frankrijk nu
'gen inmenging
strijdbijl in Spanje nog niet zo diep begraven
Zeker 12 doden bij
rellen in Pakistan
Zwart Rhodesië meldt succes
ïK
In Noord-Italië
weer gif gevonden
Politieke
moorden
in Turkije
Hucces in Zaïre:
Staking in Japan geëindigd
tpese satelliet
"Verkeerde baan
Het geheim dat
je deelt met
Sandeman.
Nieuwe Israëlische
Jordaan-oever
nederzetting op
itairen wennen maar moeilijk aan nieuwe tijden
^TDAG 21 APRIL 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
rf (Reuter, AFP) De Franse president, die anderhalve
_eleden zijn luchtmacht opdracht gaf Marokkaanse mili-
te brengen naar het front in Zaïre, is tegen buitenlandse
j _fng in Afrikaanse staten. Hij verklaarde dat gisteren in
jevoering op de conferentie van Franstalige Afrikaanse
de ,in Senegal.
ker|
l 2(jt Giscard d'Estaing zei dat
at la het verlangen van Afrika
steunt. „Op
ooiinent, dat uw continent is,
s, H de enig mogelijke weg die
duvjce Afrika voor de Afrikanen
'VDft". zei Giscard. Hij voegde
Vitoe: „Elke Afrikaanse staat
ren2h recht op veiligheid binnen
wefczen, wat zijn politieke stel-
uuiis. Uw onafhandelijkheid is
rs
Igbaar met de enge belangen
En'
inlandse groepen, het spel
lenging en hebzuchtige ac-
ram) verzekerde zijn gehoor van
regeringsleiders dat zij wat
C S eft kunnen rekenen op
m, i
prans-Afrikaanse conf eren-
«jdoeld om de economische
tot tussen Frankrijk en zijn
*en* koloniën te versterken.
'00rk hoopt op die manier een
reep op het Afrikaanse conti-
houden. Daarmee kan het
ook zijn gezag bin-
ipa en tegenover de Verenig-
disc1 opvijzelen. Met het optre-
diJtaïre bewees Frankrijk des-
T^>k een militaire rol in Afrika
liter wdlen nemen. Eerder deze
~*plék uit opmerkingen van het
'anVSe staatshoofd dat veel Af'
'™j landen er ook wel voor voe-
hun veiligheid meer op
k te steunen.
sa-bijeenkomst in het stadion van
Kinsjasa met twee gevangen geno
men rebellen. De twee jonge onge-
lukkigen werden getoond aan onge
veer 60.000 Moboetoe-aanhangers,
die onder meer schreeuwden „doodt
hen. doodt hen" of woorden van ge
lijke strekking. Na afloop werden de
twee jonge Katangezen, die vrij
zwaar gewond waren, voor de pers
geworpen. Zij waren toen best bereid
te vertellen dat er Cubanen aan hun
kant hadden meegevochten. Eén
van de twee vertelde dat gelijk met
zijn bataljon 45 Cubaanse militairen
vanuit Angola Zaïre waren binnen
gevallen. Volgens hem waren deze
Zuidamerikaanse gastarbeiders
weer naar Angola terug gegaan toen
het afgelopen weekeinde de Marok
kaanse keurtroepen aan hun opmars
begonnen.
TOKIO (Reuter, UPI) Ongeveer 900.000 werknemers bij
regeringsinstellingen in Japan hebben,gisteren hun voor vier
dagen uitgeroepen staking beëfcndigd. Zij hebben een door
bemiddeling tot stand gekomen loonsverhoging van ongeveer
negen procent aanvaard. De staking, waardoor onder meer tien
miljoen forensen die van het openbaar vervoer gebruik maken,
gedupeerd werden, was dinsdag be middernacht begonnen. Dit
leverde bijgaande platen op. Japanners die over de spoorrails
naar hun werk liepen en overvotfe stations van de particuliere
spoorlijnen, die nog wel reden.
