De PSP moet
de straat op
KUNST
Onverflauwde belangstelling
voor Puccini's La Bohème
Druk?
Rake voorstelling
een sterke Heijermans
In afwa:hting
van eei linkse
meerdetieid
Juwelier gewond
bij roofoverval
hg te koud
Al miljoen binnen
voor actie Geuldal
Eén hoofdagent
Amsterdam nog
in voorarrest
MAANDAG 9 MEI 377
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
door Leo (leyn
Hoewel Branvan der Lek, lijsttrekker van de PSP een „erg goed
verhaal" hetf gehouden, zoals de na hem komende spreker
getuigt, blijkhij zich niet duidelijk genoeg te hebben uitgelaten
over de midclen die de partij ten dienste staan om het gestelde
Na deze uitspiak maakt Bram van
der Lek geen jnstalten de daad bij
het woord 1 voegen. Ook de
sandwichmanm die zich eerder op
de avond in nog drukke winkel
straten van Uversum hebben ge
waagd, houdi het voorlopig voor
gezien. De G»ise afdelingen van de
PSP, die in et Hilversumse hotel
Het hof van blland een bescheiden
zaal hebben ïhuurd, laten de barri
caden nog en links liggen.
Elders in hehotel hebben de PvdA
en de PPR en gezamenlijke bijeen
komst bele(i. Behalve toespraken
stellen die prtijen de bezoekers ook
een cabaretin let vooruitzicht. Het
enige vertie da; de PSP te bieden
heeft, it eei kot filmpje waarin de
vier hoogst geroteerde kandidaten
voor de Tveedt Kamer het pacifis
tisch socialsmi aanprijzen.
De PSP, !0 :ert een spandoek,
streeft „een wrkelijk socialistische
politiek" na. U een bandrecorder
klinkt een stei die deze woorden
met tussenpoai van een minuut of
vijf onderstreet. In die tussenpozen
worden verw<penen der aarde en
rebelse meide, parels in de klassen
strijd, bezong! Terwijl de zaal vol
loopt, slijten nkele parels, die zich
achter een nrktkraam verschanst
hebben, zogelten scholingsmappen
en snuisterin, zoals („iets voor
moederdag?"een speeldoos van mi
nimale afmengen die De Internati
onale ten geore brengt.
Bedroefd
Nadat Branvan der Lek het woord
genomen heft, laat het kennelijk
onzorgvuld.' aan de muur bevestig
de spandoe langzaam los. „Nu kie
zen linksemensen PSP voor een
werkelijk ;ocialistische politiek",
luidt de viledige tekst op het lin
nen. Aavankelijk verdwijnen
slechts deinkse mensen uit het vi
zier, rnaaria verloop van tijd stort
ook de scialistische politiek ter
aarde.
De ontheating mag symbolisch he
ten. Wan Bram van der Lek mag
dan, aan et slot van zijn toespraak,
gewagen 'an zijn hoop dat er een
„massabtfeging" zal ontstaan, er
van ove:ulgd dat het ooit zover
komt, lijt hij niet helemaal. Zijn
redevoeng mist bezieling. Hij opent
geen aembenemend perspectief,
maar costateert slechts mismoedig
dat er va structurele veranderingen
iri de afflopen vier jaar nog niets is
terechtgkomen.
Hoewel>rins Bemhard daarover zo
zijn eign ideeën zal hebben, is Bram
van dr Lek waarschijnlijk het
zachtmedigste Kamerlid dat het
Nederladse volk heeft voortge-
bracht.Hij schuwt het heftige ge
baar, èt onbezonnen woord. Een
volkstpuun zal hij nooit worden.
Dtmapgie is hem vreemd.
Ofschon menigeen aan zijn rechter-
zi;de c door hem nagestreefde idea
len al extreem wenst te kwalifice
ren, Ikt hij doortrokken van rede-
lijkhel, zij het niet die waarop D'66
aarspiak maakt.
