Trouwring kwijt? Generaal pardon is drijfveer om naar Nederland te gaan „Staat heeft ons bedrogen" Hendriks tevreden met medische kosten Lijsttrekkers verdeeld over SER-rapport „Lopend buffet" een smakelijke wandeling Personalia GOUDREINETTEN, BETAALD MET'N EUROCHEQUE. KNIL-militairen eisen eerherstel „Effect van beleid zichtbaar" Wetsontwerp moet kleine kleuterschool mogelijk maken Royal Nederland Aantal „illegale" buitenlanders enorm toegenomen old Lala DE EUROCHEQUE. BETAALMIDDEL VAN GOUDREINET TOT DEKBED. V/OENSDAG 4 MEI 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet Van een onzer verslaggevers DEN HAAG „De Nederlandse staat heeft ons bedrogen. Wil hebben recht op eerherstel". Dit zei ir. G. S. Vrijburg, voorzitter van de Stichting Nederlandse Ereschulden gisteren in een met 1500 ex-KNIL-militalren gevuld Haags Congresgebouw, In samenwerking met de Stichting Rechtsbijstand KNIL was deze ma nifestatie georganiseerd om na 32 Jaar opnieuw de aandacht te vesti gen op de niet betaalde salarissen van ex-KNIL-krijgsgevangenen uit de oorlog In Zuid-Oost-Azië. Het gaat om 37.500 personen en een be drag van 800 miljoen gulden. „Op sociaal gebied heeft Nederland veel voor ons gedaan, maar dat heeft niets te maken met deze oorlogsver- plichtingen", aldus de heer Vrijburg. Alle KNIL-militairen zouden volgens hem over de periode 1942-1945 ieder 16.000 gulden van de Nederlandse staat tegoed hebben. „In 1949 heeft Nederland welbewust de soldijrech ten van militairen verdonkere maand", zo sprak kolonel mr. Gille- baard van de Stichting Rechtsbij stand KNIL. Hij wees op de vele processen, die er sinds 1949 gevoerd zijn en die „op voor ons onbegrijpe lijke gronden" steeds negatief zijn uitgevallen. „In 1957 heeft de Nederlandse rechter beslist dat het KNIL tijdens krijgsgevangenschap recht had op soldij. In 1975 heeft de rechter ge zegd dat Nederland de soldij aan het KNIL heeft betaald. Dit betekent dat wij van de staat bedrog kunnen aantonen", aldus de heer Gillebaard, die verder memoreerde dat men van regeringszijde door de jaren heen ring en parlement om deze „ere schulden" alsnog af te lossen. Handtekeningenacties, die zullen volgen, hebben ook tot doel de poli tiek bij de zaak te betrekken. Vanuit de vaste defensie-commissie uit de Tweede Kamer is inmiddels een werkgroep gevormd die zich speciaal bezig houdt met de problemen rond het voormalige Koninklijk Neder lands Indisch Leger. „Men schijnt aan het werk te zijn", zo merkte ir. Vrijburg sarcastisch op. Als deze eis van 600 miljoen gehono reerd wordt, wil men verder gaan en deze uitspraak als breekijzer gebrui ken om de eisen met betrekking tot de verbetering van het weduwenpen- sioen 200 miljoen en die tot vergoeding van de oorlogsschade 450 miljoen ingewilligd te zien. Van een onzer verslaggevers UTRECHT Volgens staatssecretaris Hendriks heeft zijn beleid voor de gezondheidszorg al zichtbaar effect. Er is een stabilisatie opgetreden in de kostenontwikkeling. Dat blijkt het duidelijkst, zei de bewindsman, uit de ziekenfondspremie: in 1973 nog 8,9 procent, in 1975 gestegen tot 9,2, en voor dit jaar vastgesteld op 8,4 procent. Volgens het bureau van de Zieken fondsraad is het premiepercentage op het ogenblik zelfs 8,2, maar men kon het enthousiasme van de Itiow.. «I staatssecretaris slechts gedeeltelijk „absoluut afwijzend» was büjven staan tegenover de eis varrde KNIL- militairen. Inmiddels is de stichting aan het dertiende proces tegen de Staat der Nederlanden begonnen. Sarcastisch Alle sprekers wezen* erop dat men totnutoe steeds 'correct gehandeld heeft. „Wij