Acties bij VMF
opgeschort
Omroepen proberen schade te herstellen
Vrouw verdient twee
procent minder dan man
Juffrouw van de 002.
Draagt u toevallig 'n
Seiko Quartz horloge?
Onvoltooid Joods monument
PvdA-raadslid is niet
blij met ordeverstoring
Bestuur gaat praten met Lubbers en
vakbonden
Nieuw monument
Onderduikers
morgen weer
naar Andijk
In bedrijfsleven:
Seiko Quartz.
Eens zullen alle horloges zo nauwkeurig zijn.
FLEUR OP
STER met tonnen schadevergoeding aan adverteerders uitbetalen
Van Agt eens met
Carter over energie
Geen bijeenkomsten
Glastra van Loon Wiegel
Knipselkrant
"zandstap"
2
WOENSDAG 4 MEI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet3
fan onze sociaal-economische redactie
HENGELO/UTRECHT De werknemers van de plasticspuit-
machine-fabriek SPPM in Hengelo en van de ijzergieterijen van
VMF-Stork in Hengelo en Utrecht hebben besloten hun acties op
te schorten. Ze gaan weer normaal aan het werk, omdat de raad
/an bestuur van VMF-Stork zich bereid heeft verklaard tot een
Dpen gesprek met minister Lubbers en de vakbonden. Het
gesprek zonder voorwaarden vooraf vindt aanstaande
vrijdagavond plaats.
De bereidheid van de raad van be
stuur om een gesprek aan te gaan
zonder voorwaarden vooraf komt na
de bezetting van de SPPM en na de
.ontregelingsacties", die sinds
gisterochtend in de ijzergieterijen
zijn gevoerd. De bonden spreken nu
an „met succes bekroonde acties",
/olgens vakbondsbestuurder Bas
Nieuwland van de Industriebond
DNV gaan de bonden er vanuit dat
7MF-Stork de ontslagaanvrage voor
de 300 werknemers van de SPPM zal
ntrekken en dat er geen ontslag zal
vorden gevraagd voor de 550
verknemers van de gieterijen in
Hengelo en Utrecht.
1 an een onzer verslaggevers.
ANDIJK Ds. F. Slomp (Frits de
Zwerver) en tal van andere oud-
erzetsstrijders komen morgenoch
tend naar Andijk om in aanwezig-
leid van ruim hónderd voormalige
onderduikers eer te bewijzen aan
Andijk waar tijdens de bezetting
aan zoveel door de Duitsers ver-
olgden gastvrijheid verleend is.
Het feit, dat op bevrijdingsdag een
nieuw monument wordt onthuld ter
lerinnering aan de jaren, dat Andijk
een centrum van onderduikers was,
ïeeft mede geleid tot een groot
scheepse herdenking. Tal van be
kende figuren, die destijds het ver
zet hebben georganiseerd, hebben
gehoor gegeven aan de uitnodiging
/an het gemeentebestuur van het
Noordhollandse dijkdorp. Centraal
staat de onthulling van het monu
ment, dat het in 1949 onthulde ge
denkteken vervangt, dat in verval
was geraakt. Het betrof een schen
ding van de oud-onderduikers.
Het nieuwe monument, een
werkstuk van de beeldhouwer Rob
agtvoet, heeft een relatie met het
ude gedenkteken. De toenmalige
/ekst: „Verberg de verdrevene en
ermeld de omzwervende niet" is
gehandhaafd. Vanaf tien uur wor
den de gasten ten raadhuize ontvan
gen, waarna om elf uur een kransleg-
ging bij het gedenkteken der geval-
en verzetsstrijders. Daarna volgt de
feestelijke onthulling van het ver-
angende onderduikersmonument
met toespraken. De bijeenkomst,
die het karakter van een reünie
draagt, wordt beslóten met een ge
meenschappelijke koffiemaaltijd.