Welfczijn communistische collega
Marts Bakker de schijn boos te zijn
op b kabinet-Den Uyl, Bram van
der De is alleen maar bedroefd. „In
1973 ek het allemaal zo mooi," zegt
hij. .laar wat is ervan terechtgeko-
menls er in die vier jaar iets veran
derd Een links kabinet is er niet
gekoen." Hij betoogt dat zeg
genaap over bijvoorbeeld investe-
ringlannen van ondernemingen
nogteeds ver te zoeken is, dat in de
defsienota de uitgaven niet ver-
mirerd, maar verschoven werden,
datie „anti-kapitalistische struc-
tuumbuigingen" zijn uitgebleven.
Orunks tien jaar Kamerlidmaat-
sclp «preekt Bram van der Lek,
bioog van origine, nog steeds als de
dont die hij ooit was. Geduldig
leghij uit waaraan het onder het
Bram van der Lek: Is er iets veranderd?
bewind van de sociaal-democraat
Den Uyl allemaal geschort heeft.
Maar zo zachtmoedig is hij niet, of
zijn eindoordeel is wel vernietigend.
Het program dat deze regering heeft
uitgevoerd, acht hij identiek aan
„het verlanglijstje van de negen
topondernemers dat begin vorig Jaar
als een open brief aan de Neder
landse regering, en dus ook aan het
Nederlandse volk, werd gestuurd."
Een drie voor gedrag, dus.
Moedeloosheid
Wie Bram van der Lek goed beluis
tert, loopt het gevaar door een grote
moedeloosheid te worden overval
len. Heeft wellicht de lijsttrekker
zelf de moed al enigszins opgege
ven? Hij spreekt van „socialistische
omwentelingen", van „socialistische
hervormingen", maar het klinkt al
lemaal wat mat, alsof hij er zelf nog
maar half in gelooft. Het is alsof hij
beseft over vier jaar, of eerder, een
soortgelijke grafrede te moeten uit
spreken. Sociaal-democraten veran
deren nooit en veranderen, mogen
we de PSP geloven, niets.
Een van de toehoorders is het met
dat laatste niet eens. Hij werpt te
gen dat Den Uyl en de zijnen toch
wel enige, door hem genoemde, ver
beteringen tot stand hebben ge
bracht. Van der Lek antwoordt dat
hij dat niet wil bestrijden, maar dat
die verbeteringen nog zozeer de wer
kelijke tegenstelling tussen kapitaal
en arbeid versluieren, dat hij niet
van veranderingen kan spreken.
Hij knoopt er de opmerking aan
vast dat hij niet begrijpt waarom
een kabinet met de WD en het CDA
altijd als een schrikbeeld wordt af
geschilderd. Volgens hem hebben
het kabinet-Biesheuvel en het kabi
net-De Jong het er, gelet op de socia
le verbeteringen, niet veel slechter
afgebracht dan het kabinet-Den
Uyl.
Werkelijke veranderingen, vindt
Van der Lek, kunnen slechts door
doel te bereiken. Tijdens de discussie zegt een toehoorster die er
met het klimmen van de jaren niet minder strijdbaar op is
geworden, dat je niets opschiet met „dat pietepeuterige in een
kamertje zitten te kletsen." De lijsttrekker geeft zich onmiddel
lijk gewonnen. „U hebt helemaal gelijk," zegt hij. „We moeten de
straat op, misschien vanavond nog."
derheid er niet is." De aanwezigen
stemmen er stilzwijgend mee in. Zij
dromen van bredere marges dan de
smalle waarover Den Uyl het ooit
had.
Pacifisme
Leo Platvoet, een jonge regionale
politicus, door de Gooise afdelingen
van de PSP kandidaat gesteld voor
de Tweede Kamer, is al daadwerke
lijk doende die marges te veroveren.
De voorzitter laat weten dat hij be
kendheid geniet vanwege zijn acties
voor het behoud van een streekzie
kenhuis en tegen de milieubelas
ting. Zijn verkiezingstoespraak
heeft daar ook voornamelijk betrek
king op.
Het „verhaal" van Bram van der
Lek mag hij dan „erg goed" vinden,
zelf weet hij pas voluit de indruk te
wekken dat de PSP niet tegen de
bierkaai vecht. Wellicht ontleent de
partij toch meer haar kracht aan de
daad dan aan het woord. En
misschien moet daarom de PSP in
derdaad maar de straat op.