hfebben ons waardig op gesteld. maar men heeft dit uitge legd als een symptoom van zwakte. Daarom is op 15 augustus 1975 door de Federatie Oudstrijders Organisa ties een open appèl gericht tot rege- DEN HAAG Op ministerie van onderwijs is een wetsontwerp in voorbereiding, waarmee het moge lijk wordt gemaakt ook kleuterscho len met minder dan twintig leerlin gen te laten voortbestaan. In de nieuwe situatie moet een kleu terschool minimaal vijftien leerlin gen hebben. Bovendien mag er bin nen een straal van drie kilometer geen andere kleuterschool staan. In Zeeland bijvoorbeeld, waar dll bekend werd gemaakt, bestaat zo'c tachtig procent van de kleuterscho len uit één- of tweemansscholen Door het dalende geboortecijfer zov een groot aantal van deze scholen lr gevaar komen. volgen. Om de volledige kosten te dekken, zou de premie ongeveer 8,9 procent moeten bedragen. Het per centage is verlaagd met een haast die politieke beweegredenen ver raadt, in verband met de beheersing van de loonkosten. Toch hangt de verlaging indirect wel degelijk samen met een meer gema tigde ontwikkeling van de kosten van de gezondheidszorg, aldus een financieel deskundige bij de Zieken fondsraad. Sinds 1973 blijkt de stij ging minder hard te gaan dan in tien jaar daarvóete instantie was men wat huiverig om die meevallers meteen in de premie door te bereke nen. Daardoor liepen de financiële reserves van de ziekenfondsen op. Het zijn die reserves die nu, door het heffen van een premie die niet de kosten dekt. tot hun normale om vang worden teruggebracht Intussen blijft de gezondheidszorg een groeiend aantal mensen werkge legenheid bieden. Staatssecretaris Hendriks deelde gisteren mee dat het aantal gewerkte „manjaren" in deze sector steeg van 230.000 in 1975 tot 237.000 vorig jaar en waarschijn lijk 245.000 dit Jaar. Daarmee wilde hij het ziekenhuispersoneel ge ruststellen, dat zich de afgelopen Ja ren nogal wat zorgen heeft gemaakt over de gevolgen van zijn beleid voor de werkgelegenheid. Het beleid is vooral gericht op ver sterking van de extramurale ge zondheidszorg, de zorg buiten zie kenhuizen en instellingen. Maar ter wijl het aantal ziekenhuisbedden per duizend inwoners volgens plan ver mindert, neemt de werkgelegenheid in deze sector dit Jaar nog ruim twee procent toe. In de extramurale sec tor bedraagt die groei drie en een half procent, aldus de staatssecre taris. HvrcniEiiifC' Geluk bij een ongeluk dat Royal Nederland een polis heeft voor al uw kostbaarheden. verzekering maatschappij nv DEN HAAG -r De verschillende lijsttrekkers zijn sterk verdeeld over het rapport van de economische deskundigen van de Sociaal Economische Raad (SER). Drs. J. den Uyl verwijt de SER- economen, dat zij geen antwoord ge ven op de kernvraag hoe winst in werk moet worden omgezet. Allerlei mogelijke maatregelen worden door de SER-commissle op hun risico's getest. Maar de test blijft achterwe ge op het redmiddel, dat wordt aan geprezen, n.l. het herstel van de be- drijfwinsten. Den Uyl vindt dat het rapport („een eenzijdig studeerka merstuk") voorbij gaat aan de maat schappelijke voorwaarden. In het kabinetsbeleid is echter wel gewerkt aan het maatschappelijk kader voor de nodig gevonden maatregelen. Hij noemt dan zaken als het sturen van investeringen, het betrekken van de vakbeweging bij de besluitvorming om het omzetten van winst in werk zichtbaar te maken, en tenslotte, het vergroten van de bevoegdheden van de werknemers via onder meer de ondernemingsraden. CDA Ook CDA-lelder Van Agt zegt dat een beleid, gericht op soberheid, „al leen zal slagen als