1 c 1 a 'Vara-bestuur moet worden uitgebreid' Het dal der Craddocks woningnood anno 1977 Hoge prijs voor Stradivarius Nieuwe opzet NCRV-structuur stap verder Wereldomroep bezint zich over bezuinigingen VRUDAG 8 APRIL 1977 RADIO EN TELEVISIE Trouw/Kwartet TV-COMM ENTAAR j door Ton Hydra ASTERIX EN CLEOPATRA Dostojewski Op de avond van deze Goede Vrijdag ontleent de IKON een ..lijdensverhaal" aan het werk van een schrijver die zich afzette tegen de kerk Een levenslange worstelaar met de vraag naar God s bestaan en hoe Zijn aanwezigheid te ruimen valt met het lijden van de mensheid. Die man was een Rus: Fjodor Dostojewski (1821 18881 Zelf noemde hij zich wel atheldyisch. Deze laatste regel hoeft voor geen enkele kijker aanleiding te zijn om in IKON-zendtijd een ..links' programma te verwachten Integendeel, menige predikant zal wensen dat voor vanavond een preek had geschreven met de diep indringende kracht waarmee Dostojewski de aandacht naar Christus brengt in zijn ..Legende van de groots-inquisiteur". De IKON heeft de hand kunnen leggen op een indrukwekkende theaterultbeelding van deze legende.door de BBC gemaakt ten behoeve van de Open Universiteit Sir John Gielgud de ook in ons land bekende vertolker van karakterroolen. speelt op monumentale wijze de groot-Inquisiteur, die op het punt staat Jezus opnieuw te liquideren. Van een dialoog is geen sprake en ook dat veroorzaakt een bijzonder effect. Er klinkt slechts één stem in dit gedramatiseerde programma. Een alleenspraak van vijfentwintig minuten lijkt een bizar waagstuk, maar Sir Gielgud maakt de lange monoloog tot een uizonderlijk belevenis. Het is formidabel wat hij tentoonspreidt in zijn uitbeelding van een hoogbejaarde en nog altijd fanatiek op ketters jagende kardinaal. Bij de drie dagen durende opnamen werd de nu 73-jarige Gielrud ..bespied" door vier televisie-camera's. Toch moest hij het spel in hoofdzaak maken met zijn stem. want zijn tegenspeeler (Michael Feast als de weergekeerde en gearresteerde Christus) moest overeenkomstig Dostojewski's verhaal zwijgen. Dit zwijgen is echter zeer essentieel. Een indrukwekkender verwijzing naar de bijbel is nauwelijks denkbaar. Vijfentwintig minuten spreekt de één en zwijgt de ander. Ook de enige reactie van de gevangene van de Groot-Inquisiteur voltrekt zich woordeloos, maar de zich inlevende kijkers zullen dit moment ervaren als uniek. De gevangene kust de grijsaard die dreigt, hem morgen te zullen laten verbranden. Dostojewski beschreef de legende van de Groot-Inquisiteur in zijn roman ..De Gebroeders Karamazow". Zeer waarschijnlijk zal voor kijkers die het boek niet kennen, veel van de symboliek verloren gaan. Als het toch op het laatste nippertje te realiseren is. zal de uitzending aan waarde winnen, indien een bekwame Nederlandse acteur Dostojewski's inleiding zou voordragen. Voor het geval dit niet mogelijk is. geef ik hier enkele steunpunten. De geschiedenis speelt zich af in het Sevilla van de 16e eeuw. Christus keert even op aarde terug, terwijl kerkvorsten in massale verbrandingsfeesten ketters liquideren. Bij de kathedraal van Sevilla wekt Jezus een meisje uit de dood op. De oude kardinaal. Groot-Inquisiteur, ziet het en laat de wonderdoener arresteren. Hij weet dat het Christus is, maar hij geeft te verstaan, dat de eertijds gestorven Jezus de macht heeft overgedragen aan de Kerk en dat Hij niet het recht heeft om tussentijds terug te keren en zijn plaatsbekleders voor de voeten te lopen. De woningnood in Amsterdam kan wel model staan voor woningnood die er nog heerst in andere grote steden in ons land. Om een indruk te krijgen hoe schrijnend de woonellende nog vaak is in 1977 maakte Achter het Nieuws van de VARA een televisiereportage tijdens een verblijf van een dag op het bureau van herhuisvesting in de hoofdstad. Op de foto: een jongen uit een aibraakbuurt doet zijn woordje. Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM Een commissie uit het hoofdbestuur van de Vara vindt, dat de functie van secretaris-penningmeester bij die omroep in twee aparte portefeuilles moet worden gescheiden. De commissie reageert hiermee op een rapport, dat een commissie van goede diensten vorig jaar augustus opstelde. worden opgeheven. De commissie uit het hoofdbestuur is het daarmee nu eens. De socialistische omroep had toen een tijd van grote interne spannin gen achter de rug. In augustus 1975 trad de ondernemingsraad in ver band hiermee al. Voorgesteld werd toen de commissie van goede diensten Sn het leven te roepen Het personeel benoemde daarin André van der Louw. burgemeester van Rotterdam. Het hoofdbestuur be noemde Adri de Boon. ex-vice- vooizltter van het NVV en zij samen benoemden mr. M. Vrolijk, commis saris van de Koningin in Zuid- Holland Dit driemanschap kwam een jaar later met een rapport. Daarin werd als eerste oorzaak van de slechte werksfeer genoemd onderbezetting in het dagelijks bestuur, als tweede het feit dat voorzitter André Kloos, die als mens te ongeduldig' werd genoemd en door omstandigheden teveel functies had. Tenslotte zou de instelling van een college van direc teuren de werksfeer bij de Vara niet bevorderen. De commissie van goede diensten stelde voor dat het directoraat zou NEW YORK Voor 170 000 dollar is op een veiling van muziekinstru menten in New York een zeldzaam fraaie ingelegde viool die in 1709 door Antonio Stradivarius werd ge bouw. verkocht aan de kunsthande laar Jacques Francais. Het is op een na het hoogste bedrag waarvoor een Stradivarius ooit is geveild; in 1971 bracht een Stradiva rius 210.000 dollar op. Het nu verkochte exemplaar heeft inlegwerk dat bestaat uit een krul- versiering van bieren met luipaar den en griffioenen. Het is een van de acht bekende ingelegde instrumen ten die door Stradivarius zijn ge maakt. De oorspronkelijke ontwerp tekeningen bevinden zich in het Stradivariusmuseum in Cremona in Italië. Vanavond en zondagv zendt de TROS de film „Het verhaal van David" uit. Titel van het eerste deel is „David en Koning Saul". Ned. 2/20.20 Na Eén van de Acht (19.35) volgt in het AVRO-programma het portret van een man die herstelde van een kankeraan- doening. Ned. 1/21.20 De laatste aflevering van „Het Heilig Vuur"—overleven en werk van Willem Mengel berg wordt herhaald wegens bekroning van de Emmy Award Nomenation. Ned. 2/21.52 Sir John Gielgud (73) ver tolkt de Groot-inquisiteur in een programma over deze figuur in Dostojewski's roman De ge broeders Karamazow. Ned. 1/22.55 Meer over Minder geeft uit verschillende denkrichtingen gedachten en ervaringen door over reïncarnatie (terugkeer na de dood in een ander lichaam). Hilv. 2/11.02 KRO. IKON en NCRV ver zorgen een programma van teksten, korte gesprekken en muziek, betrekking hebbend op Goede Vrijdag. Hilv. 1/14.00 HILVERSUM/BAARN De plannen om het NCRV- omroepbedrijf te Hilversum en de NCRV-vereniging te