Op deze avond in Hilversum komt
het er niet meer van. Behalve de
toehoorster die voor een groot
scheepsere aanpak van de zaak
pleitte en de opposant die het voor
Den Uyl opnam, meldt zich nog een
meisje dat laat weten een beetje ln
d'r maag te zitten „met dat pacifis
me van jullie:" Bram van der Lek
stelt haar tevreden met het
antwoord dat de PSP dat pacifisme
niet aan bevrijdingsbewegingen wil
opleggen.
Wanneer de voorzitter alle aanwe
zigen voor hun komst heeft be
dankt, blijken de eerder zo drukke
winkelstraten uitgestorven te zijn.
Ook de sandwichmannen laten zich
niet meer zien. Zelfs bij de bioscoop
die de film „Pas op of we slaan d'r
op" vertoont, is er op straat geen
PSP'er te bekennen.
Catherine Malfitano en Neil Shicoff als Mimi en Rodolfo in „La Bohème",
een linkse meerderheidsregering tot
stand worden gebracht. „En de PSP
is van mening dat de WD het maar
moet doen, zolang die linkse meer-
ADVERTENTIE
Als u gelijktijdig op meer plaatsen warm water tapt en
er treedt drukverlies op, dan ligt dat aan uw
warmwaterapparaat. Wij adviseren u graag en
gratis bij het oplossen van zo'n probleem.
Uw Gas- of Energiebedrijf
(ook voor advies en documentatie)
door R. N. Degens
AMSTERDAM Puccini's
„La Bohème", oftewel Mimi
met de koude handjes, is een
van de betrouwbaarste kassuc
cessen van het operabedrijf.
Het uit 1895 daterende stuk
behoort tot het zogeheten
„ijzeren repertoire" dat een
groot aantal gerenommeerde
meesterwerken bevat waar
geen operadirectie omheen kan
vanwege de publieke belangs
telling en de daarmee samen
hangende financiële consequ
enties.
Als je vooruitstrevend wil doen in
muzikale aangelegenheden, moet je
dat ijzeren repertoire als oud roest
beschouwen en het een sta-in-de-weg
vinden voor de informatie over het
eigentijdse, of vergeten historische,
repertoire. Dat is het in vele gevallen
ook wel, want het „echte operapu-
bliek", dat in elke generatie als een
soort ijzeren voorraad aanwezig
blijkt te zijn, blijft een uitgesproken
voorkeur voor een beperkt aantal
onverbiddelijke bestsellers als bij
voorbeeld „La Bohème" tonen. Te
gen de achtergrond waarvan de
meeste van de nieuwe muziekdrama
tische werken slechts een kortston
dig leven beschoren is.
Onsterfelijk
Gelijk Mimi met de koude handjes
in het verhaal van „La Bohème" dat
ontleend is aan de roman van Henri
de Murger „Scènes de la vie de bohè
me". waarin het artiestenleven in
Parijs met zijn lief en leed wordt
beschreven. Maar Mimi werd door
Puccini als operafiguur onsterfelijk,
evenals andere vrouwenfiguren uit
zijn opera's; Manon, Butterfly, Ros
ea, Turandot.
