PLO zou Israël willen erkennen Djiboeti kiest voor vrijheid Tanzania nog steeds aan het zaaien VS bang voor terreuracties Ie Slachtingen in Cambodja ontkend Westen bespreekt Namibië Staking in Ulster geen succes Sowjet-Unie geeft steun aan Ethiopië Carter en Assad optimistisch over Midden-Oosten [President Nyerere: minder afhankelijk worden van ohtwikkelingshulp j&ÏNSDAG 10 MEI 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet 7 )-- lagb WASHINGTON (Reuter) Het Amertkaanse ministerie an buitenlandse zaken heeft Libië. Irak. Zuid-Jemen en So malië beschuldigd van het ver lenen van actieve steun aan terreurorganisaties. Dit staat in een brief die het ministe rie aan de Republikeinse senator Ja cob Javits heeft gegeven. Douglas Heck, de man die zich binnen het ministerie bezighoudt met de be strijding van terreur schreef in de brief ..Helaas wijst alles erop dat de internationale terreur toeneemt en wij zullen ons erop moeten voorbe reiden dat meer aanvallen worden gedaan op Amerikaanse burgers en vestigingen in het buitenland". Heek beantwoordde hiermee een verzoek van Javits om informatie over de plannen van de regering Car om vliegtuigkapingen en andere ter internationale gewelddadige acties te bestrijden. Heek zegt dat Libië sinds 1972 actief een aantal ter reurorganisaties en individuele per sonen heeft gesteund. Hij bedoelde hiermee de radicale vleugels van het Palestijnse verzet. Libië heeft onder dak verschaft aan de daders van de aanslag op het Olympische dorp in München in 1972, de ontvoerders van olieministers die in december '75 een vergadering van OPEC in Wenen bij woonden en verscheidene andere vliegtuigkapers, aldus Heek. „De re gering van Irak." aldus Heek. „is een belangrijke toeverlaat voor Palestij nen die terreur gebruiken als poli tiek instrument". Ook Zuid-Jemen wordt volgens hem gebruikt als toe vluchtsoord. Maar de omvang van de hulp die „terroristen" daar krijgen is moeilijk vast te stellen omdat er geen Amerikaanse diplomatieke ver tegenwoordiging is. (Heek bedoelt waarschijnlijk dat de CIA het daar dus moeilijker heeft). In Somalië zijn er volgens Heek twee grote terreu racties geweest. De ene betrof de ontvoering van de Franse ambassa deur in maart *75 en de andere de gijzeling van een schoolbus met 31 Franse kinderen in Djibouti. Er is niet bewezen dat beide incidenten plaatsvonden met voorkennis van de regering van Somalië, aldus Heek. door een onzer redacteuren De Palestijnse Bevrijdingsbeweging (PLO) zou bereid zijn het bestaansrecht van de staat Israël te erkennen in ruil voor een Israëlische erkenning van het Palestijnse recht op een eigen nationaal tehuis. DJIBOETI (Reuter, UPI) Meer dan 98 procent van de inwoners van Djiboeti heeft bij de zondag gehouden volksstemming gekozen voor onafhankelijkheid. Djiboeti is nu nog een Franse kolonie en ligt strategisch aan de ingang van de Rode Zee. Djiboeti dat formeel nog het land van de Afars en de Issas heet zal 27 juni onafhankelijk worden, als Afri- ka's 49e zelfstandige staat. Een grondwetgevende vergadering, die ook zondag werd gekozen zal een Brt^ constitutie voor het land opstellen. De enige kandidatenlijst voor de grondwetgevende vergadering werd prorf met 92 procent van de stemmen vóór ig g aangenomen, ondanks een oproep van de Afars niet aan de stemming deel te nemen omdat voor het me rendeels Issas op de lijst staan In de stad Tadjoera. aan de gelijknamige golf. waar overwegend Afars wonen, bleef zestig procent van de kiezers thuis maar elders was de opkomst, groot. Uiteindelijk ging 77.7 procent van de 105 duizend ingeschreven kie zers naar de stembus. Zowel het aangrenzende Ethiopië als Somalië maken aanspraak op het binnenkort