Moeilijkheden herexamens
1
i
1
tekening van een lezer
rimentaar
J;mans-effect
up
Staatssecretaris De Jong verbaasd over protest
yuw vraagt maatregelen tegen
elektronica
Aardrijkskunde al centraal
geschiedenis nog niet
Eindexamendata
Het geheim dat
je deelt met
Sandeman.
Automobilist op
agent ingereden
Weerschepen
^bk zij willen gelukkig zijn
avondje mozes kinderen
blunder
»9 APRIL 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
overwinning van de chris-
Aratische CVP bij de Bel-
Igemene verkiezingen kan
groot deel op de rekening
"Toeschreven van haar leider.
g dan de vorige maal, in het
van 1974, is er sprake van
idemans-effect. Ongetwij-
ft de innemende persoon-
van de nu afgetreden eerste
A meegespeeld, maar niet
vj6 de vooruitgang te danken
die hij voorstaat.
T het best worden geschetst
,atigd en wars van grote
De leiding van de CV zei
:ht dat deze twee aspecten
,|e rol hebben gespeeld bij
mmenwinst.
heeft waarschijnlijk
1 dat in tijden van econo-
j moeilijkheden, en België
3 momenteel zo'n periode
behoefte groot is aan een
Itionale figuur, van wie ver-
jordt dat hij als een wonder-
|j|3je problemen uit de wereld
jplen. Kennelijk verwacht men
s^ndemans dergelijke won-
niet onaardig om
ë%Yt effecten in de gaten te
Cyjhouden nu wij de volgende
^Inaar de stembus gaan. Per
rekening kan Den Uyl ook
nationale figuur worden
[wikkelingen bij de overige
zijn niet minder interes
sant. De liberalen bijvoorbeeld
moeten met gemengde gevoelens
op deze verkiezingen terugkijken.
In Wallonië waar deze partij, onder
meer door een toevloed van gema
tigde federalisten, wat in de richting
van het centrum is getrokken is een
flinke winst geboekt, maar door een
fors verlies in Vlaanderen is dit
goeddeels te niet gedaan.
Waarnemers wijten dit verlies aan
de harde conservatieve opstelling
van de Vlaamse liberalen, een
opstelling waarmee de partijvoor
zitter Frans Grootjans en lijsttrek
ker-minister Willy de Clerq stevig
aan de weg hebben getimmerd.
Enigszins teleurstellend is de uitslag
voor de socialisten, die van hun
oppositieperiode geen enkel profijt
wisten te trekken.
Tenslotte zit er in de verkiezings
uitslag ook nog een moraal, name
lijk dat men zelden ongebracht een
breuk veroorzaakt. De breker was
in dit geval het Rassemblement
Wallon (RW), dat vanaf het begin
van Tindemans' regeerperiode de
overige coalitiepartners heeft ge
dreigd met opstappen. Op een be
langrijk ogenblik onthielden de
RW-ers vorige maand steun aan de
economische politiek van de rege
ring en toen was de breuk daar. De
RW heeft voor haar ontrouw maar
meer nog voor haar chantage zwaar
moeten boeten en het beeld van de
taaipartij in het algemeen een zware
slag toegebracht.
door Henri Kruithof
oor
iet p-r
verslaggever
Fractievoorzitter
D 66 meen^ dat de over*
t mPG"en Benelux-verband har-
de moeten optreden tegen de
onbeperkte invoer van
ie eiica uit Japan, Hongkong,
)rea, Taiwan en Singapore.
In Eindhoven gehouden ver-
maakte hij ge-
n een voorkeur bij bedrijven
tdukten van de (met name
fe) concurrenten te kopen, lie-
ze in eigen land te maken.
»%imde in dit verband Philips,
■-ra lus Terlouw, in onderhande-
schijnt te zijn met een Japan-
j^-rikant voor de levering van
radio-apparatuur voor een reeks van
jaren, ter waarde van 25 100 mil
joen gulden. Terlouw noemde deze
handelwijze bedrijfseconomisch ze
ker verantwoord, maatschappelijk
evenwel niet aanvaardbaar.
