De ongemakkelijke revolutie van Guyana Winst voor Golkar bij verkiezingen Indonesië Mondale gaat met Vorster praten Zaïrese leger in hinderlaag ■öfopt^ Staking Ulster traag op gang Jongen gedood bij demonstratie op bezette Jordaanoever Moslems winnen in Jakarta Egyptenaren moeten Libië verlaten Zuid-Afrika zoekt uraniumklanten Economische crisis vergt veel van de mensen EG-deelname aan economische top weer omstreden Moboettoe overweegt breuk met Moskou Bloedbad in Ethiopië Mogelijke daders moord Bubach WOENSDAG 4 MEI 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet7 JAKARTA (AFP, UPI) Nadat ruim de helft van de bij de Indonesische verkiezingen van maandag uitgebrachte stemmen zijn geteld blijkt de regerende Golkar-partij af te stevenen op een grote overwinning Gisteren werd bekend gemaakt dat de Golkar, samengesteld uit de zogenaamde „functionale groepen" in Indoensië ruim 65 procent van de tot dan getelde stemmen op zich verenigd had. De Verenigde Partij voor de Ontwik keling. de PPP. bestaande uit een aantal moslemgroeperingen, kreeg ruim 23 procent, terwijl de derde partij, de Democratische Partij van Indonesië, de PDI. bestaande uit ka tholieken. protestanten en de vroe gere nationalisten, ruim 6.5 procent van de stemmen kreeg. Volgens deze uitslagen bedragt de winst van Golkar ongeveer 3 pro cent. In 1971 behaalde zij 62 procent der uitgebrachte stemmen. Deze toe name in populariteit is minder dan de regering en de Golkar-leiders ver-, wacht en gehoopt hadden. Overi gens stond lang van te voren vast dat de Golkar deze verkiezingen zou winnen. De definitieve uitslag van de verkie- WENEN. WASHINGTON (Reuter. UPI) De Amerikaanse vice-president Walter Mondale zal op 19 en 20 mei in Wenen besprekingen voeren met de Zuidafrikaanse premier John Vorster. De besprekingen vormen een onderdeel van een Ameri kaanse poging de overgang naar een zwart meerderheidsbestuur in Rhodesië en Namibië sneller te laten verlopen. Het bezoek van Mondaleiyerd be kend gemaakt door de-Oostenrijkse kanselier Bruno Kreisky na afloop van het wekelijkse kabinetsberaad. Hij vertelde dat Mondale op 18 mei in Wenen arriveert voor een officieel bezoek van drie dagen. Mondale is onlangs door president Carter aan gewezen als coördinator van de Ame rikaanse politiek .ten aanzien van zuidelijk Afrika.**' ?snsj ?9fJ io De. Zuidafrikaanse regering weiger- de gisteren aanvankelijk commen- i taar te geven op het bericht dat •cMondale Vorster zal ontmoeten. Op .-de vraag of er later een verklaring ■v&n de Zuidafrikaanse regering te n, verwachten is over het komende overleg zei minister van buiten landse zaken Pik Botha: „Ik kan slechts herhalen dat ik geen com mentaar heb". Later bevestigde een regeringswoordvoerder de ontmoe ting. In Washington is gisteren meege deeld dat het overleg tussen Monda le en Ford bedoeld is als vervolg op het overleg dat Vorster vorig jaar met de voormalig minister van bui tenlandse zaken. Henry Kissinger. had Een week voor de reis van Mondale, die ook een bezoek zal brengen aan andere Europese landen, gaat de Amerikaanse minister van buiten landse zaken. Cyrus Vance, naar Londen voor verder overleg met zijn Britse ambtgenoot David Owen over het Anglo-Amerikaanse plan voor een zwart meerderheidsbestuur in Rhodesië Nkomo De Rhodesische nationalistische Joshua Nkomo verklaarde gis teren jn de Nigeriaanse hoofdstad 'Lagoaiiat.de toekomstige besprekin gen over dë;,(pverdracht van Rhode sië aan de zwarte meerderheid niet gezien moeten worden als een gunst, maar als een poging om een bloed bad te vermijden. Volgens waarne mers zoekt Nkomo in Nigeria steun voor de plannen om de twee patriot tische bevrijdingsbewegingen van Zimbabwe (Rhodesië in het zwart), de ZAPU (onder leiding van Nkomo) en de ZANU (onder leiding van Moe- gabe) in elkaar te laten