onafhandelijke Djiboeti. dat kleiner is dan Nederland. De Afars staan etnisch dicht bij de Ethi- opiërs, terwijl de Issas overeen komsten hebben met de Inwoners van Somalië. Ethiopië steunt een bevrijdingsbeweging van de Afars. de bevolkingsgroep die aanvankelijk ook de meeste steun kreeg van moe derland Frankrijk. Parijs stond ach ter de regering van premier Ali Aref, die vorig jaar ten val werd gebracht, waarvan de Issas voordeel hadden. Zij zijn in Djiboeti getalsmatig in de meerderheid en zullen ook de meeste zetels krijgen in het nieuwe parle ment. De zondag gekozen grondwet gevende vergadering zal onder lei ding staan van Hassan Gouled, een Issa die met Frankrijk de gang naar de onafhankelijkheid heeft geregeld. Hij wordt ook getipt als de toe komstige president van het land. Waarnemers vragen zich af of het ooit zo ver zal komen, gezien de grote buitenlandse belangstelling voor de strategisch gelegen maar verder straatarme woestljnstaat Djiboeti. Boeren van Ulsters streng protestante platteland betuig den gisteren hun steun aan de uitgeroepen staking door wegen met tractoren en ander landbouwmateriaal te blokkeren. Dominee Paisley kwam kijken, maar kreeg verder weinig steun voor zijn stakingsoproep. Honderd duizenden mensen tartten gisteren Paisley en gingen gewoon aan het werk. In diverse steden trokken extre misten de straat op in een poging mensen thuis te houden, maar zonder veel succes. Politie en Britse militairen braken met veel machtsvertoon door barrica den heen waarbij op verschillende plaatsen werd ge vochten. Pogingen om de straten van Belfast te blokke ren werden verijdeld. Paisley probeert met de staking de Britten terugkeer naar protestants zelfbestuur in Noord- Ierland af te dwingen. Minister Sary in „Der Spiegel" MOSKOU- (Reuter) In een ge meenschappelijk communiqué heb ben Ethiopië en de Sowjet-Unie el kaar steun betuigd en „de intriges van de imperialisten" in de hoorn van Afrika veroordeeld Aangeno men wordt dat tijdens het bezoek van het Ethiopische staatshoofd ko lonel Mengistoe aan Moskou ook is gesproken over militaire steun, maar het communiqué maakt daar geen melding van Sinds Ethiopië vorige maand een uit de jaren vijftig daterend bondge nootschap met de Verenigde Staten verbrak is het voor wapenleveran- ties aangewezen op socialistische landen HAMBURG, BANGKOK (Reuter) De Cambodjaanse minister van buitenlandse zaken Yeng Sary heeft de berichten dat er in zijn land na de machtsovername door de rode Khmer honder dduizenden mensen zijn vermoord tegengesproken. De minister deed dat in een interview met het Westduitse weekblad Der Spiegel. Volgens Der Spiegel was het de eerste keer dat een Cambodjaanse minister de westerse pers te woord stond. Op de verhalen van de duizen den Cambodjaanse vluchtelingen, die naar Thailand uitweken en daar gewag maakten van massale slach tingen in Cambodja na de commu nistische overwinning in april 1975. zei Sary: „Die mensen zijn gek. Wij hebben alleen de ergste misdadigers gestraft Waarom zouden wij er zo veel hebben gedood? We hebben ont zettend veel mensen nodig voor de opbouw van ons land." De minister zei dat Cambodja in de oorlog tegen de Verenigde Staten minstens 600.000 mensen had verlo ren. Een zelfde aantal slachtoffers van het nieuwe bewind na de overna me is genoemd door met name het Franse dagblad Le Monde. Verder gaan er over het land zeer moeilijk te controleren verhalen over groot scheepse martelingen en gruwelijke moordpartijen. Voornaamste bron hiervan zijn de duizenden vluchte lingen. die massaal en zeker niet zonder redenen het land ontvlucht zijn, maar die waarschijnlijk geneigd zijn hun eigen vlucht te rationalise ren. Vlak na