„Philips is inderdaad bezig audio-
apparatuur in Japan te laten ver
vaardigen. Een dergelijke inkoop
tast echter de werkgelegenheid in
Nederland niet aan, omdat die appa
ratuur nooit in Nederland is ge
maakt en in de toekomst ook niet
gemaakt zal worden. De apparatuur
is ook niet bedoeld voor de Europese
markt, maar voor overzeese afzetge
bieden", aldus een woordvoerder
van Philips in een reactie op de
uitspraken van Terlouw.
DEN HAAG De eindexamens staan weer voor de deur.
Vandaag begint een kleine groep in het middelbaar beroepson
derwijs, van 9 mei af volgt de grote horde. Dit alles met het ene
grote doel: een papiertje waarop staat dat je geslaagd bent
Ieder jaar zijn er wel moeilijkheden
met dat eindexamen. De een vindt
de vragen te moeilijk, de ander te
gemakkelijk (hoewel over dit laatste
nooit veel geklaagd zal worden). Bo
vendien zijn de eindexamens ieder
jaar wel goed voor een paar schrifte
lijke vragen uit de Tweede Kamer,
omdat er suggestieve of on
rechtvaardige vragen gesteld zouden
zijn.
In tegenstelling tot andere jaren,
zijn de moeilijkheden dit jaar al voor
het begin van de examens losge
barsten. Het gaat nu dan ook niet
om de opgaven, want die zijn nog
niet bekend. Dit keer ga?tt het om de
regelingen met betrekking tot het
herexamen.
Een week of twee geleden stuurde
het Jacobus college uit Enschede
een brief aan de commissie uit de
Tweede Kamer, die zich speciaal
met onderwijszaken bezighoudt.
Hierin wordt aandacht gevraagd
voor problemen die kunnen ont
staan door een nieuwe regeling, die
dit jaar voor het eerst van kracht is
met betrekking tot de herexamens.
Tot nu toe heeft het herexamen al
tijd bestaan uit een nieuw school
onderzoek en een nieuw landelijk
schriftelijk eindexamen. Uit die twee
cijfers wordt het nieuwe eindcijfer
vastgesteld voor het vak, waarin het
herexamen werd afgenomen. Hierin
komt echter een wijziging, die vol
gens het Jacobus college en andere
scholen in Enschede, belangrijke na
delige gevolgen kan hebben voor de
eindexamenkandidaten.
Degenen die een herexamen moeten
afleggen krijgen dit Jaar uitsluitend
de mogelijkheid om een landelijke
schriftelijke proef te doen. Het
nieuwe cijfer wordt dan vastgesteld
uit het cijfer voor dat schriftelijk
herexamen en het cijfer van het ou
de schoolonderzoek, dat in het hele
jaar in etappes is afgelegd.
Onderzoekje
Het Jacobus college heeft op zijn
eigen school een klein onderzoekje
verricht naar de gevolgen die deze
regeling gehad zou hebben als deze
vorig jaar al toegepast zou zijn. Van
de elf kandidaten, die vorig jaar een
herexamen hadden, zijn er negen
geslaagd en twee gezakt. Zou de
nieuwe regeling zijn toegepast, dan
Staatssecretaris K. de Jong
Ozn.
zouden er slechts vijf zijn geslaagd
en zes gezakt.
De scholen in Enschede zijn bang
dat het nieuwe systeem nadelige ge
volgen kan hebben voor de eindexa
menkandidaten, omdat het slechte
cijfer dat zij al hebben staan voor het
schoolonderzoek, niet meer veran
derd kan worden. Dat zou voor som
migen kunnen betekenen dat zij niet
zo hard meer trekken aan het her
examen.
De verantwoordelijke bewindsman
voor het voortgezet onderwijs is
staatssecretaris drs De Jong ozn.
Aan hem vroegen we daarom wat hij
van deze problemen vindt.
Schoolonderzoek
„Ik vind het een beetje merkwaardig
dat er nu plotseling een paar scholen
tegen deze regeling in opstand ko
men. In 1974 (De Jong was toen zelf
nog voorzitter van de Algemene Ver
eniging van schoolleiders) is het una
niem verzoek gekomen van de on
derwijsorganisaties om het school
onderzoek uit het herexamen te la
ten verdwijnen. Ik was zelf één van
de Initiatiefnemers van dit verzoek.
