mtiek van ,de boeren' uit Zuid-Afrika
■r 7
Patiënten opener door
wegvallen van zekerheden
Vernieuwingsplan niet
rooskleurig verlopen
itiquairs boren nieuwe bron aan;
Gelderse beurs in
Kasteel Rosendael
it w ïïiLm
A K
iiS
1 i
1 ar
mshaven kan
t schoner
1 zuiniger
Buit overval
12.000 gulden
üekenhuispredikant Oorthuys stapt op
Politiebureau
lijkt winkel
'Als we alles geweten hadden
Toerit smaller
bij Heinenoord
Vakantiewerk in
Zweden voortaan
met vergunning
Boersma gaat met
reisleiders praten
over hun positie
Terrein DWL
door projektgroep
„bezet"
Rijnmondleden
willen alsnog
proces-verbaal
tegen ICI
H1
ERDAG 28 APRIL 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet p 6 -h 21
I Jac. Lelsz
5ENDAAL Kortgeleden zijn de Nederlandse antiquairs
>nnen een nieuwe bron aan te boren: Zuid-Afrika. Uit dat
I wordt op het ogenblik tamelijk veel antiek weggesleept,
prenantiek" (o.m. meubelen). Antiek uit de tijd, bijvoorbeeld,
de Transvaalse oorlog.
van zal ook het een en ander te
zijn op de 4e Gelderse Antiek-
s. die van 30 april tot en met 8
gehouden wordt in kasteel Ro-
ppi te Rozendaal. Het evene-
T wordt georganiseerd door de
ïting Nederlandse Antiek Kring,
an de heer P. Albricht direc-
is. Laatstgenoemde, makelaar
lëdigd taxateur van 19e eeuwse
indse schilderkunst, heeft zelf
;unstgalerij gevestigd in 't Sint
Gasthuys aan de Rijnstraat
ihem. Een fraai pand uit 1401,
restauratie aan hem is ver-
nu aangepast wordt aan de
ïften van een expositieruimte
oude schilderijen enz. en in het
5 jar officieel open gaat.
ar Breda
[asteel Rosendael zijn al veel
antiekbeurzen gehouden. Aan-
celijk door het Nederlands Anti-
rs Genootschap. Dat heeft zijn
iriteiten een aantal jaren geleden
er naar Breda verplaatst. Na een
e, waarin er niets gebeurde, is de
erlandse Antiek Kring met Gel-
e beurzen begonnen. De eerste
vonden plaats in kasteel Mid-
iten te De Steeg, maar toen de
missaris der koningin, mr. W. J.
best
Geertsema, daar ging wonen, ver
huisde men naar het dorp Rozen-
daal. Hier staat nu de tweede Rosen-
dael-beurs van deze club. vierde Gel
derse beurs (het is een beetje inge
wikkeld) op stapel.
De tijd dat mooie oude staartklok
ken e.d. bij de vuilnisemmer werden
gezet, is al weer heel wat jaren voor
bij. Met zolderopruimingen wordt
ook sinds lang niet meer zo noncha
lant omgesprongen als dat in het
verleden wel het .geval was. Mede
door allerlei publikaties is de Neder
lander attenter geworden op wat
eens „ouwe rommel" heette. Veel
boerderijen op het Nederlandse plat
teland zijn intussen „leeggeroofd".
Tot vorig jaar leverde Indonesië nog
het een en ander op aan wat Neder
landers daar in de voorbije koloniale
tijd bezaten op het gebied van meu
beltjes en toebehoren. Ook dat is
fini, en nu is hetdan Zuid-Afrika, dat
als leverancier fungeert, naast Zuid-
Amerika en de Oostblok-landen,
hoewel men voor antieke Neder-
,1 x Br
i. v®
Spiegeltelescoop uit de tweede
helft van de 18e eeuw.
St. Cornelius eikehout. Ne-
derrijn (Gelre), ca. 1500, hoogte
88 cm.
landse spullen uiteraard in eerstge
noemd land moet zijn.
