Een man van de
klok en van karakter
Opperrabbinaat wil
zuivere koffie
Wees met hen, die geen
plezier in hun werk hebben
J l
m
Prof. dr W. H. van de Pol tachtig jaar
VANDAAG
VOORBUGANGERS
P
A a
ZATERDAG 26 MAART 1977
KERK
Trouw/Kwartet 2 ZAT
Toen ik die avond de knop van de
radio indrukte, kreeg ik een
dominee die aan het bidden was.
Hij zei: wees met hen. die geen
plezier in hun werk hebben Ik
had. begreep ik. afgestemd op een
uitzending van een biduur voor
gewas en arbeid Er zijn inmiddels
alweer een paar weken verstreken,
maar die bede voor mensen, die
elke dag met lood in de schoenen
naar hun werk gaan. laat me
eigenlijk niet los
Mensen die geen plezier in hun
werk hebben. dat moeten er
nogal wat zijn. Je kunt het niet
altijd van buiten aan ze zien. maar
dokters en maatschappelijk
werkers vertellen, dat hier een bron
van kwalen en narigheden ligt En
nu heb ik het idee dat wij in de kerk
met ons driftige getoeter over
vertrossing, over t klein en beschut
houden van ons wereldje en zo. het
deze mensen nog moeilijker
maken
Goed. je hebt nog een baan. maar
vraag niet hoe. Jouw zaak moest
fuseren meteen andere en om te
beginnen moet je nu. terwijl je net
een aardige woning in de buurt van
je kantoor op de kop had getikt,
een behoorlijk eind reizen naar je
nieuwe kantoor. Vroeger weg. later
thuis en je vrouw moest haar
halve baan. waar ze zo gelukkig
mee was. eraan geven, want zelf
kun Je in 't gezin niks meer
opvangen met die lange dagen En
was het hierbij gebleven, och. dan
ging het nog wel. maar je
tegenwoordige werk ligt je toch
niet helemaal, een promotie zit er
niet meer in en er loopt steeds een
zure chef om je heen. wiens kansen
om hogerop te komen, eveneens
verkeken zijn Tegen zevenen kom
je miezerig en afgepeigerd thuis en
hoe lang je 't volhoudt, weet je niet
Enfin, maar niet aan denken Is er
straks nog wat gezelligs op de
televisie?
Om t er maar meteen uit te gooien,
deze man kijkt 's avonds,
weggezakt in zijn stoel en met een
pilsje binnen handbereik, liever
naar Andre van Duin dan naar
Barend de Ronden, en mag-t-ie
alsjeblieft? Je hoeft hem met meer
vertellen dat er rottigheid in de
wereld is. hij heeft al genoeg aan
z'n kop en daarom wil hij ook geen
door A. J. Klei
preek met politiek, geef hem maar
een hartelijk woord en een bekend
gezang dat je fijn mee kunt zingen,
daar knapt een mens van op. Wij
echter, met plezier in ons werk,
spreken hem bestraffend toe en
zeggen hem aan. dat hij zich afsluit
van de noden der wereld en
wegkruipt in z'n eigen knusse
bedoeninkje. Kortom, hij is
vertrost!
Er zijn veel kerkmensen die blijken
vertonen van wat wij misprijzend
vertrossing zijn gaan noemen. Zij
voeden het oud vertrouwen, en
daarmee uit. En als ze zich dan nog
maar lieten voeden door koekjes
van eigen christelijk deeg, dan zou
je nog kunnen redeneren over een
naar jouw inzicht verkeerd soort
geloofsbeleving. Maar deze mensen
laten zich spijzen door alles, wat
het bestaande overeind houdt en
hen niet opschrikt. Daarbij gaat
een liberale hap er ook graag in. In
„Waarheid en Eenheid het blad
van verontruste gereformeerden,
staat de IKON er slecht op, maar
worden EO en TROS gelijkelijk
geprezen. Toen de gereformeerde
professor Verkuyl voorde VARA
was verschenen, werd er moord en
brand geschreeuwd, maar nu de
eveneens gereformeerde professor
Diepenhorst een en andermaal zijn
zegje op hetTROS-scherm komt
doen. blijft het stil. De VARA. die
hoe dan ook principiële omroep is,
mag blijkbaar niet en de TROS, die
alleen boodschap heeft aan de
gunst der klanten, mag wel. Het
evangelie is niet naar de mens.
maar de dominees, de preken, de
gezangen en de t v.-uitzendingen
moeten het vooral wèl zijn.