Wij vonden dat noodzakelijk omdat
het schoolonderzoek normaal in een
paar fasen gedurende het hele jaar
wordt afgenomen. Bij het herexa-
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Staatssecretaris De Jong (onderwijs) heeft
besloten in 1979 een landelijk schriftelijk eindexamen voor
alle VWO-, HAVO- en MAVO-scholen voor het vak
aardrijkskunde te laten beginnen.
Er wordt al jaren gedacht over een dergelijk examen voor de
vakken aardrijkskunde en geschiedenis, maar het stuitte in
de loop der tijden nogal eens op de nodige bezwaren. Over
het centraal examen geschiedenis valt voorlopig nog geen
beslissing.
Het Koninklijk Nederlands
Aardrijkskundig Genootschap,
de officiële organisatie van
aardrijkskundeleraren, staat ge
heel achter dit besluit van de
staatssecretaris. Zij hebben er bij
hem al lang op aangedrongen.
Een andere groep aardrijkskun
deleraren is het er echter hele
maal niet mee eens. Zij zijn bang
dat door de invoering van dit lan
delijk eindexamen de identiteit
van het vak aangetast zal worden.
Deze aardrijkskundedocenten
vinden namelijk dat de eigen
identiteit van de verschillende
scholen in dit vak heel duidelijk
doorklinkt. Deze zou in het ge
drang kunnen komen, door de ei
sen die voor het landelijk schrifte
lijk examen worden gesteld.
Staatssecretaris De Jong ziet de
ze problemen niet zo. „De school
kan de eigen identiteit met name
bij het schoolonderzoek tot uiting
brengen. Verder wordt er bij de
correctie van de examens reke
ning gehouden met de le
vensbeschouwing van de leerlin
gen. Als de leraar vindt dat een
fout beantwoorde vraag het ge
volg is van de levensbeschouwing
van de betrokken leerling, dan
mag hij het antwoord goed re
kenen."
men kan dit natuurlijk niet; dan
moet het binnen een week gebeuren.
Wij vonden toen en vinden nog
steeds dat het schoolonderzoek geen
momentopname mag zijn. Omdat
wij als verschillende organisaties het
hier nogal met elkaar eens waren,
heeft het departement ons verzoek
ingewilligd."
Toen De Jong tussentijds werd be
noemd tot staatssecretaris zijn
voorganger Veerman moest zich om
gezondheidsredenen terugtrekken
was een van de eerste zaken die hij
moest ondertekenen deze nieuwe
herexamenregel. Deze kon echter
pas in 1977 van kracht worden.
Er is overigens nog een reden waar-
Meao: 19 tot en met 29 april
Lager beroepsonderwijs: 9 mei tot en
met 18 mei
VWO, Havo en Mavo: 9 mei tot en met
20 mei.
om De Jong zich nogal heelt ver
baasd over het protest tegen het
nieuwe systeem van herexamens.
..De scholen mogen zelf een herkan
sing voor het schoolonderzoek toe
staan. zolang dat maar gebeurt
voordat het landelijk eindexamen
begint. Als er dus kandidaten zijn
met minder goede cijfers voor dat
schoolonderzoek kunnen zij een
nieuwe kans krijgen, maar dat moet
de school zelf'doen."
Nieuwe opzet
Los van deze hele regeling is in de
afgelopen tijd gewerkt aan een ge
heel nieuwe opzet voor de herexa
mens, die volgend Jaar in werking
zal treden. Deze houdt in dat ieder
een die niet is geslaagd, de mogelijk
heid krijgt om in twee vakken op
nieuw examen te doen. ook al zou
den er bijvoorbeeld twee enen op de
lijst prijken. Nu is dat niet toeges
taan: twee dergelijke onvoldoendes
betekent automatisch zakken.
De Jong komt nog even terug op het
protest van de Enschedese scholen:
„Bij het opstellen van een zo goed
mogelijke examenregeling is niet
maatgevend: hoe bereik ik dat er
zoveel mogelijk kandidaten slagen,
maar: hoe geef ik iedereen voldoen
de kansen. Tenslotte, een examen is
een examen. Wij moeten ervoor zor
gen dat een redelijk niveau wordt
gehaald en dat iedereen voldoende
kansen krijgt."
AOVERTENTlE.
