3Lssad dreigt met nieuwe oorlog
Soeharto schakelde
politieke partijen
praktisch uit
Britse Tories
stevenen af op
nieuw succes
Likoed eist debat
over verontrustend
onderzoek bij leger
\inks lijkt in de
Ét in Spanje
ERKADE ALBUMS
BLONDE DUINEN
DE BONTE WEI
uders politieke
gevangenen in actie
\èrkiezingen
in Indonesië
j uitblijven vredesregeling Midden-Oosten
Ontdek't voorjaar in de
van Jac.P.Thijsse
per album f.19,50
In iedere boekhandel
3ERDAG 28 APRIL 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
IASCUS (AP, UPI, Reuter) President Hafez al Assad van
6 heeft gisteren verklaard dat de Arabische landen niet
n m aarzelen een vijfde oorlog met Israël te beginnen als er
„rechtvaardige" regeling in het Midden-Oosten wordt
jkt.
.1 zei dit tegen een groep Britse
[nllsten na zijn overleg met de
1 minister van buitenlandse za-
bavid Owen. „Als er geen confe-
in Genève wordt gehouden en
•en rechtvaardige regeling tot
komt en als de door Israël
te Arabische gebieden niet wor-
ch eruggegeven en het Palestijnse
0Phiet in zijn rechten wordt her-
aPl dan zullen Syrië, Jordanië.
zake en de andere Arabische lan-
orp
den niet aarzelen te proberen dit
alles met geweld te bereiken."
De Syrische president gaf duidelijk
te kenrTen dat Syrië geen concessies
aan Israël kan doen om tot vrede in
het Midden-Oosten te komen. Assad
zei echter wel het mogelijk te achten
dat er in de naaste toekomst enige
vooruitgang wordt geboekt in de
richting van vrede, maar dat er nog
heel veel gedaan moet worden wil er
een werkelijke oplossing komen. De
Syrische president gaf Israël de
schuld van de nog steeds voortdu
rende impasse bij de pogingen een
formule te vinden die het de Pales
tijnse Bevrijdingsbeweging (PLO)
mogelijk maakt de Geneefse confe
rentie bij te wonen.
Koning Hoessein van Jordanië is
van mening dat 1977 nog steeds een
sleuteljaar kan zijn voor vredesiniti
atieven in het Midden-Oosten.
Wordt de kans die zich dit jaar kan
voordoen echter niet aangegrepen,
zo waarschuwde de vorst aan het
einde van zijn bezoek aan Was
hington. dan zal men mogelijk heel
lang op een nieuwe moeten wacn-
ten. Hoessein is het eens met
standpunt van de president Carter
dat de Geneefse vredesconferentie
pas moet worden heropend nadat er
in vooroverleg concrete resultaten
zijn geboekt.
Een van de vraagstukken die Hoes
sein met Carter heeft besproken is
dat van de Palestijnse deelname
aan de Geneefse conferentie. Vol
gens Hoessein is dat echter een
kwestie van de tweede orde waaraan
veel te veel aandacht wordt ge
schonken. Naar het oordeel van de
Jordaanse koning is het veel be
langrijker te weten of Israël bereid is
zich terug te trekken uit de Ara
bische gebieden die het sinds 1967
bezet houdt.
Hoessein vertelde verder dat de aan
dacht zich momenteel ook toespitst
op het door hemzelf gelanceerde
plan waarin een Palestijns „natio
naal tehuis" de westelijke Jordaa-
noever en de Gazastrook in een
confederatie zou samengaan met
het koninkrijk Jordanië Dit plan,
werd door Hoessein voor het eerst
drie jaar geleden geopperd. Het is in
Israël niet onwelwillend ontvangen
en ook Egypte lijkt er stork voor
geporteerd, veel sterker althans dan
voor een „echte" Palestijnse staat
die Israël vanwege de militaire drei
ging ervan nooit aan zijn grenzen zal
dulden.
