Straatmadelieven:
wilde planten
in de stad
De gewichtige
Koekoek
Tweemaal siciliaans in Bad Lauterberg
Harm Wiersma zal het
niet cadeau krijgen
Veekendimzzel
m m
m
Niet piekeren maar puzzelen
601e opgaven voor de ladderwedstrijd
NU AL 2e DRUK
BETALEN
1SVOOR
DEDOMMEN
ZATERDAG 26 MAART 1977
BINNENLAND
T rouw/Kwartet19
De wilde kaardebol, een wettelijk be
schermde plant, schoot zo maar op in ëen
voortuintje aan de Amsterdamse Koningin
neweg. Een omwonende had stengels uit
Frankrijk meegenomen en deze later bij de
vuilnis op het trottoir gedeponeerd, waarbij
wat zand in het tuintje gevallen moet zijn.
Bitterzoet met zijn paarse bloemen met gele
meeldraadkegel groeit vooral op de ba-
zaltglooiingen van singelgrachten en is in
waterrijke steden een heel gewone verschij
ning.
Het is nog te vroeg om er nu al
echt op te letten, maar weet u
dat zelfs midden in grote
steden zeldzame wilde plan
ten groeien? En dat niet al
leen in de tuinen achter de
huizen, maar zomaar op een
grachtkantje, aan de voet van
een boom of van een lan
taarnpaal, tussen de straatte
gels.
Ik moet u attenderen op een aller
aardigst boek. dat vorig jaar ver
scheen als jubileumuitgave van de
toen 75-jarige afdeling Amsterdam
van de Koninklijke Nederlandse
Natuurhistorische Vereniging.
Oud-voorzitter Joh. Bolman be
schrijft daarin in verhalende vorm
een door hemzelf tot in de jaren
zeventig verricht botanisch onder
zoek van zijn stad en omgeving.
Hij lette daarbij niet alleen op bij
zondere, maar ook op heel gewone
planten en laat zien dat letterlijk
naast de deur de zeldzaamste din
gen kunnen groeien. Helemaal wil
lekeurig gekozen zijn de terreinen
die hij beschrijft niet. Ze vertegen
woordigen een aantal typen in en
bij Amsterdam, die even karakte
ristiek zijn voor andere zich uitbrei
dende stedelijke agglomeraties. In
dustrieterreinen, braakliggende
grond voor nieuwe woonwijken,
spoorwegemplacementen,
gTachtkanten, oude muren zijn in
veel steden in ons land precies
eender.
Heel wat bekenden
Een van de eerste planten waaraan
ik denk als wilde planten in de stad
ter sprake komen, is het kleine
knopkruid dat al jaren op het Spui
bij de universiteitsaula tot diep in
de herfst bloeit. In de lunchpauze
lopen dagelijks honderden Amster
dammers er achteloos aan voorbij.
Het is net een klein margrietje,
maar dan met weinig witte
lintbloempjes. En zie. waar Bolman
zijn relaas over de hedendaagse
stedelijke flora begint, noemt hij
als eerste het kleine knopkruid op
dezelfde plek. En geamuseerd ver
der lezend ontmoet ik zo heel wat
bekenden: het groot kaasjeskruid
bij het Centraal Station, het le
verkruid en het wilgeroosje van de
Stadhouderskade, de lijsterbes op
de bazaltglooiing van de Nassauka-
de. Maar ik mis de muurvarentjes
van het tehuis voor ouden van da
gen aan de Roetersstraat hoek
Kerkstraat en de muurleeuwebek-
jes van de Lijnbaansgracht bij de
Spiegelgracht.
Een herinnering van jaren geleden:
in augustus 1952 vond ik tongva
rens tussen de oude kadestenen
van de Amsterdamse Leidsegracht.