Sandcman. Rsrt cn Sherry
cVerburit-cDc Qtöte£Merkgn
Van een verslaggever
EINDHOVEN In de nacht van
zondag op maandag is de 26-jarige
M. van H. uit Eindhoven met een
personenauto in zijn woonplaats in
gereden op een politieagent die een
stopteken gaf. De agent kon ternau
wernood opzij springen. Na een poli
tieauto die dwars op de weg was
gezet te hebben geramd, zag de ver
dachte kans te ontkomen. Hij kon
later worden aangehouden omdat
zijn identiteit was komen vast te
staan aan de hand van een kente
ken. Hij ontkende te hebben gere
den ondanks het feit dat hij door
twee agenten werd herkend. Vol
gens de verdachte was zijn auto
misbruikt door joyriders.
HET WEER door Hans de Jong
bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859,
Naam en adres aan de achterzijde vermelden.
De weerschepen komen nogal
eens ter sprake in deze rubriek.
Uit de lezerskring werd gevraagd
er eens wat meer over te vertellen.
Vandaar een wat uitvoeriger be
richt over dit onderwerp. Neder
land in casu het KNMI bezit één
weerschip, de Cumulus. Als alles
goed gaat. arriveert het schip van
daag in de Parkhaven te Rotter
dam. Het is dan terug van een
verblijf van circa 31/2 week op de
post M (van Mike) tussen IJsland
en Noorwegen op 60 graden
noord, 2 graden oost. Op dit
ogenblik zijn de Noren aan de
beurt om op die plaats waarne
mingen te doen over de wind, het
weer, de temperatuur, en bijvoor
beeld de barometerstand. Het
eerstvolgende vertrek van de Cu
mulus uit ons land zal op maan
dag 9 mei plaatsvinden.
Er is een tijd geweest, waarin de
noordelijke Atlantische Oceaan
met niet minder dan 17 tot 21
weerschepen „bevolkt" werd. Ne
derland had er vanaf 1947 twee:
behalve de Cumulus ook de Cir
rus, beide omgebouwde Ameri
kaanse fregatten uit dé tweede
wereldoorlog en niet al te comfor
tabel. In 1963 is de Cumulus ver
vangen door een nieuw, zeer mo
dern, speciaal voor de weertaken
gebouwd schip, dat nu nog dienst
doet. De Cirrus werd in 1970 uit de
vaart genomen.
Tijdens de vorige ligpauze heb ik
de Cumulus nog eens even van
nabij bekeken. Op de voorste
mast bevindt zich scheepsradar
en de misthoorns, de achterste
mast draagt windmeters. Vlak
achter de schoorsteen op het ach
terdek staan weerhutten opge
steld waaronder de Vulhut voor
radiosondeballons. Daarop staat
de radarantenne.
In de jaren na de oorlog stelde de
Transatlantische luchtvaart veel
belang in de weerschepen ter be
veiliging van de Europa-
Amerikaroute (de weerschepen
hadden ook reddingsmateriaal en
een bakenzender aan boord).
Naarmate de verkeersvliegtuigen
echter hoger zijn gaan vliegen en
vooral sneller en dus veiliger, nam
de interesse sterk af en was men
niet bereid financiële offers te
brengen. De Europese weerkundi
gen zagen het zwerk drijven. Zij
staken de koppen bij elkaar. Er
kwam een weerschepenovereen-
komst tot stand, die na toetreding
van Spanje eind vorig jaar geldig
heid heeft tot 1981. Er zijn mo
menteel vier posten, behalve Mi
ke, ook Lima ten westnoordwes
ten van Schotland, bezet door de
Engelsen, Charlie, midden op de
oceaan door de Russen (van veel
belang voor het tijdig ontdekken
van nieuwe secundaire depressie
ontwikkelingen) en Romeo ten
zuidwesten van Ierland, bezet
door de Fransen (zie bijgaand
kaartje). Natuurlijk doet de be
manning ook nog wel wat anders
dan waarnemen. De vrije tijd kan
worden benut met lezen en spor
ten en ook worden er films ver
toond. Ik heb me laten vertellen,
dat de Nederlanders internatio
naal naam hebben wat betreft het
zelfs bij onmogelijk weer vrijwel
altijd doen doorgaan van radio-
sondewaarnemingen. Of het waar
is weet ik niet, maar van het begin
af moeten slechts in drie of vier
gevallen de gegevens uit de hoge
re luchtlagen zijn uitgevallen.
