ex-gegijzelden uit de
trein bij Bellen wonen vlak bij de
plaats waar de trein nu stilstaat. Een
van hen is mevrouw S. Kruiswijk-
Christiaans uit Haren, die ook getui
ge a charge is geweest bij het proces
tegen de Beilense kapers, en die zelf
betrokken is geweest bij het
transport van de Zuidmolukkers
naar Nederland. Mevrouw Kruiswijk
heeft zich eraan gestoord dat bij een
R.M.S. herdenking slechts één Ka
merlid was. Enkele ministers, bij
ASSEN Vooral de gijzeling van
kinderen heeft veel onrust gebracht
in het noorden. Op enkele scholen is
de vraag gerezen of men wellicht de
kinderen niet beter naar huis kan
sturen. In enkele incidentele geval
len houden zelfs Zuidmolukse ou
ders hun kinderen thuis uit angst
voor wraak. Ook ouder van blanke
kinderen tonen zich bezorgd.
In Assen hebben de schoolhoofden
gisteren contact opgenomen met on-
derwijsinspecteur P. Leijdsman.
Oorzaak hiervan was vooral ook ge
ruchten dat andere scholen doelwit
van acties van Zuidmolukkers zou
den zijn.
Ook in Assen is een vrij grote Moluk
se gemeenschap. Volgens de heer
Leijdsman bleken dat echter geruch
ten te zijn! „Zulke verhalen lopen
gauw als een vuurtje rond." Na over
leg met de schoolbesturen is beslo
ten gewoon door te gaan met lesge
ven, maar de inspectie zal geen
maatregelen nemen tegen angstige
ouders die hun kinderen toch thuis
houden. „Ik heb echter na contact
met een drietal scholen gemerkt pat
dit wel losloopt. Ik heb in een drietal
gevallen geconstateerd dat er wel
kinderen werden thuisgehouden,"
aldus de heer Leijdsman, die dit niet
verontrustend vindt. Sluiting van de
scholen vindt hij te meer ongewenst,
omdat je dat dan in toekomstige
gevallen ook altijd wel moet doen.
Uit de rest van zijn inspectie heeft de
heer Leijdsman geen reacties gekre
gen. Ook in de inspectie Hoogeveen,
waaronder Smilde ook valt, zijn geen
meldingen van extra schoolverzuim
binnengekomen. In Groningen zou
den echter weer wel kinderen, en dan
met name Zuidmolukse, thuis zijn
gehouden.
voorbeeld Van der Stoel of Van Agt.
hadden van hun belangstelling blijk
moeten geven om de Zuidmolukkers
duidelijk te maken dat ze serieus
worden genomen. De huidige actie,
en zeker het gijzelen van kinderen,
vindt ze verwerpelijk en ronduit af
schuwelijk. In een radiogesprek
voegde ze hier gisteren nog aan toe
belangrijk te vinden dat de treinka
ping in de eerste minuten niet uit de
hand is gelopen. Dat maakt de kans
op doden geringer. In die eerste kri
tieke minuten ging het indertijd di
rect al mis bij de kaping in Beilen; de
machinist werd toen gedood.
Verder gaan
Het landelijk actiecomité Zuid-
Molukken, dat is opgericht op initia
tief van de ex-gegijzelden K. F. Wie-
lenga uit Haren, wil verder gaan met
haar taak een „brugfunctie" te ver
vullen. „Op dit moment klinkt dat
wat triest, maar dat is gewoon zo,"
aldus de heer Wielenga, die weigert
dieper op de zaak in te gaan zolang
de huidige actie duurt. Volgens hem
had niemand deze actie kunnen ver
wachten. „Welk zinnig mens ver
wacht dit soort acties."
Over het feit dat er volgens geruch
ten al weer een tijdje iets broeide zei
de heer Wielenga: „Geruchten zijn
zo gauw de wereld in". Volgens hem
hebben de overvallers van nu de
pijlers onder de brugfunctie van het
comité opgeblazen, maar men wil er
mee doorgaan. Het comité spreekt
er zijn teleurstelling over uit dat dit
gebeurd is na alle inspanning van de
afgelopen tijd, een positieve bijdra
ge te leveren aan de verhouding
tussen Nederlanders en Zuidmoluk
kers, die beiden in het comité verte
genwoordigd zijn.
