ien Hamlet van het
nafhankelijk Toneel
3TTT1
T
amilieconcert met
ederlands werk
DE LAATSTE RIT VAN DE ORIËNT EXPRES
inimum aan uiterlijkheden
Hoverlloyd
vlaartu spotgoedkoop
in 40 avontuurlijke minuten
naar Engeland
„Geneesmiddelen"
tegen huidziekte
blijken gevaarlijk
Jongeren vragen
optreden tegen
Ned. Volksunie
Appel in
Roden
Even stemmen
per vliegtuig
DE LAATSTE RIT
VAN DE ORIËNT EXPRES
L
'lil
TELDAG 14 MEI 1977
KUNST
Trouw/Kwartet15
•mier André Rutten
jARLEM Het Onafhankelijk Toneel is met de zesde afleve-
in zijn serie De Favorieten nu bij Shakespeare's „Hamlet"
jeland, de tragedie waarin men de sleutelwoorden voor de
et van de serie kan aantreffen.
Vet geeft immers (derde bedrijf.
de toneel) de toneelspelers, die
er ontmaskering van zijn oom-
vader wil laten optreden, aan-
ngen hoe zij spelen moeten: doe
een genoegen, en zeg die regels
ik je voorgezegd heb, luchtig,
fc je neus weg. En maai niet
■el met je armen, beheers je geba
ren. Je moet ook niet 61 te tam zijn.
Laat je leiden door je eigen oordeel
regel je gebaar naar Je woord, je
woord naar Je gebaar, en zorg daarbij
vooral dat Je de natuurlijke gema
tigdheid niet te buiten gaat. (citaten
uit de vertaling van Bert Voeten).
Shakespeare doet dus bij monde van
Hamlet een beroep op het natuurlij-
ADVERTENTIE
De stoere stofzuiger uit Denemarken
Nilfisk b.v.-Diemen.Tel. 020- 99 43 01, toestel 113
or Jac. Kort
■STERDAM Donderdagavond ging de z.g. familieserie in de
frote Zaal van het Amsterdamse Concertgebouw van start, een
ftal concerten, die het doel heeft, het gehele gezin bij het
Büekgebeuren te betrekken en die met het oog daarop reeds
half acht begint.
dit eerste concert kwamen
iluitend Nederlandse composities
de laatste twee eeuwen tot uit-
ring. Hierbij werd opnieuw dui-
Ijk, dat onze componerende
dgenoten weliswaar zeiden inter-
lonale faam hebben verworfen,
ir dat zij van hun kant wel altijd
grote belangstelling hebben
egedaan met de stromingen in de
opese muziek.
ter Hellendaal (1721-'91) wiens
icerto grosso opus 3 nr 2 door het
lerlands Kamerorkest onder lei-
g van Lucas Vis werd uitgevoerd,
at tussen Höndel en Haydn in.
xander Voormolen, geboren in
5. oud leerling van Ravel, laat in
Pastorale voor hobo en strijkor-
t (solist Han de Vries) duidelijk
tomen, dat hij verwant is aan de
se muziek uit het begin van
eeuw. Robert Heppener (1925)
®s 8cherzi per archi werden ge-
eld, vertoont trekken van Stra-
iski en Hindemlth en J. B. van
(1801-'57) belijdt in zijn allegro
vier strijkkwartetten zijn be-
adering voor Schumann en Men-
ssohn. Wanneer ik deze balans
naak, zit daarin niets schampers,
egendeel, het zou welhaast een
ider zijn geweest, wanneer een
&n land als het onze toonaange
vend voor het Europese componeren
ware geweest.
Jonge Garde
De jonge garde kwam deze avond
ook aan bod met Geert van Keul en
(1943), Louis Andriessen (1939) en
Ruud Bos (1936(. Van hen hoorden
we resp. Souvenir nostalgique,
Anachronie n en Divertimento I bles
Tue.
Waren de ouderen vol bewondering
voor de meesters, die zij navolgden
(en soms imiteerden), de jongeren
zijn dat misschien ook wel, maar zij
zoeken hun kracht vaak in persifla
ge. Van Keulen beleeft zijn nostalgie
naar de carmatlek van Grieg en
Mahler, Andriessen doorspekt Wag-
ner-en Bruckner-citaten met een ra
zend moeilijke (briljant door Han de
Vries gespeelde) hobopartij om even
later doodleuk met Vivaldi door te
gaan en Ruud Bos schudt een onbe
schaamd nummertje filmmuziek an
no 1946 uit de mouw. Zo doen we dat.
Lucas Vis had de taak al deze mu
ziek (-jes) met het Ned. Kamerorkest
uit te voeren. Dat gebeurde alert en
opgewekt, maar ik vraag mij af, of er
voor dit eerste familieconcert geen
beter programma gemaakt had kun
nen worden.
