i Van Agt niet trots op crisis Vlam in de pan? Besluit Kamerontbinding is toch juist Meneer van het radio tijdsein. Draagt u toevallig 'n Seiko Quartz horloge? sa 'J Eerste Kamer herdacht slachtoffers vliegramp Onderzoek vliegramp yWel afspraken vooraf; geen gedram en exameneisen' Royal Nederland V» Qpilzn HmH-7 hnrlnop Seiko Quartz. Eens zullen alle horlc^es zo nauwkeurig zijn. Taxi's Leeuwarden rijden niet meer Van Agt: diepe ontsteltenis FLEUR OP Vernieuwing Grondwet kan nu in haar geheel beoordeeld worden 'OENSDAG 30 MAART 1977* BINNENLAND Trouw/Kwartet wan onze parlementsredactie 3QCHOLTZ CDA-lijsttrekker en demissionair minister van justitie Van Agt is niet trots op de :af)inetscrisis. maar heeft van de handelwijze ook geen spijt. Dat zei hij op een CDA-bijeenkomst n Bocholtz, Zuid-Limburg, waar hij met een reeks van argumenten betoogde dat de schuld van de p d kabinetscrisis voor het overgrote deel bij de progressie ven heeft gelegen .Wij hebben geen gevoel van opluch- mg dat we van de progressieven af ijn. Voor juichen is geen reden", iprak de CDA-lijsttrekker, „evenmin ïebben we gevoelens van zelfverwijt lat we de crisis hadden kunnen oorkomen door toch maar toe te ;even aan de progressieven. die ons vel enigermate tegemoet waren ge- ;omen. maar minder dan halverwe ge. Het ging om een gewichtige en p1 echtvaardige zaak". ^Handreikingen lom Dver de vraaS waar de schuld van de crisis ligt zette Van Agt tal van ke handreikingen van de CDA- t j ninisters op een rij. die door de jrogressieven zijn afgeslagen. „Zij v J wezen al onze voorstellen tot aanvul- lrj ling van het wetsontwerp over de grondpolitiek van de hand", betoog ten-democratische ondertekenaars van het omstreden wetsontwerp, Van Agt en Van der Stee „bevalen een nota van wijzigingen in te dienen die wij te schamel vonden en daarom niet voor onze rekening konden ne men. Van der Stee en ik werden daardoor genoodzaakt ontslag te vragen." „Het uitbreken van het conflict was te vermijden geweest als de progressieven niet al onze voor stellen hadden afgewezen en niet aan hun eigen, al te povere voorstel hadden vastgehouden," aldus Van Agt. teerd om een brug te slaan naar de socialisten. „Dat bracht ons in een minderheidspositie die het vragen van ontslag onvermijdelijk maakte. Hadden de getalsverhoudingen bin nen het kabinet anders gelegen, dan hadden de progressieven die conclu sie moeten trekken." Van Agt onthulde dat de progressie ve ministers op het laatst van het conflict ook hebben geweigerd om als zestien ministers tezamen de portefeuilles ter beschikking te stel len, waardoor de ontslagaanvraag van de zes had kunnen worden voor komen de Van Agt. Hij zei verder dat de j. progressieven hun meerderheid in ,ihet kabinet gebruikten en de chris- Van Agt noemde het „volstrekt onre delijk om de christen-democraten nu als brekers te brandmerken". Hij greep daarbij terug naar de kabi netsformatie. waarin de verhouding tien progressieve ministers tegen zes christen-democratische tenslotte door KVP en ARP werden geaccep- ADVERTENTIE Getalsverhouding Voorstel Hij verklaarde verder dat in het moeilijke kabinetsberaad de chris ten-democratische ministers, toen alles vast bleek te lopen, nog had den voorgesteld om de wijziging van de onteigeningswet voorlopig te la ten rusten, en voorlopig alleen het andere grondpolitiek-voorstel. het voorkeursrecht gemeenten, met de Kamer te gaan behandelen. Deze werkwijze zou het mogelijk hebben gemaakt ook nog andere aanhangi ge wetsontwerpen, zoals de vermo- gensaanwasdeling, de onderne mingsraden en de investeringsreke ning. af te handelen. Maar de PvdA en de PPR wezen dat af. Hij haalde