Een werkgroep van ex-gegijzelden
die zich bezighoudt met de nazorg
van de gijzeling bij Beilen houdt
zich thans ook bezig met de nieuwe
kaping. De heren Ger Vaders uit
Groningen en Wolter Prins uit As
sen (de „dominee" bij de treinka
ping in Beilen) zijn daartoe inge
schakeld bij de voorbereidingen die
worden getroffen in het crisis
centrum dat is ingericht in het aca
demisch ziekenhuis te Groningen.
>r Dick Ringlever
EN Wachten, uren hangen achter de bar of nietsdoen in het door de zon gestoofde gras voor
als crisiscentrum ingerichte gereformeerde kerkelijk centrum Open Hof. Van de meer dan
lerd binnen- en buitenlandse journalisten lijkt zich op nog pas de tweede dag van de kapingen
«erveling al meester te hebben gemaakt. Verveling omdat nieuws uitblijft.
van de trein noch van de
I wordt een groot deel van de
Dk maar iets vernomen. En dat
ent, dat elk, hoe mager detail
teigt te worden opgeblazen en
elke nieuwe radio- of tv-
iding de buitenlandse journa-
naar de veertig door de PTT in
ast aangelegde extra telefoons
irommen. Een bij het op hon-
meter afstand in een bunker
ïigd beleidscentrum landende
pter van de rijkspolitie brengt
llen fotografen op de been,
levert geen plaatje, omdat het
ook voor de pers herme-
afgesloten.
üjkpost
lfde geldt voor het gebied voor
aool in Smilde. Slechts een ra-
__;slaggever is er in geslaagd een
kpost te bemachtigen in een
ig binnen de gevarencirkel en
daar in de loop van de middag
t vruchten van. Als enige is hij
lat een ooggetuigenverslag te
Hillvan het incident met een ge-
je uit de zwakzinnigeninrich-
rCl» Den Dolder gevluchte, vrouw
lor het schoolhoofd liggende in
etsenstalling van de school
gezien. Er worden schoten ge-
wee slechts in onderbroek ge-
politiemannen halen haar op.
plaif momenk verdringt men zich
bar waar de radio op volle
e wordt gedraaid. Het zijn de
onderbrekingen op een door
leid gekenmerkte dag. In die
Norden zelfs geruchten nieuws.
iden 's nachts nieuwe troepn
lelikopters naar het gebied
le trein zijn gevlogen, vertelt
ijk
advertentie
iemand. Maar een even aanlopende
defensievoorlichter gaat er niet op
in. „Onze mannen zijn gemoti
veerd," is het enige wat hij laat
noteren. Dat laatste wordt beves
tigd, door een man, wiens zoon be
hoort tot het VN-bataljon van de
landmacht, dat ook blijkt te zijn
ingezet in Glimmen. De avond er
voor was hij afgelost en even thuis-
geweest. „Als je de jongens de vrije
hand zou geven, zouden ze er geUjk
op los gaan," had hij gezegd, zonder
er overigens bij te vermelden wat er
die eerste dag was gebeurd en waar
zij lagen. Want alle militairen heb
ben een volstrekt spreekverbod op
gelegd gekregen.
Bewonderenswaardig
Hét moment waar eigenlijk iedereen
op zit te wachten is de komst van
justitievoorlichter Toos Faber, die
dagelijks op het beleidscentrum ver
keert en zo nu en dan de gang van
zaken daar in het crisiscentrum
komt doorgeven. .Zij is voor de
wachtenden het vrijwel enig be
trouwbare communicatiekanaal
met het gebeuren in Glimmen en
Smilde. Zonder de in Beilen en door
een langdurige dagbladervaring ge
trainde Toos geen nieuws, weet.
men. En dus wordt zij al na de eerste'
stap binnen het gebouwtje belaagd
door de hele zaal, krijgt microfoons
voorgehouden, moet haar verhaal
schier eindeloos herhalen in Engels.