En toch: wees met hen, die geen
plezier in hun werk hebben. Dat
moet een hele schare zijn. Ik ben
geen theoloog en mijn uitleg zal wel
niet deugen, maar ik dacht dat
Jezus om te beginnen de schare
lekker in 't gras liet zitten en nog
wat te eten gaf ook. Wij porren
iedereen op, de actiegroep in en de
bundel van Johannes de Heer uit.
Maar als je dan ai een rotdag
achter de rug hebt? Je zou de bede
kunnen aanvullen: laat ze maar een
beetje bijkomen, ze hoeven ook
niet alles mee te sjouwen, maar
bewaar ze voor de valse rust van
een al dan niet christelijk getinte
vertrossing.
door dr G. J. van de Poll
Volgende week vrijdag. 1 april, hoopt prof. dr Willem Hendrik van de Pol in Nijmegen zijn
tachtigste verjaardag te vieren. Dat zou je niet zeggen, als je hem tegen komt. Nog de fünke tred en
de boeiende verteltrant van weleer, nog dezelfde werklust. Hij heeft iets van de wijsgeer Kant. De
dag is precies ingedeeld. Stoor hem niet tussen half één en drie uur, dan eet hij en is er tijd voor een
siësta. Je behoeft de wekker er niet voor te zetten: alles gaat op de klok. Wee de student, die het in
zijn jonge kop mocht halen om enkele minuten te laat te komen.
Hij Is een man van karakter, die
aandacht heeft voor de enkeling en
voor de grote ontwikkelingen, die de
huidige generatie heeft te verwer
ken. met een sterk gefundeerde over
tuiging en duidelijke visie op de we
reldkerk' Als leraar aardrijkskunde
nam hij zijn leerlingen van het Zeis
ter christelijk lyceum mee naar vele
landen. Als theoloog wist hij door te
dringen in het geheim van de we
reldgodsdiensten
Als mens zocht hij naar de ontmoe
ting met de God des levens. AI vroeg
was er die honger om het Woord te
verstaan Bijna elke zondag ging hij
driemaal naar de kerk. Preken van
Slotemaker de Bruïne in Nijmegen
en Utrecht kan hij zich nog herinne
ren Maar de redenaarskunst, hoe
boelend en meeslepend ook. was
hem niet genoeg In de lutherse en
anglicaanse kerk trok hem de rust.
de orde en vooral de zinvolle liturgie
In de NCSV leidde hij menige bij
belkring.
Edinburgh 1937
Als lid van de ethische kring in
..Kerkopbouw werd hij als secun
dus afgevaardigd naar de wereldcon
ferentie in Edinburgh in 1937. Daar
vond hij een veelheid van kerken,
leerstellingen en vaste Ideeën. Wat
hij daar niet vond was de bekommer
nis over de verdeelde kerk. de echte
beleving van de eenheid des geloofs
Voor het eerst ondervond Van de Pol
de grote verdeeldheid onder de chris
tenen en hoe scherp de kerken tegen
over elkaar stonden Men was ver
leerd naar elkaar te luisteren Het
ware oecumenisch gesprek en de vol
heid van het kerkelijk geloof ont
brak in Edinburgh Het bezorgde
hem een hevige schok, de fundamen
ten waren onder hem weggevallen
Het was hem ook opgevallen, dat
Rome ten onrechte buiten de discus
sie werd gehouden. Niet, dat zijn
belangstelling voor Rome al zo groot
was Ook zijn dissertatie van een
jaar daarvóór „De kerk in het leven
en denken van Newman" had niet
bijster veel te doen met een verlan
gen naar de apostolische stoel Wèl
bleef de vraag „hoe kon een uitne
mende prediker als Newman rooms
katholiek worden? Alleen, omdat de
kerk van Engeland dood was?