Deze zeldzame varen met zijn onin-
gesneden blad dat op een tong
lijkt, is bekend als kamerplant,
maar heeft dan een gegolfde blad
rand. Toen ik erop ging letten,
vond ik ook tongvarens op de Prin
sengracht, de Herengracht en de
Keizersgracht, meest heel klein
met maar een paar blaadjes. Van
muurleeuwebekje, wolfspoot, man
netjesvaren, eikvaren, helmkruid
en wilgeroosje keek ik toen al niet
eens meer op, wel van een prachtig
blauwe akelei, die op de
grachtmuur bloeide in de schaduw
van de oude iepen aan de Leidse
gracht.
Een jaar later werden veel Amster
damse grachtmuren afgebroken en
opnieuw opgemetseld. Weg tongva
rens, waarvan ik er een heb kunnen
redden, die nu, na vijfentwintig
jaar, nog leeft. Hij werd overge
plant in de tuin bij mijn ouderlijk
huis, waar hij zo machtig uitstoelde
dat ik er zes jaar geleden een stuk
van in mijn eigen tuin kon poten.
Die heeft inmiddels ook al drie
groeipunten.
Minder goed verging het de honder
den steenbreekvarens, zo mogelijk
nog zeldzamer, die ik een maand na
de tongvarens vond op de muur
van de Weteringsluis, schuin tegen
over het Rijksmuseum. Misschien
was het de enige groeiplaats in
West-Nederland. (In Oost- en Zuid-
Nederland heb je veel betere kan
sen er een te. vinden. Ik zag hem
midden in het witte stadje Thom).
Maar een paar maanden daarna
verrees ook in de Weteringsluis een
gloednieuwe kademuur eer ik er
erg in had en er een paar had kun
nen wegslepen van onder de slo
pershamers.
Maar varens zijn toch niet zo snel
uit het veld te slaan als ik dacht.
Natuurlijk keek ik in „Wilde plan
ten in en bij Amsterdam" of tong
en steenbreekvarens erin stonden.
En jawel hoor: beide groeien nog in
de stad, op andere plekken, dat
wel, en maar een paar exemplaren
sterk, maar toch En al blade
rend en lezend merk je dat Amster
dam en dat zal voor menige stad
gelden toch nog heel rijk is aan
bijzondere wilde planten, al zijn de
gerestaureerde grachtkanten bota
nisch nog steeds van geen enkele
betekenis. De paar oude die nog
bestaan, zijn het des te meer.
Handige tabellen
Joh. Bolman heeft een speciale be
langstelling voor gele composieten,
een wanhoop voor elke beginnende
florist. Denk maar eens aan al die
sprekend op elkaar lijkende ha
vikskruiden, biggekruid, streep-
zaad Van vrijwel alle Amster
damse gele composieten met alleen
lintbloemen en even groot of groter
dan een gulden kun je nu eenvoudi
ger de naam te weten komen met
een determineertabelletje in Bol-
man's boek, en ook van gele
kruisbloemen, net zo'n puzzel voor
wie het verschil nog niet kent tus
sen herik en knopherik, gewone,
Hongaarse, schijn- en steenraket.
Bolman noemt tal van plaatsen
waar wat te zien is, neemt je mee op
excursie. Maar houd het wel bij
sight-seeing en de handen thuis.
Laat die paar tongvarens waar ze
staan. Het is toch al een wonder dat
ze daar willen groeien.
Joh. Bolman: Wilde planten in en bij
Amsterdam. Bibliotheek van de Ko
ninklijke Nederlandse Natuurhisto
rische Vereniging nr. 22. Uitg. Thie-
me, Zutphen. 160 blz., 17,50 (in de
boekhandel)
Woensdag begint de finale van het kampioenschap van Neder
land. Gespeeld wordt ln Zevenaar, vlakbij de Duitse grens
ergens in de Gelderse Achterhoek.
U zult misschien denken, dat er voor
de deelnemers enorme geldsommen
beschikbaar zijn gesteld, maar niets
is minder waar. De eerste prijs be
draagt nog lang geen duizend gul
den. En dan moet U weten dat onder
de deelnemers niet minder dan vier
profdammers zijn en dat er daar
naast nog enige studenten rondlo
pen, die naast hun damstudie offici
eel nog een andere studierichting
hebben gekozen.