de overname vond er een grootscheepse gedwongen ver huizing van de bevolking uit de ste den naar het platteland plaats. Hier bij zouden veel mensen omgekomen zijn. De minister zei tegen Der Spie gel dat er „decentralisatie" plaats vond en dat „de steden terugge bracht werden tot menswaardige proporties". Volgens de minister was Cambodja' nu in staat zijn 7,5 mil joen mensen te voeden zonder hulp van bulten en dat er zelfs rijst geëx porteerd kon worden. Het afgelopen weekeinde heeft Am nesty International zijn ongerust heid uitgesproken over verdwijnin gen, executies en willekeur in Cam bodja. Phnom Penh heeft nooit offi cieel gereageerd op verzoeken om inlichtingen van Amnesty. Uit Bangkok werd gisteren gemeld dat de Thaise politie ministens tien Cambodjaanse militairen heeft ge dood die illegaal de grens waren ge passeerd. Zij zouden op zoek zijn geweest naar voedsel, aldus Thaise woordvoerders Misschien voert Cambodja wel Thaise rijst uit. GENEVE (Reuter, AP) De Ameri kaanse president Jlmmy Carter en zijn Syrische collega Hafex Assad, die gisteren in Genève besprekingen hebben gevoerd, hebben zich opti- mistischeultgelaten over de vooruit zichten op een vreedzame regeling van het conflict in het Midden- Oosten. Carter sprak van een „wezenlijke hoop op vooruitgang" en Assad noemde Carters verklaringen in het verleden „in hun totaliteit een aan moediging voor een optimistische sfeer". Assad hoopt dat Carter Israël voldoende onder druk zal zetten om concessies te doen die voor de Ara bieren aanvaardbaar zijn. Carter legde gisteren de nadruk op het be lang van de „gematigde leiders" die momenteel in het Midden-Oosten aan de macht zijn. Assad zei nog wel dat de oplossing van het conflict niet door een toverstaf bewerkstel ligd kon worden, maar „dat er een duidelijke wil bestaat om die oplos sing te vinden. Dit heeft de Russische ambassadeur in Washington volgens de Witte Huis correspondent van het Amerikaanse krantenconcern Hearst, aan het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken meegedeeld. Volgens dit bericht zou PLO leider Jasser Arafat hiermee hebben ingestemd onder druk van de Sowjet-Unie. Ara fat zou voorts akkoord zijn gegaan met het aanknopen van staatkundi ge banden tussen de toekomstige Palestijnse staat en het Haschemi- tische koninkrijk van koning Hoes sein. Dergelijke berichten over een wijzi ging van het PLO-standpunt zijn niet nieuw. Vandaar ook dat politie ke waarnemers met grote spanning de resultaten van het in maart in Cairo gehouden Palestijnse Nationa le Congres tegemoet zagen. Wie ech ter vergaande wijzigingen van het Palestijnse standpunt op dat congres verwachtte werd diep teleur gesteld. Ofschoon het Palestijnse verzet het recht ging opeisen om aan alle internationale conferenties als een onafhankelijke partij deel te ne men. verklaarde het tegelijkertijd dat er van een erkenning van of een vereoening met de staat Israël geen sprake zou kunnen zijn. Ook weiger den vrijwel alle Palestijnse vertegen woordigers zich uit te laten over een mogelijke band tussen de toekomsti ge Palestijnse staat en Jordanië. Tactische zet Het laatste wordt voornamelijk van de kant van de Egyptische president Sadat voorgesteld en komt aardig overeen met de Israëlische opvattin gen. Van Palestijnse kant is herhaal delijk verklaard dat er niet over ban den gesproken kan worden tussen twee staten waarvan de één nog niet bestaat. Volgens de Palestijnen kan over dergelijke banden pas worden gesproken als de Palestijnse staat eenmaal is gesticht. Hoewel het Volksfront voor de Be vrijding van Palestina na afloop van het Palestijnse congres zei de nieuwe politieke verklaring van de PLO te verwerpen omdat het