Een voorbeeld
/an hoe het kan
couperus-duin: goed wonen in de stad
ip
w
Hoe u f1.000,- koopt
voor maar f580,48?
ABN Bank
Personalia
Wij helpen
met een Kasbiljet.
Karpers reinigen water
fcningdichtheid Haags complex net zo groot als de Amsterdamse Pijp
rkoop van Grieks
lip ingetrokken
Gepensioneerden
zijn toeslag kwijt
Oude boeken
gooi je niet zomaar weg.
Kamer aanvaardt
nieuwe wetboeken
'Inval van politie
in Chileens café
was zorgvuldig'
IH 2fRDAG 21 APRIL 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 13
iet a
JÊ&rst
-köv
iM>nd
w "aat.
pnd 1980 zullen van elke drie
loningen in Nederland er twee
oor één generatie zijn gebouwd
iet als gevolg een
laantrekkelijke eenvormigheid,
s de regering in de
tedelijkingsnota opmerkt. Het
itste deel van die bouwexplosie
id na de Tweede Wereldoorlog
tats. Er moesten huizen worden
ibouwd en de steden werden
tgebreid met lange rijen
elijkvormige woonblokken,
mdat deze activiteit niet
lereikend leek om de mensen op
vangen, werden kleine dorpen
(uiten de kern eveneens een rij
s woonblokken. Stenen puisten
üden aan Hollands horizon.
Een tiental Jaren geleden verschoof
de belangstelling zich van hoog
naar laag en degenen die het
konden betalen, verhuisden naar
buiten, naar een nieuwe
eenvormigheid: de monocultuur
van de eengezinswoning.
Vorig jaar december schetste prof.
ir. N. A. de Boer, buitengewoon
hoogleraar stedebouw aan de TH in
Delft, in het blad „Wonen TA/BK"
de na-oorlogse ontwikkeling als
volgt: „Er is geen reden om ons op
de borst te slaan vanwege de
resultaten van ruimtelijke
ordening en stedebouw.
Degeneratie van onze steden,
verpauperde binnensteden en
uitbreidingen die weerzin wekken,
gaan gepaard aan troosteloze
suburbanisatie waarin dorpen en
landschap ten onder gaan".
Het is de vraag of deze
ontwikkeling kan worden gekeerd;
of de trek vanuit de Randstad naar
Noord-Brabant en Gelderland kan
worden afgeremd, of de steden van
verpaupering kunnen worden
gered en of het landschap voor
verdere verloedering kan worden
behoed. De regering wil de
forensenstroom afremmen, meer
woningen in het westen bouwen,
meer steden vernieuwen.
Tegelijkertijd echter houdt de
regering vast aan het overhevelen
van arbeidsplaatsen naar het
noorden en het zuiden en blijven
„overloopgebieden" noodzakelijk,
omdat bij stadsvernieuwing het
aantal woningen per hectare
drastisch zal afnemen.
Het is voor het behoud van de
steden van levensbelang de groei
naar binnen te richten in plaats
van naar buiten. In de steden
moeten méér woningen komen,
voor alle soorten mensen en die
woningen moeten bovendien
aantrekkelijk zijn, moeten een
goed stedelijk woonmilieu vormen
en in de oude stad passen. Een
voorbeeld van hóe dat kan, hoe een
stukje open stad kan worden
ingevuld, is het Couperusduin in
Den Haag, een complex
flatwoningen van de hand van
architect ing. Sjoerd Schamhart op
een voormalig kazemeterrein aan
de rand van de binnenstad.