Dat er kort voor aanvang van het
toernooi nog enige consternatie ont
stond, doordat enige profdammers
hun startgeldeisen op tafel depo
neerden, zal U misschien niet ont
gaan zijn, maar ik moet eerlijk zeg
gen, dat deze heren ook wel een klein
beetje gelijk hebben. Immers, het is
een publiek geheim (zo hoorde ik van
een van de opstellers van de betref
fende brief) dat wereldkampioen en
tevens beroepsdammer Harm
Wiersma niet minder dan tweehon
derd gulden per dag ontvangt, alleen
omdat hij meedoet. En dat dit de
andere jongens een beetje in het
verkeerde keelgat is geschoten kan
ik me goed voorstellen.
Dat ik zelf onbetaald verlof heb moe
ten nemen, kan me geen zier schelen.
Maar diegenen, die van hun hobby
trachten te leven, hebben m.i. recht
op een startgeldregeling. Desalniet
temin kregen de opstandige dam
mers van de KNDB een schrijven,
waarin hun kort maar bondig werd
opgedragen mee te doen zonder
startgeld, want anders zou er wel
eens wat kunnen zwaaien. Een
schorsing bijvoorbeeld. Aangezien
de „rebellen" nogal ambitieus zijn en
grote plannen voor de toekomst heb
ben, willen zij deze niet door een
schorsing zien mislukken en hebben
zij eendrachtig het hoofd in de
schoot gelegd.
Gelukkig is er reeds enige maanden
de vereniging voor beroepsdammers,
die in het vervolg dergelijke toestan
den zal moeten voorkomen, VeBeDa
genaamd. Ongeveer veertig leden
telt deze vereniging nu al, en de
voornaamste doelstellingen zijn:
a: het uitwerken van een startgeldre
geling (eindelijk)
b: het verzekeren van de be
roepsdammers (ook erg belangrijk)
c: het zoeken van contacten met
sponsors
d: het uitwerken van een regeling
voor het geven van demonstraties.
Het is te hopen dat VeBeDa er in zal
slagen de damsport een professione
ler aanzien te geven. Want helaas
wordt er nog veel te amateuristisch
gewerkt en het zijn vooral de jonge
profs (de verdiensten zijn zeer ge
ring, zodat de term profs niet hele
maal op zijn plaats is), die hier het
slachtoffer van worden. Immers zij
hebben de moed en de wil getoond
alle geneugten des levens aan de
kant te zetten voor hur. hobby. Zij
zijn het, die een onzekere toekomst
tegemoet gaan. al moet gezegd wor
den, dat het verschil tussen een wer
keloze Drs. en een niet geslaagde
profdammer nu ook weer niet zo
groot is als men wel geneigd is te
DAMMEN
denken. Toch Den ik ervan over
tuigd, dat we deze kant wel op moe
ten, willen wij de hegemonie in de
dam wereld in handen houden. Want
in het oosten liggen de staatsama-
teurs op de loer, die graag de eer van
ons willen overnemen. Maar genoeg
hierover!
Laten we eens kijken naar de kansen
van de verschillende deelnemers.
Harm Wiersma is verreweg de
grootste kanshebber maar gemakke
lijk zal hij het niet krijgen. Met name
de al enige Jaren dringende en wach
tende Clerc, Jansen en Van der Wal
zullen proberen hem van zijn eenza
me troon te stoten en het is beslist
niet ondenkbaar, dat dat dit Jaar wel
eens kan gaan lukken. Ik ben er in
leder geval van overtuigd, dat ge
noemde heren met daarbij wellicht
nog De Ruiter en Van Aalten de
hoofdrollen zullen gaan vertolken
met als gevaarlijke outsiders Herme-
link en misschien coming-man Van
der Borst.
Zelf ben ik volslagen kansloos, om
dat verreweg mijn meeste vrije tijd
wordt opgeslurpt door mijn werk.