In „La Bohème", waarvan de Neder
landse Operastichting met het
Amsterdams Philharmonisch Or
kest vrijdag een reeks voorstellingen
begon, komt Mimi, die aan tering
lijdt, met een uitgedoofde kaars in
de hand plotseling in het leven van
de dichter Rodolfo die met drie ar- I KraCHtig
tiestenvrienden een zolderkamer be
woont in hetzelfde pand waar Mimi
haar kamertje heeft. Zij vraagt haar
kaars aan die van Rodolfo te mogen
aansteken. Als die dan door de tocht
even daarna weer uitgaat, blijkt ze
bovendien de sleutel van haar kamer
te hebben laten vallen, die Rodolfo
ongemerkt heeft opgeraapt. Enfin,
van het één komt natuurlijk het an
der. En in minder dan geen tijd
hoewel dat in een opera altijd nog
heel wat is bezingt Rodolfo de
mooie koude handjes van Mimi, die
bij haar entree ook nog van kou en
uitputting was flauwgevallen. Een
magnifiek en ontroerend ivoor wie
daar gevoelig voor is) liefdesduet
heeft de kenners van deze opera dan
alweer op het tragische einde voor
bereid. Want na de vele contrastrijke
scènes waarin Puccini met veel mu
zikale verve het wisselvallige arties
tenleven schildert, keert het thema
van dit liefdesduet bij het sterfbed
van Mimi aan het eind van de opera
terug. Verslagenhèid alom. maar
laaiend enthousiasme nog geen mi
nuut daarna, wanneer het publiek
zijn bewondering voor het stuk en de
uitvoering laat blijken.
Van een verslaggever
AMSTERDAM De roofoverval op
de vijftigjarige Amsterdamse juwe
lier A. Boermans was gisteravond
nog niet opgelost. „Het onderzoek
verloopt moeizaam, maar we heb
ben wel enig spoor," zei een, re
cherchewoordvoerder gisteren. Bij
de overval werd de heer Boermans
ernstig aan het hoofd gewond. Met
botbreuken en verwondingen aan de
ogen is hij in een ziekenhuis opge
nomen.
Een klant vond de neergeslagen ju
welier in zijn kantoortje achter de
winkel. Hij lag voor een trap; zijn
vrouw had hem ruim een uur tevo
ren nog gesproken. Volgens de re
cherche was er voor tienduizenden
guldens aan sieraden verdwenen. De
politie heeft inmiddels wel twee ge
tuigen, maar hun verklaringen ge
ven weinig houvast. Eén man werd
aangehouden, maar die bleek met
de zaak niets te maken te hebben.
Beschuit met muisjes
door André Rutten
DEN HAAG Jules Royaards heeft
bij de Haagse Comedie een ^ake
voorstelling gemaakt van Herman
Heijermans' „Beschuit met muis
jes", die van schrijver de ondertitel
meegekregen heeft van „een familie
gebeurtenis in drie bedrijven".
Het is ook een spijkerharde voorstel
ling: de figuren worden in het acte
ren aangescherpt, zodat hun bijzon
der onaangename kanten overduide
lijk tevoorschijn komen, alhoewel zij
herhaaldelijk in hun bekrompenheid
komisch werken. Het is een stuk vol
gallige humor, waarmee een voos
KT WEER door Hans de Jong
Dlente kan zich nog steeds niet
v<p uitleven. Na een patente za-
teag met uitstekend fietsweer,
aJans het grootste deel van de
d; is het weer gisteren plaatselijk
vitoord door depressiebuien,
wrbij ook hagel is gevallen en
wruit het onweerde. Terwijl men
ode ene plaats in de zon zat. goot
h op een andere en... Ja KNMI...
alers dan zondagavond in het radi-
cerpraatje werd gezegd, donder-
chet in Friesland zondag tussen
tf twaalf 's middags en half vijf 's
ands hier en daar.
bral de temperatuur bleef achter
I het door de weerkundigen uitge
ste schema; het bleef te koud met
;estal dertien en op een enkele
lats veertien graden. Maar wie
n nu ook precies de grillen en
verwachte wendingen van een de-
essie doorgronden? Hetzelfde mi-
mum dat vorige week woensdag
t noordoosten van Nederland met
merlucht verraste, zat ons nu met
mdere lucht dwars.
et verhaal is als volgt: eerst trok
e depressie van Zuid-Duitsland
lar de Noordzee om vervolgens bij
fhotland een tijdje te gaan uitbla-
Voor een stad als Aberdeen
betekende dat vrijdag langdurige
regen: 21 millimeter in twaalf uur.
Na nog wat getreuzel, werd het mini
mum opgepikt door een sturende
noordwest-zuidoost gerichte hoog
testroming. De depressie keerde
daardoor op haar schreden terug en
kwam via Oost-Engeland en de
Noordzee opnieuw dichterbij Neder
land. Hij trok over het zuidwesten
van ons land in de richting van
Duitsland met de boven beschreven
onstandvastige en koele uitwerking.