Toen Van de Pol enige Jaren later op
het Willibrordfeest in Utrecht de
pontificale hoogmis bezocht, kwam
hij tot de ontdekking, dat de kerk
van Willibrord het lichaam van
Christus was Hij kreeg weer grond
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
Prof. dr. W. H. van de Pol
onder de voeten Pasen 1940 werd hij
in de rooms-katholieke kerk opgeno
men. Dèt was het begin van een
geestelijke ontwikkeling!
Calvijn in Nijmegen
Acht jaar later werd Van de Pol
professor te Nijmegen om aan de
studenten het protestantisme en
anglieanisme te doceren. Hij koos
Calvijn. In het studium generale
werden alle studenten van deze
rooms-katholiekc universiteit ge
confronteerd met één van de voor
mannen van het protestantisme
Van de theologische studenten ver
langde hij, dat zij gTOte stukken van
Calvijn's geschriften bestudeerden.
Waarom Calvijn en niet Luther? De
laatste wilde immers de kerk hervor
men en hij deed dit op zijn spontane
en emotionele wijze. Calvijn komt
later, als de eigenlijke strijd al ge
streden is en de fronten zich duide
lijk aftekenen. Calvijn. de systemati
cus. verliet Parijs om rechten te stu
deren en dat opende de weg tot de
talenstudie (Hebreeuws en Grieks),
tot de bronnen. Calvijn was afkering
van elk schisma en spande zich in
om de eenheid van het protestantis
me te bewerken, want in plaats van
reformatie van de kerk. waren nieu
we kerken ontstaan.
De grote waarde van de Nijmeegse
jubilaris is, dat hij het gesprek
tussen reformatie en katholicisme
heeft teruggevoerd tot het eigenlij
ke waar het de hervormer om be
gonnen was! Dat zag hij als zijn
opdracht
Eerst zo zuiver en duidelijk mogelijk
de tegenstellingen bloot leggen,
vóór een gesprek op hoog niveau
mogelijk is Dat kan men de eerste
fase van zijn geestelijke ontwikke
ling noemen.
Veranderd
Het plan van kardinaal De Jong om
in Nijmegen meer begrip voor het
protestantisme te kweken wierp re
sultaten af in de Jaren 1948 tot 1967
In 't laatste jaar was de situatie
geheel veranderd voor de inmiddels
zeventigjarige hoogleraar. In zijn af
scheidsrede: „Op weg naar een ver
antwoord Godsgeloof" zegt van de
Pol: „Onder een modern mens ver
sta ik een mens. die In leef- en
denkwijze niet is blijven steken in
een stadium van de cultuurontwik
keling, dat definitief tot het verle
den behoort, maar die bewust en
volledig staat in de wereld van nu."
En wat was er in die negentien jaren
niet veel veranderd. Theologische
figuren als Lehmann, Bultmann,
Tillich, Macquarrie komen ter spra
ke. „Wij beleven in onze tijd de
ineenstorting van een pantheon van
allerlei christelijke en kerkelijke af
goden. Zo komt de weg opnieuw vrij
voor de God van de bijbel"
Ook in het boek: „Het einde van het
conventioneel christendom" toont
Van de Pol, dat zijn' denken in een
nieuwe (tweede) fase is gekomen.
Het gesprek Rome-Reformatie is
niet meer het belangrijkste. De
scheiding ligt niet meer tussen twee
kerken, maar dwars door de kerken
heen. Zijn wij in staat een antwoord
te geven op de uitdaging van een
totaal veranderd mens- en maat
schappijbeeld én Godsbeeld?
Ook met zijn „Het voortbestaan
van Kerk en Christendom" heeft de
oud-hoogleraar een geweldige be
roering gewekt tot ver over onze
grenzen. Vragen, die op ons afstor
men en niet meer met rust laten.