Desalniettemin hoop ik enige fraaie
partijen te kunnen spelen in wellicht
mijn laatste titeltoemool, maar
daarbij ben ik wel afhankelijk van
mijn tegenstanders. De enige tijd,
die ik nog aan het damspel besteed,
bestaat uit het schrijven van deze
kolom en het wat „aanrommelen" op
een zakdambordje wanneer moeder
de vrouw bezig is met het bereiden
van het maal.
Laat ik ln deze maar de wens uitspre
ken, dat het een spannend toernooi
mag worden met veel spectaculaire
partijen en dat de beste maar moge
winnen. Voor diegenen, die de vorige
week met grote ogen naar een van de
diagrammen hebben zitten starenl
volgt hier een correctie. Immers een
opgave, waarin wit met 10 schijven
tegen 4 zwarte schijven moet opbok
sen kan niets anders dan een
technische fout zijn. Alweer mijn ex
cuses hiervoor. De stand had zo moe
ten zijn!
Wit wint verrassend door: 1 29-23
18x49, 2 38-32 49x20, 3 32x31 en door
35-30 staat zwart verloren met 2
schijven meer.
FRANK DROST.
De heer J. Dekker te Amsterdam-O
heeft de beschikking over een ex
centrieke grootvader, Koekoek ge
heten. Opa Koekoek besloot zijn
naam eer aan te doen en een uiterst
nauwkeurige koekoeksklok te ma
ken, die hij dan in een vreemd nest
(pardon, des heren Dekkers huls)
wilde deponeren.
De wonderbaar geslaagde klok liep
op twee even lange kettingen, aan
elk waarvan een gewicht bungelde,
precies gelijk van vorm en gewicht.
Gewicht A hield het uurwerk aan de
gang en gewicht B maakte, dat de
koekoek de halve en hele uren koe-
koekte. Gewicht A zakte regelmatig,
het hele etmaal door. Gewicht B
deed hetzelfde bij iedere slag; hing
uiteraard echter meestal stil. Na op
enig tijdstip de beide gewichten ge
heel te hebben opgetrokken hingen
zij als zij na precies 24 uur moesten
worden cpgetrokken, weer gelijk.
Tijdens het hele of halve uur (als
gewicht B dus zakte) passeerde B
herhaalde malen A, waarna A weer
zijn best deed, B voorbij te komen.
Soms bleef A voor, soms haalde B
zijn collega weer ln.
De wijzers worden op zeker uur (kan
ook tijdens het slaan) geheel om
hoog gehaald en de klok start op dat
tijdstip. En nu zoekt de heer Dekker
antwoord op zijn vragen:
1) Welk is het eerste tijdstip na 12
uur waarop in de volgende twaalf
uur gewicht B nimmer gewicht A
passeert?
2) Welk is het eerste tijdstip na 12
uur waarop in de volgende twaalf
uur gewicht B gewicht A 1 maal
passeert?
3) Als vraag 2 met 2 maal passeren.
4) Enz, als vraag 2 maar onderschei
denlijk met drie maal, vier maal enz.
tot en met negen maal passeren?
Hoewel gemeend wordt, dat het niet
vaker kan dan negen maal, vindt u
misschien een nog groter aantal pas
seringen, die dan extra punten kun
nen geven.
Voor deze opgave zijn tien punten
beschikbaar voor onze doorlopende
ladderwedstrijd, waaraan ledereen
(ook nlet-abonnees) op elk gewenst
ogenblik (bij voorbeeld nu!) kan
gaan deelnemen. Deze punten wor
den op uw persoonlijke kaart geno
teerd en zij blijven altijd geldig. Bij
herhaalde Inzending stijgt uw pun
tentotaal en dit gaat zo door totdat
geen der andere ladderbeklimmers
een hoger totaal heeft dan u, ln welk
geval u de ladderprijs wint en weer
met nul punten voor een volgende
beklimming start.
De oplossingen dienen uiterlijk 23
april binnen te zijn bij mr G. van
Vorden, postbus 58, Eerbeek. Op uw
kaart of enveloppe vermelden: „Niet
Piekeren maar Puzzelen 601". In uw
schrijven uw volledige naam (dus
niet v.d., maar van der, enz.) en
volledig adres opgeven. Ook Indien
u ln lange tijd niet Inzond, wijzigin
gen in naam en/of adres uitdrukke
lijk vermelden.