Duits en Frans, mag geen detail
over het hoofd zien en wordt dan
vervolgens 's avonds ook nog eens
voor de camera's gehaald. Voor de
NOS, maar ook voor de Britse en
Amerikaanse televisie.
Zij ondergaat dat alles met een be
wonderenswaardig geduld en lijkt
minder nerveus dan de buitenlandse
presentatoren, die kersvers in As
sen. van nog maar weinig op de
hoogte, gelijk het hele Hollandse
drama de ether inbijten.
En intussen tapt koster-beheerder
Anne Nienhuis (29) samen met zijn
vrouw en vijf vrijwiUigers schijn
baar onverstoord, maar wel hevig
transpirerend, zijn biertjes, draaft
op met ballen gehakt, snacks en
loempia's. Toen hij maandagmor
gen van de provincie het verzoek
kreeg om zijn Open Hof als crisis
centrum in te richten, had hij met
een ingestemd. En daar zegt hij nog
geen spijt van te hebben: „Gewel
dig, dit is een stuk spanningsveld,
dat ik niet had willen missen." On
danks de drukte, 's Morgens om ze
ven uur waren de deuren al open,
's nachts om vier uur nog niet dicht.
In één dag 1500 glazen bier getapt,
in de afgelopen twee dagen ruim 300
gehaktballen uit de oven gehaald,
's avonds om elf uur nog bellen naar
de bakker om nog maar een lading
verse broden aan te voeren:
Ogenblikken van rust heeft hij niet
gekend en daarom wordt voor van
daag een rooster opgesteld.
Te klein
Over medewerking heeft hij overi
gens niet te klagen. „Scholieren uit
de buurt hebben spontaan en belan
geloos hun diensten aangeboden,
enkele ouders verklaarden zich be
reid de vaat te doen. Wat al die
mensen hier presteren grenst aan
het ongelooflijke." Maar veel druk
ker zal het toch niet moeten worden.
Als de veertig aangekondigde Cana
dese journalisten ook en bloc hier
zullen neerstrijken, zou de accom
modatie wel eens te klein kunnen
worden. Ook al zijn voor alle andere
bijeenkomsten die normaal in het
centrum worden gehouden (gisteren
zou er een begrafenis zijn geweest,
vandaag een grote bruiloftsreceptie)
andere ruimten in de buurt gevon
den (de kerkdienst van zondag
wordt in principe gehouden in de
naburige sporthal).
ASSEN Ruim honderd vrijwilli
gers van het Rode Kruis zijn in actie
voor de gegijzelden in de trein bij
Onnen en in de school te Bovensmil-
de. In het wijkcentrum De Spreng in
Assen is een medisch coördinatie
centrum ingericht, vanwaar nauw
contact wordt gehouden over
hulpverleningsplannen met het be
leidscentrum in Assen, zo heeft het
Rode Kruis meegedeeld. Coördina
tor in dit centrum is dr. R. Man-
tingh, geneeskundig inspecteur van
de volksgezondheid in Groningen en
tevens kringcommissaris van het
Rode Kruis in deze provincie. In het
centrum werken verder onder meer
dr. Van der Ree, provinciaal com
mandant van het Rode Kruis in
Drenthe en de heer De Boer, chef
staf van het provinciaal commando
van het Rode-Kruiskorps in deze
provincie. Dit drietal heeft ook na
de treinkaping bij Wijster december
1975%nauw samengewerkt.
Ook in het sociaal-psychologisch
'opvangcentrum in de openbare lees
zaal in Bovensmilde, waar ouders en
straks weUicht vrijgelaten kinderen
worden opgevangen, werken vrijwil
ligers van het Rode Kruis. Het Rode
Kruis zorgt tevens voor voedsel- en
andere voorzieningen voor de gegij
zelden. Voor de trein zijn 130 dekens
afgeleverd en voor de school zowel
dekens als kinderbedjes.
Orstp I,
esbb.
