deamrobank tonden 'Kerk altijd met het gezicht naar Israël' Wereldraad stelt vragen aan ABN Hervormd Ommen zoekt doopvont i fJri i Toogdag chr. gereformeerde jongerenbond JONGEtiENGONDSOAG 1 ?77 Animo groeit voor ontwikkelingswerk II april apaldeern Lutherse kerk kiest nieuwe synode Hervormd Barchem nodigt echtparen uit Oost-Europa Wereldraad en Moskou Blanke Namibiërs kiezen lutherse kerkleider UIT DE KERKBLADEN Doopsgezinde wijst doop af VANDAAG VOORBIJGANGER 5 Kritiek op Van den Heuvels IKON-visie KERK Trouw/Kwartet Van een onzer redacteuren De Wereldraad van kerken in Genève heeft de Algemene Bank Nederland drie vragen gesteld, waarvan het antwoord de basis zal zijn voor het be sluit dat de wereldraad op 1 mei zal nemen over voortzet ting van zijn ralatie met de ABN. Op 15 februari vroeg de wereldraad de toezegging van de ABN geen le ningen meer aan de Zuidafrik aanse CONFERENTIES T~ Godsdienstige opvoeding. Zater dag 16 april tien tot vier uur op de Olde Vechte. te Ommen (tel. 05291-1963) Speciaal bedoeld voor leiders en leidsters van Jeugdclubs en kindemevendlensten Arbeid. Congres christelijke stu dentenverenigingen VOSA, CSR. Hendrik de Cock en SSR-NU, 15-17 april te Groningen. Inf. Marjolein Zinkstok, tel 020-456371 Youth for Christ-weekend voor jongeren in studie of praktijk van het werk „met mensen", m.m.v. Bre de Kristensen en Natasja Visser, 16 en 17 april. De Llndenhorst. Drieber gen (tel. 03438-5744) Leven voor, leven n». Films, spel. oefening in levensfilosofie. 9-11 april. Den Alerdinck. Laag Zuthero (tel. 05290-541). regering of haar instellingen te ver strekken. De ABN antwoordde dat zij al geruime Ujd geen leningen meer verstrekt. De Wereldraad wil nu weten hoelang de ABN geen le ningen meer aan de Zuidafrikaanse regering geeft, waarom de bank deze leningen niet meer verstrekt en wat voor ontwikkelingen er in Zuid- Afrika nodig zijn opdat de bank haar leningenpolitiek aan de Zuidafri kaanse regering hervat In zijn brief wijst de wereldraad op de houding van de AMRO-bank. die mede uit ethische overwegingen geen lening meer aan Pretoria geeft. Vorig jaar vereenzelvigde de ABN zich met het standpunt van de AM- RO en de wereldraad wil weten of de ABN dat nu ook doet De AMRO- bank heeft onder meer verklaard dat zij geen pseudo-veranderingen of schijnoplossingen in Zuid-Afrika voldoende acht om opnieuw lenin gen te verstrekken, maar verander ingen die er op neer komen dat het door middel van wetgeving bekrach tigde racisme in Zuid-Afrika is afge schaft. De wereldraad ontzegt in zijn brief de ABN het goed recht om te bewe ren dat de bank zich gereserveerd heeft opgesteld „om geen politieke machtsfactor 6e worden". De gege ven leningen aan de Zuid-Afrikaanse regering hebben immers geen ander doel gediend dat de doeleinden van de Zuid-Afrikaanse regering, en de ABN heeft bij die leningen eigen macht gebruik ten dienste van een immoreel doel. de zgn. gescheiden ontwikkeling in Zuid-Afrika De wereldraad acht duidelijke antwoorden op de gestelde vragen noodzakelijk, wil het vertrouwen in de Algemene Bank Nederland wor den hersteld. Het vroegere doopvont van Ommen, nu in Diepenveen. Van een onzer verslaggevers OMMEN De hervormde gemeente van Ommen is op zoek naar een oud doopvont, om zo door ruiling haar eigen vroegere doopvont weer in de kerk terug te krijgen. Een vorige generatie hervormde Ommenaren verkocht het doopvont, waarschijnlijk om streeks de eeuwwissleling en in ieder geval zonder enig besef van de historische waarde. Hun nazaten hebben daar nu spijt van als haren op het hoofd. Speurwerk wees uit, dat het doopvont in het jaar 1903 door het Rijsksmuseum te Amster dam werd gekocht van een Zwolse handelaar voor 35 gulden. Het Rijksmuseum is nog steeds eigenaar, maar