Een overzicht van de inmiddels vol
tooide eerste fase van het Couperus
duin in Den Haag. Met de tweede
fase, die in aanbouw is, wordt het
complex nog meer ingepast in de
achter liggende Archipelbuurt.
r Hans Schmit
r HAAG Het Couperusduin tussen het grote gemeentehuis
I Den Haag, het Vredespaleis en de Scheveningse bosjes,
tergt op een oppervlakte van 1,4 hectare 291 woningen en
t daarmee een woningdichtheid die gelijk is aan die van De
j in Amsterdam. Op die nog geen anderhalve hectare staan
J globaal vier keer zoveel woningen als momenteel als streef-
bij de stadsvernieuwing wordt aangehouden. Maar wie
|ct dat het Couperusduin een hoge torenflat moet zijn, zit er
naast.
louperusduin is een S-vormig
ïx met in de open lussen twee
.htige parken, opgetrokken uit
baksteen, variërend van vijf
igen bouwlagen, met veel ver
ingen, in grootte wisselende
is en gemeenschappelijke
assen. Het complex (momen-
-ordt gewerkt aan een tweede
uit nog eens 130 woningen
4>V%t) valt niet aleen op door de
maar ook de wijze waarop
•orm aan de bestaande omge-
de wat deftige Archipelbuurt,
idse begraafplaats, de uitlo-
an het Scheveningse duinge
en bestaande straten is aange-
De binnenhoven openen zich
otere ruimten, zodat nergens
ie is van beslotenheid. Die in-
ng in het bestaande acht archi-
Schamhart van groot belang:
/bouw die niet is ingepast ver-
het verrottingsproces van de
rende bebouwing.
heeft ing. Schamhart ook gelet op de
historie van het terrein. Oorspronke
lijk maakte het gebied deel uit van
een strandwal, die rond 1835 werd
afgegraven' voor de bouw van de
Alex ander kazerne. Schamhart: „Ik
heb het duin opnieuw omhoog ge
haald, en daardoor een ondergebied
geschapen. Dat bood de mogelijk
heid de auto's achterlangs onder het
duin te laten verdwijnen. De voet
ganger komt nu vanaf de straat bin
nen en niet via een parkeerterrein
zoals bij de naoorlogse flats met hun
onmogelijke tussenruimten, open
hoeken en bijbehorende tocht. Daar
om ook heb ik geprobeerd het ge
bouw een hoek te geven, dat geeft
een ander aanzien."
Langdurige
blackout
Het Couperusduin valt uiterlijk op
Ie inpassing van het complex door verscheidenheid: de ene verdie- Een kijkje vanaf een galerij in een van de open ruimten.
ping heeft een galerij, een andere
weer niet. De gangen verspringen,
zijn nergens recht of overal even
breed; de verticale verbindingen be
staan uit halfronde met hout afge
zette trappen. Die verscheidenheid
aan vormen werkt binnen het
complex door: door het ontbreken
van een middengang, kunnen op die
verdieping de woningen doorlopen;
door de vele verspringingen is geen
van de één- tot vijf kamerflats het
zelfde. Bovendien hebben de bewo
ners per type woning ook nog uit een
groot aantal variaties kunnen
kiezen.
Ing. Schamhart: „Na de oorlog heb
ben we allemaal dezelfde woningen
gebouwd; dat moet een wel erg lang
durige blackout zijn geweest. Door
de schaalvergroting, door het ratio
nele denken, is alles uit elkaar ge
legd, is de stad uit elkaar gerafeld en
gedesintegreerd. We hebben voor al
les een apart kanaal: een apart potje
om voor bejaarden te bouwen, een
potje om voor alleenstaanden te
bouwen. Alles loopt naast elkaar en
het zal veel moeite kosten alles weer
door elkaar te laten lopen."
In het Couperusduin loopt veel door
elkaar: de flats bieden plaats aan
alleenstaanden, kleine gezinnen en
ook grote gezinnen. Ook variëren de
huurprijzen sterk: van ongeveer
driehonderd tot meer dan duizend
gulden in de maand. Hierbij moet
worden opgemerkt dat het complex
het predikaat „experimenteel" heeft
gekregen, zodat het rijk een subsidie
heeft verstrekt. Volgens ing. Scham
hart waren de plannen echter al rond
(èn sluitend) vóór het predikaat was
verleend, zodat het gebouw ook zon
der subsidie was gebouwd.