rekening wordt gehouden met de maatschappelijke wens naar grotere democratisering". Ook het CDA vindt daarom verster king van inspraak en medezeggen schap ln de onderneming nodig. Van Agt wijst erop dat de CDA-fracties de afgelopen jaren hebben gepleit voor iets sterkere loonmatiging en iets sterkere besparing op collectie ve uitgaven (overheid, sociale Uitke ringen) dan het kabinet-Den Uyl doorvoerde. Dat is precies de lijn die ook de SER-professoren nu aanbe velen. meer winst niet zal lelden tot meer werk, maar tot meer machines. Mevr. Beckers vreest dat er nu al meer wordt geproduceerd dan de mensen afnemen, zodat aanzwenge len van investeringen de economie slechts dieper in de put werkt. Het KNOV (middenstand) onder schrijft in gr'bte lijnen het rapport van de SER-professoren. Het KNOV heeft al vaker gepleit voor verbete ring van bedrijfswinsten ten behoe ve van meer investeringen en daar door nieuwe arbeidsplaatsen. Het KNOV bepleit wel handhaving van de koopkracht, ln navolging overi gens van het SER-rapport Anders zou de omzet van het midden- en kleinbedrijf gevaar lopen. Een „lopend buffet" ls vaak veel ongetfwongener dan een ander etentje. Je neemt bord en bestek en loopt dan maar zoekend langs gedekte tafels waa rop allerlei heerlijkheden staan. Op die manier ko men de gasten al gauw met elkaar ln conversatie. Niemand blijft ln „z'n hok je" alleen zitten. De ge rechten kunnen een dag van tevoren klaargemaakt worden. Niemand hoeft bediend te worden. Je eet maar wat Je „hand vind". Wie geen grote tafel heeft kan op een paar kisten mooi met bont papier ver sierd de lekkernijen uitstallen. Mandjes met diverse broodsoorten, pot- •Jes boter, koude salades, vruchten en kaas zijn er altijd voor te gebruiken. Duur Zo'n „lopend buffet" kan net zo duur worden als de portemonnee toelaat. Ook wat dranken betreft zijn er voor elk wat wils moge lijkheden: koffie, frisdran ken of alcohol, zijn er goe de versierders bij. Het „lo pend buffet" kan een dat van tevoren klaargemaakt worden. Zoals bijvoor beeld: .Paling Dit ls gerookte paling op roerei. Nodig is: 1 gerookte paling, 4 eieren, 2 eetlepels fijngehakte peterselie, 2 eetlepels boter, 4 sneedjes loost, een beetje zout en 1 eetlepel melk. Sljnd de schoongemaakte paling ln stukjes ter grootte van de toast Kluts de eieren, roer de melk en het zout er door. Smelt de boter en roer hierin de eieren op een laag pitje tot het een kruimelige massa ls. Blijf roeren. Bedek de massa met de pallngstukjes, strooi de peterselie erover verdeel het over de stuk jes toost. Ook „boeren meisjes met sluier" kun nen op zo'n party leuke pretmaaksters zijn. Het gaat zo: Boerenmeisjes 750 gram appelen, 50 gram suiker en 50 gram boter, 300 gram roggebrood, een blikje cocktailvruchten of een potje bosbessenjam en 27> dl. slagroom. De ap pelen schillen, klokhuizen eruit halen en ze dik tot moes laten koken. De bo ter smelten, op een laag vuur de suiker en het ver kruimelde brood in de bo ter bakken. Oppassen, het mag niet te lang duren, anders wordt het taai. In een puddingvorm laag om laag leggen: moes, brood, vruchten, moes, brood enz. De vorm op een kou de plaats zetten. Voor het opdienen, de slagroom kloppen en er overheen doen. Koken voor morgen De recepten zijn van Lilly Geslnus en Bea Polak, die het boek „Koken voor morgen" samengesteld hebben. Het ls een handig kookboek, dat Je nog eens op een idee brengt hoe Je het makkelijk kan doen. De leuke illustraties zijn van Karen Bodenhausen. Het kost 16.50 en is uit gegeven bij J. H. Oottmar in Haarlem. Het telt 166 bladzijden en heeft veel