bleek het doopvont weer in bruikleen te hebben afgestaan aan de hervormde kerk van Diepenveen, niet ver van Ommen. De kerkvoogdij van Diepenveen is bereid eraan mee te werken dat het doopvont weer in de kerk van Ommen terugkomt, mits Die penveen op de een of andere manier aan een gelijkwaardig doopvont komt. Tot nu toe heeft al het speurwerk daarnaar echter nog niets opgeleverd. Het doopvont is omstreeks het jaar 1200 ver vaardigd uit Bentheimer zandsteen. Klopt.Dank zij onze belangen in de European Banking Company Ltd. Adres: 40, Basinghall Street, EC2V 5EB. Nadere informatie: Amro kantoren of telefoon020-284250. Van een onzer redacteuren APELDOORN „We krijgen geen gelegenheid op Gods klok te zien hoe laat het is wat betreft Israël. Paulus spreekt niet over Israël om ons informatie te verschaffen maar om ons onze roeping ten opzichte van Israël te tonen. De Kerk is altijd met het gezicht naar Israël gekeerd". Dat zei prof. dr. J. P. Versteeg, hoogleraar aan de Theologische Hogeschool der christelijk-gereformeerde kerken te Apeldoorn op de gisteren ln Apeldoorn gehouden toogdag van de christelijke gereformeerde Jongerenbond, die geheel in het teken van Israël stond. Het thema voor deze dag was „Zo deed Hij aan geen andere volken" (psalm 147). Prof. Versteeg wees twee uitersten van de hand met betrekking tot de visie op Israël's toekomst. Enerzijds die van de Zuidafrikaan Van der Waau. die Israël ais een afgesloten hoofdstuk beschouwd, anderzijds die van de Amerikaan Lindsay, die tot ln details een legpuzzel waar van hij de stukjes aan elkaar tracht te passen tot een sluitend geheel meent te weten hoe het met Israël zal gaan. „De Bijbel is geen boek van voorspellingen", aldus prof. Ver steeg. „De toekomst van Israël Is geen zaak van berekening maar van geloof". De Orote Kerk was nagenoeg volge stroomd met christelijke gerefor meerde jeugd uit heel Nederland. Wie God wil kennen ln Zijn genade kan niet om Israël heen", zei de voorzitter van de jongerenbond, ds. J Plantinga uit Dronten. Een drietal referenten leidde het onderwerp Is raël in Prof dr. M. Boertlen, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam droeg het uitgangspunt voor deze dag aan. Hij liet zien wat het Inhoudt dat God Israël uitkoos tot Zijn volk. er een verbond mee sloot en zo de weg baande waarlangs Christus zou kunnen komen. God verleende het volk een exclusie ve plaats en hanteerde daarbij zijn eigen rechtsregels, hoewel het volk zelf voor de vervulling van Gods be lofte menigmaal een surrogaatoplos sing zocht Die beloften betreffen niet alleen het volk maar ook het land. Prof. Boertlen wees er ln dit verband op dat de Hebreeuwse bij bel. die een andere indeling heeft dan onze vertaling, eindigt met het woord optfekken. namelijk néér het land Heilloos Speciaal overgekomen voor deze Onze adressen: AMSTERDAM: Postbus 859 Wibautstraat 131 Tel. 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/DORDRECHT: Postbus 948 WestWaak 9. Rotterdam Tel. 010-115588 DEN HAAG/LEIDEN: Postbus 101 Parkstraat 22. Den Haag Tel. 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN Postbus 3 Melkmarkt 56. Zwolle Tel. 05200-17030 toogdag was ds. J. L. C. Boertjens. die namens de christelijke gerefor meerde kerken ln Israël werkzaam is. Hij zei dat de kerk ln het verleden ten aanzien van Israël een heilloze weg Is ingeslagen. Omdat het de Messias verwierp, nam de kerk de rol van Israël over. Alle beloften van het Oude Testament werden ten slotte op de kerk toegepast. Israël was een ongehoorzaam volk. Nog een stapje verdergaand, werd het een vervloekt volk. „Zo ontstond," aldus ds. Boertjens. „het christelijk antisemitisme." Hier citeerde hij Er asmus, die gezegd heeft. ..Als het christelijk is de joden te haten, dan zijn we