Merkwaardig, al als leraar
aardrijkskunde sprak hij over deze
zaken; zo herinner ik mij nog heel
goed, dat wij het hadden over de
terugval van de godsdienst (het
woord was schaars. 1 Samuel 3. vers
1) en hij een periode van ernstige
achteruitgang verwachtte.
Derde fase
In de tien jaren na 1967 valt de derde
fase van de geestelijke ontwikkeling
van Van de Pol. In de theologische
studie in Utrecht was zijn hoofdvak
geweest: de fenomenologie (ver
schijningsvormen) van de gods
diensten. Daarmee is hij nu weer
bezig - en weer: een tijdsverschijn
sel! De gesprekken tussen de we
reldgodsdiensten zijn in volle gang
De godsdiensten behoren niet meer
tot een volk of continent alleen. Er is
sprake van een confrontatie tussen
het Boeddhisme en Christendom.
Het loont de moeite de woorden van
Boeddha te verstaan en dan met het
Nieuwe Testament te vergelijken.
Er Is nog veel sterkere mate geldt dit
van de meditatie, die ons gebed kan
zuiveren van al te menselijk ge
praat Zijn we niet verleerd naar
God te luisteren in een menselijk
zwijgen?
En weer komt de aardrijkskunde-
man aan het woord, als hij zegt: „De
openbaring is zo breed als de aardse
werkelijkheid, waarin Christus wél
uniek, maar niet exclusief is". Ko
men er nog verdere ontwikkelings
fases0 Bijvoorbeeld de Oosters-
Orthodoxe bijdrage in het oecume
nisch gesprek en de zo belangrijke
stem van Israël?
Op de verjaardag. 1 april, ls er 's -
middags van half vijf tot zes uur een
receptie in hotel „Valmonse" te
Berg en Dal bij Nijmegen. Er zullen
zeker veel vrienden daar naar toe
gaan om een bescheiden mens en
belangrijk theoloog te huldigen.
Dr. G. J. van de Poll te Emmen was
hervormd predikant en daarna docent
aan de christelijke pedagogische aca
demie in xijn woonplaats. Lezers die
zich wat verder willen verdiepen in de
aard van het werk van prof. dr. W. H.
van de Pol verwijzen we naar het
(aanstaande) april-nummer van het
maandblad ..Streven" (uitg. Boom.
Meppel), waarin dr. Van de Poll en
prof. dr. H. A. M. Fiolet onder de titel
..De pelgrimage van W. H. van de
Pol" hun gesprek over deze theoloog
publiceren.
VjQT-
Zijne excellentie de opperrabbijn. Spotprent uit ..Jerusalem/Holy business as usual" van Shemuel Katz. uitg.
Spotlight Publications Ltd., Tel Aviv.
door Jac. B. Looijen
Wat hebben Douwe Egberts en de weduwe Van Nelle met de
godsdienst te maken? Meer dan je denkt. Want, zo verneem ik
uit een publikatie van het Nederlandse Opperrabbinaat in het
Nieuw Israëlitisch Weekblad, het gebruik van koffie en thee
van deze firma's is geoorloofd tijdens Pesach, het joods
paasfeest. Wat de afwasmiddelen betreft: vloeibaar Dreft,
alsmede vijf andere merken zijn toegestaan. Als babyvoeding
krijgt o.a. Nutricia een speciale vermelding, echter met uitzon
dering van het door deze firma vervaardigde produkt Almiron
Er staat nog veel meer in de lijst
van wat je wel en niet mag gebrui
ken tijdens Pesach. Het begint met
een opsomming van 75 medica
menten, die mogen worden ingeno
men. Ik zie. dat Hygroton er op
staat en dat is. zoals velen weten
een middeltje tegen te hoge
bloeddruk. Maar voor sommige
mensen is hygroton niet zo goed en
die moeten dan wat anders gebrui
ken. bij voorbeeld moduretic. maar
dat staat niet op de rabbinale lijst.