opgaan. In de hoofdstad van Tanzania Dar es Sa laam zijn geheime besprekingen hierover aan de gang. zingen kan nog wel enige dagen op zich laten wachten, vanwege de en orme uitgestrektheid van de duizen den eilanden tellende Indonesische archipel. In de hoofdstad Jakarta heeft de Golkar, nadat 93 procent van de stemmen geteld was ruim 900.000 stemmen behaald, tegen de moslem groepering ruim een miljoen en de PDI bijna een half miljoen. Gisteren was de overwinning in Jakarta van de moslem-partij door officiële functionarissen nog niet erkend. De moslem-partij zou verder voorlig gen op Noord-Sumatra. In Zuid- Sumatra zou Golkar de overwinning behalen. Verder heeft Golkar de lei ding in Zuid-Bomeo, Bali en Cele bes Bij de verkiezingen stonden 360 zetels van het 460 zetels tellende Indonesische parlement (DPR) op het spel. De overige 100 zetels wor den door de president toegewezen wat opnieuw een versterking voor de Golkar-partij inhoudt. CAIRO (AFP, UPI, Reuter) Ruim tweehonderdduizend Egyptenaren, die in Libië werkzaam zijn moeten uiterlijk 1 juli het land hebben ver laten. Dit zou de Libische leider ko lonel Khaddaffi volgens het Egyp tische persbureau Mena hebben be sloten. Bovendien zou Khaddaffi een alge heel verbod voor het verstrekken van visa aan Egyptenaren hebben afgekonsigd. Volgens Mena zou dit verbod zelfs gelden voor Egyptena ren die in dienst staan van internati onale organisaties zoals de Verenig de Naties. Khaddaffi had in zijn toespraak op 1 mei aangekondigd deze maand een beslissing over de toekomst van de Egyptenaren in Libië te nemen. Stakers in Belfast wachten de ontwikkelingen af BELFAST (Reuter, UPI, AP) De door de Noordierse militante protestanten uitgeroepen staking breidde zich gisteren geleide lijk over geheel Ulster uit. Na telefonische dreigementen werden de meeste winkels gesloten. Kinderen die 's morgens nog naar school waren gegaan, bleven 's middags thuis. Aanvankelijk zag het er naar uit dat de staking die in de nacht van maan dag op dinsdag van kracht werd, een fiasco zou worden. Bij de meeste bedrijven en kantoren ging het per soneel normaal aan het werk. Ook de vier elektriciteitscentrales leverden normaal stroom. De eerste stakers verzamelden zich in alle vroegte op de straathoeken van Belfast maar zij legden werkwillige collega's niets in de weg. Pas later op de dag werden enkele straten in de beruchte wijk Shankill Road, waar vrijwel uitslui tend protestanten wonen, afgeslo ten. De politie leidde het verkeer om, maar kwam verder niet in actie. Midden op de dag slaagden de mili tante protestanten erin door middel van telefonische dreigementen tal van winkeliers ertoe te bewegen hun JERUZALEM (AFP, UPI) Tijdens demonstraties gisteren op de door Israël sinds 1967 bezette westelijke Jordaanoever hebben Israëlische veiligheidstroepen een zestienjarige jongen doodge schoten. De demonstraties waren bedoeld als uiting van protest tegen de stichting van een nieuwe Joodse nederzetting vlakbij de op de westelijke Jordaan oever gelegen stadje Toelkarem. De stichting van deze nederzetting door de extremistische Goesch Emoe- niem beweging en de voornemens van de nationalistische Rabbijn Ka- hane om een Joodse nederzetting vlakbij Nabloes te stichten hebben tot grote onrust onder de Palestijnse bevolking geleid. De demonstraties gisteren in Kabatije, vlakbij Jenin, waarbij de zestienjarige Bilal Aboe Rob werd gedood aardden uit in vechtpartijen met de Israëlische vei ligheidstroepen. Het was de eerste keer sinds ruim een jaar geleden dat er bij Palestijnse demonstraties in door Israël bezet gebied doden vielen. Ondertussen heeft de Israëlische mi nister van defensie Sjimon Peres ge gevens bekendgemaakt over de mili taire kracht van het land. Peres ver klaarde in de Knesseth, het Israë lische parlement dat Israël