Nieuwland wees erop dat het gevaar
van verlies aan arbeidsplaatsen on
danks het open gesprek met de
VMF-top nog niet is bezworen. De
mogelijkheid van verlies aan
arbeidsplaatsen blijft aanwezig, ook
al omdat de bonden de raad van
bestuur hebben toegegeven dat er in
Nederland geen plaats is voor twee
gieterijen. Ook bij de bezetters van
de SPPM heerste er gisteren geen
feeststemming. „We moeten ons
voorbereiden op een eventuele nega
tieve uitslag van het open gesprek,
aldus een van de kaderleden. Beslo
ten is dat de actiecomités intact zul
len blijven.
.Ontregelingsacties"
De ontregelingsacties" bij de giete
rijen in Hengelo en Utrecht begon
nen gisterochtend. In Utrecht beslo
ten de werknemers dat er geen werk
meer de poort uit zou gaan. De pro-
duktie van het gietwerk, het tele
foonverkeer en de aflevering aan de
klanten werden zoveel mogelijk ont
regeld. In Hengelo voerden de
werknemers op advies van de bon
den een soortgelijke tactiek: her
haaldelijk onttrokken zich groepen
werknemers aan het arbeidsproces
om in de kantine te gaan praten over
de situatie bij de VMF. Woordvoer
ders van de bonden noemden het
ontregelingsplan geslaagd.
Bij de SPPM werd gisteren ondanks
de bezetting gewoon gewerkt. Dat
gold niet voor de werknemers die
waren belast met het toezicht.
De raad van bestuur van VMF liet
minister Lubbers gistermiddag we
ten bereid te zijn tot een gesprek
zonder voorwaarden vooraf. De raad
reageerde met deze bereidverklaring
op een ijlbrief, die de minister maan
dag had laten bezorgen. In deze brief
liet minister Lubbers weten „dat bij
het gezamenlijk zoeken naar oplos
singen een verantwoorde
continuïteit van het VMF-concern
voorop moet staan. Dit standpunt
geldt evenzeer voor de regering als
voor de werknemersorganisaties",
liet de minister weten. In zijn brief
biedt Lubbers ook tijdelijke finan
ciële steun aan „voorzover de finan
ciële structuur van de VMF niet toe
reikend is om haar verantwoorde
lijkheden tegenover de VMF-
werknemers na te komen". Ook mi
nister Lubbers acht het onvermijde
lijk dat de belangen van talrijke
werknemers geraakt zullen worden.
Nieuwland noemde het gisteren bij
alle onzekerheid een belangrijk punt
dat er met de VMF-top nu in ieder
geval over het totale bedrijfsbeleid
kan worden gesproken. Tot dusver
wilde de VMF alleen over de positie
van de afzonderlijke, al dan niet in
moeilijkheden verkerende,
werkmaatschappijen praten.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Vanavond zal bij
de dodenherdenking in Groningen
burgemeester Harm Buiter een
krans leggen bij een monument dat
onvoltooid zal blijven. De
beeldhouwer Eduard Waskowsky
stierf vóór dat hij het Joods monu
ment, dat aan de Hereweg in Gro
ningen is geplaatst, kon afmaken.
In plaats van zeven telt het monu
ment nu zes expressionistische
handen. De zevende sokkel is nu
getooid met een eenvoudige pla
quette. Daarop staat dat het monu
ment is bedoeld ter nagedachtenis
van de drieduizend in de tweede
wereldoorlog omgekomen Gro
ningse Joden.
De totstandkoming van het
beeldhouwwerk heeft veel voeten
in de aarde gehad. De kunstenaar
begon er aan in 1967. Jaar op jaar
drong de Stichting Joods Monu
ment er op aan dat het monument
vóór de vierde mei van dat jaar
gereed zou zijn. Slechte afspraken
vooraf, uit de hand gelopen kosten
izes ton in plaats van de aanvanke
lijk begrote vijfenzestig mille) en
onbegrip leidden tot allerlei ver
wikkelingen die enkele malen tot
voor de rechter werden uitgevoch
ten.