BtvoaatUd*
Baren a «lt ongetwijfeld op do hoofto el Jn vm do bu lopende
fllm^dïf'lo'ónB fiaSEJKKIÏ.
9i
Zh
•leen do vrijlating rm oom Bild Molukae broedoro dlo oa
tloko rodonc la aodorladaa goreagaloaa vaatdtta.
Vil aaai twoo tuooan (aolgotmkt plaa cfc«ff«ro) asndar boka aat
goal Indoor de raa om oas K do goglj eal da naar EUDB to brengen.
On da rot ara do paraona aaaitasata rrljgolota «orden a gobaacht nar do
oagogovon ploot pon,
droop Al la Som groop aoot aar hat rlltgrald la BELBS.
B.B JOOP RIBXHA8A,VAL IK LDBALBSSEL,BOB 80U8\JCB AIKB8 SB A8ALH,
JOH» HOLT,El* lUTKOBT.CHHIB KA2BAXD.
droop liDoaa groop aoot ook naar bot vliegveld la BS,BB,
B.a 71 JU 8 V*AB,J<BABB1B B4DJOHX.JAB 8AI*IKA,AD®8 fAMIVAK,
PAJLSS SAPIA.KU 1IK«ELD,W0MA8 SOOKODL.
Droop CiSooa groop aoot nar hot ollogvold op odilpbol.
o,a AI B gnJHI.KX KOK8 HJBÏ, OORBSLI8 TBXK.JOOP KKKCBT,
C0UKU8 BBEABlA.PBa SAUfflA,ALBJBI BABÏAPÏ.
Doao groopon dtta toor raapoetlovolIjk do oetloo la VljBter,
dstorda a do poging a do nod,konlngln to gljaolen.
VIJ BX8B dnt er ln Kolde tvoo aal een 40-peroooaa vliegtuig etirt-
klaar a tun. Flu o ha wining a volgotaJrt a one (gljvolaora),
gojdjeoldan a groop A a B naar aohlphol to vlloga.
vjl BISKgak dnt do dl vara eliegveldon vrij aota dja va politie,
terrarbeetrijaingegroepm a dergelijk*.
Bod al dj do vliegtuigen op ovatual* valotdkka hobba goooatroleord
aoeta Jullie do groep® A.Ï.C aeader bogolddlag nar
hot vliegtuig lata ka kanen.
Duo A a 1 la oei do a 0 op ocblphol.
viJ JS3KB op acblphdl oa bodag 747 plan voltdllgo baamlag
va do bodag 747.
Bot vllogtulg aoot volgvtakt dja a or not voldoadv aagvpaato
vovdaol a drnk aa boord dja.
Do baaalagaloda gom op na toka pa aa boord.
Vlj,de greep a C- a de gogljoolda vertrekje a not do voor
Jullie onbekende boateniag.
ViJ nllen geen va alla na* vapao a oxnlodova Inleveren.
Vat dj aat do gogljoolden don hagt gahaal va Jullie af.
Vil dol da ln gen geval beniddelaar*.Konn ee to oh da «Ha ar doola
VIJ K13BB dat Jullie oraoe dekoord gaa a bet vla de BABLO a T.T
bÉahéa,
Vlj feilen la goee geval togaalaa adara vollen or doola.
Aio Jullie bot vaga n niet oaa do door on* geotolde BS* gorloht
aa do daa ook t* voldoa «11a vlj niet aarooien of blaffa om oa
aatal gogljoolda noor t* kndla om jullie oa plooi or te doen.
Hooi gea gdatjoo of tiuukjos aot ons uit vat da.7
7|s \\ei Mfh.üjuskitie tnesft
tanig»
EM
wmjt h*t nl«t oa oaa un to Talltft vont» vil mll«t airt tarsolai of
blaff«i om do bool aot mm»m m al op to blooon.
Am jolllo do oor oa bot alt to probor«u
Rot doso dood «111
«ij SS
vlj ook do POLinU XX821 Bi
daio do ootloo ln VasoMtooar, VI jotor.