Niet slechts uw blote oplossing, ook
uw toelichtingen, kritiek, eigen puz-
zelwrochtsels, enz. zijn hartelijk wel
kom. En als u vragen heeft: een
tikkertje van nog maar 55 cent ge-
randeert u het antwoord daarop. En
nu maar gewichten optrekken en
laten zakken! mr. G. van Vorden
Zonder veel risico heeft wereldkam
pioen Karpov het toernooi gewon
nen in Bad Lauterberg. De Duitse
schaakbond had ter gelegenheid van
het honderdjarig bestaan een sterk
bezet toernooi georganiseerd, dat
zeer attractief was. Opvallend was
wel, dat er 68 partijen remise ge
speeld werden, terwijl er maar 52
partijen met een overwinning eindig
den. In tal van remisepartijen werd
echter wel zwaar en lang gevochten.
Toch kwamen heel wat remises tot
stand, omdat het programma te
zwaar was (slechts twee vrije dagen)
en zoals gewoonlijk werden in de
laatste ronden enkele remises „ge
schoven". omdat de uitslag van die
partijen geen invloed meer zou heb
ben op de verdeling der prijzen. Zo
SCHAKEN
Horizontaal. 1. geheel, 6. tekenge-
j reedschap, 12. soort gebakje, 14.
kronkel, 16. reeds, 18. Railroad (afk.)
I 19. bedrag, 21. heden, 22. voegwoord,
23. nagras, 26. kunstenaar, 29. einde,
I j 30. tuinkamer. 32. jagersroep, 33.
I j deel van de bijbel, 34. voorzetsel, 36.
I water doorlatend. 37. voorzetsel, 38.
I jaar (afk. Lat.) 39. vervelend wezen,
I 41. glijvoertuig, 43. lidwoord. 44.
montering, 45. voorzetsel, 47. lichte
bedwelming, 49. plaatsje onder Epe,
II 52. ex tempore (afk.) 54. muzieknoot,
I 55. plaats in de N.O.P. 57. reeds, 58.
sportterm. 59. voorlichting. 61.
I lengtemaat, 63. zwemvogel. 65. be-
sturen, 67. droombeeld, 69. bij
woord, 70. scheik. element, 71.
I vreemde munt. 73. jongensnaam, 74.
bijwoord, 75. niet goed doorbakken,
77. boordsel, 79. jongensnaam, 80.
I rust.
I Verticaal: 2. rund. 3. kwelling, 4.
tijdrekening, 5 spil van een wiel, 7.
dlgemeen kiesrecht (afk.), 8. heilige,
9. grappenmaker, 10. maanstand, 11.
verborgen, 13. muzieknoot, 15. Jon
gensnaam. 17. zeer brandbaar
koord, 19. bij elkaar behorende voor
werpen, 20. vreemde munt, 22. bij
bels figuur, 24. en dergelijke (afk.),
25. overblijfsel bij verbranding, 27
muzieknoot, 28. voedsel, 31. over
blijfsel, 35. leger, 37. deelteken, 39.
lof, 40. godin van de dageraad, 41.
leeftijd (fr.), 42. loot. 46. Oplopende
vlakte 48. regelen, 50. werktuig, 51.
hedendaags, 53. vreemde munt, 55.
eenmaal. 56. teken. 58 gewricht, 60.
scheik. element. 61. pers. voor-
naamw. 62. Royal Licence (afk.), 64.
boom, 66. kerkgebruik, 68. soort aap,
72. landbouwwerktuig, 75. trustee
(afk.), 76 stoomschip (afk.) 77. geheel
de uwe (afk. Lat.), 78. stoomturbine
(afk.)