Over het actuele weer vrijwel
geen commentaar ditmaal: het
ziet er lang niet slecht uit met
weinig invloed van het Ierse re-
gengebied. (Gistermorgen 11 tot
13 mm regen daar in zes uur en
dan weet je het wel: het ver
traagt). Verder gaat de tempera
tuur de komende dagen gaande
weg naar een hoger niveau Nog
een paar verblijdende tekenen
van de aarzelend op gang komen
de lente: in Zeeland staan de
vroege peren en kersen in bloei.
Verder zijn de boerenzwaluw
(laat) en de huiszwaluw (redelijk
op tijd) gesignaleerd in West-
Zeeuws-Vlaanderen, Noord-
Beveland, Zuid-Beveland en
Walcheren. Daarbij komen nog
eerste waarnemingen van de dag
pauwoog. de kleine vos, het Ica-
rusblauwtje (alle drie ontwaakt
uit de winterslaap) en het kleine
koolwitje (nieuw geboren uit een
pop en mooi op tijd i Gege
vens afkomstig uit Middelburg
une;
ftnen
1 zltrok
plek
idhf staa
amen met vele andere Nederlan-
d zS trokken wij rond 1900 van plek
om niet van honger om te
staat onder het eerste van ne-
Frl door Jos Bosmans gete-
ruclde prentjes in de „aktie-
-fajfage" van Het Wiel. de
muPndkrant voor woonwagenbe-
e gAers „Wij eisen geluk," daar
*it deze actie om. Want wat
8 hen bewoners van woonwagens
kofe eeuw al niet meegemaakt?
ir gaan de negen plaatjes en de
►ehorende teksten over: „Sei-
fnwerk op de boerderij, handel,
ass^'matten enz Daarmee verdien-
ilk, wij een onbelegde boterham
22. T918 werden we gescheiden. Zij:
0, 3fgers in huizen, wij: woonwagen-
6. goners en zigeuners op een
npje naast de vuilnisbelt. In
Ra£ fascistische heilstaat is geen
9 fats voor vrije mensen: 1,5 mil
le 1 zigeuners werden dan ook ver-
1. aJL In 1945, was toen de oorlog
self v°or iedereen voorbij? En wel-
vaart, kwam dat ook voor ieder
een? Wat beter ging het in de
jaren '60: 70?c van de autosloop
deden wij. Helaas maar kort. want
een nieuw beleid werd aan ons op
gelegd: De apartheidswet van
'68. Regionale getto's kwamen er.
Broodroof? Geen nood. wel
zijnswerk en bijstand vormden de
pleister op de wond. Bungalow
wagens werden ons nieuwe verblijf,
alleen wel op 'n overvol kamp. De
roep om kleine kampjes klinkt
alom, protesten vlammen op. Wij
eisen geluk. Voor de een is dat een
huis. voor de ander een wagen,
daarom afschaffing van de
apartheidswet '68".
Dit historische overzichtje kun je
nauwelijks overdreven noemen. In
hetzelfde nummer van Het Wiel
staat een artikel over Zuidwest-
Salland, een woonwagencentrum
met een weidse naam, maar niette
min bovenop een voormalige vuil
nisstortplaats gebouwd. Indertijd
vond de inspecteur van volksge
zondheid al, dat je op zo'n plek niet
kon bouwen, maar het kamp kwam
er toch. De 60 centimeter dikke
zandlaag is grotendeels in het afval
gezakt, met het gevolg dat
schuurtjes, deuren en kozijnen ont
wricht zijn, dat de ratten er welig
tieren, dat één op de drie volwasse-
nen (en zelfs af en toe kinderen)
slaap- of zenuwplllen slikt, dat één
op de 2,5 kinderen last heeft van
zweren en eczeem en dat hartklach
ten er niet zeldzaam zijn. En dat is
dan nog maar één kamp.