Echt
stadswijkje
Het Couperusduin is in de korte tijd
van zijn bestaan (de plannen zijn in
1971 ontwikkeld, de bouw begon in
1972 en de tweede fase wordt vol
gend jaar voltooid) een echt
stadswijkje geworden, met veel
groen: de hoeken en gaten lenen zich
voor opvulling met plantenbakken,
hetgeen de bewoners dan ook snel
hebben gedaan. Bovendien is het
Couperusduin geen gesloten vesting:
een centrale hal met een lange rij
naambordjes, spreekapparaatjes en
een gesloten deur die alleen van bin
nenuit te openen Is, ontbreekt in
deze flat. Het Couperusduin is een
uitstekend antwoord op de vraag
hoe de stad naar binnen toe kan
groeien. Het laat zien dat nieuw
bouw kan worden aangepast aan de
bestaande omgeving, dat de auto
naar achteren kan worden gedron
gen, dat veel mensen op een klein
stukje grond kunnen wonen zonder
het gevoel opgesloten te zijn en dat
die opeengepakte woningen zo veel
verscheidenheid kunnen bieden dat
iedereen het gevoel kan hebben in
een ander huis te wonen.
:1 schuld betaald
een verslaggever
DELBURG De executaire
j)op van het Griekse vracht-
„Omiros T" dat al vanaf sep-
ler vorig jaar in de binnanhaven
Tlissingen aan de ketting ligt, is
ken niet doorgegaan. Op het
te moment heeft de rederij
klos Shipping Company LTD uit
ne de schuld die zij aan de
n van Vlissingen had van 70.000
fen en 30.000 gulden aan proces-
en betaald.
executoriaal beslag door de ha-
is even voor de verkoop zou
tsvinden op de rechtbank in
lelburg, opgeheven. Wat er met
ndere schuldeisers gaat gebeu-
|s volgens mr. H. Bruin, execu-
namens de haven van Vlissin-
niet bekend. Tegen de Griekse
lopen nog verschillende
declaims. De 32-koppige Philip-
ie bemanning van het schip, die
"™""^e maand met behulp van de
lie dienst Vlissingen naar huis is
vaniurd, heeft nog een vordering
.50.000 gulden,
assuradeuren hebben nog een
leclaim op het schip van
gulden. De scheepsagent
Transport uit Vlissingen heeft
38.000 gulden tegoed en een
(kapitein van het schip in Athe-
ieeft, volgens uitspraak van de
Itbank in Athene, ook nog recht
00.000 gulden invaliditeitsuitke-
na een ongeval aan boord van
schip.
Griekse vrachtschip blijft nu
kon in de binnenhaven van Vlis-
en liggen. De haven- en kadegel-
Stfijn tot en met gisteren betaald.
an uriekse rederij Lapitos heeft in
Weekeinde een advocaat, P. Mo-
zvanuit New York naar Vlissin-
gestuurd om de vordering van
kaven contant te betalen. Mr.
p zegt te verwachten dat bin-
'PStort een van de andere schuldei-
HStJ beslag op het schip zal laten
Cn, zodat de „Omiros T" alsnog
„„tocht zal worden.
Van een onzer verslaggevers
KAMPEN De Organisatie verbetering binnenvisserij
heeft op verzoek van het Kamper gemeentebestuur een
kleine tweehonderd kilogram aan Chinese graskarpers uit
gezet in de gemeentelijke vijvers langs de Europa-allee.
De snelgroeiende Chinese gras-
karper is een groot liefhebber van
plantaardig voedsel zoals draad
algen, waterpest, kroos en ook de
grasachtigen, die vanaf de wal het
water „ingroeien".
De voorkeur voor deze in de Kam
per vijvers zoveel voorkomende
gewassen wordt van gemeentewe
ge dan ook benut om de wildgroei
ervan door deze „zoetwatervar
kens" op natuurlijke (dat wil zeg
gen, biologische) wijze te be
strijden.