Baarn samen te smelten tot één orga nisatie zijn in een verder stadi um gekomen. Het algemeen bestuur heeft de voorstellen daartoe goedgekeurd. De Ver enigingsraad zal op 9 juni nog de eindbeslissing moeten ne men. Dat betekent dan ook goedkeuring hechten aan wij ziging van de NCRV-statuten, die vijfentwintig jaar geleden werden opgesteld. De veranderingen houden tevens in dat het dagelijks bestuur en de di rectie van de omroep gezamenlijk worden ondergebracht in een nieu we raad van bestuur. Voor het lid maatschap van deze nieuwe raad van bestuur worden kandidaat ge steld de vijf leden van het dagelijks bestuur en de directie. Dat zijn tot zijn aftreden op 31 de cember mr. dr. J. Ozinga (voorzit ter). tot zijn pensionering in 1978 G. A. Kieft (secretaris), drs. F. L. Bur ger (penningmeester), drs. M. Gee- rink Bakker (directeur) en mr. drs. A. W. W. van den Bos (bestuurslid zonder portefeuille omdat hij is af gestaan aan de NOS als commissa ris). Daarboven komen dan het alge meen bestuur en de verenigings raad. De benoeming van een nieuwe voor zitter hoopt de NCRV dit najaar rond te hebben. Hoewel de oor spronkelijke bedoeling was dat op 9 juni een kandidaat kon worden voorgesteld, is er sprake van stagna tie omdat de juiste kandidaat nog met is gevonden. Een commissie on der voorzitterschap van de heer Kieft selecteert uit de meer dan der tig namen die NCRV-leden doorga ven ter advisering. De commissie zoekt zelf ook kandidaten. HILVERSUM Bestuur en directie van de Wereldomroep bezinnen zich hoe bezuinigd kan worden. Eind vo rig jaar heeft de minister van CRM deze omroep aangezegd dat er in drie jaar tijd vijf miljoen gulden dient te worden bespaard. De Wereldomroep heeft hiertegen protest aangetekend en de minister om een onderhoud op korte termijn verzocht. Belangrijker vindt men het bij deze omroep, dat het zender park na twintig jaar nodig moet worden vervangen. Op een dringend verzoek aan de minister is tot nu toe niet gereageerd, evenmin als op de vraag om een gesprek. Directeur J.W. Acda vreest dat op zo'n manier het werk van de Wereld omroep niet kan doorgaan. Bij de bezuinigingen wordt ondermeer ge dacht aan opschorten van uitzen dingen in de Afrikaanse taal. gericht op Zuid-Afrika. opheffing van het dagelijkse kwartier, lange program ma in de Nederlandse taal, gericht op Noord- en Zuid-Amerika en het opgeven van het extra programma voor de Nederlandse Antillen. Radio vandaag HILVERSUM I (29* m en Fm-kanalrn) KRO 7 00 Nieuws. 7 02 Het levende woord. 7 us <S» Gevarieerd programma met hchle rr.o/irk '7 10 Nieuws» 8 30 Nieuws. 8 35 Gy nwiastwk voor de huisvrouw 8 44 lS> G- vjricerd programma met lichte muziek tl») 30 Nieuws 11 00 (S) Gevangenisbewaar ders gisteren en vandaag. Gesprek 1159 Bericht Vastenactie 12 00 (Sl Gevarieerd pn.cramm» (12 22 Wij van hel land 12 26 M< dcdelincen 12 30 Nieuws. IKON 14 00 Wie /egt gij dal Ik ben. Goede Vrij dag pro [ijiiiru ijjjfl NieuwsKRO 1600 (Sl Spreekuur, gesprek 17 00 (Dl In de hutsge- klutste kinderwinkel 17 10 Nieuws 17 32(Sl F.eho magaane PP 18 19 Uitzending van d< Communistische Partij Nederland KRO 18 30 Nieuws. 