allen voortreffelijke christe nen." Die houding van anti semitisme waarvoor de voedingsbo dem door de kerk werd gelegd, heeft ten slotte geleld tot zes miljoen do den in de Tweede Wereldoorlog, een derde van het joodse volk. Ds. Boertjens: „Maar God heeft Is raël niet verstotea Een volk kwam thuis. Het heeft niet afgedaan. Spre ker vroeg zich af of men niet te veel de woorden .In plaats van" is gaan gebruiken. De doop in plaats van de besnijdenis, het avondmaal in plaats van het pascha, de kerk in plaats van Israël. Er moet. zei hij. nog heel wat puin geruimd worden alvorens het gesprek met Israël wer kelijk kan plaatshebben. Principieel anders dan dat met de zending het Van een onzer verslaggevers DOORN TEAR Fund Nederland (de diakonale arm van de evange lische zendingen) heeft deze week zijn dertiende vrijwilliger uitgezon den. Verpleegster Martha Voet uit Purmerend gaat ln het zuiden van Soedan, samen met Joek van de Graaf, die ln januari werd uitgezon den. meewerken in het basis gezondheidsplan van ACROS8 (de Afrika-commlssie tot herstel van zuidelij k-Soedan). Eind maart vertrok Eloi Raymakers uit Helmond naar Bangladesj. waar nu acht Nederlandse TEAR Fund vrijwilligers werken. Drie anderen doen ln Ethiopië onder zware omstandigheden hulp- en ontwikke lingswerk. In de loop van dit Jaar hoopt het TEAR Fund nog zes vrijwilligers uit te zenden naar verschillende ont wikkelingsprojecten van evange lische zendinggenootschappen. De ze organisatie constateert, dat de animo onder Jonge christenen om een paar jaar van hun leven ln een ontwikkelingsland te gaan helpen, groeit. In 1976 alleen al kwamen een kleine veertig Jongelui op het kan toor In Doorn praten over mogelijke uitzending. geval is. heeft de kerk Israël te bena deren met het doel via de ontmoe ting tot een dialoog te komen, ook over Jezus Christus. Daarbij moet de kerk heel bescheiden zijn. Na tweeduizend Jaar kan er een nieuw begin gemaakt worden, ook een be gin van gezamenlijke studie. Dansen Wie daartoe behoefte had. kon in het gebouw Orpheus met de inlei ders in debat treden. Verder werd daar een keuzeprogramma afge werkt In de grote zaal voerde de groep Mezaray uit Den Haag joodse jemenitische en chassidische dan sen uit. sommige met een bijbelse achtergrond. Elders ln het gebouw trad de groep Black and White Ge neration uit Kuljk op. bestaande uit elf vocalisten en zes instrumentalis- ten. die openden met de eigen com positie „Israël". In de kleine zaal draaide een filmprogramma over Nes Ammim, de internationale christelijke nederzetting ln Galilea. waarvoor ook de collecte op deze dag bedoeld was. (voor de bouw van een kapel) Embleem op het programma van de bondsdag van de christe lijke gereformeerde jeugd. De Nederlandse Christelijke Reis- vereniging. het Israëlisch Ver keersbureau. de El Al en de Collec tieve Israël Actie verschaften op hun manier inlichtingen over het heilige land. inclusief de mogelijk heden om te gaan werken in kib- boetsim. De afronding van deze drukbezoch te toogdag kwam weer in de Grote Kerk, namelijk met een bijeen komst onder leiding van ds. A. van der Veer uit Zwolle, waarbij men zich ook verootmoedigde in het be lijden van schuld jegens Israel's lij den. Aan deze bijeenkomst, waarin ook vele psalmen in nieuwe berij ming klonken, werd medewerking verleend door de studentencantorij van de Apeldoornse Theologische Hogeschool. De declamatie werd verzorgd door Henk Mijnders. Henk Trommel bespeelde het orgel. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Bij de synode- verkiezingen in de evangelisch- lutherse kerk zijn 21 van de 36 syno deleden opnieuw gekozen. Als enige kerk in Nederland wordt in de evangelisch-lutherse kerk de sy node rechtstreeks door de gemeen teleden gekozen. De meeste stem men verwierf synode-president ds Wonno Bleij uit Amstelveen, name lijk 15.436,62 Dit wonderlijke getal kon ontstaan door het ingewikkelde kiesstelsel, dat de evangelisch-lutherse kerk voor de synodeverkiezing kent. Aan de verkiezingen werd deelgenomen in 62 (wijk)gemeenten. Op de kerke- raadsvergaderingen, waaraan ook door gemeenteleden kon worden deelgenomen, waren ln totaal 1615 aanwezigen. Doordat de stemmen eerst werden omgerekend in percentages en deze percentages vervolgens vermenig vuldigd werden met een kiesgetal. dat afhankelijk is van het aantal ln de registers voorkomende leden, ontstonden de merkwaardige en ho ge stemmenaantallen. Tweede was ds H. Mudde uit Deven ter met 12.561,89 stemmen, gevolgd door een nlet-predlkante, mevrouw A. Boot-Koolman uit Dirksland met 12.358,27. Onder de nieuwe synode leden valt met name de entree op van de jonge ds C. F. G. E. Hallewas uit Nijmegen met 11.596,05 stemmen. De synode, die volgens voorschrift uit twaalf predikanten en 24 nlet- predikanten bestaat, komt op 10 en 11 mei in Den Haag voor het eerst in de nieuwe samenstelling bijeen. BARCHEM In de hervormde ge meenten te Barchem en Almen in de Achterhoek wordt gewerkt aan de praktische uitvoering van een plan, contacten te gaan onderhouden met christenen uit Oost-Europa, door echtparen voor een verblijf van twee tot drie weken over te laten komen. Het idee daarvoor werd aan de hand gedaan door ds Këthie van Drimme- len uit Wenen. Tijdens een bezoek in de Achterhoek zei zij, dat het werke lijke contact belangrijker is dan ma teriële hulp. „Wij kunnen de christe nen in Oost-Europa helpen door met hen te praten over hun en onze pro blemen. Die materiële hulp, die voor ons een cultuur dreigt te worden, belemmert het gesprek." De kosten worden in Barchem ge schat op 1500 gulden per echtpaar. De plaatselijke predikante, me vrouw Th. Barnard: „Het is een ge weldige mogelijkheid voor de ge meenten om op deze manier per soonlijke contacten te leggen met mensen, die onder totaal andere, moeilijker omstandigheden moeten leven." GENÈVE De wereldraad van ker ken wijst de bewering van het Duit se blad Die Welt van de hand als zou de raad en de oecumenische bewe ging onder grote invloed staan van het door de Sowjet-regering be heerste patriarchaat van Moskou. De woordvoerder van de wereld raad. ds Jürgen Hilke merkte op dat het feit dat kerken in diverse landen betrekkingen onderhouden tot hun betreffende regering nog niet betekent dat deze kerken daarmee door de geheime dienst van zo'n land worden bestuurd. Hilke verzette zich tegen suggesties waarmee de wereldraad of sommige leden-kerken in discrediet gebracht worden. FRANKFURT Tot nieuwe leider van de blanke lutherse kerk in Nami bië is ds. Paul Gerhard Kauffenstein uit Johannesburg benoemd. De sy node van de blanke lutheranen heeft haar vroegere streven naar federatie met de zwarte kerk verlaten en heeft nu volledige samensmelting met de zwarte kerk gevraagd. Kauffenstein is voorstander van in tegratie. Volgens zijn zeggen werd rassenscheiding in zijn gemeente in. Johannesburg niet toegepast en vond hier ook interraciale kanselruil plaats. P. D- van Royen uit Assen schrijft in het Algemeen Doopsgezind Week blad: Toen Ik enkele jaren geleden tot de Doopsgezinde gemeente te Assen toetrad, liet ik mij niet dopen. Dit stuitte bij de kerkeraad op geen bezwaar. Wanneer lk moet kiezen tussen kinderdoop en volwassenen- doop verkies lk de volwassenen- doop. Hoezeer de volwassenendoop uit historisch oogpunt ook te verkie zen valt. blijft bij mij toch de vraag: kan ik mij als modern mens met een goed geweten aan een dergelijke plechtigheid onderwerpen? Wat mij ln de volwassenendoop tegenstaat is tweeërlei: de doopbehandellng en de daarbij