Staking Ulster bijna verlopen Europa heeft aan Erhard veel te danken MA ytk 1 Carter op eerste reis in Londen Contact PLO-Israëli's in een nieuwe fase Razzia op leiders oppositie Pakistan Zaïre beschuldigt journalisten Politie bestrijdt intimidatie „Televisieoptreden Nixon was droevig" Druk beraad over zuidelijk Afrika Franse techniek verrijking uranium zou bomvrij zijn Morgen ontbijt met Schmidt Stakingen in Spanje Communisten en christendemocraten bijeen Indianen eten drug-handelaars Noord-Korea stelt bespreking uit NIET TE ONDERSCHATTEN BETEKENIS VAN HET WERK VAN EEN DOORZETTER BUITENLAND T rouw/Kwartet7 BELFAST (Reuter, UPI) De Noordierse politie en het Britse leger lijken erin te slagen de door de militante protestanten uitgeroepn staking te breken. Gisteren, de derde dag van de staking, verscheen negentig procent van de arbeiders op het werk. De Noordierse politie liet gisteren weten dat niet-geüniformeerde de tectives op pad waren gegaan om de mensen op te sporen die arbeiders oproepen te gaan staken en die win keliers bedreigen als ze hun winkels niet willen sluiten. Met behulp van het leger sloeg de Noordierse politie mensenmenigten uiteen die probeer den de toegangswegen tot Belfast af te sluiten om op die manier het open bare leven tot stilstand te brengen. In totaal werden 23 mensen gearres- NEW YORK (AFP, UPI) Het tele visieoptreden van de voormalige Amerikaanse president Richard Nixon in een interview met de be kende Britse journalist David Frost is weinig enthousiast ontvangen in de Verenigde Staten. De Ameri kaanse senator Barry Goldwater. die zelf eens naar het hoogste ambt dong. zei: „Hij is dood en begraven, maar ik voel geen enkele medelijden met hem. Ik ken geen republikein die hem terug in de politiek zou willen zien". Peter Rodino van de justitiële com missie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden sprak van een droevige vertoning. Sam Ervin, de bejaarde oud-senator die de com missie voor het onderzoek naar de Watergate-affaire voorzat: „Hij loog en hij liegt". Het meeste wat Nixon in het interview met Frost toegaf was dat hij tot aan de rand van de wet was gegaan in zijn advies aan zijn adviseurs Haldeman en Ehrlichman over de manier waarop ze zich te weer moesten stellen tegen de beschuldigingen. De oud- president wees het merendeel van de overige beschuldigingen van de hand. Ons commentaar staat op pagina 5 teerd op beschuldiging van agressief gedrag. De politie had 1018 gevallen van intimidatie in behandeling. In Armagh, de kerkelijke hoofdstad van Noord-Ierland bestormden 400 protestanten het gerechtsgebouw om te protesteren tegen de arrestatie van 18 militanten die worden be schuldigd van het opwerpen van straatbarricades. Hierbij werd een politieman gewond. Ook bij de vier elektriciteitscentra les van Noord-Ierland kwamen de arbeiders normaal naar hun werk. Een aantal leiders van de protes tantse vakorganisaties zei eerder de ze week dat de arbeiders in de Bally- lumford-centrale. die twee derden van Noord-Ierland van stroom voor ziet, het werk zouden neerleggen. Niet in alle plaatsen is de staking een zo klein succes. De dokwerkers in de havenstad Larne, waar een groot deel van de Noordierse waar verhan deld wordt, waren gisteren nog in staking. Ds Paisley, een van de lei ders van de staking verklaarde giste ren dat de regering zich schuldig maakt aan het verspreiden van leu gens over het verloop van de staking., „Ik heb het volste vertrouwen dat de mensen van Ulster ons steunen", al dus Paisley. Een andere stakingslei der zei dat er binnen 24 uur een dramatische keer in de situatie zal optreden. Het protestantse dagblad Belfast Newsletter deed gisteren een beroep op de militairen een einde te maken aan de staking. De krant schreef dat er geen tijd meer verknoeid moest worden met „zelfbedrog". De protestantse militanten leken gisteravond uit te willen halen voor een laatste