Ik begeef me nu wat al te ver in de
wetenschap der geneesheren en
apothekers. Gelukkig hebben de
rabbijnen ook wel degelijk in de ga
ten dat ze moeten oppassen Want.
zo delen ze mede, inzake niet ver
melde geneesmiddelen, door dok
toren voorgeschreven, wende men
zich tot de ressortale Opperrab
binaten. rabbijnen of leraren.
Verboden
De lijst registreert ook de „meest
voorkomende artikelen, die voor
het gebruik op Pesach verboden
zijn". Hier wordt onderscheid ge
maakt tussen artikelen, die opge
borgen mogen worden en artikelen.
(ADVERTENTIE)
boekennieuws
Or Okk» Jager
BAAS BOVEN BUIS
1M bl<„ 22,50
De televisie in theorie en praktijk Eigenlek is
e i boek van Okke Jager een daverend boek
Als een trein gaat het doo» de nog pntie
geschiedenis van de TV Wie het leest
ondervindt het als een leerzame plezier*
aldus Prlama-Lectuurlnformatle
Prof. Or O. N. Lammens
LITURGIE EN MASSAMEDIA
44 Mz., 10.25
..Zo min mogelijk uitzendingen van gangbare
kerkdiensten maar wel aan radio en televisie
aangepaste liturgievieringen, aldus een op
vallende conclusie van de auteur
Pro». Or O. N. Lammen» e.a.
VESPERS VIEREN
10« Wi12.50
De lekst en de toonzetting van zos televisie-
vespers en een beschouwing over deze kleme
Irturgievienngen
Hana Bouma en Louis van Oljk
ZOLANG JE ZINGT LEEF JE
60 bis.. 14.60
Liedbundel met 27 kederen van Hans Bouma
De mjziek van loue van Oi|fc staat m de
oorspronkelijke vierstemmige harmonisatie»
Verkrijgbaar m da boekhandel
KOK KAMPEN
die helemaal niet in huis mogen
zijn. Tot de laatste behoren, en ik
doe zo maar een willekeurige greep:
beschuit, drop. mosterd, peper
munt en vermicelli. Nog tal van
andere artikelen vermeldt de lijst
en het gaat dan vooral om produk-
ten waar gist aan te pas gekomen
is. Want Pesach is het feest der
ongezuurde broden. De rabbijnen
zijn daarin uiterst nauwkeurig. Al
les wat gegist is. moet het huis uit.
De publicatie in het N.I.W. ver
meldt dan ook onder punt 17 dat
men met Pasen 's morgens voor
tien uur de mond en eventuele ge
bitten goed moet uitspoelen.
Vismeel
Als christenmens kijk je tegen al
die voorschriften en verordeningen
wat vreemd aan. Moet alles nu zo
tot in de puntjes worden geregeld?
Indertijd was ik betrokken bij de
werkzaamheden van een christelij
ke nederzetting in Galilea. Ameri
kanen waren daar een fazanten
fokkerij begonnen, maar dat be
drijfje leverde meer verlies dan
winst op. Ze besloten er mee op te
houden en daartoe was een gunsti
ge kans. omdat in Tel Aviv een
Hilton-hotel werd geopend en de
directie wilde dit heugelijke feit
vieren met een banket, waarbij o.a.
fazant zou worden geserveerd
Nu was aan die nederzetting een
joodse medewerker verbonden, die
dat vernam en hij ging naar Tel
Aviv. En jawel hoor. hij kon daar de
fazanten tegen een heel aantrekke
lijk prijsje verkopen aan de heren
van Hilton. Echter, het toezicht op
de bereiding der spijzen was toe
vertrouwd aan het opperrabbinaat
van de stad Daar krabde men zich
wel even achter de oren toen het
over de fazanten ging. Want fazan
ten stonden niet in hun boekje
Maar goed, het was gevogelte. De
vraag was evenwel: hoe werden ze
vetgemest? Onze joodse vriend zei
met vismeel. En daar begon het
gegooi in de glazen. Want was dat
meel van geschubde of van onge
schubde vissen en de laatsten zijn
voor joden net zo onrein als een
varken.