een program ma was dat zich richtte tot het wes ten meenden vele waarnemers dat die politieke verklaring helemaal niet zo gematigd was. Desniettemin werd met de mogelijkheid rekening gehouden dat een verharding van het Palestijnse standpunt naar bui ten toe een tactische zet was op het ogenblik dat er in het westerse standpunt ten aanzien van de PLO een wijziging leek op te treden. Deze indruk werd versterkt door het feit dat zich tijdens het Palestijnse Nationale congres een indirecte dia loog leek te ontvouwen tussen de PLO en Washington. Tijdens het congres verklaarde de Amerikaanse president Carter dat de Palestijnen recht hebben op een thuisland zon der aan te geven waar dit thuisland zou moeten komen te liggen. Arafat reageerde op deze uitlating bijzon der diplomatiek door zich zeer ver heugd te tonen, zijn vertrouwen in Carter uit te spreken en te verklaren dat hij bereid is met Carter samen te werken. Afwachten In hoeverre de mededelingen van de Russische ambassadeur in Wash ington een werkelijk verdere tege moetkoming van de kant van de PLO is zal nog moeten afgewacht. Dergelijke verklaringen die in het verleden werden gedaan zijn vaak achteraf door de PLO ontkend Een duidelijk voorbeeld hiervan is het document dat Fatah-lid Issam Sar- tawi aan de Oostenrijkse bondskan selier Bruno Krelsky overhandigde. Ook in dit document werd te kennen gegeven dat de PLO duidelijk van standpunt was veranderd en dat er van matiging van het beleid sprake was. Maar op het congres was van de standpunten in het Kreisky docu ment weinig terug te vinden Boven dien. aldus de leider van het Demo cratische Volksfront voor de Bevrij ding van Palestina. Najef Hawatmeh in een vraaggesprek in deze krant op 26 maart, handelde Sartawi in opdracht van een bepaalde stroming van de PLO en niet in opdracht van de PLO als zodanig. De waarde van de mededelingen van de Russische ambassadeur in Wash ington zal door de Palestijnse reac ties daarop moeten worden bepaald. Zeker is dat Jasser Arafat niet alleen onder zware druk van de kant van de Sowjet-Unie maar ook van Ara bische staten als Saoedi Arabic. Koeweit. Egypte. Syrië en Jordann- staat om een dergelijk gematigd standpunt in te nemen Zeker is ook dat het Palestijnse verzet momen teel dergelijke beslissingen probeert uit te stellen. En zeker is tenslotte ook dat zelfs wanneer intern binn» n de PLO tot een matiging van het beleid reeds is besloten, dc PLO er belang bij heeft om deze belangrijke kaart zo laat mogelijk op tafel te leggen. Wanneer echter de medede lingen van de Russische ambassa deur in Washington juist blijken te zijn, zijn de kansen op een bijeen komst van de Geneefse vredesconfe rentie over het Midden-Oosten nog dit Jaar, veel groter geworden. WINDHOEK (Reuter. UPI) Vertegenwoordigers van Canada. Frankrijk. Groot-Brittanië. de Verenigde Staten en West-Duitsland hebben gisteren in Namibië (Zuidwest-Afrika) gesproken met deelnemers aan de Turnhaile- conferentie Deze heeft een voor Zuid-Afrika aanvaardbare regeling voor de kwestie Namibië uitgewerkt. Dit land wordt nog steeds tegen de uitdrukke lijke wü van de Verenigde Staten in door Zuid-Afrika bestuurd. Het plan voorziet in een overgangsregering, waarin alle «tnische groepen (blanken, zwarten en kleurlingen) gelijk vertegenwoordigd zijn. Deze zou het land naar onafhankelijkheid in 1979 moeten leiden. De volksbeweging SWAPO nam niet aan de Turnhalle-conferentle deel en wijst de overeenkomst af. In Namibië wonen naar schatting 700 duizend zwarten tegen 100 duizend blanken De vertegenwoordigers van de westerse landen hebben aangedrongen op vrije verkiezingen in Namibië waaraan ook de SWAPO kan deelnemen. De diplomaten zullen