„Beschermde dorpen" program gedeeltelijk gestopt
SALISBURY, LOESAKA (Reuter, UPI) Het blanke RhodesLsche minderheidsbewind van
premier Ian Smith heeft onverwachts in een aantal grensgebieden een eind gemaakt aan het
zogenaamde „beschermde dorpen" programma. Dit werd gisteren in zwarte nationalistische
kringen vernomen, die het uitlegden als een overwinning van hun campagne tegen dit programma.
(ADVERTENTIE)
I
zelf is president Moboetoe,
5 3 weken geleden behoorlijk
f frnreigd, bezig zijn prestige te
olet De Marokkaanse mi-
Pf^die hem te hulp kwamen,
in het zuiden aardig weg te
PPjSet het rebellenleger. Giste-
Moboetoe op een mas-
omc
s<
3-M\
lqïANAVESAL (Reuter. DPA)
eed^ancering van de Europese
Uhappelijke kunstmaan GE-
i.2 mislukt. Een storing in de
irbUaanse Delta draagraket was
aak dat de satelliet in een te
an om de aarde kwam. Hij.
ardoor niet meer de hoogte
ïr dan 30.000 kilometer berei-
y arop hij even snel draait als
<*le zelf en dus, schijnbaar
nd, continu metingen aan
ee^Europese vluchtleidings-.
sjj. a_in Darmstadt kan doorge-
Den
km*
Volgens de nationalisten is het pro
gramma gestopt in het grensgebied
met Mozambique. Rhodesische mili
taire autoriteiten hebben altijd ge
zegd dat het programma tot doel
had het bijeenbrengen van ongeveer
250.000 mensen van het platteland in
„beschermde dorpen" om zo te ver
hinderen dat de zwarte guerrilla's
contacten onder de bevolking zou-
KARATSJI (Reuter, UPI) Bij gevechten tussen, voor- en
tegenstanders van de Pakistaanse premier Zoelfikar Ali Bhoetto
zijn gisteren in de zuidelijke havenstad Karatsji zeker 12 mensen
om het leven gekomen en werden er ruim 60 gewond. De regering
heeft inmiddels een avondklok voor de stad ingesteld en het
leger en de politie opdracht gegeven hard op te treden tegen
mensen die zich er niet aan houden.
Bovendien maakt de
^an niet de tollende bewe-
3Q in anderhalve omwenteling
armpnde die zou moeten zorgen
i stabiele stand.
stoj® had de wisselwerking tus-
deeon en het magnetisch veld
ieen aarde moeten bestuderen.
exemplaar staat voor
'n ^g in 1979 op het programma.
moeten gebeuren met de
Ariane, die nog bij het
bureau voor ruimtevaart
ontwikkeling is. De kosten
!t totale GEOS-project be-
miljoen gulden.
;n w°
ppn5e bi
een'
gel
si
Regeringswoordvoerders maakten
gisteren bekend dat negen mensen
waren omgekomen, maar doorgaans
betrouwbare bronnen zeiden dat dit
cijfer te laag was. Twee mensen kwa
men om toen een trein in een buiten
wijk van Karatsji inreed op aanhan
gers van de Pakistaanse nationale
alliantie, PNA (de uit negen groepe
ringen bestaande oppositiepartij),
die de spoorbaan hadden geblok
keerd. De trein overreed twee men
sen. PNA-aanhangers bestormden
daarna de trein en staken deze in
brand.
Staking
De inwoners van Karatsji. met zijn
vier miljoen inwoners de grootste
stad van Pakistan, hebben gisteren
massaal gehoor gegeven aan de sta-
kingsoproep van de vakbonden, die
een algemene staking hadden afge
kondigd uit solidariteit met de oppo
sitie. De banken en ongeveer 500
bedrijven bleven gesloten, het spoor
wegverkeer van en naar Karatsji
werd vrijwel lamgelegd en ook in de
haven werd gestaakt. Verder zetten
de piloten van de Pakistaanse
luchtvaartmaatschappij hun sta
king voort. Zij hebben inmiddels
steun gekregen van het grondperso
neel. Vakbondsleider Mohammed
Sjarif zei gisteren: „de staking zal
worden voortgezet tot premier
Bhoetto aftreedt. Wij vechten voor
de democratie en tegen het doden
van anti-regeringsgezinde demon
stranten door veiligheidstroepen".