JERUZALEM (AP, UPI, Reuter) Het rechtse oppositieblok
Likoed in Israël heelt gisteren een spoeddebat in het parlement
aangevraagd over de resultaten van een regeringsonderzoek bij
Israëlische legereenheden.
uifSpaanse dichter Rafaël Alberti (midden) wordt na een lange ballingschap hartelijk verwelkomd.
alDRID (Reuter, UPI) Er bestaat een goede kans dat de
q ejse politieke partijen in Spanje bij de komende algemene
gciezingen een meerderheid zullen halen, aldus blijkt uit een
V ^iezingsonderzoek dat in het doorgaans betrouwbare
kblad Cambio 16 is gepubliceerd.
ens dit onderzoek zouden socia-
veP- communisten en maoisten bij
L er kiezingen van 15 juni 51 pro-
er(j van het aantal stemmen halen.
;tripcialisten zouden de grootste
isapering zijn, 33 procent, en de
zejjnunisten zouden 14 procent ha-
in de maoisten vier procent. On-
tie niet-linkse partijen zou het
rum de grootste groepering wor-
27 procent. De rechtse volksalli-
h I
antie zou kunnen rekenen op 12 pro
cent aanhang, de Baskische nationa
listen op 8 procent en uiterst rechts
op 2 procent.
De linkse partijen zouden het met
name goed doen in de twee grootste
steden van Spanje, de hoofdstad Ma
drid en Barcelona. In Madrid zouden
ze tweederde van het aantal kiezers
achter zich krijgen en in Barcelona
60 procent. Opvallend in het onder
zoek is nog dat de aanhang van pre
mier Suarez, algemeen beschouwd
als een mogelijk paradepaard van
het centrum, tamelijk gering is.
De belangrijke Spaanse dichter Ra
fael Alberti is gisteren na een bal
lingschap van veertig jaar in zijn
vaderland teruggekeerd. Alberti
heeft sinds 1973 in Rome gewoond.
„Ik kom met met een gebalde vuist
maar met een open hand," zei hij bij
zijn aankomst. Alberti is kandidaat
voor de communisten bij de algeme
ne verkiezingen.
Ongeveer honderd Spaanse arbei
ders zijn ter observatie opgenomen
in een ziekenhuis na een ongeval bij
een in aanbouw zijnde kerncentrale.
Een aantal van hen is korte tijd aan
radio-actieve straling blootgesteld,
echter minder dan de maximum te
verdragen dosis.
Volgens inspecteur generaal Jitzhak
Nebenzahl heeft het onderzoek bij
de legereenheden op grote schaal
diefstal, verspilling en gebrek aan
paraatheid aan het licht gebracht.
Controles bij twee infanteriebriga
des wezen uit dat er geneesmiddelen
vermist werden uit eerste hulpkis-
ten, bewapening schade opliep door
blootstelling aan slecht weer en mo
bilisatieprocedures niet werkten. Bij
een oproep oefening in juni verleden
jaar liet 54% van de opgeroepenen
het na te bevestigen dat men zijn
mobilisatiepapieren had ontvangen.
Op de luchtmacht werd kritiek geoe
fend wegens het toestaan aan hoge
officieren lichte vliegtuigen te ge
bruiken om twee of drie keer per
week op regeringskosten naar huis
te vliegen ondanks het feit dat er
geregelde passagiersvluchten op de
zelfde routes waren.
Fouten gemaakt
In antwoord op het rapport erken
den militaire kringen dat er fouten
gemaakt waren. Zij zeiden echter
dat de interne controles aanzienlijk
verscherpt waren. „Er zijn tekortko
mengen bij de strijdkrachten en er
moet nog veel gedaan worden," zo
zei een van die kringen, die echter
opmerkte dat een van de brigades
waarop kritiek wegens ondoelmatig
heid was geoefend kort geleden na
een onderzoek van een hoge bewape
ningsofficier geprezen was om haar
hoge peil van paraatheid.
