reznjew wil geen inmenging pPumult rond benoeming nieuwe Opperbevelhebber in Libanon De macabere relatiegeschenken Vietnam Regering India zal vrijheden herstellen Regering Suriname lijkt weer veilig Podgorny: steun voor oorlogen in Afrika arde houding bij eerste gesprek met Vance Indiase premier over vrouwen Diplomatieke band tussen Mexico en Vierde Pool wil politiek asiel eerst m'n ycaa itaaiuje opeten..! J Dajan mogelijk naar rechts Likoed-blok Mogelijk doodstraf Thaise rebellen Bhoetto opnieuw premier in Pakistan Nieuwe opstandige groep in Oeganda ■HANOI EN WASHINGTON ZOEKEN TOENADERING SDAG 29 MAART 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet IOSKOU - De Sowjet-Unie eeft de Verenigde Staten gis- eren ernstig gewaarschuwd iet in Russische zaken te roe- en. In zijn eerste gesprek met Amerikaanse minister van luitenlandse zaken Cyrus Van zei Sow jet-leider Leonid ireznjew dat goede relaties ussen beide landen „onmoge- k" zijn als het principe van let bemoeien met binnen- idse zaken" niet door belde en in acht wordt omen. houding van Breznjew werd iet enige nadruk wereldkundig ge laakt door het persbureau Tass na- it de partijleider en Vance drie n met elkaar hadden gesproken. 5S doelde zonder twijfel op de on- inwonden wijze waarop president |3 Immy Carter de andersdenkenden i de Sowjet-Unie te hulp Is geko- len. hoewel Carter niet met name xd genoemd. Volgens Tass is injew zelf aan het begin van het trek over deze kwestie gaan pra- Daarmee hield hij de eer aan :elf, want Vance had aangekon- igd dat hij de naleving van de men- nrechten juist direct aan de orde 1de stellen. ovKiendelijk IJjndanks de krachtige echo die Tass s# van buitenlandse Gromiko. zaken Andrei De nieuwe Indiase premier Morarji Desal houdt er zo zijn eigen ideeën over vrouwen op na. In een inter view met het Amerikaanse weekblad Time zei Desai: „In het algemeen hebben vrouwen betere en zachtere kwaliteiten dan man nen. en In het algemeen worden ze ook niet zo duivels als mannen. Maar als een vrouw des duivels De Amerikanen hebben steeds dui delijk gemaakt dat voor hen de hoofdmoot van de bespreking moet zijn de beperking van de strate gische bewapening. Beide landen hebben veel belang bij een nieuw akkoord over deze materie, het zoge naamde SALT-ü-akkoord. De voor bereiding is echter overschaduwd door Carters krachtige steun aan de Russische dissidenten en de boos heid van de SowjetrUnie daarover. Verwacht wordt nu dat bij de bespre- rii4 ij kingen tussen Vance en Breznjew dD3I1]6 116rSt6l(l deze zaak naar de achtergrond 2al worden gedrongen om alle aandacht te kunnen geven aan de bewape ningsvraagstukken. wordt, ls er geen houden aan, dan kan geen man haar de baas." Desai zei dat hij In het verleden „de grootste kampioen voor de vrou wen was geweest en meer vrouwen aan een baan in openbare lichamen had geholpen dan wie ook. „Maar," aldus Desal, „ik ben van gedachten veranderd na de ervaringen met vrouwelijke premiers In Sri Lanka (Ceylon), India en Israël. En neemt u van mij aan dat het met Enge land dezelfde kant uit zal gaan als daar mevrouw Thatcher premier wordt." Over ex-premier mevrouw Indira Gandhi zei Desai: „Nu kan ik niet zeggen dat zij één en al duivel is en dat er niets goeds ln haar steekt. Maar het goede ls on derdrukt en de duivel viert de bo ventoon." Breznjew (rechts) begroet Vance. aan de woorden van Breznjew heeft gegeven bleef de sfeer rondom Van ce's eerste bezoek aan Moskou goed. Amerikaanse functionarissen, die de eerste gesprekken tussen Vance en Breznjew bijwoonden, noemde de at mosfeer „vriendelijk". De partijlei der liet zich bijstaan door minister Roken Aan het begin van de eerste ge