18 40 Marktberichten I 43 (Sl Filmkl.jpper nieuws uit de bios- fmp. en filmwereld IKON' 19.30 Paasfeest ti Zoeterw-'Kide 20 28 Wilde Ganzen KRO i TO <Si In antwoord op uw schrijven 21 00 S it one 21 15 (Si Dr Gro. en de •ntrrnatiooale l"l Satirische spreekbeurt 21 45 (Si J-i-v 298 2125 Overweging 22 0 Nauw. 22 40 (Sl Goal Pr<icrarr.m.i vanuit n rondom de sport 23 5^24 00 Nieuws HILVERSUM II (402 m en FM kanaleni NCRV 7 «mi Nieuw* 7 II OchU-ndgymnuv lu k 7 Zn Vandaag vrijdag gevarieerd i ngramma (8 00 Nieuws 8 10 Hier en nul 8 30 Op de man af. evangelisch commen taar. 855 Te Deum Lawsiamu.. gewijde mu ziek- NOS 9 00 Let op de kleintjes, uitspra ken van politic: 9.35 Waterstanden 9 40 Geen school (radio) 10 00 Wat heeft dat kind* pedagogische rubriek. 10 15 Duidelij ke taal; gesprek 10 30 NOSJazzportret. 11 00 Nieuws II 02 Meer over minder, de stem van de sprekende minderheid 12.30 Toerismo; toeristische informatie uit bin- n» n- en buitenland. OVERHEIDSVOOR LICHTING 12 49 Uitzending voor de landbouw. 13 00 Nieuws. NCRV 13 II Hier en nu. NOS: 13 30 Vonken onder de as; Nederlandse volksverhalen en volksgebrui ken 13.45 Onder de Groene Linde; oude liedjes en balladen. 14.00 Repertorium van de NOS-koren en -orkesten; Het Radio Fil harmonisch Orkest met solist. 15 00 Zoe klicht op Nederland; regionale zaken nader bekeken (16 00 Nieuws.l 16 30 Kijk op bui tenland VPRO 17.00(Sl Welingelichte krin gen. debatprogramm3 17 45 SYMBIOSE. 17 55 Mededelingen. 18 00 Nieuws 18 11 (S) Embargo 18 20 Simplistisch Verbond. NOS 21 00 Nieuws. 20 05 (S) Europees Con certpodium. Concertgebouw Orkest; klas sieke muziek 22.15 NOS-Cultuur; alles wat cultuur interessant maakt 23 00 (S) Mei het oog op morgen met om 23 05 Actualiteiten- nnverzicht Radio-Tv; 23 20 Den Haag Van daag 23 52 Even ontspannen voor het sla pen gaan >oga. 23 55-24.00 Nieuws HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen» EO 7 02 (Sl Gospclsound 8 03 (S) Tijdsein, muziekprogramma met informatie. !0 03(S) Te elfder ure nor.stop muziekprogramma TROS 11 03 (S) Verzocltplalenprogramma 12 03 (S) Nederlandstalige lop^Uen en kwis- w.js NCRV 13 30 (S) Pnp-konlakt met de Nationale tip-30 15.02 (S) Elpee-pop NOS 16 02 (S) Hitmeesters met de Nationale Hit parade en de Top-30 18 02 (S) NOS-maal. VOO: 19 02 (S) De Nederlandse Top-40. VPRO; 20.02 (S) Vpro-vnjdag-op-drie. 22 02 Radio Vrij Belgie. 23 02 (S) Amigos de Musi- ca. AVRO 1 02 (S) Radio Pandora. 202-7.00 (S) 'n Nachtje AVRO HILVERSUM IV (FM-kanalcn) NOS: 7 00 Nieuws. 7 02 (S) Vroeg klassiek 9 00 Nieuws. 9.02 (S) Stof van eeuwen. 10 30 (S) Vocalisme 12.00 (S) Van het Nederlands Concertpodium; Het Esterhazy Kwartet met solist EO 13.00 (S) Klankspiegel, 14.00 Nieuws. 14 02 (S) London Bach Society koor m m.v. Collegium Sagittaru met zangsolis- ten. werk van Hetnrich Schutz. 14 20 (S) Sefer T' Htlhm; programma rondom psal men 14.45 (S) Woord des levens, meditatie. VPRO: 1500-17.00 (S) Muziek- op-vicr; Muziek van De Fesch. Escher. Andreessen en andere Nederlanders, live TV vandaag 18 55 NOS: Berebooi 18 55 Journaal 19 05 AVRO W«vandedne.k«, SM IDJE VERHOLEN 165: Het valt gemakkelijk te begrij pen, dat er de volgende ochtend in trams, treinen, bussen, winkels, kan toren en cafés een knap woordje werd gesproken over het heuglijke feit, dat Karei Kleuntjes weer zou meedoen in het nationale team. Het meest van al werd echter gesproken in de sigarenwinkel van Willem de Pruymer, waar het publiek zich ge woonlijk van voetbalkaartjes kon voorzien. Willem de Pruymer werd algemeen beschouwd als een „ken ner". wat hij te danken had aan het feit, dat hij driemaal voor Bonckel- hoveniers VII had gespeeld, voordat de elftalcommissie hem er uitschop te. Hij had er veel