De gevechten van gisteren zijn de
ergste tussen politieke rivalen sinds
de PNA zes weken geleden begon
met massale demonstraties om pre
mier Bhoetto te dwingen af te treden
en nieuwe verkiezingen uit te schrij
ven. Volgens de PNA heeft de Pakis
taanse volkspartij (PPP) van Bhoet
to vorige maand bij de verkiezingen
met de uitslagen geknoeid om aan
de macht te kunnen blijven.
»den onderhouden en steun van de
dorpelingen zouden krijgen. Het pro
gramma is afgekeken van het „stra
tegische dorpen" project dat de
►Amerikanen in Vietnam trachtten
•uit te voeren, overigens met weinig
.succes.
rationalistische bronnen in Salibu-
xy zeiden gisteren dat de guerrilla's
de afgelopen maanden massale bij
eenkomsten hadden georganiseerd
om de bevolking te waarschuwen
tegen het programma en ze te bewe
gen er niet aan mee te doen.
Inmiddels hebben de leiders van het
patriottisch front, Robert Moegabe
en Joshua Nkomo laten weten de
gewapende strijd tegen het blanke
bewind voort te zullen zetten, onge
acht de Brits-Amerikaanse inspan
ningen om een vreedzame oplossing
van het conflict in Rhodesië tot
stand te brengen. Ook de Afrikaanse
buurlanden, de zogenaamde
frontlijnstaten, die zich met de voor
stellen van de Britse minister van
buitenlandse zaken David Owen
hebben bezig gehouden, hebben la
ten weten dat Owen veel te laat is als
hij nog over een vreedzame oplos
sing voor Namibië (Rhodesië in het
zwart) spreekt
Sandeman. ft>rt en Sherry
cVerbuqt-cDe QidtecMerkgn
SEVESO (AP) In de buurt van het Italiaanse stadje Seveso,
vorig jaar getroffen door een gifwolk, is een ernstige dioxine-
verontreiniging geconstateerd. Er zullen negentien fabrieken
worden gesloten om ze te kunnen ontsmetten. Dat betekent dat
honderden werknemers tijdelijk zonder werk komen te zitten.
LONDEN (UPI) Amnesty In
ternational is bezorgd over de
toestand in Turkije. De inter
nationale organisatie, die nale
ving van de mensenrechten wil
bevorderen, heeft een groot
aantal politieke moorden ge
signaleerd in Turkije.
In een rapport, dat gisteren is gepu
bliceerd, schrijft Amnesty dat voor
al linkse studenten het slachtoffer
worden van dergelijke moorden. „Er
bestaat weinig twijfel dat de moor
den vooral het werk zijn van rechtse
commando-groepen die verbonden
zijn met de neo-fascistische partij
Nationale Beweging,' zo schrijft
Amnesty. „De meesten van de gedo-
den waren linkse studenten en, hoe
wel de moorden in veel buitenlandse
kranten omschreven zijn als het ge
volg van botsingen tussen linkse en
rechtse studenten, zijn er pas sinds
korte tijd aanwijzingen voor linkse
vergeldingsacties die leiden tot
moorden op enkele rechtse acti
visten."
Volgens Amnesty is het aanta
moorden duidelijk toegenomen
sinds twee jaar geleden een rechtse
coalitie onder leiding van premier
Soeleiman Demirel aan de macht
kwam. De organisatie verwijt de po
litie en de justitie laksheid bij het
bestrijden van het politiek geweld.