Twintig antiquairs
Aan de 4e Gelderse antiekbeurs ne
men ruim twintig antiquairs deel uit
verschillende delen van Nederland
maar met het accent op Arnhem en
omgeving. Schilderijen uit de Ro
mantische School en de Haagse
School zijn rijk vertegenwoordigd.
In deze rubriek van Anton Mauve
(1838-1888), van wie ook Vincent van
Gogh nog les heeft gehad, „Boerin
werkend in Larense moestuin," prijs
Zilveren Bouilloire anno 1776,
gestempeld met kop van George
IV.
45.000,-. Verder werken van Sprin
ger, W. Roelofs, J. C. K. Klinkenberg,
L. Apol, I. Israëls, W. Maris, G. Pog-
genbeek. C. Artz. B. de Hoogh en T.
Offermans.
De collectie meubelen is gevarieerd:
naast 17e en 18e eeuw uit Holland
zijn er uit Duitsland, Engeland,
Frankrijk en Spanje. Speciale aan
dacht vraagt ook de stand met Rus
sische iconen, o.m. een zeldzame
kruisigingsicoon, een icoon van de
Nieuwe Moskouschool, gedateerd
70e dag van het jaar 1736. Verder zijn
er beelden, klokken, pendules en
Eikehouten
Kabinet, ca.
Aachener-Lüttich
1770.
horloges, serviezen, tinnen, koperen
en ijzeren gebruiksvoorwerpen, gra
vures, nautische instrumenten en
vuurwapens. Kasteel Rosendael is
door vele dingen vermaard. Ook
door zijn „bedriegertjes". Zij beho
ren tot de „vermakelijckheden" uit
de vorige eeuw. Half Nederland heeft
er tijdens een schoolreis, een tocht
van de jongelingsvereniging of een
uitje van de vrouwenkrans wel eens
een natte broek gehaald. Om elke
associatie tussen deze historische
attractie en de exposanten uit te
sluiten, ziet een onafhankelijke be
oordelingscommissie van te goeder
A. Mauve (1838-1888): „Boerin
werkend in moestuin te Laren"
naam en faam bekend staande mu
seumconservators er op toe dat alle
aanwezige stukken voldoen aan
strenge normen, wat betreft authen
ticiteit en kwaliteit.
een onzer verslaggevers
ONINGEN Als in de Eemsha-
en Delfzijl zogenaamde centrale
elhuizen worden gebouwd voor
ombineerde opwekking van
ctriciteit en stoom kan dat be
ringen opleveren op het verbruik
fossiele brandstoffen tot tien
cent. De luchtverontreiniging zal
rendien vijfenzeventig procent
ider worden. Dit is één van de
iclusies van het milieukundig
idiecentrum van de Rijksuniver-
it in Groningen, in een tweede
iport over de consequenties van
ihavenindustrie bij de Eemsha-
en Delfzijl. Het ministerie van
jieuhygiene geeft hiervoor sub-
tie.
r elektriciteitsbedrijven in Neder-
ad staan niet toe dat de ene onder-
ij ming stroom levert aan een ande-
y Daardoor moet de mogelijkheid
n bij AKZO honderd Megawatt
tra op te wekken en dit ten goede
laten komen aan bijvoorbeeld de
uminiumfabriek Aldel ongebruikt
—orden gelaten. De helft van de
roombehoefte van Aldel zou er
ee gedekt zijn. Volgens het Gro-
ngse studiecentrum moet dit te
idervangen zijn door centrale ke
ihuizen te stichten (in dit geval
is in Delfzijl en bij dé Eemshaven).
larin ook de elektriciteitsbedrij-
in zouden deelnemen.