Geen wonder dat de bewoners van
zulke centra wel eens verandering
in hun situatie willen zien. Op het
actiepamflet vragen ze: „Volwaar
dige standplaatsen voor iedereen;
vrije arbeidsmogelijkheden in elke
gemeente; gelijkstelling van wagen
en huis; trekvrijheid; be
staansrecht, erkenning, voorzienin
gen en werk voor zigeuners; stop
pen met negatieve stempels en dis
criminatie; stoppen met onder
drukkend beheer en controle; weg
vagen van getto-kampen en ophef
fen woonwagenwet '68." Woonwa
genbewoners willen niet met goede
sociale voorzieningen en kleine
kampen afgekocht worden. Ze wil
len niet door de bureaucratie over
heerst worden, niet opgaan in een
grauwe verzorgingsstaat Ze willen
hun vrijheid behouden. Nóg zijn ze
persoonlijk herkenbaar en dat wil
len ze blijven.
Niet dat al die mensen nu verwach
ten van de ene dag op de andere
hun wensen tot in de finesses gere- mensen die het voor het zeggen
geld te zien. Wat ze wel hopen te hebben, hen een beetje gaan begrij-
bereiken, is dat de burgermaat- pen. Dan zal er al een hoop kunnen
schappij, gewone mensen èn de verbeteren.
K!c tilery)* cl
sl Trt»®*
2* <ye«,)
Ir.ew'.r, ,r rk '.ent 6
Mozes komt, zoals bekend, van
avond op het tv-scherm Het eerste
deel van Mozes, al klinkt dat wat
eigenaardig voor degenen die niet
weten dat het hier om een tv-serie
gaat. Maar nog eigenaardiger
klonk de aankondiging van AVRO.
die Mozes zo te horen zo'n beetje
geannexeerd heeft. Na een kort
fragment uit de film hoorde je een
stem zeggen: „Mozes, aanstaande
dinsdag op uw avondje AVRO"
Een avondje met Mozes dus. Nog
even en ze maken hem lid van die
omroep.
Heel kleine en heel grote „lentebloemen" laat vijfjarige Gerda Spijk voor en
rondom de woonwagen bloeien waar ze zelf woont. Blijkbaar zien kinderen
uit woonwagenkampen de toekomst dus nog wel zonnig in, hoewel haar
leeftijdgenootje Tonia Bergervoet, net als Gerda op de St. Frans
(kamp-)kleuterschool in Arnhem, op haar ook in Het Wiel afgedrukte
lentetekening een paar donkere wolkjes toch niet heeft willen weglaten.
„De honorering van de plannen van
de E.N.C.I tot gedeeltelijke afgra
ving van het Zuidlimburgse mer-
gelplateau betekent een nieuw
hoogtepunt in de reeks van plano
logische blunders, gemaakt in wat
wel ooit het schoonste stukske Ne
derland werd genoemd"
Vermoedelijk liep E. M. W. Janssen
allang met een wrokkig gevoel over
die afgravingskwestie rond, en nu
hij maandag aan de rijksuniversi
teit te Groningen is gepromoveerd,
heeft hij de gelegenheid om die
gevoelens aan de stellingen bij zijn
proefschrift toe te voegen, dan ook
niet voorbij laten gaan
Er moet hoognodig Iets veranderen
in de Amerikaanse opvatting over
de manier waarop je kinderen be
handelt. Ouders gaan er teveel van
uit dat kinderen hun onbetwiste
eigendom zijn, waarmee je kunt
doen wat Je wilt maar die niet
alleen Het tijdschrift De Bejaar
den dat het euvel signaleert, heeft
cijfers te pakken gekregen over de
situatie waarin een groot deel van
de Amerikaanse kinderen verkeert
zeventien miljoen (dat is één op de
vier) van hen leven In armoede Van
alle zwakzinnige kinderen woont 95
procent In de achterbuurt en
tweeëneenhalf miljoen kinderen lo
pen kans op een loodvergiftiging.
waaruit ook weer zwakzinnigheid
kan voortkomen Vier jaar geleden
werd aan het Congres gerappor
teerd, dat er elk Jaar zestigduizend
gevallen van kindermishandeling
bekend worden. En gewoonlijk kan
daar nog een veelvoud van niet
bekend geworden gevallen bijge
teld worden
Veilig De Amerikaan
se autostad Detroit is 'veiliger' ge
worden dit Jaar zijn er pas' 107
moorden gepleegd en dat waren er
vorig jaar in dezelfde tijd 150. Het
veilige zit 'm hierin, dat er voor net
eerst sinds tien jaar zes dagen ach
ter elkaar niemand vermoord is.