makkelijke recepten van aardappelsla, lamsschotel met rijst, tot zuurkool toe. Er staan ook nog andere raadgevingen in, waar ie dereen wat aan heeft. Nog een Bijna gelijktijdig met het genoemde boek kwam het kookboek „Vandaag ko ken, morgen eten" bij ons binnen. Ook dat boek geeft Ideeën, o.a. voor een „lopend buffet", maar dan wel voor ongeveer 24 per sonen. Een huwelijksdin er, als men dat thuis wil geven, staat er ook in (35 personen) en diverse ande re menu's, o.a. met 4 gan gen. In beide boeken staat niet altijd aangegeven voor hoeveel personen zo'n menu is, maar sat is voor ervaren kooksters geen bezwaar. Die zien het wel aan de hoeveelheden Ingrediënten. We bekijken even een menu van 4 gangen: Prins Alexander We pikken even het recept voor de cocktail „Prins Alexander" eruit. Hij wordt ln 4 glazen geser veerd. Hij komt voor el kaar met 250 gram kippe- borst, 1 grote sinaasappel, '/«literblik aspergepunten, .2 eetlepels mayonaise, 2 eetlepels slagroom, een mespuntje kerry, wat ci troensap, gembernat en een scheutje droge sherry. Zet de kippeborst op met zoveel water dat ze er net onder staat. Kook haar in ongeveer 30 minuten gaar. Laat afkoelen en snijd het vlees in kleine blokjes. Schil de sinaasappel en snijd ze in kleine blokjes. De aspergepuntjes eve neens klein snijden. Alles met elkaar vermengen en ln de koelkast wegzetten. Klop de room halfstijf en vermeng ze met de mayo naise. de kerry, het ci troensap en het gember nat. Doe de sherry erbij. Zet ook de saus afge dekt in de koelkast. En dan tot morgen. „Prins Alexander" is een voorafje van een menu met 4 gan gen. Het gaat zo verder: heldere schildpadsoep, blinde vinken met diverse groenten en aardappelpu ree. daarna coupe poire Hélène. Dat laatste wil zeggen dat het gewoon een toetje ls van peren en nog wat erbij. Het boek „Vandaag koken, morgen eten" is van Jean van Hel bergen. Het ls uitgegeven door Lultingh, Luren N.H. en kost 19,90. Op 128 bladzijden staan tal van recepten waarvan vele personen kunnen smullen. Voor de Illustraties zorgde Cecile van Spronzen. door Barend Mensen DORDRECHT Niemand kan weten hoeveel buitenlandse werknemers zich illegaal ln Neder land bevinden. Het maandag in Rotterdam genoemde cijfer van veertigduizend is dan ook een slag in de lucht. De Stichting Nederlands Centrum Buitenlanders ln Utrecht houdt het op vijftien a twintigduizend maar ook dit is slechts een globale schatting. Zeker is wel dat het aantal „illegalen", zoals de ln de zwarte arbeidssfeer opgenomen buitenlanders ln de wandeling worden genoemd, de laatste tijd aanzienlijk is toegenomen. De in het oosten van het land en in Limburg werkzame welzijnsstichtin- gen ondervinden dat de toeloop van buitenlanders zonder papleren groot is. Er komen vooral Turken het land binnen. Dit zou er op kunnen wijzen dat het gerucht als zou er ln Neder land een generaal pardon voor ille gaal hier verblijvende buitenlander» te verwachten ls als koningin Julia na afstand doet van de troon ten behoeve van prinses Beatrix voor deze categorie inderdaad de drijf veer is haar geluk ln Nederland te beproeven. Volgens een woordvoerder van de Dordtse stichting circuleert het ge rucht onder de Turken al maanden. Het schijnt ln de wereld te zijn geko men door een bericht in de in Duits land vervaardigde Westeuropese edi tie van het dagblad Hurriyet, een van de grootste kranten van Turkije. Het verscheen juist op het moment waarop ook in Duitsland de touwtjes strakker werden aangehaald. Dit ge voegd bij de verantwoordelijkheid ADVERTENTIE Wiegel WD-leider Wiegel daarentegen be nadrukt Juist