Dlgens de onderzoekers zal de ener-
ebehoefte bij realisatie van de am-
tieuze industrialiseringsplannen
het Eemsmond gebied ongeveer
procent bedragen van het
itale Nederlandse verbruik (in
172). De capaciteit van de nieuwe
emscentrale zal ook dan voldoen-
10} t zijn.
In de dierentuin van San Diego, Californië, is een Galapagos-schildpad uitgebroed, voor het eerst in
vijf jaar. Op de foto komt de schildpad uit zijn ei.
Van een onzer verslaggevers
NIEUWERKERK AAN DEN IJS-
SEL Drie gewapende mannen zijn
er in geslaagd het hulppostkantoor
in Nieuwerkerk aan den IJssel te
overvallen en er met een buit van
ongeveer twaalfduizend gulden van
door te gaan. Hoewel de politie on
middellijk de omgeving afzette en
alle omliggende gemeenten
waarschuwde slaagden de overval
lers er in te ontkomen met een de
vorige nacht gestolen oranje auto.
Ook deze opvallend gekleurde wa
gen was gisteren nog niet gevonden.
Hoewel er tijdens de overval gister
ochtend enige bezoekers in het
postkantoor aanwezig waren kon
den deze de politie niet goed helpen
aan een behoorlijk signalement om
dat de overvallers zich met bivak
mutsen onherkenbaar hadden ge
maakt. De politie durft zich op dit
punt aan geen enkele veronderstel
ling te wagen. Het ziet er wel naar
uit dat de overvallers op de hoogte
waren van de omstandigheden in
het postkantoor: de kantoorhouder
had zich wegens ziekte moeten laten
vervangen door een waarnemer. Er
is tijdens de overval niet geschoten.
Dat kan men opmaken uit de woor
den van wethouder A. J. Bransen
van volkshuisvesting. Het gaat om
de vernieuwing van driehonderd hui
zen in de Utrechtse Sterrenwijk.
Over dat totale werk is een rapport
verschenen, waarin de gemeente nu
eens de conclusies op een rijtje zet.
Dat rapport is niet jubelend van
toon. De wethouder zei het kort
maar krachtig toen het rapport in de
openbaarheid werd gebracht. Hij zei:
„Als we alle problemen hadden voor
zien hadden we minister Gruijters
bedankt voor zijn extra subsidie".
De harde praktijk bleek anders uit te
pakken dan men op papier had voor
zien. De vernieuwingswerkzaamhe
den ook wel „renovatie" genoemd)
hebben enkele gemeentelijke
diensten verschrikkelijk veel werk
bezorgd. Zoveel dat er idioot hard
moest worden gewerkt, vaak ook in
de avonduren. In het rapport staat
dat de dagelijkse bezigheden van het
bureau huisvesting in de vernieu
wingsperiode volledig werden ont
wricht.
Voorwaarden
De vernieuwing van de Sterrenwijk
was mogelijk dank zij een extra sub
sidie-regeling van het rijk. De voor
waarde van het rijk was dat binnen
een jaar met het werk moest worden
begonnen en dat goede en goedkope
huizen moesten worden gebouwd.
Als gevolg van het feit dat Utrecht
^Joor Leen Post
IOTTERDAM De meeste
tensen maken de kardinale
)ut om het Dijkzigtziekenhuis
1 Rotterdam als een ziekenla-
jeifiek te zien. „Dit maakt me
igjen beetje verdrietig. Niets is
iiinder waar. Binnen het zie-
gertenhuis werken mensen enorm
"terd voor andere mensen en
10,V>k door de kleine zalen met
en bezetting van slechts vier
bedden is er volop menselijk
■_ontact. Men moet zich niet zo
[|iten imponeren door de gro-
eske steenmassa's, waaruit
let Dijkzigtziekenhuis is opge-
rokken. Men gaat toch zeker
lit van de mens en gaat toch
bijliet uit van het gebouw
Üekenhuispredikant ds. W Oort-
jr.tuys (65) zegt na veie jaren namens
Ie Nederlands Hervormde Kerk in
hjkzigt werkzaam te zijn geweest.