sinds de Oktoberoorlog van 1973 over zestig procent meer wapens en veertig pro cent meer mankracht beschikt. Is raël heeft er 50 procent meer tanks, 50 procent meer gevechtsvliegtui gen. 55 procent meer marinesche pen, 100 procent meer mobiele artil lerie en 1000 procent meer ge pantserde voertuigen voor perso- neelsvervoer bijgekregen. Het precieze aantal wapens en solda ten is een geheim, maar het Interna tionale Instituut voor Strategische Studies in Londen bepaalt de sterkte van de Israëlische strijdkrachten op 158500 in vredestijd en 400.000 in mobilisatietijd. Het schat het aantal gevechtsvliegtuigen op 543, het aan tal tanks op 2700 en het aantal rupsvoertuigen voor personeelsver- voer op 3300. Het Instituut voegt er ter vergelijking aan toe dat Egypte beschikt over 448 gevechtsvliegtui gen en Syrië over 440. Israël heeft gisteren het vuur ge opend op twee Syrische straaljagers die boven de hoogvlakte van Golan vlogen. De militaire autoriteiten in Tel Aviv wilden echter niet meede len of de toestellen zijn geraakt of niet. Dit was het eerste incident tussen Syrië en Israël sinds de ver lenging van het mandaat van de vredesmacht van de Verenigde Na ties op de hoogvlakte van Golan. zaken te sluiten. Vooral in de protes tantse wijken gingen vele winkels dicht nadat groepen jongeren de ei genaars onder druk hadden gezet. De haven van Larne. twintig kilome ter ten noorden van Belfast, werd omstreeks het middaguur gesloten. Werknemers van de posterijen wei gerden aan het werk te gaan omdat zij zich bedreigd voelden Gewapen de protestanten trokken langs de bedrijven om de mensen te bewegen naar huis te gaan. Een woordvoerder van de vakbewe- SALZBURG (Reuter)-Zuid-Afrika begeeft zich op de internationale markt voor verrijking van uranium. Dit is aangekondigd op een interna tionaal congres over kernenergie in Salzburg. Het Zuidafrikaanse verrij- kingsbedrijf wil onderhandelen met mogelijke klanten voor eerste leve ring in 1986. Terwijl op de conferentie Ameri kaanse ambtenaren zich beijverden, het anti-plutonlumbeleid van hun president uit te leggen, verklaarde een woordvoerder van de Ameri kaanse industrie dat het gebruik van plutonium en van kweekreacto ren zo ongeveer onvermijdelijk was. Die opvatting wordt gedeeld door onder anderen Russische afgevaar digden en door directeur Sigvard Eklund van het organiserende Inter nationaal bureau voor atoomener gie, IAEA. Een onzeker punt voor veel landen blijft het Amerikaanse beleid tegen over landen die gebruikte kern brandstof willen (laten) opwerken, waarbij het gevormde plutonium beschikbaar komt. Voor zover de splijtstof door Amerika was verrijkt, en dat is voor bijna alle niet- communistische landen nog het ge val, is daar Amerikaanse toestem ming voor nodig. En dat zal „van geval tot geval bekeken worden", aldus staatssecretaris van buiten landse zaken Joseph Nye. door Herman Amelink De ontevredenheid over het beleid van de regering van Guyana groeit. Vakbonden laten protesten horen tegen de voortdurende aantasting van het levenspeil van de arbeider. De economische crisis heeft het land niet onberoerd gelaten en dat krijgt de regering op haar brood. Guyana lijdt zwaar onder een econo mische inzinking. Het afgelopen jaar daalde de rijstproduktie met veertig procent en de opbrengst van de bauxietwinning met vijftig procent. De maïsoogst werd vernield door de overvloedige regens. De nationale re serves van het land zijn bijna uitge put. De prijzen van de eerste le vensbehoeften zoals eieren en melk zijn sterk gestegen. Omdat de regering van premier For bes Burnham een aantal maatrege len moet nemen om te voorkomen dat het land financieel en econo misch over de kop gaat, dient de bevolking de broekriem strakker aan te halen. De subsidies op de eerste levensbehoeften zijn voor een belangrijk