vervolgens dat de PvdA en de PPR vorige week onder het motto „Lijmen is slijmen" de door Andriessen en Aantjes geopperde mogelijkheid afwezen om het kabi net tot de verkiezingen volwaardig te laten functioneren met een be perkte opdracht, om meer dat alleen kleurloze zaken af te handelen. Andriessen vatte onder die af te handelen zaken ook de onderne- T^n»r7r\ i 1 i 1 mingsraden en de investeringsreke- Db 70: demissionair kabinet verlammend nmg twee van de vier wetsontwer pen die door de PvdA als hervor- Geluk bij een ongeluk dat een brandpolis van Royal Nederland ook de kleinste brandjes blust. verzekering maatschappij nv Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De DS'70-fractie meent dat het besluit van koningin Juliana om het kabinet Den Uyl demissionair te maken, verlam mend zal werken op het bestuur van dit land. Voorts vindt de fractie dat een voltallig demissionair kabinet, nadat binnen de ministersploeg de breuk was ontstaan, niet bijdraagt aan de duidelijkheid en de waarach tigheid van de Nederlandse politiek. Een en ander blijkt uit een verkla ring die de fractie gisteren uitgaf mingsvoorstellen zijn aangeduid. Geen toenadering Het voorstel van AR-leider Aantjes om nu na de crisis nog eens met nadruk uit te spreken dat er na de verkiezingen eerst met de progres- (ADVERTENTIE) Seik< heren-I u irloges v.inul 1 150- Seiko Qu.irl/ heren-horloges .il vdn.il I .{50. sieven over regeringssamenwerking moet worden gesproken, wees Van Agt in zijn rede voor het Limburgse gehoor van de hand. „We moeten voortgaan op de eerder gekozen koers, dus geen bijzondere toenade ring naar links zoeken, maar even min omzien in wrok naar de socialis ten. We willen het conflict niet bre der maken dan het is: een geschil over een onderdeel van een der wets ontwerpen over de grondpolitiek." zei Van Agt. De „spijkerharde" afspraken, die Den Uyl wil alvorens eventueel met de christen-democraten verder te re geren. wil Van Agt ook. zo zei hij gisteren, maar „van gedram zijn we niet meer gediend, exameneisen worden door ons in de toekomst ook niet in ontvangst genomen". Beschuldigingen Van Agt wees tenslotte een drietal beschuldigingen die de laatste we ken tegen hem geuit zijn van de hand. Hij ontkende zich te hebben losgemaakt van afspraken die in 1973 binnen de ministersploeg wa ren gemaakt. Hij zei dat het gehele kabinet erachter stond dat hetgeen hij wenste een extra correctie bovenop de gebruikswaarde als grondslag voor onteigeningsvergoe ding strookte met de kabinetsaf spraken. Dat hij zou hebben gehandeld in strijd met staatsrecht en politiek fatsoen door zijn eigen wetsontwerp te willen wijzigen ontkende hij. „Een minister hoeft een wets ontwerp niet te verdedigen als ge bleken is dat het niet haalbaar is. en zeker niet als hij in de gedachten- wisseling met de Tweede Kamer de redelijkheid van een wijziging van het wetsontwerp is gaan inzien," be toogde Van Agt. Tenslotte ontkende Van Agt dat zijn voorstellen binnen het kabinet spe culanten en projectontwikkelaars ten goede zouden zijn gekomen. „Dat verhaal is een produkt van onkunde, of van bewuste mislei ding." Speculanten en ontwikke laars zouden geen duit aan Van Agts voorstellen hebben verdiend, zelfs gewone beleggers niet," aldus Van Agt. Van een verslaggever LEEUWARDEN - Sedert maanda gavond rijden in Leeuwarden geen taxi's meer Werknemers van de Leeuwarder Taxi Centrale zijn na melijk in staking gegaan, omdat hun werkgever zich niet bereid toon de om een achterstand in beloning weg te werken Volgens de vervoersfederatie NVV/NKV moeten de chauffeurs ge middeld 46 uur in de week werken tegen een loon, dat nog lager uit komt dan het minimumloon. De bonden willen dat loon gekoppeld zien aan het minimumloon. De ver voersfederatie heeft daarom de be drijfsleiding een ultimatum gesteld dat maandagavond afliep. Het bestuur van de taxicentrale noemt de eisen van de vakbonden onbillijk en vindt de opstelling van de stakers hard. Volgens het bestuur kan het bedrijf onmogelijk zo verder gaan. omdat dit zou leiden tot een dusdanige verhoging, dat een taxirit onbetaalbaar zou worden. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De Eerste Kamer heeft gisteren enkele ogenblikken stilte in acht genomen om de slachtoffers van de vliegramp op Tenerife te gedenken. Tevoren hadden vice- premier Van Agt namens de regering en senaatsvoorzitter Thur- lings gesproken. De Eerste Kamer herdenkt de slachtoffers van de vliegramp. ADVERTENTIE Minister Van Agt zei. „Zondagavond werden in één slag honderden men sen op het vliegveld van Tenerife uit het leven weggerukt. De grootste ramp in de geschiedenis van onze nationale luchtvaartmaatschappij en zelfs in de historie van de luchtvaart. Met diepe onsteltenis heeft ook de regering kennis geno men van deze verpletterende tijding Dit geheel onvoorzienbare ongeluk heeft heel velen in Nederland en el ders in rouw en verslagenheid ge bracht. Naar hen gaat onze deelne ming uit. Het leven is broos en onge wis. Onverhoeds heeft de dood toe geslagen. Mogen zij die achterblijven in verdriet en vertwijfeling de kracht ontvangen, deze beproeving te dragen." geven aan onze verbijstering over het lot, waaraan de inzittenden en bemanningen der beide toestellen deelachtig werden. Ons medelijden gaat uit naar de nabestaanden, die nu moeten leven met de gedachte, dat er hier op aarde voor hun dierba ren geen wederkeer meer is. Wij wil len hen troosten en kracht toewen sen om het onherroepelijke te leren aanvaarden." ten blocmeng/oel bi| tegenspoed Fleurop Intertlor.i stüJl er voor Koninginnegrjcht 115. Den Hd.ig VX7 Uw I leuropbloemist accepteert n VW ges( henkbon ah bloemem heque. Vervolg van pagina I „Ontzetting" Prof. Thurlings: „met ontzetting hebben wij allen kennis genomen van het onstellende bericht, dat op zondag 27 maart op het vliegveld van Tenerife een vliegtuig van de KLM in botsing is gekomen met een toe stel van de Pan American Airways, welke botsing leidde tot de grootste luchtvaartramp, welke ooit heeft plaatsgevonden In het besef van mijn ontoereikend heid om mij te verplaatsen in het lot van de slachtoffers en in het verdriet van de nabestaanden heb ik niet temin reeds gisteren de gevoelens van rouw en medeleven van deze Kamer tot uitdrukking trachten te brengen in een telegram, zowel aan de KLM als aan de voorzitter van de senaat der Verenigde Staten. Thans wil ik vanaf deze plaats uiting De Amerikaanse woordvoerder uitte ook kritiek op een verklaring van de Spaanse regering, waarin deze zegt dat sabotage uitgesloten is. evenals de mogelijkheid, dat de twee ver keersleiders van het vliegveld ver schillende instructies hebben gege ven. De zegsrhan noemde deze ver klaring „voorbarig en ongewenst". Hij voegde eraan toe niet tevreden te zijn met het internationale onder zoek naar de ramp. dat „erg langdra dig, arbeidsintensief en bureaucra tisch" zou verlopen. De KLM-woord- voerder uitte zich in gelijke bewoor dingen. „Er is een Spaanse manier, maar dat is niet de Nederlandse of Amerikaanse", zo zei hij. Uit de verkoolde resten van de KLM-Boeing zijn tot nu toe 229 van de 248 slachtoffers geborgen, maar een beslissing over de vraag of. wan neer en hoe de stoffelijke resten van de slachtoffers naar Nederland zul len worden gebracht is nog niet genomen. De identificatie van