Üt ziekenhuis als geestelijk verzon
Sr voor goed vaarwel.
I2iekenhuisf abriek
Vanneer we het kolossale Dijkzigt
laderen. beklemt ons ongewild een
0- jevoel van onpersoonlijkheid en nie-
igheid. Pas als we oog in oog met de
k>rtier staan en een menselijk con
tact ervaren, ebt dit gevoel weg.
Maar als we onze ervaringen per on
geluk aan ziekenhuispredikant Oort
huys laten merken, raakt hij lichte
lijk geïrriteerd. „Zo'n gebouw stelt
toch niets voor. Men gaat toch zeker
uit van de mens". Hij zegt het bijzon
der jammer te vinden, dat zoveel
Rotterdammers Dijkzigt als een fa
briek zien.
„Die mensen zijn nog nooit eens bin
nen geweest. Ze zouden ervan staan
te kijken hoe enorm hard hier wordt
gewerkt om een leven te mogen be
houden of een patiënt weer gezond
te maken".
Wanneer we even later door de holle,
lange gangen van dit elfhonderd
bedden tellende Dijkzigt wandelen,
begroet door witgejaste chirurgen
en verpleegkundigen, valt de massa
liteit van het gebouw pas echt vol
komen weg.
Waarden
Met de sfeer van de ziekenhuiswe
reld heeft ds Oorthuys nooit proble
men gehad. Het is wel een totaal
andere wereld.
„De patiënten krijgen in hun situa
tie veel meer de gelegenheid om
over de éndere waarden van het
leven na te denken."
De predikant, puttend uit jarenlan
ge ervaring, is van mening dat er
niet méér naar „de waaroms" van
het leven wordt gevraagd dan bij
gezonde mensen.
Afscheid
Voord*! d» Oorthuys benoemd werd lol
ziekenhuispredikant san Dijkzicl, heeft
hi) als predikant in verschillende gemeen
ten geslaan. Zo begon hij in Batenburg,
dat ligt op de grens van Brvbant. Hier
stond hij van 1939 tot 1943. Van 1943 tot
1948 diende hij de Hervormde Gemeente
van Rori-ndaal hij Velp en van 1948 tot
1964 was hij aan de Hervormde Gemeente
van Beverwijk verbonden.
Ds Oorthuys. die geboren werd in Scheve-
ningen en zoon is van een arts, was vanaf
1964 tot op heden verbonden aan hel Dijk-
zigtziekenhuis.
„Waarom ben je eigenlijk gezond?",
zo vraagt de predikant zich af. Ds
Oorthuys vindt het zelfs moeilijker
om met gezonde gemeenteleden om
te gaan.
Voor patiënten komen vele zekerhe
den weg te vallen. De gebruikelijke
contouren en structuren zijn niet
meer voor handen. Door het verva
gen van al die zekerheden komen de
patiënten ook meer open te staan.
Onbevangen
Ds Oorthuys heeft in zijn zieken
huispraktijk geleerd om zo onbe
vangen mogelijk bij de patiënten te
komen. Zo'n eerste gesprek met een
patiënt verloopt zeer verschillend.
„Soms valt het best mee, soms ook
lukt het minder", zegt ds Oorthuys.
die begenadigd is met een groot
gevoel voor humor
Soms ook verloopt een gesprek to
taal anders dan verwacht werd. Hij
vertelt hoe hij op een ochtend twee
gesprekken direct na alekaar moest
voeren.
De eerste patiënt was een modieuze
jongere, die zo verwachtte de predi
kant, wel zijn bedenkingen tegen
kerk en godsdienst zou hebben.
Niets was minder waar. Er volgde
een rijk, onverwacht en verfrissend
gesprek, waaraan hij later nog veel
zou moeten terugdenken.