A2H7XKXI dlO gOOtold
Ml CWt WU» UI DUUHUIIBI p "IJK W*A> OD AnttfdBIb
dot dit oil «o MnnoB 48 uur gorogold lo oonlot, mlloo or
rooi dooloo roll«n. dog om i<4 'O aar lo do tijd om. fusr
nodbton or tljdono do ootloo door oootrogolon on/of roprooollloo
ultgoToord rm do oljdo rm do rogwrlngC m) m/of borolklng togai do 1
Bodorlttd on oldoro voonoohtlgo Sild Holakkoro gotroffto «ordon dn
mlln «Ij ook dool on odcoiu
p/o do Tll-ogtalgn
▼ortrokkon*
o ton op do otartbnn «ton oodet vlj nol kurnn
Dit is een afdruk van de brief
van de Zuidmolukkers, die de
PTT vanmorgen bij ons kantoor
in Rotterdam bezorgde. De
brief, waarin de eisen worden
genoemd, is in Assen op de post
gedaan. Het adres op de enve
loppe is met hetzelfde hand
schrift geschreven als de notitie
in de brief, dat de minister van
justitie ook een exemplaar had
ontvangen. Bij navraag bleek
dit niet het geval te zijn. Op de
enveloppe was geen enkele aan
duiding van de afzender
vermeld.
.'i
^QCUl\
K i-K.H
Geen rust
Voor de tiende maal dan weer het
verhaal over de voedselvoorziening
van de trein. Hoe de pakketten per
lorrie naar de trein werden geduwd,
hoe een Zuidmoluks meisje de bren
gers onder schot hield. De presenta
tor brengt het smakelijk als gold het
commentaar bij een wild-west film.
Voor hem lijken er niet genoeg ma
chinepistolen in te kunnen worden
opgevoerd. Zo nu en dan dromt er
een aantal jeugdige buurtbewoners
naar binnen, die door de mazen van
de politie-afzetting wisten te komen.
Het is voor hen een avondje uit.
Hotels
Ruimtegebrek lijkt ook de spaarza
me nachtrust van de journalisten te
gaan bedreigen. In Assen en wijde
omgeving zitten vrijwel alle hotels
propvol. Kamers zijn er niet meer te
krijgen. Een enkeling kan nog on
dergebracht worden bij particulie
ren die nog steeds spontaan en gra
tis bedden aanbieden, maar als de
kapingen niet voor Pinksteren zijn
afgelopen zal de rek er helemaal uit
zijn. De meeste hotels hebben de
journalisten al aangezegd, dat zij
voor zaterdag weg moeten zijn, om
dat zijjlan hun pinkstergasten krij
gen. Maar zo ver hoopt niemand het
nu te zien komen.
Van een verslaggever
PURMEREND Pater Koop-
mans heeft gisteren vanaf de
toren van de Koepelkerk in
Purmerend met een megafoon
de bevolking opgeroepen SGP,
GPV of RKPN te stemmen. De
pater had zich in zijn eentje op
de toren verschanst, gewapend
met brandblusapparaten die
hij leegspoot ln de richting van
politie-agenten. De pater had
ook de treden van de torentrap
ingesmeerd met groene zeep
om te voorkomen dat de poli
tie hem zou komen halen.
De heer Koopmans had zijn
hoge positie verkozen om zijn
standpunt ten aanzien van ab
ortus kracht bij te zetten. Hij
meent dat dat standpunt al
leen bij de drie genoemde par
tijen veilig wordt bewaakt.
Tegen het middaguur verliet
hij behoedzaam de toren. Teon
hij beneden was kreeg hij een
proces-verbaal omdat hij zijn
stem met behulp van een ver
sterker over de stad had laten
schallen.
Gedurende de tijd dat pater
Koopmans op de toren zat,
verspreidden aanhangers
pamfletten met onder andere
de woorden „uw stem is nu van
levensbelang voor ongebore
nen en bejaarden".
Volgens de politie kon de pater
op de toren komen omdat de
kerk thans wordt gerestau
reerd.
ADVERTENTIE
0
Simpkins