de grotendeels verkoolde lijken is erg moeilijk, zo niet haast onmogelijk en inmiddels zijn vier Nederlandse tandartsen en twee begrafenisondernemers op Te nerife aangekomen. Zij zullen daar de tien leden van de dienst luchtvaart van het korps rijkspolitie bijstaan in hun pogingen de stoffe lijke resten te identificeren. Daartoe is de dienst Luchtvaart op Schiphol al twee dagen bezig met het opstellen van een inventaris van de gebitten van de omgekomen pas sagiers. Eerst wordt bij de nabe staanden naam en adres opge vraagd van de tandarts en daarna wordt deze verzocht op te geven hoe het gebit eruit zag. Op Tenerife zul len de vier tandartsen proberen eve neens een inventaris van de gebitten op te stellen. Door de gegevens met elkaar te vergelijken hoopt men dan alsnog de slachtoffers te identifi ceren. T ransport Senaat stelt behandeling uit van grondwetswijzigingen Van onze parlementsredactie DEN HAAG De Eerste Kamer heeft gisteren besloten de door de Tweede Kamer al aangenomen grondwetswijzigingen niet meer voor de verkiezingen te behandelen. Het ging hierbij om schrapping van Suriname uit de grondwet, invoe ring van sociale grondrechten en herformulering van de klassieke grondrechten ofwel de vrij heidsrechten. De Eerste Kamer zal deze wijzigin gen pas behandelen als er na de verkiezingen van 25 mei weer een volwaardig kabinet is. Dit betekent wel dat de grondwetswijzigingen pas na de daarop volgende verkie zingen (maximaal dus voor vier jaar) van kracht kunnen worden. Wijzi gingen van de grondwet moeten na melijk twee keer, door de oude en door de nieuwe Kamers behandeld worden. De Eerste Kamer heeft gisteren voorts zonder hoofdelijke stemming een wetsontwerp tot wijziging van de kieswet aangenomen, waarmee het kandidaat- volksvertegenwoordigers mogelijk wordt gemaakt met hun voornaam, roepnaam en eventuele wetenschap pelijke titel op de kandidatenlijst vermeld te worden. Op deze lijst komen nu ook de geboortedatum, het adres en de woonplaats van de kandidaten te staan. Getrouwde vrouwen mogen naar verkiezing de achternaam van hun echtgenoot, hun eigen achternaam of beide ver melden AMERSFOORT - De eerste Neder landse wielrijdersbond (ENWB) heeft demissionair minister Wester terp van verkeer en waterstaat ge vraagd ruim voor de vakanties een beslissing te nemen over een nieu we. betere regeling voor het meene men van fietsen in de trein De bond :s het niet eens met voorstellen van de Spoorwegen, die alsnog belem meringen inhouden. door mr. J. H. Prins De Eerste Kamer heeft besloten de voorstellen tot wijziging van de Grondwet voorshands niet in behandeling te nemen. Een eerste gevolg van dit besluit zal zijn, dat zelfs de eerste aanzet tot een algehele grondwetsherziening geruime tijd is uitgesteld. De kans is groot, dat de invoering van de artikelen welke thans aan de Eerste Kamer waren voorgelegd, een vertraging ondergaat van tenminste vier jaar. Hierbij valt overigens te bedenken, dat dit uitstel niet alléén als nadeel kan worden beschouwd. Nu ontstaat immers de mogelijkheid dat de Kamer de vernieuwing van de Grondwet in haar geheel kan beoordelen. Want juist bij een volledige herziening van de Grondwet is het van het grootste belang, de diverse onderdelen in onderling verband te bezien. Een tweede gevolg van de beslissing van de Eerste Ka mer is. dat beide Kamers van de Staten-Generaal niet in het kader van de procedure tot wijziging van de Grondwet zullen worden ont bonden. Hiermede is voor de Tweede Kamer een bijzondere situa tie ontstaan. Indien namelijk deze Kamer niet door een ontbindingsbesluit wordt ge troffen. treden de leden van die Kamer, ook al worden de