spreksronde kreeg een zestal Rus sische fotografen gelegenheid foto's te nemen. AI poserend wisselden Vance en Breznjew wat gegevens uit over hun rookgewoonten. Breznjew bood Vance een aantal sigaretten aan uit zijn doosje. Vance zei daarop: „Ik heb wel gerookt, maar nu doe ik het niet" De Rus antwoordde: „Ik rook zo," waarop hij de sigaretten terug deed in het doosje. „Een paar jaar geleden ging ik naar mijn dok ter, een vrouwelijke arts, die naar mijn tanden keek en zei dat ik met roken moest stoppen," legde de par tijleider uit. (UPI, Reuter). BEIROET (Reuter, UPI, AP) Ondanks protesten van de rechter vleugel en een bomaanslag op de Libanese vice-premier, minister van buitenlandse zaken en defensie, Foead Boetros, heeft de Libanese regering onder leiding van president Elias Sarkis gisteren een nieuwe bevelhebber van het leger benoemd. Iet is Victor Khoery die van kolonel it brigade-generaal is bevorderd, [ij is de vervanger van generaal [anna Said die bij decreet werd ont- lagen. Gisterochtend werd de wo- ig van Boetros door een ioffing vernield. Hij en zijn bleven ongedeerd. De rech- irvleugel die tegen de vervanging van generaal Hanna Said, gaf de schuld van de bomaanslag. De communisten hebben de aan- dsilag gepleegd om ons in moeilijkhe- ?entien te brengen", zo werd van rechtse itrfijde gezegd. De aanslag viel samen een algemene staking ln oost- (waar ook de bomaanslag tfsplaats had), ook al uit protest tegen lende plannen van de regering om wijzi- jelgingen aan te brengen in het opper- van het leger. President Sarkis gisteren het kabinet bijeen om vervanging bekend te maken. Po- kringen menen dat dit een econderdeel is van een algemene reor- ngganisatie van de strijdkrachten die mVan een verslaggever fd<DEN HAAG Een vierde passagier van het Poolse schip Stephan Dato- ry heeft gisteren in het Groningse Haren politiek asiel gevraagd. Het schip was op dat moment al uit de gehaven van Rotterdam vertrokken, ■ui In het weekeinde ontvluchtten 21 aniPolen in Rotterdam van het passa- deigierschip. Drie van hen vroegen poli- asleL Zij hebben zich onder de gesteld van de Vereniging ffeivoor vluchtelingen in Rotterdam en lerzijn op particuliere adressen onder- taigebracht. tijdens de burgeroorlog in Libanon uiteen waren gevallen. De rechtse christelijke leiders in Libanon waren tegen een nieuwe opperbevelhebber omdat naar hun mening de presi dent dan te veel macht zou krijgen. Zij vrezen dat een centraal geleide troepenmacht hun plannen om Liba non in autonome gebieden te verde len, zal belemmeren. In het christelijke (oostelijke) stadsdeel van Beiroet waren alle scholen en de meeste winkels geslo ten en was er vrijwel geen verkeer tussen de beide sectoren van Bei roet. Hier en daar werden in oost- Beiroet autobanden in brand gesto ken en wegen geblokkeerd. Eenhe den vaif de door Syriërs beheerste Arabische vredesmacht waren snel ter plaatse om de orde te herstellen. De nieuwe bevelhebber, brigade generaal Khoery heeft het bevel ge voerd over een pantserkorps vóór het uitbreken van burgeroorlog. Hij werd later benoemd tot plaatsver vangend bevelhebber van de noorde lijke zone van Libanon, maar verloor deze post toen het leger ln de loop van de burgeroorlog uiteenviel. Hij heeft zich van toen af aan buiten de oorlog gehouden. Khoery is maro niet en met zijn benoeming is de Libanese traditie hersteld. Volgens deze traditie behoren president en de legerbevelhebber van Libanon maronieten te zijn. (ADVERTENTIE) LOESAKA (Reuter) PresidentNi- kolai Podgomy van de Sowjet-Unie heeft gisteren zijn steun toegezegd aan pogingen om met wapens een eind te maken aan blanke minder heidsregimes in zuidelijk Afrika. Hij