Genoemde kringen zeiden dat het
leger het rapport van de inspecteur-
generaal serieus zal nemen. Een aan
tal officieren en manschappen dat
laks was of diefstal pleegde, is ge
straft.
Israëlische militairen en grenswach
ten hebben ondertussen gisteren
traangas en de wapenstok gebruikt
om groepen stenen gooiende jonge
ren te verdrijven in Nabloes, de
grootste stad op de bezette westelij
ke oever van de Jordaan.
De jongeren protesteerden met hun
actie naar aanleiding van geruchten
dat rabbijn Meir Kahana van de
Joodse Defensie Liga naar de stad
zou komen om op de berg Gerizim de
eerste steen te leggen voor een jood
se nederzetting, waarvoor hij geen
officiële toestemming heeft.
Volgens functionarissen van het Is
raëlische ministerie van defensie
hebben drie Russische officieren die
tot de vredesmacht van de Verenig
de Naties in het Midden-Oosten be
horen een bezoek aan Israël ge
bracht. Russische officieren die in
Egypte gestationeerd zijn hebben
tot nu toe nooit Israël bezocht. Eer
der had de grootste Russische
staatshandelondememing Intourg
zich via zijn bureau in Parijs tot de
Kamer van Koophandel van Tel
Aviv-Jaffa gewend. Het Parijse bu
reau deelde mee dat de Russen pa
pier aan Israël willen verkopen. Vol
gens politieke waarnemers is deze
nieuwe ontwikkeling een poging van
de Sowjet-Unie om toenadering tot
Israël te zoeken, met wie het in 1967
de diplomatieke betrekkingen
verbrak.
JOHANNESBURG (Reuter) In de
Afrikaanse woonstad Soweto buiten
Johannesburg hebben betogers gis
teren stenen naar de politie gegooid
en een café in brand gestoken. De
betogers, ongeveer 2000, protesteer
den met hun actie tegen de huurver
hogingen voor de zwarte woonste
den tot 80 procent. De politie zou in
de lucht hebben geschoten en traan
gas hebben gebruikt.
door Bert van Panhuis
Groot-Brittannië heeft de afgelopen dagen weer in een
verkiezingsroes geleefd, een roes als gold het algemene
verkiezingen. Toch gaat het maar om twee tussentijdse
verkiezingen. De Britse politiek zit op het ogenblik echter in
zo'n ruw vaarwater dat er reikhalzend naar wordt uitgezien
hoe de inwoners van de plaatsen Grimsby en Ashfield
vandaag hun stemmen verdelen. De grote vraag is. worden
deze twee verkiezingen weer net zo'n enorme slag voor
liberalen en socialisten en een dito overwinning voor de
conservatieven als begin deze maand in het Birminghamse
district Stechford het geval was?
De meest kwetsbare van de twee
zetels is de noordoost-Engelse vis
sersplaats Grimsby, De bewoners
daarvan werden tot begin dit jaar
vertegenwoordigd door de na een
hersenbloeding overleden minister
van buitenlandse zaken Anthony
Crosland, Hij wist de zetel in 1959
met enkele honderden stemmen
meer dan zijn conservatieve rivaal-
voor Labour binnen te halen. In de
loop van de jaren heeft hij de voor
sprong weten uit te breiden tot
bijna 7000
De kandidaatstelling in Grimsby
heeft heel wat voeten in de aarde
gehad. Zowel de socialisten als de
conservatieven hadden een
handvol gegadigden. Bij de socia
listen speelde men eerst nog met de
gedachte om de weduwe van Cros-
land te vragen maar zij weigerde
Ook Dick Leonard, een goede
vriend van Crosland en politiek re
dacteur van het weekblad The Eco
nomist maakte lange tijd een goe
de kans. Labour vond het kennelijk
toch wat ongelukkig om de nage
dachtenis van Crosland tot onder
deel van de verkiezingscampagne
te maken en zo is Austin Mitchell
de gelukkige geworden. Austin
Mitchell. 42, is in het noordoosten
bekend van straat en televisie,
waar hij carrière als journalist
heeft gemaakt.