wanhoopsoffensief om de staking toch nog tot een succes te maken. Eenheden van de Ulster Ver dedigingsorganisatie (UDA) her nieuwden hun intimidatiepogingen na het bekend worden van het verlo pen van de staking. Uit verschillende delen van Belfast werden ongere geldheden gemeld. De staking is bedoeld om de Britse regering onder druk te zetten voor scherpere maatregelen tegen het Ier se Republikeinse leger en te komen tot de bijeenroeping van het Noord ierse parlement. De Noordierse ds. Paisley heeft zijn politieke lot voor de staking aan het succes ervan ver bonden. NEW YORK (AP) - De Ameri kaanse ambassadeur bij de Verenig de Naties, Andrew Young, zal later deze maand een bezoek aan zuide lijk Afrika brengen voor besprekin gen met zwarte leiders over de situa tie in Rhodesië en Namibië. Deze maand voert de Amerikaanse vice- president Mondale besprekingen met premier Vorster van Zuid- Afrika. Deze besprekingen vinden plaats in Wenen. PARIJS (AFP. UPI) - Frankrijk heeft een nieuwe techniek ontwik keld waarmee alleen licht verrijkt uranium kan worden gemaakt. Daardoor zou het mogelijk zijn, in stallaties te exporteren waarmee wel brandstof voor kerncentrales kan worden vervaardigd, maar geen (hoogverrijkt) uranium dat geschikt is voor atoombommen. Dit werd gisteren bekendgemaakt na een vergadering van de Raad voor buitenlands nucleair beleid on der voorzitterschap van president Giscard d'Estaing. Technische bij zonderheden over de nieuwe techniek zouden vandaag worden vrijgegeven op de internationale conferentie over kernenergie in Salzburg. De nieuwe vinding zou een brug kunnen slaan tussen het Franse ex- portstreven en de ernstige Ameri kaanse bezwaren tegen uitvoer van technieken die kernwapens binnen het bereik van meer landen zouden brengen. Zolang geen bijzonderhe den bekend zijn, kan intussen moei lijk de praktische waarde van het nieuwe systeem worden beoordeeld. In ieder geval heeft het Frankmrijk zelf niet afgehouden van de beslis sing. een grote verrijkingsindustrie volgens de klassieke gasdiffusie- techniek op te zetten. KINSJASA (Reuter, UPI, AP) Westelijke diplomaten hebben de Zaïrese regering verzocht de in de provincie Sjab'a gearresteerde journalisten niet publiekelijk tot zondebokken te laten verkla ren. Het gaat hier om correspondenten van de Londense Observer, het Westduitse weekblad Stern en vier leden van een Spaanse cameraploeg. De buitenlandse correspondenten worden door de Zaïrese regering als huurlingen beschouwd. Volgens de Zaïrese pers zijn de journalisten via Angola klandestien Zaïre binnen ge- LONDEN (UPI. Reuter) De Amerikaanse president Jir-my Carter is gisteravond in Londen aangekomen op zijn rste buitenlandse reis sinds hij tot president van de Verenigde S.aten werd gekozen. Carter zal in Londen in de komende vijf dagen drie internationale confe renties bijwonen. Bovendien zal hij maandag tussen de conferenties door in Genève besprekingen voeren met de Syrische president Hafez al Assad. In Londen zal Carter aan de economische topconferentie deelne men die morgen begint. Aan deze conferentie wordt verder deelgenomen door de Westduitse bondskanselier Schmidt, de Canade se premier Trudeau, de Franse presi dent Giscard d'Estaing, de Engelse premier Callaghan, de Japanse pre mier Foekoeda en de Italiaanse pre mier Andreotti. In kringen van de Europese Gemeenschap is men ont stemd over het feit dat de voorzitter van de Europese Commissie, Roy Jenkins slechts de tweede dag van de beraadslagingen in plaats van de gehele conferentie mag bijwonen. Vooral Frankrijk verzette zich de afgelopen dagen tegen een volledige deelname van de Europese Ge meenschap aan de conferentie. Voorafgaand aan de economische conferentie zal Carter morgenoch tend aan een ontbijt kennis maken met bondskanselier Schmidt. De beide leiders hebben elkaar nog nooit ontmoet maar in de afgelopen maanden zijn de betrekkingen tus