Nu was die joodse koopman van de
nederzetting afkomstig uit Scheve-
ningen en hij kon het opperrabbi
naat garanderen dat er geen onge
schubde palingen in het vismeel
verwerkt waren, want hij wist te
vertellen, dat al die palingen vrij
dags tijdens het wekelijkse vasten
werden opgegeten door de katho
lieke geestelijkheid en hun gelovi
ge parochianen Dit maakte de
week goed voor de gereformeerde
vissers van Urk en Spakenburg, die
ongetwijfeld tegenwoordig net zo
goed als vele katholieken veront
rust zullen zijn over het feit, dat
alom in ons land het vasten op
vrijdag in onbruik geraakt is en dat
men gewoon een stukje vlees eet in
plaats van een vette IJsselmeer-
paling.
Keuringsdienst
Goed, dat er geen paling in het
vismeel van het fazantenvoer kon
zitten, begreep de opperrabbijn
van Tel Aviv heel goed na deze
verklaring. Maar, er zijn meer onge
schubde vissen. Dus werd besloten
het vismeel te laten analyseren
door de keuringsdienst van waren
in Israël. Die kwam tot de conclu
sie, dat in het meel geen onge
schubde vissen waren verwerkt.
Dus ging het groene licht aan en de
koks van Hilton in Tel Aviv konden
de fazanten van de christelijke ne
derzetting feestelijk opdissen bij
de opening van het hotel. Intussen
hoorde ik later van professor
Werblowsky van de Hebreeuwse
universiteit te Jeruzalem dat het
verhaal over die fazanten zelfs de
voorpagina van het gerenommeer
de dagblad Jerusalem Post haalde
En Werblowsky, zelf goed orthodox
zijnde, moest er erg om lachen.
Joden kennen een niet geringe
zelfspot.
Betekenis
Maar wat moeten we nou beginnen
met zo'n publikatie van het Neder
landse Opperrabbinaat in het NIW,
waarin voor de paastijd ten aan
zien van de make-up voor vrouwen
alle produkten van Helena Ru
binstein geoorloofd zijn. echter met
uitzondering van de crèmes. Als ik
de seder, het paasmaal bij de jood
se vrienden meemaakte, die maal
tijd met zoveel bijzondere spijzen,
die allemaal hun eigen bijbelse be
tekenis hebben en waarbij dat alle
maal aan de kinderen werd uitge
legd, dacht ik: wat missen wij chris
tenen toch veel. Wij hebben alleen
maar gekleurde eieren en paasha
zen van chocolade en dat is heel
armzalig in vergelijking met wat de
joodse jeugd aan de paastafel
beleeft.
Zie ik nu die lijst van de rabbijnen
in het Nieuw Israëlietisch
Weekblad dan gaat me dat ook
weer boven de pet. Maar ik weet
wel: geen rabbijn zal van me ver
langen. dat ik die voorschriften en
verordeningen zal begrijpen. Toch
vermoed ik er wel iets in. Namelijk
dat het van alles te maken heeft
met het geheim dat Israël, ondanks
alles wat de joden is aangedaan,
door de eeuwen heen overeind
hield als een afgezonderd volk.
Er wordt Jezus een vraag voorge
legd. nl. deze: de leerlingen van Jo
hannes de Doper en van de farizeeën
vasten, maar uw leerlingen doen dat
niet. hoe zit dat? Nu kent het Oude
Testament het vasten als een teken
van boete en inkeer alleen op de
Grote Verzoendag en enkele treur
dagen. maar intussen hadden er al
lerlei uitbreidingen van de vas
tenpraktijk plaats gevonden. Het is
zelfs niet onmogelijk dat de eerste
gemeente op de vrijdag, de sterfdag
van de Heer. gevast heeft. Daarom
staat de vraag toch in een veld van
vragen. De Heer geeft een antwoord
dat z'n hoorders verbijsterd zal heb
ben. Hij gaat duidelijk niet mee met
die willekeurige uitbreidingen en
natuurlijk helemaal niet als die als
„verdienstelijke werken" worden ge
zien. Hij spreekt van een brui
loftsfeest. Dat is aan de gang. Waar?