deed zijn toezegging in een gesprek met leiders van drie bevrijdingsbe wegingen. Die leiders, met wie Podgorny sprak in de Zambiaanse hoofdstad Loesa- ka, waren Joshua Nkomo van de Zapu (Rhodesië), Sam Noejoma van de Swapo (Zuidwest-Afrika) en Oli ver Tambo van de ANC (Zuld-Afri- ka). Deze drie zijn in hun gebieden betrokken bij een guerrilla tegen de bestaande regimes. In een gezamenlijke verklaring na afloop Zelden Podgorny en de drie zwarte leiders dat „liquidatie van de laatst? bolwerken van kolonialisme en racisme" in zuidelijk Afrika „de belangrijkste internationale opga ve" 'is. Podgorny wordt vergezeld door een zware militaire delegatie. Of er met die militairen is gesproken over werkelijke opvoering van de Russische steun aan de guerrilla ls niet bekend. Podgorny gaat vandaag naar Mozambique, het Afrikaanse land waarmee de Sowjet-Unie de nauwste betrekkingen onderhoudt. het vers gebraden 10 minuten haantje van Herman Kramer TEL AVTV (AP) De vroegere mi nister van defensie in Israël, Mosje Dajan, heeft gisteren laten weten zich terug te zullen trekken uit de verkiezingscampagne van de arbei derspartij. Uit politieke bron werd vernomen dat hij zich mogelijk zal aansluiten bij het rechtse Likoed- blok. Dajan zei dat hij zich terug trok omdat de partij te gematigd was over de kwestie van een territo riale schikking op de westelijke oe ver van de Jordaan. Dajan eiste vo rige maand dat de partij zou belo ven algemene verkiezingen te hou den voordat ze zou besluiten een gedeelte van dit gebied prijs te ge ven. Premier Jitzak Rabin, leider van de arbeiderspartij liet blijken tegen een dergelijke belofte te zijn. MADRID MEXICO-STAD (Reuter, UPI) Mexico en Spanje hebben besloten de diplomatieke betrekkin gen, na een onderbreking van 38 Jaar, te hervatten. Dit is gisteren meegedeeld in de hoofdsteden van beide landen. De twee landen ver braken de relaties na de overwin ning van Franco in de Spaanse bur-' geroorlog. Mexico erkende toen de regering in ballingschap van de ver slagen republiek. Het besluit werd genomen tijdens besprekingen die gisteren ln Parijs werden gehouden tussen de Mexicaanse minister van buitenlandse zaken, Santiago Roel en diens Spaanse collega, Marcellno Oreja. De hervatting van de betrek kingen werd mogelijk nadat Mexico tien dagen geleden zijn banden ver brak met de oude republikeinse bal lingen. Mexico heeft ongeveer 50.000 republikeinse ballingen asiel ver leend. BANGKOK (Reuter, UPI, AP) - Een woordvoerder van de Thaise regering heeft gisteren gezegd dat de vijf hoofdofficieren die het afge lopen weekeinde vergeefs een greep naar de macht deden, door een mili tair tribunaal berecht zullen wor den. Op grond van de staat van beleg die voor het hele land geldt kunnen zij de doodstraf krijgen. De vijf zullen worden aangeklaagd we gens de poging tot een staatsgreep, wegens rebellie, moord met voorbe dachten rade, en het veroorzaken van wanordelijkheden. NEW DELHI (Reuter, UPI, AP) De nieuwe regering ln India van premier Morarji Desai heeft beloofd de individuele vrijheden te herstellen na wat wordt genoemd de traumatische ervaringen van de afgelopen 21 maanden noodtoestand. Dit heeft de funge rende president Basappa Danappa Jatti gisteren in het parle ment ln New Delhi meegedeeld. De president zei dat de regering van de Janata-partij en het Congres voor Democratie van Jagjivan Ram de grondwet zal herstellen zoals die was voordat de vroegere premier Indira Gandhi de noodtoestand afkondig de. De regering zal de strenge bin nenlandse veiligheidswet en de wet op de persvrijheid intrekken, aldus Jattl. De grondwet zal gewijzigd wor den om „de balans te herstellen tus sen het volk en