de aanbeveling van de professoren voor een „nullijn voor de collectieve sector". Wiegel spreekt over „het bittere gelijk", dat de VVD nu achteraf ook van de SER- professoren krijgt. De PPR is het volstrekt oneens met de SER-professoren. aldus lijsttrek ker Beckers. De PPR is tegen bevrie zing van lonen als niet alle inkomens worden aangepakt. Bevriezing van overheidsuitgaven wordt afgewezen, omdat dit de zwakke groepen het meest zou treffen. De PPR vreest dat De boodschappen bij uw supermarkt betaalt u net zo makkelijk met de Eurocheque als bijvoor beeld de aanschaf van een nieuw donzen dekbed. Want de Eurocheque is een bijzonder handig en veilig betaalmiddel. l)at ervaren nu al zo'n 600.000 Nederlanders. Hij is gegarandeerd tot 300 gulden. U kunt 'in ook gebruiken in het buitenland. En hij is gedekt tegen zowel verlies als diefstal Voor de Eurocheque betaalt u 'n tientje per jaar. Dat is 't waard. eurocheque De Gezamenlijke Banken en «Spaarbanken. die Turken voelen voor familieleden of vroegere dorpsgenoten en die hen wellicht tot hiet doen van gastvrije invitaties hebben gebracht om hun naasten „straks" de kans niet te la ten missen in Nederland gelegali seerd te worden, kan de stroom van in Duitsland of elders Illegaal ver blijvende Turken op gang hebben gebracht. Ook Marokkanen Het zijn overigens niet alleen Turken die de grens overkomen. Vooral ook Marokkanen wagen het erop. Het „opvolgingsgerucht" is officieel te gengesproken ln de Turkse televisie en radiouitzendingen van de NOS. Men heeft echter niet de indruk dat het veel geholpen heeft. „De mensen denken: koningin Juliana zal zo lang niet meer regeren en prinses Beatrix zou als nieuwe vorstin stellig een gebaar maken naar haar volk," aldus een functionaris van een wel- zljnsstlchUng die veel met Turken te maken heeft. „Het past in de denkwereld van deze mensen te ver wachten dat ook hun een vorstelijk geschenk ten deel zal vallen. Dit zou dan algemene legalisatie kunnen zijn." Om werk zitten de Illegale buitenlan ders in Nederland niet verlegen. Dit ls Juist de ooizaak van het probleem. Het beleid van de regering dat zich tot dusver in de eerste plaats richt tegen de illegalen en niet in elk geval onvoldoende tegen de mala fide werkgevers die de mensen met hun zwarte arbeid op vaak ergerlijke manier uitbuiten wordt in kringen die zich met de welzijnszorg voor buitenlanders bezighouden dan ook niet toegejuicht. Het wetsontwerp buitenlandse arbeid dat voorlopig niet tot wet lijkt te zullen worden verheven, heeft heel wat onvolko menheden voor de buitenlanders maar bevat bovendien geen krachti ge sanctiemogelijkheden tegen werknemers die hen volslagen rech teloos laten werken. Al zijn er na tuurlijk even goed werkgevers die hun verantwoordelijkheden kennen en niets liever zouden willen dan dat hun Illegale buitenlandse perso neelsleden een verblijfsvergunning krijgen. Er zijn ook tragische gevallen be kend van diep in ellende geraakte menmsen. Wat ook tragisch kan worden genoemd is dat de ln 1975 door het ministerie van justitie afge kondigde regularisatiemaatregelen. bedoeld om een eind te maken aan het uit de hand gelopen verschijnsel van de illegale buitenlandse werkne mer hun doel volkomen hebben ge mist. Ging het toen om een aantal van circa vijftien- twintigduizend illegale vreemdelingen, met een naar schatting hetzelfde aantal heb ben we nu weer te maken. Sommige ingewijden zijn van mening dat die regularisatiemaatregelen Juist ave rechts hebben gewerkt. Zij zouden duizenden illegalen uit andere lan den hebben aangetrokken, ook al weer op grond van