deel afgeschaft, de transportkosten zijn gestegen en er is een plan dat voorziet in een vrij willige bijdrage van de bevolking van zeven tot tien procent van het salaris voor de kosten van defensie De bonden vinden nu dat dit niet langer kan. Van mensen die al op het bestaansminimum leven kunt je niet nog meer vergen. De eerste stakin gen hebben zich al voorgedaan Ra- diopersoneel en verpleegsters berei den acties voor Eenzijdig De slechte economische situatie waarin Guyana verkeert is het ge volg van de sterk eenzijdig afhanke lijkheid van de economie van bauxiet, suiker en rijst. Vorig jaar zorgde de uitvoer van deze produk- ten voor 94 procent van de export. De regering doet pogingen om deze eenzijdigheid te doorbreken. Het economische plan 1978-1981 voorziet in de bouw van een grote wa terkrachtcentrale in de bdvenloop van de Mazaruni-rivier. De aanleg van deze centrale moet maar liefst 500 miljoen dollar gaan kosten, maar dan zal het ook mogelijk zijn het land verder te industrialiseren. De regering wil op deze investeringen liever niet bezuinigen. Daarom moet de bevolking het hare aan de bezui niging bijdragen. Sedert de uitroeping van de coöpera tieve socialistische republiek Guya na op 23 februari 1970 heeft de rege rende partij. het Nationale Volkscongres (PNC) van premier Forbes Burnham, een aantal maat regelen genomen die de econo mische structuur van het land diep gaand veranderd hebben. In 1971 werd de bauxietindustrie, die in Ca nadese handen was. genationali seerd. Elektriciteit, spoorwegen, te lefoon, houtwinning, visserij, kran ten. radio, banken en scheepswerven zijn geleidelijk aan ondergebracht in overheidsbedrijven. In de zeven jaar van het zelfstandig bestaan van Guyana is het land van een kapita listisch naar een socialistische bestel gegroeid. Loyale oppositie De voornaamste oppositiepartij, de progressieve Volkspartij (PPP) van Cheddi Jagan, die over 14 zetels be schikt in het parlement tegen 37 van GEORGETOWN (Reuter) Eerste minister Forbes Burnham van Guya na heeft zijn dreigement herhaald dal hij de buitenlandse diplomaten uit zijn land zal laten verwijderen als zij niet ophouden met het rondstrooien van geruchten over de vermeende in stabiliteit in het land. Hij zei dit op een 1 mei-bijeenkomst waarbij diplo maten uit Oost en West tegenwoordig waren. Ook een jaar geleden uitte de premier een dergelijke bedreiging. van de slavernij in het midden van de vorige eeuw. De Aziaten zijn we liswaar in de meerderheid, maar het kiesstelsel is zo georgeniseerd dat de PNC vrijwel zeker op een meerder heid kan rekenen. de regeringspartij PNC, voert de laatste tijd een zeer loyale oppositie. Dat is wel anders geweest. Na de verkiezingen van 1973 voerde de PPP aanvankelijk een campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid. De partij boycotte het parlement omdat de verkiezingsuitslag ten na dele van de PPP verknoeid was. Het beleid van de PNC-regering kwam echter steeds meer tegemoet aan de wensen van de oppositie. Guyana rekent zich tot dc niet- gebonden landen en heeft zich in deze groep aangesloten bij het Afro- Aziatische blok. Dat is minder merkwaardig dan het op het eerste gezicht lijkt. Veruit het grootste deel van de bevolking (totaal 800.000 mensen) is afkomstig uit Azië en Afrika. De Progressieve Volkspartij vertegenwoordigt vooral het Azia tische Volksdeel en het Nationale Volkscongres het Afrikaanse. De Af rikanen werden in de zeventiende eeuw als slaven geïmporteerd door de Nederlandse en de Engelsen De Aziaten zijn gekomen om op de plan tages te werken na de afschaffing Marxistisch In het begin van de jaren zeventig werd de PNC voor gematigder ver sleten dan de PPP, die het marxisme in haar vaandel voert. De laatste jaren komt premier Forbes Burnham steeds meer op de lijn van de op Moskou georiënteerde