het parlement, het parlement en de rechterlijke macht, en de burgers en de regering". „De regering gaat er niet vanuit dat zij alles weet en het volk niets. De trau- maüsche ervaring van de laatste twee Jaar. waarin veel gruweldaden werden begaan tegen de mensen die vaak ongelooflijk moesten lijden en van wie enkelen zelfs stierven, heeft de noodzaak hiervan aangetoond". Premier Desal heeft de steun van meer dan tweederde van het Lager huis om de grondwet opnieuw te wijzigen. Soberheid Kort voor zijn toespraak beëdigde Jatti de laatste vijf ministers van het- kabinet, onder wie Jagjivan Ram, die eergisteren de portefeuille van defensie aanvaardde, nadat hij eerder geweigerd had zitting te ne- Opzet oppositie mislukt PARAMARIBO (ANP, SNA) De Surinaamse oppositie heeft tevergeefs geprobeerd te bewijzen dat de regering niet meer over een meerderheid beschikt in het parlement. Op een huishoudelij ke vergadering van het parlement lukte het niet de leden van de Javaanse KTPI uit de coalitie te weken, hoewel de twee minis ters van de KTPI wel uit de regering zijn gestapt. Op huishoudelijke vergadering van het parlement moest worden beslo ten of de wet op de algemene ziekte kostenverzekering al dan niet moest worden behandeld. De waarnemend voorzitter van de oppositiepartij VHP verzette zich krachtig tegen behandeling. Volgens hem zijn er belangrijker zaken af te handelen. Hij doelde op de brief van de opposi tie aan de parlementsvoorzitter Wijntuin, waarin gevraagd een open bare vergadering te beleggen. Op die vergadering zou premier Henk Arron de vertrouwenskwestie moeten stel len waarna dan kan worden vastges teld of zijn regering nog op een meer derheid steunt in het parlement. Die meerderheid ls ln het geding gekomen na de aanklacht tegen mi nister van landbouw Soemita we gens het aannemen van steekpen ningen. Soemita nam ontslag als mi nister, evenals zijn partijgenoot Soe- perman die de portefeuille van socia le zaken beheerde. - Algemeen werd aangenomen dat de twee parlementariërs van de KTPI, na dit incident de zijde van de oppo sitie zouden kiezen. Daardoor zou bij een stemming ln een voltallig parle ment de regering haar meerderheid kunnen verliezen. Volgens waarnemers ls de regerings coalitie er echter achter de schermen in geslaagd de KTPI-ers over te ha len trouw te blijven. men ln de nieuwe regering. De nieu we minister van financiën, Hiralal Moejibhai Patel, liet het parlement weten dat de nieuwe regering de uiterste soberheid in acht zou ne men. Hij stelde verder een begroting voor die nog opgesteld was door de Congresregering, en niet ln de lijn was van de nieuwe regeringspartijen, maar aldus Patel, we hebben geen tijd gehad veranderingen aan te brengen. HIJ verzocht om goedkeu ring van het parlement zodat de re gering met het noodzakelijke werk zou kunnen beginnen. De Janata- regering zal ln mei een eigen begro ting indienen. Enige kandidaat ISLAMABAD (AFP .Reuter) Z oelfikar AU Bhoetto is gisteren her kozen tot premier van Pakistan. Hij was de enige kandidaat voor het „leiderschap" van de naüonale ver gadering, die hem automatisch het recht tot het vormen van een nieuwe regering verleent. Alle aanwezige 768 afgevaardigden stemden voor. De oppositie, die de uitslag van de verkiezingen van 7 maart niet aanvaardt omdat er zou zijn geknoeid, beschouwt de nieuwe volksvertegenwoordiging „illegaal en ongrondwettig" en wil geen afge vaardigden in de nationale vergade ring. Na de opwinding die op de verkiezingen volgde heeft Bhoetto trouwens bijna alle afgevaardigden van de oppositie laten aresteren. Na zijn herverkiezing legde de pre mier de eed af voor de volksverte genwoordiging. Zijn tweede