Gelukkig was de activiteit ervan
niet erg groot, althans de wind liet
het feitelijk volkomen afweten.
De voorbereidende kou-inval in de
hogere lagen had zaterdag in de late
namiddag en vooravond al de eerste
buien uitgelokt die ondermeer over
Zuid-Friesland met onweer en ster
ke windstoten passeerden maar die
landelijk bekeken over het alge
meen toch niet meer dan twee zes
millimeter regen in het laatje brach
ten. Dat die depressie uit Schotland
ons weer is komen opzoeken, is geen
al te hoopvol teken. Het wijst er op
dat de koude krachten in het hoge
noorden nog «teeds niet aan het
eind van hun Latijn zijn De
luchtdruk is hoog geworden (1030-
millibar boven Oost-Groenland met
uitlopers over IJsland en Scandina
vië. Tegea die barrière kon het
Schotse minimum niet op. Het zit er
een beetje ln, dat de IJsheiligen zich
al min of meer gaan voorbereiden op
een klein bezoekje. Ook vorig jaar
lieten deze „gestrenge heren" zich
de kans van een kou-Inval niet ont
nemen en die was toen erg gevoelig.
Naar tropische temperaturen (tot 32
graden op 10 mei in Gemert) duikel
de de thermometer op 13 mei.
althans op mijn station in Gorre-
dijk, naar een middagniveau van
twaalf graden. Het eerste hittegolf je
van de zomer van 1976, die zo lang
en heet zou worden, was voorbij. De
eerstvolgende zomerse dagen waren
geprogrammeerd op 17 en 18 mei.
Nog een paar bijzonderheden over
de IJsheiligen. De volksmond zei
ervan „Pankraas (12 mei), Servaas
(13 mei) en Bonifaas (14 mei) zij
geven vorst helaas". En „Voor
nachtvorst zijt gij niet beschermd,
dat Servatius zich ontfermt". Ook
valt de uitspraak „Vóór Servatius
geen zomer, na Servatius geen
vorst".
Het is echter raadzaam daar niet te
veel op te vertrouwen. Beter is uit te
gaan. en men doet dit in veel geval
len ook, van 21 juni, de langste dag,
als overgangsdatum tussen winter
en zomer. Maar in werkelijkheid kan
het ook in de zomermaanden nog
wel eens een keer tot grondvorst
komen. Ook juli heeft die naam,
hoewel het dan zeldzame gevallen
betreft. Dat was zo op 9 juli 1971.
Van Juli, de hooimaand werd wel
gezegd „Maar het kan ook koud zijn
in de morgenvroegte en het gebeurt,
dat het lj^van overafgekoelde dauw
rammelt voor de zeis". Dit citaat is
te vinden in het boek „Oud Achter
hoeks boerenleven" van Hendrik
Willem Heuvel. Ook augustus is niet
in alle gevallen brandschoon zoals
ook bleek in de nacht van 21 op 22
augustus 1973 toen de bloelende
dahlia's het moesten ontgelden.
hoogwater dinsdag 10 mei: Vlissingen
8.14-20 43. Haringvlletslulzen 8 22 20 55, Rotter
dam 10 28-22 41. Schevenlngen 9.15-2) 53. IJ-
mulden 10 04-22 42. Den Helder 0 4> 13 26, Har
Ungen 3 28-15.55, Delfzijl 6.03-18 09
burgermansfatsoen genadeloos
wordt doorgeprikt. Hoe?