opposi tie. Tijdens de conferentie van de Comecon, de Oosteuropese tegen hanger van de Europese Ge meenschap, die begin dit Jaar op Cuba werd gehouden, heeft Forbes Burnham een verzoek tot nauwere samenwerking met Oost-Europa in gediend. De premier zal waarschijn lijk deze maand nog een bezoek aan Moskou brengen terwijl er dit jaar nog een ambassade in de hoofdstad van de Sowjet-Unie gevestigd zal worden. Ook op het terrein van de binnen landse politiek bestaat er een toene mende eensgezindheid tussen rege ring en oppositie over het te voeren beleid. Het coöperatieve stelsel dat de regerende PNC voorstaat is goed te combineren met de eisen van het wetenschappelijk socialisme van de PPP. Beide stelsels maken een poll ging verklaarde dat er op grote schaal dreigementen waren geuit te gen mensen die aan het werk wilden blijven. De vakbonden steunen de staking niet die is uitgeroepen door ds Ian Paisley en zijn medestanders. Paisley, die zelf een stakingspost in Belfast bemande, zei gisteren dat de actie uitstekend liep, De dominee, die lid is van het Britse Lagerhuis, heeft zijn politieke lot aan het welslagen van de staking verbonden. De staking is bedoeld om de Britse regering te dwingen het Noordierse parlement weer bij elkaar te roepen en scherpere maatregelen te nemen tegen het Ierse Republikeinse leger. BRUSSEL (Reuter. UPI. ANP) De strijd over de aanwezigheid van de Europese Gemeenschap op de inter nationale topconferentie die het ko mende weekeinde wordt gehouden in Londen is gisteren plotseling weer opgelaaid. In maart kwamen de ne gen landen van de Europese Ge meenschap overeen dat Roy Jen kins de gehele conferentie zou mee maken als voorzitter van de Europe se Commissie Tijdens een vergadering van de Eu ropese ministers van buitenlandse zaken in Brussel verklaarde de Franse minister De Guiringaud gis teren onverwacht dat Jenkins alleen diende deel te nemen aan de bijeen komst van zondag. Het economisch overleg dat zaterdag wordt gehou den zou niet door de voorzitter van de Europese Commissie mogen wor den bijgewoond De topconferentie, waaraan wordt deelgenomen door de Verenigde Staten. Japan. Groot- Brittannië. Frankrijk. West- Duitsland. Frankrijk en Italië wordt bijgewoond door Jenkins omdat ook de kleinere Europese landen willen meedoen aan het overleg. De minis ters van de niet deelnemende Euro pese landen waren gisteren dan ook nogal boos over de Franse houding. De ministers van buitenlandse za ken van de Europese Gemeenschap zijn het er gisteren over eens gewor den dat de Gemeenschap moet bij dragen aan een speciaal hulpfonds voor de armste landen in de wereld. De EG-ministers zijn van mening, dat de Gemeenschap en de Verenig de Staten elk 37.5 procent van de totale hulp van een miljard dollar op tafel moeten leggen. KINSJASA (Reuter. UPI, AP) In het zuiden van de Zaïrese provincie Sjaba zijn hevige gevechten uitgebroken nadat Zaïrese regeringstroepen en Marokkaanse eenheden in een hinderlaag waren gelopen. Westelijke militaire waarneers deel den gisteren mee dat er een onbe kend aantal doden en een dertigtal gewonden zijn gevallen aan de kant van de Marokkanen en het rege ringsleger. Ook het officiële Zaïrese persbureau AZAP maakte gisteren melding van zware gevechten. Het voegde daaraan toe dat er aan de kant van de rebellen aanzienlijke verliezen zouden zijn gelden. De Zaïrese regering heeft gisteren gezinspeeld op de mogelijkheid van een verbreking van de diplomatieke betrekkingen met de Sowjet-Unie. aangezien dituland steun zou verle nen aan de rebellen in de zuidelijke provincie Sjaba. Dit bericht komt nadat de regering in Kinsjasa de diplomatieke betrekkingen met Oost-Duitslan had opgeschort. De Oostduilse diplomaten hebben 48 uur de Ujd gekregen om het land te verlaten. Egypte tiek geleide economie noodzakelijk. In