verstand van, wat wel blijken mocht uit de wijze, waar op hij gewoonlijk zijn hand voor zijn mond hield, als hij over voetbalpro blemen sprak. „Let eens op mijn woordenfluisterde Willem deskundig. „Nou Karei weer mee doet, zal alles héél anders gaan -- Een van de klanten kon dat blijkbaar goed vatten en zei met een knipoogje vol sluwe ver standhouding: „Je hebt gelijk, Wil lem. Alles gaat héél anders. En als ik zou mogen zeggen, wat ik weet- Tja dat hield die klant jammer genoeg binnen boord, zodat we rustig moeten afwachten wat er nu verder zal gaan geschie den. In de eerste plaats geschiedde het dat de aanplakker Jacobus J Kleeflikker een biljet aanplakU waarop duidelijk te lezen stond, da; het nationale team een oefenwed strijd zou gaan spelen tegen de Fio renza Boys- „Hoeraaaa !"riëpen de mensen geestdrif tig. „Dan komt de beroemde Alfredc Pinanti ook!" - Het was allemaal werkelijk waar. Alfredo Pinanti zol ook meekomen. Men had destijds ir. Italië natuurlijk gauw genoeg gej merkt, dat men een verkeerde had aangehouden. Toen was Alfredo na tuurlijk bijzonder snel weer losge laten FERD'NAND 19.35 Een van de acM 21.20 Genezen verklaard, portret 21.35 NOS: Journal 21.45 AVRO Vandaag, kommentaaf (kort) 21.50 Sportpanorama 22.30 Masb. Iv-sene 22.55 IKON. De grool inquisiteur, monoloog 23.20 NOS Journaal NEDERLAND II 16.55 NOS TV-intcmalie voor Spanjaarden Journaa 5 CahrTH 19.17 Disco Circus 81 20.00 NOS Journaal 20.20 TROS Hel vernaai van David. tv-Mm. deel 1 21.52 Prol dr Willem Mengelberg, tv-portret 22 50 Muziek mnvaluur 23 05 TROS Sport 2320 NOS Journaal 144 „Dat is inderdaad niet de bedoe ling," zei Ikey. „Wat wilde u dan zeggen?" „Ik stuur de politie in Whinmouth naar mr Rudd. Dan kan hij zelf contact met de school opnemen. Daarna kun je op je gemak naar huis." Ikey wilde tegensputteren maar be gon te gapen dat het een aard had. „Als je hebt geslapen praten we ver der," zei Grace. Terwijl ze een pot thee zette, kleedde hij zich achter de gesloten bedgordijnen uit. Toen ze hem een kopje thee bracht zag ze net de opgevouwen kleren naast het bed op de stoeL Al is hij onder zijn nette pak nog het oude straatjog van vroeger, toch wordt er flink aan hem geschaafd, dacht ze. Even ging ze op de rand van het bed zitten. „Ben je heus weggelopen omdat je hoopte me zover te kunnen krijgen mee naar Shallowford te gaan?" vroeg ze. Hij knikte en gaapte weer. „Mr Craddock heeft zoveel voor me ge daan dat ik hem nu op mijn beurt ook eens wilde helpen." Hij gaf het lege theekopje terug en gleed onder de lakens. Hij sliep al voordat ze het gordijn weer had dichtgetrokken. Grace koos een politiebureau uit waar de agenten haar niet kenden. Ze liet de krant zien die Ikey had meegebracht, verklaarde aan de dienstdoende brigadier, wie ze was en zei, dat Ikey op weg naar Shal lowford bij haar langs was gekomen. Kon de brigadier misschien het bu reau in Whinmouth opbellen en vra gen of er iemand een boodschap van haar naar Shallowford kon brengen, bestemd voor mr Rudd? Telegrafe ren duurde te lang, dan zou men namelijk ongerust worden. Ikey zou met de eerste trein thuiskomen, de volgende morgen. Vervolgens vroeg ze of er nog nieuws was van de schipbreuk en of men toevallig wist wat Paul mankeerde Zijn herstel zou nog weken duren, vertelde de brigadier. Hij had een hoofdwond, twee gebroken ribben en een gebroken arm. Het begon al donker te worden toen ze de trap naar haar kamer