verkiezingen in mei gehou den, ingevolge de Kieswet niet eerder af dan met ingang van de derde dinsdag in sep tember. Dit zou betekenen dat de Kamer ten tijde van de na de verkiezingen plaats vindende kabinetsformatie nog in haar oude samenstel ling aanwezig zou zijn. Tege lijkertijd zouden de fracties voor het voeren van bespre kingen met het oog op de kabinetsformatie in nieuwe samenstelling moeten optre den. Een ernstiger moeilijk heid kan zich voordoen in dien een nieuw kabinet na een niet langdurige formatie, de Kamer nog in haar oude ledenbestand tegenover zich zou vinden, terwijl toch voor de formatie de nieuwe krachtsverhoudingen in de Kamer richtinggevend beho ren te zijn. Niet voorgekomen De reden voor het nog steeds geldend zijn van de bepaling in de Kieswet, dat Kamerle den na de verkiezingen tot Prinsjesdag aanblijven, zal gelegen zijn in het feit dat bovenbedoelde bezwaren zich al gedurende zeer lange tijd praktisch niet hebben doen gevoelen. Sedert 1929 is het namelijk niet voorgeko men, dat er niet om enigerlei reden een ontbinding van de Tweede Kamer plaatsvond. Zulk een ontbinding ging dan in op een moment, dat be trekkelijk kort na de verkie zingen lag, terwijl de nieuwe Kamer op dezelfde dag kon aantreden. In 1929 bestond tegen de regel, dat de leden van de Kamer tot Prinsjesdag in functie blijven, nog nauwe lijks bezwaar. In de eerste plaats, omdat de inschake ling van fracties bij kabi netsformaties minder inten sief was dan tegenwoordig veelal het geval pleegt te zijn. Een voorts achtte men het normaal, dat ook indien het nieuwe kabinet ruimschoots vóór de derde dinsdag in sep tember tot stand kwam, de troonrede de gelegenheid bij uitstek was voor het uiteen zetten van het beleid. Zelfs in het jaar 1937, toen de Tweede Kamer wèl is ontbonden en de nieuwe zitting van de Ka mer op 8 juni is geopend, terwijl het kabinet op 24 juni is opgetreden, heeft het tot Prinsjesdag geduurd, alvo rens de regering zich door middel van de troonrede voor de Staten-Generaal presen teerde. Het mondelinge de bat over het nieuw opgetre den kabinet vond eerst plaats tijdens de algemene beschouwingen in november Wijziging Tegenwoordig laat zich ech ter nauwelijks meer denken, dat de Kamer langer geduld heeft dan strikt noodzake lijk. om na een regeringsver klaring met het nieuwe kabi net in discussie te treden. Met het oog hierop heeft de staatscommissie Cals- Donner dan ook aanbevolen in de Kieswet een wijziging aan te brengen, die het moge lijk maakt de Kamer reeds binnen twee weken na haar verkiezing bijeen te doen ko men en met haar arbeid te laten beginnen. Deze wijzi ging is een noodzakelijk ge volg van het inzicht, dat het althans tot de taak van de fracties van de te vormen meerderheid behoort, bij te dragen tot de voortgang van de kabinetsformatie. Tot deze wijziging van de Kieswet is het echter nog niet gekomen. Het lijkt on waarschijnlijk dat deze wijzi ging thans nog tijdig vóór de aanstaande verkiezingen kan worden doorgevoerd. Dus denkt men toch aan een ont binding van de Tweede Ka mer, die het mogelijk moet maken dat de nieuwe leden op een vervroegd tijdstip kunnen optreden. Bezwaar Over de wenselijkheid van zulk een ontbinding op zich zelf bestaat weinig verschil van mening Bezwaren vallen slechts te beluisteren als men denkt aan een ontbinding door een ciemlssionair kabi net. Een demissionair kabi net is een kabinet waarvan de leden hun ontslag hebben gevraagd dan wel hun porte feuilles ter beschikking gesteld. Het bezwaar tegen een ont binding onder verantwoorde lijkheid van zulk een kabinet is dan. dat de Tweede Kamer hiertegen met name met haar uiterste middel kan