de afgelopen zeven jaar is het overheidsaandeel van de nationale economie gestegen naar zeventig procent. In het streven naar kleding, voedsel en huisvesting voor iedereen heeft de regering grote vorderingen gemaakt. Op grote schaal zijn lenin gen ter beschikking gesteld voor de bouw van eigen huizen en tegen een zeer lage rente. Ook heeft coöpera tieve woningbouw een grote vlucht genomen. Minimaal zeven mensen kunnen met elkaar een maatschap vormen en van het rijk geld krijgen voor het zelf bouwen van eigen huizen. Eenheid De oppositie begreep dat de politiek van de regering tegemoet kwam aan de noden van het land en heeft dan ook in mei 1976 haar zetels in het parlement weer ingenomen. Opposi tieleider Cheddi Jagan zegde zijn oude strijdmakker uit de tijd van de strijd voor een van Engeland onaf hankelijk Guyana, Forbes Burnham, kritische steun toe. Voor de eenheid van het land is het noodzakelijk dat de toenemende sa menwerking tussen regering en op positie blijft. Het land is, om met de woorden van de minister van energie en natuurlijke hulpbronnen Hubert Jack te spreken in de periode van de „ongemakkelijke revolutie" gekomen. Daar komt bij dat de bewoners van het land haast hebben. De hang naar meer welvaart wordt groter naarma te er beter wordt tegemoet gekomen aan de noden van de bevolking. De terugslag van de internationale eco nomische situatie en de interne te genslagen zullen veel vergen van het geduld en het uithoudingsvermogen Een nationale regering van PNC en PPP, een mogelijkheid waarover wel eens gespeculeerd wordt, geeft wel licht een garantie dat de sociale spanningen geen politieke splijtzwam worden. Egypte heeft een vijftigtal piloten naar Zaïre gestuurd o president Mo- boetoe in de strijd tegen de omstan- delingen te helpen. In diplomatieke kringen wordt aangekomen dat de Egyptische militairen niet dicht bij het fONT ZULLEN WORDEN IN GEZET. Het sturen van de piloten zou vooral bedoeld zijn als demon stratie van de Egyptische bezorgd heid over de vermeende pogingen van de Sowjet-Unie om het regiem van Moboetoe omver te werpen De Zaïrese minister van buiten landse aken. Ngoeza Karl i Bond. heeft gisteren voorgesteld de grens tussen Zaïre en Angola te laten af grenzen door een neutrale Afrikaan se strijdmacht. Door een dergelijke maatregel zouden de aanvoerlijnen van de Zaïrese rebellen met Angola kunnen worden afgesneden. ADDIS ABEBA (UPI) - Tussen de 300 en 500 Jonge mensen zijn in het afgelopen weekeinde door soldaten en boeren in Ethiopië gedood Het was een van de bloedigste onlusten sinds de marxistische militaire rege ring aan de macht is. Dit is gisteren uit diplomatieke bronnen in Addis Abeba vernomen Het regeringsdagblad ..Ethiopian Herald", meldde dat vorige week al 282 „contra revolutionairen" door soldaten in het district Sidamo om het leven gebracht zijn in een „lan delijke actie tegen contra revolutionairen" De Ethiopische staatsleider Menglstu vloog onlangs naar Moskou om de banden met de Sowjet-Unie aan te halen VanTsje- choslowaklje, de DDR, en Joegosla vië ontvangt Ethiopië binnenkort 45.000 geweren. 8TUTTOART (AP. UPI, DPA) - Bijna vier weken na de moord aanslag op de Westduitse openbare aanklager. Siegfried Buback heeft de politie na een schietpartij in het Zuiddultse Slngen een man en een vrouw aangehouden, die van de moordaanslag verdacht worden. Volgens het ministerie van binnen landse zaken in Stuttgart gaat het om de 22-jarige Günter Sonnenberg en om de 24-jarige Verena Becker. Bij de schietpartij die aan hun arres tatle vooraf ging werd een politie agent zwaar gewond, kreeg Sonnen berg een levensgevaarlijke hoofd wond en werd Becker in het been geraakt. ADVERTENTIE A Tijdelijk bij aankoop van een katjes-zonnebril een unieke LP voor 7,—

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7