ADVERTENTIEi
Als zo'n 8 uur varen u te lang duurt gaat u
toch zeker vlaren! Een belevenis. Boven de golven
scheren, op een veilig luchtkussen, breeduit zitten
meteen belastingvrij drankje in uw hand.
U pakt de snelle autoweg naar Calais.
In 40 minuten brengt Hoverlloyd u in
Ramsgate. U betaalt alleen voor de auto
(vanaf f 113,-).
ke maatgevoel van de spelers en
bezweert hen de gangbare acteurs
versieringen te vermijden.
Dat is precies wat het Onafhankelijk
Toneel doet, ook in zijn Hamlet. Het
laat iedere acteur, gecontroleerd
door ajle anderen, „spelen" zoals hij
gebekt is. Er wordt bewust „niet
geacteerd," het wordt zoveel moge
lijk vermeden. Bijvoorbeeld. Edwin
de Vries speelt niet „de" Hamlet, die
vernuftig geanalyseerd en geïn
terpreteerd is. Hij laat zien en horen
wat hij als jong acteur van vandaag
in die door Shakespeare verbeelde
figuur aanvoelt: een intelligentge-
voelige, vindingrijke jongeman, die
tastend op de door de oudere genera
tie beheerste situatie reageert en
daardoor representant is van een in
politieke zaken nog onbeschreven
jongere generatie. Dat klikt aan bij
de tijd van nu, omdat Edwin de Vries
Edwin de Vries blijft.
Er ontstaat een opmerkelijk
perspectief, omdat de oudere gene
ratie koning, koningin, raadsheer
Polonius ook door jonge acteurs
gespeeld worden, die onbekommerd
hun eigen gezicht en hun jeugd la
ten zien, en zich uitsluitend bekom
meren om wat hun figuren in de
gegeven situatie zeggen en doen met
een minimum aan uiterlijke effec
ten. Zij gebruiken hun persoonlijke
gebaren, dragen „neutrale" kleren,
spelen zonder decor in een simpel
aangegeven speelruimte. Er wordt
zo weinig mogelijk geacteerd, of
soms meer, maar anders dan gebrui
kelijk. Zoals in de twee waanzin
scènes van Mirjam Koens Ophelia,
waarvan subtiele clowns-acts zijn
gemaakt omdat Mirjam iets clow
nesks eigen is maar die toch hun
contact met het natuurlijke her
nemen.
Afstand
Er zou veel over deze voorstelling te
schrijven zijn. Ook is het minst inte
ressante. Het belangrijkste is dat in
de hele serie afstand is genomen van
speeltradities, dat vanuit een nul
punt uit gewerkt wordt om uit te
proberen met hoe weinig toegevoeg
de middelen Je een als sterk bekend
staand stuk tot zijn eigen recht kunt
laten komen.
In deze Hamlet zie je, dat dit met de
sterkste scènes meestal wonderlijk
goed lukt, dat een aantal inleidende
en verbindende teksten of weggela
ten kan worden, of grappig-speels
behandeld, maar ook wel dat er
grapjes van eigen vinding de mist in
gaan.
Wat best mag en alleen maar bena
drukt, dat Je toneel spelen wel se
rieus moet nemen, maar niet als een
plechtigheid hoeft te beschouwen,
waarbij je op je geestelijke tenen
moet lopen.
De eerste voorstelling was donder
dag in De Toneelschuur in Haarlem,
de volgende vrijdag en zaterdag in
Shaffy Amsterdam, volgen nog 17
en 18 mei in de Lantaren Rot
terdam.
Van een verslaggever
UTRECHT Tegen de hardnekki
ge huidziekte psoriasis zijn in België
„geneesmiddelen" te koop die ge
vaarlijk zijn voor de gezondheid van
de gebruiker. Met deze waarschu
wing heeft de Utrechtse vereniging
van psoriasls-patiënten zich gewend
tot haar zusterorganisaties elders in
het land.
Een Inwoner van Vianen was uit
België teruggekomen met een
drankje waar arsenicum in zat en
een zalf die kwik bevatte. Volgens
directeur H. M. 8mits van het Rijks
instituut voor geneesmiddelenon
derzoek in Leiden was de kans op
vergiftiging bij herhaald gebruik
groot.