gebrui ken, te weten het uitdrukke lijk opzeggen van het ver trouwen. waardoor het kabi net zou moeten verdwijnen. En juist met betrekking tot een ingrijpend besluit als dat tot Kamerontbinding zou de Kamer al haar middelen ter beschikking moeten hebben Hiertegenover valt allereerst op te merken, dat in de huidi ge situatie niet van een zeer ingrijpend besluit kan wor den gesproken. Gebruikma king van de mogelijkheid tot Kamerontbinding nu. bete kent geen vervroeging van de verkiezingsdatum, alléén een vervroegd aftreden van de le den van de oude Kamer. Voorts behoeft men zich geen zorgen te maken over de vraag, of de Kamer tegen haar wil zal worden ontbon den. Uit de adviezen aan de Koningin ls gebleken, dat ontbinding door de Kamer tn grote meerderheid wordt gewenst. Precedent Gewezen is voorts op het ge vaar van de precedentwer king. Men vreest dan dat In dien nu zou worden aan vaard, dat een demissionair kabinet de Kamer mag ont binden. Iets dergelijks later met verwijzing naar dit be sluit opnieuw zou kunnen ge beuren onder omstandighe den waarin de wenselijkheid van een ontbinding veel min der of in het geheel niet dui delijk is. Dit bezwaar kan worden on dervangen door de Kamer in een motie te doen uitspreken, dat zij slechts met het oog op de bijzondere omstandighe den die zich thans voordoen, instemt met het voornemen tot ontbinding. In dezelfde motie zou zij kunnen aan dringen op spoedige wijzi ging van de bovenbedoelde bepaling van de Kieswet Uiteraard blijft ook na de aanvaarding van een motie als zo juist werd aangeduid, de bevoegdheid tot ontbin ding geheel bij de Kroon en de verantwoordelijkheid bij de ministers. Inmiddels is in een officieel communiqué medegedeeld dat de Koningin het demissi onaire kabinet heeft verzocht ontbinding van de Tweede Kamer te bevorderen. Som migen achtten dit een ver standig besluit van de Konin gin, anderen hadden enig be zwaar. Als gevolg van de ge kozen redactie wordt de Ko ningin als verantwoordelijk voor het ontbindingsbesluit gezien Dit kan de bedoeling niet zijn. De Kroon behoort naar buiten als eenheid op te treden en de ministers zijn verantwoordelijk. Het besluit tot ontbinding is goed te ver dedigen! Mr. J. H. Prins i\ wetenschap pelijk hoofdmedewerker staatsrecht aan de Vrije Uni versiteit in Amsterdam. Wat het transport naar Nederland betreft ziet het er niet naar uit. dat dit direct door de lucht van Tenerife zal kunnen geschieden, althans niet voor het einde van de week. Het zal nog tot vrijdagavond duren voor de, startbaan, waarvan het asfalt over een groot oppervlak is beschadigd, hersteld zal zijn. Voor die tijd zou den de stoffelijke resten eerst per boot naar Las Palmas moeten wor den gebracht Mocht de identificatie voor vrijdagavond achter de rug zijn dan zal men van deze omweg ge bruik maken De KLM en Panam zouden vanmor gen om 7 uur een oecumenische kerkdienst houden op Tenerife ter nagedachtenis aan de honderden slachtoffers van de vliegramp De leider van de beweging voor de onafhankelijkheid van de Cana- rische eilanden. MAIAC. Antonio Cubillo, heeft in een interview met een dagblad van Las Palmas ver klaard. dat zijn beweging met het plaatsen van bommen op de Cana- rische eilanden zal stoppen Zijn be weging, die contacten zou onder houden met de Spaanse verzetsbe wegingen ETA en GRAPO. pleegde zondag een bomaanslag op het vliegveld van Las Palmas. waardoor de beide Boeings moesten uitwijken naar Tenerife „Wij zijn de eersten om de ramp te betreuren", aldus Cubillo in het vraaggesprek ,,lk hou mijn handschoenen aan, om dat ik mijn nagels niet heb schoongc-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 3