Het daarop volgende gesprek voer
de hij met een oudere patiënt. Het
werd een weinig zeggend contact
met een patiënt, die vastzat aan vele
vermolmde tradities. Vaak ook.
merkte hij. dat vele patiënten een
bepaald beeld van een predikant
hebben. Een beeld, dat de geestelij
ke door opvoeding en samenleving
opgeplakt kreeg.
Hoe houdt iemand het vol om dag
aan dag in de steriele wereld van het
ziekenhuis gesprekken te kunnen
voeren en soms bijzonder moeilijke
gesprekken te moeten hebben? Ds.
Oorthuys vertelt hoe de lasten van
de mensen hem wel erg raken, maar
hij ze ook weer van zich af kan
zetten. En dat moet ook wel, wil men
ook de ander volledig tot zijn recht
laten komen.
Luisteren
De ziekenhuispredikant vertelt hoe
het vaak voorkomt dat hij tijdens
een gesprek niets zegt, alleen maar
luistert Het er alleen maar zijn voor
de ander, heeft een verrassende uit
werking. Eerlijk zijn tegenover een
patiënt is volgens hem uiterst be
langrijk. Het kan wel voorkomen
dat men in bepaalde gevallen geen
antwoord kan geven op vragen Men
moet dan durven zeggen: Ik weet
daar geen antwoord op".
Ds. Oorthuys is van mening, dat
predikanten in het algemeen ook
door de media op een voetstuk
worden geplaatst Er wordt in onze
tijd nog teveel gelikkebaard aan het
ambt van een geestelijke, zo zegt hij
Een scheidende melkslijter komt
nauwelijks in de publiciteit, waarom
moet een scheidende predikant dan
wel in de krant Een ieder heeft toch
het mooie ambt om mens te zijn en
te proberen zijn taak zo goed moge
lijk te doen?
Van een verslaggever
ROSMALEN Het bureau
van de rijkspolitie in Rosma
len heeft nu veel weg van een
winkel in bouwmaterialen. Dat
is het gevolg van de arrestatie,
van een 31-jarige monteur en
een 33-jarige bouwvakker uit
die plaats. Volgens de politie
heeft het tweetal voor vele
tienduizenden guldens aan
materiaal gestolen op
bouwplaatsen
Het verdachte duo nam alles
mee wat vervoerbaar was. zegt
de rijkspolitie in Rosmalen,
die zich heeft ontfermd over
een groot deel van de buit. In
het bureau liggen opgcslaged
alle mogelijke gereedschap
pen, radiatoren, pakken thee
en koffie. Dat alles wacht op de
komst van de rechtmatige
eigenaren. De twee aangehou
den mannen probeerden hun
materiaal door te verkopen.
Van een verslaggever
UTRECHT Een stuk stadsvernieuwing in Utrecht, waarbij
in twee jaar tijds driehonderd aftandse woningen werden opge
knapt, heeft, ondanks het succes, zo'n nare nasmaak achtergela
ten. dat de gemeente Utrecht waarschijnlijk voor de eer zou
bedanken als ze nog eens voor de keus werd geplaatst.
dus maar een korte tijd van voorbe
reiding had kwamen de meeste pro
blemen pas tijdens de werkzaamhe
den boven water. Bovendien was er
geen vernieuwingsplan in andere
steden bekend, waaruit de Utrech
ters het een en ander hadden kunnen
leren.
De bewoners van de wijk. en de
ambtenaren zijn optimistisch begon
nen, maar daar zijn ze in de loop van
de tijd van teruggekomen. Eerst
dacht men twintig gevallen („her
huisvesting") per maand te kunnen
behandelen. In de praktijk werden
dat acht. De heer Bransen zegt dat
de krachtsinspanning in de Sterren
wijk, met veel avond- en weekend
werk. nog wel lukte, maar omdat
verdere stadsvernieuwing nog vele
jaren zal vergen, moet het aantal
ambtenaren volgend jaar worden
uitgebreid.