sen de beide landen vertroebeld door verschil van inzicht over belangrijke internationale vraagstukken. Tot deze vraagstukken behoren Carters campagne ten gunste van de men senrechten. Amerikaanse druk op de Bondsrepubliek om een ander eco nomisch beleid te gaan volgen, Ame rikaanse kritiek over de levering aan Brazilië van een installatie ter verrij king van uranium en de bewape ningspolitiek van de NAVO. Ook de Westduitse minister van buiten landse zaken, Genscher en Carters adviseur voor veiligheidszaken Bre- zezinski zullen bij het ontbijt aanwe zig zijn. Na de topconferentie zal Carter in Londen ook deelnemen aan de ministerraad van de NAVO en aan besprekingen over Berlijn. De negentien ontwikkelingslanden die deelnemen aan de Noord-Zuid dialoog in Parijs hebben de geïndus trialiseerde landen er gisteren in een verklaring van beschuldigd de be sprekingen te rekken. Ze waarschu wen dat deze houding kan leiden tot een ernstige terugslag in de verhou dingen tussen de ontwikkelings- en de geïndustrialiseerde landen. De verklaring is kennelijk bedoeld om druk uit te oefenen op het gesprek van de club van grote rijken in Lon den het komende weekeinde. komen met steun van de rebellen die zich tegen de regering van Moboetoe verzetten. Het semi-officiële blad Sa- longo schreef gisteren dat alleen de aanwezigheid van president Moboe toe in Sjaba heeft voorkomen dat de journalisten onmiddellijk zijn dood geschoten. Leden van de Britse en Franse am bassade hebben aan twee journalis ten een bezoek kunnen brengen. Zij maakten het goed. Tegen de zeven is nog geen officiële aanklacht inge diend. Het is de bedoeling van de Zaïrese regering de zeven voor te geleiden aan een gezelschap van col lega's en westerse ambassadeurs om uit te maken of ze inderdaad journa list zijn. MADRID (Reuter, UPI) Meer dan 15.000 werknemers van de openbare diensten in Spanje zijn gisteren in staking gegaan voor hogere lonen. De staking van het overgrote deel van de werknemers in de publieke sector komt na beschuldigingen dat premier Suarez zich weinig aan de economische situatie van het land gelegen laat liggen in verband met zijn politieke ambities. Bij de Spaanse Ford fabriek in Valencia ging de staking die daar is begonnen de tweede dag in. De regering van premier Suarez heeft de ouderdomspensioenen met twintig procent verhoogd. Dit wordt gezien als een nauwelijks verhulde poging de Spaanse a.o.w.-ers op Su arez te laten stemmen. De Spaanse communistenleider Santiago Carrillo is gisteren voor het eerst voor de Spaanse televisie verschenen. Hij sprak zich positief uit over de kandidatuur van premier Suarez voor de komende verkie zingen. ROME (UPI) De eerste officiële ontmoeting tussen de christendemocratische partij en de communistische partij in Italië om een economisch plan op te stellen is gisteren geëindigd na een gesprek van drie en een half uur. De christen-democratische delegatie stond onder leiding van partijsecretaris Zaccagnini (op de foto links vooraan) en de communistische delegatie onder leiding van partij voorzitter Berlinguer (rechts vooraan op de foto). Berlin- guer noemde de ontmoeting „nuttig en positief, in een open en concrete sfeer". Hij meende dat de onderhande lingen voortgang maakten maar dat zc niet gemakkelijk zijn. De twee partijen willen een gezamenlijk economisch plan ontwerpen om Italië uit de malaise te helpen. Het was voor het eerst na dertig jaar dat de leiders van de twee partijen elkaar officieel ontmoeten. Volgens westelijke waarnemers in Kinsjasa slagen de rebellen er mo menteel vrij goed in hun posities te behouden na de slag van afgelopen zondag, toen een eenheid van het Zaïrese leger in een hinderlaag liep. De regeringstroepen vallen momen teel aan op Kapanga, maar ze ston den gisteren nog op tenminste vijftig kilometer van deze plaats. De Nige- riaanse minister van buitenlandse zaken, Joseph Garba, bracht giste ren