Psoriasis uit zich door de vorming
van een soort schubben op de huid,
niet gevaarlijk, maar psychisch zeer
belastend voor de patiënt. Ultravio
lette bestraling, waarmee wordt
geëxperimenteerd, kan de sympto
men tijdelijk wegdringen maar ge
neest niet definitief. Veel patiënten
vinden baat bij een zonnekuur aan
de Dode Zee
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Veertien Jonge-
rengroeperingen hebben gisteren
bij het ministerie van Justitie in
Den Haag een gezamenlijke verkla
ring bezorgd, waarin van de rege
ring wordt gevraagd een einde te
maken aan wat men noemt de ra
cistische propaganda van de Ne
derlandse Volksunie.
Onder de indieners bevinden zich
de JOVD (liberale Jongeren), de
FJO (Jongeren uit de PvdA), het
NW-Jongerencontact, het demo
cratisch Jongerenfront (Surinaam
se Jongeren), en de Jongeren uit de
PPR en de P8P.
RODEN. In het Drentse Roden
gaat de schilder Karei Appel dit
najaar een tentoonstelling houden
in het Museum Kinderwereld. De
expositie zal geheel in het teken
staan van het circus, een onderwerp
waarmee Appel zich de laatste Jaren
intensief bezighoudt. Van hem zul
len gravures met het circus als on
derwerp te zien zijn. Daarnaast
wordt een uitgebreide collectie van
voorwerpen die met het circus te
maken hebben geëxposeerd, zoals
clownspakken, circusspeelgoed en
circusaffiches De expositie is
gepland in de maanden oktober en
november.
Het Onafhankelijk Toneel aan de slag met Shakespeare (zittend Jan Joris Lamers, Kees Hulst,
Ditha van der Linden, staand Gerrit Timmers, Fred v.d. Hilst, Mirjan Koen, Matthias Maat,
Matthias de Koning, Truus te Selle, Edwin de Vries.)
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Spaanse
luchtvaartmaatschappij Ibe
ria biedt de 30.000 in ons land
wonende Spanjaarden die op
15 juni in hun land willen gaan
stemmen, en ver onder de nor
male prijs liggend vliegretour
aan. Voor 60 procent van het
standaard-tarief mogen ze mee
als zij tussen 8 en 15 juni ver
trekken en tussen 16 en 20 juni
terugkeren.
Ter Ere van het Einde van een Legende
presenteert
Compagnie Internationale des Wagons-Lits
De officteU sterling uiteren penning samen met een fraaie verzamelaarsomslag, voorzien van een
Franse postzegel, vlak voor het vertrek door het Panjse Hoofdkantoor met de hand afgestempeld,
vervolgens aan boord van de trein vervoerd op de laatste reis en tenslotte nogmaals afgestempeld bij
aankomst op bel eindpunt in Istanbul, 5 7 nar lam
Een Eenmalige, Strikt Beperkte Uitgifte.
Uitsluitend Verkrijgbaar via Vóór-intekening en dan
nog alleen tot en met 19 mei 1977 te middernacht,
de Vooravond van dc Laatste Rit van de Oriënt Expres.
Verdere beperking: Eén Omslag per intekenaar.
Donderdag, 19 mei 1977 betekcni het einde van een legende en dc
afsluiting van een tijdperk dat fabelachtigcr is geweest dan men ooit
in een film of een boek heeft durven suggereren.
Op die dag zal het legendarische nidende paleis, bekend als
De Orient Expres en biina meer dan een eeuw over de hele wereld
vermaard, aan zi|n laatste rit beginnen. Om preetes zeven minuten
voor middernacht zal deze trein voor de laatste maal in de geschiedenis
onder de overkapping van het Care de Lyon doorgleden - op de
adembenemende odyssee van 2500 km die Europa van Azië scheidt
en de Parifse boulevards van de bazaars in Istanbul.
Over de met sneeuw bedekte Alpen en dc Lagune van Venetië,
langs het water van de Donau en onder de minaretten van deTopkapi
langs-een roemrijke tocht die een streep zal zetten onder de laatste
57 uur in het bestaan van het allerberoemdste overgebleven symbool
van een weelderig tijdperk dat thans voorbij is; een hoogst verfijnde
wereld van glinsterend zilver en kristallen kroonluchters; van
koningen en schurken - uit alle landen.
En terwijl de Orient Expres voor de laatste maal door Vallorbe,
Lausanne, Montreux, Milaan, Venetië, Triest, Belgrado en Sofia
rijdtzullen de mensen uit zes verschillende landen samenstromen
om getuige te zijn van het voorbijsnellen van deze eerste en grootste
van de roemrijke transcontinentale exprestreinen.
En wanneer de majestueuze trein tenslotte op 22 mei tot stilstand
komt in het Sirkeci Station in Istanbul, zullen volkeren in de
gehele wereld deze gebeurtenis kunnen meebeleven dankzij speciale
filmdocumentaires en het wonder van dc televisie.
Verzamelaars worden echter uitgenodigd om dit evenement op
een nog andere, meer tastbare en in zekere zin blijvende manier mee
te maken.