uitgesproken formule. De doopbehandellng spreekt mij niet aan. Ik acht toetreding tot een ge meente op zichzelf ruimschoots vol doende en lk voel geen behoefte aan het ondergaan van de doop. een plechtigheid, die naar mijn gevoel in deze tijd niet meer past. De formule is trlnltartsch, stammende uit een geloofswereld, die de mijne niet is. Ik vermoed, dat er onder de lezers van dit blad wel enkelen te vinden zijn, die mijn bezwaren tegen de doop onderschrijven. Maar lk kan mij ook voorstellen, dat velen zich afvragen: Waarom noemt iemand zich Doopsgezind, wanneer hij de doop als verouderd beschouwt? Venster Nog een doopsgezinde stem. In het kerkblad Iii dit Amsterdam schrijft prof. dr. H. B. Kossen over de groei ende polarisatie binnen de kerken rondom politieke zaken: Hoe zullen wij met die fundamente le tegenstellingen omgaan, die onze samenleving steeds verder polarise ren? Dat hangt er maar van af, hoe wij de gemeente zien. Want het Is mogelijk, naar wij zagen, om haar als een spiegel te zien, waarin zich de samenleving met haar diepe ver deeldheid weerkaatst. Als wij de ge meente zo opvatten, blijft ons geen andere keuze dan om die tegenstel lingen binnen de gemeente zoveel mogelijk te versluieren en enkel over koetjes en kalfjes te praten. Als mijn uitleg van bovengenoemde bij belgedeelten echter Juist is. dan zul len we de gemeente moeten zien als een venster op die verzoende samen leving, waar het met de gehele mensheid naar toe moet. Dan zal aan de gemeente al iets te zien moe ten zijn van die verzoende samenle ving van de toekomst. Maar dan zullen wij binnen de gemeente die moeilijke vragen van de politiek niet uit de weg mogen gaan, maar ze Juist tezamen moeten doorworste len zonder te polariseren, zonder el kaar los te laten uit de kracht van onze Heer. die alleen ln staat Is ons uit onze verdeeldheid uit te lelden. Oemeente: spiegel of venster. Deze keuze moet gemaakt worden! over de vraag, of kinderen aan het avondmaal mogen deelnemen. Ds L. H. Kwast in de Friese Kerkbode Mijns inziens staat en valt heel de kwestie van toelating van kinderen tot het avondmaal met twee vooron derstellingen: a. Is de viering van het heilig avondmaal voor de ge meente een unieke en onmisbare gelegenheid om het heil van Jezus Christus zichtbaar en tastbaar te ontmoeten? b. Zijn de gereformeer de gezinen oorden van geestelijke verbondenheid waarin het geloof in Jezus Christus bepalend is voor de gezinssfeer en voor het gesprek tus sen ouders en kinderen? Na vele jaren pastoraat verbeeld ik me iets af te weten van wat de gemeente in haar geloof bezielt en beweegt. En dan kan ik niet beweren dat de heilsontmoeting met Jezus Christus in het avondmaal brandende harten vindt. De avondmaalsviering ligt terzijde van de grote weg. Er is on der vele. vele kerkmensen gebrek aan bezieling, tekort aan beleving, gemis aan trouwe en intensieve om gang met de bijbel. Dat geven die vele kerkmensen in nader gesprek toe. Avondmaal Binnen de gereformeerde kerken wordt in deze weken „op het grondvlak" intensief gediscussieerd Onleesbaar Kamervoorzitter Vondeling schreef een wedstrijd uit onder scholieren om de troonrede te vertalen in be grijpelijk Nederlands. A. Lagendijk in Centraal Weekblad. Mijn vraag is nu: is er in ons land een scholengemeenschap, die de rapporten van de Synode kan verta len. Het gaat voornamelijk om het meerderheidsrapport van deputa- ten. „Kinderen naar het avondmaal?" (Kerkinformatie speicial december 1976. Leest u even mee? Op pagina 12 en 13 b.v.: Explicitering van geloof: de ontwik kelingspsychologische karakteris tieken; op grond van ontwikkelings psychologische gegevens;...moet wel aan enige pedagogisch-didactische voorwaarden worden voldaan- ;....vanuit nevengeschikte ge zinsgroep