De conservatieven hebben vlak
voor het sluiten van de aanmel
dingstermijn hun gedoodverfde
kandidaat, een medewerker van
het partijbureau in Londen, laten
vallen ten gunste van een plaatse
lijke bekendheid, de 52-jarige Rob
bie Blair. Blair is in Schotland ge
boren maar kwam dertig jaar gele
den in Grimsby wonen waar hij
eigenaar van een visbedrijf is. Een
baan, die hem van pas komt in het
voornamelijk van de visserij be
staande Grimsby Blair maakt een
goede kans Grimsby voor de con
servatieven te winnen want de be
volking is weinig gelukkig met het
visserijbeleid, zoals de socialis
tische regering dat de afgelopen
tijd heeft gevoerd.
De vis is overigens zo'n beetje het
belangrijkste instrument geweest
van de campagne in Grimsby want
Mitchell heeft de afgelopen dagen
in ieder geval in het openbaar nau
welijks iets anders genuttigd dan
fish en chips (vis met kleffe frieten)
en dan nog wel van een krant. Hij
ging er kennelijk van uit dat in
arbeiderskringen nog altijd op deze
manier de lunch en het avondeten
worden gebruikt. Blair deed het
wat kalmer aan. Hij beperkte zich
tot het fileren van een visje onder
het toeziend oog van zijn voor-
vrouw Margaret Thatcher, die ech
ter meer aandacht had voorde prij
zen van de visfilet. „Te duur" was
haar oordeel.
Minder opvallend is de campagne
verlopen in Ashfield, een drietal
woonkernen in het mijngebied in
midden-Engeland Hier is de zetel
vacant van David Marquand, die in
Brussel naaste medewerker is ge
worden van de voorzitter van de
Europese Commissie Roy Jenkins.
Marquand vertegenwoordigde één
van de hechtste Labourzetels in
Groot-Brittannië. De voorsprong
op de naaste, conservatieve kandi
daat was bij de verkiezingen van
oktober 1974 bijna 23.000. De ver
wachting is dat Labour Ashfield zal
weten te behouden maar dat de
meerderheid aanzienlijk zal slin
ken Labour hoopt op een meerder
heid van ongeveer 10 000 Een klei
nere geldt als een klaterende over
winning voor Margaret Thatchers
conservatieven. Zowel de Labour-
kandldaten als de conservatieve
vertegenwoordiger gelden als rede
lijke in het midden van hun partij
staande figuren.
Voor Labour doet de 42-jarige le
raar Michael Cowan mee. voor de
conservatieven de 29-jarige ac
countant Tim Smith. De kans be
staat dat Smith nog enig profijt
weet te trekken van de slechte
naam. die Marquand voor zijn ver
trek in Ashfield had Veel bewoners
meenden dat hij te weinig voor zijn
kiezers heeft gedaan
Moreel
De uitslag van beide verkiezingen
zal geen directe gevolgen hebben
voor de positie van de regering van
James Callaghan. Het pact met de
liberalen, die vorige maand beslo
ten het kabinet op stringente voor
waarden te gedogen wordt over het
algemeen door een nederlaag van
Labour, en zeer waarschijnlijk net
als in Birmingham in dezelfde mate
voor de liberalen, nauwelijks aan
getast De liberalen zouden electo
rale zelfmoord plegen als zij op
korte termijn algemene verkiezin
gen zouden veroorzaken Dus moet
er worden doorgegaan tot de betere
tijden aanbreken Het is echter wel
zo dat van al die nederlagen een
demoraliserend effect uitgaat en de
geschiedenis heeft geleerd dat er
dan maar weinig hoeft te gebeuren
en het regeringskasteel stort door
interne verzwakking in.