een kort bezoek aan president Moboetoe. De minister probeert te bemiddelen in het conflict tussen de Zaïrese regering en de rebellen. Hij deed geen mededelingen. BOGOTA (AFP). Indianen hebben in Colombia 21 drug handelaars opgegeten. De han delaren werden benaderd door een tussenpersoon die ver klaarde dat hij in het zuidoos ten van het land spotgoedkope cocaïne te koop wist. Wanneer de handelaren in het gebied kwamen, werden ze ontvangen door een kleine misdadige ben de die hen dronken voerde en daarna van hun bezittingen en het leven beroofde. De licha men van de slachtoffers wer den echter zo oppervlakkig be graven dat ze ontdekt werden door een groep Indianen die\ ook mensenvlees nuttigen. Boeren in de buurt vonden de mensenresten. De bende was een kleine maar zeer effectieve misdadigersor- ganisatie die volgens de politie in Bogota, deel uitmaakte van een grotere overkoepelende or ganisatie in het hele land. door James Dorsey De ontmoeting eerder deze week in Praag tussen een officiële delegatie van de Palestijnse Bevrijdingsbeweging (PLO) en vertegenwoordigers van de Israëlische communistische partij. Rakach, is van bijzonder groot belang. LAHORE (Reuter). Pakistaanse oppositieleiders zijn gisteren uit de ramen van hun hoofdkwartier gesprongen om te ontko men aan een razzia van de politie. Twintig personen slaagden er echter niet in uit de handen van de politie te blijven. De 27 leden van de algemene raad van de Pakistaanse Nationale Alli antie (PNA), waarin 9 oppositiepar tijen verenigd zijn, waren in vergade ring toen drie vrachtwagens met agenten voorreden en het gebouw bestormden. Onder de arrestanten bevindt zich de waarnemend secre taris-generaal van de PNA, de voor malige minister van justitie Mah- moed Ali Kasoeri. De oppositieleiders waren bijeen om plannen te bespreken voor demon straties, die vandaag moesten wor den gehouden ter nagedachtenis van hen, die in de afgelopen maanden zijn omgekomen bij de politieke on lusten in Pakistan. Meer dan 250 mensen hebben het leven verloren in de campagne om president Bhoetto tot aftreden te dwingen en nieuwe verkiezingen te laten uitschrijven. In de afgelopen zes weken zijn vrijwel alle belangrijke leiders van-de oppo sitie achter de tralies verdwenen. De belangrijkste van hen worden vastgehouden in een gevangenis centrum in een buitenwijk van Isla mabad, waar zij de mogelijkheden van een eventueel compromis met Bhoetto bespreken. Ondertussen heeft een woordvoer der van het Pakistaans ministerie van buitenlandse zaken bekendge maakt dat minister van buiten landse zaken Aziz Achmed de minis terraad van de Centrale Verdragsor ganisatie (CENVO) volgende week in Iran niet zal bijwonen. Naast Pakis tan maken Iran, de Verenigde Sta ten. Groot-Brittanië en Turkije deel uit van deze organisatie. Politieke waarnemers geloven dat de beslis sing van de Pakistaanse minister verband houdt met de beschuldigin gen van premier Bhoetto dat de VS steun geven aan de Pakistaanse op positiepartijen. Dit contact kon voor het eerst offici eel plaatsvinden, omdat het Pales tijnse Nationale Congres, dat on langs in de Egyptische hoofdstad Caïro bijeen was. het Palestijnse ver zet ertoe gemachtigd heeft met Jo den en Israëli's kontakt te houden. De strategie van het Palestijnse ver zet is vrij simpel: in eerste instantie moeten er met de anti-zionistische groeperingen in Israël betrekkingen worden aangeknoopt. Van deze groe pen is de Israëlische communis tische partij de belangrijkste. Najef Hawatmeh. leider van het Democra tische Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, verklaarde onlangs in Beiroet tegenover ons aan dat er een „publiekelijk bondgenootschap" tussen het Palestijnse verzet en de progressieve en democratische Is raëlische krachten binnenkort zou komen. Oorspronkelijk zouden de besprekingen in Europa worden ge voerd onmiddellijk na het bezoek van een delegatie van