en een cofiguratieve fi- guur;...vele exponenten van een co- figuratieve cultuur; de synode vraagt van de kerken om mee te denken, maar het taalgebruik is daarmede niet in overeenstemming. Het zou voor de mensen die geen voortgezet onderwijs hebben geno ten prettig zijn om ook eens te lezen wat de deputaten bedoelen. Index Index is de naam van een nieuw, tweemandeiijks blad, dat een over zicht wil geven van wat er verschijnt in, tussen en rond de kerken. Het geeft informatie door over kleinere brochures, tijdschiftartikelen. rap porten en cahiers, tapes van radio- en tv-programma's congressen en bijeenkomsten. Het is een gezamen lijke uitgave van De Horstink en het Nederlands bibliotheek en lectuur centrum. Een Jaarabonnement kost 87.50, excl. vier procent BTW. Ad ministratie NBLC, afd. bestellingen, postbus 2054, Den Haag. BEKENTENIS dit heb ik wel begrepen ik was erbij toen jaloezie en achterdocht onder ons groeiden en wij Hem niet langer trouwden met zijn opruiende woorden alsof de tempel voor niets p bouwd is de onderste steen zou bov£ komen :ntm ik was erbij toen angst en haat zich van ons meester maakte en toen wij blind van woede ons over Hem heenstortten toen er geprovoceerd worden stond ik vooraan geen mens praat dat meer x mijn hoofd het waren niet alleen die toevaUige hogepriesters en soldaten voor hun numni Hij ging van hand tot hand j tot Hij ook mij in handen kwal ik was erbij maar dit begrijp ik niet dat ik hierbij mag zijn dat Hij door ons vermoord weer onder ons aanwezig is en leeft en vrede zegt Mgr. Gijsen Bij gelegenheid van het vijfjai bisschopsjubileum van bisschi Gijsen van Roermond heeft persdienst van zijn bisdom boekwerk uitgegeven onder de „Bereidt de weg des Heren'. Het tr een bundeling van artikelen, preh en voordrachten, die de bisschop voorbije vijf jaren geschreven gehouden heeft. Zij hebben betr king op de persoon van Christus, de kerk, de sacramenten, de verl diging en het christelijke leven praktijk. Het boek besluit opstellen over de sexualiteit. abortus en over het christendom al een blijde boodschap. Arie Brouwer erf» ■US, erkl V ninl 1 ra it. c Het moderamen van de hervormd kerk in Amerika heeft dominee Arie R. Brouwer benoemd tot secretaris- generaal van deze kerk. De benoe rning, die nog door de synode in jun moet worden bekrachtigd, gaat ii per 1 september. Ds. Brouwer volgt dr. Manon de Velder op, die me emeritaat gaat. Na twee gemeente I als predikant gediend te hebben, 1 was ds. Brouwer sinds 1968 secret* 1 ris van deze kerk voor zending ei evangelisatie. De hervormde kerk i) Amerika, die zichzelf als de oudstl kerk van de Verenigde Staten bel schouwt, is gesticht door Hollandse i kolonisten in het toenmalige Nieu*l1 Amsterdam (thans New York) in h« begin van de zeventiende eeuw. D< Nederlandse afkomst is nog steed duidelijk merkbaar en de band me de Nederlandse hervormde kerk door de eeuwen heen bewaard ge bleven. Ds J. J. Poort Op zijn reis door Israël had de be kende legerdominee en auteur J. J l Poort geen fototoestel bij zich, maai hij schreef wel onderweg drie schril ten vol met zijn indrukken. Dit le verde een (tóch nog met andermatf foto's geïllustreerd) boekje op, ds'. 'Land onder Gods hand' heet, levefr dig geschreven is. 128 pagina's teB en waarvoor uitgeverij Van den Tol in Dordrecht 10,90 voor vraagt. LEEUWARDEN Het comité be leidsombulging IKON is veroni waardlgd over een opmerking vat de secretaits-generaal van de her vormde kerk, dr. A. H. van den Heo vel. die ln de synode gezegd heef dat de meeste kritiek op de IKOJ komt van de mensen die het minst) kennis van de programma's hebben Volgens het comité beleidsombui ging is dr. Van den Heuvel horend doof en ziende blind.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 2