„Er worden soms arrestaties ver
richt, maar voorzover weten heeft de
politie tot nu toe nooit bewijzen
geleverd om een veroordeling te be
reiken.
Gevangenen
Amnesty klaagt er verder over dat
de Turkse strafwet het erg gemak
kelijk maakt tegenstanders van de
regering op te sluiten. Volgens enke
le wetsartikelen kunnen mensen
worden opgepakt ook al hebben zij
geen geweld gepleegd of opgeroepen
tot geweld. Volgens Amnesty leidt
het geen twijfel dat deze artikelen in
strijd zijn met de ook door Turkije
aanvaarde rechten van de mens, die
vrijheid van meningsuiting en vrij
heid van vergadering garanderen.
Het zijn vooral als links bekend
staande mensen, die het slachtoffer
worden van de toepassing van de
gewraakte wetsartikelen. Er zitten
op dit moment honderden linkse
journalisten, schrijvers en academi
ci gevangen in Turkije. Amnesty
kan geen nauwkeurig aantal geven
maar komt op een totaal van ruim
600.
Volgens de lokale autoriteiten zijn er
sporen van dioxine in gevaarlijke
hoeveelheden aangetroffen ten zui
den van de zogenaamde zone-a. Dat
is het gebied dat is afgesloten en
ontruimd sinds het de vorige zemer
JERUZALEM De Israëlische re
gering heeft het leger opgedragen
voorbereidingen te treffen voor de
vestiging van een nederzetting van
een rechts-extremistische Joodse
groep in bezet Jordaans gebied. Een
legereenheid moet een stuk grond
gebied bij het vroegere Arabische
dorp Masja bezetten. Als de voorbe
reidingen voor bewoning gereed zijn
zal het leger de nederzetting over-
dragen aan leden van de Goesj
Emoenim-beweging, een rechtsnati-
onalistische beweging, die in het
verleden herhaaldelijk op eigen hou
tje geprobeerd heeft zich op bezet
Jordaans gebied te vestigen. In de
buurt van Nabloes is al zo'n neder
zetting die tot dusver ongemoeid is
gelaten door de Israëlische regering.
Volgens de regering is de omgeving
van de nieuw te stichten nederzet
ting niet bewoond
werd getroffen door een gifwolk. De
mededeling over nieuwe besmettin
gen heeft grote ongerustheid veroor
zaakt in Seveso en de nabijgelegen
plaatsen Cesano Maderno en Desio.
Dioxine is een produkt dat ontstaat
bij de vervaardiging van een veel
gebruikte stof in de chemische in
dustrie. De wolk, die vorig jaar juli
ontsnapte, deed bladeren ver
schrompelen en doodde huisdieren.
Ongeveer achthonderd mensen wer
den geëvacueerd uit het zwaarst ge
troffen gebied. De fabrieken die nu
worden gesloten liggen inzone-b, het
gebied dat vorig jaar wel werd beke
ken maar als niet al te zeer verontrei
nigd werd beschouwd. Het is niet
duidelijk of de nu geconstateerde
verontreiniging na juli is ontstaan of
dat de proeven van vorig jaar niet
goed genoeg waren.
Hakenkruis op
joods kerkhof
HANNOVER Etn jood,
kerkhof in de Westduitse stad
Hannover is woensdag beschil
derd met hakenkruizen en
woorden als „Judas verrader".
Dezelfde tekens en woorden
werden aangetroffen op het par
lementsgebouw, op museua en
in voetgangerstunnels. De poli
tie in Hannover heeft dit meege
deeld.
Er is een speciale commissie
benoemd die moet onderzoeken
wie voor deze daad verantwoor
delijk is. De politie zei op het
kerkhof een aanplakbiljet te
hebben gevonden met de naam
Lanck Lincoln. Lincoln is een
voormalige Nazi-leider uit Ne
braska in de Verenigde Staten.