het uitvoeren de comité onder leiding van PLO leider Jasser Arafat aan Moskou. Volgens de Palestijnen arriveerde de Israëlische delegatie niet op tijd op de afgesproken plaats. Meer contact Als eenmaal hechte betrekkingen tussen de PLO en de antizionlstische groepering zijn opgebouwd, willen sommige Palestijnse leiders deze kontakten uitbreiden tot het zionis tische Comité voor een Israëlisch- Palestijnse Vrede. Dit comité waar van de Israëlische reserve-generaal Matti Peled voorzitter is, voerde het afgelopen jaar in Parijs besprekin gen met leden van de Palestijnse commando-organisatie Al Fatah. Het feit dat in eerste instantie pu bliekelijk gepraat wordt met Ra kach betekent steun aan het door deze partij opgerichte Democra tische Front voor Vrede en Gelijk heid bij de komende Israëlische ver kiezingen. Hiermee wordt ook het Palestijnse vraagstuk voor het eerst een belangrijk onderwerp in de ver kiezingscampagne in Israël Verkiezingen De PLO, dit ligt voor de hand. heeft hiermee duidelijk opnieuw te ken nen gegeven dat haar voorkeur eer der uitgaat naar de anti-zionistische Rakachpartij dan naar de door het Israetsche comité en andere links- zionistische groeperingen opgerichte Schellipartij. en diens lijsttrekker Arte Eliav. Desniettemin, zo verne men wij uit betrouwbare bron, wor den tegelijkertijd de kontakten tus sen PLO-functionarissen en linkse zionisten voortgezet De leider van het Democratische Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, Nayef Hawatmeh die eveneens van mening is dat men in eerste instantie met anti-zionistische groepen kontakt moet zoeken, geeft echter toe dat de beoogde beïnvloeding van de publie ke opinie in Israël eerder door de links-zionistische groepering dan door de anti-zionistische groepering berwerkstelligd zal worden. Hoe men ook tegen dP contacten tussen Palestijnen en Israëlis's aan kijkt, een ding is duidelijk, de con tacten zijn in een nieuwe fase getre den. De contacten zijn nu officieel, in tegenstelling tot vroeger. De bespre kingen in Parijs bijvoorbeeld werden altijd door de PLO officieel ontkend. Het feit dat de PLO deze besprekin gen kon ontkennen, omdat er niet officieel binnen de beweging tot der gelijke contacten werd besloten, noemt Hawatmeh „een komedie, de magogisch geklets." SEOEL(Reuter) Noord-Korea heeft een voorstel van het onder Amerikaans bevel staand comman do van de VN-strijdkrachten in Zuid-Korea afgewezen om gisteren een Incident aan de demarcatielijn te bespreken. Doctor Ludwig Er- hard, die in de nacht van woensdag op don derdag in een zieken huis in Bonn overleed, is tachtig jaar ge worden. Hij werd op 4 februari 1897 in Fürth, dichtbij Neurenberg, geboren. (Fürth is ook de ge boorteplaats van de Amerikaan Henry Kis singer). Ludwig was de tweede van drie zo nen van een protes tantse winkelier en leek voorbestemd om de zaken van zijn va der over te nemen. Zelf had hij andere ambities: hij wilde graag de muziek in en dirigent worden, maar hij bracht het niet ver der dan verdienstelijk amateur-pianist. Voor dat hij als militair in de Eerste Wereldoor log moest gaan dienen had de jonge Ludwig een tijdje een kantoor baan. De oorlog bracht hem naar het front in België. Hij werd daar als ernstig gewonde af gevoerd. Uit de dienst ontsla gen ging hij economie studeren, waarna een wetenschappelijke loopbaan voor hem weg gelegd leek. Hij werd in Neurenberg hoogleraar en direc teur van het Econo misch Instituut. Deze functie moest hij in 1933 opgeven op bevel van de Nazi's die toen aan de macht waren gekomen. Erhard wei gerde toe te treden tot de nationaal- socialistische partij, maar kon zijn we tenschappelijk werk voortzetten dankzij fi nanciële steun van en kele industriëlen. Na de Duitse nederlaag werd het talent Erhard ontdekt door de Ame rikaanse bezetters, die aanmoedigden de poli tiek in te gaan. In 1949 werd hij minister van economie, een post