ADVERTENTIE
Voor de tweede maal sinds president Soeharto ln 1966 in Indone
sië de macht overnam van zijn voorganger Soekarno gaat het
Indonesische volk naar de stembus. De verkiezingsdag is 2 mei.
ad
ïeri
ïEVE (AFP, DPA) De ouders van 120 politieke gedetineer-
.in West-Duitsland hebben aan de conferentie over het
z Jogsrecht gevraagd aan hun kinderen dezelfde rechten toe te
,g pen als aan krijgsgevangenen. In een aantal documenten die
o fers ter hand zijn gesteld verklaren de ouders dat de gedeti-
n Wen gewikkeld zijn in een conflict en dat zij daarom be
huwd moeten worden als krijgsgevangenen en niet als wetso-
ieders.
•uders verklaren dat de gedeti-
llen worden „beschouwd als ge-
"~*n gezette misdadigers, psychi-
ch behandeld worden en in de
hgenissen worden gemarteld en
©d. omdat zij zich op intematio-
s*schaal hebben ingezet voor de
Ivan hun volk".
ijding i
«vestigen dat 80 politieke gede-
|rden in West-Duitsland, Oos-
ük en Nederland in hongersta-
zijn Een dag voordat in
Igart de rechter vonnis zal wij-
i het proces tegen de anarchis-
fcndreas Baader. Gudrun Enslin
In Karl Raspe, hebben hun ver-
Wens advocaten in een hotel
voor de pers hun slotverklaringen
voorgelezen. Als reden voor deze on
gewone stap. die juridisch echter
geen betekenis heeft, noemden zij de
„afluisteractie" van de politie die de
verdediging had „verstoord".
Michael Oberwinder zei dat de auto
riteiten er niet in waren geslaagd de
actie svan de „Rote Armee Frak-
tion" (RAF) strafrechtelijk aan te
pakken. Als bewijs hiervoor voerde
hij aan het bestaan van „geheime
stukken", het afluisteren van ge
sprekken van beklaagden en hun
advocaten en verscheidene wetswij
zigingen tijdens de bijna twee jaar
dat het proces heeft geduurd.
Formeel gaat het bij deze algemene
verkiezingen om de 460 zetels van
het Indonesische parlement, Dewan
Perwakilan Rakyat (DPR) geheten.
Deze 460 leden van de DPR vormen
dan samen met eveneens 460 ande
ren, afgevaardigden van de provinci
ale parlementen, het 920 leden tel
lende, hoogste lichaam van de Indo
nesische Staat, het Raadgevend
Volkscongres of Majelis Permusja-
waratan Rakyat (MPR) genaamd.
Deze MPR stelt het regeringspro
gramma vast voor 5 Jaar (ln grote
lijnen) en benoemt voor de uitvoe
ring daarvan de president van Indo
nesië voor een ambtstermijn van 5
jaar. Deze president is dus mandaat-
houder van de MPR en zijn taak is
om namens deze MPR het vastge
stelde programma uit te voeren. HIJ
is als president van Indoensië en
mandataris van de MPR uitsluitend
en alleen verantwoording schuldig
aan die MPR, die krachtens de
Grondwet slechts gehouden is ten
minste éénmaal in de 5 Jaar voltallig
bijeen te komen.
Bij de uitvoering van het regerings
programma laat de president zich
bijstaan door medewerkers, de mi
nisters uit zijn kabinet. Deze zijn
gehouden om namens de president
regelmatig met het parlement DPR
overleg te voeren over de uitvoering
van het programma, doch dragen
geen politieke verantwoordelijkheid.
Zij kunnen dus niet evenmin als de
president zelf. door de DPR de laan
worden uitgestuurd. zoals ln een
parlementaire democratie wel het
geval is Het parlement DPR kan
dus niet in een conflict met presi
dent en kabinet een regeringscrisis
veroorzaken.
Zo. althans, is de bedoeling van de
vigerende Indonesische Grondwet
van 1945 die ln 1959 door het Indone-
siche volk en president Soekamo
weer in ere werd hersteld.