Oplossing zenden aan Trouw/Kwar
tet, Postbus 859, Amsterdam, t/m
woensdag a.s. Linksboven vermel
den: Weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. klossen, 7. nalatig, 13. aalt,
14. later, 16. tree, 17 n n18. A. VI20.
til, 21. To, 22. md. 23. pastei, 26.
banier. 28. Linne, 30. nenie, 31. na,
33. estafette, 35. mi. 36. ges. 38. Ao.
39. O. E. 40. ros, 41. gon42 naken.
43. nel. 44. gil. 45. la. 46. p. e. 48. neg,
50. ar,51. beterhand, 55. Ne, 56. na-
nie, 57. sater, 59. opinie. 62. legato.
64. te, 65. I.G. 66. oer. 68. re. 69. e.d.
70. tere. 72. praam, 74. nare, 76. ener
gie. 77. poneren.
Vert 1. kan pong, 2. Ian a, 3. o.l. 4.
statie. 5. el, 6. nat. 7. nel. 8. ar, 9.
atonle, 10. tr. 11. iene, 12. gedruis,
15 tip, 19. mensa, 21. tante. 24 s.l. 25.
intonatie, 26. betonpaal, 27. i.e. 29
e.a. 30 me.. 32. Aegir, 34. fakir. 35.
n olen, 37. sol. 40. ren, 44. gavotte, 45.
lenig, 47. enter, 49. geboden, 51. ba
nier, 52. Ee, 53. hs. 54. degene, 56. n l,
58. ra, 60. peen, 61. Lea, 63. tere, 66.
ore, 67. rap, 71. re, 72. pi, 73. Vlo. 75
De prijswinnaars zijn: de heer G.
Janssen, Dorpsstraat 80, Lexmond;
de heer G. de Lugt, H. de Hasestraat
11. Middelburg; mejuffrouw A. de
Wit, Driegasthuizen kamer 101, Bo-
sendaalseweg 485, Arnhem.
speelde Timman. die zeker was van
zijn goede tweede plaats tenslotte
twee korte remises, waarbij ook van
Invloed was, dat hij met verschillen
de andere deelnemers direct naar
het toernooi in Geneve moest ver
trekken. Voor Nederland was de on
bestreden vierde plaats van Sosonko
(na de Rus Furman de oudste deel
nemer!) natuurlijk een fraai succes.
Na een zwakke start speelde Tim
man een aantal sterke winstpartijen
achter elkaar, waarvan onderstaan
de partij tegen Miles al een voorte
ken was in de tweede ronde.
Timman-Miles
Bad Lauterberg 1977.
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cd4 4. Pd4: Pf6
5. Pc3 g6 6. Le3Lg7 7. ƒ3 0-0 8. Dd2
Pc6 9. 0-0-0 d5 10. ed5 Pd5: 11. Pc6:
bc6 12. Ld4 e5 13. Lc5 Le6! 14. Pe4
Te8 15. h4! Een kansrijke nieuwe
variant van de laatste tijd. Tb8 16. g4
f5!? 17. gf5 gf5 18, Pd6 Tf8!? In zijn
partij tegen Sigurjonsson in Wijk
aan Zee speelde Miles Lf8. Hij kwam
toen echter na 19. Lc4! Te7 20. Tglt
Kh8 21. Ld5: cd 22. De3 Lg8 23. Pf5:
slechter te staan.
Nu speelde hij dus 18.Tf8? waarna
volgde: 19. Pc4 Kh8! 20. Tgl! Voor de
tweede keer wordt de kwaliteit op f8
geofferd en geweigerd. Na 20. Lf8:
Df8: met Dc5 zou zwart tot tegen
aanval komen.
20. If6. (Er dreigde Tg7: met Lf8:
en Pe5 21. Dh6 TH 22. Lh3 Td7 23.
Ld6! Pf4.
Stelling na 23. Pf4.
Na 23. Td6: was 24 Pd6: Dd6: 25.