die hij veertien jaar zou houden. In 1963 werd hij bondskanselier. Hij leidde drie jaar een regering van christen democraten en libera len. Daaraan kwam een eind in oktober 1967 toen vier liberale ministers uittraden. Hij werd opgevolgd door zijn partijgenoot Kurt Kiesinger, die met de sociaal democraten ging regeren. Weinig mensen hebben in de Bondsrepubliek Duitsland zo'n belangrijke rol gespeeld als Ludwig Erhard, aanvankelijk als minister van economische zaken en later als bondskanse lier. Zonder Erhard zouden de zaken in West-Duitsland en West-Europa een andere minder voorspoedige loop hebben gekregen. Niet alleen was Erhards opvatting over de sociale markteconomie het antwoord op de problemen van het westelijke deel van het verslagen Duitsland. Tenminste even belang rijk was de vasthoudendheid, waar mee hij als minister van econo mische zaken in het kabinet van kanselier Konrad Adenauer zijn po litieke visie verdedigde. Vele jaren was hij een eenzame figuur, die niet alleen blootstond aan de kritiek van de sociaal-democratische oppositie in de Bondsdag, maar ook moest opboksen tegen onbegrip bij zijn col lega's in de regering, kanselier Ade nauer voorop Erhard ontwikkelde zijn visie op het naoorlogse Duitsland al in 1943. En kele weken voor zijn 80ste verjaar- ÏAA-« door J. den Boef dag op 2 februari publiceerde de Uitgeverij „Propyiaen Verlag" in Berlijn zijn denkbeelden van 34 jaar geleden in boekvorm, onder de titel „Oorlogsfinanciering en schulden- consolidering". De toen nog maar in kleine kring bekende econoom, die bij het opstellen van zijn plannen uitging van de nederlaag van Duits land, had een vooruitziende blik want later bleek dat hij de omstan digheden. waaronder de economie opnieuw opgebouwd zou moeten worden, juist had geschat. Langzaam maar zeker wist Erhard de Westduitsers er van de overtuigen dat zijn versie van de marktecono mie niets te maken had met „het vrijbuiters-kapitalisme uit vervlo gen tijden". Het was eep „in sociaal opzicht verantwoorde, een sociale markteconomie", die een misbrui ken van de vrijheid verhinderen en iedereen zijn deel in de economische vooruitgang geven zou. Met zijn „kartelverbod" keerde hij zich tegen de ondernemers, die de prijzen zelf in de hand wilden houden. Erhard noemde het grótesk, dat de indus triëlen hun aanspraken baseerden op „vrijheid". De minister, die geen echte partijpo liticus was, werd spoedig bekend als de verdediger van de consumenten belangen. Ook de sociaal democraten. die Erhards politiek aanvankelijk als een „nationaal ge vaar" bestempelden, moesten in de loop der jaren zijn gelijk erkennen Karl Schiller, sociaal-democratische minister van financiën en econo mische zaken in het eerste kabinet van de sociaal-democraat Willy Brandt, bracht deze erkenning als volgt onder woorden „De Westduit se economische politiek bouwt welke groepering er in ons land ook gestalte aan geeft op het werk van Ludwig Erhard". Ondanks enorme tegenwerking bracht Erhard door zijn vasthou dendheid en een zekere zendings drang tot stand wat als het „Wirtschaftswunder" (economische wonder) de geschiedenis zou Ingaan. De protestantse econoom uit het Beierse Frankenland zou het echter ook niet gemakkelijk krijgen, nadat hij beroemd was geworden. Hij leek voorbestemd om Adenauer als kan selier op te volgen, maar deze heeft alles gedaan om het niet zo ver te laten komen. In 1963 dwongen de christen-democraten de hoogbejaar de Adenauer echter, zijn verzet op te geven. Het kanselierschap van Er hard duurde echter slechts drie Jaar In 1966 viel de coalitie tussen chris ten-democraten en liberalen uiteen en werd een grote coalitie gevormd tussen christen-democraten en soci aal-democraten Sindsdien heeft Er hard geen directe invloed meer ge had op de gang van zaken in West- Duitsland. Wel bleef hij tot zijn dood lid van de Bondsdag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7