:chte«
wa^
estii
ent
Herman Amelink
lenning van de communistische partij is de Spaanse premier Adolfo
niet door iedereen in dank afgenomen. Zowel de rechtse Volksallian-
het leger heeft er protest tegen aangetekend. De legalisatie van de
«kt de politieke bewegingsvrijheid van de premier aanzienlijk inge-
jie hebben.
:-wfl
Franco was evenzoveel jaar
10), Dttcampagne tegen alles wal; zich
istisch noemde. Die veertig jaren
lun sporen achter gelaten bij het
i volk. Het woord communistisch
«n nog steeds een huivering over
SV35lopen. Bij deze mensen bestaan
ir-HV twijfels over de juistheid van de
van de PCE. Op deze afkeer van
lunisme wordt op voortvarende
ipeeld door de Volksaliiantie,
itie van partijen onder leiding
vroegere minister van binnen
in, Fraga Iribame. Op bijeen-
door het hele land waarschuwt
lonstteeds weer voor de communisten
PjjijJ Ijst daarbij op de ontwikkelingen
<3.oo In de eerste periode na de revolutie
zB\fcai hebben voorgedaan. Zijn woor-
len bij de oude aanhangers van
(2 onnaar ook bij de middenklasse een
or
iten
leger mokt over de legalisering
Communistische partij. De regering
iFOPiier Suarez doet haar uiterste best
onen dat de militairen zich onder
aan de beslissing van de regering,
rfrklaring die de militaire comman-
ia de erkenning van de PCE aan de
1 stuurden stond inderdaad dat zij
grond van de beloofde discipline
cslissing neerlegden, maar de rege
ring verzuimde de voor de regering nega
tieve passages uit de verklaring bekend te
maken. In de loyaliteitsverklaring van de
opperbevelhebber stond echter ook dat
het leger een militair ingrijpen in de toe
komst niet uitsluit. Enkele rechts-radicale
generaals zorgden er voor dat ook dit deel
van de legerverklaring in de publiciteit
kwam. De betreffende punten werden ge
publiceerd in de dicht bij het leger staande
krant El Alcózar. Ze kwamen neer op een
openlijke dreiging met een staatsgreep.
Onder Franco heeft het leger nooit de taak
gehad zich tegen buitenlandse vijanden te
weer te stellen. Het was steeds zijn taak
het politieke stelsel tegen binnenlandse
vijanden te verdedigen. Het feit dat de
hoogste militaire leiding het noodzakelijk
vond een verklaring over de erkenning van
de PCE aan de regering te richten (waar
ook nog eens vier hoge militairen in zitten)
maakt duidelijk dat zij zich nog steeds
verantwoordelijk voelt voor de politieke
situatie in het land. De kolonels en gene
raals die onder Franco hun carrière ge
maakt hebben vinden het nog steeds hun
voornaamste taak de traditionele waarden
hoog te houden. De invloed van de meer
democratische officieren strekt zich nog
nauwelijks uit tot de hoogste top in het
leger. De gedachte aan een militair appa
raat dat gehoorzaamt aan de overheid
leeft vooral bij de jongere officieren die
zich georganiseerd hebben in de Democra-
Dolores Ibarruri
V
tische Militaire Unie. Zij zijn voorstander
van een „normaal" le ger dat zich uitslui
tend met militaire 2iaken bezig houdt.
Maar hun invloed is nog beperkt.
Hoofdartikel 4
Hoe zeer met een militair ingrijpen nog
rekening wordt gehouden blijkt nog wel
uit het gemeenschap>elijk hoofdartikel
dat zes van de acht ln Madrid verschijnen-
li
Santiago Carrillo
de dagbladen aan het begin van deze week
publiceerden. In dit gemeenschappelijk
commentaar eisen de kranten van het le
ger dat het zich niet Inlaat met de beslis
singen van de regering. Het is de taak van
het leger de nationale soevereiniteit tegen
aanvallen van buitenaf te verdedigen. Ook
moet het leger de Institutionele orde be
schermen en tot die orde behoort ook de
regering, die alleen aan het parlement ver
antwoording schuldig is, aldus de kranten.