opklom. Ikey sliep nog als een roos. Ze maak te wat groentesoep klaar, een hamslaatje en dekte voor twee aan de tafel. Toen wekte ze Ikey en wees waar hij zich kon wassen. Tijdens het luide gespetter aan het fontein tje vertelde ze hem wat ze had ge daan en deelde ze hem het laatste nieuws uit Shallowford mee Toen gingen ze aan tafel zitten. Na dat ze gegeten hadden, ruimde ze af. R. F. Deldertield „De Boekerij, Baarn" Ze ging ha het werk bij hem zitten en zei rustig: „Wat je ook wilt vertel len, Ikey, je kunt ervan op aan dat het onder vier ogen blijft. Je moet wel een erg goede reden hebben ge had om dit te ondernemen." „Ja. mrs Craddock," gaf Ikey toe. „Ziet u, ik ik wilde hem helpen. Toen u er nog was, was de pachtheer heel anders, veel vrolijker, maar de laatste tijd is het helemaal mis met hem. En ik ben niet de enige die dat merkt. Iedereen klaagt er over. Ik dacht zo: als u weer zou thuiskomen komt alles in orde, maar ik weet ook wel dat het mij eigenlijk niets aan gaat, mrs Craddock." Opeens voelde ze diep medelijden met hem. Als hij er zich niet een ongeluk van zou schrikken had ze hem het liefst een stevige pakkerd gegeven. Zijn eerlijkheid was ont roerend, voor het eerst sinds lange tijd zou ze schaamteloos erom heb ben kunnen huilen. Maar ze be heerste zich nog net. „Ik kan nooit meer naar huis gaan, Ikey," zei ze. „En mr Craddock zou dat ook niet meer willen, denk ik, tenzij ik mijn leven volkomen verander en dat is me niet mogelijk. Er is te veel voor gevallen. Maar ik kan het je niet kwalijk nemen dat je hebt willen proberen. Sterker: het is bijzonder hartelijk van je zo aan mr Craddock te denken, want hij is een goed mens. Maar onze inzichten verschil len, en ook het werk dat we in ons leven willen doen. We zouden geen van beiden ons doel bereiken als we weer op of buiten Shallowford bij elkaar gingen wonen." Ze wachtte even en voegde er aan toe: „Snap je een beetje van wat ik je tracht dui delijk' te maken. Ikey?" ..Nee," zei hij koppig. „Ik geloof van niet. Getrouwde mensen moeten al tijd bij elkaar blijven, zo is het toch?" „Ikey, vertel jij me eens wat je nog belangrijker zou vinden dan mr Craddock en je school. Waar geloof je in?" Hij dacht ernstig over die vraag n „Belangrijker dan mr Craddock de school.Ons land is nog 1 langrijker," zei hij ten slotte aai lend. „Juist," zei ze. „Dat is wat ik bedoe Ons land is belangrijker voor joii maar ook voor mij en voor pachtheer. Waar wij in verschil is: de opvattingen hoe we er ons b voor moeten doen, hoe we o; landgenoten een beter bestaan kuij nen bieden." „Maar dat staat toch los van 1 verhouding tot mr Craddock," Ikey. „Nee, zeker niet, denk maar eec goed na. Mr Craddock en ik hebbe niet gekibbeld over dingen waar d meeste getrouwde paren over kibbf len. Hij is verknocht aan het oud! Engeland en ik wil iets nieuws. Ai je getrouwd bent en over zulke dir gen van mening verschilt, kun ook niet meer gewoon gelukkig zij: als je bij elkaar bent." „Dus u bent weggelopen om suffra gette te worden?" vroeg hij onge lovig. Wordt vervolg Even puzzelen Om de cijfers, bij en in de richtin van de pijltjes, woorden invullen di betekenen: 1. tas, 2. uitmuntend, 3. gevat. vroeger, 5. kolfglas, 6. borstel. 7 nk dood, 8. graantrechter, 9. madder. Oplossing vorige puzzel 1. schroom, 2. creatie. 3. halster. atelier, 5. a priori. 6. parodie. SCHAAP MERRIE j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 4