man daat begint in een gespannen sfeer Leger en poUtie patrouüleren in de grote steden, met de opdracht te schieten op ieder die geweld wil plegen. NAIROBI (AP) Een nieuwe opstandige beweging die er op uit ls een einde te maken aan het bewind van president Idi Amin in Oeganda heeft maandag een beroep op Mos kou gedaan hierbij behulpzaam te zijn door alle militaire hulp aan Oe ganda stop te zetten. Het Oegandese Democratische Ver bond heeft in een verklaring gezegd dat de Russische hulp Amin ln staat stelt aan het bewind te bUJven. Het Verbond is de tweede organisatie die de laatste paar dagen ln Oegan da is opgestaan om het bewind van Amin ten val te brengen. lo' enigde Staten. Om te beginnen bete- i UL "43 'door Rimmer Mulder kende de Amerikaanse vijandigheid elf dat Vietnam geen lid kon worden fetfSjft* w itilet waren nogal triest ma- uitende geschenken waarmee de :°Amerikaanse regeringscom- lie vorige week terug kwam it het verre Hanoi: de stoffelij- ;e resten van twaalf Ameri- ie militairen, die jaren ge len al in Vietnam zijn ge duveld. Na aankomst in de 'erenlgde Staten werd het nog riester: de inhoud van één van of{le kisten bleek niet het stoffe- ijk overblijfsel te zijn van een Amerikaanse militair. )e Amerikaanse regering gaat er na- uurlijk niet van uit dat hier sprake :ou zijn van opzet. Zij heeft het pijn- ijk voorval direct toegeschreven aan ,een eerlijke vergissing" van Vietaa- nese kant In feite zijn de Amerika- >en zelf net zo goed verantwoorde- ijk voor dit macabere gesol met >elegen lijken. De hele vertoning is :n gevolg van de Amerikaanse wei- Jring de regering van Vietnam te rkennen. OnmiddelUjk nadat de troepen in april 1975 heel Viet- affiam hadden veroverd hebben de Werenigde Staten dat land ln de ban .HBedaan. Voor de Amerikanen werd iaVietnam een vijandig land. waarmee d«een betrekkingen worden onder gehouden en geen handel wordt ge- etdreven. ,0(A1 vrij snel werd duidelijk dat Viet nam wel belang had bij een wat ^betere verstandhouding met de Ver-. geen van de Verenigde Naties. Vietname se toetreding stuitte steeds af op het Amerikaanse veto. In de tweede plaats zien de Vietnamezen met enig begeren naar de enorme econo mische macht van de Verenigde Sta ten. Het door de oorlog uitgemergel de Vietnam heeft dringend hulp van bulten nodig. Maar de Vietnamezen die zoveel Jaren bittere ervaring heb ben opgedaan met buitenlandse overheersing en Inmenging willen toch wel graag zo onafhankelijk mo gelijk blijven. Daarom voelen de nieuwe machthebbers er weinig voor zich met huid en haar te verkopen aan de nabij gelegen grote mo gendheden China en de Sowjet-Unie. Handel en technische samenwerking met de Verenigde Staten zijn Hanoi daarom zeer welkom. Olie Nog maar enkele maanden na de dramatische vlucht van de laatste Amerikaanse ambassadeur uit Sai gon heten de Vietnamezen al merken wel zaken te willen doen met de Verenigde 8taten- Dat ging het eerst vla de oliemaatschappijen, die onder de oude bedeling al aan het zoeken waren gegaan naar olie ln de Vietna mese bodem. Het Vietnamese be wind het voorzichtig weten dat die Amerikanen daar wel mee mochten doorgaan, maar dan natuurlijk wel onder geheel nieuwe voorwaarden. Iedere poging tot toenadering liep echter stuk op de onverzoenlijke houding van de Amerikaanse rege ring. De regering van Ford en Kissin ger handhaafde de banvloek over Hanoi. Daarbij werd steeds meer ge hamerd op de volgende voorwaarde: Vietnam moest eerst maar eens ver tellen wat er was gebeurd met de honderden Amerikanen die nog steeds als „vermist ln Vietnam" te boek staan. Daarna kon er pas wor den gepraat over toetreding tot de Verenigde Naties of formele diplo