ROTTERDAM De oostelijke
toerit tot de A29 (Hellegatsplein-
Rotterdam) bij Heinenoord wordt
versmald van twee rijstroken tot
éèn strook. Met ingang van vandaag
kan het verkeer in de richting
Heinenoord niet meer in twee rijen
Invoegen op de A29.
Van een verslaggever.
DEN HAAG Scholieren die in hun
vakantie in Zweden willen gaan wer
ken, hebben dit jaar voor het eerst
een werkvergunning nodig. Dat
blijkt uit een mededeling van de
Zweedse ambassade. Volgens de
ambassade moet men de vergun
ning op zak hebben voordat men
Zweden binnenkomt. Vakantiewerk
mag niet langer dan drie maanden
duren. De ambassade laat trouwens
ook weten dat het momenteel niet
eenvoudig is om aan werk te komen
in Zweden. Overigens kan de ver
gunning op de ambassade worden
aangevraagd. Daarbij moet een ver
klaring van de werkgever worden
getoond dat hij de aanvrager in
dienst wil nemen. Verder zijn nodig
een geldig paspoort en een bewijs
dat de aanvrager nog op school zit of
nog studeert.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Minister Boersma
van sociale zaken ontvangt volgen
de maand delegaties van Neder
landse reisorganisaties en reislei
ders om te praten over verbetering
van de sociale positie van de reislei
ders.
Deze hebben er al geruime tijd over
geklaagd, dat zij niet In een vast
dienstverband werken en dus ook
geen aanspraak kunnen maken op
sociale voorzieningen.
Een onderzoek van sociale zaken
heeft aangetoond, dat hun klachten
terecht waren
ROTTERDAM - De stichting
Maasboulevard bestaande uit
kunstenaars en architecten die wer
ken aan een plan ter herleving en
verbetering van de Maasboulevard
wil vanaf vandaag gaan kamperen
op het terrein van de vorige week
gesloten Drinkwaterleiding. De ac
tie is bedoeld als protest tegen het
voornemen van de gemeente Rotter
dam een pretcentrum te vestigen op.
het bewuste terrein.
Volgens de Stichting zou het gebied
tot een recreatief woongebied ge
maakt kunnen worden met plaats
voor 1500 goedkope woningen
Het Lagorama-projekt komt van
daag aan de orde tijdens de gemeen
teraad. De meningen over wat er
gedaan moet worden met het terrein
liggen verdeeld.
ROTTERDAM De Rijn
mondraadsleden De Zwart en Edzes
- Van Loon willen dat het dagelijks
bestuur van Rijnmond alsnog pro
ces-verbaal opmaakt tegen de ICI
over de gang van zaken tijdens de
staking bij dit bedrijf in februari.
Gedurende de staking ontstond een
kritieke situatie omdat de petro
chemische installaties doordraaiden
zonder voldoende controle- en vei
ligheidspersoneel De arbeids
inspectie besloot daarop tot stilleg
gen van de fabrieken.
Volgens de Rijnmondraadsleden,
die al eerder vragen stelden over
deze kwestie, is er nog steeds onvol
doende duidelijkheid over de juiste
gang van zaken tijdens de staking,
en heeft de Dienst Centraal Milieu
beheer Rijnmond onvoldoende alert
gereageerd. In nieuwe vragen drin
gen zij aan op een proces-verbaal
zodat uit een gerechtelijk vooron
derzoek waarbij naast de directie
ook andere betrokkenen als stakers
en vakbeweging gehoord zullen wor
den een helder beeld ontstaat
over het verloop van de staking en
de mogelijk gevaarlijke situaties die
daarbij konden ontstaan.
Verder willen zij weten of het juist is
dat tijdens de staking een schip met
fosgeen drie dagen bij de ICI aan de
steiger heeft gelegen en daarna om
veiligheidsreden is heengezonden
Als dat zo is vragen zij zich af of de 1
ICI bevoegd is fosgeen per schip aan
of af te voeren.