Praktijk
Maar de huidige praktijk is wat an
ders. Na de mislukte communis
tische staatsgreep van 1965 werden
alle verdachte personen uit het Indo
nesische parlement DPR en het In
donesische Volkscongres MPR ver
wijderd, en vervangen door nieuwe
leden die door de inmiddels aan de
macht gekomen generaal 8oeharto
werden benoemd. In 1967 werd gene
raal Soeharto door dat benoemde
Volkscongres MPR tot president en
mandataris van de MPR benoemd
voor een abmtstermljn van 5 Jaar. En
tevens werd de afspraak gemaakt
dat in 1971 algemene verkiezingen
gehouden zouden worden voor een
nieuw parlement DPR en dus ook
voor een nieuw Volkscongres MPR.
Om zijn nog niet stabiel bewind te
beschermen, wist president Soehar
to ln 1969 na moeizame onderhande
lingen met de politieke partijen een
overeenkomst te sluiten waarin hem
het recht werd verleend om tijde
lijk 100 leden van het 460 leden
tellende Indonesische parlement
DPR door benoeming aan te wijzen,
en eveneens ln totaal 200 leden van
het 920 tellende Volkscongres MPR.
Deze overeenkomst is vastgelegd in
de zogenaamde Kieswet van 1969
Aangezien deze 200 stemmen nog
van een medewerker
geen zekerheid boden voor zijn her
benoeming door het Volkscongres in
1972, besloot president Soeharto met
zijn adviseurs om ook nog met een
eigen bewegingen eigen kandidaten
lijst aan de verkiezingen van 1971
deel te nemen. Zijn speciale assis
tent voor politieke zaken, generaal
majoor Ali Moertopo liet daartoe in
het gehele land secretariaten instel
len van de zg. functionele groepen,
en stelde in Jakarta het Verenigd
Secretariaat van de Functionele
Oroepen ln, Sekretariat Bersama
Oolongan Karya (Sekber
GOLKAR).
Meerderheid
Volgens de Grondwet van 1945 heb
ben de .functionele groepen" uit de
Indonesische samenleving het recht
op een vertegenwoordiging ln de In
donesische volksvertegenwoordigen
de lichamen, los van de politieke
partijen. Handig maakten president
Soeharto en de zijnen daarvan ge
bruik om de 8ekber GOLKAR ver
volgens het recht te geven hoewel
geen politieke partij aan de ver
kiezingen deel te nemen. De bewe
ging werd van bovenaf geleid en
kreeg minister Malik van Buiten
landse Zaken en andere ministers uit
het kabinet als kandidaten. Het
ambtelijk apparaat van de Indone
sische Staat en de strijdkrachten
fungeerden vervolgens als partij
apparaat van de GOLKAR Dat ap
paraat bediende zich zo nu en dan
van intimidaties. Het resultaat was
dat bij de verkiezingen van 1971 niét
minder dan 227 van de verkiesbare
360 zetels In het parlement DPR in
handen kwamen van de GOLKAR.
De andere deelnemende partijen,
Nahdatul Ulama, P.N.L, Parmusi.
PSSI. PARKINDO, Partai Katho
liek. Pert! etc. kregen de rest te ver
delen.
Op die manier stelde president Soe
harto zijn bewind veilig, door in het
parlement DPR tenminste 327 stem
men zeker te stellen en in het
Volkscongres MPR tenminste 654
stemmen van de 920 Op de zitting
van het Volkscongres MPR ln 1972
werd president Soeharto dan ook ais
president voor 5 Jaar herkozen Zijn
tweede ambtstermijn eindigt ln
1978. De politieke constellatie werd
na zijn installatie tot president voor
een tweede ambtstermijn drastisch
door hem vereenvoudigd om de
controle op de activiteiten van de
politieke partijen nog beter in de
hand te kunnen houden
(Dit is het eerste van drie artikelen
over de verkietingen in Indoneiië)
President Soeharto: greep verstevigd