een gerucht als zou er in Nederland van een gene raal pardon sprake zijn. Spreekuren De werkelijkheid was anders. Alleen de illegalen die voor november 1974 deelnamen aan het arbeidsproces konden onder bepaalde voorwaar den gelegaliseerd worden. In die tijd is er bij een bepaalde stichting spra ke geweest van spreekuren bezocht door bijvoorbeeld vijftig bezoekers van wie er vijfendertig zonder paple ren het land waren binnengekomen. Het regularlsatieproces heeft veel te lang geduurd en is ln feite nog aan de gang. Na een jaar zijn er nog steeds buitenlanders in Nederland van wie wordt uitgezocht of ze mo gen blijven of niet. In plaats daar van had men volgens de stichtingen moeten zeggen: gedurende een aan tal dagen kun je Je aanmelden, iede re illegaal komt tevoorschijn en wordt gelegaliseerd en van heden af wordt tegen illegale nieuwkomers, maar vooral tegen malafide werkge vers een strafbeleld gevoerd met toepassing van weinig malse sancties. Mr. F. Koers, lid van het dezer dagen in Amsterdam opgerichte „Komltee regularisatie-slachtoffers," is het daar in theorie mee eens. Ook hij zegt: zolang er ruimte in de ar beidsmarkt zit waarin deze mensen werk vinden blijf Je met het pro bleem zitten. Maar hij denkt wat genuanceerder over de oplossing die Je eerder kunt bereiken door in de eerste plaats buitenlanders die hier werk vinden rechten te verlenen die het onmogelijk maken dat ze op onverteeerbare wijze worden uitge buit. Juist met het oog op het weer sterk toegenomen aantal illegalen vindt hij bijzonder triest dat nu nog over de „restgroep" van ruim dui zend mensen moet worden gespro ken die om een of andere reden niet gelegaliseerd werden en voor wie nu al enkele jaren tot aan de Raad van State toe wordt geproce deerd. Tegenspraak Het zijn mensen die hier al jaren lang wonen. Ze doen werk waarvoor geen Nederlander is te vinden. Het Komitee regularisatieslachtoffers noemt deze nasleep van de regular)- satie „een van de grootste schanda len uit de recente justitiële geschie denis van het land." Temeer omdat de wijze waarop de aanspraken van de betrokkenen zijn onderzocht niet voldoen aan de elementaire regels in fhet rechtsverkeer: zorgvuldigheid, redelijkheid, billijkheid en fair play. Het acht dit in tegenspraak met de teneur van de vreemdelingenwet en in strijd met de wens van de vaste kamercommissie voor justitie de re- gularisatieregeling soepel toe te passen. Het Komitee wil dat iedere buiten landse werknemer die in 1975 een aanvraag tot legalisatie heeft inge diend alsnog een verblijfsvergun ning krijgt. Daarmee zou dan een bitter hoofdstuk worden afgesloten Zaterdag 14 mei om twee uur wordt ln de Amstelkerk te Amsterdam een demonstratieve bijeenkomst gehou den om aan deze eis van menselijk heid kracht bij te zetten. Onder an deren zijn de man van de regulariaa- tie, staatssecretaris Zeevaiking. en minister Boersma voor deze bijeen komst uitgenodigd. Prijs De schrijfster Annie Ro- meijn-Verschoor (82) heeft de twee jaarlijkse dr. J. P. van Praag-Prijs toegekend gekregen van het Huma nistisch Verbond. ZIJ krijgt de prijs voor haar hele oeuvre. De prijs wordt gegeven aan iemand die door zijn werk de humanistische gedach te heeft verspreid en/of medewer king heeft verleend aan de vermen selijking van relaties. De prijs zal op 14 mei worden uitgereikt op het congres van het Humanistisch Ver bond ln Zwolle. Mevrouw Romeijn kreeg in 1970 ook voor al haar werk de Constantijn Huygensprljs. „Ik heb au geen tijd om met u te pra ten, anders mis ik mijn koffie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 9