later nog een gesprek hebben met vertegenwoordigers van de volksbeweging. door Nico Kussendrager die ..Er is een tijd van zaaien en er is een tijd van oogsten. Ik vrees dat het nog steeds tijd is om te zaaien." De Tanzaniaanse president doelt op het Afrikaans socialisme zoals hij dat ziet en waarover hij in 1962 een brochure schreef (Ujamaa, de basis van het Afrikaanse socialisme). Daarin betoogde Nyerere dat de Af rikaanse samenleving in wezen soci alistisch was. De mensen waren op elkaar aangewezen, iedereen werkte voor de hele gemeenschap en nie mand kon zich aan sociale verplich tingen en wederzijdse hulp onttrek ken. om samen te overleven. Nyerere idealiseert. Zo'n samenle ving is zijn wensdroom, zij 't dat die in Tanzania nog lang niet verwezen lijkt is. „Er zijn nog steeds grote ongelijkheden", schrijft Nyerere in zijn rapport. „De Arusha verklaring, tien jaar later". „Onze democratie is niet volmaakt Een leven vol armoe de is nog steeds de ervaring van de meerderheid van onze mensen" Aan de andere kant. „hebben we in Tan zania de ontwikkeling gestopt naar een klassenmaatschappij, gebaseerd op groeiende ongelijkheid en de uit buiting van de meerderheid voor de rijkdom van weinigen" „We hebben de richting van onze nationale ont wikkeling veranderd, zodat de natio nale rijkdommen worden aange wend voor de noden van land en volk." aldus de president. In veel andere Afrikaanse landen is dat niet zo Tanzania's noordelijke buurland Kenia vormt wat dat be treft een schoolvoorbeeld Tijdens een bezoek aan Nigeria liet Nyerere onlangs onomwonden blijken wat «Met die waarschuwing besluit de Tanzaniaanse president Julius Nere- re een rapport over de ontwikkeling van zijn land in de afgelopen tien jaar De president schreef het rap port zelf naar aanleiding van de tien de verjaardag van de Arusha- verklaring. Arusha is een stad in het noorden van Tanzania. Daar zette Nyerere begin 1967 de uitgangspun ten voor zijn beleid uiteen. Hoofdza ken daaruit zijn: iedere Tanzaniaan - Is gelijk, niemand mag door een an- e" der worden uitgebuit en de mensen moeten zo veel mogelijk, zeg genschap hebben over eigen zaken. Tanzania moet zich zoveel mogelijk zélf kunnen bedruipen en zo weinig rza) mogelijk steunen op buitenlandse itelij leningen en schenkingen Minder na druk. zo staat ook in de verklaring ietf moet worden gelegd op de industrie ïsti en veel meer op de landbouw, ind h de! ;n uur ver. pro g onfi; zeer als de weg naar volledige onaf hankelijkheid. „Ons land is nog steeds afhankelijk van economische en politieke beslis singen die door andere volken wor den genomen, zonder ons medewe ten of instemming", aldus Nyerere. Tanzania drijft nog steeds groten deels op buitenlandse hulp. kan daar ook niet zonder, maar kan op die manier niet echt onafhankelijk zijn. Tanzania ontvangt per jaar zo'n 700 miljoen gulden voor ontwik kelingsprojecten en om tekorten op de betalingsbalans te stoppen. Eén derde daarvan komt van de We reldbank, één derde van de Scandi navische landen en de rest van ver schillende andere landen waaronder Nederland Tanzania is één van de concentratielanden voor de Neder landse ontwikkelingssteun Vorig jaar onving het 65 miljoen gulden, dit jaar 89 miljoen helemaal als schenking, die overigens voor een deel weer naar het Nederlandse be drijfsleven terug vloeit. Begin Na tien jaar. zo is het rapport van Nyerere samen te vatten, is er een begin gemaakt, „maar we zijn nog lang niet waar we willen zijn." „Tan- _zania stelt Nyerere vast. „is noch .