Het hoofdartikel wilde op die manier de
militairen duidelijk maken dat ingrijpen
van de kant van het leger niet geduld kan
worden.
Een van de voornaamste gevolgen van de
erkenning van de PCE betreft wel de
politieke bewegingsvrijheid van premier
Suarez. De premier speelt al enige tijd met
de gedachte zich aan het hoofd te stellen
van het politieke centrum. Het aftreden
van de vroegere minister van buitenlandse
zaken Arellza als leider van de Volkspartij,
leek de weg voor Suarez vrij te maken. Het
leger zou de premier in zijn verklaring
echter hebben te verstaan gegeven dat hij
zich de komende maanden strikt neutraal
moet opstellen. De hoge militairen voelen
zich door de toch nog onverwachte erken
ning van de PCE grotelijks belazerd en zij
verzetten zich nu tegen een verdere
uitbreiding van de invloed van Suarez.
Koning
Indirect oefent het leger daarmee kritiek
uit op de koning. Juan Carlos is voorstan
der van een blijvende politieke rol voor
8uarez. Door zich aan het hoofd te stellen
van het politieke centrum zou de Spaanse
premier de Volksaliiantie van Fraga, waar
voor grote aanhang verwacht wordt bij de
stembus, de wind uit de zeilen kunnen
nemea De harde houding van het leger
komt dus de rechtse krachten in Spanje
ten goede.
Van hun kant doen de communisten nog
steeds hun uiterste best geen enkele reden
of aanleiding voor een vijandige oppositie
te geven. De nationale verzoening staat
hoog in het vaandel van de PCE. De com
munisten hebben de Spaanse vlag (rood
geel-rood) erkend en lopen niet langer ach
ter het republikeinse vaandeL Ze achten
de monarchie aanvaardbaar als de meer
derheid van het Spaanse volk die wil. De
leider van de partij Santiago Carrillo laat
geen gelegenheid ongebruikt om getuige
nis af te leggen van zijn Eurocommunism
tische houding: hij distantieert zich meer
dan welke communist in de wereld, als het
moet dagelijks, van het Kremlin. Deze
positie van de communisten is alleszins
overtuigend omdat Carrillo al ln de Jaren
zestig een zelfstandige positie tegenover
Moskou innam. Het socialisme wil de PCE
alleen in Spanje vestigen als daar een
democratische meerderheid voor Is.
La Pasionaria
Ook de legendarische president van de
PCE, Dolores Ibarruri, La Pasionaria (de
passiebloem), die ln Moskou op een Inreis
visum voor Spanje wacht, heeft haar steun
betuigd aan de lijn van Carrillo. Inmiddels
is zij door de PCE kandidaat gesteld in het
district Asturiê, een provincie die ln de
Spaanse burgeroorlog een toneel van har
de strijd geweest is. Dolores Ibarruri, eens
het toonbeeld van het onbreekbare verzet
tegen het fascisme, laat zich nu in opmer
kelijk verzoeningsgezinde bewoordingen
uit over katholieken, liberalen en zelfs
monarchisten. De strijdbijl wordt zo diep
mogelijk ln de grond gestopt.
Hoe ver de communistische bereidheid
gaat om de huidige regering te steunen
blijkt ook wel uit het feit dat het verzet
tegen de legalisering van de PCE voor de
partij aanleiding was om alle feestelijkhe
den ter viering van de erkenning af te
gelasten.
De verkiezingsstrijd die tot 15 juni steeds
heviger zal worden zal een krachtproef
worden voor de positie van de huidige
regering, voor de nieuwe politieke struc
tuur en niet het minst voor de positie van
de koning. Van de steun van de oppositie
kunnen ze zich verzekerd weten. De aan
hang van Franco, de Volksalliantie en het
leger lijken de strijdbijl echter weer op te
willen graven Verzoening met de botte bijl
is wel het laatste wat je het Spaanse volk
moet toewensen.