Df6:t! gevolgd. 24. Td2ü Tb5 (Ph3:
25. Le5: Le5: 26. Pe5: Pgl: 27. Td7:
Ld7: 28. Pf7t of 24Lc4: Lf5: Tf7
26. Lb8: Db8: 27. Lh7:!).
25. Lfl Td5 26. Td5: Pd5: 27. Le5: Tf7
28. Dg5! Df8 29. Lf6:t Tf6:30. Pe5 Pe7
31. Lc4! Lc4: 32. Pd7. Opgegeven.
Dr. K. FABEL
1976
IE
*i r.
i i i
PI
'MAlt
Ji
a
i ahq
i 1
i
£S« 81
Mat in drie zetten
Zetdwang-probleem.
Bij dit probleem vindt men een dui
delijk voorbeeld van de algemene
methode waarop men het best pro
blemen oplossen kan: men probeert
eerst na te gaan op welke manieren
zwart zich zou kunnen verdedigen.
In dit geval is het duidelijk, dat de
loperzetten naar g6. f7 of e8 direct
een mat met de toren op g4 tengevol
ge zouden hebben. Hoe zit dat echter
na Le2 of Ld 1? Op die manier komen
wij tot de Juiste oplossing Na de
sleutelzet dreigt er niets. Dus een
zetdwang. (Ontleend aan Fabel's
boek „Elnführung ln des Pro-
blemschach," 1976)
Karpov
De wereldkampioen stak het ln Bad
Lauterberg niet onder stoelen en
banken, dat hij tot nu toe niet erg
onder de indruk was van het peil, dat
de kandidatenmatches-partljen ver
tonen. Zelf behoefde hij niet het alle
ruiterste te geven om in Bad Lauter
berg tot een overduidelijke overwin
ning te komen, met twee punten
voorsprong op nummer Twee
Slechts ln zijn partij tegen Czom
kwam hij verloren te staan, maar hij
won tenslotte nog door een ernstige
fout van zijn tegenstander. Hij won
negen partijen, speelde zes remises
en verloor geen enkele keer Hij ver
toonde een groot overwicht in de
techniek, waarvan de volgende par
tij een goed voorbeeld is.
Karpov-Liberson
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cd4 4. Pd4:
Pf6 5. Pc3 d6 6 Lg5e6 7. Dd2 a6 8
0-0-0 Ld7 9. f4 Le7 10. Pf3 b5 11 Lf6:
gf612. Kbl Db6 13. f5 0-0-0 14 g3!
Veel sterker dan de vaak gespéelde
ontwikkelingszet Ld3.
14. Kb8 15 fe fe 16. Lh3! Lc8 17.
Del The8 18 Pe2! Dc5 19 Pfd4 Pd4:
20. Pd4: Lf8 21. Tfl d5 22 Pb3 Dc7 23.
Lg2! de 24. De4: Lb7 25. Td8:t Td8:
26. Db7:t Db7: Lb7: Kb7: 28 c3 (ze
kerder dan 28. Tf6: e5) Le7 29. Pd4 e5
30. Pf5 Lc5 31. Kc2 a5 32. g4 Kc6 33.
Pg3 Le7 34. Tf5! Tg8 35. h3 Kd5 36.
Kd3. Blokkade van de pionnen ope5
en d6!
36. a4 37. Pe4 Ke6 38. Th5 Td8t
(Tg7 39. Th6! met g5) 39. Ke2 a3 40.
b4 Kd5 41. Kd3 Ke6! 42. Kc2 Tc8 43.
Kb3 Kd5 44. Pg3 Ld6 45. Th7: e4 46.
Pf5 Td8 47. Ta7 L14 48. Kc2 Kc4 49
Tc7t! Kd 5 (Lc7 50. Pe3 mat) 50.
Tc5t Ke6 51 Pd4t Kf7 52 Tb5: Le3
53. Tb7t Kg8 54. Pf5 Td2t 55. Kb3
Opgegeven
Oplossing probleem:
1. Tgl! Le2 of Ldl 2. Ph3t Kf3 3. Lg4
mat.
LUDEK PACHMAN
Contact Tijdtdocumcntcn
FllPOf KAM
Over de miljardenmazen
In ons belastingstelsel
f 17,50
IN ELKE GOEDE BOEKHANDEL
BERT BAKKER AMSTERDAM