^;J«ocialistisch. noch self reliant" (on afhankelijk van pet buitenland) en. schrijft de president met een verras sende openhartigheid, „het doel is zelfs nog niet in zicht' Maar", zo zegt Nyerere ook. ..er zijn stappen vooruit gedaan en het gevoel, de -nationale ethiek" in Tanzania is al wel socialistisch President Nyerere waarschuwing hij vindt van derde wereldlanden die hun ontwikkeling niet ten goede laten komen aan de hele bevolking. „Zij pronken", zei Nyerere. „met economische ontwikkeling en groei cijfers als een luxe-prostituee met bont en Juwelen Groei In Tanzania overigens, zo schrijft de president in zijn rapport, is de groei van het nationale inkomen geringer na de Arusha-verklaring dan daar voor De weg naar het Afnkaanse socialisme is lang en moeilijk, even- Hervestiging In de loop der jaren is de afhanke lijkheid van Tanzania van buiten landse steun groter in plaats van kleiner geworden Oorzaken daar van zijn een grote droogte, de her vestiging van mensen op het platte land in nieuwe ..plandorpen", de olieprijzen en de wereldwijde econo mische teruggang. Uitvoering van de ontwikkelingsprojecten kost geld en dat komt steeds meer uit het buitenland. „Maar", waarschuwt Nyerere. „op die manier kan Tanzania nooit echt onafhankelijk worden. Buiten landse steun moet per definitie tij delijk zijn en niet de basis voor ontwikkeling vormen. Het moet niet verslavend werken en geen uit gangspunt zijn voor het economisch beleid." Een gevaar dat vooral be staat voor Tanzania. é#n van de armste landen ter wereld en één van de grootste ontvangers van hulp Er kan best ontwikkeling zijn met minder geld. Als voorbeeld noemt de president lemen hutten mei Pan" nendaken, in plaats van hutten van „Europese grond" (steen) met golfplatendaken. Lemen hutten zijn overal te bouwen en vaak beter, 'cement en golfplaten kosten geld, maar een hut daarvan geeft wel sta tus en aanzien en dat is belangrijk in Afrikaanse dorpen. „De verslaving aan cement en golfplaatdaken is een soort geestesziekte" schrijft Nyerere. Tanzania moet voor zijn ontwikke ling nog veel meer drijven op eigen kracht in plaats van buitenlandse steun, herhaalt Nyerere In „Arus ha". Ontwikkelingshulp moet alleen gebruikt worden voor grote projec ten. als bijvoorbeeld de door de Chi nezen aangelegde Tanzam- spoorlijn. van Zambia, door Tanza nia. naar zee Basis De basis voor die „zelfontwikkeling" van Tanzania zal de landbouw moe ten zijn. waarin het merendeel van de bevolking werkt Jarenlang liep de landbouwproduktie terug door de droogte en de hervestiging in de nieuwe dorpen, waarvan er nu 7684 zijn. Op het ogenblik neemt de pro- duktie echter weer toe. ook al door het vertiepvoudigen van de over heidssteun voor de landbouw en een prijsprikkel die de kleine boeren De landbouwproduktie in Tanzania neemt op het ogenblik toe. tot grotere opbrengsten aanzet In 1975 moest nog 400 duizend ton voedsel worden ingevoerd, tegen vo rig jaar 100 duizend ton en dit jaar naar verwachting 70 duizend (aldus de London Times) Minder goed gaat"het in de industrie waar een voortdurende onderbezetting van de fabrieken is. ook al door een tekort aan geschoold personeel, zo als in de meeste ontwikkelings landen. De hervestiging in nieuwe dorpen •waar kan worden gezorgd voor scholen. ziekenhuisjes. water) noemt Nyerere als éen van de be langrijkste punten van vooruitgang In tien jaar „Arusha" Daarmee kre gen veertien miljoen mensen een wat betere gezondheidszorg, onder wijs en vervoer, doelstellingen van Nyereres beleid Verder heeft de pre sident het over de grotere zeg genschap van de mensen in de dor pen over zaken die hen aangaan en de verkleining van de verschillen tussen arm en rijk in Tanzania Het blijft een tijd van zaaien, maar dat er eens geoogst zal worden, is met alleen een mening van Nyerere

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7