matieke erkenning. De Vietnamezen stelden daar tegenover dat zij niet over de vermiste Amerikanen wilden praten zo lang Washington hen bui len de Verenigde Naties hield. Zo werden de reeds geborgen stoffelijke resten van gesneuvelde Amerikanen voorwerp van een diplomatiek De Amerikaanse vakbondsleider Woodcock, afgevaardigde van presi dent Carter, in Vietnam «teekspeL Om de vaste beeldspraak maar te gebruiken: ze werden „wis selgeld" bij de (indirecte) onderhan delingen tussen Hanoi en Washing ton. De nieuwe Amerikaanse president is er onmiskenbaar op uit deze akelige patstelling te doorbreken. Al in zijn verkiezingscampagne heeft hij ge zegd wel te voelen voor het aankno pen van normale betrekkingen met het marxistische bewind in Viet nam. Niet omdat hij de nieuwe machthebbers in Vietnam zo aardig vindt, maar omdat het niet erg rea listisch is te doen alsof de strijd om de macht in Vietnam eigenlijk nog niet ls beslecht. Nu die strijd wel is beslecht is het onderhouden van re delijke contacten met de overwin naars de beste manier om toch wat invloed uit te oefenen. De Democraat Carter keert daar mee ln feite terug naar de weg die zijn voorganger en partijgenoot Harry Truman ruim dertig Jaar gele den verliet. In 1945 kreeg Truman ook het advies contacten te leggen met de communisten in Vietnam. Dat advies was afkomstig van de OSS, de goedaardige voorloper van de CIA, die pas ln 1948 op het toneel verscheen. De 088 schatte ln de eerste naoorlogse Jaren dat de bewe ging van Ho Tsji-minh een goede kans van slagen had In Indochina omdat zij goed inspeelde op het ont wakend nationalisme van de plaat selijke bevolking. Het leek daarom verstandig als Amerika zou probe ren goede maatjes te worden met Ho Tsji-minh. Maar de Amerikaanse re gering koos voor de andere partij in Indochina. Dat was ln die tijd Frankrijk, dat de koloniale periode nog wat probeerde te rekken. Frank rijk leek voor de VS belangrijker dan Ho Tsji-minh, die bovendien nog communist was. Een paar jaar later bleken de Fransen niet in staat Indochina voor hun beschaving te behouden en moesten de Amerika nen zelf maar zien hoe ze dat deel van de wereld uit handen van de communisten wilden houden. Hoe ze dit karwei hebben geklaard is genoegzaam bekend. Het geschiedde in de dagen van president Ford dat de Amerikanen hun laatste voedsleunen in Vietnam, CVambodja en Laos ver loren. Maar omdat Amerika nog steeds een grote mogendheid is met economische en strategische belangen over de he'e wereld kan het ook Indochina niet geheel en al links laten liggen. Daarom moet er wat in de plaats komen voor het jarnlang gevoerdfe maar geheel mislukte beleid van „dood aan de com munist'/. Ford is daar niet meer aan toegeko men, maar Carter is nieuw. Hij wil zo snel mogelijk onderhandelingen be- ginnen met Vietnam over het aankno pen van normale diplomatieke ver houdingen. Omdat er aan beide kan ten nog wat gevoeligheden liggen kan dat ook weer niet al te vlot en daarom stuurde Carter dfeze maand eerst eens een commissie naar Hanoi. Die stond onder leiding van vakbondsleider Leo nard Woodcock, die Carter enkele be langrijke diensten bewees tijdens de verkiezingen vorig jaar. Woodcock en zijn kompanen kregen een goed anthaal in Vietnam. Hij sprak zelfs van „grote vriendschap" Om hun goe de wil te tonen en Carter een kans te geven zijn stap te verdedigen tegen de rechtse oppositie in Amerika gaven de Vietnamezen Woodcock zelfs wat mee: de stoffelijke overblijfselen van twaalf (eigenlijk elf) Amerikanen. Een makaber relatiegeschenk, misschien, masar het merest onverkwikkelijke zit toch in de voorgeschiedenis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7