De Stichting wilde een collega
kunstenaar laten meewerken aan
Waskowsky's beeld, kreeg van de
rechter ook gelijk maar Was
kowsky weigerde een ander, die
het volgens hem verprutste, te la
ten werken aan wat hij als zijn
levenswerk beschouwde. De stich
ting droeg de zaak uiteindelijk met
een zucht van verlichting over aan
de gemeente, die ietwat moeizaam
een regeling met de kunstenaar
trof.
In overleg met de familie van Was
kowsky. die begin dit jaar over
leed, is besloten ook na zijn dood
geen ander aan het monument te
laten werken, overeenkomstig de
wens van Waskowsky tijdens zijn
teven.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In het Nederlandse bedrijfsleven verdienen de
vrouwen gemiddeld twee procent minder dan de mannen, terwijl
ze gelijkwaardig werk verrichten. Soms lopen deze inkomensver
schillen op tot maar liefst twaalf procent.
Dit is gebleken uit een nog niet gepu
bliceerd onderzoek dat de loon-
technische dienst van het ministerie
van sociale zaken eind vorig jaar,
begin dit jaar heeft verricht onder
ongeveer achthonderd Nederlandse
bedrijven, die gekozen waren uit alle
bestaande bedrijfstakken.
De loontechnische dienst komt hier
mee tot een aanzienlijk somberder
conclusie over de gelijke beloning
van man en vrouw in ons land dan
een jaar geleden. Toen kwam deze
dienst na een soortgelijk onderzoek
tot de conclusie dat er slechts in
enkele \gevallen sprake was van een
onvoldoende betaling van vrouwelij
ke werknemers. Men rapporteerde
toen, dat men over het algemeen
geen ongelijke betaling had aange
troffen.
ADVERTENTIE
Seiko dames-horloges vanaf f 145,-
Seiko Quartz dames-horloges al vanaf f 370-
Te makkelijk
Verschillende deskundigen (o.a. ver
tegenwoordigers van de FNV) had
den indertijd nogal wat bedenkingen
tegen dit onderzoek van de loon
technische dienst, omdat men van
mening was, dat de dienst zich veel
te gemakkelijk door de bedrijfslei
ding had laten afschepen met een
positief antwoord.
Het nu gehouden onderzoek lijkt in
derdaad dieper ingegaan te zijn op
de problemen, vandaar waarschijn
lijk dat de resultaten heel wat nega
tiever zijn uitgevallen.
Uit het onderzoek is verder geble
ken, dat bij 89 procent van de bedrij
ven, die ondervraagd werden, onder
scheid gemaakt werd tussen man
nen en vrouwen bij het aanstellen
van nieuw personeel (in feite, werden
er veel vaker mannen aangenomen
dan vrouwen). Soms gebeurde dit op
grond van de wettelijke regelingen
(in 14 procent van de gevallen). Zo
bestaan er wettelijke belemmerin
gen om vrouwen nachtdienst of
zwaar werk te laten vervullen. Ook
mogen vrouwen bijvoorbeeld niet
worden aangesteld in abattoirs, om
dat, volgens een wettelijke regeling,
vroiiwen niet aanwezig mogen zijn
bij het doden en slachten van dieren.
In 26 procent van de gevallen speel
den andere motieven een rol:
meestal ging het hier om vooroorde
len, die bij directies van bedrijven
leven tegen het in dienst hebben van
vrouwelijk personeel. Zo kreeg men
uitlatingen te horen als „Onze klan
ten willen niet met een vrouw over
technische zaken praten" of „in de
produktie passen geen vrouwen tus
sen de mannen, dat geeft maar on
rust", of „vrouwen zijn te emotioneel
voor het bedrijfsleven."
Geen verandering
Een kwart van de 761 bedrijven, die
een onderscheid maakten tussen
mannen en vrouwen bij het aanne
men van nieuw personeel, zei niet
van plan te zijn in de toekomst iets
aan deze manier van optreden te
veranderen.
Verder verdienen vrouwen eindeloos
lang het minimumloon, howel ze, ge
rekend naar hun werk. al lang een
hoger salaris hadden moeten heb
ben. Ten slotte bleek, dat in bepaal
de hogere functiegroepen geen ver
gelijking mogelijk was tussen de be
loning van mannen en vrouwen, om
dat er in deze groepen helemaal geen
vrouwen bleken voor te komen.