Voor dit milieuvriendelijke expe
riment, dat elders hier en daar
ook wordt toegepast, kreeg het
Kamper gemeente-bestuur de
toestemming van de minister van
Landbouw en Visserij.
Voor de hengelliefhebbers bete
kent het weliswaar dat er enkele
jaren gedurende de experimen
teerperiode in de vijvers niet mag
worden gevist, maar dan openen
zich voor hen ook aantrekkelijke
perspectieven.
In China bereiken deze karpers
onder gunstige omstandigheden
een lengte van ongeveer één
meter en een gewicht van 50 kg.
Maten en gewichten die tot nu toe
in deze streken alleen voorkwa
men in het visserslatijn.
sociaal-economische
Van onze
redactie
DEN HAAG Vijfenzeventig ge
pensioneerden van het failliete be
drijf Nederhorst Staal Constructie
in Gorkum zijn de toeslagen op hun
pensioen kwijt. Minister Boersma
kan voor hen niets doen, blijkt uit
antwoorden op schriftelijke vragen
uit de Kamer.
Het gaat om toeslagen van zestien
tot bijna vijftienhonderd gulden per
maand, gemiddeld 25 gulden per
maand. Het bedrijf gaf deze toesla
gen vrijwillig bovenop het pensioen.
Zulke vrijwillige toeslagen vallen
niet onder de voorschriften van de
pensioen- en spaarfondsenwet. Er is
ook geen andere wettelijke regeling
op grond waarvan de betrokkenen'
een vervangende uitkering zouden
kunnen eisen, aldus de minister.
(ADVERTENTIE)
U wilt de bibliotheek van uw grootvader opruimen, of wat
ruimte creëren in uw eigen boekenkast.
Of't nu gaat om Statenbijbels of reisverhalen, boeken over
dieren of occultisme, als een boek nog in goede staat verkeert,
is het de moeite waard om even bij de Slegte
langs te gaan (bellen kan natuurlijk ook). f M
Misschien krijgt u er nog meer geld voor
dan u denkt.
De Slegte is een goeie voor uw oude boeken.
Ruekhamlel J. de Slcgle B V., kalver*traat I M't, Amnterdum,
Tel irin £42040 t .«.l-ingel *3. Rotterdam. Tel 010 |:4K40T>
S|>uir>trut H, Den Haag. Tel "Tn tütST 12 en t.'lrtrcht, Arnhem. Ltndhuven.
Knrtcherle. tininingen. beulen. Haarlem. Anlwerven. Gent.
OVERLEDEN - Mr. T Brouwer uit
Wassenaar, die in 1973 korte tijd
minister van landbouw en visserij is
geweest, maar om gezondheidsrede
nen moest aftreden, is op zestigjare
leeftijd in een verpleegtehuis te Lei
derdorp overleden. De heer Brou
wer, als boerenzoon geboren te Rhe-
den, begon zijn loopbaan bij de ge
meentesecretarie van Huissen in
Gelderland. In 1950 voltooide hij
een rechtenstudie in Nijmegen,
waarna de Katholieke Nederlandse
Boeren- en Tuindersbond hem be
noemde tot algemeen secretaris. In
-
1966 werd hij voorzitter van de Ka
tholieke Land- en Tuinbouwbond
LTB in Haarlem, ee van de bij de
KNBTB aangesloten gewestelijke
organisaties. Vele jaren was hij be
stuurslid van het Landbouwschap.
In 1959 werd mr. Brouwer lid van de
Tweede Kamer voor de KVP, in 1976
lid van de christen-democratische
fractie van het Europese Parlement.