Met zijn komen in de wereld. Er
wordt iets innigs beklonken, nl. de
gemeenschap tussen God en men
sen. En dan is er geen sprake van
vasten. De bruidegom is bij de leer
lingen en daarom kunnen zij niet
vasten. Maar er is wel een vastentijd
op komst. Dat is de tijd als „de
bruidegom van hen weggenomen"
zal worden. De kerk heeft hierin een
aankondiging van het lijden en ster
ven van de Heer gehoord. Er komt
een interim van vasten. Een tussen-,
tijd van boete en inkeer. Als de Heer
weg is. Weg van het feest, om datge
ne te doen dat het feest rechtvaar
digt. Iets dat komt en op een vreem
de wijze komen moet. Het gaat stuk
lopen met deze man die nog zojuist
een lamme jongen genas, die een
melaatse z'n hoop teruggaf Zo gaat
dat in onze wereld. Dat kan niet
goed gaan. Daar komt iets ver
schrikkelijks van, een uitbarsting
van woede van onze kant. We zullen
ons niet langer inhouden en dan
wordt de bruidegom weggenomen.
Maar dat hoort allemaal bij het
nieuwe. Vasten krijgt een heel ande
re belichting. Het komt te staan in
de context van de vrede die God
beoogt. Door deze Jezus. Daarom
wordt vasten: bezig zijn met die
vrede. (Markus 2. vers 18-22)
beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen Te Boven-Hardinxveld,
Wekerom (toez.) en te Veenendaal:
J. Jongerden te Harderwijk
Wierden J. L. W Koppenhol te Hui
zen (NH)
GEREF. KERKEN
Beroepen te Honselersdijk: P. Pai
lus te Scharendijke
Benoemd tot legerpred. in lang ver
band: F. van der Veen te Wartena.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Zuidwolde en Avereest-
Dedemsvaart: A. van Hout kand. tt
Zwijndrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Genemuiden J Mol te
Rijssen.
ui
I Wl
u m.
ADVERTENTIES
Een nieuw boek bi)
een nieuwe uitgever
„ROEST"
door Wim de Bakker
Een roman, waarin het milieu
centraal staat. Het levensverhaal
van de keurige heer K H. Witte-
veen.
Een satire
Wim de Bakker is gereformeerd
predikant in Middelburg.
Prijs 15,90
ISBN 90 70174 01 4
bij iedere boekhandel verkrijgbaar
Een uitgave van:
FANOY BOEKEN
MIDDELBURG
Nieuwe Burg 26-28 en Walpiein,
Postbus 170 Middelburg. Tel.
01180-12114.
OP SPEURTOCHT
MET DE BIJBEL
EENS VOOR Al
De brief aan de Hebreet s. vertaald
m de omgangstaal Voorzien van
enkele illustraties.
Prijs, 3,10
ONOER OF ZONDER DE WET
De brief van Paulus aan de christe
nen m Gaiatie, vertaald in de om
gangstaal
Pr.)S 3,10
SELOVEN MET JE HANDEN*
Een bijbelstudie over de brief van
Jakobus, vertaald in de omgangs
taal Met .verwerkingssuggesties
Pnjs 1,75
WIE OVERWINT
De Openbaring van Jonannes. ver
taald in de omgangstaal
Geïllustreerd met houtsneden van
Lucas Cranach de Oudere
Prijs: f 5,25
Prl/zan azclualal varzandkotlan
Daza uitgavan zl/n voorzien van aan
Inlawing, ragltlar an voetnoten
Verkrijgbaar bi| de boekhandel en
Nederlands
Bijbelgenootschap
Postbus 620. Haarlem
Tel. 023-259501
.wefar,.