Geen moeder woont te ver voor 'n
bloemengroel. Moeders mooiste vindt u
in 't ideeënboek van de Fleuropbloemist.
Fleurop Interflora staat er
voor in. koninginnegracht 135,
Den Haag.
/an onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Bij de omroepen en de STER is men druk bezig de schade te
nerstellen die is ontstaan doordat maandagmiddag en -avond geen uitzendingen
nden worden opgenomen of uitgezonden. De STER die maandagavond 73-
reclamespots niet kon uitzenden, zal tonnen schadevergoeding aan de tzendin-
gen adverterende klanten moeten uitbetalen. Wel wordt geprobeerd een aantal
reclamespots in te passen op andere zenduren dan met de klant was afgespro
ken. Maar de directie gelooft niet dat alle 73 spots de komende dagen kunnen
worden „weggewerkt". Directeur drs. J. C. Smeekes schat dat voor 450.000
gulden niet kon worden uitgezonden.
De omroepen hebben geen
extra-zendtijd bij de NOS ge
claimd en deze heeft dat ook
niet aangeboden als vergoe
ding. De NCRV zal de mini
voetbalshow die maandag op
het programma stond nu op
woensdag 11 mei uitzenden
op Nederland 2 na elf uur. Op
13 mei komt de finale. De
zesde ronde van het interna
tionaal operaconcours komt
pas 29 mei voor het scherm.
De finale is een dag later.
Voor het programma van Jan
van Hillo over de staking van
arbeiders in Polen wordt nog
ruimte gezocht.
Achter het Nieuws van de
VARA die dinsdagavond toe
vallig het voordeel van extra-
zendtijd had, kon daarin veel
van de voor maandag geplan
de onderwerpen kwijt plus
een verslag van het ar
beidsconflict bij de omroep.
Het zevende deel van „Tus
sen wal en schip" zal naar de
volgende week maandag wor
den verplaatst een de achtste
aflevering naar maandag 16
mei.
Programmawijzigingen leve
ren voor de omroepen altijd
extra problemen op, omdat
de omroepgidsen weken van
te voren persklaar moeten
worden gemaakt, zodat cor
recties binnen die tijd niet
meèr mogelijk zijn. Boze re
acties van de kijkers blijven
regelmatig binnenkomen,
naast de positieve die op de
vingers van één hand te tel
len zijn. Honderden tele
foontjes en brieven zijn bij de
NOS. NCRV en VARA gearri
veerd. De laatste omroepen
omdat deze uitzendtijd op
maandag hadden. Over het
algemeen blijkt dat de kij
kers weinig begrip kunnen
opbrengen voor de televisie-
loze avond. Voor heel wat
mensen schijnt televisie „al
les" te zijn.
Speciaal onder
zoek
Bij de afdeling kijk- en luis
teronderzoek van de NOS
wordt een speciaal onderzoek
gedaan naar wat de men
sen die anders regelmatig
„kastje kijken" maandag
avond hebben gedaan. Be
kend is dat toen in Amerika
enige jaren geleden de
elektriciteit uitviel een kleine
geboortengolf het gevolg
was. Uit vluchtige prognoses
bleek echter ook dat maan
dagavond de krant uitvoeri
ger werd gelezen, dat naar de
Duitse en Belgische televisie
werd geken. mits die kon
worden ontvangen en dat de
radio extra aandacht kreeg.
De telefonistes van de NOS
hebben de afgelopen dagen
de grofste scheldwoorden
naar hun hoofd geslingerd
gekregen, waarvan „rooie so
demieter" een heel net voor
beeld was. Verder werd ge
dreigd dat als er geen televi
sie komt er harde klappen
zullen vallen. Een ander ad
vies was: de televisietoestel
len maar op de schroothoop
te gooien. Op briefpapier met
rouwrand stond: „schandalig
die linkse NOS moet snel ver
anderen!" Toch was er ook
een positieve reactie bij van
een dame die nu pas merkte
dat ze televisie-verslaafd was
Ze zou nu wel één keer per
maand een televisieloze
avond wensen.