Hij heeft ook zitting gehad in het
partijbestuur van de KVP. In mei
1973 werd hij minister van
landbouw en visserij in het kabinet-
Den Uyl. In november van dat jaar
gaf hij wegens zijn gezondheid dit
ministerschap op. De heer Brouwer
was officier Oranje Nassau en ridder
Nederlandse leeuw.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Met algemene stem
men heeft de Tweede Kamer giste
ren drie boeken van het nieuwe bur
gerlijk wetboek aangenomen. Het
betreft hier de boeken 3 (vermo
gensrecht), 5 (zakelijke rechten) en 6
(verbintenissenrecht). De invoe
ringswetten voor de nieuwe boeken
zullen nu zo spoedig mogelijk ge
reedgemaakt worden, aldus minis
ter Van Agt. „In de huidige demissi
onaire periode is er wat meer tijd
voor dit soort zaken", zo zei hij.
ADVERTENTIE
Antwoord op vragen
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Van Agt
van Justitie heeft gisteren in de
Tweede Kamer ontkend dat de poli
tie onzorgvuldig heeft gehandeld
toen zij een inval deed in een café in
Amsterdam, waar veel Chilenen ko
men. Als gevolg van deze inval zijn
drie Chilenen en een Mexicaan het
land uitgewezen.
Volgens de bewindsman had de poli
tie gegronde redenen om aan te ne
men dat in het café, personen aan
wezig konden zijn die handelden in
verdovende middelen, en dat er ook
mensen konden zijn die internatio
naal door de politie worden gezocht.
Na de inval zijn vijf vreemdelingen
meegenomen voor nader onderzoek
door de vreemdelingenpolitie. Vier
van hen waren Chilenen, een was
Mexicaan. Deze laatste is op eigen
verzoek naar West-Duitsland over
de grens gezet. Een van de Chilenen
had een verzoek om politiek asiel
ingediend en is gewoon vrijgelaten.
De andere drie Chilenen zijn over de
grens gezet, omdat er geen sprake
was van een aanvraag om politiek
asiel en zij daarnaast niets te vrezen
hadden van het regime in hun va
derland, aldus staatssecretaris Zee-
valking in antwoord op vragen van
het PSP-Tweede-Kamerlid Van der
Lek. Minister Van Agt wees elke
vergelijking met praktijken van re
gimes als het Chileense, zoals Van
der Lek die met betrekking tot het
Amsterdamse politieoptreden had
gemaakt, als „misplaatst" van de
hand.
Dat kan met ABN Kasbiljetten.
Dat zijn waardepapieren aan
toonder met een hoge rente.
Ze zijn te koop bij elk ABN-
kantoor, zonder problemen.
Er zijn 5 soorten Kasbiljetten
met een looptijd van ca. 3 jaar,
4 jaar, 5 jaar, 6 jaar en 7 jaar.
Bij aankoop is de rente
afgetrokken. Aan het eind van
de rit wordt f 1.000,- of
f 10.000,- uitbetaald, rente
inbegrepen.
Nevenstaande tabel toont u
wat een Kasbiljet kost.
Datum van
Kasbiljetten
Kasbiljetten
Kasbiljetten
Kasbiljetten
Kasbiljetten
aankoop
einddatum
einddatum
einddatum
einddatum
I-V80
l-3-'81
l-3-'82
1-3-83
1-3*84
apnl '77
Rente 7'/ïv.
Rente 7 Vt%
Rente 8'/<%
Rente 8'/<%
Rente SW
Aankoop
Aankoop
Aankoop-
Aankoop
Aankoop
prijs
prijs
pn|s
prijs
prijs
21
813.09
74961
680 21
628 37
580 48
22
81325
749.76
680.36
628 51
580 61
25
81374
750.23
680.81
628.92
580.99
26
813.90
750.39
68096
629.06
581.12
27
814 07
750.54
681.11
629.20
581 25
28
81423
750.70
681.26
629.34
581.38
Tussentijdse prijswijzigingen vooibehouden. Vanzelfsprekend
dient u voor de ABN Kasbiljetten van f 10.000,- bovenstaande prijzen te
vermenigvuldigen met 10.