Dit is mogelijk doordat de stichter van de Onent Expres,
Compagnie Internationale des Wagons-Lits, voorbereidingen heeft
getroffen om deze laatste reis te herdenken in een vorm die twee van
de belangrijkste tradities op het gebied van verzamelen omvat: de
schoonheid en duurzaamheid van dc penningkunst in kombinatie
met dc wereldwijde aantrekkingskracht van exotische en belangnjke
postzcgcluitgiftcn.
Deze officiële Herdenkmgsuitgfte van DE LAATSTE RIT VAN
DE ORIËNT EXPRES zal bestaan uit een éénmalige, strikt beperkte
uitgifte van Filatelistisch-Numismatische Omslagen - voor verzame
laars uitsluitend verkrijgbaar door middel van vóór-intekening en
aan boord van de trein vervoerd op zijn gedenkwaardige laatste nl.
Elke Omslag draagt een officiële Franse postzegel die vlak voor
het vertrek is aangebracht en door het Postkantoor in Pants met de
hand is afgestempeld. Ongeveer 57 uur later zal elke Omslag op
dezelfde wiize worden gewaarmerkt door de Turkse posterijen, door
middel van een postzegel en een stempel dat de datum van aankomst
in Istanbul aangeeft.
De ofïiciele penning in de Omslag is geslagen in de smetteloze
schoonheid van de meest verfijnde Proof kwaliteit. Op de gede
tailleerd gebeeldhouwde voorzijde van elke penning met een door
snede van 32 mm staat het officiële wapen san Wagons-Lits. Een
inscriptie rond dit schitterende heraldische symbool van de trein
geeft aan dat deze Uitgifte de officiële herdenking van de laatste nt
van de Oriënt Expres vertegenwoordigt en vermeldt de data 19-22
mei 1977.
Op de keerzijde van de penning staat een kaart van het beroemde
traiektPanis-Istanbul-doordeOricntExprcsalscerstctreinafgelcgd.
hetgeen in de toekomst waarschijnlijk niet meer door één enkele
exprestrein zal worden nagedaan.
De achterzijde van de Omslag zelf bevestigt nogmaals de his
torische hoedanigheid van de Uitgifte door een Certificaat van
Echtheid met dc handtekening van de president van Wagons-Lits.
De uitgifte van de munt en omslag ter herdenking van DE
LAATSTE RIT VAN DE ORIËNT EXPRES zal beschikbaar
worden gesteld in een éénmalige, strikt beperkte uitgifte uitsluitend
voor deze gelegenheid aangeboden en dan alleen tot middernacht
19 mei, de vooravond van de laatste rit.
Aanvragen worden slechts bij vóór-intekening geaccepteerd en
aanvragen met een poststempel van later datum dan de onherroe
pelijke sluitingsdatum van de uitgifte zullen ongeldig worden ver
klaard. Bovendien kan er slechts één exemplaar per intekenaar
worden uitgegeven. Dientengevolge zal de totale uitgifte precies
gelijk zijn aan het aantal aanvragen dat vóór of uiterlijk op 19 mei
1977 zal ziin afgestempeld - en beslist ruct groter.
De officiële uitgifteprijs van f90,- is inklusief een speciaal
voor de Verzamelaar ontworpen presentatiecassette waarin men
generaties lang de schoonheid van de afgestempelde Omslag met
postzegels en de officiële Sterling Zilveren Herdenkingspenning zal
kunnen bewaren en beschermen.
Wagons-Lits maakt al degenen die aan deze unieke Numisma-
tische-Filatehstische gebeurtenis willen deelnemen, er echter op
attent dat tot hun spijt aanvragen met een poststempel van later
datum dan 19 mei geweigerd moeten worden.
Vóór- Intekenformulier
I A Heen geldig indien niet iater dan 19 mei 1977 door de I
posterijen afgestempeld.
Aan: Franklin Mint BV, Amsteldijk 166,1000 SN Amsterdam.
Antwoordnummer 7816. Te versturen in een envelop
zonder postzegel.
Ik teken hierbij in op 'De Laatste Rit van de Onënt Expres',
die werkelijk aan boord van de legendarische trein tijdens
haar historische laatste reis vervoerd zal worden, tegen dc
uitgifteprijs van Fl. 90,-.
Ik heb het verschuldigde bedrag nog met betaald, maar zal dit,
zodra ik van u een acceptgirokaart heb ontvangen, aan u
overmaken.
Naam
Handteken!
Datum
Limiet; Eén herdenkingsuitgifte per intekenaar.
Intekening geldig na acceptatie door
Franklin Mint BV.
Levertijd: 8 a 10 weken.
1