CDA-lijsttrekker Van Agt juicht de activiteiten van de
Amerikaanse president Carter ten aanzien van de beperking
van het energiegebruik toe. Vooral de inspanningen van de
nieuwe Amerikaanse president voor beperking van kerne
nergie en sterkere internationale controle op het gebruik
van kernenergie vindt het CDA erg belangrijk. Dat zei Van
Agt gisteravond in Groningen.
Van Agt zei verder dat het ge
bruik van kernenergie in Neder
land niet kan worden uitgesloten,
maar dat eerst moet worden ge
probeerd het gebruik van de kern
energie overbodig te maken. Hij
wees daarbij op passages uit het
CDA-program waarin staat dat
het energiegebruik moet worden
beperkt. Van Agt vervolgde, dat
er moet worden onderzocht of het
gebruik van kolen en alternatieve
energiebronnen Nederland kan
weerhouden van verder gebruik
van kernenergie. Het besluit van
het kabinet Den Uyl om de beslis
sing over de bouw van drie
kerncentrales in Nederland uit te
stellen tot de volgende kabi
netsperiode noemde Van Agt in
dit verband „een redelijke beslis
sing".
Niet persoonlijk
Van Agt sloot zich met grote
instemming aan bij de oproep die
premier Den Uyl maandagavond
deed om een campagne te voeren
zonder persoonlijke aanvallen
Van Agt zei dat het CDA vanaf
het begin een campagne heeft ge
voerd zonder persoonlijke aanval
len. „Ik hoop dat de aanhangers
van de PvdA dit punt van hun
lijsttrekker goed zullen opvol
gen," zei van Agt. wiens spreek
beurt zoals bekend maandaga
vond in Rotterdam werd gestoord
door PvdA-ers.
De campagneleiders van het CDA denken met gemengde
gevoelens terug aan het rumoerige verkiezingsavondje,
maandag in Rotterdam, waar lijsttrekker Van Agt diverse
malen het spreken onmogelijk werd gemaakt door individu
ele actievoerders en kaderleden van de PvdA.
De rekenmeesters van de cam
pagne, die iedere gebeurtenis in
verlies of winst van zetels omzet
ten, hebben de vaste indruk dat
de in het oog lopende acties tegen
hun lijsttrekker het CDA niet zul
len schaden. Door tegen confessi
onelen aan te trappen maak je
hen alleen maar sterker, je moet
gematigd tegen ze optreden, zei
VVD-leider Wiegel eens. Een
waarheid, die zoals maandaga
vond bleek, een aantal menspn
nog niet had bereikt. Eventuele
versterking van het CDA was al
lerminst de bedoeling van diege
nen die de CDA-bijeenkomst be
moeilijkten.
Geen excuses
Eén van hen, het PvdA-raadslid
Bakema, is achteraf ook niet ge
lukkig met de gang van zaken. Hij
ging met een groep geestverwan
ten onder wie volgens Bakema
ook andere PvdA-raadsleden
op het podium zitten, waardoor
Van Agt zijn optreden niet kon
beginnen. Bakema en de zijnen
weigerden aanvankelijk, ondanks
herhaaldelijk verzoek, van het po
dium af te gaan Achteraf zeg ik
dat het beter niet had kunnen
gebeuren, maar een briefje met
excuses? Nee, ik beschouw het
gewoon als een vervelend inci
dent. Iemand van De Doelen had
mij trouwens gezegd dat het zit
ten op het podium niet tegen de
brandweervoorschriften was. en
de zaal was vol
Bakema ontkent trouwens dat er
van een gecoördineerde actie
sprake was. De man die vlak voor
dat Van Agt de zaal binnenkwam
de microfoon stuk sloeg kent hij
niet, en van de man die bij het
binnenkomen van Van Agt in de
zaal zijn broek uittrok distanti
eert hij zich volledig
In verband met de dodenherdenking zijn er vandaag geen verkiezingsbij
eenkomsten en geen uitzendingen van politieke partijen op radio en
televisie. Wel presenteert Veronica een terugblik op vier jaar kabinet-
Den Uyl (Nederland 2, 21.30) en verzorgt Don Haag Vandaag uitzendin
gen op Hilversum 2 (23.20) en Nederland 1 (21.40).