De familie van Prosper Bien-Aimé
die een pension houdt maar door zijn
onbehouwen optreden de gasten in
de kortste keren op de vlucht drijft
Is eerst verrast geweest door de
onverwachte terugkeer van een
broer, die zevenendertig Jaar niets
van zich had laten horen, en vrijwel
tegelijkertijd door zijn plotselinge
dood tijdens een spelletje kaart. De
consternatie slaat om in vreugde, als
zij ontdekken dat hij ruim een ton
achterlaat, waarvan zij verwachten
dat die hen zla toevallen. Vervolgens
ervaren zij, dat hij een week geleden
getrouwd was en dat zijn vróuw Pol-
lie al in hun vestibule zit. Dan begint
de grote ontmaskering pas goed,
vooral door hun houding tegenover
Pollie, die Heijermans meesterlijk
uitwerkt door telkens hun hoop op
de erfenis weer te doen herleven en
vervolgens opnieuw de bodem in te
slaan. De laatste keer als Pollie in
verwachting blijkt beschuit met
muisjes in het verschiet.
De centrale figuur is Prosper. uitste
kend gespeeld door Wim van Rooij.
Hij voelt en kleedt zich als een echte
meneer, maar is in feite een barbaar
se huistiran, die zich daardoor zelf
financieel aan de grond gewerkt
heeft en alleen nog aan geld kan
denken, zoals ook de andere Bien-
Aimées en aangetrouwden. De enige
normaal-menselijken in het stuk zijn
Pollie een opmerkelijke rol van
Van een verslaggever
DEN HAAG - De actie Geuldal
heeft de eerste van de benodigde
twee miljoen gulden binnen. De
Stichting Behoud Limburgs
landschap heeft dit meegedeeld. De
actie begon zaterdag 19 maart. De
opzet is vijftig hectare Limburgs
landschap in het Geuldal in de ge
meenten Wittem en Vaals te kopen.
Het gaat om enkele graslandhellin
gen met bronnen en beekjes en een
vakwerkboerderij in het dal van de
Cottesserbeek.
Enny Meunier als Prspers schoon
moeder, Anne-Marie Heyligers als
diens vrouw Jeanne in „Beschuit
met muisjes".
Nanni Vermeer die van „mindere
stand" is en Prospers gehandicapte
zoon Charles, Hugo Maerten en
iets menselijks is er overgebleven in
Prospers vrouw Jeanne Anne-
Marie Heyligers die vrijwel geheel
onder de plak van haar man zit. De
anderen tekent Heijermans ongena
dig, en zo worden zij ook gespeeld,
verbijsterend, ook als je er om moet
lachen een lach die je trouwens
vergaat bij het barse slot.
Heijermans situeerde dit stuk (uit
1910) in Amsterdam, hetgeen Harry
Wich in zijn decor benadrukt: boven
het 19-eeuwse Hollandse burgerman
sinterieur van de oude Amsterdmse
binnenstad.
Zo was het ook vrijdagavond weer in
de Amsterdamse Stadsschouwburg
waar Anton Kersjes zich had ge
voegd bij de onoverzienbare stoet
van dirigenten die. met Arturo Tos-
canini als eerste, het publiek in de
ban hebben gebracht van de onmis
kenbare expressieve kracht van deze
veristische opera. Die in dit geval
naar mijn smaak wat al te krachtig
werd aangezet door de vertolker van
de Rodolfo-rol, Neil Shicoff (die op
zijn best is als hij heel hard en heel
hoog mag zingen) en die ook in de
overigens naar stem en voordracht
bijzonder fraaie creatie van de Mimi-
rol door Catherine Malfitano veel
van de tederheid en intimiteit miste
die niet te verwaarlozen aspecten
van deze opera zijn.
Maar ook met de door Nederlandse
zangers goed tot uitstekend bezette
overige rollen (John Bröcheler, Max
van Weegberg, Hubert Waber, Tom
Haenen, Cor de Wit, Frans Fiselier,
Wim Huysman en Rudolf Vedder)
met een vooral opmerkelijk geac
teerde Musette-rol door Mary Wil-
lems, werd het een voorstelling die
de onverflauwde belangstelling en
waardering voor dit werk begrijpe
lijk maakt.
AMSTERDAM Van de sinds 12
april gearresteerde acht Amster
damse polltie-ambtenaren, die ver
dacht' worden van het aannemen
van steekpenningen van Chinese
gokhuisexploltanten in de hoofd
stad. zit alleen nog de hoofdagent
T V. (31) in voorarrest. Hij was de
eerste politieman die werd gearres
teerd.