De geconstateerde corruptie bij
de Amsterdamse politie moet
aanleiding zijn om een grondig
onderzoek in te stellen naar de
organisatie, de opleiding en de
begeleiding van politieambtena
ren. Dat zei D'66-voorzitter Glas
tra van Loon gisteravond in Delft.
Hij vond dat niet volstaan kan
worden met een diepgaand onder
zoek naar wie er in het politieap
paraat heeft gefaald, maar dat
tegelijkertijd de hele opzet van
het politieapparaat aan de orde
moet komen. Hij zei dat de gesig
naleerde corruptiegevallen ernsti
ge vragen oproepen over het
groeitempo, en de opleiding en
begeleiding van de politiemensen
bij hun vaak zware taak. Als een
grondig onderzoek naar de orga
nisatie extra geld moet kosten,
moet het politiebudget daartoe
verhoogd worden, aldus de oud
staatssecretaris van justitie.
Waarom nam de knipselkrant
van het ministerie van onderwijs
wel het artikel over het Neder
landse partijstelsel, dat minister
Van Kemenade schreef in Trouw
van 16 april en niet de reactie
daarop van de ARP-vice-
voorzitter Dick Kuiper, dat op
dezelfde pagina van Trouw stond
afgedrukt? Deze schriftelijke
vraag hebben de CDA-
Kamerleden Kraayeveld-
Wouters, Hermes, Beinema en
Van Leijenhorst aan minister Van
Kemenade gesteld.
De Kamerleden vragen de mi
nister ook welke criteria er gehan
teerd worden ten aanzien van het
wel of niet opnemen van bepaalde
artikelen in deze knipselkrant.
De VVD vindt het niet redelijk
dat de uitkeringen via de wet ar
beidsongeschiktheid (WAO), wor
den verlaagd van 80 naar 75 pro
cent van het laatstverdiende in
komen, zoals het kabinet over
weegt. VVD-lijsttrekker Wiegel
zei gisteren voor de KRO-radio de
plannen voor verlaging voor volle
dige arbeidsongeschikten onrede
lijk te vinden.
De VVD heeft overigens wel plan
nen voor wijzigingen van de WAO
voor gedeeltelijk arbeidsonge
schikten Zo wil de VVD arbeids
ongeschikten pas tot de WAO toe
laten als ze voor 25 procent ar
beidsongeschikt zijn (is nu vijf
tien procent). Verder wil men
mensen die gedeeltelijk arbeids
ongeschikt zijn, bijvoorbeeld der
tig procent, voor de overige zeven
tig procent in de gewone
werkloosheidswet (WW) laten de
len indien ze geen werk kunnen
vinden. Dat betekent dat men
dus een geringere uitkering
krijgt, omdat de WW na twee jaar
door de bijstand wordt vervan
gen. Momenteel is de praktijk dat
gedeeltelijke arbeidsongeschik
ten toch in vrijwel alle gevallen de
volledige WAO-uitkerlng krijgen.
„Als een man 766 gulden verdient en
er 807 uitgeeft, hoeveel. eh wacht
maar deze vraag ik aan mama."
ADVERTENTIE
DONDERDAG KOOPAVONO
een nieuwe loop-dimensie
De toepassing van een nieuwe
rubbersoort voor de constructie van
de loopzooi geelt de voel een
natuurlijke vlakke stand
en onbeperkte bewegeli|8he«d
"Zandstap" m naturel leder voor
dames en heren
malen 37/45prijzen va 89.50
zwartjes van 1883
IUtrechtsestfMi 123
Getderiandptem 8
Amsterdam
lel 070 - 23 37 01
hel hun der e>fr* O/ede
zcs-fccnj modeiion
b>| 2wart|<". kunt u ook per
post bestellen voor verzending
naar bmncn- en burleniand'
